1. IS Maatwerk
Oktober 2011
Resultaten van het “Ontwerpfestival Polderweijde”
Ontwerpfestival Polderweijde
2. IS Maatwerk
Opdrachtgever:
Handelskade 5
1713 HS Obdam
t 0226-456654
info@mulderobdam.nl
www.mulderobdam.nl
Community Planning:
IS Maatwerk
Postbus 2033
1620 EA Hoorn
T. 0229 219 197
www.ismaatwerk.nl
Oktober 2011
2 Ontwerpfestival Polderweijde
3. IS Maatwerk
Inhoud
1. Inleiding 5
2. Plangebied en randvoorwaarden 6
3. Methode Community Planning 8
4. Het interactieve proces 9
5. Workshops 10
6. Top tien ontwerp 18
7. Visie 19
8. Verkavelingsschets 20
9. Colofon 23
Ontwerpfestival Polderweijde 3
5. IS Maatwerk
1. Inleiding
Mulder Obdam heeft aan IS Maatwerk gevraagd om het ontwerp voor de
laatste fase van Polderweijde binnen de randvoorwaarden van de
gemeente en Mulder Obdam te maken samen met huidige en
toekomstige bewoners.
De bouwstenen voor het ontwerp zijn verzameld tijdens een
Ontwerpfestival op 30 september 2011
Uitgangspunt van de gehanteerde methodiek is dat iedereen verstand
heeft van wonen en zijn/haar woonomgeving. Iedereen woont immers
ergens en weet vanuit die ervaring wat wel en wat niet werkt in de
woonomgeving. Naar die kennis is het IS Maatwerkteam op zoek gegaan.
In dit rapport vindt u een verslag van het interactieve proces en het
ontwerp wat IS Maatwerk op basis van de input van bewoners heeft
gemaakt. Dit document en het ontwerp hierin zijn richtinggevend voor
verdere uitwerking van het ontwerp. Er kunnen geen rechten worden
ontleent aan dit document.
Ontwerpfestival Polderweijde 5
7. IS Maatwerk
Plangebied en randvoorwaarden
Het plangebied zijn de grijze vlakken op de afbeelding op de linker pagina. Over het Duurzaamheid
lichtgroene gebied (zie 3) is wel gesproken tijden het festival. De input over dir gebied In de 2 onder 1 kapwoningen in het al ontworpen gedeelte van Fase 5 gaan comfort
wordt als suggestie aan de opdrachtgever meegegeven. en duurzame voorzieningen hand in hand.
Algemeen
De nog te ontwerpen woningen in fase 4 / 5 worden in serie gerealiseerd. Het
Tenminste 30% en maximaal 70% van de woningen moeten projectmatig streven is om die woningen ook zo duurzaam mogelijk uit te voeren. Dit speelt op
gerealiseerd kunnen worden. Het resterende aantal woningen kan in collectief het moment dat de woningen ontworpen worden. In de fase van het schetsontwerp
opdrachtgeverschap door de toekomstige bewoners gerealiseerd worden. is het belangrijk dat de deelnemers aan het Ontwerpfestival rekening houden met
mogelijkheden van duurzaamheid zoals bijvoorbeeld zonnepanelen of warmte-
De afspraken tussen gemeente en Mulder Obdam, over de verdeling van
koudeopslag. Mulder wil dergelijke mogelijkheden stimuleren en ook weten hoe
sociale woningen en vrije sector woningen en kavels staan niet ter discussie.
daarover gedacht wordt en welke suggesties er zijn.
Voor dit deel komt dat neer op:
Minimaal 3% sociale woningbouw (huur en sociale koopwoningen).
Financieel
Minimaal 3% (randvoorwaarde Mulder Obdam is minimaal 30%) vrije
kavels (losse kaveluitgifte of ontwikkeling in Collectief Particulier Het schetsontwerp moet gerealiseerd worden binnen de grondexploitatie die voor
Opdrachtgeverschap). het plan gemaakt is.
De parkeernorm is: 1,8 parkeerplaats per woning, Een verplichting tot parkeren Veranderingen in het openbaar gebied zijn alleen mogelijk als zij kosten neutraal
op eigen erf telt hierbij als 1 parkeerplaats. kunnen worden ingepast.
Het schetsontwerp moet voldoen aan het bestaande bestemmingsplan en
beeldkwaliteitsplan. Welke keuzes kunnen in het schetsontwerp worden gemaakt?
