SlideShare a Scribd company logo
1 of 107
Download to read offline
  1	
  
	
  
Visuele verhalen
Zoë Déjean InHolland Diemen september 2014
VIKTOR&ROLF
IRIS VAN HERPEN
TISJA DAMEN
AND BEYOND STUDIOS
  2	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
  3	
  
Visuele	
  verhalen	
  verteld	
  door	
  
VIKTOR&ROLF,	
  IRIS	
  VAN	
  HERPEN,	
  
TISJA	
  DAMEN	
  en	
  AND	
  BEYOND	
  
STUDIOS.	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
Titel:	
  	
   Visuele	
  verhalen	
  verteld	
  door	
  Viktor&Rolf,	
  Iris	
  van	
  Herpen,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  
And	
  Beyond	
  Studios	
  
Auteur:	
   Zoë	
  Déjean	
  
Studentnummer:	
   492283	
  
	
  
Opleiding:	
   Vrijetijdsmanagement	
  
Onderwijsinstelling:	
   Hogeschool	
  InHolland	
  Diemen	
  	
  
	
  
Begeleider:	
   Esther	
  Bouw	
  
Opdrachtgever:	
   Lectoraat	
  CBRD	
  
Begeleider	
  opdrachtgever:	
   Willy	
  Geurts	
  
	
  
Datum:	
   26-­‐09-­‐2014	
  
Plaats:	
   Amsterdam	
  
	
  
	
  
  4	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
  5	
  
Samenvatting	
  
	
  
Dit	
  onderzoek	
  is	
  onderdeel	
  van	
  fase	
  1	
  van	
  een	
  groter	
  onderzoek	
  naar	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  Visual	
  
storytelling	
  is	
  een	
  steeds	
  populairder	
  wordende	
  term,	
  maar	
  het	
  is	
  nog	
  niet	
  duidelijk	
  hoe	
  visual	
  storytelling	
  
moet	
  worden	
  ingezet.	
  Visual	
  storytelling	
  kan	
  in	
  het	
  Nederlands	
  beschreven	
  worden	
  als	
  de	
  visuele	
  vertelling	
  van	
  
een	
  verhaal	
  en	
  de	
  term	
  komt	
  voort	
  uit	
  twee	
  trends:	
  De	
  steeds	
  visueler	
  wordende	
  communicatie	
  en	
  het	
  gebruik	
  
van	
  storytelling	
  binnen	
  de	
  communicatie.	
  Om	
  inzicht	
  te	
  krijgen	
  in	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling	
  heeft	
  het	
  
lectoraat	
  CBRD	
  vanuit	
  Amsterdam	
  Creative	
  Industry	
  Centre	
  of	
  Expertise	
  (ACICE)	
  de	
  opdracht	
  gekregen	
  om	
  de	
  
kracht	
  van	
  visual	
  storytelling	
  te	
  identificeren.	
  Het	
  lectoraat	
  CBRD	
  doet	
  onder	
  andere	
  praktijkgericht	
  onderzoek	
  
in	
  opdracht	
  van	
  externe	
  partijen.	
  Deze	
  opdrachten	
  worden	
  uitgevoerd	
  in	
  samenwerking	
  met	
  studenten,	
  
aangestuurd	
  door	
  leden	
  van	
  het	
  lectoraat.	
  Naast	
  het	
  doen	
  van	
  praktijkgericht	
  onderzoek	
  geeft	
  het	
  lectoraat	
  
ook	
  lezingen,	
  workshops	
  en	
  trainingen	
  en	
  verzorgt	
  het	
  publicaties,	
  onderwijsontwikkeling	
  en	
  colleges.	
  Dit	
  
onderzoek	
  behoort	
  dus	
  tot	
  fase	
  1	
  van	
  een	
  gefaseerd	
  onderzoek	
  naar	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  In	
  deze	
  
eerste	
  fase	
  is	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  het	
  bedrijfsleven	
  visual	
  storytelling	
  inzet.	
  Het	
  CBRD	
  heeft	
  
verschillende	
  kleinere	
  onderzoeken	
  lopen	
  binnen	
  de	
  eerste	
  fase	
  om	
  inzicht	
  te	
  krijgen	
  in	
  de	
  toepassing	
  van	
  
visual	
  storytelling	
  binnen	
  verschillende	
  branches	
  in	
  de	
  Creatieve	
  Industrie.	
  Dit	
  onderzoek	
  is	
  een	
  van	
  de	
  kleinere	
  
onderzoeken.	
  Het	
  doel	
  van	
  dit	
  specifieke	
  onderzoek	
  is	
  inzicht	
  krijgen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  Viktor&Rolf,	
  And	
  
Beyond	
  Studios,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  visual	
  storytelling	
  hebben	
  ingezet	
  bij	
  hun	
  externe	
  
communicatie	
  in	
  2013,	
  ten	
  einde	
  vergelijkingen	
  te	
  doen	
  tussen	
  de	
  cases	
  en	
  advies	
  te	
  geven	
  richting	
  het	
  
lectoraat	
  CBRD	
  betreft	
  richtlijnen	
  en	
  kansen/aandachtspunten	
  voor	
  het	
  vervolgonderzoek	
  naar	
  de	
  kracht	
  van	
  
visual	
  storytelling.	
  	
  
	
  
Dit	
  onderzoek	
  is	
  een	
  verkennend	
  onderzoek	
  en	
  er	
  zijn	
  op	
  dit	
  moment	
  nog	
  geen	
  modellen	
  beschikbaar	
  die	
  
toegepast	
  waren	
  op	
  dit	
  onderzoek.	
  Daarom	
  is	
  ervoor	
  gekozen	
  om	
  een	
  veelvoud	
  van	
  modellen	
  en	
  theorieën	
  te	
  
gebruiken	
  die	
  een	
  toepassing	
  hebben	
  op	
  beeldanalyse,	
  verhaalanalyse	
  en	
  communicatiestrategie.	
  Deze	
  
modellen	
  en	
  theorieën	
  hebben	
  gediend	
  als	
  rode	
  draad	
  door	
  het	
  onderzoek.	
  Zo	
  zijn	
  de	
  basis	
  voor	
  de	
  
interviewvragen,	
  het	
  expertpanel	
  en	
  de	
  resultaten	
  afgeleid	
  vanuit	
  deze	
  modellen	
  en	
  theorieën.	
  Door	
  gebruik	
  
van	
  deze	
  modellen	
  en	
  theorieën	
  zijn	
  zowel	
  de	
  beeldende	
  als	
  verhalende	
  en	
  communicerende	
  elementen	
  van	
  
visual	
  storytelling	
  meegenomen	
  in	
  het	
  onderzoek.	
  In	
  dit	
  onderzoek	
  is	
  er	
  eerst	
  uitgebreid	
  onderzoek	
  gedaan	
  
naar	
  de	
  visuele	
  data	
  die	
  de	
  cases	
  in	
  2013	
  hebben	
  gecommuniceerd.	
  De	
  data	
  is	
  geïnventariseerd,	
  is	
  op	
  basis	
  van	
  
thema’s	
  gecategoriseerd	
  en	
  is	
  vervolgens	
  tijdens	
  de	
  diepte	
  interviews	
  ter	
  controle	
  voorgelegd	
  aan	
  de	
  cases.	
  De	
  
geïnterviewden	
  waren	
  in	
  2013	
  betrokken	
  bij	
  de	
  communicatie	
  of	
  de	
  strategische	
  beslissingen	
  van	
  de	
  case.	
  
Nadat	
  de	
  data	
  uit	
  de	
  interviews	
  zijn	
  verzameld,	
  zijn	
  deze	
  voorgelegd	
  aan	
  vier	
  experts	
  binnen	
  een	
  expertpanel.	
  
De	
  experts	
  gaven	
  hun	
  visie	
  op	
  de	
  manier	
  waarop	
  de	
  cases	
  visual	
  storytelling	
  hadden	
  ingezet.	
  Deze	
  visie	
  is	
  in	
  het	
  
onderzoek	
  verwerkt.	
  De	
  experts	
  zijn	
  geselecteerd	
  op	
  de	
  branche	
  waarin	
  ze	
  actief	
  zijn.	
  Dit	
  is	
  gedaan	
  zodat	
  er	
  
zowel	
  visuele	
  als	
  verhalende	
  experts	
  aan	
  tafel	
  zaten.	
  Vervolgens	
  zijn	
  in	
  de	
  resultaten	
  de	
  beoogde	
  werking,	
  de	
  
gecommuniceerde	
  beelden	
  en	
  verhalen	
  en	
  de	
  geconstateerde	
  werking	
  van	
  vier	
  verschillende	
  cases	
  binnen	
  de	
  
modebranche	
  beschreven.	
  	
  
	
  
In	
  de	
  conclusies	
  zijn	
  de	
  cases	
  met	
  elkaar	
  vergeleken	
  om	
  een	
  overeenkomende	
  lijn	
  vast	
  te	
  stellen.	
  De	
  
belangrijkste	
  conclusies	
  die	
  uit	
  dit	
  onderzoek	
  zijn	
  getrokken,	
  zijn	
  dat	
  alle	
  vier	
  de	
  cases	
  bewust	
  visual	
  storytelling	
  
hebben	
  toegepast,	
  dat	
  alle	
  vier	
  de	
  cases	
  per	
  collectie	
  of	
  concept	
  een	
  apart	
  visueel	
  verhaal	
  hebben	
  gecreëerd,	
  
dat	
  de	
  cases,	
  behalve	
  Viktor&Rolf,	
  de	
  door	
  de	
  bezoekers	
  vertelde	
  visuele	
  verhalen	
  niet	
  meenemen	
  in	
  de	
  visuele	
  
vertelling	
  van	
  hun	
  verhalen	
  en	
  dat	
  alle	
  vier	
  de	
  cases	
  de	
  volledige	
  regie	
  van	
  de	
  vertelde	
  verhalen	
  in	
  handen	
  
houden.	
  Volgens	
  de	
  experts	
  is	
  dit	
  een	
  gemiste	
  kans,	
  want	
  zij	
  zijn	
  van	
  mening	
  dat	
  het	
  oppakken	
  van	
  de	
  verhalen	
  
zoals	
  deze	
  door	
  de	
  bezoekers	
  worden	
  verteld,	
  zorgt	
  voor	
  meer	
  participatie	
  en	
  betrokkenheid	
  met	
  de	
  
doelgroep.	
  
	
  
In	
  de	
  aanbevelingen	
  zijn	
  adviezen	
  gegeven	
  richting	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  over	
  de	
  invulling	
  van	
  fase	
  2.	
  Zo	
  is	
  er	
  
advies	
  gegeven	
  over	
  een	
  nieuwe	
  definitie	
  van	
  visual	
  storytelling,	
  die	
  ook	
  betrekking	
  heeft	
  op	
  de	
  visuele	
  
verhalen	
  verteld	
  door	
  het	
  publiek.	
  Verder	
  is	
  er	
  advies	
  gegeven	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  richtlijnen	
  en	
  aandachtspunten	
  
voor	
  de	
  invulling	
  van	
  een	
  stappenplan	
  voor	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  Er	
  is	
  advies	
  gegeven	
  over	
  het	
  
ontleden	
  van	
  een	
  verhaal,	
  de	
  te	
  nemen	
  stappen	
  bij	
  de	
  ontwikkeling	
  en	
  communicatie	
  van	
  visual	
  storytelling	
  en	
  
er	
  is	
  advies	
  gegeven	
  betreft	
  de	
  bevindingen	
  die	
  zijn	
  gedaan	
  vanuit	
  de	
  vier	
  onderzochte	
  cases.	
  Tot	
  slot	
  zijn	
  er	
  in	
  
dit	
  onderzoek	
  geen	
  uitspraken	
  kunnen	
  doen	
  over	
  de	
  mate	
  van	
  succes	
  waarmee	
  visual	
  storytelling	
  kan	
  worden	
  
ingezet,	
  omdat	
  de	
  publiekskant	
  niet	
  is	
  meegenomen.	
  In	
  de	
  aanbevelingen	
  is	
  advies	
  gegeven	
  richting	
  het	
  
lectoraat	
  CBRD	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  richtlijnen	
  voor	
  een	
  meting	
  van	
  succes	
  van	
  de	
  toegepaste	
  visual	
  storytelling	
  bij	
  
het	
  publiek.	
  	
  
  6	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
  7	
  
Voorwoord	
  	
  
	
  
Voor	
  u	
  ligt	
  het	
  onderzoeksrapport	
  dat	
  is	
  uitgevoerd	
  in	
  opdracht	
  van	
  het	
  lecotraat	
  CBRD	
  en	
  ACICE.	
  Dit	
  
onderzoek	
  is	
  geschreven	
  als	
  afstudeeropdracht	
  voor	
  de	
  opleiding	
  Vrijetijdsmanagement	
  te	
  Inholland	
  Diemen.	
  
Er	
  is	
  onderzoek	
  gedaan	
  naar	
  de	
  manier	
  waarop	
  Vikor&Rolf,	
  Iris	
  van	
  Herpen,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  And	
  Beyond	
  
Studios	
  visual	
  storytelling	
  hebben	
  ingezet	
  in	
  de	
  externe	
  communicatie	
  van	
  2013.	
  Dit	
  onderzoek	
  maakt	
  deel	
  uit	
  
van	
  een	
  groter	
  onderzoek	
  van	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  betreft	
  het	
  in	
  kaart	
  brengen	
  van	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  
storytelling.	
  	
  	
  
	
  
Bij	
  het	
  schrijven	
  van	
  dit	
  onderzoek	
  heb	
  ik	
  veel	
  steun	
  mogen	
  ontvangen	
  van	
  Willy	
  Geurts	
  en	
  Wim	
  Honders.	
  Het	
  
was	
  erg	
  fijn	
  om	
  hen	
  als	
  opdrachtgevers	
  te	
  hebben	
  en	
  mede	
  dankzij	
  hen	
  is	
  het	
  mij	
  gelukt	
  om	
  dit	
  rapport	
  zo	
  vorm	
  
te	
  geven	
  zoals	
  het	
  hier	
  voor	
  u	
  ligt.	
  Speciale	
  dank	
  gaan	
  naar	
  Esther	
  Bouw.	
  Dankzij	
  de	
  vele	
  uren,	
  feedback,	
  goede	
  
ondersteuning	
  en	
  begeleiding	
  die	
  zij	
  in	
  mij	
  heeft	
  gestopt,	
  kan	
  ik	
  trots	
  zijn	
  op	
  het	
  eindresultaat	
  van	
  dit	
  
onderzoek.	
  
	
  
Veel	
  leesplezier	
  gewenst!	
  
	
  
Zoë	
  Déjean,	
  september	
  2014	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
  8	
  
Inhoudsopgave	
  
SAMENVATTING	
   5	
  
VOORWOORD	
   7	
  
1	
   INLEIDING	
   10	
  
1.1	
   DE	
  OPDRACHTGEVER	
   10	
  
1.2	
   DE	
  AANLEIDING	
   10	
  
1.3	
   PROBLEEMANALYSE	
   15	
  
1.4	
   DOELSTELLING	
   16	
  
1.5	
   AFBAKENING	
   16	
  
1.6	
   RELEVANTIE	
   18	
  
1.7	
   LEESWIJZER	
   18	
  
2	
   THEORETISCH	
  KADER	
   19	
  
2.1	
   BEELDANALYSE	
   19	
  
2.2	
   VERHAALANALYSE	
   20	
  
2.3	
   COMMUNICATIEANALYSE	
   22	
  
2.4	
   KRITISCHE	
  BESCHOUWING	
   25	
  
2.5	
   THEORETISCH	
  RAAMWERK	
   26	
  
3	
   VRAAGSTELLING	
   29	
  
3.1	
   HOOFDVRAAG	
   29	
  
3.2	
   DEELVRAGEN	
   29	
  
4	
   METHODOLOGIE	
   31	
  
4.1	
   ONDERZOEKSMETHODEN	
   31	
  
4.2	
   WERKWIJZE	
   35	
  
4.3	
   BETROUWBAARHEID	
  EN	
  VALIDITEIT	
   37	
  
4.4	
   HIATEN	
   38	
  
5	
   RESULTATEN	
   39	
  
5.1	
   VISUAL	
  STORYTELLING	
  DOOR	
  VIKTOR&ROLF	
   39	
  
5.1.1	
   BEOOGDE	
  WERKING	
  VIKTOR&ROLF	
   39	
  
5.1.2	
   INVENTARISATIE	
  VIKTOR&ROLF	
   41	
  
5.1.3	
   ANALYSE	
  VIKTOR&ROLF	
   44	
  
5.1.4	
   GECONSTATEERDE	
  WERKING	
  VIKTOR&ROLF	
   53	
  
5.2	
   VISUAL	
  STORYTELLING	
  DOOR	
  AND	
  BEYOND	
  STUDIOS	
   55	
  
5.2.1	
   BEOOGDE	
  WERKING	
  AND	
  BEYOND	
  STUDIOS	
   55	
  
5.2.2	
   INVENTARISATIE	
  AND	
  BEYOND	
  STUDIOS	
   59	
  
5.2.3	
   ANALYSE	
  AND	
  BEYOND	
  STUDIOS	
   61	
  
5.2.4	
   GECONSTATEERDE	
  WERKING	
  AND	
  BEYOND	
  STUDIOS	
   66	
  
5.3	
   VISUAL	
  STORYTELLING	
  DOOR	
  TISJA	
  DAMEN	
   68	
  
5.3.1	
   BEOOGDE	
  WERKING	
  TISJA	
  DAMEN	
   68	
  
5.3.2	
   INVENTARISATIE	
  TISJA	
  DAMEN	
   70	
  
5.3.3	
   ANALYSE	
  TISJA	
  DAMEN	
   72	
  
5.3.4	
   GECONSTATEERDE	
  WERKING	
  TISJA	
  DAMEN	
   79	
  
5.4	
   VISUAL	
  STORYTELLING	
  DOOR	
  IRIS	
  VAN	
  HERPEN	
   81	
  
5.4.1	
   BEOOGDE	
  WERKING	
  IRIS	
  VAN	
  HERPEN	
   81	
  
5.4.2	
   INVENTARISATIE	
  IRIS	
  VAN	
  HERPEN	
   83	
  
5.4.3	
   ANALYSE	
  IRIS	
  VAN	
  HERPEN	
   85	
  
5.4.4	
   GECONSTATEERDE	
  WERKING	
  IRIS	
  VAN	
  HERPEN	
   92	
  
	
  
  9	
  
6	
   CONCLUSIES	
   93	
  
6.1.1	
   OVEREENKOMSTEN	
  EN	
  VERSCHILLEN	
   93	
  
6.1.2	
   ALGEMENE	
  CONCLUSIES	
   98	
  
7	
   AANBEVELINGEN	
   101	
  
8	
   REFLECTIE	
   105	
  
9	
   BIBLIOGRAFIE	
   106	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
  10	
  
1 Inleiding	
  
In	
  het	
  eerste	
  hoofdstuk	
  van	
  dit	
  onderzoek	
  zijn	
  de	
  opdrachtgever,	
  de	
  aanleiding	
  van	
  het	
  onderzoek	
  en	
  de	
  
probleemstelling.	
  Vervolgens	
  is	
  doelstelling	
  voor	
  het	
  onderzoek	
  beschreven.	
  Tot	
  slot	
  zijn	
  de	
  afbakening,	
  
relevantie	
  en	
  leeswijzer	
  benoemd.	
  
	
  
1.1 De	
  opdrachtgever	
  
Het	
  lectoraat	
  Cross-­‐media,	
  Brand,	
  Reputation	
  and	
  Design	
  Management	
  (CBRD)	
  bestaat	
  uit	
  een	
  groep	
  van	
  vijf	
  
professionals.	
  Associate	
  lector	
  Willy	
  Geurts	
  en	
  research	
  fellows	
  Jaap	
  van	
  der	
  Grinten,	
  Wim	
  Honders,	
  Helma	
  
Weijnand-­‐Schut	
  en	
  Cees	
  van	
  Wijk.	
  Het	
  CBRD	
  is	
  sinds	
  2003	
  actief.	
  (Lectoraat	
  CBRD)	
  	
  
Het	
  CBRD	
  voert	
  onderzoek	
  uit	
  in	
  diverse	
  branches	
  op	
  het	
  gebied	
  van	
  management	
  van	
  de	
  identiteit	
  en	
  het	
  
imago	
  van	
  merken,	
  producten	
  en	
  organisaties.	
  “Het	
  doel	
  van	
  het	
  lectoraat	
  is	
  het	
  bijdragen	
  aan	
  de	
  'business	
  
performance'	
  en	
  de	
  ontwikkeling	
  van	
  langdurig	
  competitieve	
  voordelen	
  voor	
  merken,	
  producten	
  en	
  
organisaties.”	
  	
