5. Gamit ng Pandiwa
AKSIYON
- may aktor o tagaganap ng salitang
kilos, aksiyon o galaw sa pangungusap
- Gumagamit ng panlaping: -um, mag-,
ma-, mang-, maki-, mag-an
8. Gamit ng Pandiwa
KARANASAN
Halimbawa:
Nalungkot ang lahat ng mabalitaan
ang masamang nangyari.
Nalungkot –> pandiwa (damdamin)
ang lahat –> tagaganap/aktor
Nalungkot –> pandiwa (damdamin)
ang lahat –> tagaganap/aktor
13. Pokus ng Pandiwa
a. Pokus sa Aktor o Tagaganap
b. Pokus sa Layon o Gol
c. Pokus sa Gamit o Instrumental
d. Pokus sa Sanhi o Kosatib
e. Pokus sa Ganapan o Lokatib
f. Pokus sa Tagatanggap o Benepaktib
14. Pokus ng Pandiwa
a. Pokus sa Aktor o Tagaganap
- ang paksa ng pangungusap ang
nagsagawa ng kilos
- gumagamit ng panlaping –um, mag-
/nag-, mang-, maka- at makapag-
- sumasagot sa tanong na “Sino?”
15. Pokus ng Pandiwa
a. Pokus sa Aktor o Tagaganap
Halimbawa:
Nagluto ng masarap na ulam si nanay.
Nagluto –> pandiwa
Si Nanay –> paksa
(aktor/tagaganap)
16. Pokus ng Pandiwa
b. Pokus sa Layon o Gol
- ang paksa ng pangungusap ay ang
layon, goal o objek na isinasaad ng
pandiwa
- gumagamit ng panlaping –in-, i-, ipa-
at -an
- sumasagot sa tanong na “Ano?”
17. Pokus ng Pandiwa
b. Pokus sa Layon o Gol
Halimbawa:
Binuksan ni Juana ang pinto.
Binuksan –> pandiwa
ang pinto –> paksa
(layon)
18. Pokus ng Pandiwa
c. Pokus sa Gamit o Instrumental
- ang paksa ng pangungusap ay ang
gamit, bagay o kasangkapan upang
magawa ang kilos
- gumagamit ng ipi-, ipinang-, pinang-
- sumasagot sa tanong na
“Sa pamamagitan ng ano?”
19. Pokus ng Pandiwa
c. Pokus sa Gamit o Instrumental
Halimbawa:
Ipinangputol ni Harry ng kahoy ang lagari.
Ipinangputol –> pandiwa
ang lagari –> paksa
(gamit/instrumental)
20. Pokus ng Pandiwa
d. Pokus sa Sanhi o Kosatib
- ang paksa ng pangungusap ay ang
sanhi o dahilan ng kilos
- gumagamit ng panlaping i-, ika-, ikina-
at ikapang-
- sumasagot sa tanong na
“Ano ang dahilan?”
21. Pokus ng Pandiwa
d. Pokus sa Sanhi o Kosatib
Halimbawa:
Ikinatuwa ng guro ang pagkapanalo ng
mga mag-aaral.
Ikinatuwa –> pandiwa
ang pagkapanalo ng mga mag-aaral –> paksa
(sanhi/kosatib)
22. Pokus ng Pandiwa
e. Pokus sa Ganapan o Lokatib
- ang paksa ng pangungusap ay ang
lugar kung saan ginanap ang kilos
- gumagamit ng panlaping –an, pag-…-an,
mapag-…-an
- sumasagot sa tanong na “Saan?”
23. Pokus ng Pandiwa
e. Pokus sa Ganapan o Lokatib
Halimbawa:
Pinaglutuan ng nanay ang kaldero.
Pinaglutuan –> pandiwa
ang kaldero –> paksa
(ganapan/lokatib)
24. Pokus ng Pandiwa
f. Pokus sa Tagatanggap o Benepaktib
- ang paksa ng pangungusap ay ang
tagatanggap ng kilos
- gumagamit ng panlaping i-, -in, ipinag-
o ipag-
- sumasagot sa tanong na
“Para kanino?”
25. Pokus ng Pandiwa
f. Pokus sa Tagatanggap o Benepaktib
Halimbawa:
Ipinag-igib ng binata ang dalaga ng
tubig sa balon.
Ipinag-igib –> pandiwa
ang dalaga –> paksa
(tagatanggap/benepaktib)
27. Kaganapan ng Pandiwa
a. Kaganapang Aktor o Tagaganap
b. Kaganapang Layon
c. Kaganapang Kagamitan o Instrumento
d. Kaganapang Sanhi
e. Kaganapang Ganapan o Lokatib
f. Kaganapang Tagatanggap
28. Kaganapan ng Pandiwa
a. Kaganapang Aktor o Tagaganap
- bahagi ng panaguri na gumaganap sa
kilos
- gumagamit ng panandang ni at ng
29. Kaganapan ng Pandiwa
a. Kaganapang Aktor o Tagaganap
Halimbawa:
Binili ng bata ang kendi.
Binili –> pandiwa
ng bata –> tagaganap/actor
ang kendi –> paksa
(layon)
30. Kaganapan ng Pandiwa
b. Kaganapang Layon
- bahagi ng panaguri na nagsasaad ng
bagay na tinutukoy o ipinapahayag
ng pandiwa
- gumagamit ng panandang ng
31. Kaganapan ng Pandiwa
b. Kaganapang Layon
Halimbawa:
Nagtahi ng damit ang nanay.
