1. Inzendopgave 419Y4 Behaalde score: 100 (van te behalen 100 punten)
Commentaar
Zeer goed gedaan! Alles klopt, uw uitwerkingen vind ik van hoog niveau. Een verdiende
10.
Veel succes en plezier met het vervolg van de studie!
U hebt deze inzendopgave voltooid. Het beoordeelde werk ontvangt u binnen enkele
dagen.
Vraag 1 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Bij schizofrenie maken we een onderscheid tussen positieve en negatieve symptomen.
Tot de positieve symptomen horen wanen, hallucinaties en incoherentie. Wat wordt met
incoherentie bedoeld?
antwoord
Met incoherentie wordt bedoeld onsamenhangende spraak. Je moet hierbij denken aan:
 van de hak op de tak springen
 letterlijk gebruik van beeldspraken en algemene begrippen
 zelfverzonnen woorden (neologismen)
 het niet to the point kunnen komen
 wijdlopig zijn
 herhalen van woorden/zinsdelen (perseveratie)
In de reader staat dat er sprake is van incoherentie wanneer een formele denkstoornis
zo duidelijk is dat het direct opvalt. Hierbij noemt de reader het van de hak op de tak
springen en verwardheid. Ik ben echter van mening dat incoherentie onsamenhangende
spraak betekent en dat er duidelijke vormen zijn van incoherentie maar ook minder
duidelijke vormen.
Commentaar
Incoherentie is een formele denkstoornis waarbij de cliënt voortdurend van de hak op de
tak springt en erg verward is.

2. U heeft zeker een goed punt, voor wat betreft de aanscherping van de terminologie.
Vaak lijkt de beoordeling van wel of niet coherent niet zo zwart wit te zijn, of een kwestie
van wel of niet aanvinken, het is eerder een soms en misschien subjectief aandoende
glijdende schaal van waarnemen, observeren, scoren, beoordelen, beargumenteren. En
vaak staat de constatering niet op zichzelf, maar wordt het in verband gebracht met
ander opvallende pathologische verschijnselen in de presentatie
Toch zit het belangrijkste aandachtspunt niet in de nuances binnen 1 categorie, maar
vooral in het verschil tussen vorm en inhoud van de categorieen.
formele denkststoornissen hebben betrekking op de vorm, de inhoudelijke
denkstoornissen om (uiteraard) de inhoud.
Vraag 2 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Wat verstaan we onder gedachteblokkade?
antwoord
Een gedachteblokkade is de meest ernstige tempostoring en het betekent dat de
persoon ineens kwijt is waarover hij aan het denken was, zonder dat hiervoor enige
aanleiding was.
Commentaar
Bij gedachteblokkade is de cliënt ineens kwijt waarover hij aan het denken was, zonder
dat hiervoor enige aanleiding is. Het is een zeer ernstige tempostoring.
Vraag 3 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Wat is een betrekkingswaan? Geef een voorbeeld.
antwoord
Bij een betrekkingswaan geeft de persoon een heel persoonlijke betekenis aan wat hij
belangrijk vindt. Een voorbeeld van een betrekkingswaan is dat mevr. A denkt dat Marco
Borsato verliefd op haar is en zijn gevoel voor uit in het liedje "de meeste dromen zijn
bedrog".
ps: Er is geen relatie tussen het voorbeeld en mijn smaak op het gebied van muziek :-)

3. Commentaar
Bij een betrekkingswaan geeft de cliënt een heel persoonlijke betekenis aan iets wat hij
belangrijk vindt. Een voorbeeld van een betrekkingswaan is de cliënt die in de
studiewijzer beschreven staat: Een man, 55 jaar, meldt zich met het volgende, nadat hij
door de politie gearresteerd was voor inbreuk op de privacy van zijn buren. Hij geeft aan
dat hij zeker weet dat zijn buren hem in de gaten houden en hem achtervolgen. Hij weet
zeker dat ze door een gaatje in de muur naar hem kunnen kijken. Ook weet hij zeker dat
ze ervoor zorgen dat er een speciaal programma op de radio wordt uitgezonden voor
hem. Telkens als hij in zijn tuin is, is zijn buurvrouw ook in de tuin. Hij weet zeker dat ze
dit doet om hem te pesten. Ook is hij ervan overtuigd, dat de buren camera's hebben
opgehangen om hem in de gaten te houden. Zodat wanneer hij ook maar een misstap
maakt, ze meteen de politie kunnen bellen.
Vraag 4 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Wat houdt de doorsijpelingstheorie in?
antwoord
De doorsijpelingstheorie houdt in dat hallucinaties ontstaan doordat de onbewuste
mentale activiteit doorlekt naar het bewustzijn. Het lekken van deze onbewuste mentale
activiteit zou vooral gebeuren wanneer er weinig informatie van buiten wordt
opgenomen. Het brein zou hallucinaties vormen om deze waarnemingen betekenis te
kunnen geven. Met deze theorie zouden hallucinaties te bewust geworden
verwachtingen van waarnemingen zijn.
Commentaar
Volgens de doorsijpelingstheorie ontstaan hallucinaties doordat onbewuste mentale
activiteit naar het bewustzijn lekt. Dat gebeurt vooral als er weinig informatie van buiten
opgenomen wordt. Er wordt geopperd dat hallucinaties door het brein worden gemaakt
om waarnemingen betekenis te geven. Hallucinaties zouden volgens deze theorie de
bewust geworden verwachtingen van waarnemingen zijn.
Exact
Vraag 5 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Leg uit wat het kwetsbaarheid-stressmodel is.

