ТЭОРЫЯ І ПРАКТЫКА МОВЫ Poun

1. Тэорыя і практыка
мовы
Поўнагалоссе

2. З’яўленне спалучэнняў
ола, ора, ера ў розных
фанетычных варыянтах
ва ўсходнеславянскіх
мовах
(прыкладна VII ст.)

3. Карова,
галава,
золата

4. Заходнеславянскія
мовы (польская):
krowa, głowa, złoto
Усходнеславянскія мовы
(балгрская):
крава, глава, злато

5. Няпоўнагалосныя
запазычанні з польскай:
змрок, слодыч,
хлопец, млын,
млосць, дрэва,
срэбра

6. Брэст
Гродна
Навагрудак

7. Няпоўнагалосныя
запазычанні з
царкоўнаславянскай /
рускай:
благі, храм, плашч,
глава, прах, шлем,
млекакормячы,
Млечны Шлях

8. Запішыце рускія
словы з
няпоўнагалоссем па-
беларуску

9. Бремя
Градостроительство
Прибрежный
Нрав
Оглашение

10. Бремя – цяжар (цяжарнасць),
бярэмя (ахапак), вызваліцца ад
бярэмя
Градостроительство –
горадабудаўніцтва
Прибрежный – прыбярэжны
Нрав – нораў, натура
Оглашение – агалошанне,
абвяшчэнне

11. Брадобрей
Прохлада
Небрежный
Жребий
Кладезь
Вопреки

12. Брадобрей - галяр, цырульнік
Прохлада - прахалода
Небрежный – нядбайны,
нябдалы, неахайны
Жребий – жэрабя
Кладезь – калодзеж,
калодзезь
Вопреки - наперакор,
насуперак

13. Срам
Бранный
Праздный
Ограда
Преграда
Вратарь

14. Срам – сорам, сарамата
Бранный – лаянкавы,
зняважлівы; ратны
Праздный – бяздзейны,
пусты, марны
Ограда – агароджа
Преграда – перашкода
Вратарь – брамнік, варатар

15. Впредь
Прежде
Младенец
Преходящий
Благозвучный

16. Впредь - надалей, у
далейшым
Прежде - некалі, калісьці;
спярша, перш; раней
Младенец – дзіця, немаўля,
малое
Преходящий – часовы,
мінучы
Благозвучный – мілагучны

17. Благолепие
Благодеяние
Благодетель
Благоразумие
Благородство
Благославлять

18. Благолепие – хараство
Благодеяние – дабрачыннасць,
дабрадзейства
Благодетель - дабрадзей
Благоразумие – разважлівасць
Благородство – шляхетнасць,
высакароднасць
Благославлять – дабраслаўляць

19. Прапануйце беларускія
(і, па магчымасці, рускія)
адпаведнікі да ніжэй
пералічаных
царкоўнаславянскіх
словаў

20. Длато
Жлобъ
Бразда

21. Длато – бел. долата
(рус. долото)
Жлобъ – бел. жолаб (рус.
желоб)
Бразда – бел. баразна,
разора; цуглі (рус.
борозда; браздна = узда)

22. Пламы
Среда
Прахъ

23. Пламы – бел. полымя
(рус. пламя)
Среда – бел. серада,
асяроддзе (рус. среда)
Прахъ – бел. порах,
прах, пыл (рус. порох,
прах, пыль)