  (Lectoraat	
  CBRD,	
  2014)	
  CBRD	
  doet	
  onder	
  andere	
  praktijkgericht	
  onderzoek	
  in	
  opdracht	
  van	
  
externe	
  partijen.	
  Deze	
  opdrachten	
  worden	
  ook	
  uitgevoerd	
  in	
  samenwerking	
  met	
  studenten,	
  aangestuurd	
  door	
  
leden	
  van	
  het	
  lectoraat,	
  waarbij	
  het	
  lectoraat	
  de	
  kwaliteit	
  van	
  het	
  onderzoek	
  waarborgt.	
  	
  Naast	
  het	
  doen	
  van	
  
praktijkgericht	
  onderzoek	
  heeft	
  het	
  lectoraat	
  ook	
  andere	
  activiteiten	
  zoals	
  het	
  geven	
  van	
  lezingen,	
  workshops	
  
en	
  trainingen	
  en	
  het	
  verzorgen	
  van	
  publicaties,	
  onderwijsontwikkeling	
  en	
  colleges.	
  (Lectoraat	
  CBRD)	
  
	
  
Sinds	
  kort	
  heeft	
  het	
  lectoraat	
  haar	
  profiel	
  aangescherpt	
  door	
  de	
  focus	
  te	
  leggen	
  op	
  de	
  vakgebieden	
  
Brandmanagement	
  en	
  Designmanagement.	
  Brandmanagement	
  is	
  meer	
  gericht	
  op	
  marketing	
  en	
  marketing	
  
communicatie	
  en	
  vormt	
  zich	
  in	
  een	
  strategisch	
  analytisch	
  denkwijze.	
  Designmanagement	
  is	
  daarentegen	
  meer	
  
gericht	
  op	
  ontwerpen	
  en	
  vormgeven	
  en	
  vormt	
  zich	
  in	
  een	
  conceptueel	
  creatieve	
  denkwijze.	
  Het	
  lectoraat	
  
constateert	
  dat	
  “deze	
  twee	
  managementgebieden	
  hebben	
  samen	
  een	
  sterk	
  synergetisch	
  effect	
  voor	
  het	
  creëren	
  
van	
  materiële	
  en	
  immateriële	
  toegevoegde	
  waarde	
  aan	
  merken,	
  producten,	
  diensten,	
  campagnes,	
  
omgevingen.”	
  (Lectoraat	
  CBRD,	
  2014)	
  Dit	
  onderzoek	
  zal	
  bijdragen	
  aan	
  het	
  vakgebied	
  Brandmanagement,	
  waar	
  
visual	
  storytelling	
  een	
  onderdeel	
  van	
  is.	
  Het	
  lectoraat	
  CBRD	
  heeft	
  aangegeven	
  geïnteresseerd	
  te	
  zijn	
  in	
  een	
  
onderzoek	
  naar	
  visual	
  storytelling,	
  omdat	
  beeldtaal	
  een	
  toenemend	
  aandeel	
  heeft	
  in	
  de	
  media.	
  Hierdoor	
  is	
  de	
  
vraag	
  naar	
  kennis	
  op	
  dit	
  gebied	
  groter	
  en	
  is	
  onderzoek	
  naar	
  visual	
  storytelling	
  noodzakelijk.	
  	
  
	
  
Het	
  lectoraat	
  heeft	
  de	
  onderzoeksopdracht	
  verkregen	
  van	
  ACICE.	
  ACICE	
  heeft	
  een	
  nauw	
  verband	
  met	
  de	
  
vrijetijdsspecialisatie	
  Creative	
  Industries.	
  Amsterdam	
  Creative	
  Industries	
  Centre	
  of	
  Expertise	
  is	
  opgericht	
  om	
  de	
  
ontwikkeling	
  van	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  in	
  Amsterdam	
  beter	
  in	
  kaart	
  te	
  brengen	
  en	
  te	
  bevorderen.	
  Het	
  Centre	
  
of	
  Expertise	
  verbindt	
  studenten	
  en	
  onderzoekers	
  van	
  de	
  Amsterdamse	
  Hogeschool	
  voor	
  de	
  Kunsten,	
  de	
  
Hogeschool	
  van	
  Amsterdam	
  en	
  Hogeschool	
  Inholland.	
  ACICE	
  bestaat	
  uit	
  3	
  instellingen,	
  13.117	
  leerlingen,	
  20	
  
lectoraten,	
  33	
  opleidingen,	
  10	
  locaties.	
  (ACICE)	
  
	
  
	
  
1.2 De	
  aanleiding	
  
	
   	
   	
  
Externe	
  aanleiding	
  
Social	
  media	
  is	
  populairder	
  dan	
  ooit.	
  Er	
  komen	
  steeds	
  meer	
  kanalen	
  bij.	
  Niet	
  alleen	
  particulieren	
  maar	
  ook	
  
bedrijven	
  gaan	
  steeds	
  vaker	
  social	
  media	
  gebruiken.	
  Facebook	
  heeft	
  1.18	
  miljard	
  gebruikers,	
  maar	
  2014	
  lijkt	
  
het	
  jaar	
  voor	
  Twitter	
  te	
  worden	
  die	
  momenteel	
  241	
  miljoen	
  gebruikers	
  heeft,	
  dat	
  is	
  30	
  procent	
  meer	
  dan	
  in	
  
2013.	
  (Posthumus,	
  2014)	
  Verder	
  wordt	
  er	
  elke	
  minuut	
  100	
  uur	
  aan	
  video	
  geüpload	
  op	
  Youtube	
  en	
  wordt	
  er	
  
elke	
  maand	
  meer	
  dan	
  zes	
  miljard	
  uur	
  aan	
  video’s	
  bekeken	
  op	
  de	
  website,	
  dat	
  is	
  twee	
  keer	
  zoveel	
  als	
  in	
  2013.	
  
Andere	
  social	
  media	
  kanalen	
  die	
  gebaseerd	
  zijn	
  op	
  beeld	
  zoals	
  Instagram,	
  Snapschat	
  en	
  Vine	
  zijn	
  ook	
  
groeiende.	
  	
  Een	
  trend	
  van	
  2014	
  is	
  dat	
  de	
  meest	
  succesvolle	
  inzet	
  van	
  social	
  media	
  vaak	
  visuele	
  uitingen	
  zijn.	
  
Deze	
  trend	
  is	
  te	
  zien	
  op	
  de	
  infografic	
  van	
  SocialTimes	
  op	
  de	
  volgende	
  pagina.	
  (Bruin,	
  2013)	
  Met	
  de	
  komst	
  van	
  
Snapchat	
  Stories	
  wordt	
  het	
  voor	
  merken	
  mogelijk	
  het	
  social	
  media	
  kanaal	
  te	
  gebruiken	
  om	
  de	
  interactie	
  aan	
  te	
  
gaan	
  met	
  het	
  publiek.	
  Men	
  kan	
  verhalen	
  vertellen	
  die	
  24	
  uur	
  blijven	
  bestaan	
  en	
  dan	
  begint	
  het	
  volgende	
  
verhaal	
  weer.	
  (Bruin,	
  2013)	
  
	
  
	
  
  11	
  
	
  
De	
  opkomst	
  van	
  beeld	
  
Social	
  media	
  kanalen	
  die	
  voornamelijk	
  visuele	
  
content	
  bevatten	
  zijn	
  dus	
  succesvoller	
  dan	
  andere	
  
netwerken.	
  Dit	
  kan	
  komen	
  doordat	
  men	
  
tegenwoordig	
  steeds	
  meer	
  waarde	
  hecht	
  aan	
  
beelden	
  en	
  de	
  kracht	
  van	
  beelden.	
  Men	
  wil	
  niet	
  
meer	
  alleen	
  verhalen	
  lezen,	
  maar	
  men	
  wil	
  een	
  foto	
  
zien.	
  Zo	
  beschrijft	
  Bibi	
  Veth	
  dat	
  zonder	
  foto	
  er	
  geen	
  
bewijs	
  is.	
  De	
  technologie	
  van	
  vandaag	
  de	
  dag	
  
maakt	
  het	
  ook	
  zeer	
  gemakkelijk	
  om	
  foto’s	
  op	
  
internet	
  te	
  plaatsen	
  en	
  via	
  social	
  media	
  te	
  delen.	
  
Zo	
  ook	
  bewijst	
  Facebookdata	
  dat	
  berichten	
  met	
  
een	
  afbeelding	
  of	
  een	
  fotoalbum	
  120%	
  tot	
  180%	
  
meer	
  interactie	
  genereren	
  dan	
  berichten	
  met	
  
alleen	
  tekst.	
  (Handy,	
  2012)	
  Verder	
  besteden	
  
bezoekers	
  100%	
  meer	
  tijd	
  aan	
  pagina’s	
  met	
  
video’s.	
  (Bruin,	
  2013)	
  
Dat	
  beelden	
  op	
  social	
  media	
  meer	
  interactie	
  
genereren	
  dan	
  tekst	
  is	
  niet	
  raar,	
  want	
  al	
  vanaf	
  
jonge	
  leeftijd	
  leert	
  de	
  mens	
  door	
  middel	
  van	
  
beelden.	
  Des	
  te	
  ouder	
  men	
  wordt	
  des	
  te	
  meer	
  
beelden	
  worden	
  vervangen	
  door	
  woorden.	
  Het	
  lijkt	
  
er	
  op	
  dat	
  in	
  deze	
  samenleving	
  woorden	
  meer	
  dan	
  
beelden	
  worden	
  gewaardeerd	
  terwijl	
  de	
  hersenen	
  
behoorlijk	
  visueel	
  zijn	
  ingesteld.	
  Zo	
  kan	
  men	
  veel	
  
meer	
  informatie	
  onthouden	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  
beelden	
  dan	
  door	
  middel	
  van	
  tekst,	
  kan	
  het	
  
menselijk	
  brein	
  beelden	
  60.000	
  keer	
  sneller	
  
verwerken	
  dan	
  tekst	
  en	
  kan	
  men	
  in	
  één	
  afbeelding	
  
meerdere	
  verbanden	
  leggen	
  dan	
  men	
  kan	
  in	
  taal.	
  
Taal	
  bestaat	
  uit	
  kleinere	
  eenheden	
  dan	
  beelden	
  en	
  
men	
  heeft	
  meer	
  tekst	
  nodig	
  en	
  zal	
  de	
  informatie	
  
vaker	
  moeten	
  herhalen	
  om	
  de	
  gegevens	
  te	
  
onthouden.	
  (Brempie,	
  2012)
Figuur	
  1.	
  Infografic	
  (Morrison,	
  2013)	
  
	
  
	
  
	
  
  12	
  
De	
  onderscheiding	
  door	
  verhalen	
  	
  
Toch	
  kan	
  taal	
  een	
  goede	
  aanvulling	
  zijn	
  op	
  het	
  communiceren	
  in	
  beelden.	
  In	
  dit	
  tijdperk,	
  waarin	
  men	
  meer	
  
waarde	
  hecht	
  aan	
  beleving,	
  emoties	
  en	
  het	
  delen	
  van	
  ervaringen	
  speelt	
  verhalen	
  vertellen	
  een	
  grote	
  rol	
  in	
  de	
  
communicatie.	
  Storytelling	
  sluit	
  zeer	
  goed	
  aan	
  op	
  diverse	
  trends.	
  Zo	
  is	
  er	
  de	
  technologie	
  van	
  vandaag	
  de	
  dag	
  
met	
  een	
  informatiestroom	
  die	
  groter	
  en	
  vlugger	
  is	
  dan	
  ooit.	
  Door	
  deze	
  technologische	
  ontwikkelingen	
  is	
  het	
  
voor	
  de	
  consument	
  ook	
  gemakkelijker	
  gemaakt	
  om	
  zelf	
  informatie	
  op	
  te	
  zoeken.	
  Tegenwoordig	
  heeft	
  de	
  
consument	
  meer	
  behoefte	
  aan	
  transparantie	
  en	
  consumenten	
  verwachten	
  van	
  organisaties	
  echte	
  verhalen,	
  
openheid	
  en	
  relevante	
  informatie.	
  Storytelling	
  biedt	
  organisaties	
  de	
  mogelijkheid	
  het	
  vertrouwen	
  van	
  de	
  
consument	
  te	
  winnen.	
  Dit	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  content	
  marketing,	
  het	
  delen	
  van	
  achtergrondinformatie,	
  verhalen	
  
vanuit	
  de	
  werknemers	
  en	
  tips,	
  waarmee	
  de	
  organisatie	
  transparantie	
  vertoont.	
  (Iersel,	
  2013)	
  Bijvoorbeeld	
  op	
  
Facebook	
  kan	
  een	
  bedrijf	
  iets	
  schrijven	
  over	
  de	
  organisatie	
  en	
  wat	
  hen	
  uniek	
  maakt.	
  Je	
  kan	
  laten	
  zien	
  wat	
  er	
  
afspeelt	
  binnen	
  de	
  organisatie	
  en	
  de	
  medewerkers	
  een	
  gezicht	
  geven.	
  Hierdoor	
  wordt	
  het	
  merk	
  persoonlijker	
  
en	
  meer	
  benaderbaar	
  voor	
  het	
  publiek.	
  Op	
  Twitter	
  kan	
  de	
  organisatie	
  het	
  publiek	
  op	
  de	
  hoogte	
  houden	
  van	
  de	
  
ontwikkelingen,	
  tips	
  en	
  kennis	
  delen	
  en	
  makkelijk	
  de	
  interactie	
  aangaan	
  met	
  het	
  publiek.	
  Ook	
  kan	
  een	
  
organisatie	
  verhalen	
  vertellen	
  door	
  middel	
  van	
  afbeeldingen	
  en	
  video’s	
  zoals	
  op	
  het	
  online	
  platform	
  Pinterest.	
  
De	
  beelden	
  die	
  je	
  verzamelt	
  kun	
  je	
  bij	
  elkaar	
  plaatsen	
  op	
  verschillende	
  borden.	
  Hiermee	
  kan	
  een	
  organisatie	
  
het	
  publiek	
  een	
  kijkje	
  achter	
  de	
  schermen	
  geven	
  en	
  verbondenheid	
  creëren	
  met	
  het	
  publiek.	
  (Ketterij,	
  2013)	
  
	
  
De	
  interactie	
  aangaan	
  
Naast	
  dat	
  de	
  organisatie	
  de	
  verhalen	
  zelf	
  creëert	
  kan	
  het	
  met	
  storytelling	
  de	
  verhalen	
  laten	
  aanvullen	
  door	
  de	
  
consument.	
  De	
  verhalen	
  worden	
  interactief,	
  de	
  consument	
  kan	
  een	
  rol	
  in	
  het	
  verhaal	
  krijgen	
  en	
  een	
  andere	
  
wending	
  geven	
  aan	
  de	
  plot.	
  Via	
  diverse	
  kanalen	
  kan	
  de	
  consument	
  het	
  verhaal	
  beleven.	
  De	
  organisatie	
  vertelt	
  	
  
verhalen	
  die	
  nog	
  niet	
  afgerond	
  zijn	
  en	
  de	
  consument	
  deelt	
  mee	
  aan	
  de	
  storytelling.	
  (Iersel,	
  2013)	
  
Door	
  interactie	
  gaan	
  de	
  organisaties	
  een	
  dialoog	
  aan	
  met	
  de	
  consument	
  en	
  gaan	
  de	
  verhalen	
  van	
  de	
  
organisatie	
  leven.	
  Op	
  deze	
  manier	
  vergroot	
  de	
  organisatie	
  het	
  gevoel	
  van	
  authenticiteit	
  van	
  de	
  boodschap	
  en	
  
de	
  merkbetrokkenheid	
  van	
  de	
  consument.	
  De	
  consument	
  hecht	
  veel	
  waarde	
  aan	
  zelfontplooiing	
  en	
  het	
  
ontwikkelen	
  van	
  een	
  personal	
  brand.	
  Men	
  wil	
  verhalen	
  beleven	
  en	
  zijn	
  identiteit	
  laten	
  zien.	
  	
  De	
  consument	
  is	
  
niet	
  langer	
  een	
  passieve	
  toeschouwer	
  en	
  wil	
  actief	
  deelnemen.	
  (Hoeven,	
  2013)	
  Een	
  voorbeeld	
  van	
  deze	
  
interactieve	
  storytelling	
  is	
  TellTable.	
  “Kinderen	
  kunnen	
  met	
  TellTable	
  verschillende	
  types	
  en	
  scenes	
  creëren.	
  
Deze	
  types	
  en	
  scenes	
  zijn	
  er	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  foto’s,	
  schilderijen	
  of	
  tekeningen.	
  Door	
  de	
  vele	
  manieren	
  om	
  het	
  
scherm	
  aan	
  te	
  raken,	
  kunnen	
  kinderen	
  de	
  types	
  laten	
  doen	
  wat	
  ze	
  willen	
  en	
  kunnen	
  ze	
  zelf	
  het	
  verhaal	
  vertellen	
  
en	
  samen	
  vezonnen	
  verhalen	
  opnemen.	
  Deze	
  kunnen	
  ze	
  later	
  dan	
  nog	
  aan	
  hun	
  vrienden	
  laten	
  zien.”	
  (Merkies,	
  
2010)	
  TellTable	
  wordt	
  gebruikt	
  op	
  scholen	
  als	
  educatief	
  middle.	
  De	
  kinderen	
  kunnen	
  communicatie	
  
vaardigheden	
  aanleren	
  en	
  zichzelf	
  op	
  een	
  creatieve	
  wijze	
  ontwikkelen.	
  (Merkies,	
  2010)	
  	
  
	
  
Visual	
  storytelling	
  
Naar	
  de	
  kracht	
  van	
  beelden	
  en	
  de	
  kracht	
  van	
  verhalen	
  vertellen	
  is	
  al	
  veel	
  onderzoek	
  gedaan,	
  maar	
  de	
  kracht	
  
van	
  van	
  visuele	
  verhalen	
  vertellen,	
  oftewel	
  visual	
  storytelling,	
  is	
  nog	
  niet	
  wetenschappelijk	
  bewezen.	
  Dat	
  er	
  
interesse	
  is	
  in	
  visual	
  storytelling	
  is	
  duidelijk.	
  Zo	
  laten	
  statistieken	
  van	
  Google	
  Trends	
  zien	
  hoe	
  vaak	
  “visual	
  
storytelling”	
  is	
  ingetypte	
  in	
  de	
  zoekmachine,	
  en	
  dat	
  is	
  veel.	
  (Google	
  Trends,	
  2014)	
  Opvallend	
  is	
  dat	
  tot	
  2007	
  
minimaal	
  naar	
  deze	
  term	
  gezocht	
  werd	
  en	
  vanaf	
  oktober	
  2007	
  de	
  peiling	
  omhoog	
  schoot.	
  Mogelijk	
  omdat	
  in	
  
2007	
  social	
  media	
  sterk	
  in	
  opkomst	
  was.	
  (Dijk,	
  2007)	
  In	
  een	
  tijd	
  waarin	
  bijna	
  iedereen	
  een	
  smartphone	
  in	
  bezit	
  
heeft,	
  is	
  het	
  zeer	
  gemakkelijk	
  geworden	
  om	
  content	
  te	
  delen	
  via	
  social	
  media.	
  Zowel	
  organisaties	
  als	
  individuen	
  
vertellen	
  verhalen	
  met	
  tekst	
  en	
  beeld	
  en	
  plaatsen	
  deze	
  online.	
  De	
  verhalen	
  die	
  verteld	
  worden,	
  worden	
  
zichtbaar	
  gemaakt,	
  maar	
  worden	
  ook	
  persoonlijker.	
  Beeld	
  maakt	
  de	
  verhalen	
  krachtiger	
  en	
  de	
  verhalen	
  laten	
  
de	
  consument	
  het	
  merk	
  beleven.	
  Het	
  is	
  belangrijk	
  dat	
  de	
  beelden	
  relevant	
  en	
  authentiek	
  zijn.	
  Ook	
  de	
  kwaliteit	
  
van	
  de	
  beelden	
  is	
  belangrijk.	
  Op	
  social	
  media	
  kunnen	
  amateur	
  foto’s	
  goed	
  werken,	
  maar	
  op	
  een	
  website	
  is	
  het	
  
belangrijk	
  om	
  professionele	
  beelden	
  te	
  gebruiken.	
  De	
  emotie	
  moet	
  opgewekt	
  worden	
  bij	
  het	
  publiek	
  en	
  dat	
  
kan	
  met	
  een	
  lang	
  verhaal	
  of	
  anekdote,	
  foto’s	
  of	
  video’s	
  etc.	
  Verder	
  moet	
  de	
  interesse	
  bij	
  het	
  publiek	
  gewekt	
  
worden	
  en	
  vinden	
  mensen	
  het	
  fijn	
  als	
  ze	
  iets	
  herkennen.	
  (Ketterij,	
  2013)	
  In	
  hoeverre	
  zijn	
  deze	
  visuele	
  verhalen	
  
zo	
  krachtig?	
  Zijn	
  er	
  succesfactoren	
  van	
  visual	
  storytelling	
  en	
  in	
  hoeverre	
  kun	
  je	
  visual	
  storytelling	
  inzetten	
  in	
  de	
  
externe	
  communicatie	
  van	
  organisaties?	
  	