4. antwoord
Het kwetsbaarheid-stressmodel is een model dat gebruikt wordt om de verschillende
invloeden met elkaar in verband te brengen. Met kwetsbaarheid wordt bedoelt de
duurzame eigenschappen die personen verhoogd gevoelig maken voor het risico van
een psychiatrisch ziektebeeld. Met stress wordt bedoeld een globale term die
belastende, om aanpassing vragende invloeden uit de omgeving duidt. Een
psychiatrische stoornis is volgens dit model een resultaat van een complexe interactie
tussen kwetsbaarheid en stressverhogende omstandigheden anderzijds.
Dit model kan worden toegepast op ook andere vormen van psychopathologie en is niet
alleen van toepassing op schizofrenie.
Commentaar
Het kwetsbaarheid-stressmodel wordt gebruikt om de verschillende invloeden met elkaar
in verband te brengen. Met kwetsbaarheid worden risicoverhogende biologisch bepaalde
eigenschappen bedoeld, die ervoor zorgen dat iemand gevoeliger wordt voor het
ontwikkelen van schizofrenie. Stress is de aanpassingsreactie om belastende, om
aanpassing vragende invloeden uit de omgeving aan te geven. Volgens dit model is
schizofrenie het resultaat van een ingewikkelde interactie tussen een specifieke
gevoeligheid en belastende factoren. De kwetsbaarheid voor schizofrenie is voor een
groot deel genetisch bepaald. Andere biologische invloeden kunnen ook een bijdrage
leveren, maar zijn minder belangrijk. Er zijn geen aanwijzingen dat psychologische of
sociale omgevingsfactoren op zichzelf verantwoordelijk zouden kunnen zijn voor het
ontstaan van kwetsbaarheid voor schizofrenie.
Netjes
Vraag 6 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Wat houdt de dopaminehypothese in?
antwoord
De dopaminehypothese houdt het volgende in. Deze hypothese veronderstelt dat er bij
schizofrenie sprake is van hyperactiviteit van dopaminesystemen in de hersenen. Het
belangrijkste bewijs ter ondersteuning van deze hypothese wordt gevonden in de

5. werking van zogenaamde neuroleptica. Neuroleptica blokkeert de dopaminereceptoren
waardoor de dopamine afneemt. Stoffen die dopaminerge prikkeloverdracht stimuleren
kunnen psychoses uitlokken die op schizofrenie werken. Omdat het steeds duidelijker
wordt dat ook andere neurotransmitters een belangrijke rol spelen wordt de
dopaminehypothese steeds minder ondersteund. Dopaminerge systemen zijn
waarschijnlijk secundair betrokken bij schizofrenie daar waar men eerst dacht aan een
primaire oorzakelijke rol.
Commentaar
De dopaminehypothese veronderstelt een hyperactiviteit van dopaminesystemen in de
hersenen. Bewijs hiervoor is dat antipsychotische medicijnen zorgen voor remming van
de werking van dopamine in de hersenen. Stoffen die dopaminerge prikkeloverdracht
stimuleren, zoals amfetamineachtige stoffen, kunnen psychosen uitlokken die op
schizofrenie lijken. Dopaminerge systemen spelen waarschijnlijk geen primaire
oorzakelijke rol, maar zijn secundair betrokken bij schizofrenie. Dat geldt waarschijnlijk
ook voor serotonerge systemen, die recentelijk veel aandacht krijgen omdat nieuwere
antipsychotische medicijnen hierop aangrijpen.
Zeer goed en actueel ook
Vraag 7 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Mensen met een waanstoornis zien we weinig in de klinische praktijk. Hoe komt dat?
antwoord
wanneer iemand een waanstoornis heeft dan ervaart men een waan. Een waan is een
niet te corrigeren overtuiging en die overtuiging is ook niet te bewijzen. De inhoud van
een waan is egosystoon wat wil zeggen dat de persoon overtuigd is van de juistheid van
zijn overtuiging. Als men de veronderstelling heeft dat de overtuiging die men heeft juist
is dan heeft men ook niet het gevoel dat er sprake is van een stoornis. Dit is de oorzaak
waardoor mensen met een waanstoornis weinig worden gezien in de klinische praktijk.
Mocht er wel sprake zijn van behandeling dan komt deze meestal indirect tot stand door
tussenkomst van de politie of de somatische gezondheidszorg.
Commentaar
Een patiënt met waanstoornis heeft meestal niet veel behoefte aan behandeling omdat
er volgens hem geen sprake is van een stoornis. Als er al een behandeling tot stand
komt, is dat vaak indirect, bijvoorbeeld via de somatische gezondheidszorg of de politie.

