1. Η δύναμη των ΜΜΕ
 Διαθέτουν μεγάλη δύναμη
 Έχουν μεγάλη εμβέλεια και επηρεάζουν το
κοινό
 Διαφημίσεις
 Στη Γερμανία τα ΜΜΕ έπαιξαν ρόλο στην 2ο
παγκόσμιο πόλεμο
 Προπαγανδιστικούς σκοπούς
 Ισχυρά σε περιόδους συγκρούσεων-
Πόλεμος του Κόλπου, Κοσσυφοπέδιο

2. Μαζική επικοινωνία ως μαζικός
εκπαιδευτής
 Τα ΜΜΕ μπορούν να παίξουν επιμορφωτικό
ρόλο στη λαϊκή διαπαιδαγώγηση
συμπληρώνοντας τους νέους θεσμούς της
εκπαίδευσης
 Όμως πολλές φορές κατηγορούνται ότι
προβάλλουν μονό τα αρνητικά που έχει μια
κοινωνία

3. Μαζική επικοινωνία
 Ο πομπός απευθυνεται σε μεγάλο πλήθος
ανθρώπων που δε σχετίζονται μεταξύ τους
όσο αφορά κάποιες κοινωνικό –
πολιτισμικές και κοινωνικό- ψυχολογικές
διαστάσεις

4. Έννοια της μάζας
 Πολλές χρήσης του όρου συνδέονται με
αρνητικές αναφορές
 Αρχικά ο όρος αναφερόταν στο πλήθος η
στο λαό που συνήθως αποτελούνται από
ανθρώπους αμόρφωτους πολλές φορές και
βίαιους
 Μπορεί ο όρος να χρησιμοποιηθεί και
θετικά
 Υποδηλώνει δύναμη ανάμεσα στους
εργαζομένους

5.  Ο όρος μάζα δεν έχει καμιά αρνητική
πολιτιστική αξιολόγηση, αλλά εκφράζει
κυρίως την προσπάθεια περιγραφής ενός
συστήματος επικοινωνίας
 Προβλήματα στην ανατροφοδότηση

6.  Μεγάλο σύνολο ανθρώπων
 Αδιαμόρφωτο
 Χωρίς τάξη
 Αντιπροσωπευτικό της μαζικής κοινωνίας
 Κυρίως αρνητική εικόνα

7. Η διαδικασία της μαζικής επικοινωνίας
 Τέλη του 1930
 Σχεδιαστήκαν για να προσεγγίζουν
πολλούς
 Εν δυνάμει τα ακροατήρια εκλαμβάνονται
ως μεγάλα σύνολα που αποτελούνται από
ανωνύμους καταναλωτές
 Ο πομπός είναι ένας οργανισμός και έχει
συνήθως εξουσία
 Ακροατήρια-μεγάλα και με παθητικούς
καταναλωτές

8.  Μεγάλη κλίμακα
 Μονόδρομη ροή
 Ασύμμετρη
 Απρόσωπη και ανώνυμη
 Σχεδιασμένη σχέση
 Τυποποιημένο περιεχόμενο

9. Μαζικό ακροατήριο
 Μεγάλος αριθμός μελών
 Ετερογενές
 Ανοργάνωτο
 Απομονωμένο και ανώνυμο
 Ευρέως διασκορπισμένο

10.  Στο μαζικό ακροατήριο το κοινό δεν
γνωρίζεται μεταξύ του
 Πολύ μεγαλύτερο από μια ομάδα
 Κατακερματισμένο
 ΜΜΕ_ κατευθύνουν και ελέγχουν την
καταναλωτική και πολιτική συμπεριφορά
των ατόμων

11. Μαζική κουλτούρα
 Αναφέρεται στα ευρύτατα γούστα, στη
συμπεριφορά και στις προτιμήσεις της
μάζας των ανθρώπων
 Αρνητική διάσταση πολλές φορές-
αναφορά σε ακαλλιέργητους ανθρώπους

12.  Μη παραδοσιακή
 Μη ελιτιστική
 Προϊόν μαζικής παραγωγής
 Λαϊκή
 Εμπορική
 ομογενοποιημένη

13.  Νέα αστική τάξη Ευρώπης και Β. Αμερικής
μετά τη βιομηχανική επανάσταση ήταν
πελάτες της μαζικής κουλτούρας

14.  Μήπως η μαζική επικοινωνία προκάλεσε
την μαζική κουλτούρα?
 Διεθνοποιημένη η τυποποιημένη
κουλτούρα

15. Επαναφορά της λαϊκής κουλτούρας
 Το περιεχόμενο αντλείται από το κοινό
κατά τον Fiske
 Πολλά ερωτήματα που δεν έχουν
απαντηθεί
 Επαναφορά