  
	
  
	
  
	
  
  13	
  
Interne	
  aanleiding	
  
Het	
  lectoraat	
  CBRD	
  wil	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  storytelling	
  identificeren	
  ten	
  einde	
  een	
  bijdrage	
  te	
  leveren	
  aan	
  de	
  
communicatiestrategie	
  van	
  organisaties	
  binnen	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  in	
  de	
  regio	
  Amsterdam.	
  Het	
  lectoraat	
  
heeft	
  van	
  de	
  organisatie	
  ACICE	
  een	
  geldbedrag	
  ontvangen	
  om	
  dit	
  onderzoek	
  uit	
  te	
  voeren.	
  Nadat	
  de	
  elementen	
  
van	
  visual	
  storytelling	
  in	
  kaart	
  zijn	
  gebracht	
  en	
  een	
  instrument	
  is	
  ontwikkeld	
  om	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  
storytelling	
  te	
  identificeren,	
  wil	
  het	
  lectoraat	
  advies	
  geven	
  richting	
  organisaties	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  workshops,	
  
lezingen	
  en	
  trainingen	
  over	
  het	
  toepassen	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  
Opdracht	
  vanuit	
  ACICE	
  
ACICE	
  heeft	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  de	
  opdracht	
  gegeven	
  om	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  storytelling	
  de	
  identificeren,	
  
omdat	
  ACICE	
  meer	
  inzicht	
  wil	
  krijgen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  visual	
  storytelling	
  kan	
  worden	
  ingezet	
  binnen	
  de	
  
creatieve	
  industrie	
  van	
  Amsterdam.	
  Voor	
  dit	
  onderzoek	
  heeft	
  ACICE	
  enkele	
  criteria	
  opgesteld	
  waaraan	
  het	
  
onderzoek	
  moet	
  voldoen:	
  	
  
• Het	
  onderzoek	
  richt	
  zich	
  exclusief	
  op	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  in	
  de	
  regio	
  Amsterdam	
  
• De	
  te	
  onderzoeken	
  cases	
  maken	
  gebruik	
  van	
  visual	
  storytelling	
  
	
  
De	
  criteria	
  voor	
  de	
  te	
  onderzoeken	
  cases	
  ziet	
  er	
  dan	
  als	
  volgt	
  uit:	
  
• De	
  case	
  valt	
  binnen	
  de	
  topsector	
  van	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  
• De	
  case	
  maakt	
  gebruik	
  van	
  visual	
  storytelling	
  	
  
• De	
  case	
  bevind	
  zich	
  in	
  de	
  regio	
  Amsterdam	
  
	
  
Opdracht	
  vanuit	
  CBRD	
  
Het	
  onderzoek	
  dat	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  doet	
  om	
  inzicht	
  te	
  krijgen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  visual	
  storytelling	
  ingezet	
  
wordt	
  binnen	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  van	
  Amsterdam	
  bestaat	
  uit	
  meerdere	
  fases.	
  Dit	
  onderzoek	
  valt	
  onder	
  fase	
  
1.	
  In	
  deze	
  eerste	
  fase	
  van	
  het	
  onderzoek	
  wordt	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  bedrijven	
  binnen	
  de	
  
creatieve	
  industrie	
  van	
  Amsterdam	
  visual	
  storytelling	
  hebben	
  toegepast	
  bij	
  hun	
  externe	
  communicatie	
  in	
  2013.	
  
In	
  deze	
  fase	
  doen	
  afstuderende	
  studenten	
  en	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  individueel	
  onderzoek	
  naar	
  de	
  toepassing	
  van	
  
visual	
  storytelling	
  bij	
  enkele	
  bedrijven	
  binnen	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  van	
  Amsterdam.	
  Deze	
  individuele	
  
onderzoeken	
  worden	
  vervolgens	
  samengevoegd	
  tot	
  een	
  geheel	
  en	
  vormen	
  samen	
  fase	
  1.	
  In	
  fase	
  2	
  wordt	
  er	
  
inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  het	
  publiek	
  reageert	
  op	
  visual	
  storytelling	
  toegepast	
  door	
  de	
  bedrijven	
  
binnen	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  van	
  Amsterdam.	
  	
  
	
  
Het	
  uiteindelijk	
  totale	
  onderzoek	
  heeft	
  als	
  doel	
  om	
  te	
  komen	
  tot	
  “een	
  taxonomie	
  waarbij	
  visuele	
  analyse	
  
theorieën	
  en	
  methoden	
  als	
  perceptie,	
  visuele	
  retorica,	
  semiotiek	
  en	
  structuurvormen	
  als	
  het	
  Analyse	
  Synthese	
  
model	
  worden	
  ingezet”.	
  (Willy	
  Geurts,	
  2014)	
  Het	
  lectoraat	
  CBRD	
  wil	
  ten	
  einde	
  van	
  het	
  onderzoek	
  onder	
  andere	
  
een	
  stappenplan	
  maken	
  waarin	
  staat	
  beschreven	
  wat	
  de	
  ideale	
  manier	
  is	
  van	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  
storytelling.	
  Verder	
  zullen	
  de	
  uitkomsten	
  van	
  het	
  onderzoek	
  gebruikt	
  worden	
  voor	
  de	
  inhoud	
  van	
  lezingen,	
  
workshops,	
  trainingen,	
  publicaties	
  en	
  onderwijsontwikkeling	
  zodat	
  instellingen	
  inzicht	
  krijgen	
  in	
  de	
  manier	
  
waarop	
  visual	
  storytelling	
  kan	
  worden	
  ingezet.	
  
	
  
Het	
  lectoraat	
  CBRD	
  heeft	
  ervoor	
  gekozen	
  om	
  drie	
  afstuderende	
  studenten	
  de	
  opdracht	
  te	
  geven	
  onderzoek	
  te	
  
doen	
  naar	
  de	
  manier	
  waarop	
  bedrijven	
  binnen	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  van	
  Amsterdam	
  visual	
  storytelling	
  
inzetten	
  bij	
  de	
  externe	
  communicatie	
  van	
  2013.	
  Dit	
  onderzoek	
  is	
  een	
  van	
  deze	
  drie	
  onderzoeken.	
  Naast	
  de	
  
criteria	
  van	
  ACICE	
  heeft	
  het	
  lectoraat	
  eigen	
  criteria	
  toegevoegd	
  aan	
  het	
  onderzoek:	
  
• Alleen	
  data	
  uit	
  2013	
  wordt	
  onderzocht	
  
• Per	
  case	
  wordt	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling	
  alleen	
  onderzocht	
  in	
  de	
  externe	
  communicatie	
  
• De	
  gekozen	
  cases	
  moeten	
  vergelijkbaar	
  zijn	
  
• Er	
  moet	
  een	
  minimum	
  aantal	
  van	
  drie	
  cases	
  onderzocht	
  worden	
  
	
  
	
  
	
  
  14	
  
Deze	
  criteria	
  waren	
  nog	
  niet	
  concreet	
  genoeg	
  om	
  tot	
  drie	
  cases	
  te	
  komen	
  en	
  dus	
  zijn	
  er	
  criteria	
  toegevoegd.	
  	
  
• De	
  cases	
  bevinden	
  zich	
  in	
  de	
  modebranche	
  
• De	
  cases	
  zijn	
  duidelijk	
  sterk	
  in	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling	
  	
  
	
  
Het	
  lectoraat	
  CBRD	
  heeft	
  ervoor	
  gekozen	
  verschillende	
  branches	
  binnen	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  te	
  onderzoeken	
  
zodat	
  er	
  een	
  zo	
  breed	
  mogelijk	
  beeld	
  gekregen	
  kan	
  worden	
  van	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling	
  binnen	
  de	
  
creatieve	
  industrie	
  zonder	
  dat	
  er	
  diepgang	
  verloren	
  gaat.	
  De	
  drie	
  afstuderende	
  studenten	
  onderzoeken	
  elk	
  
binnen	
  een	
  eigen	
  branche.	
  Dit	
  onderzoek	
  richt	
  zich	
  op	
  de	
  modebranche.	
  Er	
  is	
  gekozen	
  voor	
  deze	
  branche	
  
omdat	
  het	
  binnen	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  valt	
  en	
  omdat	
  Amsterdam	
  goed	
  vertegenwoordigd	
  is	
  in	
  de	
  lijst	
  met	
  
belangrijke	
  Europese	
  modesteden.	
  Amsterdam	
  is	
  als	
  modestad	
  erg	
  populair	
  in	
  binnen-­‐	
  en	
  buitenland.	
  
Amsterdam	
  heeft	
  een	
  eigen	
  Fashion	
  Week,	
  aantrekkelijke	
  winkelstraten,	
  (inter)nationaal	
  bekende	
  merken	
  en	
  
designers	
  en	
  modemusea.	
  Hiermee	
  heeft	
  Amsterdam	
  een	
  plek	
  op	
  de	
  modekaart	
  weten	
  veroveren.	
  (Amsterdam	
  
modestad)	
  De	
  populariteit	
  maakt	
  deze	
  branche	
  interessant	
  om	
  te	
  onderzoeken.	
  De	
  andere	
  twee	
  branches	
  die	
  
onderzocht	
  worden	
  zijn	
  de	
  museumbranche	
  en	
  de	
  muziekevenementensector.	
  	
  
	
  
De	
  modebrache	
  van	
  Amsterdam	
  is	
  behoorlijk	
  groot	
  en	
  daarom	
  zijn	
  er	
  nog	
  enkele	
  criteria	
  toegevoegd	
  om	
  tot	
  de	
  
te	
  onderzoeken	
  cases	
  te	
  komen.	
  
• De	
  oprichter	
  van	
  het	
  merk	
  speelt	
  een	
  belangrijke	
  rol	
  in	
  de	
  externe	
  communicatie	
  
• De	
  cases	
  willen	
  meewerken	
  aan	
  het	
  onderzoek	
  
	
  
Op	
  basis	
  van	
  al	
  de	
  beschreven	
  criteria	
  zijn	
  er	
  tot	
  de	
  volgende	
  cases	
  gekomen:	
  
	
  
Iris	
  van	
  Herpen	
  
Iris	
  van	
  Herpen	
  is	
  een	
  modelabel	
  opgericht	
  door	
  Iris	
  van	
  Herpen.	
  Het	
  modelabel	
  is	
  actief	
  in	
  een	
  viertal	
  
bedrijfstakken:	
  research	
  &	
  development,	
  onder	
  deze	
  tak	
  valt	
  materiaal	
  onderzoek,	
  couture	
  en	
  technologie	
  
verder	
  heeft	
  het	
  modelabel	
  een	
  ready-­‐to-­‐wear	
  collectie,	
  doet	
  het	
  merk	
  maatwerk	
  voor	
  dans	
  en	
  theatergroepen	
  
en	
  is	
  er	
  de	
  bedrijfstak	
  genaamd	
  specials,	
  waaronder	
  werk	
  voor	
  celebraties	
  valt.	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  werkt	
  alleen	
  
mode	
  gerelateerd	
  met	
  als	
  uitgangspunt	
  kleding	
  rond	
  het	
  vrouwenlichaam.	
  Van	
  oorsprong	
  is	
  het	
  modelabel	
  een	
  
“craftmanship	
  innovation”	
  en	
  onderscheidt	
  het	
  zich	
  van	
  andere	
  modemerken	
  door	
  de	
  bijzonder	
  technische	
  
creaties	
  die	
  het	
  merk	
  ontwikkeld	
  en	
  de	
  extravagante	
  stukken	
  van	
  klasse	
  en	
  duurzaamheid.	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  is	
  
het	
  eerste	
  modemerk	
  dat	
  is	
  gaan	
  experimenteren	
  met	
  3D.	
  “Het	
  is	
  vooral	
  de	
  innovatie	
  met	
  ambacht,	
  
handarbeid	
  en	
  daar	
  nieuwe	
  technieken	
  voor	
  ontwikkelen.	
  Daarom	
  zijn	
  we	
  met	
  couture	
  begonnen	
  om	
  
technieken	
  te	
  ontwikkelen	
  die	
  nog	
  niet	
  bestaan	
  of	
  out	
  of	
  the	
  box	
  denken	
  en	
  vanuit	
  architectuur,	
  vanuit	
  andere	
  
disciplines	
  te	
  kunnen	
  kijken	
  hoe	
  we	
  die	
  kunnen	
  gebruiken	
  in	
  onze	
  ambacht.”	
  (Klerks,	
  2014)	
  
	
  
Tisja	
  Damen	
  
Tisja	
  Damen	
  is	
  een	
  lingerie	
  modeontwerpster,	
  gespecialiseerd	
  in	
  handgemaakt	
  patchwork	
  en	
  gedrapeerde	
  
silhouetten.	
  Ze	
  is	
  in	
  2013	
  afgestudeerd	
  aan	
  de	
  Amsterdam	
  Fashion	
  Institute	
  en	
  heeft	
  de	
  drang	
  om	
  mensen	
  te	
  
verbijsteren,	
  om	
  ze	
  te	
  verbazen	
  op	
  een	
  manier	
  die	
  tegenwoordig	
  alleen	
  kunst	
  lijkt	
  te	
  kunnen.	
  Tisja	
  gelooft	
  dat	
  
schoonheid	
  in	
  het	
  oog	
  van	
  de	
  toeschouwer	
  ontstaat.	
  Iets	
  dat	
  lelijk	
  wordt	
  bevonden,	
  heeft	
  volgens	
  haar	
  nog	
  
geen	
  eerlijk	
  oog	
  gevonden.	
  Tisja	
  Damen	
  is	
  voortdurend	
  op	
  zoek	
  naar	
  de	
  aangeboren	
  schoonheid,	
  daar	
  waar	
  de	
  
fouten	
  en	
  verdraaiingen	
  bij	
  horen,	
  waar	
  sprake	
  is	
  van	
  transformatie	
  en	
  leven.	
  Ze	
  zoekt	
  naar	
  verstoring	
  in	
  de	
  
natuur	
  om	
  schoonheid	
  opnieuw	
  te	
  interpreteren.	
  Tisja	
  Damen	
  noemt	
  haar	
  collecties	
  zelf	
  een	
  interessante	
  
combinatie	
  tussen:	
  intelligentie,	
  beweging,	
  allure	
  en	
  esthetisch	
  genot.	
  Tisja	
  Damen	
  haalt	
  haar	
  inspiratie	
  voor	
  de	
  
collecties	
  uit	
  verwrongen	
  karakters.	
  In	
  al	
  haar	
  concepten	
  is	
  er	
  een	
  verwrongen	
  karakter	
  aanwezig	
  die	
  haar	
  
aandacht	
  trekt,	
  maar	
  voortdurend	
  in	
  een	
  andere	
  vorm.	
  Vaak	
  komt	
  deze	
  inspiratie	
  van	
  een	
  personage	
  uit	
  
verhalen	
  in	
  boeken	
  of	
  films.	
  (Damen,	
  tisjadamen.com/about/)	
  
	
  
And	
  Beyond	
  Studios	
  
De	
  oprichters	
  van	
  And	
  Beyond,	
  Brigitte	
  Hendrix	
  en	
  Jolanda	
  van	
  den	
  Broek,	
  zijn	
  aanvankelijk	
  van	
  start	
  gegaan	
  als	
  
modemerk.	
  Beide	
  dames	
  zijn	
  in	
  2005	
  afgestudeerd	
  aan	
  de	
  Gerrit	
  Rietveld	
  Academie	
  te	
  Arnhem	
  en	
  de	
  naam	
  
And	
  Beyond	
  is	
  door	
  Brigitte	
  en	
  Jolanda	
  bedacht	
  voor	
  een	
  gezamenlijk	
  schoolproject	
  toentertijd.	
  	
  Na	
  het	
  
afstuderen	
  hebben	
  de	
  dames	
  And	
  Beyond	
  als	
  merk	
  op	
  de	
  markt	
  gebracht.	
  Twee	
  jaar	
  geleden	
  hebben	
  Brigitte	
  
en	
  Jolanda	
  het	
  merk	
  omgeschakeld	
  naar	
  een	
  studio	
  en	
  vanaf	
  dat	
  moment	
  maken	
  ze	
  geen	
  eigen	
  collecties	
  meer,	
  
maar	
  doen	
  ze	
  commerciële	
  projecten	
  voor	
  andere	
  bedrijven.	
  Wel	
  maken	
  ze	
  nog	
  eigen	
  vrije	
  werk	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  
prints	
  of	
  kledingstukken	
  in	
  opdracht	
  van	
  organisaties.	
  And	
  Beyond	
  beschrijft	
  zichzelf	
  als	
  tegendraads	
  en	
  
  15	
  
minimalistisch.	
  Ze	
  gaan	
  verder	
  dan	
  het	
  gebaande	
  pad	
  en	
  ze	
  kijken	
  hoe	
  ze	
  dingen	
  net	
  iets	
  spannender,	
  
poëtischer	
  of	
  zinvoller	
  eruit	
  kunnen	
  laten	
  zien.	
  (Brigitte	
  Hendrix,	
  2013)
	
  
Viktor&Rolf	
  
Het	
  modehuis	
  Viktor&Rolf	
  is	
  opgericht	
  door	
  Viktor	
  Horsting	
  en	
  Rolf	
  Snoeren.	
  Het	
  merk	
  staat	
  voor	
  een	
  mix	
  van	
  
kunst	
  en	
  mode,	
  klassiek	
  en	
  avant-­‐gardistisch.	
  Viktor&Rolf	
  beschrijft	
  zichzelf	
  het	
  beste	
  als	
  conceptueel	
  glamour.	
  
“Vaak	
  denken	
  mensen	
  dat	
  glamour	
  inhoudsloos	
  is	
  en	
  iets	
  met	
  inhoud	
  geen	
  glamour	
  heeft.	
  Wij	
  vinden	
  dat	
  dat	
  
juist	
  wel	
  verenigd	
  kan	
  zijn	
  en	
  we	
  willen	
  mensen	
  laten	
  zien	
  dat	
  glamour	
  wel	
  inhoud	
  kan	
  hebben.”	
  (Snoeren,	
  
2007)	
  Ook	
  beschrijft	
  Viktor&Rolf	
  hun	
  werk	
  als	
  provocerend,	
  extreem	
  en	
  extravagant.	
  Viktor	
  en	
  Rolf	
  hebben	
  
altijd	
  de	
  ambitie	
  om	
  door	
  te	
  gaan,	
  meer	
  te	
  doen,	
  groter	
  en	
  beter	
  te	
  worden	
  en	
  wereld	
  dominantie	
  is	
  dan	
  ook	
  
hun	
  hoofddoel.	
  Deze	
  ambitie	
  komt	
  voort	
  uit	
  hun	
  studieperiode.	
  Viktor	
  en	
  Rolf	
  hebben	
  samen	
  gestudeerd	
  aan	
  
de	
  modeacademie	
  in	
  Arnhem.	
  Ze	
  kregen	
  daar	
  mee	
  dat	
  ze	
  na	
  hun	
  eindexamen	
  nooit	
  meer	
  iets	
  experimenteels	
  
of	
  creatiefs	
  zouden	
  kunnen	
  doen	
  en	
  dat	
  werken	
  bij	
  een	
  jeansfabriek	
  hun	
  toekomst	
  zou	
  zijn.	
  Viktor	
  en	
  Rolf	
  
wilden	
  bewijzen	
  dat	
  dat	
  niet	
  hun	
  toekomst	
  hoefde	
  te	
  zijn	
  en	
  ontwikkelden	
  een	
  extravagante	
  en	
  creatieve	
  
modecollectie.	
  Deze	
  collectie	
  won	
  vervolgens	
  diverse	
  prijzen	
  en	
  was	
  hun	
  doorbraak	
  in	
  de	
  modewereld.	
  Het	
  
doel	
  van	
  Viktor	
  en	
  Rolf	
  is	
  het	
  merk	
  zo	
  groots	
  te	
  maken	
  als	
  Yves	
  Saint	
  Laurent	
  en	
  een	
  modehuis	
  na	
  te	
  laten	
  dat	
  
zonder	
  hen	
  kan	
  voortbestaan.	
  (Viktor	
  Horsting,	
  Viktor	
  &	
  Rolf,	
  dus,	
  2013)	
  	
  	
  
	
  
Iris	
  van	
  Herpen,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  And	
  Beyond	
  Studios	
  zijn	
  geïnterviewd	
  door	
  de	
  onderzoeker	
  zelf.	
  Viktor&Rolf	
  
kon	
  geen	
  tijd	
  vrij	
  maken	
  voor	
  een	
  interview	
  met	
  de	
  onderzoeker.	
  Omdat	
  Viktor&Rolf	
  door	
  vele	
  experts	
  gezien	
  
wordt	
  als	
  een	
  goed	
  voorbeeld	
  betreft	
  het	
  gebruik	
  van	
  visual	
  storytelling	
  en	
  omdat	
  zij	
  over	
  dit	
  onderwerp	
  al	
  
vaak	
  interviews	
  hebben	
  gehouden,	
  kon	
  de	
  onderzoeker	
  deze	
  interviews	
  van	
  internet	
  gebruiken	
  om	
  de	
  
benodigde	
  informatie	
  te	
  verkrijgen.	
  	
