СЭРГИЙЛЭГЧ сэтгүүл

1. СЭРГИЙЛЭГЧ 1
2015.04 сар №5
СЭРГИЙЛЭГЧСЭРГИЙЛЭГЧ
2015.04 сар №5
Баянгол дүүргийн Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах
салбар зөвлөлөөс эрхлэн гаргав.

2. СЭРГИЙЛЭГЧ2
Хүн бүр амар тайван орчинд ажиллаж
цаашлаад аюулгүй хот, орон нутагт амьдрахыг
хүсдэг. Харин тэрхүү орчноо бүрдүүлэхэд өөрсдөө
төдийлөн анхаарал хандуулахгүй байх шиг санагдах
үе цөөнгүй байдаг.
Надад гарсан өөрчлөлт гэвэл нуулгүй бичихэд
цагдаа нар нүдэнд дулаахан бас заримдаа
өрөвдмөөр, бахархмаар харагдах боллоо. Тэдний
ажилд яаж туслаж болох гарцаа харин бид олж,
“Сэргийлэгч” сэтгүүлийн дөрвөн дугаарыг эрхлэн
гаргалаа. Багагүй магтаал шүүмжлэлийг хүлээн
авсан ч, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд
тодорхой хувь нэмрээ оруулж байгаадаа баяртай
байна.
Энэ оны шинэхэн дугаараа хүлээн байгаа
цагдаагийн нийт бүрэлдэхүүндээ дүүргийнхээ 50
жилийн ойн мэндийг сэтгүүлээрээ дамжуулан
уламжлая. Хагас зууны түүхтэй дүүргийнхээ
амартайван байдлын манаанд зогсож байгаа
цагдаагаа айл гэрийн ноён нуруу, халамжит хань,
сайн аав гэдэг талаас нь харахаар зорьж гурван
ихэр охид руугаа яарах цагдаагийн халуун ам бүлд
зочиллоо. Мөн гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
үйл хэрэгт цагдаа нартай хамт мөр зэрэгцэн зүтгэж
буй төрийн албан хаагчдыг тодруулга буландаа
урьж оролцуулсан бөгөөд мэдээ мэдээллийг
тоймлон хүргэж байна.
Айл хүний амь нэг, хамаатнаас дутуугүй
хөрштэй шүү дээ гэх үг, энэ үзэл бодол дурсагдах
төдий бүдгэрсэн энэ цаг мөчид Баянгол дүүргийн
удирдлагууд хөршийн холбоодыг сэргээхээр
шийдвэрлэсэн нь цаг үеэ олсон арга хэмжээ болж
чадсан юм. Өнгөрсөн онд хулгайн гэмт хэргийг
бууруулахад тодорхой үүргийг хөршийн болоод,
хамтарсан багууд гүйцэтгэж чадсаныг онцлон
хүргэж байна.
Ингээд онцлоод дурьдаж бичих, унших зүйл
олонтой “Сэргийлэгч” сэтгүүлээ шимтэн унших
эрхийг танд үлдээж, амар тайван амьдралын төлөө
хамтдаа зүтгэхийг Баянгол дүүргийн Гэмт хэргээс
урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах салбар
зөвлөлөөс уриалж байгааг дуулгая.
Ерөнхий редактор А.Ундрахбаяр
Сэтгүүлийн редакц:
Үүсгэн байгуулагч:
Баянгол дүүргийн Гэмт хэргээс
урьдчилан сэргийлэх ажлыг
зохицуулах салбар зөвлөл
Ерөнхий редактор:
Баянгол дүүргийн Хэвлэл мэдээлэл,
олон нийттэй харилцах албаны
дарга
А.УНДРАХБАЯР
Сэтгүүлчид:
Г.ЦОЛМОН
Ц.БАЯНБИЛЭГ
Б.НАРАНТУЯА
Орчуулагч:
Б.НАРАНТУЯА
Гэрэл зурагчин:
Э.САРУУЛ
Нүүр зурагт:
БГД-ийн Цагдаагийн II дугаар
хэлтсийн хэв журмын офицер,
цагдаагийн ахлах дэслэгч
Б.ЭНХЖАРГАЛ
Редакцийн зурвас

3. СЭРГИЙЛЭГЧ 3
ТЕЛЕКАМЕРЫН ХЯНАЛТЫГ САЙЖРУУЛСНААР
ГЭМТ ХЭРГЭЭС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ
БОЛОМЖТОЙ
ЦАГДААГИЙН ХУРАНДАА Æ.ÝÐÄÝÍÝÁÎËÄ:
П.Цэцэгмаа:
ХӨРШИЙН ХОЛБООД БАЙГУУЛАГДСАНААР
ИРГЭД БИЕ БИЕДЭЭ ИЛҮҮ АНХААРАЛ
ХАНДУУЛДАГ БОЛСОНªÑÂӨÐÈÉÍ ÑÝÐÃÈÉËÝÃЧИД МЭДЭЭЛЭЛ, ШУУРХАЙ
УДИРДЛАГЫН ТӨВТЭЙ ТАНИЛЦЛАА
ÕÓÃÀÖÀÀ ÍÜ ÄÓÓÑÑÀÍ ÕҮҮÕÄÈÉÍ
ÍÝÌÝËÒ ÒÝÆÝÝË ÁÎÐËÓÓËÆ ÁÀÉÂ
ХҮН ДУРТАЙ АЖЛААСАА ХЭЗЭЭ Ч
ШАНТАРДАГГҮЙ
БГД-ийн 20 дугаар хорооны хэсгийн байцаагч, цагдаагийн хошууч Д.МӨНХБОЛД:
БАЯНГОЛ ДҮҮРГИЙН 50
ЖИЛИЙН ОЙН ХҮРЭЭНД:

4. СЭРГИЙЛЭГЧ4
МЭНДЧИЛГЭЭ
Эрхэм хүндэт уншигч та бүхэнтэй Баянгол дүүргийн Гэмт хэргээс
урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах салбар зөвлөлөөс эрхлэн
гаргадаг “Сэргийлэгч” сэтгүүлийн 2015 оны эхний дугаараараа
дамжуулан мэндчилье.
Өсвөр үе, залуус нийгмийн хамгийн оюунлаг, бүтээлч хэсэг.
Тиймээс бид хүн амын чухал бүлэг болсон тэднийг зөв хүн болж
төлөвшихөд нь, зөв амьдрахад нь туслаж, эерэг үлгэр дууриалал
үзүүлэхэд анхаарч, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажлыг
үе шаттайгаар зохион байгуулж байна.
Энэхүү ажлын хүрээнд “Сэргийлэгч” сэтгүүлийг бэлтгэн гаргаж,
2014 онд 4 дугаарыг олны хүртээл болгон, иргэдийн талархлыг
хүлээсэндээ баяртай байна.
Мөн бид дан ганц өсвөр үе, залуус гэлтгүй нийслэл, дүүргийн
иргэдэд хууль, эрх зүйн талаар үнэн бодит мэдээлэл өгөх, шинээр
гарсан хууль тогтоомжийг олон нийтэд сурталчилах, Гэмт хэргээс
урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах салбар зөвлөлөөс хийж
хэрэгжүүлсэн ажлаа уг сэтгүүлээрээ дамжуулан тайлагнаж байгаа юм.
Баянгол дүүрэг маань өдрөөс өдөрт өнгө нэмж, бид бүтээн
байгуулалтын олон ажлыг хийж иргэдээ ая тухтай, аюулгүй амар
тайван орчинд ажилтай орлоготой, амины сууцтай, агаар цэвэр,
авлигагүй дүүрэгт амьдруулах зорилт тавин ажиллаж байна.
Энэ онд Баянгол дүүрэг маань түүхт 50 жилийн ойтойгоо амжилт
бүтээлээр дүүрэн учран золгож байна.
Өсвөр үеийнхний эрүүл мэнд, нийгмийн хэв журмыг хамгаалах,
гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх зорилготой “Сэргийлэгч” сэтгүүлээс
хэрэгтэй, хэрэгцээтэй мэдээллийг авч, аюулгүй, амар тайван дүүргийг
бий болгоход хувь нэмрээ оруулж байгаа иргэддээ Баянгол дүүрэг
үүсч, хөгжсөний түүхт 50 жилийн баярын мэндийг дэвшүүлье.
Баянгол дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын
дарга, Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг
зохицуулах салбар зөвлөлийн дарга Д.ДЭЛГЭРБАТ

5. СЭРГИЙЛЭГЧ 5

6. СЭРГИЙЛЭГЧ6
Ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ õóóëüä
ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõýä èðãýäèéг
òàòàí îðîëöóóëàõ òàëààð çààñàí áàéäàã.
Õóóëüä çààñàí ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëæ àæ àõóéн íýãæ
áàéãóóëëàãóóäûí àæèëòàí, àëáàí òóøààëòíóóä
öàãäààãèéí áàéãóóëëàãûíõàíòàé õàìòðàí 2015
îíû õî¸ðäóãààð ñàðûí 17-íä á¿õ íèéòèéí ýðã¿¿ëä
ãàðëàà. Èðãýä, àæ, àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãàòàé
õàìòàðñàí ýðã¿¿ë àæèëëóóëàõàä ä¿¿ðãèéí Ãýìò
õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ àæëûã çîõèöóóëàõ
ñàëáàð çºâëºëººñ íýã ñàÿ òºãðºãèéí òºñºâ
áàòëóóëæ, ò¿¿íèéõýý òîäîðõîé õýñãýýð “Îëîí
íèéòèéí ýðã¿¿ë” ãýñýí òàíèõ òýìäýã, áè÷èã á¿õèé 40 õàíòààç õèéëãýñýí. Óã õàíòààçûã 14 àæ
àõóéн íýãæ áàéãóóëëàãûí 28 èðãýí ºìñºæ îëîí íèéòèéí ýðã¿¿ëä èäýâõòýé àæèëëав.
Дотоод мэдээ
ªÑÂӨÐÈÉÍ ÑÝÐÃÈÉËÝÃЧИД МЭДЭЭЛЭЛ, ШУУРХАЙ УДИРДЛАГЫН ТӨВТЭЙ
ТАНИЛЦЛАА
Õ¿¿õýä çàëóóñûã ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýõ, òýäíèé îðîëöîîã íýìýãä¿¿ëýõ
çîðèëãîîð Áàÿíãîë ä¿¿ðãýýñ ªñâºðèéí
ñýðãèéëýã÷ äýä õºòºëáºð õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà.
Ýíý õ¿ðýýíä íàñàíä õ¿ðýýã¿é иргэдèéã ãýìò
õýðýã, çºð÷뺺ñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òýäíèé
õóóëü ç¿éí ìýäëýãèéã äýýøë¿¿ëýõ çîðèëãîîð
Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí 47, 13 äóãààð ñóðãóóëèéí
ºñâºðèéí ñýðãèéëýã÷дийг òîãòìîë õè÷ýýë
ñóðãàëòàä õàìðóóëæ, ìýäëýã áîëîâñðîëûã íü
äýýøë¿¿ëæ áàéãàà þì. Энэ õ¿ðýýíä “Өсвөрийн
сэргийлэгч” бүлгэмийн сурагчдыг ÖÅÃ-ûí
Ìýäýýëýë, øóóðõàé óäèðäëàãûí òºâийн ¿éë
àæèëëàãààòàé òàíèëöóóëæ ÿâãàí àÿëàëä
õàìðóóëлàа.
ОЛОН ÍÈÉÒÈÉÍ ÝÐÃҮҮËÄ ÈÐÃÝÄ, ÖÀÃÄÀÀ
ÍÀÐТАЙ ÕÀÌÒÐÀÍ ÀÆÈËËÀÂ

7. СЭРГИЙЛЭГЧ 7
2014 ÎÍÄ 1271
ÝÐҮҮÃÈÉН ÕÝÐГИЙГ
ØÀËÃÀÂ
Áàÿíãîë ä¿¿ðýã äýõ
Öàãäààãèéí I õýëòýñò 2014
îíä èðãýä, áàéãóóëëàãààñ
17999 ãîìäîë, ìýäýýëýë
èðæýý. ¯¿íèé 1271 ìàòåðèàëä
ýð¿¿ãèéí õýðýã ¿¿ñãýæ, 3213
ìàòåðèàëûã ýð¿¿ãèéí õýðýã
¿¿ñãýõýýñ òàòãàëçàõ ñàíàëòàé
ïðîêóðîðûí áàéãóóëëàãàä
õ¿ðã¿¿ëæ, õàðüÿàëàëûí
äàãóó 12 ìàòåðèàëûã
ìºðäºí áàéöààõ ÷èãëýëèéí
áóñàä áàéãóóëëàãàä
øèëæ¿¿ëñýí áàéíà. Õàðèí
1792 ìàòåðèàëûã øàëãàæ,
Çàõèðãààíû õàðèóöëàãûí
òóõàé õóóëèéí äàãóó òîðãîõ,
áàðèâ÷ëàõ çýðýã õàðèóöëàãà
òîîöож ажиллажээ.
Дотоод мэдээ
ÃÝÌÒ ÕÝÐÃÈÉÃ ҮÉËÄÝË ÄÝÝÐ ÍÜ ÒÀÑËÀÍ ÇÎÃÑÎОЛОО
Ä¿¿ðãèéí ИТХ-ын äàðãûí 2015 îíû
õî¸ðäóãààð ñàðûí 17-íû À/30 äóãààð
çàõèðàìæààð õºäºë㺺íò ýðã¿¿ëä íýìýãäýæ
àæèëëàõ àâòîìàøèíû øàòàõóóíû çàðäëûã
øèéäâýðëýæ, 270 ìÿíãàí òºãðºãèéí øàòàõóóí
îëãîâ. ¯¿ãýýð ìàøèíò õºäºë㺺íò ýðã¿¿ëèéí
àëáà õààã÷èä 300 êì çàì òóóëæ, 11 ãýìò õýðýã
èëð¿¿ëýí, íàéìàí ãýìò õýðãèéã ¿éëäýë äýýð
íü òàñëàí çîãñîîæýý.
ÕÎÐÈÕÎÎÑ ӨӨÐ ÒӨÐËÈÉÍ ЯŸËÒÀÉ ИРГЭДИЙГ
ØÈÍÆÈËÃÝÝÍÄ ÕÀÌÐÓÓËËÀÀ
Ãýìò õýðýã ¿éëäñýí íü ø¿¿õýýð
òîãòîîãäîæ ÿë øèéòã¿¿ëñýí ÷ ø¿¿õ õóâèéí
áàéäëûã íü õàðãàëçàí òýíñýí õàðãàëçàõ,
òîðãîõ çýðãýýð õîðèõîîñ ººð òºðëèéí ÿë
øèéòãýæ, õàðüÿà ä¿¿ðãèéíõ íü Öàãäààãèéí
õýëòýñò õÿíóóëäàã. Áàÿíãîë ä¿¿ðýã äýõ
Öàãäààãèéí I õýëòýñò çàõèðãààíû õÿíàëòàä
õîðèõîîñ ººð òºðëèéí ÿë øèéòãýëòýé 112
èðãýí áàéäàã. ÖÅÃ-ûí äàðãûí 352 äóãààð
òóøààëààð áàòàëñàí æóðìûí äàãóó 2015
îíû õî¸ðäóãààð ñàðûí 12-íä òýäíèéã
øèíæèëãýýíä õàìðóóëæ, “Ãåíåòèêèéí
ìýäýýëëèéí ñàí”-ä äýýæ ºãºõ àæëûã
Ø¿¿õèéí øèíæèëãýýíèé ¿íäýñíèé
õ¿ðýýëýíãèéí Òóñãàé øèíæèëãýýíèé
õýëòñèéí áèîëîãèéí ëàáîðàíò äýä àõëàã÷
Ñ.Áàòòîãòîõîîð õèéëãэв. Мөн тýäíèé
õóâèéí õýðýã òóñ á¿ðò ìýäýýëëèéã íü
õàâñàðãàí õàäãàëлаа.

