ARALIN 1: Kaligirang Kasaysayan ng Panitikan
-Sa paksang ito nakapaloob ang maikling paliwanag hinggil sa kung ano ang kahulugan ng panitikan at bakit napakahalaga ang panitikan sa bawat tao lalo na ang panitikan ng mga Pilipino.
Mga Tungkulin ng mga Kadre sa Larangan ng Kultura
ng PAKSA at NPAA ni Jose Ma. Sison
Paglingkuran ang Sambayanan: Ang Sining at
Panitikan sa Gitna Rebolusyunaryong Masa tungo sa
Pambansang Demokrasya ni Epifanio San Juan Jr.
Mga Bagay-Bagay: Perspektibo, Realism at
Nasyonalismo ni Rolando B. Tolentino
ARALIN 1: Kaligirang Kasaysayan ng Panitikan
-Sa paksang ito nakapaloob ang maikling paliwanag hinggil sa kung ano ang kahulugan ng panitikan at bakit napakahalaga ang panitikan sa bawat tao lalo na ang panitikan ng mga Pilipino.
Mga Tungkulin ng mga Kadre sa Larangan ng Kultura
ng PAKSA at NPAA ni Jose Ma. Sison
Paglingkuran ang Sambayanan: Ang Sining at
Panitikan sa Gitna Rebolusyunaryong Masa tungo sa
Pambansang Demokrasya ni Epifanio San Juan Jr.
Mga Bagay-Bagay: Perspektibo, Realism at
Nasyonalismo ni Rolando B. Tolentino
2. ■ Ang tula ay isang porma ng panitikan na may mas
mataas na uri, totoong kagandahan, isang piraso
ng sining na punung-puno ng damdamin at
katotohanan. Ang kanyang tula ay masining na
paglalahad ng kanyang malawak na imahinasyon
sa pamamagitan ng malalim na emosyon na
nagmumula sa puso. Sa pamamagitan ng piling-
piling mga salita, naipapahayag ng makata ang
kanyang saloobin alinsunod sa kanyang iniisip at
nadarama na may pagnanasang magkaantig sa
kaluluwa ng kanyang mambabasa.
3. Bienvenido Lumbera
*Ipinanganak sa Lipa,
Batangas *Noong Abril 11,
1932
*Nagtapos siya ng Litt.B at
MA sa University of Santo
Tomas noong 1950 at Ph.D in
Comparative Literature sa
Indiana University noong
1968.
*Itinanghal bilang
Pambansang Alagad ng
Sining sa Panitikan noong
4. PAUNANG PAGLILINAW
Para sa mga taong ilang sa anumang usaping pampolitika,
ang poetika ay may magkataliwas na tunguhin sa paglikha.
Dito nakaugat ang maling akala na mababa ang kalidad ng
akdang nang-aakit ng pagsang-ayon sa isang sistema ng mga
kapaniwalaan, at nakatatas naman ang kalidad ng akdang
walang nilalayon kundi ng maging isang likhang-sining
anupaman ang pinapaksa nito. Sa tulang may dinadalang
politika, tahasan ang pag-ako ng awtor sa nilalaman ng
kanyang tula mga idea, emosyon, pananaw, paniniwala at iba
pa.
5. “LUPA”
Sa Mendiola noon ang hiningi namin ay lupa, Lupang
sarili na mapagkukunan ng ikabubuhay Ng aming
mga anak at ng mga apong ibubunga nila Subalit
nag-utos ang mga panginoong maylupa
At ang mga burukratang hawak nila, At kami ay
sinalubong ng teargas at bala. Sa kalyeng pa-
Malakanyang ang dugong sumabog Ay ipinaubaya
na lamang sipsipin ng haring araw Na wlang
pakialam sa tinatawag ninyong “Hustisya sosyal.”
6. Kayong nakatira sa mansiyon at nagtatayugang kondo,
Kayong sa supermarket at primera-klaseng restoran
Kumukuha ng kakanin sa araw-araw, Usisain lamang kung
para kanino ang hustisya, Kung alin ang bayang lubusang
nangangailangan Ng katarungang panlipunan, at kanino
ang tungkuling Ipatupad ito sa ating lipunan
Lupa kami sa inyong paningin, Lupang kinamkam ninyo at
tinituluhan, Lupang tinamnan namin ng butil na sa inyo’y
pampayaman. Lupang kaming inyong tinatapak-tapakan sa
parke at tabing-daan. Lupang inyong dinuduraan pag
nandidiri sa tambakan, Lupa kaming ngayo’y sumisigaw:
“Nasaan, ang inyong katarungan?”
7. Alalahanin lamang, isang araw. Isang mapulang araw.
Ang lakas namin ay mananalaytay Sa bisig ng buong
bayan, At sa araw na iyon, Kami ay lupang Aalsang
bundok Ng bato at tiningkal, Guguho, tatabon,
magbabaon Sa uring nagkait sa amin Ng tinatawag
ninyong “Hustisya sosyal.”
8.
9. ■ Mga isyu
■ Labis na kahirapan ng mga magsasaka.
■ Walang maayos na pamamalakad ang
pamahalaan.
■ Ang pag-abuso sa mga magsasaka.
■ Walang sapat na proteksyon para sa mga
magsasaka
■ Walang sapat na reporma para sa lupa.
■ Hindi pantay-pantay ang pagtingin para sa
mga mahihirap at mayayaman.
10. ■ Mga Aral na Natutunan:
■ Ang buhay ay pangarap para sa manirunong, laro para sa mga
hangal, komedya para sa mayayaman, tranedys para sa
mahihirap
■ Ang buhay ay pangarap para sa marurunong, laro para sa mga
hangal, komedya para sa mayayaman, trahedya
■ para sa mahihirap Napakalawak at sobrang laki ang na-i-ambag
at ma-iaambag ng ating mga magsasaka, sa ating komunidad.
Sa ating bansa, at sa buong mundo, kaya nararapat lamang na
bigyan natin sila ng pagpupugay at halaga
■ bilang kapalit ng kanilang pagpapakahirap sa kabukiran.
■ Huwag nating kalimutan, lagi nating ilagay sa ating kaisipan, na
ang pagbibigay halaga ay napakalaking bagay na upang sila ay
hindi mapapagod na magbahagi ng mga produktong agrikultura
at higit sa lahat, ang buhay.
11. ■ Paraan ng paglutas:
■ Sapat na proteksyon ang ibigay para sa mga magsasaka
■ Sa pamamagitan ng social media ipalawak natin ang
kaalaman sa kahirapang dinaranas ng mga Pilipinong
magsasaka.
■ Bilang studyante at mga milenyal gamitin natin.
■ Ang ating mga boses sa papamitan ng ibat-ibang uri ng
social media tungkol sa mga ina-aabusong magsasaka
■ Magkaroon tayo ng adbokasiya na bigyang halaga ang
mga paghihirap ng mga magsasaka at sila ay dapat
pinapahalagahan at binubunyagi