  Viktor&Rolf	
  is	
  als	
  vierde	
  case	
  toegevoegd	
  aan	
  het	
  onderzoek	
  als	
  
vergelijkingsmateriaal	
  voor	
  de	
  andere	
  te	
  onderzoeken	
  cases.	
  	
  
	
  
Naast	
  bovenstaande	
  cases	
  zijn	
  er	
  nog	
  vele	
  andere	
  Amsterdamse	
  modemerken	
  die	
  ook	
  sterke	
  uitingen	
  hebben	
  
van	
  visual	
  storytelling.	
  Deze	
  organisaties	
  zijn	
  alleen	
  niet	
  gekozen	
  omdat	
  ze	
  een	
  minder	
  duidelijk	
  visualisatie	
  of	
  
verhaal	
  hebben.	
  Ook	
  zijn	
  er	
  modemerken	
  die	
  voldoen	
  aan	
  alle	
  criteria,	
  maar	
  niet	
  wilden	
  deelnemen	
  aan	
  het	
  
onderzoek.	
  Deze	
  lijst	
  met	
  modemerken	
  is	
  terug	
  te	
  vinden	
  in	
  de	
  bijlagen.	
  
	
  
1.3 Probleemanalyse	
  
Momenteel	
  heeft	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  nog	
  gebrek	
  aan	
  informatie	
  en	
  inzicht	
  om	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  storytelling	
  
te	
  kunnen	
  identificeren.	
  Zo	
  heeft	
  het	
  lectoraat	
  gebrek	
  aan	
  inzicht	
  in	
  de	
  elementen	
  van	
  visual	
  storytelling,	
  
gebrek	
  aan	
  informatie	
  betreft	
  de	
  wijze	
  waarop	
  organisaties	
  visual	
  storytelling	
  hebben	
  ingezet,	
  via	
  welke	
  
kanalen	
  visual	
  storytelling	
  is	
  verspreid,	
  wat	
  de	
  beoogde	
  werking	
  van	
  de	
  organisaties	
  was	
  betreft	
  de	
  toepassing	
  
van	
  visual	
  storytelling	
  en	
  wat	
  de	
  door	
  de	
  organisaties	
  geconstateerde	
  werking	
  was	
  van	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  
storytelling.	
  Verder	
  is	
  bij	
  het	
  CBRD	
  ook	
  nog	
  onbekend	
  wat	
  de	
  actuele	
  werking	
  is	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  Door	
  
hiernaar	
  onderzoek	
  te	
  doen	
  en	
  door	
  de	
  resultaten	
  van	
  deze	
  onderwerpen	
  met	
  elkaar	
  te	
  vergelijken,	
  kan	
  het	
  
lectoraat	
  uitspraken	
  doen	
  over	
  de	
  huidige	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling	
  en	
  advies	
  geven	
  naar	
  organisatie	
  
betreft	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  	
  
	
  
Dit	
  onderzoeksrapport	
  valt	
  binnen	
  fase	
  1	
  van	
  het	
  totale	
  onderzoek.	
  In	
  fase	
  1	
  wordt	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  door	
  
de	
  zender	
  beoogde	
  werking	
  van	
  visual	
  storytelling	
  en	
  door	
  de	
  zender	
  geconstateerde	
  werking.	
  Dit	
  onderzoek	
  is	
  
een	
  kleiner	
  onderzoek	
  binnen	
  fase	
  1	
  en	
  richt	
  zich	
  specifiek	
  op	
  bedrijven	
  binnen	
  de	
  modebranche	
  van	
  
Amsterdam.	
  In	
  dit	
  onderzoek	
  zijn	
  de	
  organisaties	
  Viktor&Rolf,	
  And	
  	
  Beyond	
  Studios,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  Iris	
  van	
  
Herpen	
  onderzocht.	
  In	
  fase	
  2	
  gaat	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  de	
  manier	
  waarop	
  het	
  publiek	
  reageert,	
  actuele	
  werking,	
  	
  
op	
  visual	
  storytelling	
  in	
  kaart	
  brengen,	
  waardoor	
  het	
  lectoraat	
  de	
  huidige	
  manier	
  waarop	
  bedrijven	
  visual	
  
sotrytelling	
  toepassen	
  kan	
  versterken	
  of	
  ontkrachten.	
  Met	
  de	
  vergaarde	
  kennis	
  na	
  afloop	
  van	
  het	
  onderzoek	
  
gaat	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  advies	
  geven	
  richting	
  instellingen	
  en	
  studenten	
  betreft	
  een	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  
storytelling.	
  Het	
  lectoraat	
  wil	
  een	
  bijdrage	
  leveren	
  aan	
  de	
  creatieve	
  industrie	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  het	
  aanbieden	
  van	
  
workshops,	
  lezingen	
  en	
  trainingen	
  over	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  Ook	
  zal	
  het	
  advies	
  uit	
  onderzoek	
  
worden	
  gebruikt	
  om	
  bij	
  colleges	
  en	
  voor	
  publicaties.	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
  16	
  
	
  
1.4 Doelstelling	
  
Inzicht	
  krijgen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  Viktor&Rolf,	
  And	
  Beyond	
  Studios,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  visual	
  
storytelling	
  hebben	
  ingezet	
  bij	
  hun	
  externe	
  communicatie	
  in	
  2013,	
  ten	
  einde	
  vergelijkingen	
  te	
  doen	
  tussen	
  de	
  
cases	
  en	
  advies	
  te	
  geven	
  richting	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  betreft	
  richtlijnen	
  en	
  kansen/aandachtspunten	
  voor	
  het	
  
vervolgonderzoek	
  naar	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  	
  
	
  
Toelichting	
  doelstelling:	
  
Dit	
  onderzoek	
  heeft	
  als	
  doel	
  inzicht	
  te	
  geven	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  Viktor&Rolf,	
  And	
  Beyond	
  Studios,	
  Tisja	
  
Damen	
  en	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  visual	
  storytelling	
  hebben	
  toegepast	
  bij	
  hun	
  externe	
  communicatie	
  in	
  2013.	
  In	
  dit	
  
onderzoek	
  wordt	
  visual	
  storytelling	
  gezien	
  als:	
  Een	
  vertelling	
  van	
  (een	
  deel	
  van)	
  het	
  verhaal	
  van	
  de	
  
organisatie/merk	
  door	
  middel	
  van	
  beeld	
  (ondersteund	
  door	
  tekst	
  of	
  geluid).	
  Met	
  de	
  adviezen	
  die	
  volgen	
  uit	
  dit	
  
onderzoek	
  kan	
  het	
  Lectoraat	
  CBRD	
  vergelijkingen	
  doen	
  met	
  de	
  adviezen	
  die	
  volgen	
  uit	
  de	
  onderzoeken	
  van	
  de	
  
andere	
  twee	
  studenten	
  en	
  kan	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  fase	
  1	
  afronden.	
  	
  In	
  de	
  aanbevelingen	
  van	
  dit	
  onderzoek	
  
zullen	
  richtlijnen,	
  kansen	
  en	
  aandachtspunten	
  komen	
  te	
  staan	
  die	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  kan	
  gebruiken	
  voor	
  de	
  
invulling	
  van	
  fase	
  2	
  van	
  het	
  onderzoek.	
  	
  
	
  
1.5 Afbakening	
  
In	
  de	
  afbakening	
  van	
  dit	
  onderzoek	
  is	
  eerst	
  aangegeven	
  welke	
  cases	
  zijn	
  onderzocht	
  en	
  waarom	
  er	
  gekozen	
  is	
  
voor	
  deze	
  cases.	
  Vervolgens	
  is	
  beschreven	
  welke	
  elementen	
  wel	
  en	
  juist	
  niet	
  onderzocht	
  zijn	
  in	
  dit	
  onderzoek.	
  	
  
	
  
De	
  cases	
  
In	
  dit	
  onderzoek	
  is	
  afgebakend	
  op	
  vier	
  organisaties,	
  Viktor&Rolf,	
  And	
  Beyond	
  Studios,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  Iris	
  van	
  
Herpen.	
  Deze	
  vier	
  organisaties	
  vallen	
  onder	
  de	
  modebranche	
  van	
  Amsterdam.	
  Er	
  is	
  gekozen	
  voor	
  deze	
  
organisaties,	
  omdat	
  deze	
  organisaties	
  voldoen	
  aan	
  de	
  eisen	
  van	
  de	
  opdrachtgever,	
  ACICE	
  en	
  die	
  van	
  de	
  
opleiding	
  Vrijetijdsmanagement.	
  ACICE	
  eist	
  dat	
  de	
  gekozen	
  organisaties	
  werkzaam	
  zijn	
  in	
  de	
  creatieve	
  
industrie.	
  De	
  creatieve	
  industrie	
  is	
  afgebakend	
  door	
  middel	
  van	
  het	
  model	
  van	
  Paul	
  Rutte.	
  (Rutte,	
  2010)	
  Verder	
  
eist	
  de	
  opdrachtgever	
  dat	
  het	
  hoofdkantoor	
  van	
  de	
  te	
  onderzoeken	
  organisaties	
  in	
  Amsterdam	
  is	
  gevestigd.	
  
Amsterdam	
  is	
  afgebakend	
  tot	
  stadsregio	
  Amsterdam.	
  (Stadsregio	
  Amsterdam)	
  Als	
  laatste	
  eist	
  de	
  opdrachtgever	
  
van	
  de	
  organisaties	
  dat	
  zij	
  in	
  2013	
  bij	
  de	
  externe	
  communicatie	
  visual	
  storytelling	
  hebben	
  toegepast.	
  De	
  
opleiding	
  Vrijetijdsmanagement	
  eist	
  dat	
  de	
  gekozen	
  organisaties	
  werkzaam	
  zijn	
  in	
  de	
  vrijetijdssector.	
  De	
  
vrijetijdssector	
  is	
  afgebakend	
  door	
  middel	
  van	
  het	
  model	
  van	
  Mommaas.	
  (Mommaas,	
  2000)	
  Viktor&Rolf,	
  And	
  
Beyond	
  Studios,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  zijn	
  organisaties	
  werkzaam	
  in	
  de	
  modebranche.	
  De	
  
modebranche	
  is	
  onderdeel	
  van	
  de	
  sector	
  ‘Detailhandel’	
  en	
  de	
  sector	
  detailhandel	
  staat	
  gelijk	
  aan	
  de	
  sector	
  
Retail,	
  een	
  van	
  de	
  vrijetijdssectoren.	
  Het	
  enige	
  verschil	
  tussen	
  Detailhandel	
  en	
  Retail	
  is	
  dat	
  de	
  Detailhandel	
  
alleen	
  producten	
  verkoopt	
  en	
  geen	
  diensten	
  zoals	
  bij	
  Retail.	
  (Wikimedia	
  Foundation)	
  
	
  
Verder	
  zijn	
  deze	
  vier	
  organisaties	
  gekozen	
  aan	
  de	
  hand	
  van	
  de	
  onderstaande	
  overige	
  criteria:	
  
Bij	
  de	
  organisatie	
  staan	
  één	
  a	
  twee	
  personen	
  centraal	
  binnen	
  het	
  verhaal	
  van	
  het	
  merk.	
  De	
  merknamen	
  van	
  de	
  
organisaties	
  Tisja	
  Damen,	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  en	
  Viktor&Rolf	
  geven	
  dit	
  al	
  weg.	
  Tisja	
  Damen	
  staat	
  centraal	
  in	
  de	
  
communicatie	
  van	
  de	
  organisatie	
  en	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  en	
  Viktor	
  en	
  Rolf	
  in	
  die	
  van	
  hen.	
  Bij	
  And	
  Beyond	
  Studios	
  
zijn	
  Brigitte	
  Hendrix	
  en	
  Jolanda	
  van	
  den	
  Broek	
  het	
  kernelement	
  van	
  de	
  corporate	
  story.	
  De	
  organisaties	
  hebben	
  
een	
  duidelijk	
  eigen	
  verhaal,	
  in	
  dit	
  geval	
  corporate	
  story,	
  die	
  ze	
  communiceren.	
  Verder	
  is	
  er	
  voldoende	
  data	
  
aanwezig	
  over	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling	
  van	
  deze	
  organisaties,	
  zijn	
  er	
  connecties	
  aanwezig	
  bij	
  de	
  
organisaties	
  met	
  wie	
  contact	
  opgenomen	
  kan	
  worden	
  betreft	
  de	
  verdieping	
  in	
  de	
  case	
  en	
  zijn	
  de	
  organisaties	
  
bereid	
  om	
  deel	
  te	
  nemen	
  aan	
  het	
  onderzoek.	
  Deze	
  laatste	
  twee	
  criteria	
  zijn	
  niet	
  van	
  toepassing	
  op	
  Viktor&Rolf.	
  
Er	
  is	
  ervoor	
  gekozen	
  om	
  Viktor&Rolf	
  als	
  vierde	
  case	
  aan	
  het	
  onderzoek	
  te	
  voegen,	
  omdat	
  uit	
  veel	
  artikelen	
  
blijkt	
  dat	
  Viktor&Rolf	
  wordt	
  gezien	
  als	
  een	
  goed	
  voorbeeld	
  betreft	
  het	
  gebruik	
  van	
  visual	
  storytelling.	
  De	
  door	
  
Vktor&Rolf	
  gehouden	
  interviews	
  die	
  op	
  internet	
  zijn	
  verschenen,	
  zijn	
  gebruikt	
  voor	
  het	
  onderzoek	
  naar	
  
Viktor&Rolf.	
  	
  
	
  
	
  
Om	
  inzicht	
  te	
  krijgen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  Viktor&Rolf,	
  And	
  Beyond	
  Studios,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  Iris	
  van	
  Herpen	
  
visual	
  storytelling	
  hebben	
  toegepast	
  bij	
  hun	
  externe	
  communicatie	
  in	
  2013	
  moet	
  er	
  meer	
  inzicht	
  verkregen	
  
  17	
  
worden	
  in	
  bepaalde	
  zaken.	
  In	
  onderstaande	
  overzicht	
  is	
  aangegeven	
  wat	
  wel	
  en	
  niet	
  onderzocht	
  gaat	
  worden	
  
in	
  dit	
  onderzoek.	
  	
  
	
  
Wel	
  onderzocht:	
  
• De	
  door	
  de	
  cases	
  beoogde	
  werking	
  van	
  de	
  visuele	
  verhalen.	
  Er	
  wordt	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  
identiteit/	
  kernwaarden	
  van	
  de	
  cases.	
  Ook	
  worden	
  de	
  communicatiedoelgroepen,	
  doelstelling	
  en	
  
boodschap	
  van	
  de	
  visuele	
  verhalen	
  beschreven.	
  Door	
  inzicht	
  te	
  krijgen	
  in	
  de	
  door	
  de	
  cases	
  beoogde	
  
werking	
  van	
  de	
  visuele	
  verhalen	
  wordt	
  er	
  in	
  kaart	
  gebracht	
  wat	
  de	
  achterliggende	
  gedachte	
  was	
  van	
  
het	
  visuele	
  verhaal	
  en	
  kan	
  later	
  in	
  het	
  onderzoek	
  worden	
  getoetst	
  in	
  hoeverre	
  er	
  een	
  samenhang	
  is	
  
tussen	
  de	
  kernwaarden/	
  identiteit	
  van	
  het	
  merk	
  met	
  de	
  communicatiedoelgroep,	
  doelstelling,	
  
boodschap	
  van	
  het	
  verhaal	
  in	
  verhouding	
  tot	
  de	
  door	
  de	
  cases	
  visueel	
  gecommuniceerde	
  uitingen.	
  	
  
• Een	
  inventarisatie	
  van	
  de	
  door	
  de	
  cases	
  gecommuniceerde	
  uitingen	
  uit	
  2013	
  betreft	
  de	
  visuele	
  
verhalen.	
  Er	
  wordt	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  het	
  gecommuniceerde	
  verhaal	
  en	
  uit	
  welke	
  elementen	
  dit	
  
verhaal	
  bestaat.	
  Ook	
  wordt	
  er	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  het	
  soort	
  visuele	
  uitingen	
  die	
  de	
  cases	
  hebben	
  
gecommuniceerd	
  in	
  2013,	
  wie	
  de	
  auteurs	
  zijn	
  van	
  deze	
  uitingen	
  en	
  via	
  welke	
  kanalen	
  de	
  visuele	
  
uitingen	
  zijn	
  gecommuniceerd.	
  Door	
  het	
  verhaal	
  op	
  te	
  delen	
  in	
  stukken	
  kan	
  verhaal	
  dieper	
  
geanalyseerd	
  worden	
  en	
  kunnen	
  de	
  verschillende	
  verhalen	
  van	
  de	
  cases	
  beter	
  met	
  elkaar	
  vergeleken	
  
worden.	
  Verder	
  kan	
  er	
  door	
  deze	
  inventarisatie	
  per	
  case	
  een	
  algemeen	
  beeld	
  gegeven	
  worden	
  van	
  de	
  
visuele	
  uitingen	
  die	
  door	
  cases	
  gecommuniceerd	
  worden.	
  Door	
  middel	
  van	
  dit	
  algemene	
  beeld	
  kan	
  er	
  
een	
  uitgebreidere	
  beeldanalyse	
  volgen.	
  	
  
• De	
  beelden	
  van	
  de	
  visuele	
  verhalen	
  worden	
  per	
  case	
  dieper	
  geanalyseerd.	
  Allereerst	
  wordt	
  er	
  inzicht	
  
verkregen	
  in	
  het	
  deel	
  van	
  het	
  verhaal	
  dat	
  is	
  verteld	
  door	
  middel	
  van	
  de	
  beelden.	
  Vervolgens	
  is	
  het	
  
door	
  de	
  cases	
  gecommuniceerde	
  beeld	
  door	
  middel	
  van	
  denotatie	
  en	
  connotatie	
  dieper	
  geanalyseerd.	
  
Zowel	
  het	
  algemene	
  beeld	
  als	
  een	
  geselecteerde	
  groep	
  beelden	
  worden	
  op	
  denotatie	
  geanalyseerd.	
  
Enkel	
  de	
  geselecteerde	
  beelden	
  worden	
  ook	
  op	
  connotatief	
  niveau	
  geanalyseerd.	
  Door	
  in	
  kaart	
  te	
  
brengen	
  welk	
  deel	
  van	
  het	
  verhaal	
  wel	
  en	
  juist	
  niet	
  is	
  verteld	
  door	
  middel	
  van	
  de	
  visuele	
  uitingen	
  kan	
  
er	
  worden	
  onderzocht	
  in	
  hoeverre	
  het	
  echte	
  verhaal	
  overeenkomt	
  met	
  het	
  vertelde	
  verhaal	
  en	
  wordt	
  
er	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  een	
  mogelijke	
  gap.	
  Met	
  de	
  beeldanalyse	
  wordt	
  er	
  beter	
  in	
  kaart	
  gebracht	
  wat	
  
voor	
  soort	
  beeld	
  de	
  cases	
  hebben	
  gebruikt	
  bij	
  de	
  visuele	
  vertelling	
  van	
  het	
  verhaal	
  en	
  wat	
  de	
  
achterliggende	
  gedachten	
  zijn	
  van	
  de	
  gebruikte	
  beelden.	
  	
