Pituitary gland lesion

1. Radiology of the Pituitary
УНТЭ-ДОТ резидент эмч: Ч.Доржцэдэн

2. Анатоми
Anterior pituitary
• pars distalis
• pars tuberalis
• pars intermedia
• Posterior pituitary
• neurohypophysis

3. Анатоми
• Children (<12 years): 6 mm
• Puberty: 10 mm
• Young adult
• male: 8 mm
• female: 9 mm
• pregnancy: 12 mm
• Older adult (>50 years):
gradually decreases in size

4. MR imaging
Sagittal T1 weighted unenhanced
image of the pituitary fossa
demonstrate normal anatomy
A - The anterior pituitary tissue
P - The posterior pituitary bright spot
ARROW - The stalk
C -The optic chiasm
M - Mamillary bodies
B - Brainstem,
S - Sphenoid air sinus,
CL - Clivus.

5. MR imaging
Coronal T1 weighted unenhanced
image of the pituitary fossa.
A - The anterior pituitary tissue
P - The posterior pituitary bright spot
I – Internal carotid artery
C -The optic chiasm
CL - Clivus.

6. MR imaging
Sagittal T1 weighted enhanced image
of the pituitary. The pituitary tissue has
enhanced, as has the pituitary stalk.

7. Pituitary adenomas
• Өнчин тархины аденома нь турк эмээл болон түүний орчимд
хамгийн элбэг тохиолддог эмгэг юм.
• Хоргүй, anterior хэсэгт илүүтэй тохиолддог.
• Дүрс оншилгооны хувьд:
<10мм Микроаденом
>10мм Макроаденом

8. Pituitary macroadenoma
• Өнчин тархины макроаденома нь suprasellar cistern- хүртэл
томорсоноор харааны зөрлөг болон харааны мэдрэлийг дарж
харааны өөрчлөлт гарна. (Typically a bitemporal hemianopia).
• Турк эмээлийн дундуур нэвтэрч гарахдаа бэлхүүс хэлбэрийн
бүтэц үүсгэдэг. (WAISTING)
• Хэвийн эд дарагдснаар өнчин тархины үйл ажиллагаа буурна.
(severe headache with nausea and vomiting, double vision or loss
of vision, change in mental status, loss of eye muscle control)

9. MRI
• T1 and T2
• Бор бодистой ойролцоо дохионы эрчимтэй (iso)
• Уйланхай, үхжил, цус хуралт агуулсан үед нэгэн төрлийн бус харагдаж
болно
T1 C+ (Gd)
• Дунд зэргийн тодролтой зөөлөн эдийн масс
• GRE/SWI
• Цус агуулсан үед илүү мэдрэг
• Шохойжилт ховор

10. Sagittal T1 weighted unenhanced image of a macroadenoma.
The sella is enlarged and the macroadenoma is seen to extend
upwards into the suprasellar cistern with the optic chiasm
stretched and deformed over the surface of the macroadenoma.

11. Coronal enhanced T1 weighted
image shows a right-sided pituitary
adenoma that has invaded laterally
into the right cavernous sinus

12. A sagittal T1 weighted unenhanced
image shows an invasive
macroadenoma which has involved
much of the central skull base. It
has invaded the sphenoid air sinus
which can no longer be identified
and has also extended down the
clivus. There is also a modest
suprasellar extension with elevation
of the optic chiasm.

13. Sagittal T1 non-contrast image
showing hemorrhage into an existing
pituitary macroadenoma. The area of
high signal represents the recent
hemorrhage. There is a component
of the tumor extending into the left
cavernous sinus which does not
show hemorrhage. The suprasellar
extension is compressing the chiasm
particularly on the right side.

14. Pituitary microadenoma
• Түрк эмээлээс давж томроогүй ба хэвийн өнчин тархины эд
дотор харагдана. Stalk шилжиж болно. /байнга харагдахгүй/
• Тодосгогчтой үед мэдрэг чанар 90%.
• T1- дээр ялгарч харагдах нь ховор байдаг.

15. A coronal unenhanced T1
weighted image shows a
small left sided
microadenoma (arrow) as
an area of lower signal than
the rest of the anterior
pituitary tissue.

16. Өсөлтийн даавар ялгаруулдаг аденомагийн дохионы
шинж чанар нь тэдгээрийн гистологийн найрлагаас
хамаарна:
• Өтгөн мөхлөгт өсөлтийн даавар ялгаруулдаг
аденома нь ихэвчлэн HYPOINTESNE байдаг бол
• Сийрэг мөхлөгт өсөлтийн даавар ялгаруулдаг
аденомууд HYPERINTENSE
A coronal T2 weighted image shows a low
T2 signal adenoma in the left side of the
gland (arrow) which represented a densely
granulated GH secreting adenoma.

