Alatan tangan terdiri daripada pelbagai jenis yang digunakan untuk proses pembuatan dan penghasilan projek. Pemilihan alatan mesti sesuai dengan bahan dan tujuan, serta memenuhi kriteria kesesuaian, kemahiran dan keselamatan. Angkup dan mikrometer pula digunakan untuk mengukur saiz dengan ketelitian tinggi.

2.  Terdapat 2 bahagian iaitu bilah dan badan.
 Saiz ditentukan berdasarkan panjang bilahnya.
 Badan dan bilahnya adalah bersudut tepat.
 Saiz biasa digunakan ialah 10cm dan 15cm.
 Digunakan untuk :
a) Menguji sudut 90 darjah
b) Membuat garisan tegak dari tepi
 Menguji persegian kayu.
 Bilah kelulinya bersudut 90 darjah dengan
tonggaknya.

3. Sesiku L

4.  Dibuat daripada keluli campuran kronvanadium.
 Terdiri daripada 3 jenis spanar iaitu :
a) Spanar hujung terbuka
b) Spanar gabung
c) Spanar gelang
 Mengetatkan atau melonggarkan bolt dan nat.
 Saiz spanar ditentukan melalui jarak bukaan rahang dan garis
pusat gelang.
 Terdapat juga beberapa jenis spanar khas yang dibuat untuk
kegunaan tertentu ialah :
a) Spanar boleh laras
b) Spanar allen
c) Spanar soket
d) Spanar L & T

5. SPANAR HUJUNG LARAS SPANAR GABUNG

6. SPANAR GELANG SPANAR BOLEH LARAS

7. SPANAR ALLEN SPANAR SOKET

8. SPANAR T & L

10.  Terdiri 2 bahagian tukul iaitu :
a) Tukul besi
b) Tukul lembut
 Saiz tukul bergantung kepada berat kepala.
 Tukul lembut digunakan untuk membentuk dan memasang pada kerja.
Jenis – jenis tukul keras :
a) Tukul bongkol bulat
b) Tukul kuku kambing
c) Tukul bongkah tirus
Jenis – jenis tukul lembut :
a) Tukul kulit
b) Tukul plastik
c) Tukul aluminium

11.  Kuku kambing

13. KULIT PLASTIK

15.  Diperbuat daripada keluli tahan karat.
 Terdapat dalam 3 saiz, iaitu 150mm, 300mm
dan 1000mm.
 Mengukur jarak.
 Memindahkan ukuran.
 Menanda garisan lurus.
 Menguji kerataan kayu.

16. Pembaris keluli

17.  Diperbuat daripada keluli yang keras pada
bahagian matanya.
 Mempunyai 2 mata yang ditajamkan.
 Untuk kerja menanda dan membuat garisan
pada permukaan logam.

18. Penggarit

19.  Dibuat daripada keluli bermutu tinggi yang dikeraskan.
 Saiznya dikira daripada mengikut ukuran panjang mata, iaitu daripada bahu hingga ke hujung mata
kikir.
 Digunakan untuk memotong, melicinkan dan menipiskan permukaan benda kerja.
Jenis – jenis pemotongan gigi
a) Gigi selari
b) Gigi bersilang
c) Gigi lengkungan
d) Gigi parut
Bentuk kikir
a) Kikir bulat
b) Kikir tirus
c) Kikir lurus
d) Kikir separuh bulat
e) Kikir segiempat sama
f) Kikir segitiga
Gred gigi pemotongan
a) Kasar
b) Sederhana
c) Lembut

20. KIKIR BULAT KIKIR SEPARUH BULAT

21. KIKIR SEGIEMPAT SAMA KIKIR SEGITIGA

23.  Terdapat 2 jenis yang biasa digunakan iaitu :
a) Pemutar skru rata
b) Pemutar skru philip
 Digunakan untuk memasang atau membuka
komponen yang melibatkan skru.