16. ΄4 μοντέλα επικοινωνίας

17. Διαβιβαστικό μοντέλο
 Διαδικασία με την οποία διαβιβάζεται η
μεταδίδεται μια τυποποιημένη ποσότητα
πληροφοριών
 Το μοντέλο των Westley & MacLean
αναφέρει ότι η μαζική επικοινωνία
περιλαμβάνει έναν νέο ρόλο του
επικοινωνητη ανάμεσα στην κοινωνία κ τον
πομπό

18.  Η διαδικασία περιλαμβάνει
 1. γεγονότα και φωνές μέσα από την
κοινωνία
 2. διαυλικό ρόλο του επικοινωνητη
 3. μηνύματα
 4. αποδέκτη
 Οι μαζικοί επικοινωνητες δεν παράγουν
μηνύματα αλλά πανόραμα για τα γεγονότα

19.  Έμφαση στον επιλεκτικό ρόλο των μαζικών
επικοινωνητών
 Επιλογή με βάση τι ενδιαφέρει το κοινό
 Τα ΜΜΕ κατευθύνονται από τα
ενδιαφέροντα του ακροατηρίου
 Απαραίτητη η ανατροφοδότηση

20. Τελετουργικό μοντέλο
 Η επικοινωνία συνδέεται με την
αμοιβαιότητα τη συμμετοχή τη σύμπραξη
 Η τελετουργική θεώρηση δεν κατευθύνεται
στη διάδοση των μηνυμάτων στο χώρο
αλλά στη διατήρηση της κοινωνίας στο
χρόνο, δεν μιλάμε για μετάδοση της
πληροφορίας αλλά για την
αντιπροσώπευση κοινών πεποιθήσεων
 Carey (1975)

21.  Επίτευξη κοινού σκοπού
 Μήνυμα λανθάνον και διφορούμενο και
βασίζεται σε συσχετισμούς και σύμβολα
 Μέσο και μήνυμα δε διαχωρίζονται

22. Μοντέλο δημοσιότητας
 Στόχος η προσέλκυση και η διατήρηση του
ενδιαφέροντος του κοινού
 Θεαματικότητα
 Προσέλκυση πιο σημαντική από την
ποιότητα
 Ανταπόκριση στον τρόπο με το οποίο τα
ακροατήρια εκλαμβάνουν τα ΜΜΕ ως
φορείς διασκέδασης και ψυχαγωγίας
 Ανταγωνιστικότητα, αμεσότητα,
αμεροληψια χαρακτηριστικά της Μαζικής
επικοινωνίας, στο πλαίσιο της
εμπορευματοποίησης των μέσων

23. Μοντέλο της πρόσληψης
 Εντοπισμός της συμβολής του παραλήπτη
στην κατασκευή του νοήματος των
μηνυμάτων που προέρχονται από τα ΜΜΕ
 Μηνύματα ανοιχτά και πολυσημικά
 Hall-οι παραλήπτες δεν αποκωδικοποιούν
το μήνυμα όπως τους αποστέλλεται
 Χειραγώγηση της γλώσσας για να
περάσουν τα μηνύματα που θέλουν

24.  Η επικοινωνία είναι κάτι περισσότερο από
απλή ανταλλαγή μηνυμάτων και έχει να
κάνει με το νόημα.
 Ο Habermas κάνει έναν σαφή διαχωρισμό
ανάμεσα στα γραπτά μηνύματα και στη
σημαινουσα έκφραση στην έκφραση
δηλαδή με νόημα

25. Προσανατολισμό
ς πομπού
Προσανατολισμό
ς δέκτη
Διαβιβαστικό Μεταφορά του
νοήματος
Γνωστική
επεξεργασία
Τελετουργικό Επίδοση Κοινή εμπειρία
Δημοσιότητας Έντονος
ανταγωνισμός
Προσέλκυση
προσοχής
πρόσληψης Προτιμητέα
κωδικοποίηση
Διαφοροποιημέν
η
αποκωδικοποίησ
η

26. H ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ
ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ
 Αναφέρεται στη μετάδοση απόψεων για γεγονότα και καταστάσεις
που εμείς δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε άμεσα
 Στις προσπάθειες φορέων και θεσμών της κοινωνίας να έρθουν σε
επαφή μαζί μας για διάφορους λόγους (πολιτικούς, κυβερνήσεις,
διαφημιστές)
 Είναι ο έμμεσος τρόπος με τον οποίο διαμορφώνουμε αντιλήψεις
για ομάδες και πολιτισμούς, που δεν ανήκουμε
 Αφορούν απόμακρες σχέσεις, απρόσωπες
 Παρέμβαση στις ευρύτερες κοινωνικές μας σχέσεις
 Διάκριση δημόσιου – ιδιωτικού χώρου