17. Rathke’s cleft cyst- Pars intermedia cyst
• Үр хөврөлийн үеийн ратке-н зайнаас үүсэлтэй хоргүй, уйланхайт
өөрчлөлт юм.
• Өнчин тархины эмгэгтэй хүмүүсийн задлан шинжилгээний 11%
хүртэл тохиолддог ба энэ нь бүх насны хүмүүсд тохиолдож
болно.
• Ихэвчлэн Stalk-н урд тохиойлддог.
• Шинж тэмдэг ховор илэрдэг, илэрвэл мэс заслын эмчилгээ
хийнэ.

18. Coronal unenhanced T1 weighted image of a
large Rathke’s cyst.
Sagittal enhanced T1 weighted image of a
large Rathke’s cyst.
The cyst is seen to be sitting on the superior aspect of the pituitary tissue which appears
flattened within the sella. The optic chiasm is stretched over the surface of the cyst. After
contrast the cyst does not show enhancement. The cyst shows higher signal than the CSF
indicating that it has a higher protein content.

19. Suprasellar meningioma
• Хоргүй , удаан ургаллтай хавдар юм. Тархины хатуу
хальс болон sella-н эргэн тойрондох хатуу хальснаас
үүсч болно.
• Супраселляр менингиома нь өнчин тархины дээд
гадаргуу дээр байрлах зөөлөн эдийн масс хэлбэрээр
илэрдэг бөгөөд ихэвчлэн харааны хиазм болон
мэдрэлийг дардаг.

20. Coronal enhanced T1 weighted image
Suprasellar meningioma бөгөөд энэ нь planum sphenoidale-ээс үүссэн ба урд
талын гавлын ясны хөндийн ёроолын дагуу сунаж тогтсон сүүл харагдаж
байна. Өнчин тархи нь хэвийн харагдах ба менингиома болон өнчин тархины
эдийн хооронд CSF-н харагдаж байна.

21. Craniopharyngiomas
• Craniopharyngiomas ховор
тохиолддог краниопаренгиал
гуурсны үлдэгдэлээс үүсдэг,
эпителийн гаралтай sella/suprasellar
байрлалтай хавдар юм.
• Ихэвчлэн 5-10 насны хүүхдэд
тохиолддог хэдий ч 60-с дээш
насанд мөн тохиолдож болно.
• Хүүхдэд гипоталамус/ өнчин
тархины бүсийг хамарна.

22. • КТГ- уйланхайт болон эдэрхэг
мөн шохойжилт агуулсан
харагдаж болно. Уйланхай нь
дотроо холестрол, уураг, гуужсан
эсүүд агуулна.
• Уйланхай нь ихэвчлэн MRI- Т1
горим дээр дохионы эрчим
өндөртэй харагдана.
• Эдэрхэг бүтэцтэй нь
тодосгогчтой шинжилгээн дээр
тодорхой ялгарал сайтай
харагдана.
Sagittal T1 weighted unenhanced image showing a
partially cystic craniopharyngioma.

23. Sagittal T1 weighted unenhanced image. Sagittal T1 weighted enhanced image.
This shows a solid suprasellar enhancing mass, a solid craniopharyngioma. This is elevating and
deforming the chiasm but is not involving the pituitary gland itself which can be seen within the sella.
The mass enhances after contrast indicating that it is solid, and no cystic areas are evident.

24. Hypothalamic/Optic Chiasm Gliomas
• Энэ нь супраселлар хэсэгт харагддаг ихэвчлэн хүүхдэд тохиолддог хавдар юм.
• Эдгээр хавдар нь ихэвчлэн I хэлбэрийн нейрофиброматозтой холбоотой
байдаг бөгөөд энэ тохиолдолд ихэвчлэн харааны мэдрэлүүд өртдөг бөгөөд
ихэвчлэн уйланхайлаг бүтэц агуулдаг.
• Өөрөөр хэлбэл хавдар нь супраселлар байрлалтай , зах хүрээ тод , тодрол
сайтай харагдана. Мөн харааны мэдрэлийн өөрчлөлт ажиглагдана. Шохойжилт
харагдахгүй.

25. Sagittal T1 weighted enhanced image T1 weighted coronal enhanced image
Show a partially cystic and partially solid hypothalamic glioma in the suprasellar
region. The mass is centered on the region of the optic chiasm and is flattening the
pituitary stalk and hypothalamus. The pituitary gland is normal.

