Kunnen naar het voorbeeld van de zorg, onderwijscoöperaties een oplossing bieden voor scholen in kleine kernen?

1. Stichting Katholiek Onderwijs Vierlingsbeek

2. 1. Opdracht
2. Cijfers
3. Beleid
4. Leefbaarheid
5. Ontwikkelingsrichtingen
6. Discussie
7. Conclusies
8. Vervolg
1

3. 2
OPDRACHT

4. 307
260 233
333
331
329
65
47
42
75
65
61
82
82
68
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
2013 2017 2021
Overloon Vierlingsbeek Vortum Mullem Maashees Holthees
Leerling prognoses (pronexus)
3
School 2013 2017 2021
Totaal 100% 91% 85%
Holthees 100% 100% 83%
Maashees 100% 87% 81%
Vortum Mullem 100% 72% 65%
Vierlingsbeek 100% 99% 99%
Overloon 100% 85% 76%
Landelijke daling in 10 jaar gemiddeld 9%

5. Van Groei naar Kwalitatieve Krimp (voorjaar 2012):
• Behoud van de scholen voor de gemeenschap
• Een nieuw onderwijsconcept
• Organisatieaanpassing
• Budget neutrale SKOV-begroting
• Pilot nieuw onderwijsconcept evaluatie en besluit over uitrol
andere scholen in 2015
4

6. Brief aan de kamer, 29 mei 2013
- Geen verhoging van de opheffingsnorm
- Stoppen kleine scholentoeslag
- Bevordering maatwerk in aanpak krimpende scholen
- Meer en betere regionale samenwerking schoolbesturen en gemeenten
- Aanpassing van de bekostiging:
- Terugsluizen van vrijval kleine scholentoeslag naar regio
- Recht doen aan de specifieke uitdaging van de krimpgebieden
- Wegnemen van belemmeringen bij samenwerking
- Experimenteerruimte en regelruimte
- Start regionale pilots op weg naar nieuwe bekostigingssystematiek
5

7. • Een vernieuwend onderwijsconcept
• hoge kwaliteit
• minder afhankelijk van de omvang van de school;
• Een organisatie- en besturingsconcept
• dat recht doet aan de nieuwe opgave
• lean en mean ingericht.
• Een goede uitgangspositie – materieel en organisatorisch – voor de instandhouding
en vernieuwing van het vastgoed
• Leefbaarheid
Vier Samenhangende Programmalijnen (voorjaar 2013)
6

8. Een vernieuwende positionering van
de scholen in de dorpen ter versterking van
de leefbaarheid:
• In hoeverre zijn de scholen en de dorpsbewoners met de leefgemeenschap
verbonden?
• Investeren de scholen en de dorpsbewoners samen om hun dorp leefbaar te
houden?
• Investeren zij gezamenlijk in de instandhouding van de scholen?
De sleutel voor leefbaarheid in de dorpen is de participatie van de
bewoners!
Vier Samenhangende Programmalijnen (2)
7

9. Leefbaarheid:
• Thuis voelen, binding aan buurt en dorp
• Deelnemen aan arbeid, verenigingsleven, sport
• Initiatieven nemen zorg voor buren, verenigingen, evenementen
Van autonoom dorp naar woondorp
8

10. Leefbaarheid en school:
• School is ontmoetingsplek
• School neemt deel aan activiteiten van het dorp
• School organiseert activiteiten in het dorp
• School stelt gebouw, middelen, enz. ter beschikking voor activiteiten in het
dorp
School voorwaarde voor leefbaarheid?
9

11. Vernieuwend onderwijsconcept sluit aan op
aspecten van leefbaarheid
• Leerlingen krijgen passend onderwijs in units met inzet van
zowel mensen van binnen als buiten de school
• Werken in units maakt school minder afhankelijk van de
omvang van de school
• SlimFit vraagt om goede verbindingen met de externe
omgeving
10

12. Sterktes
• Waardering voor scholen
• Marktpositie scholen 100%
• Goede relaties scholen met
verenigingen
• Vernieuwend onderwijsconcept
Zwaktes
• Ontgroening
• Passieve gemeente
• Minder jonge vrijwilligers
• In grote dorpen minder samenwerking
• Zwak in agenderen en adresseren
Kansen
• Bewoners hechten aan school als
voorwaarde voor leefbaarheid
• Rijk verenigingsleven
• Initiatiefrijk
• Sterke positie dorpsraden
Bedreigingen
• Veel voorzieningen verdwijnen
• Bekostiging ‘dwingt’ tot
schaalvergroting
• Bedreiging peuterspeelzalen (VVE)
weinig kinderopvang
SWOT
DORPSRADEN
11