8. СЭРГИЙЛЭГЧ8 СЭРГИЙЛЭГЧ8
ОНЦЛОХ ЯРИЛЦЛАГА
ТЕЛЕКАМЕРЫН ХЯНАЛТЫГ САЙЖРУУЛСНААР
ГЭМТ ХЭРГЭЭС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ
БОЛОМЖТОЙ
ЦАГДААГИЙН ХУРАНДАА Æ.ÝÐÄÝÍÝÁÎËÄ:ЦАГДААГИЙН ХУРАНДАА Æ.ÝÐÄÝÍÝÁÎËÄ:

9. СЭРГИЙЛЭГЧ 9
-Òà ä¿¿ðãèéí Öàãäààãèéí õýëòñèéí äàðãààð
òîìèëîãäîîä óäààã¿é áàéíà. Øèíý àæèë, ºìíº íü õèéæ
áàéñàí àæëóóäààñ þóãààðàà ººð áàéíà âý?
-Би Ýäèéí çàñãèéí ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ ÷èãëýëýýð
óëñûí õýìæýýíä aжиллаж байсан, ñ¿¿ëèéí íýã æèëèéí
õóãàöààíä ÖÅÃ-ûí ãàäààä õàðèëöààíû áîäëîãûã
òîäîðõîéëäîã, õýðýãæ¿¿ëäýã, áèå á¿ðýëäýõ¿¿í, àëáà
õààã÷äàä õ¿ðãýõ ÷èãëýëýýð çîõèîí áàéãóóëàëòûã íü õàíãàæ
àæèëëàæ áàéëàà. 2014 îíû àðâàíõî¸ðäóãààð ñàðûí 3-íä
ÖÅÃ-ûí äàðãûí òóøààëààð Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí Öàãäààãèéí I
õýëòýñò òîìèëîãäîí àæèëëàæ áàéíà. Áè ñóðãóóëü òºãñººä ë
1997 оноос öàãäààãèéí áàéãóóëëàãàä ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ
÷èãëýëýýð àæèëëàæ áàéñàí áîëîõîîð ýíý àëáàí òóøààë áîë
íàäàä øèíý àæèë áèø. Ãýõäýý öàãäààãèéí áàéãóóëëàãûí
2-3 àëáàíä äàãíàæ àæèëëàæ áàéñàí áîëîõîîð çàðèì
àëáàäûíõàà ¿éë àæèëëàãààã ìýäýõã¿é, îéð àæèëëàæ
áàéãààã¿é ñàëáàð áàéõûã ¿ã¿éñãýõã¿é. Эíý ä¿¿ðýãò èðýýä урьд
нь õèéæ áîëîâñðóóëж, судалж, сурч байсан çàðèì ç¿éëèéí
ìèíü íýëýýä õýñýã íü àìüäðàëä õýðýãæèõýä áîëîìæòîé ãýæ
õàðàãäàæ áàéíà. Çàðèìыг засаж сайжруулж, ººð÷ëºõã¿é áîë
áîëîõã¿é ç¿éë ÷ áàéõ øèã áàéãàà þì.
-Ýíý àæèëä òîìèëîãäîîä àæëàà þóíààñ ýõëýâ?
-Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí Öàãäààãèéí I õýëòýñ ìààíü íóòàã
äýâñãýðòýý ãàð÷ áóé ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ, óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýõ, òàñëàí çîãñîîõ ÷èãëýëýýð òîäîðõîé àðãà õýìæýýã
õýðýãæ¿¿ëýýä ÿâàõ áîëîìæòîé ¿íäñýí áààç ñóóðü áèé áîëñîí,
Óëààíáààòàð õîòûí öàãäààãèéí õýëòñ¿¿ä äóíäààñàà äýä
á¿òýö íü èë¿¿ õºãæñºí, боловсон хүчний хувьд боломжийн
þì áîëîâ óó ãýæ ýíä èðýýä õàðñàí. Òóõàéëáàë, Áàÿíãîë
ä¿¿ðãèéí íóòàã äýâñãýðò Óëààíáààòàð õîòûí õýìæýýíä
áàéãàà òåëåêàìåðèéí õÿíàëòûí ñèñòåì¿¿ä õýðýãæèæ ýõýëñýí.
Êàìåðèéí õÿíàëòûí òºâ áàéãóóëàãäñàí, áààç ñóóðü ñàéòàй.
Àíõ ýíä 2011 îíä улсын төсвийн õºðºí㺠îðóóëàëòààð 240
êàìåð ñóóðèëóóëæ, õÿíàëòûí òºâèéã íü áàéãóóëñàí áàéäàã.
2014 îíä ä¿¿ðãèéí òºñâèéí ñàíõ¿¿æèëòýýð íýìæ 175 êàìåð
ñóóðèëóóëñàí ãýõ ìýòýýð ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ,
òýìöýõ, àðä èðãýäèéíõýý àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ àæèëä
ä¿¿ðýã, ñîíãîãäñîí ãèø¿¿д íü íýëýýä àíõààð÷ õóóëü ñàõèóëàõ
áàéãóóëëàãàòàéãàà õàìòàð÷ àæèëëàäàã íü õàðàãäëàà.
Ä¿¿ðãèéí óäèðäëàãà ÷ ¿¿íä íиëýýä àíõààðàë õàíäóóëæ
àæèëëàäàã þì áàéíà.
Ýíý õýëòñèéí äàðãààð òîìèëîãäîæ èðýýä ãýìò õýðýãòýé
òýìöýõ, èðãýäèéíõýý àþóëã¿é, амар тайван áàéäëûã
õàíãàõàä àëü íü çºâ, þóíä õ¿÷ õàÿæ, àíõààð÷ àæèëëàõ, þó
íü áîëîõã¿é, àëèéã íü ñàéæðóóëàõ ¸ñòîé âý ãýäýãò øèíæëýõ
óõààíû ¿íäýñòýéãýýð îëîí òàëààñ íü ñóäàëæ, дүн шинжилгээ
хийж үүнийгээ үндэслэн оновчтой зөв, тохирсон арга тактик,
стратегийг хэрэгжүүлж àæèëëàõ õýðýãòýé þì áîëîâ óó
ãýæ áîäîãäñîí. Áè ÀÍÓ-ä ñóðàëöàæ, ãýìò õýðýã ñóäëàëûí
÷èãëýëýýð ìàãèñòðèéí çýðýã õàìãààëñàí ба бусад улс
орнуудад àðä èðãýäèéí àþóëã¿é áàéäëûã ñàõèí õàìãààëàõ,
Áàÿíãîë ä¿¿ðýã äýõ Öàãäààãèéí I õýëòñèéí äàðãààð
öàãäààãèéí óäàì äàìæñàí àëáà õààã÷ òîìèëîãäîîä íýã
èõ óäààã¿é áàéíà. Ýð¿¿ãèéí öàãäààãèéí домог болсон
íýðòýé àæèëòàí, õóðàíäàà Ö.Æàìúÿíñýíãýý àãñíû õ¿¿
Æ.Ýðäýíýáîëä òóñ õýëòýñò òîìèëîãäîæ èðñíýýñ õîéø ãýìò
õýðýã ãàðàõààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ÷èãëýëä îíöãîéëîí
àíõààð÷ àæèëëàæ áóé þì. Ò¿¿íòýé ÿðèëöëàà.
ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ ÷èãëýëä àøèãëàæ
амжилттай хэрэгжиж áóé òýðã¿¿íèé
àðãà òåõíîëîãè, òóðøëàãûã Ìîíãîëä
õýðýãæ¿¿ëýõ ÿìàð áîëîìæ áàéãààã
òóõàéí ¿åä ñóäàëæ áàéñàí þì. Ýíý
÷èãëýëýýð ÷ äèïëîìûíõîî àæëûã
áè÷èæ, õàìãààëñàí. Ýíý á¿ãäýýñýý õàðæ
áàéãààä ºíºº öàãèéí íèéãýì ýäèéí
çàñãèéí áàéäàë, òåõíèê òåõíîëîãè, ãýìò
õýðýã ãàðàõ áîëñîí øàëòãààí íºõöºë
çýðýãò òóëãóóðëàí øèíý, ¿ð ä¿íòýé àðãà
áàðèëûã õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîìæòîé ãýæ
õàðàãäàæ áàéíà.
Òóõàéëáàë, ìàíàé ä¿¿ðýã
êàìåðèéí õÿíàëòûí ñèñòåìèéí áààç
ñóóðü ñàéòàé ãýæ áè ò¿ð¿¿íä äóðäñàí.
Ìанайд ¿¿íèéã ãýìò õýðýã ãàðñíû äàðàà
èëð¿¿ëýõ ÷èãëýëýýð ë åðºíõèé人
àøèãëàæ áàéíà. Õàðèí ºíººäºð
ýíý êàìåðèéã äýëõèéí ò¿âøèíä ÿàæ
àøèãëàæ áàéãàà âý ãýâýë øàë ººð.
Ãýìò õýðýã ãàðàõààñ ºìíº óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýõ, õýðýã ãàð÷ áàéõ ¿åä òàñëàí
çîãñîîõ ò¿âøèíä øèëæ÷èõýýä áàéíà
ø¿¿ äýý.
-Ìàíàéõ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
÷èãëýëä ÿàãààä øèëæ¿¿ëæ áîëîõã¿é
ãýæ. ¯¿íèé òóëä ÿìàð àðãà õýìæýý
àâáàë áîëîõ âý?
-Óëààíáààòàðûí õîòûí ãýæ
èõ ñàíàëã¿é, ä¿¿ðãèéíõýý íóòàã
äýâñãýðò áàéãàà òåëåêàìåðèéí
õÿíàëòûí áààç ñóóðü, äýâøèëòýò
òåõíîëîãèéã óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
÷èãëýëä øèëæ¿¿ëýõ, îäîîãèéíõîîñ
èë¿¿ ¿ð ä¿íä õ¿ðãýõ òàëààð íýëýýä
àíõààðàë õàíäóóëæ àæèëëàæ áàéíà.
Ýíý áîëîìæèéí òàëààð ÖÅÃ-ûí
óäèðäëàãàä áîëîí ä¿¿ðãèéíõýý
удирдлагуудад ñàíàëàà èëýðõèéëñýí.
Àëü ÷ ò¿âøèíä äýìæèãäýæ, ÖÅÃ-ûí
äàðãàас зөвшөөрөгдсөний ¿íäñýí
äýýð Цагдаагийн байгууллагын
ìýðãýæëèéí àëáàä áîëîõ Òåõíîëîãèéí
òºâ, Ìýäýýëýë, øóóðõàé óäèðäëàãûí
òºâ, Õîëáîîíû õýëòýñ, ä¿¿ðãèéí
ÇÄÒÃ-ûí õýëòýñ àëáàäûí äàðãà íàðûã
îðîëöóóëñàí дүүргийн камерын
хяналтын сиситемийг сайжруулах,
шинэчлэх, илүү үр дүнтэй ажиллуулах
боломжийг судалж танилцуулах
àæëûí õýñýã áàéãóóëàãäàí àæèëëàæ
áàéíà.
Òåëåêàìåðèéí õÿíàëòûí òºâä
õàðàãäàæ áàéãàà ä¿ðñèéã àæèãëàæ áóé
àæèëòàí ìààíü õî¸ð õ¿í ìàðãàëäàæ
áàéãàà ÷ þì óó, ýñâýë ñýæèãòýé ýä ç¿éë
àâ÷ ÿâàà õ¿íèéã ойр орчимд нь яваа
ýðã¿¿ëèéíõýíäýý øóóðõàé äàìæóóëæ,
СЭРГИЙЛЭГЧ 9
ОНЦЛОХ ЯРИЛЦЛАГА