Wijzigingen in het openbaar gebied zijn alleen mogelijk als zij overeenkomen 1. Er kan naar links en rechts worden geschoven met de aangegeven strook. In het
met het bestaande gemeentelijke beleid- en beheersplan voor openbare bestemmingsplan staat geen exacte locatie aangegeven.
ruimte.
2. De scheg kan smaller en/of beperkt worden tot een (groene) wandelroute. Het
De gemeentelijke parkeernormen zijn van toepassing en het parkeren van parkeren zal in dat geval bijvoorbeeld achter de woningen moeten worden
bewoners en bezoekers moet in de deelgebieden zelf opgelost worden. opgelost.
Het bouwproces start in het gebied met de gele pijl en loopt door tot en met
fase 4. Het tempo van de ontwikkeling is afhankelijk van bouwproces en
woningmarktbehoeften.
Ontwerpfestival Polderweijde 7
8. IS Maatwerk
3. Methode Community Planning
Integrale plannen contact moet worden gelegd. Zo ontstaat een olievlekwerking die erop gericht is dat zoveel
mogelijk mensen weten van het Ontwerpfestival. Alle verzamelde informatie wordt ook
De methode Community Planning levert uitsluitend integrale plannen op. Praat met
ingebracht tijdens het Ontwerpfestival en de ontwerpfase. Er is altijd een bijeenkomst voor
mensen over wonen en zij vertellen over alle facetten van hun leven. Dat levert plannen op
zogenaamde lokale ambassadeurs. Dat zijn organisaties, verenigingen, en personen die een
waarin niet alleen fysieke bouwplannen maar ook samenlevingsopbouw centraal staat. In
achterban of netwerk hebben binnen de (lokale) gemeenschap. De gemeentegids helpt deze
die plannen, die door toepassing van Community Planning gemaakt zijn, zijn de fysieke
genodigden in kaart te brengen. Het team informeert hen over het festival en vraagt hen
pijlers, de sociale pijlers en (zo nodig) de economische pijlers even
ook om binnen hun sociale kring, achterban of netwerk het Ontwerpfestival bekend te
belangrijk. maken door de folder te verspreiden. Desgewenst levert het team teksten op maat voor
Door kennis van alle partijen samen te brengen in een Ontwerpfestival ontstaat niet alleen clubbladen en websites. Het communiceren van en het werven voor het Ontwerpfestival
een dialoog tussen mensen met verschillende achtergronden en verschillende belangen. Er gebeurt zoveel mogelijk via persoonlijke contacten. Ter ondersteuning is er een folder die
ontstaan ook nieuwe allianties omdat mensen andere mensen ontmoeten met dezelfde dient als uitnodiging, programma en affiche. Ook via lokale en regionale pers wordt het
ideeën, interesses en belangen. Dat leidt vaak al op korte termijn tot allerlei activiteiten team en het Ontwerpfestival onder de aandacht gebracht.
voor een straat, buurt, wijk of regio terwijl de planvorming en uitvoering doorgaat of nog
moet beginnen.
Ontwerpfestival
Na de voorbereidingsfase vindt gedurende twee dagen het Ontwerpfestival plaats. Het
Voorbereiding Ontwerpfestival is een combinatie van discussie en (vooral) tekenworkshops. Deelname aan
Tijdens een start dag informeren de teamleden namens de opdrachtgever(s) de leden van het festival is gemakkelijk en leuk. Deelnemers kunnen komen en gaan wanneer ze willen
het onafhankelijke team (met communicatie specialisten, stedenbouwkundigen en en kiezen uit verschillende workshopthema’s om aan deel te nemen. In de regel is er ook
landschapsarchitecten) van IS Maatwerk over de voorwaarden waarmee rekening moet een kinderhoek waar kinderen, onder begeleiding, kunnen tekenen en knutselen.
worden gehouden bij het uitvoeren van de opdracht. Dat is belangrijk omdat de leden van
het team hun opdracht en de daarvoor geldende randvoorwaarden ook telkens
Plan / visie
communiceren in gesprekken en workshops met deelnemers aan het proces van Community
Planning. Tijdens de startdag is er ook een tekenworkshop en een workshop Communicatie. Vervolgens verwerkt een multidisciplinair team alle verzamelde informatie in enkele dagen
Laatstgenoemde workshop levert een lijst op met sleutelpersonen en organisaties die tot een plan of visie. Dat plan of die visie wordt in de regel binnen een week na het festival
absoluut in het proces betrokken moeten worden. Vervolgens legt het team contacten met in gevisualiseerde vorm gepresenteerd aan alle belangstellenden. In de periode tussen het
deze groepen en personen met als doel om de aanpak toe te lichten en hen te Ontwerpfestival en de planpresentatie toetst de opdrachtgever of het te presenteren plan
enthousiasmeren voor deelname aan het Ontwerpfestival. Tegelijkertijd verzamelt het team voldoet aan de gestelde randvoorwaarden inclusief de financiële randvoorwaarden.