24. PEMUTAR SKRU RATA PEMUTAR SKRU PHILIP

25.  Diperbuat daripada besi tuang yang keras.
 Berbentuk L dari sudut 90 darjah dan
permukaan yang rata.
 Digunakan untuk :
a) Menyokong benda kerja semasa kerja dan
semasa kerja menanda.
b) Memastikan benda kerja dalam keadaan tetap
semasa kerja menanda.

26.  Digunakan untuk memegang benda kerja
dengan kuat dan teguh.
 Ragum ini selalu digunakan adalah ragum
meja.
 Terdapat juga ragum yang digunakan pada
mesin seperti ragum gerudi.

27. RAGUM MEJA RAGUM GERUDI

28.  Diperbuat daripada keluli bermutu tinggi yang
digunakan.
 Saiz pahat dikira mengikut ukuran lebar mata.
 Digunakan untuk memotong dan memahat
logam.
 Terdapat jenis – jenis pahat kerja logam :
a) Pahat mata rata
b) Pahat mata melintang
c) Pahat bentuk intan
d) Pahat mata bulat

29. PAHAT MATA BENTUK
PAHAT MATA RATA INTAN

30.  Untuk memotong logam atau benda kerja.
 Mata gergaji diperbuat daripada keluli
berkarbon tinggi, tahan lasak dan keluli aloi.

32.  Digunakan untuk menebuk lubang.
 Mata gerudi diperbuat daripada keluli, tahan
lasak atau tungsten karbida.
 Saiz gerudi ditentukan oleh garis pusat batang.
 Terdapat 3 jenis mata gerudi iaitu :
a) Mata gerudi pintal
b) Mata gerudi pulas
c) Mata gerudi konkrit

33. MATA GERUDI PINTAL MATA GERUDI PULAS

35.  Digunakan untuk memotong, memegang,
mengapit, memintal, memusing, menolak dan
menarik.
 Jenis – jenis playar :
a) Playar gabung
b) Playar memotong sisi/tepi
c) Playar muncung tirus

36. PLAYAR MEMOTONG
PLAYAR GABUNG SISI/TEPI

38.  Memegang, memutar dan memusingkan paip
atau lain – lain logam benda kerja yang bulat.
 Apabila menggunakannya halakan tekanan ke
arah anda semasa hendak menariknya.

40.  Digunakan untuk kerja – kerja menyepit,
memotong dan membuat lubang pada bahan
logam.
Jenis – jenis mesin gerudi :
a) Mesin gerudi tangan mudah alih.
b) Mesin gerudi meja.
c) Mesin gerudi lantai.
d) Mesin gerudi jejarian.

41. GERUDI TANGAN GERUDI MEJA
MUDAH ALIH

43.  Digunakan untuk memesin secara menyepit
lilitan bahan logam bagi menghasilkan bentuk
silinder.
 Ia juga digunakan mengerat, menurah,
membenam, membunga dan menirus.

45.  Digunakan untuk memotong bahan logam secara menyepit
dengan menggunakan mata pemotong bilah hujung.
 Terdapat 2 jenis mesin kisar iaitu :
a) Mesin kisar turus berlutut.
b) Mesin kisar pengeluaran.
Operasi mesin kisar
 Membuat lubang.
 Membuat tanggam.
 Membuat sudut tepi.
 Membuat lurah.
 Membuat rata.
 Membuat lubang sengat atau alur “T”

47.  Digunakan untuk menepis atau membuang bahan
logam secara melelas dengan menggunakan roda
canai.
 Tujuannya adalah untuk menajamkan alat
pemotong dan menghasilkan kemasan permukaan
yang baik.
Jenis – jenis mesin canai :
a) Mesin canai mudah alih.
b) Mesin canai meja.
c) Mesin canai kekaki.
d) Mesin canai permukaan.
e) Mesin canai silinder.

48. MUDAH ALIH MEJA

49. KEKAKI PERMUKAAN

51.  Pena ujian
 Penjalur wayar
 Pemotong sisi
 Playar muncung tirus
 Playar gabung

52.  Digunakan untuk menguji dan mengesan arus
elektrik atau wayar hidup.
 Sesuai untuk mengesan arus elektrik dalam
julat 50v – 500v.
 Lampu neon akan menyala apabila dikenakan
pada wayar hidup.
 Digunakan untuk kerja – kerja ringan seperti
memasang dan melonggarkan skru kecil.