27.  Thompson = τυπολογία της αλληλόδρασης λόγω των νέων
τεχνολογιών/ διαμεσολαβημένη αλληλόδραση και
διαμεσολαβημένη ημι-αλληλόδραση
 Η μαζική επικοινωνία εμπλέκει «μια κοινωνική κατάσταση στην
οποία τα άτομα δε συνδέονται μεταξύ τους σε μια διαδικασία
επικοινωνιακής και συμβολικής ανταλλαγής»
 «Τα μέσα έχουν δημιουργήσει ένα νέο είδος δημόσιας σφαίρας,
που δεν έχει χωροταξικό και διαλογικό χαρακτήρα»

28. ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
 Αλληλεξάρτηση των θεσμών, που ασκούν εξουσία και κατ’
επέκταση διαμορφώνουν το φαινόμενο συσσωμάτωσης των ΜΜΕ
με φορείς της κοινωνικής ισχύος και εξουσίας
 Βαρύτητα στο ρόλο των Μέσων
 Αρωγός τα ΜΜΕ των ανθρώπων σε δύσκολες καταστάσεις
 Μαζική κοινωνία= ελεγχόμενη και κατακερματισμένη
 Ελέγχουν και διαχειρίζονται τα μηνύματα κατά μονοπωλιακό
τρόπο/ καταναλωτές/ ψηφοφόροι
 Διαμορφωτές της γνώμης
 Είναι ενσωματωμένη στο σύστημα
 Εμπορευματοποίηση των ΜΜΕ
 Νεωτερική/ μαζική/ μετανεωτερική κοινωνία

29. ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
 ΜΜΕ/καπιταλιστικό σύστημα/ παραγωγικές σχέσεις
 Δρουν ιδεολογικά διαδίδοντας τις ιδέες της κυρίαρχης τάξης
 Διάδοση των μηνυμάτων = ιδιοκτησία με τα ΜΜΕ/κλασική θέση
 Αναγωγή σε ιδέες και όχι σε υλικές δομές/νεομαρξιστική θέση =
«αναπαραγωγή των σχέσεων εκμετάλλευσης και χειραγώγησης και
νομιμοποιώντας την κυριαρχία του καπιταλισμού και την υποταγή
της εργατικής τάξης»/ Althusser=υπάρχουν κρατικοί ιδεολογικοί
μηχανισμοί, που σε σύγκριση με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς
(κράτος, αστυνομία)καθιστούν ικανό το καπιταλιστικό κράτος να
επιβιώσει χωρίς να καταφύγει σε άσκηση άμεσης βίας/ Marcuse=τα
ΜΜΕ πωλούν ή επιβάλλουν ένα ολόκληρο κοινωνικό σύστημα

30. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΣΜΟΣ
 Εξηγεί τις κοινωνικές πρακτικές και τους θεσμούς σύμφωνε με τις
ανάγκες της κοινωνίας και των ατόμων
 Οι ανάγκες έχουν να κάνουν με την τάξη, τη συνέχεια, την
ολοκλήρωση, την παρότρυνση, την καθοδήγηση, την
κοινωνικοποίηση, την προσαρμογή
 Η κοινωνία αντιμετωπίζεται ως λειτουργικό σύστημα που
αποτελείται από τμήματα ή υποσυστήματα, ένα από τα οποία είναι
τα ΜΜΕ
 ΜΜΕ= αυτορυθμιζόμενα και αυτοπροσδιοριζόμενα
 Κυκλικός χαρακτήρας/κριτική
 Καθήκον των ΜΜΕ

31. Lasswell
 Ενημέρωση
 Συσχέτιση
 Συνέχεια
 Ψυχαγωγία
 Κινητοποίηση

32. ΜΜΕ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ
ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ
 Συναίνεση
 Αξίες κοινότητας/ ατομικής ταυτότητας
 Δέσμευση/ κοινωνική ασφάλεια/
επιβεβαίωση

33. ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ
 Νέα τεχνολογία
 Επανάσταση των επικοινωνιών
 Αλληλεπίδραση, εξατομίκευση, απομαζικοποίηση και ασυγχρόνιστη
φύση των νέων επικοινωνιακών συστημάτων

34. ΜΑΖΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
 ΜΗΝΥΜΑ= εκπέμπεται και προσλαμβάνεται= νοηματοδότηση
 Πολιτιστική προσέγγιση= σχετίζεται με την έννοια του «κειμένου»,
καθώς και με τη δομή και την πρόσληψη των μηνυμάτων από τα
κείμενα
 Fiske/πολιτισμός= συνεχής διαδικασία παραγωγής μηνυμάτων
μέσα από την κοινωνική μας εμπειρία
 Εγγεγραμμένα σύμβολα
 Αναφέρεται σε όλες τις εκφάνσεις της παραγωγής, το λόγο που τα
περιβάλλει

