Het ABC van Mediawijsheid - van drijven naar zwemmen
AVANS PABO studenten aan het woord (VIVES)
1. tekst: Christie Manintveld18
VIVES 144
Tijdens de ‘Challenge Blended Learning’ verdiepten
tweede- en derdejaars pabostudenten van Avans
Hogeschool in Breda zich in het onderwijs van de
toekomst. Hoe zien zij dat en wat is ervoor nodig om het
te realiseren? Gedurende tien donderdagavonden gingen
elf studenten aan de slag met mogelijke ingrediënten zoals
sociale media, programmeren, 21st century skills en apps.
Waarbij vooral de vraag ‘hoe pas je deze elementen toe in
het onderwijs’ centraal stond.
O
m deel te nemen aan de ‘Challenge’
moesten geïnteresseerden hun moti-
vatie vastleggen. Op basis daarvan
werden studenten uitgenodigd om
mee te doen. Lyan Bruël legde haar motivatie
vast op film: “Ik heb mezelf gefilmd in mijn sta-
geklas. Dat vond ik wel passen bij het thema en
het was daarmee meteen een eerste opdracht.”
Ook Maud Geboers koos voor een filmpje: “Ik
wilde heel graag meedoen. Het leren toepas-
sen van ict in het onderwijs vind ik essentieel.
De maatschappij is op dat vlak snel veranderd.
Tien jaar geleden ben ik van de basisschool
afgegaan en het is ongelofelijk hoe anders de
wereld er nu uit ziet. Je zit op school om deel
uit te maken van de maatschappij en school
moet daar dan ook goed op aansluiten. Dat
is nu niet zo, vind ik. Er is dringend behoefte
Pabostudenten aan het woord over
‘Ict is even belangrijk
als rekenen en taal’
aan vernieuwing. Digitaliseren is daarin het
belangrijkste thema. En daar wordt nog veel
te weinig aan gedaan op scholen.” Volgens
Myrthe Wessels is dat niet zo vreemd: “De
ontwikkeling is zo snel gegaan dat leerkrach-
ten die nu op scholen werken hier niets over
hebben geleerd. Sterker nog, degenen die dit
jaar van de pabo afkomen, zijn er ook niet op
voorbereid. Wij zijn de eersten die ons er echt
meer in verdiepen.”
Onderwijs opnieuw vormgeven
De studentes zijn vooral geïnteresseerd in
hoe je met ict het onderwijs kunt verrijken
en verbeteren. “Op scholen zijn vaak wel een
paar leerkrachten handig met ict”, vertelt
Lyan. “Op een van mijn stagescholen was er
bijvoorbeeld iemand die stopmotionfilmpjes
maakte. Dat is natuurlijk hartstikke leuk, maar
dat is niet wat het onderwijs werkelijk gaat
vernieuwen. Je moet het veel breder zien. Als
wij straks voor de klas staan, moeten we weten
hoe we ict kunnen inzetten om ons onderwijs
te ondersteunen. Hoe je laptops, tablets of
telefoons kunt gebruiken om kinderen beter
te laten leren.” Maud vult aan: “Iedereen zegt
te weten hoe je met een laptop omgaat, maar
wacht maar totdat hij kapot gaat. Dan blijkt er
geen back-up te zijn en weet niemand wat er
precies aan de hand is. Onze kennis is wat dat
betreft maar heel basaal.” Myrthe: “We moeten
opnieuw nadenken over hoe we het onderwijs
vorm kunnen geven met de mogelijkheden
die we vandaag de dag hebben. Een van de
avonden tijdens de Challenge ging over Flip-
ping the Classroom. Dat is interessant! Vaak
geef je op school instructie en krijgen kinderen
opdrachten als huiswerk mee. Wat zou er
gebeuren als kinderen de instructie juist thuis
bekijken en je daarna samen in de klas aan de
2. 19
VIVES 144
het onderwijs van de toekomst
opdrachten werkt. De leerkracht kan dan meer
bijdragen dan wanneer hij of zij alleen maar
vertelt wat de kinderen zelf ook kunnen lezen
of bekijken.”