26. Germinoma
• Тархин доторх үүдэл эсийн гаралтай хавдар бөгөөд ховор тохиолддог,
супраселлар болон боргоцой булчирхайн ойролцоо тохиолддог.
Ихэвчлэн хүүхэд болон залуу насны хүмүүст илэрдэг.
• Хавдар нь hypothalamus эсвэл stalk хэсгийг хамарсан тохиолдолд
өвчтөнүүдэд чихрийн шижин өвчний шинж тэмдэг илэрдэг их уух их
шээх зовиурууд илэрдэг. Хавдрын хэмжээ том бол харааны зөрлөгийг
дарж болно.
• Хавдрын маркер үзэх, CSF-д HCG, AFP ихсэсэн байх нь оношийг
батлах ба биопси хийх хэрэгцээг багасгана.
• Эдгээр хавдар нь цацраг туяанд маш мэдрэмтгий бөгөөд туяа
эмчилгээний дараа үр дүн сайтай байдаг.

27. Sagittal T1 weighted enhanced images
of a germinoma. Figure demonstrates a
large homogeneously enhancing soft
tissue mass within the suprasellar
region involving the upper aspect of the
pituitary stalk and the hypothalamic
region with a second separate mass
visible in the region of the pineal gland -
this is typical of a germinoma.

28. Granular cell tumors
• GCT нь маш ховор тохиолддог suprasellar бүсэд тохиолдох хавдар юм.
Эдгээр нь neurohypophysis эсвэл stalk хэсгээс гаралтай.
• Гистологийн хувьд өнчин тархины арын гол эсийн pituicyte-с үүсдэг.
• Хэрвээ хэмжээ нь томорч ноцтой хэмжээнд хүрвэл толгой өвдөх болон
харааны өөрчлөлтүүд илэрч эхэлнэ.
• Энэ хавдар нь хоргүй бөгөөд ургалт нь удаан байдаг бөгөөд мэс заслын
дараа дахилт бага байдаг

29. Sagittal enhanced T1 weighted
image shows a well-defined
enhancing mass within the
pituitary stalk. The pituitary
gland is normal, as is the
hypothalamus. This was a
granular cell tumor.

30. Langerhans cell Histiocytosis
• Энэ нь Langerhans эсийн пролифератив эмгэг. Ховор тохиолддог өвчин
юм. Sella/suprasellar байрлалтай.
• MRI-д өнчин тархины stalk зузаарч тодродог.
• Ихэвчлэн posterior bright spot харагдахгүй болно.
Sagittal T1 enhanced image shows diffuse thickening of
the pituitary stalk in a patient with Langerhans cell
histiocytosis.

31. Hypophysitis
• Hypophysitis нь өнчин тархины үрэвсэлт өөрчлөлт бөгөөд ихэвчлэн
шалтгаан тодорхойгүй ховор тохиолдолд халдвар эсвэл системийн
өвчний улмаас үүсдэг.
• Гистологиор нь:
Lymphocytic hypophysitis,
Granulomatous hypophysitis
Xanthomatous hypophysitis

32. Coronal T1 weighted enhanced image of
lymphocytic hypophysitis.
Sagittal T1 weighted enhanced image of
lymphocytic hypophysitis.
There is slight enlargement and heterogeneity of the gland with thickening of the lower part of
the stalk. The fossa is not enlarged.

33. Sagittal enhanced T1 one year after
hypophysitis has resulted in a small volume
pituitary gland.

34. The empty sella
• Өнчин тархины урд болон хойд эдүүд харагдахгүй зөвхөн CSF агуулдаг.
Ихэвчлэн Sella-н ёроол хүртэл үргэлжилсэн stalk харагдана.
• Өмнө нь хийлгэсэн эмчилгээний үр дүнд үүсч болно. (мэс засал, туяа
эмчилгээ, гипофизит, Шиханы хам шинж эсвэл гипофиз апоплекси).
• MR шинжилгээний үед санаандгүй байдлаар мөн дотоод шүүрлийн дааврын
асуудлыг илрүүлэх зорилгоор хийгдсэн шинжилгээний үед оношлогддог.
• Эмэгтэйчүүдэд илүү түгээмэл тохиолддог бөгөөд гавлын дотоод даралт
ихсэх, таргалалт, харааны бэрхшээл, CSF аяндаа гоожих зэрэг шинжээр
илэрдэг. Дотоод шүүрлийн эмгэгүүдийн 25% -д ажиглагддаг.

35. Sagittal enhanced T1 weighted image
Shows an empty sella. No pituitary tissue is visible, and the stalk extends down
to the floor of the sella. The optic chiasm has prolapsed inferiorly.
Coronal enhanced T1 weighted image

36. Arachnoid cysts
• Эдгээр хавдрууд нь suprasellar байрлалд, арахноид мембранаас
үүсдэг хоргүй, ТНШ агуулсан уйланхай юм. Тэдгээр нь турк эмээлийн
хэсэгт байрладаг бөгөөд тэдгээр нь хиазм, stalk түлхэж мөн өнчин
тархины эдийг шахаж болдог.
• Эдгээр нь MR-ийн бүх горимд CSF-тэй ижил дохионы эрчимтэй
бөгөөд тодосгогч бодисын шингээлт мөн шохойжилт байдаггүй.