10. СЭРГИЙЛЭГЧ10
òýä öàã àëäàëã¿é î÷èæ øàëãàäàã áîëâîë
èë¿¿ ¿ð ä¿íä õ¿ðíý ø¿¿ äýý. Òèéìýýñ
ìàíàé õýëòñýýñ ñàíàà÷ëààä ä¿¿ðãèéí
2015 îíû Нийгэм, ýäèéí çàñгийн
çîðèëòîä “Òåëåêàìåð” ãýñýí õºòºëáºð
õýðýãæ¿¿ëýõ òàëààð îðóóëñàí áàéãàà.
¯¿íèé õ¿ðýýíä ä¿¿ðãээс òàâüñàí 175
êàìåðèéã öàãäààãèéí áàéãóóëëàãûí
õÿíàëòûí òºâòýé õîëáîõ øààðäëàãàòàé.
¯¿íèéã õèéæ õýðýãæ¿¿ëýõýýð õîëáîãäîõ
ñàíàëàà ä¿¿ðãèéí ÇÄÒÃ-ò õ¿ðã¿¿ëæ,
øèëæ¿¿ëýõ òºñºâ òîîöîîã íü ãàðãàí
àæèëëàæ áàéíà. Ìàíàé ä¿¿ðýãò ¿¿íèéã
õèéæ õýðýãæ¿¿ëýõ á¿ðýí áîëîìæ áèé.
Êàìåðóóä íü áàéíà, õÿíàëòûí òºâ íü
àæèëëàæ áàéãàà. Òýãýõýýð çºâ áîäëîãî,
ìåíåæìåíòийг олоод хэрэгжүүлж
чадвал илүү үр дүнд хүрэх боломжтой
ãýæ ñàíàãääàã. Áàÿíãîë ä¿¿ðýãò èíãýæ
òóðøèæ ¿çýýä àìæèëòòàé, ¿ð ä¿íòýé
áîëâîë Óëààíáààòàð õîòûí õýìæýýíä
õýðýãæ¿¿ëæ ÿàãààä áîëîõã¿é ãýæ
áîäîæ áàéãàà.
Òåëåêàìåðèéí õÿíàëò
ñàéæèðñíààð ýðã¿¿ëèéí òàâàí
öàãäààãèéí àæëûã íýã õ¿í õÿíàëòûí
òºâ äýýðýý õÿíàõ áîëîìæòîé áîëæ,
õàðèí òýð òàâàí õ¿í ìààíü ¿çýãäýæ
õàðàãäàõã¿é îð÷èíä ãàðàõ ãýìò õýðãýýñ
óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ àæëàà õèéõ
áîëîìæòîé áîëîõ þì.
-Äýëõèéí ò¿âøèíä ãýìò õýðýã
ãàðñíû äàðàà áèø, ÿàâàë ãàðãàõã¿é
áàéõ òàëààð ñóäàëãààíû àæèë èõ
õèéäýã áîëñîí áàéíà. Ìàíàéõàí
õàðèí ÿàæ áàéãàà áîë?
-2000 îíîîñ õîéø ÷èíèé õýëñýí
èéì ñóäàëãààíû àæëûã äýëõèéí îëîí
îðîí õèéäýã áîëæýý. Ìèíèé áîäîæ
òºëºâëºæáàéãààç¿éëáîëáàñëäýëõèéí
÷èã õàíäëàãàä íèéö¿¿ëýí àæèëëàõ.
Ãýìò õýðýã ãàðñíû äàðàà õººöºëäºõ
áóñ, ãàðàõààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ,
ãàðãàõã¿é áàéõ áîëîìæèéã хангах,
íºõöëèéã á¿ðä¿¿ëýõ ¸ñòîé. Òèéìýýñ
ÿìàð áîëîìæèéã áèä õýðýãæ¿¿ëæ
àæèëëàõ ¸ñòîé âý ãýäýãò ñóäàëãàà
õèéæ, àíõààðëàà õàíäóóëàí àæèëëàæ
ýõýëñýí. ¯¿íèé òóëä îëîí æèëèéí
ñòàòèñòèê ñóäàëãàà, õàðüöóóëñàí
¿ç¿¿ëýëò õýðýãòýé áàéäàã þì áàéíà.
Ìàíàé öàãäààãèéí áàéãóóëëàãà 2013
îíîîñ ýõëýýä èðñýí á¿õ ë äóóäëàãà
ìýäýýëëèéã á¿ðòãýäýã áîëñîí.
Õýäèéãýýð ñ¿¿ëèéí òàâàí æèëèéíõýýð
õàðüöóóëæ ÷àäàõã¿é áàéãàà ÷ ºìíºõ
îíûõîî ìºí ¿åòýé õàðüöóóëàí àæëàà
çîõèîí áàéãóóëæ áàéíà. Òóõàéëáàë,
õî¸ðäóãààð ñàðä Ìîíãîëûí óëàìæëàëò öàãààí ñàð
áîëäîãîîðîî áîëëîî. Áèä ýíý ¿åä ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýõ ÷èãëýëýýð ñóäàëãààíä òóëãóóðëàæ àæèëëàñàí. 2013,
2014 îíû ýõíèé õî¸ð ñàðûí ãýìò õýðýã ãàðàëòûí ñóäàëãààã
ãàðãóóëàí àâ÷, þóíä àíõààðëàà õàíäóóëàõàà òîäîðõîéëñîí.
Ýíý ¿åä íºãºº ë áóóç áàíøíû õóëãàé ãýýä õóëãàéëàõ òºðëèéí
ãýìò õýðýã èõ ¿éëäýãääýã. Òèéìýýñ áèä õóëãàéí ãýìò õýðýãò
àíõààðëàà õàíäóóëæ àæèëëàõ ¸ñòîé ãýäãýý òîäîðõîéë÷èõîæ
áàéãàà þì. Àëü áàéðøèëä õààíà èõýâ÷ëýí ýíý òºðëèéí
õýðýã ãàð÷ áàéãààã áàñ ñóäàëãààãààðàà òîãòîîíî. Áèä á¿ä¿¿í
òîéìîîð, õîðîîäîîðîî ãàðãàæ áàéãàà þì. Óã íü ¿¿íèéã
á¿ð íàðèéâ÷ëàõ ¸ñòîé. Îðîí ñóóöàíä óó, ãýð õîðîîëîëä
óó, õàëààñíûõ óó ãýýä á¿ãäèéã íü íàðèéí ñóäàëæ ä¿í
øèíæèëãýý õèéëýý. Åð íü öàãäààãèéí áàéãóóëëàãûí àæèë
ä¿í øèíæèëãýýíä òóëãóóðëàæ, ïðîãíîçîî ãàðãàæ, óðüä÷èëàí
õàðñàí àðãà õýìæýý àâ÷ õýðýãæ¿¿ëж байх ёстой. Яг л цаг
агаарын урьдчилан сэргийлэх мэдээ гэдэг шиг. Öàãààí ñàðûí
¿åýð èíãýæ ÷ àæèëëàæ ¿çëýý, áîëæ áàéíà.
-Öàãààí ñàðûí ¿åýð Áàÿíãîë ä¿¿ðýãò òýãýýä àëü
òºðëèéí õýðýã íü èõ ãàð÷ áàéíà âý?
-Ñóäàëãààíààñ ¿çýõýä Öàãààí ñàðûí ¿åýð òóñ ä¿¿ðýãò
õàëààñíû õóëãàéí õýðãèéí ãàðàëò ºñäºã þì áàéíà. Òèéìýýñ
ýíý òºðëèéí ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ÷èãëýëýýð
àíõààðàë òàâüæ, Óëààíáààòàð õîòûí Öàãäààãèéí ãàçàðòàé
õàìòàð÷ àæèëëàëàà. Äàðààãèéí ýýëæèíä ýíý òºðëèéí õýðýã
ãàð÷ áóé áàéðøëàà òîäîðõîéëîâ. Ìàíàé ä¿¿ðãèéí III-IV
õîðîîëëûí õóäàëäààíû òºâ¿¿ä, Ãàíäàíòýã÷ýíëèí õèéäèéí
îð÷èìä èéì õýðýã ãàðäàã áàéíà. Èðãýä ìààíü øèíèéí 15-íä
áàãòàæ, çàñëàà õèéëãýæ, íîì óíøóóëàõ ãýæ äàðààëàë ¿¿ñãýäýã
¿åýð õóëãàé÷ íàð “àæëàà õèéäýã”. Ýíý æèë áèä öàãäààãèéí
ýðã¿¿ë èхýýð àæèëëóóëàõûí çýðýãöýý äàëä àðãààð ÷ òýìöñýí.
¯¿íèé ä¿íä õàëààñíû õóëãàéí ãýìò õýðýã ýðñ öººðñºí, áàðàã
ãàðààã¿é ãýæ õýëýõýä áîëíî. Öàãààí ñàðûí ºìíºõ äîëîî
õîíîãò III-IV õîðîîëîëä àðãà õýìæýý çîõèîí áàéãóóëñíààð
ýíý òºðëèéí õýðýã 1-2 ë ãàð÷ á¿ðòãýãäñýí. ¯¿íèéãýý õÿíàëòûí
êàìåðèéí òóñëàìæòàéãààð äîð íü èëð¿¿ëñýí. ªìíºõ æèë¿¿äýä
áîë áýëýã, äýýë ãî¸ëîî öóãëóóëæ ÿâàà èðãýä õàëààñíààñàà
ìºí㺺 àëäñàí õýðýã îëîí ãàðч áàéñàí þì áèëýý.
Õóëãàéí õýðãýýñ ãàäíà ìàíàé ä¿¿ðýãò õàìãèéí èõ
¿éëäýãääýã õýðýã áîë áóñäûí áèå ìàõáîäèä ãýìòýë ó÷ðóóëàõ,
òàíõàéðàõ, çàëèëàí ìýõëýõ. Îëîí óëñûí ýìýãòýé÷¿¿äèéí
áàÿð, Ìîíãîë öýðãèéí ºäºð ãýýä îéðõîí õýä õýäýí áàÿð
áîëж өнгрөхөд зөвхөн манай хэлтэст ирсэн гэмт хэрэг
зөрчлийн дуудлага мэдээлэл зарим өдөртөө 250-260 болж
ачаалалттай байлаа.
-Òà òîìèëîãäîîä óäààã¿é ÷ àðä èðãýäèéíõýý
àìãàëàí òàéâàí áàéäëûí òºëºº õèéæ áàéãàà àæèë òàíü
¿ð ä¿íä õ¿ð÷ áàéíà ãýæ ¿çýæ áàéãàà þó?
-Õýäèéãýýð áè òîìèëîãäîîä äºðâºí ñàð áîëæ áàéãàà
÷ àâ÷ õýðýãæ¿¿ëæ áàéãàà àæèë ìààíü ¿ð ä¿íä õ¿ð÷ ýõýëñýí
ãýäýãò èòãýëòýé áàéãàà. Ýíý îíû ýõíèé ñàðóóäàä ãýìò õýðãèéí
ãàðàëò 20-èîä õóâèàð áóóðñàí ¿ç¿¿ëýëòòýé áàéñàí. Õàðèí
ãóðàâäóãààð ñàðä ºññºí ä¿íòýé áàéíà. Ýõíèé íýãдүгээр
улиралд бидний гол анхаарлаа хандуулж ажилласан õóëãàé,
танхай, гудамж талбайд болон согтуугаар үйлдэгдсэн гэмт
хэргүүд áóóðñàí. Ýíý áîë áèäíèé õèéæ áàéãàà àæëûí ¿ð ä¿í
þì áîëîâ óó ãýæ õàðж байна.
-Áàÿíãîë ä¿¿ðýã áààð öýíãýýíèé ãàçàð èõòýé, ¿¿íèéã
äàãààä ÿíç á¿ðèéí õýðýã çºð÷èë ãàðààä áàéäàã. Öàã ÷
õýòð¿¿ëäýã ø¿¿ äýý.
СЭРГИЙЛЭГЧ10
ОНЦЛОХ ЯРИЛЦЛАГА

