AP - kABUHAYAN AT KALAKALAN NOON

1. Aralin 3 Ang Kabuhayan at Kalakalan Noon
Masasabi mo ba
kung paano
naiiba ang
kagamitan sa
kabuhayan noon
at ngayon?
Ano-ano ang
kanilang mga
kabuhayan at
mga produktong
pangkalakalan
noon?

2. Ibang-iba ang pamumuhay ng ating mga ninuno noong unang
panahon. Sila ay umasa sa likas na yaman na kanilang nakuha sa
kapaligiran

3. Taliptip na bato na nakuha sa Espinosa
Ranch, Cagayan
(noong Panahong Palaeolithic o Old Stone
Age)
Pinagkunan: National Museum Geological
Collection
Panahon ng Lumang Bato
Tinatayang 631,000–777,000 taon na ang nakalipas nang
ang ating mga ninuno ay namuhay sa ating mga lupain.

4. Panahon ng Bagong Bato
Nahukay rin ng mga arkeologo ang mga makikinis na batong ginamit ng
ating mga ninuno. Ang mga ito ay tinatayang ginamit noong Panahon ng
Bagong Bato.

5. Panahon ng Seramiks
Sa pagdaan ng panahon, unti-unti ring natutong gumawa ng mga
kagamitang yari sa pinatigas na putik ang ating mga ninuno. Noong 1,500
BCE, gumawa sila ng mga palayok o pottery. Gumawa rin sila ng mga
malalaking banga o tapayan.

6. Panahon ng Metal
Sa pagdaan ng panahon, dumami ang mga tao. Unti-unting umunlad ang
pamumuhay ng ating mga ninuno. Ang mga kagamitang bato ay unti-unting
napalitan ng mga metal noong 500 BCE hanggang 1,000 CE.
Maitum, Sarangani (Metal Age 5BCE-225CE)
Pinagkunan: nationalmuseum.gov.ph

7. Noong panahon ng metal, gumawa na
rin sila ng kanilang bahay, bangka,
barko, at iba pang sasakyang
pandagat. Nagtanim na rin sila upang
matugunan ang kanilang
pangangailangan upang hindi na
gaanong maglibot sa pangangalap ng
kanilang makakain. Gumawa sila ng
mga alahas na yari sa mamahaling
bato tulad ng jade, kabibe, ginto, at
iba pang metal. Ito ay may sari- saring
laki at disenyo. Gumawa sila ng mga
hikaw, pulseras, kuwintas, at mga
palawit sa kuwintas. Sa panahong ito,
natuto na ring maghabi ang ating mga
ninuno.
Panahon ng metal

8. Balangay na natagpuan sa Libertad, Butuan City may edad na
320 CE
Pinagkunan: nationalmuseum.gov.ph

9. Pangunahing Hanapbuhay
Pagsasaka
Tulad ngayon, ang pangunahing hanapbuhay ng ating mga ninuno noon ay
pagsasaka. May kaalaman sila sa agrikultura at inhinyerya. Gumawa sila ng mga
patubig sa kapatagan upang masiguro na ang kanilang pananim ay mabubuhay.

10. Natuto ring magmina ang ating mga ninuno sa kabundukan.
Sila ay nagmina ng mga ginto, pilak, tanso, at bakal.

11. Pangingisda
Nangisda rin ang ating mga ninuno at nanguha ng mga suso,
kabibe, at marami pang ibang halamang dagat. Naging malaki
ang kanilang pakinabang dito dahil saganang-sagana sa iba’t
ibang isda at halaman ang ating mga dagat at ilog. Gumamit
sila ng mga pana, bolo, sibat, at baklad sa panghuhuli ng isda.

12. Iba pang Hanapbuhay

13. Ang Pakikipagkalakalan ng mga Sinaunang Pilipino
Pakikipagkalakalan sa Arabia
Pinaniniwalaang ang pangkat ng mga Arabo ang unang
dayuhang nakipagkalakalan sa ating mga ninuno noong ika-9 na siglo.
Pakikipagkalakalan sa China
Nakipag-ugnayan at nakipagkalakalan sa Pilipinas ang mga
Chino, noong 982 A.D. Ayon sa mga unang tala ng China, ang mga
mangangalakal na Pilipinong nakisakay sa sasakyang-dagat ng Arab ay
nakarating ng Canton upang doon ipagbili ang kanilang mga kalakal.
Pakikipagkalakalan sa India
Noong panahon ng Sri-Visjaya (1180 A.D.), ang India ang
pinakamaunlad na bansa sa Asya. Ang Sulu at Visayas ang naging
sentro ng Imperyong Sri-Visjaya sa ating bansa.
Pakikipag-ugnayan sa Hapones
Nakikipagkalakalan ang ating mga ninuno sa mga Hapones
noon pang ika-13 siglo.