  
• 	
  De	
  door	
  de	
  cases	
  geconstateerde	
  werking	
  van	
  de	
  visuele	
  verhalen.	
  Er	
  wordt	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  
samenhang	
  tussen	
  het	
  verhaal	
  en	
  de	
  kernwaarden,	
  de	
  samenhang	
  tussen	
  het	
  gebruikte	
  beeld	
  en	
  de	
  
kernwaarden,	
  waarop	
  het	
  visuele	
  verhaal	
  moest	
  inspelen,	
  waarvan	
  het	
  visuele	
  verhaal	
  het	
  publiek	
  
moest	
  overtuigen	
  en	
  de	
  mening	
  van	
  de	
  experts	
  over	
  de	
  visuele	
  verhalen	
  van	
  de	
  cases.	
  Door	
  inzicht	
  te	
  
krijgen	
  in	
  deze	
  zaken	
  kan	
  er	
  worden	
  vastgesteld	
  welke	
  doelen	
  de	
  visuele	
  verhalen	
  wel	
  en	
  niet	
  hebben	
  
bereikt.	
  En	
  om	
  eenzijdigheid	
  van	
  het	
  onderzoek	
  te	
  voorkomen	
  wordt	
  naast	
  de	
  visie	
  van	
  de	
  zender	
  ook	
  
de	
  visie	
  van	
  objectieve	
  experts	
  opgenomen	
  in	
  het	
  onderzoek.	
  	
  
• Een	
  afsluitende	
  conclusie.	
  In	
  de	
  conclusie	
  wordt	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  overeenkomsten	
  tussen	
  de	
  
manier	
  waarop	
  de	
  cases	
  visual	
  storytelling	
  hebben	
  ingezet	
  in	
  de	
  externe	
  communicatie	
  in	
  2013.	
  Er	
  
wordt	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  verhoudingen	
  tussen	
  de	
  beoogde	
  werkingen,	
  inventarisaties,	
  analyses	
  
en	
  geconstateerde	
  werkingen	
  van	
  de	
  cases.	
  Door	
  deze	
  vergelijkingen	
  te	
  doen,	
  wordt	
  in	
  kaart	
  gebracht	
  
over	
  er	
  een	
  algemeen	
  beeld	
  geschetst	
  kan	
  worden	
  van	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  storytelling	
  door	
  de	
  
vier	
  modemerken.	
  	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
  18	
  
Niet	
  onderzocht:	
  
• Er	
  wordt	
  geen	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  actuele	
  werking	
  van	
  de	
  visuele	
  verhalen	
  bij	
  het	
  publiek.	
  
Omdat	
  de	
  werking	
  van	
  visual	
  storytelling	
  niet	
  bij	
  het	
  publiek	
  wordt	
  gemeten,	
  kunnen	
  er	
  in	
  dit	
  
onderzoek	
  geen	
  uitspraken	
  gedaan	
  worden	
  over	
  de	
  mate	
  van	
  succes	
  van	
  de	
  toepassing	
  van	
  visual	
  
storytelling.	
  In	
  dit	
  onderzoek	
  wordt	
  alleen	
  in	
  kaart	
  gebracht	
  op	
  welke	
  manier	
  visual	
  
storytellingconcepten	
  worden	
  ingezet	
  door	
  de	
  cases	
  in	
  de	
  externe	
  communicatie	
  van	
  2013.	
  In	
  fase	
  2	
  
van	
  het	
  onderzoek	
  wordt	
  het	
  publiek	
  wel	
  meegenomen	
  in	
  het	
  onderzoek.	
  Deze	
  beslissing	
  is	
  genomen	
  
zodat	
  het	
  onderzoek	
  niet	
  te	
  groot	
  werd	
  om	
  uit	
  te	
  voeren	
  in	
  de	
  daarvoor	
  geplande	
  tijd.	
  	
  
• Visual	
  storytelling	
  uitingen	
  buiten	
  2013.	
  Social	
  media	
  en	
  de	
  daarbij	
  behorende	
  technische	
  
ontwikkelingen	
  hebben	
  invloed	
  op	
  de	
  visual	
  storytelling	
  uitingen.	
  Om	
  de	
  cases	
  zo	
  vergelijkbaar	
  
mogelijk	
  te	
  maken	
  is	
  er	
  voor	
  gekozen	
  om	
  de	
  meest	
  recente	
  data	
  te	
  gebruiken	
  binnen	
  een	
  afgeronde	
  
periode	
  zoals	
  een	
  jaar,	
  2013.	
  Zo	
  waren	
  er	
  ook	
  in	
  dit	
  jaar	
  dezelfde	
  middelen	
  beschikbaar	
  waar	
  de	
  cases	
  
gebruik	
  van	
  konden	
  maken	
  etcetera.	
  	
  
• Andere	
  cases	
  dan	
  Viktor&Rolf,	
  And	
  Beyond	
  Studios,	
  Tisja	
  Damen	
  en	
  Iris	
  van	
  Herpen.	
  Om	
  diepgang	
  
van	
  het	
  onderzoek	
  te	
  garanderen	
  is	
  er	
  voor	
  gekozen	
  om	
  uitgebreid	
  in	
  te	
  gaan	
  op	
  vier	
  cases	
  en	
  andere	
  
cases	
  buiten	
  beschouwing	
  te	
  laten.	
  	
  
	
  
1.6 Relevantie	
  
Praktische	
  relevantie	
  
Dit	
  onderzoek	
  is	
  relevant	
  voor	
  het	
  lectoraat	
  CBRD	
  en	
  zijn	
  opdrachtgever	
  ACICE.	
  Door	
  het	
  in	
  kaart	
  brengen	
  van	
  
de	
  manier	
  waarop	
  de	
  cases	
  visual	
  storytelling	
  hebben	
  toegepast	
  in	
  de	
  externe	
  communicatie	
  van	
  2013	
  is	
  er	
  
inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  organisaties	
  op	
  dit	
  moment	
  visual	
  storytelling	
  inzetten.	
  CBRD	
  doet	
  
onderzoek	
  naar	
  de	
  kracht	
  van	
  visual	
  storytelling	
  en	
  dit	
  inzicht	
  heeft	
  het	
  lectoraat	
  nodig	
  om	
  in	
  vervolgonderzoek	
  
de	
  kracht	
  van	
  visual	
  storytelling	
  in	
  kaart	
  te	
  kunnen	
  brengen.	
  	
  
	
  
Maatschappelijke	
  relevantie	
  
Sinds	
  2007	
  is	
  visual	
  storytelling	
  in	
  opmars.	
  Er	
  wordt	
  steeds	
  meer	
  over	
  het	
  onderwerp	
  geschreven,	
  maar	
  op	
  dit	
  
moment	
  is	
  de	
  term	
  nog	
  vrij	
  vaag.	
  Met	
  dit	
  onderzoek	
  is	
  inzicht	
  gegeven	
  in	
  de	
  manier	
  waarop	
  visual	
  storytelling	
  
wordt	
  ingezet	
  door	
  de	
  cases.	
  Andere	
  organisaties	
  krijgen	
  hierdoor	
  een	
  beeld	
  van	
  hoe	
  zij	
  zelf	
  mogelijk	
  in	
  de	
  
toekomst	
  ook	
  visual	
  storytelling	
  kunnen	
  inzetten.	
  	
  
	
  
Theoretische	
  relevantie	
  
Dit	
  onderzoek	
  is	
  onderdeel	
  van	
  een	
  groter	
  onderzoek	
  van	
  het	
  CBRD	
  betreft	
  het	
  in	
  kaart	
  brengen	
  van	
  de	
  kracht	
  
van	
  visual	
  storytelling.	
  Na	
  afronding	
  van	
  dit	
  grotere	
  onderzoek	
  zullen	
  er	
  nieuwe	
  modellen,	
  theorieën,	
  
succesfactoren	
  en	
  randvoorwaarden	
  ontstaan	
  rondom	
  visual	
  storytelling.	
  Dit	
  sub	
  onderzoek	
  helpt	
  het	
  grotere	
  
onderzoek	
  in	
  de	
  vorming	
  van	
  deze	
  nieuwe	
  modellen,	
  theorieën,	
  succesfactoren	
  en	
  randvoorwaarden.	
  	
  
	
  
1.7 Leeswijzer	
  
Dit	
  onderzoek	
  is	
  opgedeeld	
  in	
  verschillende	
  hoofdstukken.	
  In	
  hoofdstuk	
  1	
  is	
  de	
  opdrachtgever	
  ingeleid,	
  is	
  het	
  
probleem	
  en	
  de	
  doelstelling	
  beschreven	
  en	
  is	
  afgebakend	
  wat	
  wel	
  en	
  niet	
  onderzocht	
  zal	
  worden.	
  In	
  hoofdstuk	
  
2	
  zijn	
  de	
  theorieën	
  en	
  modellen	
  beschreven	
  die	
  fungeren	
  als	
  ondersteuning	
  in	
  dit	
  onderzoek.	
  Hoofdstuk	
  3	
  
behandelt	
  de	
  vraagstelling	
  die	
  in	
  dit	
  onderzoek	
  leidend	
  is.	
  De	
  hoofdvraag	
  en	
  deelvragen	
  komen	
  in	
  dit	
  hoofdstuk	
  
aan	
  bod.	
  Vervolgens	
  gaat	
  hoofdstuk	
  4	
  in	
  op	
  de	
  onderzoeksmethode	
  die	
  is	
  gebruikt	
  om	
  de	
  hoofdvraag	
  en	
  
deelvragen	
  te	
  beantwoorden.	
  In	
  hoofdstuk	
  5	
  zijn	
  de	
  resultaten	
  van	
  dit	
  onderzoek	
  beschreven.	
  In	
  dit	
  hoofdstuk	
  
worden	
  de	
  cases	
  in	
  verschillende	
  paragrafen	
  behandeld.	
  In	
  hoofdstuk	
  6	
  wordt	
  een	
  vergelijking	
  gemaakt	
  tussen	
  
de	
  verschillende	
  cases.	
  In	
  dit	
  hoofdstuk	
  zijn	
  de	
  conclusies	
  getrokken	
  aan	
  de	
  hand	
  van	
  de	
  resultaten	
  uit	
  
hoofdstuk	
  5.	
  Hoofdstuk	
  7	
  bestaat	
  uit	
  de	
  aanbevelingen	
  die	
  zijn	
  gedaan	
  aan	
  het	
  CBRD	
  door	
  middel	
  van	
  de	
  
bevindingen	
  die	
  volgden	
  uit	
  het	
  onderzoek.	
  Hoofdstuk	
  8	
  bevat	
  een	
  reflectie	
  op	
  het	
  onderzoek	
  vanuit	
  de	
  
onderzoeker.	
  Ten	
  slotte	
  bevat	
  dit	
  onderzoek	
  een	
  bibliografie	
  en	
  bevinden	
  de	
  bijlagen	
  zich	
  in	
  een	
  apart	
  
document.	
  	
  
	
  
  19	
  
2 Theoretisch	
  kader	
  
In	
  het	
  tweede	
  hoofdstuk	
  van	
  dit	
  onderzoek	
  zijn	
  alle	
  modellen	
  en	
  theorieën	
  beschreven	
  die	
  gebruikt	
  zijn	
  in	
  het	
  
onderzoek.	
  Ook	
  is	
  beschreven	
  op	
  welke	
  wijze	
  de	
  theorieën	
  en	
  modellen	
  gebruikt	
  zijn.	
  Onderstaande	
  modellen	
  en	
  
theorieën	
  zijn	
  gecategoriseerd	
  per	
  beeldanalyse,	
  verhaalanalyse	
  en	
  communicatieanalyse.	
  Vervolgens	
  is	
  er	
  een	
  
kritische	
  beschouwing	
  ten	
  opzichte	
  van	
  de	
  gebruikte	
  theorieën	
  en	
  modellen	
  beschreven.	
  Tot	
  slot	
  zijn	
  de	
  
theorieën	
  en	
  modellen	
  samengevoegd	
  in	
  een	
  theoretisch	
  raamwerk	
  en	
  is	
  uitgelegd	
  hoe	
  dit	
  raamwerk	
  dient	
  als	
  
rode	
  draad	
  door	
  het	
  onderzoek.	
  	
  
2.1 Beeldanalyse	
  
Semiotiek	
  
Semiotiek	
  is	
  een	
  theorie	
  die	
  gaat	
  over	
  het	
  in	
  kaart	
  brengen	
  van	
  de	
  betekenis	
  van	
  tekens	
  en	
  het	
  proces	
  van	
  
betekenisgeving.	
  De	
  theorie	
  wordt	
  in	
  dit	
  onderzoek	
  gebruikt	
  bij	
  het	
  analyseren	
  van	
  de	
  totstandkoming	
  van	
  de	
  
betekenis	
  van	
  (visuele)	
  informatie.	
  In	
  dit	
  onderzoek	
  is	
  de	
  theorie	
  van	
  Barthes	
  als	
  volgt	
  toegepast:	
  denotatie	
  
versus	
  connotatie.	
  	
  
Denotatie	
  heeft	
  betrekking	
  op	
  de	
  letterlijk	
  betekenis	
  van	
  informatie.	
  Het	
  heeft	
  betrekking	
  op	
  het	
  herkennen	
  
van	
  wat	
  er	
  is	
  te	
  zien.	
  Om	
  te	
  kunnen	
  herkennen	
  wat	
  er	
  wordt	
  afgebeeld,	
  moet	
  de	
  betekenis	
  van	
  het	
  afgebeelde	
  
bekend	
  zijn.	
  In	
  de	
  theorie	
  gaat	
  men	
  bij	
  denotatie	
  uit	
  van	
  de	
  algemene	
  kennis.	
  	
  De	
  kennis	
  kan	
  cultuurgebonden	
  
zijn.	
  Denotatie	
  bestaat	
  ook	
  weer	
  uit	
  twee	
  lagen,	
  primaire	
  denotatie	
  en	
  secundaire	
  denotatie.	
  Op	
  	
  het	
  niveau	
  
van	
  primaire	
  denotatie	
  gaat	
  het	
  om	
  het	
  herkennen	
  van	
  vorm,	
  rangschikking,	
  grootte,	
  onderling	
  afstanden,	
  
proporties,	
  materiaal,	
  kleur,	
  enzovoort.	
  Op	
  het	
  niveau	
  van	
  secundaire	
  denotatie	
  gaat	
  het	
  nog	
  steeds	
  om	
  het	
  
herkennen	
  van	
  de	
  letterlijke	
  betekenis,	
  maar	
  is	
  het	
  gebaseerd	
  op	
  de	
  kennis	
  die	
  men	
  beschikt	
  over	
  de	
  
informatie.	
  	
  
Connotatie	
  heeft	
  betrekking	
  op	
  de	
  subjectieve	
  betekenis	
  van	
  informatie.	
  Het	
  heeft	
  betrekking	
  op	
  de	
  
gevoelswaarde,	
  het	
  effect	
  van	
  de	
  betekenis,	
  het	
  begrijpen	
  van	
  de	
  ideeën	
  en	
  waarden	
  die	
  er	
  worden	
  
gepresenteerd	
  en	
  wat	
  de	
  betekenis	
  is	
  van	
  wat	
  er	
  is	
  te	
  zien.	
  Ook	
  connotatie	
  bestaat	
  uit	
  twee	
  lagen,	
  primaire	
  
connotatie	
  en	
  secundaire	
  connotatie.	
  Op	
  het	
  niveau	
  van	
  primaire	
  connotatie	
  gaat	
  het	
  om	
  de	
  betekenissen	
  die	
  
men	
  verleent	
  op	
  grond	
  van	
  zijn	
  cultuur	
  en	
  de	
  sociale	
  groep	
  waartoe	
  hij	
  behoort.	
  Op	
  het	
  niveau	
  van	
  secundaire	
  
connotatie	
  gaat	
  het	
  om	
  de	
  betekenis	
  die	
  men	
  verleent	
  op	
  grond	
  van	
  persoonlijke	
  ervaringen.	
  (Jos	
  van	
  den	
  
Broek,	
  2010)	
  
	
  
Toepassing	
  in	
  het	
  onderzoek:	
  
In	
  dit	
  onderzoek	
  is	
  de	
  theorie	
  gebruikt	
  bij	
  de	
  beeld	
  analyse.	
  Denotatie	
  is	
  toegepast	
  om	
  te	
  beschrijven	
  wat	
  de	
  
beelden	
  laten	
  zien.	
  Er	
  is	
  in	
  kaart	
  gebracht	
  wat	
  het	
  publiek	
  in	
  eerste	
  instantie	
  moet	
  herkennen	
  aan	
  de	
  beelden	
  
die	
  organisaties	
  hebben	
  gebruikt	
  bij	
  hun	
  externe	
  communicatie.	
  De	
  theorie	
  betreft	
  primaire	
  connotatie	
  is	
  in	
  dit	
  
onderzoek	
  gebruikt	
  bij	
  de	
  beschrijving	
  van	
  de	
  waarden	
  die	
  de	
  organisaties	
  met	
  de	
  visuele	
  beelden	
  wilden	
  
communiceren.	
  
	
  
Retorica	
  
Visuele	
  retorica	
  is	
  een	
  methode	
  die	
  wordt	
  toegepast	
  bij	
  de	
  analyse	
  naar	
  de	
  overtuigingskracht	
  van	
  beeld	
  en	
  de	
  
middelen	
  die	
  worden	
  ingezet	
  om	
  te	
  overtuigen.	
  Ethos,	
  pathos,	
  logos	
  en	
  kairos	
  zijn	
  de	
  overtuigingsmiddelen	
  die	
  
in	
  de	
  theorie	
  beschreven	
  worden	
  als	
  technieken	
  die	
  worden	
  toegepast	
  in	
  de	
  moderne	
  beeldcultuur.	
  Een	
  beeld	
  
maakt	
  gebruik	
  van	
  ethos	
  wanneer	
  het	
  verwijst	
  naar	
  de	
  geloofwaardigheid	
  van	
  de	
  persoon,	
  of	
  instelling	
  die	
  met	
  
een	
  beeld	
  de	
  kijker	
  wil	
  overtuigen.	
  De	
  inhoud,	
  het	
  gebruikte	
  beeld,	
  de	
  vormgeving,	
  het	
  gebruikte	
  lettertype	
  en	
  
de	
  kleuren	
  die	
  gebruikt	
  zijn	
  hebben	
  allen	
  invloed	
  op	
  de	
  geloofwaardigheid	
  van	
  informatie.	
  Een	
  beeld	
  maakt	
  
gebruik	
  van	
  Pathos	
  als	
  het	
  betrekking	
  heeft	
  op	
  de	
  emoties	
  van	
  het	
  publiek.	
  Het	
  gaat	
  om	
  het	
  direct	
  aanspreken	
  
van	
  het	
  gevoel.	
  Niet	
  alleen	
  de	
  inhoud	
  van	
  het	
  afgebeelde,	
  maar	
  ook	
  de	
  manier	
  waarop	
  een	
  foto	
  is	
  uitgesneden	
  
of	
  de	
  stijl	
  is	
  bepalend	
  voor	
  het	
  effect	
  van	
  de	
  emotie	
  van	
  het	
  afgebeelde.	
  Logos	
  wordt	
  gebruik	
  wanneer	
  een	
  
beeld	
  inspeelt	
  op	
  de	
  argumenten	
  waarmee	
  hij	
  zijn	
  publiek	
  probeert	
  te	
  overtuigen.	
  Het	
  gaat	
  bij	
  logos	
  om	
  de	
  
rationele	
  argumenten.	
  Met	
  beelden	
  kan	
  een	
  feitelijke	
  toestand	
  tot	
  stand	
  komen	
  door	
  de	
  evocatieve	
  kracht	
  en	
  
het	
  gevoel	
  van	
  realisme	
  die	
  beelden	
  bezitten.	
  Met	
  logos	
  worden	
  beelden	
  	
  gebruikt	
  om	
  de	
  wenselijkheid	
  te	
  
vergroten.	
  ‘Kairos,	
  de	
  aanpassing	
  van	
  de	
  spreker	
  van	
  zijn	
  boodschap	
  aan	
  precies	
  deze	
  omstandigheden	
  en	
  deze	
  
  20	
  
tijd.’	
  Een	
  beeld	
  maakt	
  gebruik	
  van	
  Kairos	
  als	
  het	
  betrekking	
  heeft	
  op	
  het	
  kiezen	
  van	
  precies	
  het	
  juiste	
  moment.	
  