11. СЭРГИЙЛЭГЧ 11СЭРГИЙЛЭГЧ 11
-Áàÿíãîë ä¿¿ðýã, òýð äóíäàà ìàíàé Öàãäààãèéí
õýëòñèéí õàðèóöñàí á¿ñýä òîì òîì áààð öýíãýýíèé ãàçðóóä
îëîí байдаг. Òýíä õ¿¿õýä çàëóóñ îëíîîðîî öóãëàæ, íàðãèæ
öýíãýæ áàéíà. Ò¿¿íèé õýðýýð áóðóó, óðóó çàìä õ¿¿õýä çàëóóñ
òàòàãä÷èõ ãýýä áàéõ ÿâäàë áèé. Ò¿¿íýýñ ãàäíà ýäãýýð áààð
öýíãýýíèé ãàçðóóä áàéíãà öàã õýòð¿¿ëäýã. Ñàÿõàí öýðãèéí
áàÿð ëõàãâà ãàðèãò òààðñàí. Ëõàãâà ãàðèãò áààð öýíãýýíèé
ãàçðóóä 00.00 öàã ãýýä õààõ ¸ñòîé. Ãýòýë “Ìàññ” ãýýä áàéíãà
õýë àì òàòàëæ áàéäàã áààð ðåï õàìòëàãóóäûí øîó 00.00 öàãò
çîõèîí áàéãóóëíà ãýýä çàð òàðàà÷èõñàí, ãàäíà íü çàõ àÿòàé
áààõàí ìàøèí òýðýã öóãëà÷èõñàí öàã õýòð¿¿ëýí àæèëëàæ
áàéõ æèøýýòýé.
Èéì îëîí áààð öýíãýýíèé ãàçàð íýã äîð áàéãààãààñ
øàëòãààëààä ìàíàé ä¿¿ðýãò ãýìò õýðãèéí ãàðàëò ºñºæ,
èðãýäèéí àþóëã¿é àìãàëàí òàéâàí îð÷èíä àìüäðàõ ýðõ
çºð÷èãäºæ áàéíà. Ìàíàé õýëòñýýñ öàã õýòð¿¿ëýí àæèëëàäàã,
öýíãýýíèé ãàçðóóäûí ¿éëäëèéã òàñëàí çîãñîîõîä онцгой
àíõààðàë õàíäóóëæ àæèëëàæ áàéíà. Áè àæëàà àâñíûõàà
äàðàà Àðõè, ñîãòóóðóóëàõ óíäàà õóäàëääàã, ò¿¿ãýýð ¿éë÷èëäýã
àæ àõóéí íýãæèéí óäèðäëàãàòàé óóëçàæ, íºõöºë áàéäëûã
òàíèëöóóëñàí. Ä¿¿ðãèéí íóòàã äýâñãýðò ãàð÷ áóé ãýìò
õýðãèéí хичнээн õóâü íü ñîãòóóðóóëàí óíäààíààñ ¿¿äýëòýé
áàéíà, ¿¿í äîòðîî òàíàéõààð ¿éë÷ë¿¿ëæ áàéñàí õ¿í áàéíà.
Õýд íü áààðíààñ ãàð÷ ÿâààä îñãîæ àìü íàñ, ýð¿¿ë ìýíäýýðýý
õîõèðñîí, õýä íü ãàð÷ ÿâààä çîäóóëæ, äýýðýìä¿¿ëñýí,
õýí íü áààðàíä ¿éë÷ë¿¿ëæ áàéõäàà õîîðîíäîî çîäîëäîæ
òàíõàéðñàí ãýýä íýã á¿ð÷ëýí ÿðüæ îéëãóóëñàí. ̺í ñàíàëàà
÷ òýäýíä õýëñýí. ßäàõäàà òýð áààð öýíãýýíèé ãàçðóóä ñîãòîîä
ãàð÷ ÿâàà èðãýäèéã ãýðò íü õ¿ðãýýä ºã÷èõ òàêñèòàé áàéõ
õýðýãòýé áàéíà ø¿¿ äýý. ¯íýã¿é õ¿ðãýýä ºã ãýæ áàéãàà áèø,
òàêñè êîìïàíèóäòàé ãýðýý áàéãóóëæ ÿàãààä áîëîõã¿é ãýæ.
Ñîãòóó õ¿í ãàð÷ òàêñè áàðèõäàà õýí íýã äýýðýì÷íèé óíààíä
ñóóãààä äýýðýìä¿¿ëýõ ÷ þì óó, ýñâýë ãóäàìæèíä óíààä îñãîæ
õºëäºæ áàéãààã àæ àõóéí íýãæ ýðõëýã÷èä áîäох л хэрэгтэй.
Áèçíåñèéí ýðõ àøèã ãýæ òýäýíä áàéãààг би ойлгож
байна.Гэхдээ íèéòèéí ýðõ àøèã ãýæ áàéõ ¸ñòîéã àæ àõóéí
íýãæèéí óäèðäëàãóóä îéëãîõ ¸ñòîé. Íèéãìèéí ºìíº õ¿ëýýõ
õàðèóöëàãà ãýæ áèé ø¿¿ äýý. Áèçíåñ çºâ ãîëäèðëîîðîî ÿâæ,
öàãòàà õààæ, àìàð÷ áàéâàë áàéíãà õÿíàæ öàãäààä áàéõã¿é
ø¿¿ äýý. ªíãºðñºí ãóðàâäóãààð ñàðä òîõèîñîí Ìàðòûí-8,
Öýðãèéí áàÿðûí ¿åýð áààð öýíãýýíèé ãàçðóóäàä õÿíàëò
òàâüæ, äýýð ºã¿¿ëñýí ìåíåæìåíò, óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ çºâ
òàêòèê õýðýãëýæ àæèëëàñíààð ñîãòóóãààñ ¿¿äýëòýé çîäîîí,
òàíõàé, äýýðìèéí õýðýã áóóð÷ áàéãàà þì.
-Ä¿¿ðãýýñ ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ажилд
èðãýäèéг ìàø èõýýð òàòàí îðîëöóóëæ áàéãàà. Òóõàéëáàë
îëîí íèéòèéí ýðã¿¿ë, ºñâºðèéí ñýðãèéëýã÷, îþóòàí
öàãäàà ãýõ çýðãýýð. Ýíý àæëûí ¿ð ä¿í ìýäýãäýæ áàéíà
óó?
-Õýäèéãýýð хичнээн õýðýã èëð¿¿ëñýí, хэд нь õýðãèéã
¿éëäýë äýýð íü òàñëàí çîãñîîñîí ãýæ íàðèéí òîî ãàðàõã¿é
÷ ýäãýýð àæèë áîë ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ àæèëä
ìàø èõ òóñòàé. “Îëîí íèéòèéí öàãäàà” ãýñýí õàíòààç ºìññºí
õ¿ì¿¿ñèéã õàðààä õóëãàé õèéõ ãýæ ÿâñàí õ¿í ãýìò ¿éëäýë
õèéõ санаа ñýäýë íü ¿ã¿é áîëíî ø¿¿ äýý.
Ñóðãóóëèéí îð÷èìä ãàðäàã áóëààëò, äýýðìèéí ãýìò
õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõýä “School police” õºòºëáºð
ìàø èõ ¿ð ä¿íãýý ºã÷ áàéãàà. Ýíý õºòºëáºð õýðýãæñýíýýð
Óëààíáààòàð õîòûí õýìæýýíä ñóðãóóëü îð÷èìä ¿éëäýãäýã
ãýìò õýðýã áóóðñàí ãýñýí ñòàòèñòèê
¿ç¿¿ëýëò ãàðñàí áàéíà ëýý.
-Öàãäààãèéí áàéãóóëëàãà õ¿í
õ¿÷ õ¿ðýëöýýã¿é ãýýä ë áàéäàã.
Òàíàé õýëòýт õ¿í õ¿÷íèé õ¿ðýëöýý
ямар áàéäàã áîë?
-Äýëõèéí áóñàä óëñ îðîíòîé
õàðüöóóëàõàä 100 ìÿíãàí õ¿í àìä
íîãäîõ ÷ ãýäýã þì óó, 10 ìÿíãàí õ¿íä
íîãäîõ öàãäààãèéí àëáà õààã÷äûíõàà
òîîãîîð ìàíàé óëñ íýëýýä äîîãóóð
îðäîã þì. Ýäèéí çàñàã õ¿íäðýëòýé
áàéãàà ýíý ¿åä áèä õ¿í õ¿÷ýý íýìýõ
áîëîìæ áàéõã¿é. Õ¿í õ¿÷ýý íýìýõ
øààðäëàãàòàé þó ãýâýë íýí òýðã¿¿íä
øààðäëàãàòàé.
Ò¿¿íýýñ ãàäíà öàãäààãèéí
áàéãóóëëàãûí òºñºâ ñàíõ¿¿ãèéí
àñóóäàë áàãà ø¿¿ äýý. Óëñûí õýìæýýíä
ýíý îíû ýõíèé óëèðàëä ãàðñàí ãýìò
õýðãèéí ãàðàëòûã ¿çýõýä íèéò õýðãèéí
67 õóâü íü Óëààíáààòàð õîòîä ãàðñàí
áàéãàà. Òýãýõýýð ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ
áîäëîãûí 67, òºñºâ ñàíõ¿¿ãèéí 67,
òåõíèê, óíàà ìàøèíû 67, ãýìò õýðýãòýé
òýìöýõýýð àæèëëàæ áàéãàà àëáà
õààã÷äûí ìºí 67 õóâü íü Óëààíáààòàðò
áàéõ ¸ñòîé ä¿ð çóðàã õàðàãäàæ áàéãàà
þì.
Íèéñëýëèéíõýý òºâèéí çóðãààí
ä¿¿ðãèéãàâ÷¿çýõþìáîëáàñëõàðèëöàí
àäèëã¿é. Ìàíàé õýëòýñ ºäºðò 130-150
äóóäëàãà ìýäýýëýëòýé õîíîæ áàéíà.
Òýð òîîëîíãîîð öàãäàà î÷íî ãýñýí ¿ã.
Ìàíàé ä¿¿ðýã áóñàä ä¿¿ðã¿¿äòýéãýý
õàðüöóóëàõàä äóíäàæ ãýæ òîîöîãäîæ
áàéãàà. Ñîíãèíîõàéðõàí, Áàÿíç¿ðõ
ä¿¿ðýãò áîë äóóäëàãà ìýäýýëýë ìàø
ºíäºð ø¿¿ äýý.
Öàãäààãèéí áàéãóóëëàãàä èðæ
áàéãàà äóóäëàãàä áîãèíî õóãàöààíä
î÷èõ, ýðã¿¿ëä ÿâæ áàéãàà àëáà
õààã÷äûã áîãèíî õóãàöààíä èõ ãàçàð
íóòàãò ¿¿ðýã ã¿éöýòãýõ áîëîìæèéã
á¿ðä¿¿ëýõ õýðýãòýé ãýæ ñàíàãääàã.
̺í öàãäààãèéí àëáà õààã÷èä
ìààíü ÿìàð íýã àñóóäàë òóëãàðëàà
ãýõýä ò¿¿íèéã çºâ çîõèöóóëæ çîõèîí
áàéãóóëàõ ÷èãëýëä ÷àäâàðæèõ ¸ñòîé.
Òèéìýýñ áàéíãà äàäëàãà ñóðãàëòàä
õàìðàãäàæ áàéõ ¸ñòîé. Ìèíèé õóâüä
àëáà õààã÷äàà ìýðãýæèë ìýäëýãýý
äýýøë¿¿ëýõ, чадавхжèхад íü àíõààð÷
àæèëëàæ áàéãàà.
Ярилцсан: Г.ЦОЛМОН
ОНЦЛОХ ЯРИЛЦЛАГА

12. СЭРГИЙЛЭГЧ12
ѪÕ-ДЫГ ÃÝÌÒ ÕÝÐÃÝÝÑ
ÓÐÜÄЧÈËÀÍ ÑÝÐÃÈÉËÝÕ ÀÆÈËÄ
ÎÐÎËÖÓÓËÍÀ
Èðãýäèéí àþóëã¿é àìар тайван àìüäðàõ
îð÷íûã á¿ðä¿¿ëýõ, ãýð á¿ëèéí õ¿÷èðõèéëýë,
îðîí áàéðíû õóëãàéí ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýõ àæèëä Ñóóö ºì÷ëºã÷äèéí
õîëáîîäûã òàòàí îðîëöóóëàõ, àéë õºðø¿¿äèéí
íýã íýãíýý õàìãààëàõ ñýòãýëèéã òºð¿¿ëýõ,
òýäíèé õàðèëöààã ñàéæðóóëàõ ÷èãëýëýýð
Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí Öàãäààãèéí II õýëòñèéí
íóòàã äýâñãýðèéí õàðüÿàëàëä áàéäàã ѪÕ-íû
çàõèðëóóäòàé óóëçàëò çîõèîí áàéãóóëëàà.
Óóëçàëòàä 56 ѪÕ-íû çàõèðàë, óäèðäëàãà
îðîëöñîí áºãººä öàãäààãèéí áàéãóóëëàãààñ
ѪÕ-дод õàðèóöñàí îðîí ñóóöàíä íü ãàðñàí
ãýìò õýðýã, çºð÷ëèéí òàëààðõ ìýäýýëýë õèéæ,
2015 îíä ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ,
õºðøèéí õàìãààëàëòûã ñàéæðóóëàõàä õàìòðàí
àæèëëàõ òàëààð ñàíàë ñîëèëöëîî.
Дотоод мэдээ
ÝÐÄÝÍÝÒ ÕҮÍÈÉ ÀÌÈÉÃ
ÀÂÀÐËÀÀ
Õ¿íèé àìü íàñûã ýðñäýõýýñ àâðàíà
ãýäýã ¿íýõýýð áóÿíòàé àæèë. Èéì àæëûã
öàãäààãèéíõàí áàðàã ºäºð á¿ð ë õèéäýã
ãýõýä õèëñäýõã¿é. Ãàëûí àþóëä өртөж
àìèà àëäàõ øàõñàí õ¿íèéã àâàðñàí
áóÿíòíóóä áîë Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí
Öàãäààãèéí II õýëòñèéí Àâòî ýðã¿¿ëèéí
îôèöåð, öàãäààãèéí àõìàä н.Ãàíõ¿¿, àõëàõ àõëàã÷ Í.Íàðàíõ¿¿ íàð þì. Òýä ºíãºðñºí
õî¸ðäóãààð ñàðûí 17-íû 18.00 öàãèéí ¿åä Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí VII õîðîîíû 103 äóãààð áàéðíû
äîëäóãààð äàâõàðò àéëààñ óòàà ãàðààä áàéíà ãýõ äóóäëàãààð òóñ áàéðàíä î÷æýý. Òýíä î÷èõîä
61 òîîò àéëààñ óòàà ñààãèæ, õîíãèëîîð ä¿¿ðýí ¿íýðòýæ áàéñàí байна. Òèéìýýñ öàãäààãèéí
àëáà õààã÷èä õààëãûã íü ýâäýí îðæ, óã òîîòîä îðøèí ñóóã÷ Ä.Ã-èéã óãààðòàæ àìèà àëäàõààñ
íü àâðàí ßàðàëòàé ò¿ðãýí òóñëàìæèéí òºâä õ¿ëýýëãýí ºгчээ.
Ýíý òóõàé ìýäýýëëèéã Öàãäààãèéí II õýëòñèéíõýí îëîí íèéòèéí öàõèì ñ¿ëæýýíä
áàéðøóóëàõàä èðãýä èõýä ñàéøààæ, òàëàðõñàí þì. Òóõàéí áè÷ëýãèéã 36421 õ¿í ¿çýæ, 1983
õ¿í лайк дарж, 174 õ¿í òàëàðõëûí ¿ãñòýé çóðâàñ ¿ëäýýñýí áàéâ.