13. Leerling centraal
Kind centraal
Gemeenschap centraal
Drie oriëntaties
13

14. Drie mogelijke richtingen:
1. HET NUL SCENARIO
Veranderen om het bestaande te behouden
2. HET INSTELLINGEN SCENARIO
Samenwerken om het bestaande te versterken
3. HET COÖPERATIE SCENARIO
Delen om een nieuwe praktijk te ontwikkelen
14

15. HET NUL SCENARIO
• Bestaande lijn handhaven:
onderwijsmethodiek, bedrijfsvoering, huisvesting en organisatie;
• Actieve participatie (en lobby) aan contacten met gemeente en
regio i.v.m. mogelijk terugploegregeling kleine scholentoeslag
(verkiezingstijd benutten);
• Scenario’s ontwikkelen om snel te acteren bij aanpassing
bekostigingssystematiek in 2015.
• Lokale gemeenschappen actief informeren en betrekken bij
lobby
15

16. HET INSTELLINGEN SCENARIO
• Gericht op samenwerking met andere instellingen zoals
kinderopvang, peuterspeelzalen, jeugdhulpverlening, etc.
• Inhoudelijke samenwerking
• Huisvesting in school aanbieden
• Organisatorische samenwerking: van shared services tot
overname
• Aansluiten bij bestaande ontwikkelingen (drie transities)
• Krachtenveld analyse
• Kosten Baten analyse
• Lokale gemeenschappen actief informeren en betrekken.
16

17. HET COÖPERATIE SCENARIO
• In elk dorp een onderwijscoöperatie
• Dorpsgemeenschap en school delen de verantwoordelijkheid
voor het onderwijs:
• Het behoud van de school voor het dorp
• Lobby
• Praktisch (bijv. onderhoud gebouw)
• Financieel
• Het organiseren van de keten nodig voor doorlopende
leerlijnen met inzet van vrijwilligers / verenigingen
• De leerlingen krijgen onderwijs met inzet van
dorpsbewoners met verschillende talenten (SlimFit).
16

18. HET COÖPERATIE SCENARIO (2)
• School stelt faciliteiten beschikbaar voor het dorp (bijv.
computerlokaal voor de KBO)
• Plaats (gebouw) waar les gegeven wordt op termijn minder
belangrijk. (bijv. les in een bedrijf of gebruik school ander dorp)
• ‘Makelaar’ verbindt onderwijsinhoudelijk vraag met mensen en
thema’s in de lokale gemeenschap
• Dorpsraad actief betrekken
• Subsidie aanvragen voor experimenteerperiode
17

19. Rijksoverheid
Gemeente
SKOV
School
Partners
- Opheffingsnorm
- Kleine scholentoeslag / wijziging bekostigings-
systematiek
- Overige kaders
- Subsidie leefbaarheidsfonds
- Huisvestingsbekostiging
- Beleid en subsidievoorwaarden sociaal domein
- Strategie en beleid
- Onderwijskwaliteit
- Budgettering
- Samenwerking
- Maatwerk per school / dorp
Provincie
Dorpsraad,
Verenigingen
Bedrijven
18
Welk scenario je ook kiest de school kan het niet alleen!

20. 18
Rijksoverheid
Gemeente
SKOV
School
Partners
- Opheffingsnorm
- Kleine scholentoeslag / wijziging bekostigings-
systematiek
- Overige kaders
- Subsidie leefbaarheidsfonds
- Huisvestingsbekostiging
- Beleid en subsidievoorwaarden sociaal domein
- Strategie en beleid
- Onderwijskwaliteit
- Budgettering
- Samenwerking
- Maatwerk per school / dorp
Provincie
Dorpsraad,
Verenigingen
Bedrijven
19
Welk scenario je ook kiest de school kan het niet alleen!

21. Rijksoverheid
Gemeente
SKOV
School
Partners
- Opheffingsnorm
- Kleine scholentoeslag / wijziging bekostigings- ✔ ✔ ✔
systematiek
- Overige kaders
- Subsidie leefbaarheidsfonds ✔
- Huisvestingsbekostiging ✔ ✔
- Beleid en subsidievoorwaarden sociaal domein ✔
- Strategie en beleid
- Onderwijskwaliteit
- Budgettering
- Samenwerking ✔
- Maatwerk per school / dorp ✔
Provincie
Dorpsraad,
Verenigingen
Bedrijven
20
nul
instellingen
coöperatie

22. COÖPERATIE-SCENARIO HET
MEEST KANSRIJK
VAN KERKDORP NAAR
SCHOOLDORP
21