informatie over standpunten, ideeën en opvattingen. Dat gebeurt tijdens gesprekken, Daardoor ontstaat de zekerheid dat het gepresenteerde plan haalbaar en uitvoerbaar (te
meestal gecombineerd met het -letterlijk- in kaart brengen van alle informatie. Aan het maken) is.
einde van alle gesprekken vraagt de gespreksleider met wie of welke groep beslist nog
8 Ontwerpfestival Polderweijde
9. IS Maatwerk
4. Het interactieve proces
Het interactieve proces startte op 15 juli 2011 met een start dag voor het gehele team.
Het team namens de opdrachtgever gaf i.s.m. de gemeente Koggenland
informatie en toelichting op de randvoorwaarden waaraan het ontwerp moet voldoen aan
het team van IS Maatwerk. Er vond een tekenworkshop plaats en een workshop
Communicatie. Op basis hiervan heeft het team van IS Maatwerk een analyse gemaakt en
een plan om zoveel als mogelijk bewoners en betrokkenen te benaderen om deel te
nemen aan het festival.
Na de zomervakantie heeft het team van IS Maatwerk contacten gelegd met personen
met als doel om de aanpak toe te lichten en hen te enthousiasmeren voor deelname aan
het Ontwerpfestival. Dat gebeurde voor de eerste keer op 15 augustus 2011 met een
informatiebijeenkomst waar verschillende organisaties en buurtbewoners voor waren
uitgenodigd.
Daarop volgde op 26 september 2021 een tekenworkshop met twee groepen 7 van
basisschool De Caegh
Op 30 september 2011 vond het ontwerpfestival plaats in de Brink. Bewoners,
betrokkenen en belangstellenden discussieerden over en tekenden mee in workshops aan
het ontwerp.
In de volgende hoofdstuk vindt u een verslag van alle workshops in het voortraject en op
het festival. Uit iedere workshop zijn de belangrijkste punten die door bewoners zijn
ingebracht weergegeven.
Ontwerpfestival Polderweijde 9
11. IS Maatwerk
Workshops
De Caegh Duurzaamheid
Ruimte om te spelen In één workshop heeft de heer Zijp
(buurbewoner) uitgebreid zijn ideeën over
Gevarieerde woningen: “villa's
en ervaringen met betrekking tot duurzaam
forten en spookhuizen”
bouwen verwoord. Mulder Obdam heeft
Huizen op zonne energie aangegeven dat in de verdere ontwikkeling
van het plan “duurzaam bouwen zeker
Maak een strandje (noot van
wordt meegenomen.
redactie: aan het water in het grijze
vlak tussen de Laan van Meerweijde Een milieu en energievriendelijk huis
en de groene scheg) bouwen, kost niet veel meer dan een
traditioneel.
Denk goed na over de plek waar
auto`s worden geparkeerd De drie vrije kavels, ten westen van
Waterland 13, zijn een uitgelezen
Zorg voor veilige speelplekken.
kans zijn om er al doende een
Maak grote en kleine (goedkopere) studieproject van te maken.
huizen
Milieuvriendelijk bouwen vereist een
Maak huizen met een grasveld op andere denkwijze en mentaliteit op
het dak de werkvloer. Dat moet je echt willen
doen
Toen ik 8 jaar geleden met het idee
begon, lachte iedereen me uit.
Belachelijk. Een deel van de
onderaannemers hebben het
morrend en met tegenzin gedaan.
Toch heeft het geresulteerd in een
flinke, tegelijk energiezuinige,
woning met verwarmde garage. We
verwarmen met een warmtepomp,
electrisch, een tov. gas relatief dure
manier van verwarmen. Toch:
energiekosten per maand (all in)
€.85,-
Het realiseren van een aangename
(bijna) nul-energiewoning is goed
haalbaar!
Ontwerpfestival Polderweijde 11
13. IS Maatwerk
Workshops
A1: Mix en Match: het compromis A2-1 en A2-2
1. Vrije kavels 1. Voorgevels oriëntatie op ontsluiting
2. 2 onder 1 kap, speelse 2 2. Oriëntatie van woningen richting
1 boerderijtypes (referentie Dorpsstraat
5
2 Akkerwinde)
3. Ruimte voor starterswoningen (rug-
3. “gerijde” woningen (woningen in rij) aan-rug woning werkt goed voor
3 starters) , spiegelen met bestaande
4. Rug aan rug woningen, eventueel
rug-aan-rug starterswoningen
4 trapveldje en ruimte voor spelen
door de allerkleinsten (geen 4. Vrije kavels
toestellen maar ruimte!)