13. СЭРГИЙЛЭГЧ 13
“ÑÀÐ ØÈÍÝ” ÀÐÃÀ ÕÝÌÆÝÝÍÈÉ ҮÅÝÐ ÑÓÐÀÃÃҮÉ
ÁÎËÑÎÍ 13 ÕҮÍÈÉÃ ÎËÆÝÝ
Ìîíãîëûí óëàìæëàëò öàãààí ñàðûí
áàÿðûã óãòàæ, èðãýäèéã àÿ òóõòàé áàÿðëàõ,
àìðàõ íºõö뺺ð õàíãàõ çîðèëãîîð Öàãäààãèéí
II õýëòñýýñ “Ñàð øèíý” íýãäñýí àðãà õýìæýýã
2014 îíû õî¸ðäóãààð ñàðûí 2-22-íû õîîðîíä
çîõèîí áàéãóóëñàí þì. Ýíý ¿åýð çºð÷èë
ãàðãàñàí 711 èðãýíèéã ãóðâàí ñàÿ 525 ìÿíãàí
òºãðºãººð, 58 àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûã
3.8 ñàÿ òºãðºãººð òîðãîâ. Ýíý àðãà õýìæýý
çºâõºí õóóëèéí õýðýãæèëòýä õÿíàëò òàâèõ,
ãýìò õýðãýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõýä ÷èãëýýã¿é
þì. Ãàðñàí ãýìò õýðãèéã èëð¿¿ëýõýä ÷
àæëàà ÷èãë¿¿ëæ áàéëàà. ¯¿íèé õ¿ðýýíä
îðøèí ñóóõ ãàçðààñàà ãàðààä ñóðàãã¿é àëãà
áîëñîí 13 õ¿íèéã “Ñàð øèíý” íýãäñýí àðãà
õýìæýýíèé ¿åýð îëæ òîãòîîñîí þì. ̺í
ñîãòóóãààð ãýìò õýðýã çºð÷èëä õîëáîãäñîí
180 èðãýíèéã ñààòóóëàõ áàéðàíä õ¿ðãýí, 39
èðãýíèéã ßàðàëòàé ò¿ðãýí òóñëàìæèéí òºâèéí
ýì÷èä õ¿ëýýëãýí ºã÷, çàõèðãààíû õÿíàëòàä
áàéäàã èðãýäèéí àð ãýðýýð îðæ, òýäíèéã
òºëºâ òîìîîòîé áàéõ, ãýìò õýðýã çºð÷èëä
õîëáîãäîõã¿é áàéõ òàëààð çºâëºãºº ñàíàìæ
ºã÷, áàòàëãàà ãàðãóóëæ àâав.
Àðãà õýìæýýíèé õ¿ðýýíä ÿâãàí áîëîí
àâòî ýðã¿¿ëèéí àëáà õààã÷èä ãýìò õýðãèéí
øèíæòýé 27 ¿éëäëèéã газар äýýð íü èëð¿¿ëñýí
þì. ¯¿íèé õî¸ð íü äýýðýì, íýã íü áóëààõ,
äîëîî íü õóëãàé, 12 íü òàíõàéðàõ, äºðºâ íü
áóñäûí áèе ìàõáîäèä ãýìòýë ó÷ðóóëñàí õýðýã
ãàðсан юм.
Дотоод мэдээ
“ÓÕÀÀÍÛ ÖÀÐÀÀÒÀÉ ÁҮÑÃҮÉ”
ÌÀÍÀÉÕ
Îëîí óëñûí ýìýãòýé÷¿¿äèéí ýðõèéã õàìãààëàõ ºäðèéã
òîõèîëäóóëàí Áàÿíãîë ä¿¿ðýã äýõ Öàãäààãèéí II õýëòñèéí
äàðãûí çºâëºë, ýð÷¿¿äèéí ç¿ãýýñ ìºðäөñ íýãò á¿ñã¿é÷¿¿ääýý
õ¿íäýòãýë ¿ç¿¿ëлээ. Ò¿¿нчлэн “Ìîíãîë öýðãèéí ºäºð”-èéã
óãòàí “Àëáààðàà ãî¸ñîí á¿ñã¿é” óðàëäààíò òýìöýýíèéã
“Òâ-8” òåëåâèçýýñ çîõèîí áàéãóóëñàí. Óã òýìöýýíä
ä¿¿ðã¿¿äèéí öàãäààãèéí õýëòñèéí 25 ýìýãòýé àëáà õààã÷
îðîëöñîíîîñ Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí Öàãäààãèéí II õýëòñèéí
ìºðäºí áàéöààã÷, öàãäààãèéí àõìàä Ä.Îþóí÷èìýã õýëòñýý
òºëººëºí àìæèëòòàé îðîëöîæ, “Óõààíû öàðààòàé á¿ñã¿é”-
ãýýð øàëãàðëàà.
ÀÕÌÀÄÓÓÄÄÀÀ ÕҮÍÄÝÒÃÝË ҮÇҮҮËËÝÝ
Ìîíãîëûí óëàìæëàëò Öàãààí ñàðûí áàÿðûã òîõèîëäóóëàí
áàéãóóëëàãà á¿ð àõìàäóóä, ãàâüÿàíûõàà àìðàëòûã ýäýëæ áóé
õ¿ì¿¿ñò õ¿íäýòãýë ¿ç¿¿ëäýã óëàìæëàëòàé. Ýíý óëàìæëàëàà
õ¿íäýòãýí Öàãäààãèéí II õýëòñèéíõýí áàéãóóëëàãûíõàà àõìàä
íàñòíóóäûã õ¿ëýýí àâ÷ óóëçàí, òýäíèéõýý ¿íýòýé ñóðãààëü ¿ãñèéã
ñîíñч, öàãäààãèéí áàéãóóëëàãàä àæèëëàæ áàéñàí öàã ¿åèéíõ
íü äóðñàìæààñ õóâààëöàí ñýòãýãäëèéã íü ñîíññîí þì. ̺í ýíý
¿åýð çàëóó àëáà õààã÷ íàð ìýíä÷èëãýý äýâø¿¿ëæ, õ¿íäýòãýë
¿ç¿¿ëýâ. Ýíý õ¿íäýòãýëèéí àðãà õýìæýýíä Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí
Öàãäààãèéí õýëòýñò àæèëëàæ áàéñàí 40 ãàðóé ºíäºð íàñòàí,
öàãäààãèéí áýëòãýë îôèöåð, àõëàã÷ íàð îðîëöëîî.

14. СЭРГИЙЛЭГЧ14
Õóóëü ç¿éí ñàéäûí À/89 ä¿ãýýð òóøààë,
Öàãäààãèéí àëáàíû òóõàé õóóëèéí õîëáîãäîõ
çààëòûí äàãóó Áàÿíãîë ä¿¿ðýã äýõ Öàãäààãèéí II
õýëòñýýñ 2014 îíä õèéæ ã¿éöýòãýñýí àæëûíõàà
òàéëàíã õàðèóöñàí íóòàã äýâñãýðèéí èðãýä, îðøèí
ñóóã÷äàä õîðîî òóñ á¿ðò íü î÷èæ òàíèëöóóëàâ.
Õýëòñèéíõýý íýãäñýí òàéëàíãèéí õóðëûã 2015 îíû
íýãä¿ãýýð ñàðûí 15-íä “ªð㺺” êèíî òåàòðûí äóíä
òàíõèìä õèéëýý. Ýíý õóðàëä Óëààíáààòàð õîòûí
Öàãäààãèéí ãàçðûí Õóëãàéëàõ ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ
õýëòñèéí äàðãà, öàãäààãèéí õóðàíäàà Î.Íÿìãýðýë,
õîðîîäûí Çàñàã äàðãà нар, ò¿¿íèé àæëûí àëáà,
õàìòðàí àæèëëàäàã Ñóóö ºì÷ëºã÷äèéí õîëáîî,
àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà, èðãýä, îðøèí ñóóã÷èä
îðîëöñîí þì.
Íýãäñýí òàéëàíã òàíèëöóóëàõ хуралд 643
èðãýí îðîëöñîí áºãººä òóñ õýëòñèéí 2014 îíû
¿éë àæèëëàãàà, õèéñýí àæëûí òàëààð ¿íýëýëò,
ä¿ãíýëò ºãºõèéí çýðýãöýý, 42 õ¿í ñàíàë, 13 íü
õ¿ñýëò ãàðãàñíû 22-ûã ãàçàð äýýð íü øèéäâýðëýæ,
ãýìò õýðãèéí øèíæòýé ãóðâàí ºðãºäºë, ãîìäëûã
õýëòñèéí òîî á¿ðòãýëä îðóóëàí Ãýìò õýðýãòýé
òýìöýõ òàñàãò øàëãóóëæ áàéíà. Õàðèí ¿ëäñýí
30 ñàíàë õ¿ñýëòèéã íýãòãýí öààøèä õèéõ ¿éë
àæèëëàãààíûõàà òºëºâëºãººíä òóñãàõààð áîëëîî.
Öàãäààãèéí II õýëòýñ íü 2014 îíä ãýìò õýðýãòýé
òýìöýõ, íèéòèéí õýâ æóðàì õàìãààëàõ, îëîí
íèéòèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõ ¿íäñýí ÷èã ¿¿ðãýý
àìæèëòòàé õýðýãæ¿¿ëæ 2014 îíû ä¿¿ðãèéí Òºðèéí
òóñãàé àëáàíû “Шèëäýã òóñãàé áàéãóóëëàãà”-ààð
øàëãàрсан юм.
ÖÀÃÄÀÀÃÈÉÍ II ÕÝËÒÑÈÉÍÕÝÍ ӨÍÃӨÐÑӨÍ ÎÍÛ
ÀÆËÀÀ ÒÀÉËÀÃÍÀÂ
ТЭНЭМЭЛ ИРГЭДИЙГ БҮРТГЭЖ ЭРҮҮЛ
МЭНДИЙН ҮЗЛЭГТ ХАМРУУЛЛАА
Áàÿíãîë ä¿¿ðýãò áóé
ãýð îðîíã¿é, òýíýìýë
àìüäðàëòàéèðãýäèéíòàëààð
àâàõ çàðèì àðãà õýìæýýíèé
òóõàé Ä¿¿ðãèéí Çàñàã
äàðãûí 2015 îíû õî¸ðäóãààð
ñàðûí 11-íèé ºäðèéí À/87
äóãààð çàõèðàìæ ãàðñàí
þì. ¯¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõ
çîðèëãîîð “Áàÿíãîë øèíý-
ªð㺺” òºðèéí ºì÷èò óëñûí
¿éëäâýðèéí ãàçàð, Ýð¿¿ë ìýíäèéí төвтэй õàìòðàí “Òýíýìýë”
àðãà õýìæýýã çîõèîí áàéãóóëæ, Öàãäààãèéí II õýëòñèéí
õàðèóöñàí íóòàã äýâñãýðò òýíýìýë áàéäëààð àìüäàðäàã,
àðõèíû õàìààðàëòàé 97 èðãýíèéã á¿ðòãýë ñóäàëãààíä àâ÷,
ýìíýëãèéí ¿çëýã, øèíæèëãýýíä õàìðóóëëàà. Ýíý ¿åýð àðõèíû
õàìààðàëòàé 24 èðãýíèéã ò¿ð ñààòóóëàí, àëáàäàí ýì÷ëýõýä,
ýð¿¿ë ìýíäýýðýý òýíöñýí 14 õ¿íèéã ø¿¿õèéí øèéäâýðèéí
äàãóó ØØÃÅÃ-ûí õàðüÿà Ìààíüò äàõü Ñîãòóóðàõ, ìàíñóóðàõ
äîíòîé ýòãýýäèéã çàõèðãààíû æóðìààð àëáàäàí ýì÷ëýõ ãàçàðò
õ¿ëýýëãýí ºãºâ. Ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãûí çàõèðàìæèéí хүрээнд
çîõèîí áàéãóóëñàí äýýðõ àðãà õýìæýýíä õàìòðàí àæèëëàñàí
“Áàÿíãîë øèíý-ªð㺺” ÒªÓ¯Ã, Ýð¿¿ë ìýíäèéí төвийн õàìò
îëîíä òóñ õýëòñèéíõýí òàëàðõàæ áóéãàà ìàíàé ñýòã¿¿ëýýð
äàìæóóëàí èëýðõèéëñýí þì.
ЗӨРЧИЛТЭЙ ÖÀÕÈÌ
ÒÎÃËÎÎÌÛÍ
ÃÀÇÐÓÓÄÛÍ ҮЙЛ
ÀÆÈËËÀÃÀÀÃ ÒҮÐ
ÇÎÃÑÎÎÂ
Íàñàíä õ¿ðýýã¿é иргэдийг
ãýìò õýðýã, çºð÷èëä õîëáîãäîõîîñ
óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, “Öàõèì
òîãëîîìûíãàçðûí¿éëàæèëëàãààã
çîõèöóóëàõ æóðàì “-ûí
õýðýãæèëòèéã õàíãàõ çîðèëãîîð
Áàÿíãîë ä¿¿ðýã äýõ Öàãäààãèéí
II õýëòñýýñ 2015 îíû íýãä¿ãýýð
ñàðûí 19-22-íä “ÐÑ” õýñýã÷èëñýí
àðãà õýìæýý çîõèîí áàéãóóëëàà.
Ýíý ¿åýð çºâøººðºëã¿é, öàãèéí
õóâààðü çºð÷ñºí, Áàÿíãîë
ä¿¿ðãèéí òàâäóãààð õîðîîíû
íóòàãò áàéðëàõ “Ñàíñàð”, “Ãàòü”,
çóðãàäóãààð õîðîîíû “Ýìïèð”,
“Õåðîõ”, “ÀÑÒ”, äîëäóãààð
хорооны “Java”, íàéìäóãààð
õîðîîíä îðøèõ “Êëèê çîí”
öàõèì òîãëîîìûí ãàçðóóäûí ¿éë
àæèëëàãààã ò¿ð çîãñîîæ õóóëèéí
äàãóó õàðèóöëàãà òîîöîæ,
çºð÷뺺 àðèëãàõûã øààðäëàà.
Дотоод мэдээ

15. СЭРГИЙЛЭГЧ 15
ФОТО МЭДЭЭ
“ЗАМЫН ХӨДӨЛГӨӨНИЙ
ЦАГААН ТОЛГОЙ 2015” ТЭМЦЭЭН
АМЖИЛТТАЙ БОЛЖ ӨНДӨРЛӨЛӨӨ
СЭРГИЙЛЭГЧ15
ЦЭЦЭРЛЭГИЙН НАСНЫ ХҮҮХДҮҮДИЙН
ДУНД УЛАМЖЛАЛ БОЛГОН ЗОХИОН
БАЙГУУЛДАГ “ЗАМЫН ХӨДӨЛГӨӨНИЙ
ЦАГААН ТОЛГОЙ” ТЭМЦЭЭН БАЯНГОЛ
ДҮҮРЭГТ АМЖИЛТТАЙ БОЛЖ ӨНДӨРЛӨЛӨӨ.
УГ ТЭМЦЭЭНД БАЯНГОЛ ДҮҮРГИЙН 28
ЦЭЦЭРЛЭГИЙН 340 ГАРУЙ ХҮҮХЭД БАГАЧУУД,
ЭЦЭГ ЭХ, НАЙЗ НӨХӨД, БАГШ НАРТАА ЗАМЫН
ХӨДӨЛГӨӨНИЙ МЭДЛЭГЭЭ ШАЛГУУЛАН
АВХААЛЖ САМБААГАА СОРЬСОН ЮМ. ЭНЭХҮҮ
ТЭМЦЭЭНД 197 ДУГААР ЦЭЦЭРЛЭГ I БАЙР,
85 ДУГААР ЦЭЦЭРЛЭГ II БАЙР, 77 ДУГААР
ЦЭЦЭРЛЭГ III БАЙР, 93 ДУГААР ЦЭЦЭРЛЭГ
ТУСГАЙ БАЙРЫГ ТУС ТУС ЭЗЭЛЛЭЭ.