54. Pemotong sisi
- Digunakan untuk memotong wayar elektrik dan memotong
lebihan wayar pada punca tamatan.
Playar Muncung Tirus
- Sesuai untuk mencapai sesuatu di ruangan yang sempit.
- Boleh digunakan untuk objek kecil, memotong dan
membentuk kaki komponen.
Playar Gabung
- Alat pelbagai guna untuk kerja umum seperti memegang,
mencengkam, memotong, membengkok dan membentuk.
Menjalur Wayar
- Digunakan menjalur dan memotong wayar.
- 2 jenis penjalur ialah wayar spring dan mudah.

55. PLAYAR MUNCUNG
PEMOTONG SISI TIRUS

56. PLAYAR GABUNG MENJALUR WAYAR

57. Alatan Tangan
 Digunakan dalam proses pembuatan dan
penghasilan sesuatu projek.
 Alatan tangan mestilah sesuai dengan bahan dan
tujuan alatan digunakan.
 Kriteria pemilihan alatan tangan ialah :
- Kesesuaian alatan tangan dengan bahan.
- Kemahiran mendapatkan alatan.
- Kemahiran mengendalikan alatan.
- Faktor keselamatan semasa menggunakan alatan.

58.  Gergaji tangan dan gerudi pahat
 Sesiku L
 Kikir parut
 Gergaji lengkong halus
 Pahat rata
 Ragum kakak tua
 Tukul warrington
 Gergaji besi
 NT cutter
 Apit G
 Tukul kuku kambing
 Pita pengukur
 Gerudi engkol
 Gandin kayu
 Pembaris keluli
 Gergaji putting

59. GERGAJI TANGAN SESIKU L

60. GERGAJI LENGKONG
KIKIR PARUT HALUS

61. PAHAT RATA RAGUM KAKAK TUA

62. TUKUL WARRINGTON GERGAJI BESI

63. NT CUTTER APIT G

64. TUKUL KUKU KAMBING PITA PENGUKUR

65. GERUDI ENGKOL GANDIN KAYU

66. PEMBARIS KELULI GERGAJI PUTTING

67. Terdapat 5 jenis angkup iaitu :
a) Angkup vernier
b) Angkup jenny
c) Angkup dalam
d) Angkup luar
e) Angkup pemindah

68. Angkup vernier
- mempunyai tahap jitu bacaan yang lebih, tetapi
mempunyai had gunaan kepada saiz objek yang
hendak diukur iaitu 0.05mm atau 0.02mm.
Angkup luar
- memenuhi keperluan am kerana boleh memberikan
bacaan yang agak tepat dan boleh diulang baca
berkali-kali dengan mendapat keputusan yang sama.
Cara penggunaannya agak sama dengan penggunaan
angkup dalam.
Angkup dalam
- mengukur jarak dalam sesuatu objek. Angkup dalam
perlu dilaraskan usebelum dimuatkan dengan objek
yang hendak diukur.

69. Angkup jenny
- mencari titik tengah benda kerja bulat,
mengukur dan menguji jarak.

70. ANGKUP VERNIER ANGKUP LUAR

71. ANGKUP DALAM ANGKUP JENNY

72.  Alat ukur yang dapat melihat dan mengukur
benda dengan satu ukur yang memiliki
ketelitian 0.01 mm.
 Digunakan secara meluas di dalam teknik
mesin electro untuk mengukur ketebalan
secara tepat dari blok-blok, luar dan garis
tengah dari kerendahan dan batang-batang
slot.
 Mikrometer ini banyak dipakai dalam
metrology.

73.  Bingkai
 Andas
 Spindal
 Laras
 Bidai
 Pengganjak halus

74. 3 jenis mikrometer :
a) Mikrometer luar
b) Mikrometer dalam
c) Mikrometer kedalaman

75. MIKROMETER LUAR MIKROMETER DALAM