35.  Carey: διαβίβαση με τη μορφή του «τελετουργικού μοντέλου»
 Η κοινωνική ζωή είναι κάτι περισσότερο από εξουσία και εμπόριο/
αισθητική εμπειρία, θρησκευτικές δοξασίες, ατομικές αξίες,
συναισθήματα, διανοητικές έννοιες/ τελετουργική κανονικότητα
 Συμβολική διαδικασία που η πραγματικότητα δημιουργείται,
διατηρείται, ανασκευάζεται και μετασχηματίζεται
 Κοινά χαρακτηριστικά μιας ομάδας
 Κείμενα/ σύμβολα

36. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
 ΆΝΘΡΩΠΟΙ
 ΠΡΑΓΜΑΤΑ
 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

37.  Μαζική κουλτούρα/ μαζική επικοινωνία
 Λαϊκή κουλτούρα
 Τεχνολογία
 Εμπορευματοποίηση του πολιτισμού
 Διεθνοποίηση
 Πολιτιστική ταυτότητα
 Φύλο και Υποκουλτούρα

38. ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ/
ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ
 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΚΠΤΩΣΗ
 ΜΑΖΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
 ADORNO/ HOKHEIMER/BENJAMIN/MARCUSE
 Ως ερμηνεία στην αποτυχία της επαναστατικής κοινωνικής αλλαγής
που είχε προβλέψει ο Marx
 Κουλτούρα των μαζικών μέσων

39. ΗΓΕΜΟΝΙΑ
 Gramsci
 Κυριαρχία/ ηγεμονία
 Ιδεολογία/ εξουσία
 Νομιμοποίηση/νομιμότητα

40. ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΜΠΕΡΜΙΓΧΑΜ
 1970
 Hall
 Αναλύει τα μοντέλα επιλογής και αντίδρασης
απέναντι στα ΜΜΕ μέσω μιας εμπεριστατωμένης
και κριτικής κατανόησης της πραγματικής
κοινωνικής εμπειρίας των υπο-ομάδων που
λειτουργούν στο πλαίσιο της κοινωνίας
 Μοντέλο κωδικοποίησης/αποκωδικοποίησης του
λόγου των Μέσων
 Πρόταση 3 κωδίκων

41. ΦΥΛΑ ΚΑΙ ΜΜΕ
 Απεικόνιση των φύλων
 Εκπροσώπηση των γυναικών στα ΜΜΕ
 Van Zoonen= τα δυο φύλα ως λόγος
αποτελούν ένα σύνολο επικαλυπτόμενων
και μερικές φορές αντιφατικών
πολιτιστικών περιγραφών και εντολών που
αναφέρονται στη διαφορά των δυο φύλων
 Φύλα/ΜΜΕ/ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

42. ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ
ΑΝΘΡΩΠΩΝ
 Fiske/ ορίζει το κείμενο των ΜΜΕ ως ένα αποτέλεσμα της
ανάγνωσης του και της ευχαρίστησης που αντλεί το κοινό
από αυτό
 Πολυσημία/ διακειμενικότητα
 Ποιότητα και ΜΜΕ

43. ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ
 Χαμηλή πολιτιστική ποιότητα
 Εκμετάλλευση των πιο αδύναμων
καταναλωτών
 Αλλοτριωμένες σχέσεις
 Χρησιμοθηρικές και υπολογιστικές σχέσεις
 Προπαγάνδα προς όφελος του
καταναλωτισμού
 Μετατροπή του πολιτισμού και των
κοινωνικών σχέσεων σε εμπορικά προϊόντα

44.  Πολιτιστική αλλαγή/McLuhan: σημαντικός είναι ο
τρόπος με τον οποίο βιώνουμε τον κόσμο
 Τεχνολογία και πολιτιστική αλλαγή
 Giddens/ διαμεσολάβηση της ταυτότητας
 Gerbner: «η σπουδαιότητα της μαζικής
επικοινωνίας όχι με όρους των «μαζών» αλλά με
το μετασχηματισμό της κοινωνίας που
πραγματοποιείται με την επέκταση των
θεσμοποιημένων δημόσιων και τη συνεχή και
σωρευτική βάση των αφηγήσεων και των εικόνων,
ανεξάρτητα από τη διαπροσωπική και κάθε άλλη
διαμεσολαβημένη αλληλεπίδραση σε ατομικό
επίπεδο»