16. СЭРГИЙЛЭГЧ16
-Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
чиглэлээр Баянгол дүүргээс “Сэргийлэгч”
хөтөлбөрийг санаачлан ажиллаж байгаа. Энэ
хүрээнд хийж хэрэгжүүлсэн ажлын талаар
яриагаа эхэлье?
-Баянгол дүүргийн Гэмт хэргээс урьдчилан
сэргийлэх салбар зөвлөлөөс 2013-2016 оны
хугацаанд хэрэгжүүлэх “Сэргийлэгч” хөтөлбөрийг
баталсан. Уг хөтөлбөрийн хүрээнд хөршийн
холбоог дэмжих, гэмт хэргээс урьдчилан
сэргийлэх ажилд иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх,
цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагаанд
дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор “Айл хүний амь нэг”
болзолт уралдааныг “Сайн хөрш тайван амьдрал”
уриан дор 2013 онд анх зохион байгуулсан юм.
Энэхүү уралдаанд дүүргийн 23 хорооноос 102
хөршийн холбоо шинээр байгуулагдаж 400
гаруй иргэдийн гишүүнчлэлтэй болон идэвх
санаачлагатай оролцсон. Тухайн үед хөршийн
холбоо байгуулагдан ажилласанаар хулгайн гэмт
хэргийн гаралт огцом буурсан болохыг дүүргийн
Цагдаагийн газраас онцолж байв. Энэхүү
уралдаанд шилдэг хамтарсан багаар 5, 13, 14-р
хороо шалгарч, тус бүр 1 сая төгрөгөөр шагнуулж
байсан юм.
-Энэхүү үйл ажиллагааг явуулснаар ямар
үр дүнд хүрсэн бэ?
-“Айл хүний амь нэг” болзолт уралдааны
үр дүнд иргэд хөрш айлдаа болон хараа
хяналтгүй бага насны хүүхэд, биеэ авч явах
чадваргүй хүмүүст анхаарал тавьдаг, тусладаг,
цагдаагийн байгууллагад ханддаг болсон. Айл
хүний амь нэг байснаар орон байрны хулгай,
гал түймэр, гамшгийн аюулаас сэргийлж, гэр
бүлийн хүчирхийлэл болон гэмт хэргийн гаралтыг
бууруулах, урьдчилан сэргийлэхэд чухал ач
холбогдол өгч байгаа юм. Нөгөө талаар нийгмийн
харилцааг сэргээхэд бидний санаачилсан ажил
онцгой нөлөө үзүүлж байгаа гэж үзэж байна.
-2014 онд болзолт уралдаанаа
үргэлжлүүлэн зарласан гэсэн. Иргэд хэрхэн
хүлээн авав?
-Иргэд маш таатай хүлээн авсан. Ялангуяа
гэртээ хүүхдээ хардаг залуу ээжүүд, тэтгэврийн
насныхан болон ажилгүй иргэд нийгмийн
харилцаанд идэвхтэй оролцох хүсэл эрмэлзлэлтэй
байдаг учраас тэднийг нэгдсэн зохион байгуулалтад
оруулан мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар
хангаж өөрийгөө болон бусдыг гэмт халдлагаас
урьдчилан сэргийлэхэд анхан шатны ойлголт өгч
ажиллаж байна. 2014 онд гэмт хэргээс урьдчилан
сэргийлэх ажлыг илүү үр дүнтэй болгох үүднээс
“Хамтарсан баг” болон, “Хөршийн холбоо” гэсэн
хоёр чиглэлээр болзолт уралдааныг зарласан.
Хамтарсан багт хуулиар хүлээсэн үүргийнхээ дагуу
тухайн хорооны Засаг дарга, хэсгийн байцаагч,
олон нийтийн цагдаа орж байгаа юм. Хороондоо
аль болох олон хөршийн холбоо байгуулж,
идэвхтэй ажиллуулсан хамтарсан багийг бид
шалгаруулсан. 2013 онд шилдэг 2 хамтарсан
П.Цэцэгмаа:
ХӨРШИЙН ХОЛБООД БАЙГУУЛАГДСАНААР ИРГЭД
БИЕ БИЕДЭЭ ИЛҮҮ АНХААРАЛ ХАНДУУЛДАГ БОЛСОН
Баянгол дүүргийн Гэмт хэргээс урьдчлан
сэргийлэх салбар зөвлөлөөс “Сэргийлэгч”
хөтөлбөрийн хүрээнд хийж байгаа ажлын талаар
дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын Ажлын
албаны дарга, Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
ажлын зохицуулах салбар зөвлөлийн нарийн
бичгийн дарга П.Цэцэгмаатай ярилцлаа.
ТОДРУУЛГА

17. багийг шалгаруулж тус бүр 1 сая төгрөгөөр,
шилдэг зургаан хөршийн холбоог шалгаруулж тус
бүр 500 мянган төгрөгөөр шагнаж урамшуулсан.
2014 онд уралдаанаа мөн үргэлжлүүлэн
зарласан. 23 хорооноос 30 гаруй хөршийн
холбоод материалаа ирүүлсэнээс бид танилцаад
12 шалгуур үзүүлэлтээр дүгнэж шилдэг хамтарсан
баг, хөршийн холбоодыг шалгарууллаа.
-Сүүлийн үед гэр бүлийн хүчилхийлэлийн
талаар их ярих болсон. Энэ төрлийн гэмт
хэргүүд ч их гарч иргэдийн сэтгэлийг түгшээх
боллоо. Салбар зөвлөлөөс гэр бүлийн
хүчилхийллийн эсрэг ямар ажлыг хийж байна
вэ?
-Дүүргийн Хүүхэд, гэр бүлийн хөгжлийн
төв, хөршийн холбоод, хороо, Цагдаагийн
байгууллагуудтайгаа хамтраад “Гэр бүлийн
эрсдлийн үнэлгээ хийх судалгаа”-г явуулж байна.
Олон дахин эрүүлжүүлэгддэг, архины хамааралтай
болон гэр бүлдээ түгшүүр төрүүлдэг хүмүүсийн
давтамжийг судалж байна. Судалгаанд тулгуурлан
хөршийн холбоодод мэдээлэл өгч, хяналт
тавих, ажлын уялдаагаа сайжруулах, мэдээллээ
солилцох зэрэг ажлыг хийж байна. Ингэснээрээ
олон охид эмэгтэйчүүд, хүүхдүүдийг гэр бүлийн
хүчилхийллээс урьдчилан сэргийлэх боломжтой
болж байгаа юм.
-Салбар зөвлөлөөс хөршийн холбооны
сайн туршлагаасаа бусад дүүргийнхэнд
хуваалцах төлөвлөгөө байгаа юу?
-“Сэргийлэгч” хөтөлбөрийн анхны
хуралдаанд Нийслэлээс болон Цагдаагийн
Ерөнхий газраас холбогдох албаны хүмүүс ирж
оролцож байсан. Нийслэлийн Засаг даргын энэ
жилийн Нийгэм, эдийн засгийн зорилтод сайн
хөршийн асуудал хөтөлбөр болон тусгагдсан
байна лээ. Мөн Нийслэлийн цагдаагийн газраас
хөршийн холбоодыг идэвхжүүлэх талаар төсөл
хэрэгжүүлээд байгаа. Үүнээс харахад дүүргийнхээ
хүрээнд бидний санаачилсан ажил бусдад үлгэр
дууриалал болохуйц, нийгэмд хэрэгтэй зүйл болж
байгаа нь харагдаж байна.
Бид хоёр жилийн хугацаанд хөршийн
холбоодын үйл ажиллагааг дэмжиж ажилласан
болохоор дүүрэг дэх Цагдаагийн 1, 2 дугаар
хэлтсээрээ дамжуулаад туршлагаа хуваалцах
боломжтой.
ТОДРУУЛГА
Ярилцсан: Ц.БАЯНБИЛЭГ
СЭРГИЙЛЭГЧ 17

18. СЭРГИЙЛЭГЧ18
Îðîí ñóóöíû îðö, àâòîáóñíû áóóäàë,
áààð, öýíãýýíèé ãàçàðò òàìõè òàòàõûã
õîðèãëîíî ãýñýí çààëò ºíººäºð àìüäðàëä
õýðýãæèæ áàéíà óó ãýâýë îëîí õ¿í ¿ã¿é ãýñýí
õàðèóëò ºãíº. Ìîíãîëûí õóóëü ãóðàâ õîíîã
ãýäýã ë ýíý. ªíººäºð øóãàìàíä ÿâæ áóé
àâòîáóñíû æîëîî÷ îëîí çîð÷èã÷ ñóóëãà÷èõààä
õýíýã ÷ ¿ã¿é òàìõèàðàà óòààä ÿâæ áàéíà.
Ãýðòýý òàìõèà òàòàõã¿é àòëàà îðö “áóçàðëàæ”
áàéãàà øèðýí í¿¿ðòí¿¿ä áàéð áîëãîíä áèé.
Àâòîáóñíû áóóäàë äýýð òàìõè òàòàõ öýã
áàéãóóëæ ºãñºí ÷ òýð íü öîîæòîé, ãàäóóð íü
ýð, ýì, îõèí õºâã¿¿í ÿëãààã¿é àâòîáóñ õ¿ëýýñýí
õ¿ì¿¿ñèéí äóíä òàìõè áààãèóëàí çîãñîõ ä¿ð
çóðàãòàé òà ºäºð á¿ð òààðàëäàíà. Ãàð äýýðýýñ
öàé, êîôå, ÷èõýð, óíäàà íàéìààëàã÷ íàñòíóóä
õ¿íèé í¿ä õàðèóëæ áàéãààä òàìõè øèðõýãëýæ,
ò¿¿íýýñ íü õ¿í á¿ð ë àâ÷ òàòàæ áàéíà.
ÓÈÕ-ààñ Òàìõèíû õÿíàëòûí õóóëèéã ñ¿ð
äóóëèàíòàé áàòàëñàí ÷ õóóëèéí õýðýãæèëòýä
õÿíàëò õýí òàâèõèéã íàðèéâ÷ëààã¿é. Õóóëü
ñàõèóëàõ ¿¿ðýãòýé ºíºº ìóó öàãäààãèéíõàí
ë òàìõè øèðõýãëýã÷äèéã õààÿà íýã
òîðãîæ, òýäýíòýé “òóëàëäàæ”, çàðèìä íü
çààìäóóë÷èõñàí, çàðèìòàé íü òàìõèéã íü
áóëààöàëä÷èõñàí çîãñîæ áàéäàã.
Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí ÈÒÕ-ûí Àæëûí
àëáàны дарга П.Цэцэгмаа, Төрийн захиргаа,
хууль зүйн хорооны дарга, төлөөлөгч
Л.Төмөрчөдөр, төлөөлөгч Ц.Уранбайгаль
болон ìýðãýæëèéí õÿíàëò, öàãäààãèéí
õýëòñ¿¿ä õàìòðàí ä¿¿ðãèéí ИТХ-ын äàðãûí
А/50 тоот захирамжийн дагуу Àðõè, òàìõèíû
õóóëèéí õýðýãæèëò áîëîí áóñàä ÷èãëýëýýð
øàëãàëò õèéëýý. Òàìõèíû õÿíàëòûí õóóëèéã
çºð÷èã÷èä íü æèæèã õ¿íñíèé äýëã¿¿ðèéí
õóäàëäàã÷ íàð àæ. ¯¿íèé òîä æèøýý íü Áàÿíãîë
ä¿¿ðãèéí X õîðîîëîëä “Ýêî êîíñòðàêøí”-û
áàðüñàí “Ãîëäåí ïàðê” õîòõîíä áàéõ “Ýëáýã”
ãýõ íàéìàí íýðèéí áàðààíû äýëã¿¿ð. Ýíýõ¿¿
ãýíýòèéí øàëãàëòàä òóñ äýëã¿¿ðèéí õóäàëäàã÷
ýìýãòýé áàðüö àëäàæ, äýëã¿¿ðèéí ýçýí ð¿¿ãýý
õ¿ðòýë óòàñ öîõèæ ¿çñýí. Õýäèéãýýð òýä òàìõè
îãò çàðäàãã¿é, øèðõýãëýäýãã¿é ãýæ áàéñàí ÷
áèäíèéã îðîõûí ºìíºõºí õî¸ð çàëóó øèðõãýýð
òàìõè àâààä ãàð÷ áàéñàíòàé íü òààðàëäñàí
þì. Ëàíãóóí äîðîî õîãòîé õàéðöàã äîòîð
ãýìýýð õ¿íèé àìàíä îðæ, öààøëààä óóøãèíä
õ¿ðäýã á¿òýýãäýõ¿¿íèéã çàäëàí õèéñýí áàéãààã
øàëãàëòûíõàí èëð¿¿ëëýý.
Òóñ äýëã¿¿ð îðîõ ãàðàõ õî¸ð õààëãàòàé.
Íýã íü áàéðíû îðöòîé øóóä õîëáîîòîé áîë
íºãºº íü áàéðíû ãàäàãøàà õàðñàí áàéâ. Óã
íü õ¿íñíèé äýëã¿¿ð¿¿äèéã èéì õî¸ð õààëãàòàé
áàéõûã õîðèãëîäîã ÷ òóñ äýëã¿¿ðò õàìààã¿é
СЭРГИЙЛЭГЧ18
ШӨНИЙН СУРВАЛЖЛАГА
ÒÀÌÕÈÍÛ ÕŸЯНÀËÒÛÍ ÕÓÓËÈÉГ
АМЬДРАЛД НИЙЦҮҮЛЬЕ!