5. twee onder een kap, type
5. Verbinding: als de fietsroute langs Akkerwinde
familie Waterland en bestaande 1
4 6. Eigengerijde’ woningen (wel in rij
bruggetje loopt dan deze
maar met variërende gevelbeelden)
doortrekken het gebouw van Caegh
5
(schoolgebouw)
2 6
3
Ontwerpfestival Polderweijde 13
14. IS Maatwerk
Workshops
A3-1 Het komt goed in de buurt! A3-2
Trek 2 onder 1 kappers Waterland door Hofjes met kindvriendelijke ruimtes;
naar veld I en II vanwege rustig beeld. voorkanten naar elkaar toe.
Niet alleen spelen in bestaande
speelruimte maar ook dichtbij huis voor de
allerkleinsten.
Mix woningen voor jong en oud; kleine en
grote woningen.
14 Ontwerpfestival Polderweijde
15. IS Maatwerk
Workshops
A3-3 Water in de wijk + seniorenwoningen A3-4 Wonen aan de gracht
1. Gracht door de buurt met 1. Gracht met gemetselde kades en
stromend water smalle en gevarieerde
2. Woningen direct aan het water of grachtenpanden in rij (deels
1 2 1
gericht naar het water en grotere eventueel in collectief particulier
seniorenwoningen opdrachtgeverschap en deels
2
projectmatig met binnentuin en
“Anne Frankboom”
3
2. Door vaarbaar grachtje aan
voorkant
3. Iets bijzonders bij de entree van de
wijk
Ontwerpfestival Polderweijde 15
16. IS Maatwerk
Workshops
A3-5 Groene hof + fietsverbinding A3-6 Een mooi zicht
Maak een fietsverbinding van Dr. 1. Sfeer van vrije kavels Waterland
Lohmanstraat naar Polderweijde die doortrekken met voorkant aan
eindigt in een groene hof met woningen 1 water
2. Rijtjes woningen in U-vorm met
3 speelruimte in binnengedeelte
3. Doortrekken twee onder een
kappers op Veld I en II in lijn met
2
Waterland
4 4. Bijzonder element bij entree
(Windmolen?).
16 Ontwerpfestival Polderweijde
17. IS Maatwerk
Workshops
B1 B2 “Amsterdamse look”
1. Ontsluiting voor auto’s uitkomend 1. Vrije kavels + 2 onder een kappers
2 op Laan van Meerweijde 2. Aan Laan van Meerweijde rijtjes
2. Fontein met twee stevige hoekwoningen
1 3. Diversiteit mixen (“ Polderweijde is
3 voor grote gezinnen (6
nu een eenheidsworst”) slaapkamers), schuurtjes in de tuin,
4. Dr. Lohmanstraat koppelen aan 1 voor het huis bergen + parkeren
Polderweijde voor fietsers en (op eigen grond).
voetgangers: “Dan kan de
wielerronde er ook door”
2
5. Veiligheid voor vissende kinderen
door waterkanten aan het water
(zonder talud). Zoals het nu is bij
Waterland, is het goed.
6. Mix en varieer in woningtypes:
5 hoogte woningen, verspringende
4 rooilijn (referentie lintbebouwing
Dorpsstraat)
6
Ontwerpfestival Polderweijde 17
19. IS Maatwerk
7. VISIE
Naar aanleiding van de inspirerende bijeenkomst zijn door de ontwerpers de schetsen
naast elkaar gelegd. Er is sprake van een grote veelheid van creatieve bijdragen. Toch is er
wel sprake van een “rode draad”.
Door de ontwerpers is, geïnspireerd door het gemaakte materiaal, een visie ontwikkeld,
gebaseerd op 10 elementen (zie de afbeelding op de linker pagina).
1. In dit plandeel zullen de voorkanten van de woningen gericht zijn naar de Tulpen-
burgh, de wandelroute langs de vaart achter het dorpslint en de entree bij de Laan
van Meerweijde. De stedenbouwkundige opzet sluit dus aan op het nabijgelegen
reeds bestaande gedeelte (Waterland eo.).
2. Toenemende bouwmassa richting de entree bij de Laan van Meerweijde.
3. Het is wenselijk, dat de langzaam verkeersverbinding vanaf de Tulpenburgh naar de
Dorpsstraat ook door fietsers kan worden gebruikt.