(Broek,	
  2010)	
  
Bovenstaande	
  overtuigingstechnieken	
  kunnen	
  dus	
  als	
  middel	
  worden	
  ingezet	
  als	
  handvaten	
  om	
  het	
  publiek	
  
makkelijker	
  te	
  overtuigen.	
  Het	
  model	
  voor	
  de	
  retorische	
  beeldanalyse	
  maakt	
  inzichtelijk	
  waarvan	
  een	
  beeld	
  
moet	
  overtuigen	
  en	
  hoe	
  effectief	
  de	
  gekozen	
  middelen	
  zijn	
  toegepast.	
  Het	
  retorisch	
  model	
  is	
  een	
  stappenplan	
  
bestaande	
  uit	
  6	
  fases	
  (0-­‐5)	
  om	
  te	
  bepalen	
  welke	
  elementen	
  bijdragen	
  aan	
  een	
  retorisch	
  beeldanalyse.	
  In	
  dit	
  
onderzoek	
  worden	
  alleen	
  de	
  fases	
  0,	
  4	
  en	
  5	
  meegenomen.	
  In	
  fase	
  0	
  wordt	
  de	
  communicatieve	
  situatie	
  
inzichtelijk	
  gemaakt,	
  de	
  zender	
  en	
  de	
  ontvanger,	
  bronvermelding	
  en	
  medium	
  worden	
  in	
  kaart	
  gebracht.	
  In	
  fase	
  
4	
  wordt	
  bepaald	
  in	
  welke	
  mate	
  de	
  vier	
  overtuigingsmiddelen,	
  ethos,	
  pathos,	
  logos	
  en	
  kairos,	
  zijn	
  ingezet	
  bij	
  de	
  
visuele	
  vertelling	
  van	
  het	
  verhaal	
  en	
  in	
  fase	
  5	
  wordt	
  tot	
  een	
  slotoordeel	
  gekomen	
  over	
  de	
  effectiviteit	
  van	
  de	
  
toepassing	
  van	
  de	
  gekozen	
  overtuigingstechnieken.	
  (Broek,	
  2010)	
  
	
  
Toepassing	
  in	
  het	
  onderzoek:	
  
In	
  dit	
  onderzoek	
  is	
  fase	
  0	
  gebruikt	
  bij	
  de	
  inventarisatie	
  van	
  de	
  gebruikte	
  beelden.	
  Met	
  de	
  toepassing	
  van	
  deze	
  
fase	
  is	
  de	
  communicatieve	
  situatie	
  rondom	
  de	
  beelden	
  in	
  kaart	
  gebracht.	
  Fase	
  4	
  en	
  5	
  zijn	
  gebruikt	
  bij	
  het	
  in	
  
kaart	
  brengen	
  van	
  de	
  beoogde	
  werking	
  van	
  de	
  beelden	
  volgens	
  de	
  zender	
  en	
  in	
  hoeverre	
  dit	
  volgens	
  de	
  zender	
  
is	
  gelukt,	
  de	
  geconstateerde	
  werking.	
  	
  	
  
	
  
Statisch,	
  dynamisch	
  en	
  interactieve	
  visuele	
  narratieven	
  
Sherline	
  Pimenta	
  maakt	
  in	
  deze	
  theorie	
  onderscheid	
  van	
  drie	
  vormen	
  van	
  visuele	
  narratieven.	
  Statisch,	
  
dynamisch	
  en	
  interactieve	
  visuele	
  narratieven.	
  Statisch	
  visuele	
  narratieven	
  zijn	
  visuele	
  verhalen	
  die	
  bestaan	
  uit	
  
stilstaande	
  beelden.	
  Denk	
  aan	
  een	
  stripboek.	
  De	
  beelden	
  die	
  men	
  ziet	
  zijn	
  statisch,	
  maar	
  in	
  het	
  hoofd	
  maakt	
  
men	
  van	
  deze	
  statische	
  beelden	
  een	
  doorlopend	
  verhaal.	
  Dynamische	
  visuele	
  narratieven	
  zijn	
  visuele	
  verhalen	
  
die	
  bestaan	
  uit	
  bewegend	
  beeld.	
  De	
  beelden	
  zijn	
  allen	
  individuele	
  statische	
  beelden	
  die	
  in	
  een	
  bepaald	
  tempo	
  
worden	
  afgespeeld	
  waardoor	
  er	
  beeld	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  een	
  video	
  tot	
  stand	
  komt.	
  Interactieve	
  visuele	
  
narratieven	
  zijn	
  visuele	
  verhalen	
  die	
  kunnen	
  bestaan	
  uit	
  zowel	
  statische	
  als	
  dynamische	
  beelden.	
  Men	
  kan	
  zelf	
  
bepalen	
  op	
  welke	
  snelheid	
  het	
  visuele	
  verhaal	
  wordt	
  verteld.	
  De	
  kijker	
  wordt	
  onderdeel	
  van	
  het	
  visuele	
  
verhaal.	
  Denk	
  aan	
  gaming,	
  waarbij	
  de	
  gamer	
  het	
  tempo	
  van	
  de	
  vertelling	
  bepaald.	
  (Pimenta,	
  2010)	
  
	
  
Toepassing	
  in	
  het	
  onderzoek:	
  
In	
  dit	
  onderzoek	
  is	
  de	
  theorie	
  van	
  Sherline	
  Pimenta	
  gebruikt	
  bij	
  het	
  beschrijven	
  van	
  het	
  type	
  beeld	
  dat	
  is	
  
gebruikt	
  door	
  de	
  organisaties.	
  De	
  theorie	
  is	
  gebruikt	
  in	
  de	
  inventarisatie	
  bij	
  het	
  labelen	
  van	
  het	
  beeld	
  en	
  bij	
  de	
  
bepaling	
  of	
  het	
  soort	
  beeld	
  invloed	
  heeft	
  op	
  een	
  positieve	
  geconstateerde	
  werking.	
  	
  
	
  
2.2 Verhaalanalyse	
  
	
  
Story	
  en	
  plot	
  
In	
  de	
  theorie	
  over	
  story	
  en	
  plot	
  van	
  Thompson	
  en	
  Bordwell	
  wordt	
  onderscheid	
  gemaakt	
  tussen	
  het	
  verhaal	
  en	
  
de	
  manier	
  waarop	
  het	
  verhaal	
  wordt	
  verteld.	
  Het	
  verhaal,	
  oftewel	
  story,	
  is	
  de	
  samenhang	
  van	
  alle	
  getoonde	
  
gebeurtenissen	
  binnen	
  een	
  verhaal	
  en	
  de	
  impliciete	
  gebeurtenissen.	
  Impliciete	
  gebeurtenissen	
  zijn	
  
veronderstelde,	
  maar	
  niet	
  getoonde	
  gebeurtenissen.	
  In	
  de	
  volgorde	
  waarop	
  alle	
  verhaalelementen	
  worden	
  
gepresenteerd,	
  oftewel	
  plot,	
  is	
  het	
  onderscheid	
  gemaakt	
  tussen	
  suspense,	
  surprise	
  en	
  mysterie.	
  Bij	
  suspense	
  is	
  
de	
  toeschouwer	
  eerder	
  bekend	
  met	
  de	
  informatie	
  in	
  het	
  verhaal	
  dan	
  de	
  hoofdrolspeler,	
  bij	
  mysterie	
  is	
  de	
  
toeschouwer	
  tegelijkertijd	
  met	
  de	
  hoofdrolspeler	
  bekend	
  met	
  de	
  informatie	
  en	
  bij	
  surprise	
  is	
  de	
  toeschouwer	
  
later	
  bekend	
  met	
  de	
  informatie	
  dan	
  de	
  hoofdpersoon.	
  (Bordwell,	
  2004)	
  
	
  
Toepassing	
  in	
  het	
  onderzoek:	
  
In	
  dit	
  onderzoek	
  wordt	
  de	
  theorie	
  van	
  Bordwell	
  en	
  Thompson	
  gebruikt	
  bij	
  de	
  beschrijving	
  van	
  de	
  visuele	
  
verhalen	
  en	
  de	
  manier	
  waarop	
  deze	
  verhalen	
  zijn	
  toegepast	
  door	
  de	
  organisaties.	
  Op	
  deze	
  manier	
  is	
  een	
  
duidelijk	
  onderscheid	
  gemaakt	
  tussen	
  het	
  visuele	
  verhaal	
  en	
  het	
  gedeelte	
  van	
  het	
  verhaal	
  dat	
  is	
  verteld	
  door	
  de	
  
zender	
  in	
  2013.	
  	
  
	
  
	
  
	
  
	
  
  21	
  
Verstelstructuur	
  
Elk	
  verhaal	
  heeft	
  een	
  begin,	
  midden	
  en	
  einde.	
  Het	
  begin	
  is	
  over	
  het	
  algemeen	
  de	
  introductie	
  van	
  het	
  verhaal.	
  
Aan	
  het	
  begin	
  van	
  een	
  verhaal	
  worden	
  personages	
  van	
  het	
  verhaal	
  bekend	
  gemaakt	
  en	
  is	
  (een	
  deel)	
  van	
  de	
  
setting	
  zichtbaar.	
  In	
  onderstaand	
  figuur	
  is	
  deze	
  introductie	
  gekenmerkt	
  als	
  ACT	
  1.	
  In	
  het	
  midden	
  is	
  er	
  vaak	
  een	
  
spanningsopbouw	
  dat	
  eindigt	
  met	
  een	
  climax,	
  het	
  toppunt	
  van	
  het	
  verhaal.	
  Er	
  wordt	
  in	
  het	
  midden	
  gewerkt	
  
naar	
  het	
  doel	
  dat	
  het	
  personage	
  wil	
  behalen.	
  In	
  onderstaand	
  figuur	
  ACT	
  2.	
  Bij	
  het	
  einde	
  vind	
  de	
  climax	
  van	
  het	
  
verhaal	
  plaats,	
  bouwt	
  de	
  spanning	
  af	
  en	
  komen	
  de	
  puzzelstukjes	
  van	
  het	
  verhaal	
  bijeen.	
  Ook	
  wordt	
  bij	
  het	
  
einde	
  van	
  het	
  verhaal	
  duidelijk	
  of	
  het	
  personage	
  zijn	
  doel	
  heeft	
  bereikt.	
  In	
  onderstaand	
  figuur	
  ACT	
  3.	
  (Butler)	
  
	
  
	
  
	
  
Figuur	
  1.	
  Central	
  Plot	
  door	
  Robert	
  McKee	
  (McKee)	
  
	
  
Toepassing	
  in	
  het	
  onderzoek:	
  
In	
  dit	
  onderzoek	
  de	
  vertelstructuur	
  toegepast	
  bij	
  de	
  analyse	
  van	
  de	
  verhalen	
  van	
  de	
  cases.	
  Door	
  gebruik	
  van	
  
deze	
  theorienis	
  inzicht	
  verkregen	
  in	
  de	
  opbouw	
  van	
  de	
  verhalen	
  verteld	
  door	
  de	
  cases.	
  	
  
	
  
	
  
Elementen	
  van	
  verhaal	
  volgens	
  experts	
  
Uit	
  een	
  expertpanel	
  zijn	
  vier	
  experts	
  met	
  elkaar	
  overeen	
  gekomen	
  dat	
  verhaal	
  bestaat	
  uit	
  minimaal	
  vijf	
  
elementen.	
  Deze	
  elementen	
  zijn	
  tot	
  stand	
  gekomen	
  door	
  middel	
  van	
  hun	
  ervaring	
  in	
  het	
  vakgebied	
  en	
  hun	
  
kennis	
  op	
  het	
  gebied	
  van	
  storytelling.	
  De	
  elementen	
  zijn	
  hieronder	
  beschreven.	
  	
  
	
  
Personage	
  
Het	
  verhaal	
  begint	
  bij	
  het	
  personage,	
  de	
  hoofdpersoon,	
  en	
  dat	
  personage	
  eindigt	
  ergens.	
  Een	
  personage	
  hoeft	
  
niet	
  per	
  se	
  een	
  mens	
  te	
  zijn,	
  maar	
  kan	
  bijvoorbeeld	
  ook	
  een	
  robot,	
  gebouw	
  of	
  merk	
  zijn.	
  Het	
  personage	
  wil	
  een	
  
bepaald	
  doel	
  bereiken	
  en	
  gaat	
  een	
  bepaalde	
  ontwikkeling	
  aan.	
  Het	
  doel	
  en	
  de	
  ontwikkeling	
  verschillen	
  per	
  
personage.	
  De	
  ontwikkeling	
  kan	
  ook	
  een	
  conflict	
  bevatten,	
  maar	
  dat	
  is	
  niet	
  essentieel.	
  (Esther	
  Wouda,	
  2014)	
  
	
  
Ontwikkeling	
  
Het	
  personage	
  gaat	
  dus	
  een	
  bepaalde	
  ontwikkeling	
  aan.	
  De	
  ontwikkeling	
  bepaalt	
  het	
  begin	
  en	
  einde	
  van	
  een	
  
verhaal.	
  Een	
  verhaal	
  hoeft	
  overigens	
  niet	
  te	
  beginnen	
  bij	
  het	
  begin	
  en	
  te	
  eindigen	
  bij	
  het	
  einde,	
  maar	
  kan	
  op	
  
niet	
  chronologische	
  volgorde	
  verteld	
  worden.	
  Een	
  ontwikkeling	
  kan	
  een	
  conflict	
  bevatten,	
  maar	
  dat	
  is	
  niet	
  
essentieel.	
  Een	
  conflict	
  houdt	
  in	
  dat	
  het	
  personage	
  weerstand	
  krijgt	
  bij	
  het	
  bereiken	
  van	
  zijn	
  doel.	
  Het	
  
personage	
  wil	
  iets	
  en	
  wordt	
  daarin	
  tegengewerkt	
  door	
  iets	
  of	
  iemand,	
  dit	
  kan	
  van	
  alles	
  zijn.	
  Het	
  is	
  de	
  opbouw	
  
van	
  de	
  spanning.	
  Een	
  ontwikkeling	
  kan	
  plaatsvinden	
  in	
  de	
  vorm	
  van	
  tijd	
  of	
  ruimte.	
  Bijvoorbeeld	
  een	
  festival	
  is	
  
meer	
  een	
  verhaal	
  dat	
  kan	
  vertellen	
  met	
  tijd	
  en	
  een	
  website	
  is	
  meer	
  een	
  verhaal	
  dat	
  kan	
  vertellen	
  met	
  ruimte.	
  
(Esther	
  Wouda,	
  2014)	
  
	
  
Setting	
  
Een	
  setting	
  is	
  een	
  bepaalde	
  kadering	
  binnen	
  een	
  verhaal.	
  Voor	
  een	
  modeshow	
  kan	
  de	
  setting	
  bijvoorbeeld	
  de	
  
omgeving	
  zijn	
  waarin	
  de	
  show	
  is	
  getoond.	
  De	
  setting	
  bepaald	
  de	
  context	
  en	
  sfeer	
  van	
  het	
  verhaal.	
  “Een	
  
liefdesdrama	
  in	
  de	
  stad	
  heeft	
  een	
  heel	
  andere	
  sfeer	
  dan	
  liefdesdrama	
  op	
  de	
  Noordpool,	
  ondanks	
  dat	
  de	
  rest	
  
van	
  het	
  verhaal	
  hetzelfde	
  kan	
  zijn.”	
  (Esther	
  Wouda,	
  2014)	
  
	
  
Kern/boodschap	
  
De	
  kern	
  of	
  boodschap	
  is	
  datgene	
  dat	
  de	
  bedenker	
  van	
  het	
  verhaal	
  wil	
  vertellen.	
  Het	
  thema,	
  de	
  bewering,	
  het	
  
moraal	
  of	
  de	
  betekenis	
  bijvoorbeeld.	
  De	
  boodschap	
  wordt	
  door	
  middel	
  van	
  het	
  personage,	
  de	
  ontwikkeling	
  en	
  
de	
  setting	
  gevisualiseerd	
  en	
  het	
  is	
  dan	
  ook	
  zeer	
  belangrijk	
  dat	
  de	
  kern	
  een	
  sterke	
  basis	
  heeft.	
  	
  “Als	
  er	
  in	
  de	
  kern	
  
dus	
  iets	
  schort	
  dan	
  krijg	
  je	
  dus	
  een	
  kink	
  in	
  de	
  kabel.”	
  De	
  boodschap	
  is	
  ook	
  datgene	
  dat	
  moet	
  blijven	
  hangen	
  bij	
  
de	
  kijker	
  ten	
  einde	
  van	
  het	
  verhaal.	
  (Esther	
  Wouda,	
  2014)	
  
	
  
  22	
  
Samenhang	
  
Het	
  laatste	
  element	
  van	
  een	
  verhaal	
  is	
  de	
  samenhang	
  van	
  bovenstaande	
  elementen.	
  Het	
  is	
  belangrijk	
  dat	
  het	
  
personage,	
  de	
  ontwikkeling,	
  de	
  setting	
  en	
  de	
  boodschap	
  van	
  een	
  verhaal	
  gezamenlijk	
  herkenbaar	
  zijn	
  als	
  één	
  
verhaal.	
  Gebeurt	
  dit	
  niet,	
  dan	
  is	
  er	
  kans	
  op	
  miscommunicatie	
  naar	
  het	
  publiek.	
  Als	
  bijvoorbeeld	
  het	
  personage	
  
een	
  bepaalde	
  ontwikkeling	
  aan	
  gaat	
  die	
  niet	
  in	
  de	
  setting	
  past,	
  is	
  er	
  een	
  kans	
  dat	
  te	
  boodschap	
  niet	
  wordt	
  
begrepen	
  door	
  het	
  publiek.	
  (Esther	
  Wouda,	
  2014)	
  
	
  
Toepassing	
  in	
  het	
  onderzoek:	
  
In	
  dit	
  onderzoek	
  zijn	
  bovenstaande	
  elementen	
  van	
  een	
  verhaal	
  toegepast	
  in	
  de	
  analyse	
  om	
  de	
  verhalen	
  van	
  de	
  
cases	
  te	
  ontleden.	
  Door	
  de	
  verhalen	
  van	
  de	
  cases	
  op	
  eenzelfde	
  manier	
  te	
  ontleden	
  zijn	
  de	
  verhalen	
  
vergelijkbaar	
  geworden.	
  	
  
	
  
2.3 Communicatieanalyse	
  	
  
	
  
Kennis,	
  houding	
  en	
  gedrag	
  
Volgens	
  Martijn	
  Hemminga	
  kan	
  een	
  communicatiedoelstelling	
  bestaan	
  uit	
  een	
  drietal	
  hoofddoelstellingen;	
  
kennis,	
  houding	
  en	
  gedrag.	
  In	
  de	
  praktijk	
  komt	
  het	
  niet	
  snel	
  voor	
  dat	
  alle	
  drie	
  de	
  soorten	
  doelstellingen	
  
tegelijkertijd	
  even	
  belangrijk	
  zijn	
  voor	
  een	
  organisatie.	
  De	
  keuze	
  van	
  de	
  soort	
  doelstelling	
  is	
  over	
  het	
  algemeen	
  
afhankelijk	
  van	
  de	
  informatie	
  die	
  al	
  bekend	
  is	
  bij	
  de	
  doelgroep.	
  Als	
  de	
  doelgroep	
  nog	
  niet	
  bekend	
  is	
  met	
  het	
  
merk	
  of	
  product	
  is	
  de	
  doelstelling	
  betreft	
  kennis	
  het	
  meest	
  logisch.	
  De	
  doelstelling	
  betreft	
  kennis	
  heeft	
  
betrekking	
  tot	
  het	
  informeren	
  van	
  de	
  doelgroep.	
  Er	
  wordt	
  inzicht	
  gegeven	
  in	
  de	
  achtergrond	
  van	
  het	
  product	
  of	
  
merk.	
  Wanneer	
  de	
  doelgroep	
  het	
  product	
  of	
  merk	
  wel	
  kent,	
  maar	
  er	
  niet	
  positief	
  tegenover	
  staat,	
  is	
  een	
  
communicatiedoelstelling	
  betreft	
  houding	
  de	
  meest	
  toepasselijke	
  keuze.	
  De	
  doelstelling	
  betreft	
  houding	
  heeft	
  
betrekking	
  op	
  het	
  beïnvloeden	
  van	
  hoe	
  de	
  doelgroep	
  staat	
  tegenover	
  het	
  product	
  of	
  merk.	
  Is	
  de	
  doelgroep	
  
zowel	
  bekend	
  met	
  het	
  product	
  of	
  merk	
  als	
  dat	
  ze	
  er	
  positief	
  tegenover	
  staan,	
  maar	
  wordt	
  het	
  weinig	
  verkocht,	
  
dan	
  is	
  een	
  doelstelling	
  betreft	
  gedrag	
  de	
  voornaamste	
  keuze.	
  De	
  doelstelling	
  betreft	
  gedrag	
  heeft	
  betrekking	
  
op	
  het	
  activeren	
  van	
  de	
  doelgroep	
  of	
  het	
  beïnvloeden	
  van	
  het	
  gedrag	
  de	
  doelgroep.	
  De	
  doelgroep	
  activeren	
  
iets	
  juist	
  wel	
  of	
  niet	
  te	
  ondernemen.	
  (Hemminga,	
  2010)	
  	
  
	
  
Toepassing	
  in	
  het	
  onderzoek:	
  
In	
  dit	
  onderzoek	
  wordt	
  de	
  theorie	
  betreft	
  de	
  drie	
  hoofddoelstellingen	
  kennis,	
  houding	
  en	
  gedrag	
  gebruikt	
  bij	
  
het	
  inzichtelijk	
  maken	
  van	
  de	
  communicatiedoelstelling	
  van	
  de	
  organisaties	
  betreft	
  de	
  toepassing	
  van	
  visuele	
  
verhalen.	
  Verder	
  is	
  de	
  theorie	
  gebruikt	
  om	
  de	
  beoogde	
  werking	
  en	
  geconstateerde	
  werking	
  in	
  kaart	
  te	
  brengen.	
  	
