Oreka kimikoa (Batxilergoa)

1. OREKA KIMIKOA
Erreakzio itzulgarri baten oreka kimiko egoera sistemaren azken egoera da, zeinean erreakzio
zuzenaren abiadura eta alderantzizko arreakzioaren abiadura elkarren berdinak diren, eta
ondorioz, erreakzioan parte hartzen duten substantzien kontzentrazioak konstante irauten
duen.
Kc OREKA KONSTANTEA
Oreka homogeneoa: Parte hartzen duten espezie kimiko guztiak fase berean daudenean.
Kc= Erreakzioaren oreka konstantea
aA + bB cC + dD
Kc=
[C ]
c
∙[ D ]
d
[ A]
a
∙[ B]
b
Masa-ekintzaren legea
Kc-k orekan presente dauden produktuen eta erreaktiboen kantitate erlatiboen informazioa
ematen du.
Koefiziente estekiometrikoen eragina:
H2 (g) + I2 (g) 2HI K c=
[ H I ]
2
∙
[ H 2 ]
∙
[ I 2 ]
b =50
½ H2 (g) + ½ I2 (g) HI
Bi atale ordenaren eragina:
H2 (g) + I2 (g) 2HI (g) K c=
[ H I ]2
∙
[ H 2 ]∙
[ I 2 ]b =50
2HI (g) H2 (g) + I2 (g) K ' 'c=
( H 2 )∙[ I 2]
[ H I ]2
=
1
K c
=
1
50
=0,02
Buruketak egiteko: aA + bB cC + dD
A B C D
Hasierako molak
Pitagoras Akademia. Atalde kalea 17, baxua- 48370 Bermeo - Tel.: 665660663
pitagorasakademia@gmail.com / https://www.facebook.com/pitagorasakademia

2. Mol aldakuntza
Orakako molak
Orekako kontzentrazioa
Disoziazio-gradua (α): Subtantzia batek duen mol kopuruaren aldakuntza zati hasierako mol
kopurua α=
∆n
n0
ERREAKZIO ZATIDURA
Masa-ekintzaren legea oreka lortu ez duten erreakzio orokorrentzat:
aA + bB cC + dD
Qc=
[ C ]0
c
∙[ D ]0
d
[ A]0
a
∙[ B ]0
b
Qc, erreakzio-zatidura, Kc-tik lortze da.
• Qc>Kc: Sistema ezkerretara desplazatuta dago
• Qc=Kc: Sistema orekan dago.
• Qc<Kc: sistema eskuinetara desplazatuta dago.
Kp OREKA-KONSTANTEA (Orekan dauden gasen kasuan)
Kontzentrazio molarrak erabili beharrean, gasen presio partziala erabiltzen da.
pA∙V =nA ∙R ∙T
pT =
∑ ni
V
R∙T
pA=X A ∙ pT
K P=
pC
c
∙ pD
d
pA
a
∙ pB
b
Kc eta Kp-ren arteko erlazioa: K c=K p (R∙T )− ∆n
∆ n=(c+d )−(a+b)
Pitagoras Akademia. Atalde kalea 17, baxua- 48370 Bermeo - Tel.: 665660663
pitagorasakademia@gmail.com / https://www.facebook.com/pitagorasakademia

3. ∆n=0 bada, Kp=Kc
OREKA HETEROGENEOAK (Sitemaren fase guztiak fase berean ez daudenean)
Kc kalkulatzeko, likidoen eta gasen kontzentrazio molarra hartzen da kontutan. Solidoetan
kontzentrazio molarra konstantea dalako.
Kp kalkulatzeko, gasen presio partziala baino ez da hartzen kontutan.
ENERGIA ASKEA eta OREKA KONSTANTEA
Prozesu kimiko guztietan:
∆G=∆G
0
+R∙T ∙ln ⁡ K
Q=Erreakzio zatidura
R=8,31 Jmol-1
K-1
Orekan dagoen sistema batean ΔG=0
∆G
0
=−R∙T ∙ln ⁡K
ΔG0
<0 K>1Erreakzioa eskumarantz desplazatua
ΔG0
>0 K<1Erreakzioa ezkerrerantz desplazatua
OREKAREN ALDAKUNTZA (Le Chatelier)
Oreka batean eragina duten faktoreen (temperatura, presioa edo kontzentrazioak) kanpo-
aldakuntzak sistemaren birdoiketa dakar, aldakuntza horren efektua moteltzeko eta, hórrela,
oreka-egoera berria lortu ahal izateko.
Kontzentrazio aldakuntzak
- Substantzia baten kontzentrazioa handitzen bada, sistemak substantzia hori
kontsumitzeko noranzkoara joko du.
- Substantzia baten kontzentrazioa gutxitzen bada, sistemak substantzia hori
ekoizteko noranzkoara joko du.
aA + bB cC + dD
Pitagoras Akademia. Atalde kalea 17, baxua- 48370 Bermeo - Tel.: 665660663
pitagorasakademia@gmail.com / https://www.facebook.com/pitagorasakademia

4. Qc=
[ C ]0
c
∙[ D ]0
d
[ A ]0
a
∙[ B ]0
b - [C], [D] gehitu edo [A], [B] gutxitxen badira Qc>Kc: Sistema
eskuinera
[C], [D] gutxitu edo [A], [B] gehitzen badira Qc<Kc: Sistema ezkerrerantz
Presio aldakuntzak
- Presioa handitzen denean, sistema gasen molen kopurua gutxitzeko
noranzkoan desplazatuko da; hots, molekula gutxiago dagoen noranzkoan.
- Presioa gutxitzen denean, sistema gasen molen kopurua handitzeko
noranzkoan desplazatuko da; hots, molekula gutxiago dagoen noranzkoan.
Baldin Δn=0, volumen aldakuntzak ez luke eraginik izango orekan.
Tenperatua aldakuntzak
- Tenperatura igotzen bada, Sistema erreakzio endotermikoaren noranzkoan
desplazatuko da.
- Tenperatura jaisten bada, Sistema erreakzio exotermikoaren noranzkoan
desplazatuko da.
Tenperatura igotzen bada Kc konstanteak gora eginten du erreakzio endotermikoen kasuan eta
behera exotermikoen kasuan.
Katalizatzaileen eragina
Katalizatzaileak, neurri berean gutxitzen ditu erreakzio zuzenarentzat beharrezkoa den
aktibazio-energia eta alderantzizko erreakzioarentzat beharrezkoa dena. Beraz, katalizatzaile
bat egoteak ez du eraginik oreka-konstantean, eta ez du oreka noranzkoa batera edo bestera
desplazatzen, vaina badu eraginik, ordea, oreka-egoerara iristeko bizkortasunean.
Pitagoras Akademia. Atalde kalea 17, baxua- 48370 Bermeo - Tel.: 665660663
pitagorasakademia@gmail.com / https://www.facebook.com/pitagorasakademia