37. Sagittal unenhanced T1 weighted image
shows an arachnoid cyst in the
suprasellar region. This is markedly
elevating the hypothalamus and
stretching the pituitary stalk.
Coronal unenhanced T1 weighted images
show an arachnoid cyst in the suprasellar
region with elevation of the right side of the
chiasm by the cyst. No cyst wall is evident
and the pituitary tissue itself is normal.

38. Congenital pituitary abnormalities
• Төрөлхийн гипопитуитаризм нь
1. Зөвхөн өсөлтийн дааврын дутагдал (IGHD)
2. Өнчин тархины даавруудын хавсарсан дутагдал (CPHD) гэсэн 2 хэлбэртэй.
• Өнчин тархины арын хэлтэр эктопи байрлалтай доош буугаагүй байрлалтай
байвал голтот өндөр дохионы эрчимтэй масс харагдана. Энэ нь гипофизын
хүзүүвч байхгүй эсвэл урд талын өнчин тархины эдийн гипоплази байж болно.
• Дунд шугамын бүтцийн бусад төрөлхийн гажиг нь гипоталамус/гипофизийн
шинж тэмдгүүдтэй холбоотой байж болно.

39. Sagittal T1 weighted unenhanced image.
This demonstrates a small pituitary fossa
containing a reduced volume of anterior
pituitary tissue. The stalk cannot be seen
and the posterior pituitary bright spot
(arrow) is lying in an ectopic location within
the hypothalamus.

40. Sagittal T1 weighted unenhanced
image. There is a high signal mass
lying just below the hypothalamus and
behind the pituitary stalk in the
suprasellar cistern. This is a lipoma.
The pituitary tissue and stalk are
normal.

41. Hypothalmic hamartomas
Энэ нь Hypothalamus tuber cinereum-тай холбоотой mammillary bodies болон optic chiasm
хооронд өнчин тархины ард 8-42мм хүртэл хэмжээтэй үүсдэг хоргүй үүсгэвэр юм.
Энэ нь MRI-д амархан харагддаг Hypothalamus-с унжсан дугуй хэлбэртэй бараг хөлтэй
өвөрмөц дүр төрхтэй харагдана.
Шинж тэмдгүүд нь ихэвчлэн бага наснаас эхэлдэг.
• Геластик таталт үүсэх, /инээмсэглэл хэлбэрийн таталт 2-30 секунд үргэлжилдэг/
• Харааны бэрхшээл
• Бэлгийн бойжилт эрт явагдах. Энэ нь гонадотропин ялгаруулдаг даавар (GnRH) хэт их
ялгарснаас үүсдэг бөгөөд энэ нь эргээд лютеинжүүлэгч даавар (LH) болон уутанцрыг
өдөөдөг даавар (FSH) их хэмжээгээр үйлдвэрлэгддэг.
• Зан үйлийн эмгэг болон өсөлтийн хоцрогдолыг үүсгэдэг.

42. Sagittal T1 weighted enhanced
image of a hypothalamic
hamartoma. There is a non-
enhancing mass visible arising
from the under surface of the
hypothalamus and lying behind
the pituitary stalk.

43. Sarcoid
• Ховор тохиолддог ба саркоидозтой өвчтөнүүдийн дөнгөж 5%
эмнэлзүй илэрдэг.
• Дүрс оношилгоонд өргөн хүрээтэй олон дүрслэлээр илэрдэг.
MRI : Т2 горимд дохионы эрчим ихэссэн өөрчлөлт илэрдэг. Үүнд:
Менингиома төст хатуу хальсны масс, харааны мэдрэлийн эмгэг
голомт, лептоменингеал

44. Sagittal T1 weighted
enhanced images show
thickening of the pituitary
stalk and nodular
enhancement of the right
side of the chiasm in a
patient with neurosarcoid.

45. Metastasis
Бусад эрхтэнд үүссэн хавдар өнчин тархи руу үсэрхийлэх нь ховор
бөгөөд нэвчилтэт хэлбэрийн хавдрын үед ихэвчлэн тохиолддог.
• Хөхний хавдар
• Уушигны хавдар
Чихрийн шижингийн эмнэлзүйн шинжүүд илрэх нь өнчин тархины
багана хэсгийг хамарсан болохыг илтгэдэг байна. Өнчин тархины
иш хэсэг зузаарч, нэвчилтэт хэлбэрээр томрох нь хавдарын
үсэрхийлэл үүссэнийг илтгэдэг.

46. Coronal enhanced T1 weighted
image shows a diffusely enlarged
pituitary gland with bilateral
enlargement of the cavernous
sinuses and some thickening of the
stalk, this was metastatic disease in
a patient with breast carcinoma.

47. Анхаарал хандуулсанд баярлалаа