  
	
  
Paid,	
  owned,	
  earned	
  
Marketingcommunicatie	
  uitingen	
  kunnen	
  via	
  verschillende	
  kanalen	
  worden	
  verspreid.	
  Bij	
  crossmediale	
  
communicatie	
  spreekt	
  men	
  van	
  een	
  verhouding	
  tussen	
  paid,	
  owned	
  en	
  earned.	
  Een	
  verhouding	
  tussen	
  deze	
  
drie	
  kanalen	
  zou	
  leiden	
  tot	
  “the	
  big	
  idea”,	
  een	
  goed	
  uitgewerkte	
  creatieve	
  boodschap,	
  het	
  centrale	
  thema	
  dat	
  
alle	
  uitingen	
  met	
  elkaar	
  verbindt.	
  
Onder	
  owned	
  media	
  vallen	
  alle	
  media	
  die	
  eigendom	
  zijn	
  van	
  de	
  zender	
  en	
  waar	
  men	
  dus	
  de	
  volledige	
  controle	
  
heeft	
  over	
  de	
  communicatie	
  uitingen.	
  Denk	
  aan	
  de	
  eigen	
  website,	
  brochures,	
  brieven,	
  e-­‐mail,	
  Facebookpagina,	
  
het	
  twitteraccount	
  van	
  een	
  organisatie.	
  Onder	
  paid	
  media	
  vallen	
  alle	
  media	
  waarvoor	
  de	
  zender	
  heeft	
  moeten	
  
betalen	
  voor	
  mediaruimte.	
  Denk	
  aan	
  advertenties,	
  commercials,	
  aadword-­‐	
  campagnes,	
  banners	
  en	
  social	
  
advertising	
  op	
  Facebook.	
  De	
  organisatie	
  heeft	
  geen	
  volledige	
  controle	
  meer	
  over	
  de	
  communicatie	
  uitingen,	
  
maar	
  heeft	
  wel	
  inspraak	
  op	
  de	
  vorm,	
  inhoud	
  en	
  content	
  van	
  de	
  communicatie	
  uitingen.	
  Onder	
  earned	
  media	
  
vallen	
  alle	
  media	
  waar	
  de	
  zender	
  zelf	
  geen	
  invloed	
  op	
  heeft	
  uitgewerkt	
  oftewel	
  free	
  publicity.	
  Denk	
  aan	
  mond-­‐
tot-­‐mondreclame,	
  artikelen,	
  sharings,	
  retweets,	
  likes,	
  reviews	
  en	
  dialogen	
  die	
  op	
  social	
  media	
  ontstaan.	
  De	
  
organisatie	
  heeft	
  niet	
  hoeven	
  betalen	
  voor	
  de	
  mediaruimte,	
  maar	
  heeft	
  ook	
  geen	
  controle	
  of	
  inspraak	
  meer	
  op	
  
de	
  vorm,	
  inhoud	
  en	
  content	
  van	
  de	
  communicatie	
  uitingen.	
  	
  
	
  
	
  
	
  
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2
onderzoeksrapport 1.2

More Related Content

Similar to onderzoeksrapport 1.2

Afstudeerverslag Stijn Bekkers - Toekomst scenario's en Business Modellen
Afstudeerverslag Stijn Bekkers - Toekomst scenario's en Business ModellenAfstudeerverslag Stijn Bekkers - Toekomst scenario's en Business Modellen
Afstudeerverslag Stijn Bekkers - Toekomst scenario's en Business ModellenTheFutureNow
 
Social Media Optimization - It All Starts With Search
Social Media Optimization - It All Starts With SearchSocial Media Optimization - It All Starts With Search
Social Media Optimization - It All Starts With SearchTim Schnitzler
 
Jaarverslag 2012, Project Aanpak Eenzaamheid Hatert 2.0
Jaarverslag 2012, Project Aanpak Eenzaamheid Hatert 2.0Jaarverslag 2012, Project Aanpak Eenzaamheid Hatert 2.0
Jaarverslag 2012, Project Aanpak Eenzaamheid Hatert 2.0Bouwen is communiceren
 
ENCA 2016 - Genoa - Nico Wulffraat
ENCA 2016 - Genoa - Nico WulffraatENCA 2016 - Genoa - Nico Wulffraat
ENCA 2016 - Genoa - Nico Wulffraatanton gruss
 
Samen de toekomst van de stad creëren (masterscriptie)
Samen de toekomst van de stad creëren (masterscriptie)Samen de toekomst van de stad creëren (masterscriptie)
Samen de toekomst van de stad creëren (masterscriptie)Marcel Kesselring
 
1. Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio's - Afstudeerraport Bram Jacobs
1. Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio's - Afstudeerraport Bram Jacobs1. Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio's - Afstudeerraport Bram Jacobs
1. Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio's - Afstudeerraport Bram JacobsBram Jacobs
 
Design rationale pb_fase2_team3_v1.6
Design rationale pb_fase2_team3_v1.6Design rationale pb_fase2_team3_v1.6
Design rationale pb_fase2_team3_v1.6MitchKappen
 
Gebruik van VR in het onderwijs - Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbri...
Gebruik van VR in het onderwijs - Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbri...Gebruik van VR in het onderwijs - Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbri...
Gebruik van VR in het onderwijs - Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbri...SURF Events
 
Nieuwsbrief VAL congres
Nieuwsbrief VAL congresNieuwsbrief VAL congres
Nieuwsbrief VAL congresCitowoz
 
Evaluatie Delft Open Course Ware
Evaluatie Delft Open Course WareEvaluatie Delft Open Course Ware
Evaluatie Delft Open Course WareProven Partners
 
Evaluatie virtuele leeromgeving
Evaluatie virtuele leeromgevingEvaluatie virtuele leeromgeving
Evaluatie virtuele leeromgevingRinkweijs
 
Vr voor kerkbezoek onderzoeksrapport versie-2
Vr voor kerkbezoek   onderzoeksrapport versie-2Vr voor kerkbezoek   onderzoeksrapport versie-2
Vr voor kerkbezoek onderzoeksrapport versie-2rloggen
 
Nieuwsbrief Citowoz december
Nieuwsbrief Citowoz decemberNieuwsbrief Citowoz december
Nieuwsbrief Citowoz decemberCitowoz
 
Lancering Vloek of zegen, 26 februari 2015 | Alexander Vander Stichele
Lancering Vloek of zegen, 26 februari 2015 | Alexander Vander SticheleLancering Vloek of zegen, 26 februari 2015 | Alexander Vander Stichele
Lancering Vloek of zegen, 26 februari 2015 | Alexander Vander SticheleFARO
 
Workshop kwaliteit jeugd regiobijeenkomst vng december 2016
Workshop kwaliteit jeugd   regiobijeenkomst vng  december 2016Workshop kwaliteit jeugd   regiobijeenkomst vng  december 2016
Workshop kwaliteit jeugd regiobijeenkomst vng december 2016Marion van der Bliek
 

Similar to onderzoeksrapport 1.2 (20)

Afstudeerverslag Stijn Bekkers - Toekomst scenario's en Business Modellen
Afstudeerverslag Stijn Bekkers - Toekomst scenario's en Business ModellenAfstudeerverslag Stijn Bekkers - Toekomst scenario's en Business Modellen
Afstudeerverslag Stijn Bekkers - Toekomst scenario's en Business Modellen
 
Social Media Optimization - It All Starts With Search
Social Media Optimization - It All Starts With SearchSocial Media Optimization - It All Starts With Search
Social Media Optimization - It All Starts With Search
 
Jaarverslag 2012, Project Aanpak Eenzaamheid Hatert 2.0
Jaarverslag 2012, Project Aanpak Eenzaamheid Hatert 2.0Jaarverslag 2012, Project Aanpak Eenzaamheid Hatert 2.0
Jaarverslag 2012, Project Aanpak Eenzaamheid Hatert 2.0
 
ENCA 2016 - Genoa - Nico Wulffraat
ENCA 2016 - Genoa - Nico WulffraatENCA 2016 - Genoa - Nico Wulffraat
ENCA 2016 - Genoa - Nico Wulffraat
 
Samen de toekomst van de stad creëren (masterscriptie)
Samen de toekomst van de stad creëren (masterscriptie)Samen de toekomst van de stad creëren (masterscriptie)
Samen de toekomst van de stad creëren (masterscriptie)
 
1. Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio's - Afstudeerraport Bram Jacobs
1. Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio's - Afstudeerraport Bram Jacobs1. Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio's - Afstudeerraport Bram Jacobs
1. Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio's - Afstudeerraport Bram Jacobs
 
Jasper vandegaer propo
Jasper vandegaer propoJasper vandegaer propo
Jasper vandegaer propo
 
Design rationale pb_fase2_team3_v1.6
Design rationale pb_fase2_team3_v1.6Design rationale pb_fase2_team3_v1.6
Design rationale pb_fase2_team3_v1.6
 
Gebruik van VR in het onderwijs - Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbri...
Gebruik van VR in het onderwijs - Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbri...Gebruik van VR in het onderwijs - Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbri...
Gebruik van VR in het onderwijs - Carlijn Bergwerff en Maarten Struijk Wilbri...
 
Nieuwsbrief VAL congres
Nieuwsbrief VAL congresNieuwsbrief VAL congres
Nieuwsbrief VAL congres
 
Assessment ro 2
Assessment ro 2Assessment ro 2
Assessment ro 2
 
Evaluatie Delft Open Course Ware
Evaluatie Delft Open Course WareEvaluatie Delft Open Course Ware
Evaluatie Delft Open Course Ware
 
Evaluatie virtuele leeromgeving
Evaluatie virtuele leeromgevingEvaluatie virtuele leeromgeving
Evaluatie virtuele leeromgeving
 
Vr voor kerkbezoek onderzoeksrapport versie-2
Vr voor kerkbezoek   onderzoeksrapport versie-2Vr voor kerkbezoek   onderzoeksrapport versie-2
Vr voor kerkbezoek onderzoeksrapport versie-2
 
Nieuwsbrief Citowoz december
Nieuwsbrief Citowoz decemberNieuwsbrief Citowoz december
Nieuwsbrief Citowoz december
 
CV_Barbara_Devilee_2015
CV_Barbara_Devilee_2015CV_Barbara_Devilee_2015
CV_Barbara_Devilee_2015
 
Lancering Vloek of zegen, 26 februari 2015 | Alexander Vander Stichele
Lancering Vloek of zegen, 26 februari 2015 | Alexander Vander SticheleLancering Vloek of zegen, 26 februari 2015 | Alexander Vander Stichele
Lancering Vloek of zegen, 26 februari 2015 | Alexander Vander Stichele
 
Afstudeerverslag Meten iBewustzijn
Afstudeerverslag Meten iBewustzijnAfstudeerverslag Meten iBewustzijn
Afstudeerverslag Meten iBewustzijn
 
Workshop kwaliteit jeugd regiobijeenkomst vng december 2016
Workshop kwaliteit jeugd   regiobijeenkomst vng  december 2016Workshop kwaliteit jeugd   regiobijeenkomst vng  december 2016
Workshop kwaliteit jeugd regiobijeenkomst vng december 2016
 
Een Eerste Kijk Op Leren
Een Eerste Kijk Op LerenEen Eerste Kijk Op Leren
Een Eerste Kijk Op Leren
 