6. Vraag 8 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Bij het geheugen kunnen we onderscheid maken tussen declaratief en procedureel
geheugen. Leg uit wat deze begrippen inhouden. Geef van beide een voorbeeld.
antwoord
Declaratief geheugen is het geheugen wat verantwoordelijk is voor de bewuste
herinnering van feiten en gebeurtenissen die men kan verwoorden. Het declaratief
geheugen kan ook nog worden onderverdeeld in:
 episodisch geheugen: geheugen m.b.t. gebeurtenissen die we zelf hebben meegemaakt
 semantisch geheugen geheugen m.b.t. feiten en kennis
Een voorbeeld van het declaratief geheugen is dat ik mij kan herinneren welk cijfer ik heb
gekregen voor mijn huiswerk.
Procedureel geheugen wordt ook wel het niet-declaratieve of impliciet geheugen
genoemd en heeft betrekking op het geheugen voor de manier waarop wij handelingen
moeten uitvoeren zoals fietsen, schrijven of lezen.
Ik wil opmerken dat het woord kennis wat gebruikt wordt in de reader niet geschikt is
m.b.t. het procedureel geheugen. Kennis is mijn inziens meer van toepassing op het
semantisch geheugen. Bij Korsakovpatiënten kom je dit vaak tegen; het declaratief
geheugen is beschadigd maar het procedureel geheugen werkt nog wel; zo weten ze
nog hoe ze moeten fietsen, zwemmen, eten en dergelijke.
Commentaar
Bij het geheugen kunnen we onderscheid maken tussen declaratief en procedureel
geheugen.
Bij het declaratief geheugen gaat het om herinneringen aan deelname aan een bepaalde
episode, bijvoorbeeld waar men was, wat men deed enzovoort. Bij het procedurele
geheugen gaat het om kennis, vaardigheden en automatismen zoals fietsen, schrijven of
lezen.
Uitmuntend uitgewerkt
Vraag 9 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)

7. We onderscheiden twee typen seksuele pijnstoornissen. Welke zijn dat en wat houden
ze in?
antwoord
De twee typen seksuele pijnstoornissen zijn:
1. vaginisme: hierbij verkrampen de spieren van de vagina waardoor de
geslachtsgemeenschap sterk wordt bemoeilijkt.
2. dyspareunie: de persoon (man/vrouw) heeft tijdens of na de geslachtsgemeenschap last
van pijn. Er is geen sprake van dyspareunie bij:
 gebrek aan vochtigheid
 vaginisme
 somatische aandoening bijvoorbeeld een blaasontsteking.
Commentaar
Er zijn twee typen seksuele pijnstoornissen:
· Vaginisme: hierbij treedt verkramping op van de spieren van het buitenste deel
van de vagina waardoor geslachtsgemeenschap wordt belemmerd en soms zelfs
onmogelijk wordt.
Dyspareunie: hierbij ervaart de man of de vrouw pijn tijdens of na het vrijen. De oorzaak
is geen vaginisme of gebrek aan lubricatie
Vraag 10 van 10 Score: 10 (van te behalen 10 punten)
Wat is het verschil tussen seksueel masochisme en seksueel sadisme?
antwoord
Het verschil tussen seksueel masochisme en seksueel sadisme is gelegen in het
volgende. Bij seksueel masochisme heeft de persoon een sterke, herhaalde drang en
fantasie van een persoon om seksuele handelingen te ondergaan waarbij de persoon
wordt vernederd, gegeseld, vastgebonden of op andere manieren lijden wordt
toegebracht.
Bij seksueel sadisme heeft de persoon een herhaalde, sterke drang en fantasie om
iemand pijn toe te brengen of te vernederen met als doel seksuele opwinding. Dus het

8. lijden zowel lichamelijk als psychologisch van een ander wordt als seksueel opwindend
ervaren.
Het verschil is dat bij seksueel masochisme de vernederde, gegeselde, vastgebonden of
op een andere manier lijden toegebrachte persoon seksueel opgewonden wordt en bij
seksueel sadisme wordt degene seksueel opgewonden die de ander vastbindt,
vernedert, vastbindt of een ander manier laat lijden.
Commentaar
Een sadist is iemand die er seksueel opgewonden van raakt anderen pijn te doen of pijn
te zien lijden. Daarbij gaat het om pijn die bewust wordt veroorzaakt, meestal door de
sadist zelf, en niet om bijvoorbeeld kiespijn. De meeste sadisten gaat het om de reacties
van de ander (de masochist), om het schreeuwen en de spiertrekkingen, de
gezichtsuitdrukking of zelfs om de tranen.
Een masochist is iemand met precies dezelfde voorkeuren als een sadist, maar dan van
de andere kant: waar de sadist het onderwerp is, is de masochist het lijdend voorwerp.
Sommige masochisten komen spontaan klaar als ze slaag krijgen, met de blote hand op
de billen of met de zweep op hun rug. Sommige masochisten gaat het met name om de
endorfinen die zich in het menselijk lichaam vormen bij pijn en angst. De werking van die
endorfinen is vergelijkbaar met die van drugs en dat verklaart waarom masochisten high
kunnen worden van een flink pak slaag.
1 van 1