4. Een verruiming van het openbaar (recreatief) groen is plaatselijk gewenst langs de
vaart.
5. Zorg voor enkele speelplekken voor de kleintjes in het gebied
6. Starterswoningen (accent).
7. Er moet een duidelijke entree komen.
8. Deze locatie is geschikt voor het realiseren van een bijzonder project. De uitstraling
moet wel goed passen bij het karakter van Obdam (suggestie, want ligt buiten het
plangebied).
9. Bij de realisatie van het plan en de openbare ruimte moet goed worden nagedacht
over duurzaam bouwen. Te denken valt aan natuurvriendelijke oevers, regenwater-
infiltratie, maar ook goede isolatie van woningen.
10. De oevers langs de vaart moeten vis(sers)vriendelijk zijn. Dit betekent onder andere
dat (vrijwel) geen sprake moet zijn van een talud. Mogelijk (nabij de verbreding)
realisatie van een steiger.
Ontwerpfestival Polderweijde 19
20. IS Maatwerk
8. Verkavelingsschets
De definitieve uitwerking kan verschillen de bovenstaande schets. Dit zijn dan niet zozeer verschillen qua woningaanbod
(uiteraard wel marktafhankelijk) maar vooral qua invulling waar het parkeren oplossen etc. Wanneer blijkt dat de straat
achter de startersappartementen meer ruimte vraagt zal dit ten koste gaan van de extra groenstrook langs het water. De
geschetste huizen zijn slechts ter indicatie.
20 Ontwerpfestival Polderweijde
21. IS Maatwerk
Verkavelingsschets
De verkavelingsschets vormt een nadere stedenbouwkundige uitwerking van de visie.
Langs de Tulpenburg is sprake van verschillende woningtypes, oplopend in bouwmassa. Er
is gedacht aan patiowoningen, 2-onder-1-kapwoningen, rijtjes en appartementen voor
starters. De wandelroute langs de vaart zal worden begeleid door een wat lossere en geva-
rieerde bebouwing, zoals dat nu reeds is ingezet bij het Waterland. De entree van Polder-
weijde wordt langs de Laan van Meerweijde duidelijk afgerond middels gerijde woningen
(dorps karakter) en een accent op de hoek van de Tulpenburgh.
Het parkeren vindt plaats deels op het eigen erf (uitgezonderd rijtjes en accentgebouw), en
op straat in de nabijheid van de woning. De kavels van de woningen die naar de vaart toe
zijn gesitueerd zullen voor de auto toegankelijk worden gemaakt via de achterzijde. Het is
denkbaar dat deze achtertoegang deels wordt geprivatiseerd. Voor enkele parkeerplaatsen
moet mogelijkerwijs gebruik gemaakt worden van de locatie, die aan de overzijde van de
entree is gelegen aan de Laan van Meerweijde.
In de hofjes, die een groen karakter hebben wordt geparkeerd en er is ruimte voor een
speelplek (kleintjes) . De wandelroute langs de vaart heeft een verbreding in het gedeelte
tussen de Laan van Meerweijde en het eerste hofje. Er worden in totaal 2 hofjes gereali-
seerd en 1 (groene) verbindingsroute.
Uitvoering van het plan dient verder binnen de kaders van het Beeldkwaliteitsplan en het
Bestemmingsplan te geschieden.
Ontwerpfestival Polderweijde 21
23. IS Maatwerk
9. Colofon
Fotografie: Louise Mars Disclaimer:
Redactie en vormgeving: Robbert Jan Wijntjes en Harry Mars
In dit rapport staat u een verslag van het interactieve proces en het
Eindredactie: Robbert Jan Wijntjes en Harry Mars. ontwerp wat IS Maatwerk op basis van de input van bewoners heeft
gemaakt. Dit document en het ontwerp hierin zijn richtinggevend voor
Mulder Obdam en IS Maatwerk danken allen die het Ontwerpfestival mogelijk hebben gemaakt. In het verdere uitwerking van het ontwerp. Er kunnen geen rechten worden
bijzonder alle deelnemers aan het Ontwerpfestival voor hun enthousiasme en betrokkenheid bij het ontleent aan dit document.
ontwerp.
Team Community Planning:
Is Maatwerk Mulder Obdam
Clara Overes Benny Duimel
Harry Mars Tijmen Schrauwers
Robert Jan Wijntjes
Rene Roessingh
Ruben Wennekers
Petra van Duivenvoorde
Ontwerpfestival Polderweijde 23