19. СЭРГИЙЛЭГЧ 19
Çàðèì á¿ñã¿é÷¿¿ä õºäºëìºðëºæ áóñ, ººð àìàðõàí àðãààð ìºí㺠îëäîã íü
áèåý ¿íýëýëò. Äýëõèéí õàìãèéí ýðòíèé ìýðãýæèë õýìýýí õîøèãíîäîã áèåý ¿íýëýõ
ÿâäëûã Ìîíãîë Óëñ õóóëèàð õîðèãëîäîã ÷ á¿ñã¿é÷¿¿ä ÿíç á¿ðèéí õàëõàâ÷ààð
áèåýðýý ìºí㺠îëæ áàéíà. ªíººäºð íèéñëýëèéí ãóäàìæààð “ãóëãàà ìàññàæ”, “òàé
áîëîí ÿïîí ìàññàæ” õýìýýí óòàñ òàâüñàí õàÿã ä¿¿ðýí ºë㺺òýé ¿çýãäýõ áîëñîí.
Ò¿¿íèé àðä äàíäàà áèåý ¿íýëæ áàéãàà òàëààð öàãäààãèéí áàéãóóëëàãûíõàí ñàÿõàí
ñóäàëãàà õèéãýýä òîãòîîñîí þì áèëýý. Õ¿ì¿¿ñèéí ÿðüæ áóéãààð ãóëãàà ìàññàæ
ãýäýã íü á¿ñã¿é÷¿¿ä áèåý òîñîë÷èõîîä ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéíõýý äýýð íü áèåýðýý ãóëãàæ
èëýõèéã õýëæ áàéãàà ãýíý.
Èëýý÷, ìàññàæèñò íýðèéí äîð áèåý ¿íýëýõ ÿâäëыг çî÷èä áóóäàë òºäèéã¿é,
ºðººãºº ò¿ðýýñë¿¿ëäýã áàéãóóëëàãà õ¿ðòýë çîõèîí áàéãóóëæ áàéíà. Øàëãàëòûí
àæëûí õýñãèéíõýí äîðîî êàðàîêåòýé àð òàëààñàà õàÿã íü òîäîðõîéã¿é äºðâºí
äàâõàð ñààðàë áàéøèíä èðãýäèéí ìýäýýëëèéí äàãóó î÷ñîí þì. Áàñ ë íýãíèéãýý
õàëõàâ÷ààð ÿâóóëæ òóðøèæ ¿çýõýä èëýý÷ ãóðâàí á¿ñã¿é óã áàéðíû ãóðâàí äàâõðûí
õýä õýäýí ºðººã ò¿ðýýñëýí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ áàéëàà. Òýä “òóñãàé ¿éë÷èëãýý
¿ç¿¿ëäýã” õýìýýí ìàíàé “òàãíóóë”-ä
ÿðüñàí áºãººä ºíººõ òàãíóóë ìààíü
æèðèéí õóâöàñòàé öàãäààãèéí
àëáà õààã÷ áàéñàí þì. Èíãýýä
òýäýíä Çàõèðãààíû õàðèóöëàãûí
òóõàé õóóëüä çààñíû äàãóó àðãà
õýìæýý àâàõààð Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí
Öàãäààãèéí õýëòýñ ð¿¿ àâ÷ ÿâàâ.
Íýã áóóäëûí äîð áàéõ ñàóíä ìºí
ë èéì áàéäëààð áèåý ¿íýëæ áàéãàà
òóõàé ìýäýýëýë èðñýí ÷ òóõàéí
¿åä ¿íýõýýð àæèëëààã¿é þó, ýñâýë
òóñãàé ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëýýä çàâã¿é
áàéñàí óó, õààëãàà òàéëñàíã¿é.
Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí öàãäàà, ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí õýëòñèéíõýí íýã øºíº
õàðèóöñàí íóòàã äýâñãýðòýý ãýíýòèéí øàëãàëò õèéõýä èéì çºð÷èë èëýð÷ áàéíà.
ªìíº íü áàñ ãýíýòèéí øàëãàëò õèéæ, øààðäëàãà òàâüæ, çàðèì çî÷èä áóóäëûí
óäèðäëàãàä àðãà õýìæýý òîîöîõ áîëñîí ÷ ºíººã õ¿ðòýë õýðýãæ¿¿ëýýã¿é áàéãàà þì.
¯¿íèé òîä æèøýý íü “Õàí” çî÷èä áóóäàë. Ãàäíàõ íýã öàãèéí 10000-ààð ¿éë÷èëíý
ãýñýí õàÿãèéã íü áóóëãàõ øààðäëàãà ºíãºðñºí îíû àðâàííýãä¿ãýýð ñàðä ä¿¿ðãèéí
Çàñàã äàðãûí îðëîã÷ òàâüæ áàéñàí þì. Ãýâ÷ îäîî áîëòîë óã õàÿã áàéñààð…
СЭРГИЙЛЭГЧ 19
ШӨНИЙН СУРВАЛЖЛАГА
áîëîëòîé. Ãýíýòèéí øàëãàëò õèéñýí öàãäàà,
ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãûíõàí òóñ
äýëã¿¿ðèéí õóäàëäàæ áóé òàìõèéã õóðààí àâ÷,
áàéðíû îðöîîð äàìæäàã õààëãàà àøèãëàõã¿é
áàéõûã ýçäýä íü àíõààðóóëñàí àëáàí ìýäýãäýë
ºã뺺. Ǻð÷뺺 àðèëãàõã¿é áîë íàéìàí íýðèéí
äýëã¿¿ðèéíõ íü òóñãàé çºâøººðëèéã öóöëàõ
õ¿ðòýë àðãà õýìæýý àâíà ãýäãèéã ñàíóóëñàí þì.
Ýíý ìýòýýð äýëã¿¿ðèéí õóäàëäàã÷ íàð
ëàíãóóí äîðîî òàìõè øèðõýãëýæ, õýíä ÷ õàìààã¿é
õóäàëäàæ áàéãààãààñ ¿¿äýí äýýð äóðäñàí áàãà
íàñíûõàí “òîì àõ” áîëæ õàðàãäàõ ãýæ òàìõè
áààãèóëàí, ø¿ëñýý öàöàëæ ñóóíà. Òèéìýýñ
ÓÈÕ-ààñ áàòàëñàí õóóëèà ýðãýí õàðæ àìüäðàëä
íèéö¿¿ëýõ, õóóëü çºð÷èã÷äºä õýí õàðèóöëàãà
òîîöîõûã òîäîðõîé áîëãîõ øààðäëàãàòàé
áîëæýý.
“ØӨÍÈÉÍ ÝÐÂÝÝÕÈÉ”-ÍҮҮÄ
ÁÈÅÝÐÝÝ ÈËÝÃЧ ÍÝÐÝÝÐ ÍÓÓÃÄÀÆ ÁÀÉÍÀ
Г.Цолмон

20. СЭРГИЙЛЭГЧ20
-Танай төв ямар чиглэлээр үйл
ажиллагаагаа явуулж байна вэ?
-Манайх Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн
нэгж, түүний удирдлагын тухай хууль, Монгол
Улсын хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай
хууль, гэр бүлийн тухай хууль, гэр бүлийн
хүчирхийллийн тухай хууль, НҮБ-ын хүүхдийн
эрхийн конвецийн хэрэгжилтийг хангаж ажиллах
чиг үүрэг бүхий байгууллага. Хүүхдийн хөгжил,
хамгаалал, гэр бүлийн хөгжил, хамгаалал, Өсвөр
үе, залуучуудын хөгжил, хамгаалал, дүүргийн
хүн ам, олон нийтэд ил тод шуурхай үйлчлэх,
сэтгэлзүйн зөвлөгөө өгөх, эрх зүйн туслалцаа
үзүүлэх зэрэг чиглэлээр үйл ажиллагаагаа
явуулж байна.
-Сүүлийн үед хүүхдийн эрхийн асуудал
их хөндөгдөж байна. Хүүхдийн хамгааллын
чиглэлээр ямар ажил хийж байна?
-Хүүхдийн хамгааллын чиглэлээр
тэдний эрхийг нийгмийн бүхий л хүрээнд
хангах, хүчирхийлэлд өртсөн болон өртөх
магадлалтай хүүхдийг нийгэмшүүлэх,
урьдчилан сэргийлэх, хорт зуршлын
эсрэг ухуулга сурталчилгааны ажлыг
зохион байгуулан ажиллаж
байна. Мөн хараа хяналтгүй
хүүхдүүдийг түр
саатуулах тухай
хууль 2013
онд хүчингүй болсноор тэднийг илрүүлэх, түр
байрлуулах, нөхцөл байдлыг нь үнэлэх, гэр бүлд
нь буцаах, асрамж халамжийн байгууллагад
шилжүүлэх үүрэгтэй ажиллаж байсан “Хүүхдийн
хаяг тогтоох төв” татан буугдсан. Үүний улмаас
хараа хяналтгүй амьдарч байгаа хүүхдүүдийг
харьяа дүүргийнх нь Хүүхэд, гэр бүлийн хөгжлийн
төв, хороо нь анхаарах болсон. Тиймээс бид
хараа хяналтгүй, тэнэмэл хүүхдүүдийн асуудалд
нилээд анхаарч ажиллаж байна.
-Хүүхдүүд яагаад гэр орноосоо дайжин
тэнэмэл амьдралыг сонгох болов?
-Судалгаанаас харахад энэ нь ажилгүйдэл,
гэр бүлийн зөрчилтэй холбоотой байгаа юм.
Гэр бүлийн таагүй уур амьсгалаас болоод
хүүхдүүд хохирч, гэр орноосоо дайжин гадуур
тэнэж байна. Удаан хугацаагаар гадуур тэнэсэн
хүүхэд эргээд гэртээ очих, гэр бүлтэйгээ байх
сонирхолгүй болж өөрөө ч мэдэлгүй тэнэмэл
амьдралаар амьдрах хүсэлтэй болсон байдаг.
Тиймээс бид эцэг эхтэй нь ярилцаж зөвшилцөөд
хүүхдийг асрамжийн газарт хүргэж өгдөг. Ер
нь хүүхэд хамгааллын зөрчлийн улмаас гэр
бүлтэйгээ хамт байх нь хүүхдийн амь нас, эрүүл
мэнд, хөгжил төлөвшилд ноцтой хохирол учирч
болзошгүй үед хүүхдэд үзүүлдэг хамгаалал бол
асрамж халамжийн үйлчилгээ юм.
-Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэрт хэдэн
асрамжийн газар байдаг вэ? Насных
нь байдлаар
Х.Болор-Эрдэнэ:
ГЭР БҮЛД
ТУЛГАМДАЖ БУЙ
АСУУДЛУУДЫГ
ЦОГЦООР НЬ
ШИЙДВЭРЛЭХ
ХЭРЭГТЭЙ
Баянгол дүүргээс 2015 оныг “Хүүхэд,
гэр бүлийг дэмжих жил” болгон зарласан.
Үүнтэй холбогдуулан Хүүхэд, гэр бүлийн
хөгжлийн төвийн дарга Х.Болор-Эрдэнээс
хийж хэрэгжүүлж байгаа ажлын талаар
тодрууллаа.

21. СЭРГИЙЛЭГЧ 21
ангилвал?
-Дүүрэгт “Вербис”, “Манаа” гэсэн хоёр
асрамжийн газар үйл ажиллагаагаа явуулдаг.
“Манаа” асрамжийн газарт 0-3 насны 21 хүүхэд,
“Вербис”-т 3-17 насны 41 хүүхэд байна.
-Дүүргийн хэмжээнд хичнээн хараа
хяналтгүй хүүхэд байна вэ. Тэдэнд ямар
тусламж, үйлчилгээ үзүүлдэг вэ?
-Дүүргийн хэмжээнд бүртгэлтэй 40 гаруй
хараа хяналтгүй, тэнэмэл хүүхэд байна. Манай
төвийн зүгээс нөхцөл байдлын үнэлгээ хийхээс
эхлээд үйлчилгээний бүх шатанд хүүхдийн
үзэл бодлыг сонсох, харгалзан үзэх, сэтгэлзүйн
үйлчилгээ үзүүлэх ажлыг чухалчлан хийдэг. Мөн
хүүхэд хараа хяналтгүй болох, хүчирхийлэл,
дарамт, мөлжлөгт өртөхөөс урьдчилан сэргийлэх
чиглэлээр Ерөнхий боловсролын сургуулиудын
сурагчдад мэдээллүүдийг байнга өгч байна.
Энэ ажилд ялангуяа боловсролын салбарынхан
онцгойлон анхаарах шаардлагатай байгаа юм.
-Таны бодлоор хүүхдийн эсрэг
хүчирхийлэл, дарамт мөлжлөг, үл хайхрах
байдлыг олж илрүүлэх үйл ажиллагаа ямар
шатанд байна вэ?
-Хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийн асуудал
голдуу нууц, далд байдаг учир олж илрүүлэхийн
тулд тусгайлсан үйл ажиллагааг зохион
байгуулах шаардлагатай гэж үзэж байна. 108
буюу хүүхдийн тусламжийн утсыг олон нийтэд
зарлан, ажиллуулж эхэлсэн нь хүүхдийн эрх,
хамгааллын зөрчлийг олж илрүүлэхэд багагүй
нөлөө үзүүлж байгаа нь харагдаж байна. Манай
төвөөс хороод, цагдаагийн байгууллага, Замын
цагдаагийн тасагтай хамтарсан баг байгуулан
хүүхдийн эрх, хүүхэд хамгааллын зөрчлийг
олж илрүүлэх ажлыг хийж байна. Хамгийн гол
нь урьдчилан сэргийлэх ажлыг маш сайн хийх
хэрэгтэй байна.
-Ер нь хүүхдийг гэр орноосоо дайжихад
нөлөө үзүүлсэн, дарамталдаг, эрхийг нь
хязгаарладаг эцэг, эхчүүдэд ямар хариуцлага
тооцдог юм бэ?
-Ямар ч хариуцлага тооцдоггүй. Тиймээс
хүүхдийн эрх зөрчигдсөөр л байна. Тиймээс гэр
бүлийн тухай хуульд хүүхдээ төөрүүлдэг, хаядаг,
хүчирхийлдэг, зоддог эцэг эхчүүдэд хариуцлага
тооцдог механизмийг сайжруулах зайлшгүй
шаардлагатай байгаа юм.
-2015 оныг хүүхэд, гэр бүлийг дэмжих
жил болгон зарласантай холбогдуулан ямар
ажлыг хийхээр төлөвлөөд байна вэ?
-Энэ жил дан ганц хүүхэд гэлтгүй гэр
бүлд тулгамдаад байгаа нийгмийн халамж,
үйлчилгээний асуудлыг
цогцоор нь
ш и й д в э р л э х э э р
ажиллаж байна. Энэ
хүрээнд дүүргийн Засаг
даргын захирамжийн дагуу “Нэг
байгууллага-нэг гэр бүлд тусалъя”,
“Нэг хороо-нэг өрхөд тусалъя” гэсэн
аяныг хоёр сарын хугацаанд зарлаж
байгаа юм. Мөн “Нэг төлөөлөгч-нэг
хүүхдэд тусалъя” аяныг дүүргийн ИТХ-ын
төлөөлөгчдийг оролцуулан зохион байгуулах
гэж байна. Аяны хүрээнд төлөөлөгчид маань
манай төвд бүртгэлтэй хараа хяналтгүй
хүүхдүүдэд эрүүл мэндийн, боловсролын болон
ахуйн тусламж дэмжлэгийг үзүүлэх юм.
-Зорилтод бүлгийн залуу ээжүүдийг
сургалтад хамруулсан гэсэн. Энэ талаар?
-“Дэлхийн зөн Монгол” олон улсын
байгууллага, дүүргийн Эрүүл мэндийн төв,
Нийгмийн халамж үйлчилгээний хэлтэстэй
хамтран залуу эхчүүдэд гэр бүлийн сэтгэлзүй,
харилцаа, хүүхдээ хэрхэн хүмүүжүүлэх талаар
зөвлөгөө өгч, тэднийг нийгэмшүүлэх, цаашдын
амьдралд нь тусламж, дэмжлэг үзүүлэн идэвхтэй
амьдралд бэлтгэх зорилгоор “Залуу эхчүүдийн
эрүүл мэндийг дэмжих” аяныг зохион байгуулж
байна. Тус аяны хүрээнд “Залуу эхчүүдэд
зөвлөгөө өгөх сургалт”-ыг 23 хорооны зорилтод
бүлгийн 0-5 насны хүүхэдтэй, хөдөлмөр
эрхэлдэггүй залуу ээжүүдийн дунд таван удаа
зохион байгуулсан. Залуу ээжүүд уг сургалтад
хамрагдсанаар нярайн асаргаа сувилгаа,
хүүхдийг зөв зохистой хооллох, хүүхдийн
хүмүүжил, гэр бүлийн харилцаа, гэр бүл
төлөвлөлт, гэр бүлийн эрүүл мэнд, ДОХ бэлгийн
замын халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх,
өрхийн төсвөө хянах, хуримтлал хэрхэн үүсгэх
талаар мэдээлэлтэй болсон. Цаашид сургалтууд
маань үргэлжлэн явагдана.
-Танай төвөөр залуу гэр бүлүүд
сэтгэлзүйн зөвлөгөө авахаар хандаж байна
уу?
-Сүүлийн үед залуу гэр бүл гэлтгүй бүх
насны хүмүүс сэтгэлзүйчид ханддаг болсон
байна. Манай төвөөр маш их хүмүүс, гэр бүл
ирж сэтгэлзүйн зөвлөгөө авдаг. Гэвч төвийн
хэмжээнд ганц л сэтгэлзүйч байдаг учраас их
ачаалалтай ажиллаж байна.
Ярилцсан: Ц.БАЯНБИЛЭГ

