ТЭОРЫЯ І ПРАКТЫКА МОВЫ Ship i svist

Тэорыя і практыка
мовы

Прыпадабненне
шыпячых гукаў
да свісцячых

Шыпячыя гукі
ш, ж, дж, ч
Свісцячыя гукі
с, з, дз, ц
(+ мяккія варыянты)

Паводле нормаў
беларускага
вымаўлення

у дзеясловах спалучэнні
ЖС і ШС вымаўляюцца
як доўгі мяккі [С̅’] = СС:
купае[СС]я (купаешся),
апранае[СС]я
(апранаешся)

у прыметніках
спалучэнні ЖС і ШС
вымаўляюцца ўжо як
цвёрды непадоўжаны
[С]:
нясві[С]кі (нясвіжскі)

спалучэнні ЖЦ і ШЦ
вымаўляюцца як [СЦ]:
у лы[СЦ]ы (у лыжцы)

спалучэнне ЧЦ
вымаўляецца як доўгі
цвёрды [Ц̅] = ЦЦ:
на рэ[ЦЦ]ы (на рэчцы)

Перакладзіце словы і
пазначце, як
вымаўляюцца ў іх
спалучэнні
“шыпячы + свісцячы”

Беловежский
На щечке
На доске
Смеешься
В печке

Белавежскі (белавеСкі)
На шчочцы
(на шчоЦЦы)
На дошцы (на доСЦы)
Смяешся (смяеССя)
У печцы (у пеЦЦы)

Сестричке
Чешский
В ручке
Наконец
Моешься

Сястрычцы
(сястрыЦЦы)
Чэшскі (чэСкі)
У ручцы (у руЦЦы)
Нарэшце (нарэСЦе)
Мыешся (мыеССя)

На веревочке
В бочке
Добрушский
Готовишься

На вяровачцы
(на вяроваЦЦы)
У бочцы (у боЦЦы)
Добрушскі (добруСкі)
Рыхтуешся
(рыхтуеССя)

В кормушке
Латышский
Дочке Аннушке

У кармушцы (у
кармуСЦы)
Латышскі (латыСкі)
Дачцэ Ганначцы (даЦЦэ
ГаннаЦЦы)

Упішыце патрэбнае
слова ў прыказку ці
прымаўку, знайдзіцце
несупадзенне ў
вымаўленні груп
зычных

На кожнае чханне
не н…

На кожнае чханне не
наздароўкаешся
(СС)

Упрошваючы
не н…

Упрошваючы не
намілуешся
(СС)

Даганяючы не
нацалуешся
(СС)

Не смуціся,
страціўшы, не ц… ,
знайшоўшы

Не смуціся,
страціўшы, не
цешся, знайшоўшы
(СС)

Не капай на каго
ямы, бо сам у…

Не капай на каго
ямы, бо сам увалішся
(СС)

Не гатуй людзям
пятлі: сам п…

Не гатуй людзям
пятлі: сам павесішся
(СС)

Баючыся ваўкоў, з…
без грыбоў

Баючыся ваўкоў,
застанешся без
грыбоў
(СС)

Дзе баліць, там і в…

Дзе баліць, там і
вытнешся
(СС)

С… ў сук - з'ясі і
саломы пук

Сагнешся ў сук - з'ясі і
саломы пук
(СС)

Што змоладу н… , на
старасць як
знойдзеш

Што змоладу
навучышся, на
старасць як
знойдзеш (СС)

Ад абяцанкі не р…

Ад абяцанкі не
разжывешся
(СС)

Recommended