Panitikan Panahon ng Isinauling Kalayaan

1. Panahon ng
Isinauling
Kalayaan

2.  Ang paghihintay ng mga Pilipino sa pangakong
pagbabalik ng mga Amerikano ay natupad noong
1945.
 Ika-4 ng Hulyo 1946 – araw na isinauli ang kalayaan
 Ibinaba sa tagdan ang bandilang Amerikano at mag-isang
winagayway ang bandilang Pilipino
 Nawala ang tanikala, nawala ang gapos
 Naging napakabigat para sa mga Pilipino ang naging
labi ng digmaan.

3.  Ang ekonomiya ng bansa ay humantong sa
kababaan.
 May mga salaping ipinamudmod sa mga gerilya
bilang gantimpala ng kagitingan at pagkamakabayan,
subalit walang pag-uukol ng *ginawa sa kabuhayang
bansa.

4.  Binubuo ng pangkat ng mga gerilyang may pagkiling sa
komunismo
 Pamana ng digmaan na naging malaking sagabal sa
pambansang kaunlarang pang-ekonomiko
 “tagong pamahalaan ng mga huk”
 Nakapaniningil ng buwis, nakapagpapakalat ng kautusan,
nakapagpapataw ng parusa laban sa sariling paglilitis
 Pakikipaglaban ng mga Huk – daan ng maraming
pagbabago para sa mabuting pamumuhay ng mga
mamamayan

5.  Mapanghangad sa makukuhang gantimpala ang mga
manunulat sapagkat bago pa sumulat ng anumang akda ay
inaalam muna kung aling pahayagan ang magbabayad ng
malaking halaga.
 Pagsulpot ng mga kabataang mag-aaral sa larangan ng
pagsusulat.
 Ulirang manunulat na Amerikano sa kanilang mahusay na
teknesismo ng panunulat – Ernest Hemingway, William
Saroyan, at John Steinbeck
 Panunulad sa estilo – diwang mapanghimagsik at kapangahasan sa
panitikang Tagalog at Ingles

6.  Sumigla ang panitikan ng mga Pilipino
 Halos ng mga paksa ay tungkol sa kalupitan ng mga Hapones,
kahirapan ng pamumuhay sa ilalim ng pamamahala ng
Hapones, kabayanihan ng mga gerilya, atbp
 Nabuksan muli ang mga palimbagan ng mga pahayagan at
magasin – Liwayway, Bulaklak, Ilang-ilang, Sinag tala, atbp
 Tulang Tagalog – nagkaroon ng laman, hindi salita’t tugma
lamang
 Maikling Kuwento – mabuti-buting tauhan, pangyayaring
batay sa katotohanan at paksaing may kahulugan
 Nobela – libangan
 Bigkasan ng Tula – pagkagiliw ng mga tao

7.  Mga Piling Katha (1947-48) – Alejandro Abadilla
 Ang Maikling Kuwentong Tagalog (1886-1948) – Teodoro
Agoncillo
 Ako’y Isang Tinig (1952) – Katipunan ng mga tula at sanaysay
ni Genoveva Edroza Matute
 Mga Piling Sanaysay (1952) – Alejandro Abadilla
 Maikling Katha ng Dalawampung Pangunahing Autor
(1962) – A.G. Abadilla at Ponciano B.P. Pineda
 Parnasong Tagalog (1964) – Katipunan ng mga piling tula
mula kina Huseng Sisiw at Balagtas na tinipon ni A.G. Abadilla
 Sining at Pamamaraan ng Pag-aaral ng Panitikan (1965) –
Rufino Alejandro
 Panturo sa pamumuno o pagpapahalaga sa tula, dula, maikling
kuwento at nobela

8.  Manlilikha, Mga Piling Tula (1961-1967) – Rogelio G.
Mangahas
 Mga Piling Akda ng Kadipan (Kapinasang Aklat ng
Diwa at Panitik (1965) - Efren Abueg
 Makata (1967) - kauna-unahang tulung-tulong na
pagsasaaklat ng mga tula ng may 16 na makata sa
wikang Pilipino
 Pitong Dula (1968) – Dionisio Salazar
 Manunulat: Mga Piling Akdang Pilipino (1970) – Efren
Abueg. Naipakita na “ posible ang pambansang
integrasyon ng mga kalingang etniko sa ating bayan”

9.  Mga Aklat kay Rizal
 Nang Musmos Pa Si Rizal – Diosdado Capino
 Ulirang Mag-aaral si Rizal
 Ang Buhay at Mga Akda ni Rizal – Ben C. Ungson
 Rizal, Ang Bayani at Guro – Domingo Landicho at iba pa
 Gabay sa Pag-aaral ng Noli – Efren Abueg at iba pa
 Gabay sa Pag-aaral ng Fili

10.  Muling sumigla ang Panitikang Filipino sa wikang Ingles
 Pahayagang Ingles ay lumbas – Philippines Free Pass,
Morning Sun ni Sergio Osmeña, Sr., Daily News nina
Ramon Roces, Philippines Herald ng mga Soriano,
Chronicle ng mga Lopez, at Bulletin ni Menzi
 Higit na marami ang mambabasa sa Ingles kaysa ibang
wika tulad ng Tagalog, Ilokano, at Hiligaynon
 Malaki-laking paaralan ay may pahayagang may pitak –
pampanitikan para sa kuwento, tula, dula, at artikulong
Ingles

11.  Heart of the Islands (1974) – Manuel Viray. Ito’y kalipunan ng
mga tula.
 Phil. Cross-Section (1950) – Maximo Ramos at Florentino
Valeros. Ito’y kalipunan ng mga tula at tuluyan.
 Prose and Poems (1952) – Nick Joaquin
 Phil. Writing (1953) – T.D. Agcaoli
 Phil. Harvest (1953) – Maximo Ramos at Florentino Valeros
 Horizon’s East (1967) – Artemio Patacsil at Silverio Baltazar.
Ito’y kalipunan ng mga akda ng mga propesor ng University of
East na karamihan sa Ingles ay short stories, essays, research
papers, poems, at drama

12.  “Palanca Memorial Awards for Literature” –
pinamumunuan ni G. Carlos Palanca, Sr. noong 1950
 Maikling kuwento, dula at tula
 Kauna-unahang nagwagi sa unang taon (1950-51) sa
larangan ng pagsulat ng MAIKLING KUWENTO
 Unang Gantimpala: “Kuwento ni Mabuti” ni Genoveva
Edroza
 Ikalawang Gantimpala: “Mabangis na Kamay … Maamong
Kamay” ni Pedro S. Dandan
 Ikatlong Gantimpala: “Planeta, Buwan, at mga Bituin” ni
Elpidio P. Kapulong

13.  1953-1954: Sinimulan ang pagpili sa pinakamahusay
na DULA
 Unang Gantimpala: “Hulyo 4, 1954 A.D.” ni Dionisio
Salazar
 Naglalahad ng pagsasagawa ng isang mapanganib at
madugong misyon ng Hukbong Mapagpalaya ng Bayan (HBM)
na ibagsak ang pamahalaang Pilipino noong Panahon ni Pang.
Magsaysay
 1963-1964: Sinimulan ang pagpili sa pinakamahusay
na TULA
 Unang Gantimpala: “Ang Alamat ng Pasig” ni Fernando
B. Monleon

14. Salamat
sa
Pakikinig!