22. СЭРГИЙЛЭГЧ22
ФОТО МЭДЭЭ
Дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын
Ажлын алба, Цэргийн штаб, Боловсролын
хэлтэс, Цагдаагийн I, II дугаар хэлтэс, Замын
цагдаагийн тасаг хамтран дүүргийн Ерөнхий
боловсролын 13, 47 дугаар сургуулийн “Эх
орончдын бүлгэм”-ийн 100 сурагч оролцсон
“Бид ирээдүйн эр цэрэг” ээлжит тойрон
аялалыг 03 дугаар сарын 06-ны өдөр зохион
байгууллаа.
Уг тойрон аялалаар сурагчдыг Монгол
цэргийн музейн үзмэр үзүүлж, Зэвсэгт хүчний
013, 150 дугаар ангийн хугацаат цэргийн
албан хаагчдын нэг өдрийн үйл ажиллагаатай
танилцуулсан юм.

23. “
Баянгол дүүргийн 50жилийн ойн хүрээнд “Цэцэн
монгол-2015” шатрын тэмцээн энэ сарын сарын 17,
18-нд Улаанбаатар паласын Рояал танхимд амжилттай
болж өнгөрлөө. Нийслэлийн тэргүүний “Гурван тамир”
бүрэн дунд сургуулийн санаачлагаар БГД-ийн Засаг
даргын Тамгын газар, “Уран нүүдэл ” шатрын холбоо
хамтран зохион байгуулсан юм. Тэмцээнд нийслэлийн
58 сургууль, 18 шатрын клуб, есөн аймаг орон нутгийн
600 гаруй өсвөрийн шатарчид оюун ухаанаа уралдуулан
өрсөлдлөө.
“Бид баянголчууд” урлагийн их
наадам эхэллээ
“Бид Баянголчууд” хүүхдийн урлагийн их наадмын
эхний шатны шалгаруулалт энэ сарын 19-нд дүүргийн
20-р сургуулийн урлаг зааланд амжилттай зохион
байгуулагдлаа.
Уг наадамд дүүргийн төрийн болон төрийн бус
20 сургуулийн 2500 гаруй сурагчид найрал дуу, уран
уншлага, бүжиг, морин хуур гэсэн долоон төрөлд
авъяас билгээ сорин өрсөлдснөөс шүүлтийн дүнгээр
дараагийн шатанд оролцох нийт 35 эрхийн эзэдийг
тодрууллаа. Хоёрдугаар шатны шалгаруулалт тавдугаар
сарын 10-нд Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн соёлын
төв ордонд болох юм.
Хүүхдийн спортын их наадам нээлтээ хийв
“Хүүхдийн спортын их наадам” энэ сарын 21-нд
дүүргийн “”Оюуны ундраа” сургуулийн гадна талбайд
нээлтээ хийлээ. Тус тэмцээнд төрийн ба төрийн бус 22
сургуулийн 8000 /давхардсан тоогоор/ гаруй тамирчид
оролцон спортын 10 төрлөөр энэ долоо хоногийн турш
өрсөлдлөө.
“Дэм дэмэндээ-2” аян үргэлжилсээр байна
Энэ удаагийн
сайн үйлсийн
аяны гол баатар
БГД-ийн 17 дугаар
хорооны иргэн
Г . А р и у н б о л д ы н
гэр бүл байлаа.
Тэрээр эхнэр дөрвөн
хүүхдийн хамт
амьдардаг бөгөөд
өөрийн гэсэн орон
гэргүй, гэнэтийн
ослоос тахир дутуу болжээ. Гэхдээ амьдрал хатуу гэж
тэд хойш суусангүй. Хийе бүтээе гэсэн их эрмэлзлэлтэй,
дөрвөн хүүхэд төрүүлж ,өсгөж яваа өнөр гэр бүл байсан
юм. БГД-ийн ИТХ, ЗДТГ, дүүргийн нутаг дэвсгэрт
үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгж байгууллага
хамтран Г.Ариунболдын гэр бүлд өөрийн өмчийн газар,
иж бүрэн тавилгатай гэр, цахилгаан бараа, нөэтбүүк,
хувцас гээд хүний амьдралд хэрэгцээт бүхий л зүйлээр
нь хангасан юм.
Баянгол дүүргийн сүлд дуу шинэ
клиптэй боллоо
Дүүргийн сүлд дуу болох “Баянголдүүрэгтээ
өргөх дуу” шинэ клиптэй боллоо. Уг дууг дүүргийн
50 жилийн ойд зориулан шинээр клипжүүлсэн бөгөөд
“Хурд” хамтлаг дүүргийн “Эрдмийн ундраа” сургуулийн
сурагчидтай хамтран дуулж сонсогчдынхоо сонорыг
мялааж байна. Дууны үгийг УИХ-ын гишүүн, ХАХНХ-
ын сайд С.Эрдэнэ, Б.Батбаатар, хөгжмийг “Хурд”
хамтлагийн дуучин МУГЖ Д.Отгонбаяр зохиосон юм.
СЭРГИЙЛЭГЧ 23
“ЦЭЦЭН
МОНГОЛ-2015”
ӨСВӨРИЙН
ШАТРЫН
ТЭМЦЭЭН
БОЛЛОО
БАЯНГОЛ ДҮҮРГИЙН 50
ЖИЛИЙН ОЙН ХҮРЭЭНД:

24. СЭРГИЙЛЭГЧ24
ÕÓÃÀÖÀÀ ÍÜ ÄÓÓÑÑÀÍ
ÕҮҮÕÄÈÉÍ ÍÝÌÝËÒ ÒÝÆÝÝË ÁÎÐËÓÓËÆ ÁÀÉÂ
Äýýðõ àæëûí õýñãèéíõíèé îðñîí ººð íýã äýëã¿¿ð áîë
“Ãîëäåí ïàðê” õîòõîíä áàéõ “Áàÿí ýíõ” ìèíè ìàðêåò. Ýíý
äýëã¿¿ðèéí áàðààãàà õóðààñàí áàéäàë çýðýã íü çºð÷èëòýé
áàéñàí òóë ìýðãýæëèéí õÿíàëòûíõàí øàëãàëòàà íàðèéâ÷èëñàí.
Óã äýëã¿¿ðèéíõýí àðèóí öýâðèéí ºðººí人 õóäàëäàõ ãýæ óíäàà,
øàð àéðàã, öýâýð óñàà õóðààñàí áàéëàà. ̺í àìðàëòûí ºðºº íü
÷ áàñ àãóóëàõ áîëæýý.
Ëàíãóóí äýýð ºðñºí áàðààíóóäûí çàðèì íü òîîñîíä
äàðàãäàí, óäààí õàäãàëàãäñàí íü èëýðõèé. Òèéìýýñ Áàÿíãîë
ä¿¿ðãèéí ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéöààã÷ íàð õ¿íñíèé
á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿äèéíõ íü õóãàöààã øàëãàæ ¿çýõýä “Carry”, “Ra-
men” ãýõ çýðýã ÁÍÕÀÓ-ä ¿éëäâýðëýñýí áýëýí ãîéìîíãóóäûíõ
íü õóãàöàà íü äóóñàæ, óóòàí äîòðîî áóòàð÷, ÷àíàðàà àëäñàí
áàéâ. ̺í õàÿã, øîøãûí çºð÷èëòýé áýëýí ãîéìîí îëîí áàéãààã
÷ ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéöààã÷ íàð õóðààí àâëàà. Ìîíãîë
Óëñàä ìºðäºæ áóé ñòàíäàðòààð ìîíãîë, àíãëè, îðîñ õýëýýð
õàÿã øîøãî äýýð òàéëáàð áè÷ñýí õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿í õóäàëäàõ
¸ñòîé àæ. Õàðèí øîøãûí çºð÷èëòýé ãîéìîíãóóä á¿ãäýýðýý ºìíºä
õºðøèéí õàíçààð òàéëáàð áè÷èãäæýý. Òýð õàíçûã ìýääýã õ¿í õýä
áèëýý. Àëíà ÷ ãýæ áè÷ñýí þì óó, àâàðíà ÷ ãýæ áàéãàà þì óó õýí
ìýäëýý. Òèéìýýñ ìýðãýæëèéí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãûí òàâüæ áóé
øààðäëàãà çºâ ãýæ ñóðâàëæëàã÷ íàäàä áîäîãäîæ áàéâ. Õàðèí
õóäàëäàã÷ ýìýãòýé “Íýã êîìïàíè ë îðóóëæ èðäýã ãýýä áèäýíä
àâ÷èð÷ ºãäºã ø äýý. Øèíæèëãýýíèé áîëîí áóñàä õîëáîãäîõ
áè÷èã áàðèìò íü ººðñäºä íü ë áàéãàà” ãýæ áàéëàà. Óã íü áîë
øèíæèëãýýíèé áè÷ãèéã äýëã¿¿ðò çààâàë ºãºõ ¸ñòîé þì.
Õóãàöàà íü äóóññàí ãîéìîí çýðýã ÷ ÿàõàâ áàãà õýðýã áîëæ.
Õàìãèéí àéìøèãòàé íü 0-6 ñàðòàé õ¿¿õäýä ºãºõ çîðèóëàëòàé
íýìýëò òýæýýëèéí õóãàöàà íü äóóñààä ãóðâàí ÷ ñàð áîëñîí
áàéñíûã õóäàëäàã÷ íü ìýäýõã¿é áîðëóóëàõ ãýýä çîãñîæ áàéãàà
íü õàðàìñàëòàé. “Friso” õýìýýõ Ìîíãîëä áîðëóóëàëò ñàéòàéä
òîîöîãäîõ ýíý íýìýëò òýæýýëèéã 17 ìÿíãàí òºãðºãººð õóäàëäàõààð
¿íèéã íü òàâüæýý. Õàðèí õýäèéä àâ÷, ëàíãóóíäàà áàéðëóóëñíàà
õóäàëäàã÷ íü õýëæ ìýäýõã¿é, íºãºº ýýëæèéí õóäàëäàã÷ ìààíü ë
àâñàí áàéõ ãýýä õýíýã ÷ ¿ã¿é õàðèóëæ áàéãàà íü ìºí㺠öàãààí,
í¿ä óëààí ãýã÷ áîëñíûã èëòãýæ áàéãàà áóñ óó. Õýðýâ õýí íýãýí
àíçààðãàã¿é ààâ ýýæ, ýìýý ºâºº, õóãàöàà íü äóóññàí íýìýëò
òýæýýëèéã àâ÷ õ¿¿õäýäýý ºãñºí áîë ÿìàð õîð àþóë ó÷ðàõ áàéñàí
áîë îî. Àçààð ò¿¿íèéã õóäàëäàõààñ ºìíº õóðààí àâ÷, õ¿¿õýä
õîðäîõîîñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ ÷àäëàà.
Òóñ õîòõîíä “Life” õýìýýõ èíòåðíýò êàôå ¿éë àæèëëàãàà
ÿâóóëäàã þì áèëýý. Äýðãýäýý áè÷èã õýðãèéí äýëã¿¿ðòýé ýíý ãàçàð
òàòâàðûí áàéãóóëëàãàä àæ àõóéí íýãæ áóñ, èðãýí õýìýýí òàòâàð
òºëäºã àæ. Ò¿¿ãýýð çîãñîõã¿é áè÷èã õýðãèéí äýëã¿¿ð íü òóñãàé
çºâøººðºëã¿é áàéñíûã øàëãàëòûíõàí èëð¿¿ëæ õàðèóöëàãà
òîîöîõîîð áîëñîí. Ñàðä ãóðâàí ñàÿ òºãðºãººð àæëûíõàà áàéðûã
ò¿ðýýñýëäýã õýìýýí êàôå, äýëã¿¿ðèéí ýçýí íü õýëæ áóé ÷ ÿìàð ÷
ãýðýý õýëýëöýýð áàéäàãã¿é íü áàñ ë øàëãàëòûíõíûã áóõèìäóóëààä
àâëàà.
Òóñ èíòåðíýò êàôåíèé ýçýí çàëóó öàãäààãèéí áàéãóóëëàãààñ
ºãñºí øààðäëàãûã ¿ë îéøîîã÷ íýãýí áîëîëòîé. Óã íü ò¿¿íä
Áàÿíãîë ä¿¿ðãèéí Öàãäààãèéí II õýëòñýýñ ãóðàâäóãààð ñàðûí 6-íä
àëáàí ìýäýãäýë õ¿ðã¿¿ëæ, 10 õîíîãèéí äîòîð õàðèó ìýäýãäýõèéã
àíõààðóóëñàí áàéâ. Ãýâ÷ á¿òýí ñàð øàõàì áîëîõîä ýçýí çàëóó
ÿìàð ÷ õàðèó ºãººã¿é òàã áîëæýý. Òèéìýýñ ò¿¿íä Öàãäààãèéí
áàéãóóëëàãààñ õîëáîãäîõ àðãà õýìæýý àâàõààð áîëëîî.
СЭРГИЙЛЭГЧ24
СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ
Г.Цолмон

25. СЭРГИЙЛЭГЧ 25