Er gebeurt nog te weinig
De komende jaren moet er veel veranderen op
scholen. Maud: “Als ik om me heen kijk, vind ik
dat er nog veel te weinig gebeurt. Ict, o ja dat
is belangrijk maar ondertussen wendt iedereen
het hoofd af en denkt ‘dat komt vanzelf wel’.
Terwijl ict vandaag de dag net zo belangrijk
is als rekenen en taal. Als je niet met een
computer om kunt gaan, heb je een probleem.
Dan kun je eigenlijk niet functioneren in deze
maatschappij.” “Ik heb toch een ander beeld”,
zegt Lyan. “Op de scholen waar ik stage liep,
waren leerkrachten en besturen wel degelijk
bezig met het formuleren van een visie. En op
de school waar ik nu stage loop, hebben de kin-
deren geen boeken meer.” Myrthe probeert op
haar stageschool ict een grotere plek te geven:
“Dat is best lastig. Want ik zie het als een verrij-
king van de les, maar de leerkracht ziet het als
een extra moeilijkheid. Leerkrachten hebben te
weinig kennis en mensen houden nu eenmaal
niet van veranderen. Dat zie je toch ook hier
op de pabo? Iedere student heeft een telefoon
bij zich. Maar die wordt vrijwel nooit ingezet
tijdens de les. Zonde, want je kunt hem gebrui-
ken om studenten te laten stemmen op een
stelling of antwoorden van een quiz. Of laat
ons een filmpje maken met praktijkvoorbeel-
den in plaats van weer een saaie samenvatting
schrijven.”
Verplichte cursussen voor leraren
Een deel van de onderwijsvernieuwing kan tot
stand worden gebracht als er op de pabo meer
aandacht voor komt. “Wat mij betreft stellen ze
op elke pabo deze Challenge verplicht”, zegt
Lyan. “Als iedereen op de pabo ermee te maken
krijgt, groeit het uiteindelijk wel in het onder-
wijs.” “Dat gaat te langzaam”, zegt Myrthe. “Ik
vind dat je de huidige leerkrachten moet ver-
plichten om cursussen te doen. Anders komen
wij straks met onze kennis en vaardigheden
op die scholen en dan staat niemand ervoor
open.” Maud: “Ja, ik hoop echt dat meer leraren
zich bewust worden van het feit dat er nu iets
moet gebeuren. Neem het initiatief en wacht
niet af. Je zit niet voor niks in het onderwijs en
onderwijs draait om leren!”
De onbekende weg kiezen
En hoe denken de studentes zelf hun kennis
up-to-date te houden als ze eenmaal voor de
klas staan? Myrthe: “Ik denk dat achterlopen
bijna niet kan bij onze generatie. Het gaat zo
snel en je moet het wel bijbenen. Ik ben er ook
van overtuigd dat je kunt bijblijven als je het
maar wilt.” “De opa van een vriend van mij is
85 en hij heeft een tablet”, zegt Maud. “Hij wil
het leren en er tijd in moeite in steken en dan
lukt het ook.” “Toch denk ik dat je ervoor moet
waken”, zegt Lyan. “Ik kan me nog herinne-
ren dat een jongen op de lagere school in de
klas vertelde dat we allemaal van video naar
dvd zouden gaan. Dat geloofde ik toen niet.
Je bent toch geneigd om aan het oude vast
te houden. Maar voor je het weet hebben de
ontwikkelingen jouw ideeën en overtuigingen
ingehaald.” Maud: “Ik herken dat wel. Ik wilde
eigenlijk geen techniekles geven. Daar had ik
allerlei redenen voor. Het past niet bij me en
ik ben er niet goed in. Uiteindelijk heb ik het
toch gedaan. Ik heb er zo veel van geleerd!
De kinderen vonden het leuk en ikzelf tot mijn
verbazing ook! Het is spannend om de onbe-
kende weg te kiezen, maar het geeft ook veel
voldoening.”
TOPclass vernieuwend onderwijs
De TOPClass Vernieuwend Onderwijs vormt
samen met de TOPClass Gedragsspecialist
een ‘on top’ programma voor studenten van
de pabo van Avans Hogeschool in Breda die
extra uitdaging willen en aankunnen naast het
reguliere programma.