"Podstawy zarządzania" dla 1 roku studiów DSM/MSEM, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, wykład 13

1. © Krzysztof Klincewicz© Krzysztof Klincewicz
Podstawy zarządzania
- wykład 14
Studia DSM/MSEM Wydziału Zarządzania
Uniwersytetu Warszawskiego
prof. UW dr hab. Krzysztof Klincewicz
kklincewicz@wz.uw.edu.pl
Zakład Teorii i Metod Organizacji (TiMO) WZ UW
www.timo.wz.uw.edu.pl

2. © Krzysztof Klincewicz
Prakseologia - nauka o ludzkim
działaniu
kategorie skuteczności (effectiveness),
sprawności (efficiency) i produktywności
(productivity)

3. © Krzysztof Klincewicz
Naukowe zarządzanie (scientific
management) – one best way

4. © Krzysztof Klincewicz
Max Weber - biurokracja – idealny
typ organizacji - ale żelazna klatka
racjonalności i biurokratyzm

5. © Krzysztof Klincewicz
Funkcjonalizm - organizacja to system
naturalny, dążący do zachowania
równowagi w relacjach z otoczeniem

6. © Krzysztof Klincewicz
Nurt Human Relations i zachowania
organizacyjne – wykorzystanie
dorobku psychologii i socjologii

7. © Krzysztof Klincewicz
Podejście systemowe - organizacja jako system
otwarty, znaczenie analiz otoczenia
i sprzężeń zwrotnych

8. © Krzysztof Klincewicz
Podejście sytuacyjne (contingency approach):
• zjawisko X ma pozytywny/negatywny wpływ
na zjawisko Y
• wzrost zmiennej X o a% prowadzi do
wzrostu/spadku zmiennej Y o b%
Wzrost
zmiennej X o a%
Wzrost
zmiennej Y o b%

9. © Krzysztof Klincewicz
Interpretatywizm - rzeczywistość organizacyjna
jest tworzona przez ludzi, którzy nadają jej
znaczenia (antropologia kulturowa, etnografia)

10. © Krzysztof Klincewicz
Kultura jako „metafora rdzenna” a nie
zmienna organizacyjna - organizacja jest
kulturą, a nie posiada kulturę

11. © Krzysztof Klincewicz
• sense making - nadawanie sensu
• enactment - ustanowienie - członkowie
organizacji tworzą swoje otoczenie, a
nie podlegają wpływowi otoczenia
Karl Weick – „społeczna
psychologia organizacji”
• badania nie tyle
organizacji co procesu
organizowania
(organizing)

12. © Krzysztof Klincewicz
Karl Weick: mapa nie jest terenem
(the map is not the territory)

13. © Krzysztof Klincewicz
Badacze procesów organizowania
- tworzenie współdzielonych znaczeń
przez uczestników organizacji
- emocje, plotki, dowcipy, rytuały,
niepisane reguły, jednostkowe historie i
ulotne doznania

14. © Krzysztof Klincewicz
Badacze procesów organizowania
- organizacja przestaje być bezosobową
biurokracją, staje się wielowątkową
telenowelą

15. © Krzysztof Klincewicz
Postmodernizm
• nauka to gra językowa, konwencja
posiadająca własne sposoby doboru
słownictwa i konstruowania wypowiedzi
• praktyka zarządzania stanowi grę o
innych zasadach

16. © Krzysztof Klincewicz
Postmodernizm
• dopuszczanie wielu alternatywnych
interpretacji (polifonia)
• krytyka dorobku nauk o zarządzaniu - każda
teoria opiera się na ukrytych założeniach,
można ją podważyć stosując technikę
dekonstrukcji

17. © Krzysztof Klincewicz
Postmodernizm
• krytyka epoki nowoczesnej za wiarę w
to, że naukowe metody w zarządzaniu
pozwolą udoskonalić organizacje
• model biurokracji jak Frankenstein
• znaczenie refleksji etycznej

18. © Krzysztof Klincewicz
Gareth Morgan – „Obrazy organizacji”
• opowieść o ślepcach i słoniu

19. © Krzysztof Klincewicz
Gareth Morgan – „Obrazy organizacji”
• na organizacje można patrzeć przez
pryzmat metafor, każda jest równie
przydatna: maszyna, organizm, kultura,
system polityczny, psychczne
więzienie, narzędzie dominacji,
przepływ i transformacja

20. © Krzysztof Klincewicz
Neoinstytucjonalizm - instytucje to „reguły
gry” w społeczeństwie, bezosobowe siły -
w tym przepisy prawa, reguły, zwyczaje,
normy, tradycje, wiara

21. © Krzysztof Klincewicz
Neoinstytucjonalizm - izomorfizm:
organizacje bezrefleksyjnie naśladują
siebie nawzajem lub powtarzają wzorce
przekazywane przez szkoły, media i
konsultantów (Walter Powell i Paul
DiMaggio)

22. © Krzysztof Klincewicz
Teoria mód w zarządzaniu
• zmiany popularności podejść do
zarządzania: entuzjazm i rozczarowanie
• różnice pomiędzy teorią a modelami czy
praktykami
• rola bestsellerów, konsultantów, szkół
biznesu

23. © Krzysztof Klincewicz
Teoria mód w zarządzaniu
• transfer wzorców zarządzania - m.in.
przenoszenie standardów
"współczesnego zarządzania" do Polski

24. © Krzysztof Klincewicz
Przykłady modnych technik i narzędzi
zarządzania
• benchmarking

25. © Krzysztof Klincewicz
Przykłady modnych technik i narzędzi
zarządzania
• reinżyniering / reinżynieria
procesów gospodarczych (BPR,
Business Process Reengineering)

26. © Krzysztof Klincewicz
Przykłady modnych technik i narzędzi
zarządzania
• outsourcing (współcześnie coraz
częściej zastępowany przez
przeciwieństwo: insourcing)

27. © Krzysztof Klincewicz
Przykłady modnych technik i narzędzi
zarządzania
• zarządzanie wiedzą (knowledge
management)

28. © Krzysztof Klincewicz
Przykłady modnych technik i narzędzi
zarządzania
• organizacja ucząca się (learning
organisation)

29. © Krzysztof Klincewicz
Mody pojawiają się i przemijają
– teoria nie ulega regularnym
zmianom, ale co jakiś czas zmieniają
się podejścia i perspektywy
teoretyczne