Nagtahi –> pandiwa
ng damit –> layon
ang nanay –> paksa
(aktor/tagaganap)
32. Kaganapan ng Pandiwa
c. Kaganapang Kagamitan o Instrumento
- bahagi ng panaguri na nagsasaad
kung anong bagay, kagamitan, o
instrumento ang ginagamit upang
maisagawa ang kilos
- gumagamit ng panandang
pamamagitan o gamit ang
33. Kaganapan ng Pandiwa
c. Kaganapang Kagamitan o Instrumento
Halimbawa:
Nanghuli siya ng isda gamit ang lambat.
Nanghuli –> pandiwa
gamit ang lambat –> kagamitan/instrumento
siya –> paksa
(aktor/tagaganap)
34. Kaganapan ng Pandiwa
d. Kaganapang Sanhi
- bahagi ng panaguri na nagsasaad
ng dahilan ng pagkakaganap ng
kilos
- gumagamit ng panandang dahil kay o
dahil sa
35. Kaganapan ng Pandiwa
d. Kaganapang Sanhi
Halimbawa:
Nagtagumapy si Carlo sa buhay dahil sa
kanyang kasipagan.
Nagtagumpay –> pandiwa
Dahil sa kanyang kasipagan –> sanhi
si Carlo –> paksa
(aktor/tagaganap)
36. Kaganapan ng Pandiwa
e. Kaganapang Ganapan o Lokatib
- bahagi ng panaguri na nagsasaad ng
lugar o pook na pinaggaganapan
ng kilos
- gumagamit ng panandang sa
37. Kaganapan ng Pandiwa
e. Kaganapang Ganapan o Lokatib
Halimbawa:
Naglaro ng takbuhan sa bakuran ang
mga bata.
Naglaro –> pandiwa
sa bakuran –> ganapan/lokatib
ang mga bata –> paksa
(aktor/tagaganap)
38. Kaganapan ng Pandiwa
f. Kaganapang Tagatanggap
- bahagi ng panaguri na nagsasaad
kung sino o ano ang tatanggap sa
kilos
- gumagamit ng panandang para sa at
para kay
39. Kaganapan ng Pandiwa
f. Kaganapang Tagatanggap
Halimbawa:
Nagluto ng sopas ang nanay para sa
anak na may sakit.
Nagluto –> pandiwa
Para sa anak na may sakit –> tagatanggap
ang nanay –> paksa
(aktor/tagaganap)
41. SURIIN NATIN!
Si Ate Flor ay nagluto ng adobong manok.
Ang adobong manok ay niluto ni Ate Flor.
Ang kawali ay pinaglutuan ni Ate Flor ng
adobong manok.
42. SURIIN NATIN!
Ipinagluto ni Ate Flor ng adobong manok
si Nanay.
Ang sandok ay ipinangkuha ni Ate Flor ng
adobong manok sa kawali.
Ikinasaya ni Nanay ang pagluluto ni
Ate Flor.
46. Katapora
- mga reperensiya na bumabanggit,
at tumutukoy sa mga bagay na
nasa hulihan pa ng teksto o
pangungusap
47. Katapora
Halimbawa:
Sila ay sopistikado kung manumit.
Mahilig din sila sa masasarap na
pagkain at alak. Ang mga taga-France
ay masayahin at mahilig dumalo sa
mga kasayahan
49. Pangunahing Paksa
- ang tawag sa sentro o pangunahing
tema
- pokus ng pinag-uusapan
- tinatawag din itong main idea sa
Ingles
50. Pantulong na Ideya
- ang tawag sa mahahalagang
kaisipan o mga susing
pangungusap na may kaugnayan
sa pangunahing paksa
- tinatawag din itong supporting
details sa Ingles
51. Ang sakit na Coronavirus 2019 (COVID-19) ay isang sakit sa
palahingahan. Ito ay sanhi ng isang bagong virus. May mga bago
kaming nalalaman tungkol sa virus na ito araw-araw dahil ito ay bago.
Nakikipagtulungan kami sa mga kasosyo upang mapabagal
ang pagkalat ng COVID-19, ngunit ang bawat isa sa estado ay may
bahaging gagampanan upang maisakatuparan ito.
Sinuman sa anumang edad ay maaaring magkasakit. Ang
ilang tao ay maaaring magkasakit nang mas malala kaysa sa iba. Ang
mga taong nagkakasakit ng COVID-19 ay maaaring makahawa sa iba,
kahit pa minsan parang wala silang sakit. Hindi namimili ang mga
virus kaya’t iwasan ang mga pagpapalagay tungkol sa kung sino ang
sa tingin ninyo ang may sakit.
52. Ang Coronavirus sa Pransya ay nakakatakot ayon sa
mga dalubhasa at pamahalaan. Araw-araw ay may mga bagong
nahawaang tao ang iniulat at ikinatakot nila ang senaryo na
magiging tulad ng Tsina at Italya. Iyon ang dahilan kung bakit
naglunsad si Emmanuel Macron, ang Punong Ministro ng
Pransya ng isang matatag na pamantayan ng pag-iingat.
Ngunit ang mga mamamayan ng Pransya ay tila hindi
natatakot sa COVID-19. Dahil marami pa rin sa mga
mamamayan ang gumugol ng maraming oras sa mga
lansangan at lumabas sa gabi para magsaya at pumunta sa
mga bar at pub.