onderzoeksrapport 1.2

  • 1.   1     Visuele verhalen Zoë Déjean InHolland Diemen september 2014 VIKTOR&ROLF IRIS VAN HERPEN TISJA DAMEN AND BEYOND STUDIOS
  • 2.   2                                                                                                
  • 3.   3   Visuele  verhalen  verteld  door   VIKTOR&ROLF,  IRIS  VAN  HERPEN,   TISJA  DAMEN  en  AND  BEYOND   STUDIOS.                                                         Titel:     Visuele  verhalen  verteld  door  Viktor&Rolf,  Iris  van  Herpen,  Tisja  Damen  en   And  Beyond  Studios   Auteur:   Zoë  Déjean   Studentnummer:   492283     Opleiding:   Vrijetijdsmanagement   Onderwijsinstelling:   Hogeschool  InHolland  Diemen       Begeleider:   Esther  Bouw   Opdrachtgever:   Lectoraat  CBRD   Begeleider  opdrachtgever:   Willy  Geurts     Datum:   26-­‐09-­‐2014   Plaats:   Amsterdam      
  • 4.   4                                                                                                
  • 5.   5   Samenvatting     Dit  onderzoek  is  onderdeel  van  fase  1  van  een  groter  onderzoek  naar  de  kracht  van  visual  storytelling.  Visual   storytelling  is  een  steeds  populairder  wordende  term,  maar  het  is  nog  niet  duidelijk  hoe  visual  storytelling   moet  worden  ingezet.  Visual  storytelling  kan  in  het  Nederlands  beschreven  worden  als  de  visuele  vertelling  van   een  verhaal  en  de  term  komt  voort  uit  twee  trends:  De  steeds  visueler  wordende  communicatie  en  het  gebruik   van  storytelling  binnen  de  communicatie.  Om  inzicht  te  krijgen  in  de  toepassing  van  visual  storytelling  heeft  het   lectoraat  CBRD  vanuit  Amsterdam  Creative  Industry  Centre  of  Expertise  (ACICE)  de  opdracht  gekregen  om  de   kracht  van  visual  storytelling  te  identificeren.  Het  lectoraat  CBRD  doet  onder  andere  praktijkgericht  onderzoek   in  opdracht  van  externe  partijen.  Deze  opdrachten  worden  uitgevoerd  in  samenwerking  met  studenten,   aangestuurd  door  leden  van  het  lectoraat.  Naast  het  doen  van  praktijkgericht  onderzoek  geeft  het  lectoraat   ook  lezingen,  workshops  en  trainingen  en  verzorgt  het  publicaties,  onderwijsontwikkeling  en  colleges.  Dit   onderzoek  behoort  dus  tot  fase  1  van  een  gefaseerd  onderzoek  naar  de  kracht  van  visual  storytelling.  In  deze   eerste  fase  is  inzicht  verkregen  in  de  manier  waarop  het  bedrijfsleven  visual  storytelling  inzet.  Het  CBRD  heeft   verschillende  kleinere  onderzoeken  lopen  binnen  de  eerste  fase  om  inzicht  te  krijgen  in  de  toepassing  van   visual  storytelling  binnen  verschillende  branches  in  de  Creatieve  Industrie.  Dit  onderzoek  is  een  van  de  kleinere   onderzoeken.  Het  doel  van  dit  specifieke  onderzoek  is  inzicht  krijgen  in  de  manier  waarop  Viktor&Rolf,  And   Beyond  Studios,  Tisja  Damen  en  Iris  van  Herpen  visual  storytelling  hebben  ingezet  bij  hun  externe   communicatie  in  2013,  ten  einde  vergelijkingen  te  doen  tussen  de  cases  en  advies  te  geven  richting  het   lectoraat  CBRD  betreft  richtlijnen  en  kansen/aandachtspunten  voor  het  vervolgonderzoek  naar  de  kracht  van   visual  storytelling.       Dit  onderzoek  is  een  verkennend  onderzoek  en  er  zijn  op  dit  moment  nog  geen  modellen  beschikbaar  die   toegepast  waren  op  dit  onderzoek.  Daarom  is  ervoor  gekozen  om  een  veelvoud  van  modellen  en  theorieën  te   gebruiken  die  een  toepassing  hebben  op  beeldanalyse,  verhaalanalyse  en  communicatiestrategie.  Deze   modellen  en  theorieën  hebben  gediend  als  rode  draad  door  het  onderzoek.  Zo  zijn  de  basis  voor  de   interviewvragen,  het  expertpanel  en  de  resultaten  afgeleid  vanuit  deze  modellen  en  theorieën.  Door  gebruik   van  deze  modellen  en  theorieën  zijn  zowel  de  beeldende  als  verhalende  en  communicerende  elementen  van   visual  storytelling  meegenomen  in  het  onderzoek.  In  dit  onderzoek  is  er  eerst  uitgebreid  onderzoek  gedaan   naar  de  visuele  data  die  de  cases  in  2013  hebben  gecommuniceerd.  De  data  is  geïnventariseerd,  is  op  basis  van   thema’s  gecategoriseerd  en  is  vervolgens  tijdens  de  diepte  interviews  ter  controle  voorgelegd  aan  de  cases.  De   geïnterviewden  waren  in  2013  betrokken  bij  de  communicatie  of  de  strategische  beslissingen  van  de  case.   Nadat  de  data  uit  de  interviews  zijn  verzameld,  zijn  deze  voorgelegd  aan  vier  experts  binnen  een  expertpanel.   De  experts  gaven  hun  visie  op  de  manier  waarop  de  cases  visual  storytelling  hadden  ingezet.  Deze  visie  is  in  het   onderzoek  verwerkt.  De  experts  zijn  geselecteerd  op  de  branche  waarin  ze  actief  zijn.  Dit  is  gedaan  zodat  er   zowel  visuele  als  verhalende  experts  aan  tafel  zaten.  Vervolgens  zijn  in  de  resultaten  de  beoogde  werking,  de   gecommuniceerde  beelden  en  verhalen  en  de  geconstateerde  werking  van  vier  verschillende  cases  binnen  de   modebranche  beschreven.       In  de  conclusies  zijn  de  cases  met  elkaar  vergeleken  om  een  overeenkomende  lijn  vast  te  stellen.  De   belangrijkste  conclusies  die  uit  dit  onderzoek  zijn  getrokken,  zijn  dat  alle  vier  de  cases  bewust  visual  storytelling   hebben  toegepast,  dat  alle  vier  de  cases  per  collectie  of  concept  een  apart  visueel  verhaal  hebben  gecreëerd,   dat  de  cases,  behalve  Viktor&Rolf,  de  door  de  bezoekers  vertelde  visuele  verhalen  niet  meenemen  in  de  visuele   vertelling  van  hun  verhalen  en  dat  alle  vier  de  cases  de  volledige  regie  van  de  vertelde  verhalen  in  handen   houden.  Volgens  de  experts  is  dit  een  gemiste  kans,  want  zij  zijn  van  mening  dat  het  oppakken  van  de  verhalen   zoals  deze  door  de  bezoekers  worden  verteld,  zorgt  voor  meer  participatie  en  betrokkenheid  met  de   doelgroep.     In  de  aanbevelingen  zijn  adviezen  gegeven  richting  het  lectoraat  CBRD  over  de  invulling  van  fase  2.  Zo  is  er   advies  gegeven  over  een  nieuwe  definitie  van  visual  storytelling,  die  ook  betrekking  heeft  op  de  visuele   verhalen  verteld  door  het  publiek.  Verder  is  er  advies  gegeven  in  de  vorm  van  richtlijnen  en  aandachtspunten   voor  de  invulling  van  een  stappenplan  voor  de  toepassing  van  visual  storytelling.  Er  is  advies  gegeven  over  het   ontleden  van  een  verhaal,  de  te  nemen  stappen  bij  de  ontwikkeling  en  communicatie  van  visual  storytelling  en   er  is  advies  gegeven  betreft  de  bevindingen  die  zijn  gedaan  vanuit  de  vier  onderzochte  cases.  Tot  slot  zijn  er  in   dit  onderzoek  geen  uitspraken  kunnen  doen  over  de  mate  van  succes  waarmee  visual  storytelling  kan  worden   ingezet,  omdat  de  publiekskant  niet  is  meegenomen.  In  de  aanbevelingen  is  advies  gegeven  richting  het   lectoraat  CBRD  in  de  vorm  van  richtlijnen  voor  een  meting  van  succes  van  de  toegepaste  visual  storytelling  bij   het  publiek.    
  • 6.   6                                              
  • 7.   7   Voorwoord       Voor  u  ligt  het  onderzoeksrapport  dat  is  uitgevoerd  in  opdracht  van  het  lecotraat  CBRD  en  ACICE.  Dit   onderzoek  is  geschreven  als  afstudeeropdracht  voor  de  opleiding  Vrijetijdsmanagement  te  Inholland  Diemen.   Er  is  onderzoek  gedaan  naar  de  manier  waarop  Vikor&Rolf,  Iris  van  Herpen,  Tisja  Damen  en  And  Beyond   Studios  visual  storytelling  hebben  ingezet  in  de  externe  communicatie  van  2013.  Dit  onderzoek  maakt  deel  uit   van  een  groter  onderzoek  van  het  lectoraat  CBRD  betreft  het  in  kaart  brengen  van  de  kracht  van  visual   storytelling.         Bij  het  schrijven  van  dit  onderzoek  heb  ik  veel  steun  mogen  ontvangen  van  Willy  Geurts  en  Wim  Honders.  Het   was  erg  fijn  om  hen  als  opdrachtgevers  te  hebben  en  mede  dankzij  hen  is  het  mij  gelukt  om  dit  rapport  zo  vorm   te  geven  zoals  het  hier  voor  u  ligt.  Speciale  dank  gaan  naar  Esther  Bouw.  Dankzij  de  vele  uren,  feedback,  goede   ondersteuning  en  begeleiding  die  zij  in  mij  heeft  gestopt,  kan  ik  trots  zijn  op  het  eindresultaat  van  dit   onderzoek.     Veel  leesplezier  gewenst!     Zoë  Déjean,  september  2014                                                                    
  • 8.   8   Inhoudsopgave   SAMENVATTING   5   VOORWOORD   7   1   INLEIDING   10   1.1   DE  OPDRACHTGEVER   10   1.2   DE  AANLEIDING   10   1.3   PROBLEEMANALYSE   15   1.4   DOELSTELLING   16   1.5   AFBAKENING   16   1.6   RELEVANTIE   18   1.7   LEESWIJZER   18   2   THEORETISCH  KADER   19   2.1   BEELDANALYSE   19   2.2   VERHAALANALYSE   20   2.3   COMMUNICATIEANALYSE   22   2.4   KRITISCHE  BESCHOUWING   25   2.5   THEORETISCH  RAAMWERK   26   3   VRAAGSTELLING   29   3.1   HOOFDVRAAG   29   3.2   DEELVRAGEN   29   4   METHODOLOGIE   31   4.1   ONDERZOEKSMETHODEN   31   4.2   WERKWIJZE   35   4.3   BETROUWBAARHEID  EN  VALIDITEIT   37   4.4   HIATEN   38   5   RESULTATEN   39   5.1   VISUAL  STORYTELLING  DOOR  VIKTOR&ROLF   39   5.1.1   BEOOGDE  WERKING  VIKTOR&ROLF   39   5.1.2   INVENTARISATIE  VIKTOR&ROLF   41   5.1.3   ANALYSE  VIKTOR&ROLF   44   5.1.4   GECONSTATEERDE  WERKING  VIKTOR&ROLF   53   5.2   VISUAL  STORYTELLING  DOOR  AND  BEYOND  STUDIOS   55   5.2.1   BEOOGDE  WERKING  AND  BEYOND  STUDIOS   55   5.2.2   INVENTARISATIE  AND  BEYOND  STUDIOS   59   5.2.3   ANALYSE  AND  BEYOND  STUDIOS   61   5.2.4   GECONSTATEERDE  WERKING  AND  BEYOND  STUDIOS   66   5.3   VISUAL  STORYTELLING  DOOR  TISJA  DAMEN   68   5.3.1   BEOOGDE  WERKING  TISJA  DAMEN   68   5.3.2   INVENTARISATIE  TISJA  DAMEN   70   5.3.3   ANALYSE  TISJA  DAMEN   72   5.3.4   GECONSTATEERDE  WERKING  TISJA  DAMEN   79   5.4   VISUAL  STORYTELLING  DOOR  IRIS  VAN  HERPEN   81   5.4.1   BEOOGDE  WERKING  IRIS  VAN  HERPEN   81   5.4.2   INVENTARISATIE  IRIS  VAN  HERPEN   83   5.4.3   ANALYSE  IRIS  VAN  HERPEN   85   5.4.4   GECONSTATEERDE  WERKING  IRIS  VAN  HERPEN   92    
  • 9.   9   6   CONCLUSIES   93   6.1.1   OVEREENKOMSTEN  EN  VERSCHILLEN   93   6.1.2   ALGEMENE  CONCLUSIES   98   7   AANBEVELINGEN   101   8   REFLECTIE   105   9   BIBLIOGRAFIE   106                                                                              
  • 10.   10   1 Inleiding   In  het  eerste  hoofdstuk  van  dit  onderzoek  zijn  de  opdrachtgever,  de  aanleiding  van  het  onderzoek  en  de   probleemstelling.  Vervolgens  is  doelstelling  voor  het  onderzoek  beschreven.  Tot  slot  zijn  de  afbakening,   relevantie  en  leeswijzer  benoemd.     1.1 De  opdrachtgever   Het  lectoraat  Cross-­‐media,  Brand,  Reputation  and  Design  Management  (CBRD)  bestaat  uit  een  groep  van  vijf   professionals.  Associate  lector  Willy  Geurts  en  research  fellows  Jaap  van  der  Grinten,  Wim  Honders,  Helma   Weijnand-­‐Schut  en  Cees  van  Wijk.  Het  CBRD  is  sinds  2003  actief.  (Lectoraat  CBRD)     Het  CBRD  voert  onderzoek  uit  in  diverse  branches  op  het  gebied  van  management  van  de  identiteit  en  het   imago  van  merken,  producten  en  organisaties.  “Het  doel  van  het  lectoraat  is  het  bijdragen  aan  de  'business   performance'  en  de  ontwikkeling  van  langdurig  competitieve  voordelen  voor  merken,  producten  en   organisaties.”    (Lectoraat  CBRD,  2014)  CBRD  doet  onder  andere  praktijkgericht  onderzoek  in  opdracht  van   externe  partijen.  Deze  opdrachten  worden  ook  uitgevoerd  in  samenwerking  met  studenten,  aangestuurd  door   leden  van  het  lectoraat,  waarbij  het  lectoraat  de  kwaliteit  van  het  onderzoek  waarborgt.    Naast  het  doen  van   praktijkgericht  onderzoek  heeft  het  lectoraat  ook  andere  activiteiten  zoals  het  geven  van  lezingen,  workshops   en  trainingen  en  het  verzorgen  van  publicaties,  onderwijsontwikkeling  en  colleges.  (Lectoraat  CBRD)     Sinds  kort  heeft  het  lectoraat  haar  profiel  aangescherpt  door  de  focus  te  leggen  op  de  vakgebieden   Brandmanagement  en  Designmanagement.  Brandmanagement  is  meer  gericht  op  marketing  en  marketing   communicatie  en  vormt  zich  in  een  strategisch  analytisch  denkwijze.  Designmanagement  is  daarentegen  meer   gericht  op  ontwerpen  en  vormgeven  en  vormt  zich  in  een  conceptueel  creatieve  denkwijze.  Het  lectoraat   constateert  dat  “deze  twee  managementgebieden  hebben  samen  een  sterk  synergetisch  effect  voor  het  creëren   van  materiële  en  immateriële  toegevoegde  waarde  aan  merken,  producten,  diensten,  campagnes,   omgevingen.”  (Lectoraat  CBRD,  2014)  Dit  onderzoek  zal  bijdragen  aan  het  vakgebied  Brandmanagement,  waar   visual  storytelling  een  onderdeel  van  is.  Het  lectoraat  CBRD  heeft  aangegeven  geïnteresseerd  te  zijn  in  een   onderzoek  naar  visual  storytelling,  omdat  beeldtaal  een  toenemend  aandeel  heeft  in  de  media.  Hierdoor  is  de   vraag  naar  kennis  op  dit  gebied  groter  en  is  onderzoek  naar  visual  storytelling  noodzakelijk.       Het  lectoraat  heeft  de  onderzoeksopdracht  verkregen  van  ACICE.  ACICE  heeft  een  nauw  verband  met  de   vrijetijdsspecialisatie  Creative  Industries.  Amsterdam  Creative  Industries  Centre  of  Expertise  is  opgericht  om  de   ontwikkeling  van  de  creatieve  industrie  in  Amsterdam  beter  in  kaart  te  brengen  en  te  bevorderen.  Het  Centre   of  Expertise  verbindt  studenten  en  onderzoekers  van  de  Amsterdamse  Hogeschool  voor  de  Kunsten,  de   Hogeschool  van  Amsterdam  en  Hogeschool  Inholland.  ACICE  bestaat  uit  3  instellingen,  13.117  leerlingen,  20   lectoraten,  33  opleidingen,  10  locaties.  (ACICE)       1.2 De  aanleiding         Externe  aanleiding   Social  media  is  populairder  dan  ooit.  Er  komen  steeds  meer  kanalen  bij.  Niet  alleen  particulieren  maar  ook   bedrijven  gaan  steeds  vaker  social  media  gebruiken.  Facebook  heeft  1.18  miljard  gebruikers,  maar  2014  lijkt   het  jaar  voor  Twitter  te  worden  die  momenteel  241  miljoen  gebruikers  heeft,  dat  is  30  procent  meer  dan  in   2013.  (Posthumus,  2014)  Verder  wordt  er  elke  minuut  100  uur  aan  video  geüpload  op  Youtube  en  wordt  er   elke  maand  meer  dan  zes  miljard  uur  aan  video’s  bekeken  op  de  website,  dat  is  twee  keer  zoveel  als  in  2013.   Andere  social  media  kanalen  die  gebaseerd  zijn  op  beeld  zoals  Instagram,  Snapschat  en  Vine  zijn  ook   groeiende.    Een  trend  van  2014  is  dat  de  meest  succesvolle  inzet  van  social  media  vaak  visuele  uitingen  zijn.   Deze  trend  is  te  zien  op  de  infografic  van  SocialTimes  op  de  volgende  pagina.  (Bruin,  2013)  Met  de  komst  van   Snapchat  Stories  wordt  het  voor  merken  mogelijk  het  social  media  kanaal  te  gebruiken  om  de  interactie  aan  te   gaan  met  het  publiek.  Men  kan  verhalen  vertellen  die  24  uur  blijven  bestaan  en  dan  begint  het  volgende   verhaal  weer.  (Bruin,  2013)      
  • 11.   11     De  opkomst  van  beeld   Social  media  kanalen  die  voornamelijk  visuele   content  bevatten  zijn  dus  succesvoller  dan  andere   netwerken.  Dit  kan  komen  doordat  men   tegenwoordig  steeds  meer  waarde  hecht  aan   beelden  en  de  kracht  van  beelden.  Men  wil  niet   meer  alleen  verhalen  lezen,  maar  men  wil  een  foto   zien.  Zo  beschrijft  Bibi  Veth  dat  zonder  foto  er  geen   bewijs  is.  De  technologie  van  vandaag  de  dag   maakt  het  ook  zeer  gemakkelijk  om  foto’s  op   internet  te  plaatsen  en  via  social  media  te  delen.   Zo  ook  bewijst  Facebookdata  dat  berichten  met   een  afbeelding  of  een  fotoalbum  120%  tot  180%   meer  interactie  genereren  dan  berichten  met   alleen  tekst.  (Handy,  2012)  Verder  besteden   bezoekers  100%  meer  tijd  aan  pagina’s  met   video’s.  (Bruin,  2013)   Dat  beelden  op  social  media  meer  interactie   genereren  dan  tekst  is  niet  raar,  want  al  vanaf   jonge  leeftijd  leert  de  mens  door  middel  van   beelden.  Des  te  ouder  men  wordt  des  te  meer   beelden  worden  vervangen  door  woorden.  Het  lijkt   er  op  dat  in  deze  samenleving  woorden  meer  dan   beelden  worden  gewaardeerd  terwijl  de  hersenen   behoorlijk  visueel  zijn  ingesteld.  Zo  kan  men  veel   meer  informatie  onthouden  in  de  vorm  van   beelden  dan  door  middel  van  tekst,  kan  het   menselijk  brein  beelden  60.000  keer  sneller   verwerken  dan  tekst  en  kan  men  in  één  afbeelding   meerdere  verbanden  leggen  dan  men  kan  in  taal.   Taal  bestaat  uit  kleinere  eenheden  dan  beelden  en   men  heeft  meer  tekst  nodig  en  zal  de  informatie   vaker  moeten  herhalen  om  de  gegevens  te   onthouden.  (Brempie,  2012) Figuur  1.  Infografic  (Morrison,  2013)        
  • 12.   12   De  onderscheiding  door  verhalen     Toch  kan  taal  een  goede  aanvulling  zijn  op  het  communiceren  in  beelden.  In  dit  tijdperk,  waarin  men  meer   waarde  hecht  aan  beleving,  emoties  en  het  delen  van  ervaringen  speelt  verhalen  vertellen  een  grote  rol  in  de   communicatie.  Storytelling  sluit  zeer  goed  aan  op  diverse  trends.  Zo  is  er  de  technologie  van  vandaag  de  dag   met  een  informatiestroom  die  groter  en  vlugger  is  dan  ooit.  Door  deze  technologische  ontwikkelingen  is  het   voor  de  consument  ook  gemakkelijker  gemaakt  om  zelf  informatie  op  te  zoeken.  Tegenwoordig  heeft  de   consument  meer  behoefte  aan  transparantie  en  consumenten  verwachten  van  organisaties  echte  verhalen,   openheid  en  relevante  informatie.  Storytelling  biedt  organisaties  de  mogelijkheid  het  vertrouwen  van  de   consument  te  winnen.  Dit  in  de  vorm  van  content  marketing,  het  delen  van  achtergrondinformatie,  verhalen   vanuit  de  werknemers  en  tips,  waarmee  de  organisatie  transparantie  vertoont.  (Iersel,  2013)  Bijvoorbeeld  op   Facebook  kan  een  bedrijf  iets  schrijven  over  de  organisatie  en  wat  hen  uniek  maakt.  Je  kan  laten  zien  wat  er   afspeelt  binnen  de  organisatie  en  de  medewerkers  een  gezicht  geven.  Hierdoor  wordt  het  merk  persoonlijker   en  meer  benaderbaar  voor  het  publiek.  Op  Twitter  kan  de  organisatie  het  publiek  op  de  hoogte  houden  van  de   ontwikkelingen,  tips  en  kennis  delen  en  makkelijk  de  interactie  aangaan  met  het  publiek.  Ook  kan  een   organisatie  verhalen  vertellen  door  middel  van  afbeeldingen  en  video’s  zoals  op  het  online  platform  Pinterest.   De  beelden  die  je  verzamelt  kun  je  bij  elkaar  plaatsen  op  verschillende  borden.  Hiermee  kan  een  organisatie   het  publiek  een  kijkje  achter  de  schermen  geven  en  verbondenheid  creëren  met  het  publiek.  (Ketterij,  2013)     De  interactie  aangaan   Naast  dat  de  organisatie  de  verhalen  zelf  creëert  kan  het  met  storytelling  de  verhalen  laten  aanvullen  door  de   consument.  De  verhalen  worden  interactief,  de  consument  kan  een  rol  in  het  verhaal  krijgen  en  een  andere   wending  geven  aan  de  plot.  Via  diverse  kanalen  kan  de  consument  het  verhaal  beleven.  De  organisatie  vertelt     verhalen  die  nog  niet  afgerond  zijn  en  de  consument  deelt  mee  aan  de  storytelling.  (Iersel,  2013)   Door  interactie  gaan  de  organisaties  een  dialoog  aan  met  de  consument  en  gaan  de  verhalen  van  de   organisatie  leven.  Op  deze  manier  vergroot  de  organisatie  het  gevoel  van  authenticiteit  van  de  boodschap  en   de  merkbetrokkenheid  van  de  consument.  De  consument  hecht  veel  waarde  aan  zelfontplooiing  en  het   ontwikkelen  van  een  personal  brand.  Men  wil  verhalen  beleven  en  zijn  identiteit  laten  zien.    De  consument  is   niet  langer  een  passieve  toeschouwer  en  wil  actief  deelnemen.  (Hoeven,  2013)  Een  voorbeeld  van  deze   interactieve  storytelling  is  TellTable.  “Kinderen  kunnen  met  TellTable  verschillende  types  en  scenes  creëren.   Deze  types  en  scenes  zijn  er  in  de  vorm  van  foto’s,  schilderijen  of  tekeningen.  Door  de  vele  manieren  om  het   scherm  aan  te  raken,  kunnen  kinderen  de  types  laten  doen  wat  ze  willen  en  kunnen  ze  zelf  het  verhaal  vertellen   en  samen  vezonnen  verhalen  opnemen.  Deze  kunnen  ze  later  dan  nog  aan  hun  vrienden  laten  zien.”  (Merkies,   2010)  TellTable  wordt  gebruikt  op  scholen  als  educatief  middle.  De  kinderen  kunnen  communicatie   vaardigheden  aanleren  en  zichzelf  op  een  creatieve  wijze  ontwikkelen.  (Merkies,  2010)       Visual  storytelling   Naar  de  kracht  van  beelden  en  de  kracht  van  verhalen  vertellen  is  al  veel  onderzoek  gedaan,  maar  de  kracht   van  van  visuele  verhalen  vertellen,  oftewel  visual  storytelling,  is  nog  niet  wetenschappelijk  bewezen.  Dat  er   interesse  is  in  visual  storytelling  is  duidelijk.  Zo  laten  statistieken  van  Google  Trends  zien  hoe  vaak  “visual   storytelling”  is  ingetypte  in  de  zoekmachine,  en  dat  is  veel.  (Google  Trends,  2014)  Opvallend  is  dat  tot  2007   minimaal  naar  deze  term  gezocht  werd  en  vanaf  oktober  2007  de  peiling  omhoog  schoot.  Mogelijk  omdat  in   2007  social  media  sterk  in  opkomst  was.  (Dijk,  2007)  In  een  tijd  waarin  bijna  iedereen  een  smartphone  in  bezit   heeft,  is  het  zeer  gemakkelijk  geworden  om  content  te  delen  via  social  media.  Zowel  organisaties  als  individuen   vertellen  verhalen  met  tekst  en  beeld  en  plaatsen  deze  online.  De  verhalen  die  verteld  worden,  worden   zichtbaar  gemaakt,  maar  worden  ook  persoonlijker.  Beeld  maakt  de  verhalen  krachtiger  en  de  verhalen  laten   de  consument  het  merk  beleven.  Het  is  belangrijk  dat  de  beelden  relevant  en  authentiek  zijn.  Ook  de  kwaliteit   van  de  beelden  is  belangrijk.  Op  social  media  kunnen  amateur  foto’s  goed  werken,  maar  op  een  website  is  het   belangrijk  om  professionele  beelden  te  gebruiken.  De  emotie  moet  opgewekt  worden  bij  het  publiek  en  dat   kan  met  een  lang  verhaal  of  anekdote,  foto’s  of  video’s  etc.  Verder  moet  de  interesse  bij  het  publiek  gewekt   worden  en  vinden  mensen  het  fijn  als  ze  iets  herkennen.  (Ketterij,  2013)  In  hoeverre  zijn  deze  visuele  verhalen   zo  krachtig?  Zijn  er  succesfactoren  van  visual  storytelling  en  in  hoeverre  kun  je  visual  storytelling  inzetten  in  de   externe  communicatie  van  organisaties?          
  • 13.   13   Interne  aanleiding   Het  lectoraat  CBRD  wil  de  kracht  van  visual  storytelling  identificeren  ten  einde  een  bijdrage  te  leveren  aan  de   communicatiestrategie  van  organisaties  binnen  de  creatieve  industrie  in  de  regio  Amsterdam.  Het  lectoraat   heeft  van  de  organisatie  ACICE  een  geldbedrag  ontvangen  om  dit  onderzoek  uit  te  voeren.  Nadat  de  elementen   van  visual  storytelling  in  kaart  zijn  gebracht  en  een  instrument  is  ontwikkeld  om  de  kracht  van  visual   storytelling  te  identificeren,  wil  het  lectoraat  advies  geven  richting  organisaties  in  de  vorm  van  workshops,   lezingen  en  trainingen  over  het  toepassen  van  visual  storytelling.   Opdracht  vanuit  ACICE   ACICE  heeft  het  lectoraat  CBRD  de  opdracht  gegeven  om  de  kracht  van  visual  storytelling  de  identificeren,   omdat  ACICE  meer  inzicht  wil  krijgen  in  de  manier  waarop  visual  storytelling  kan  worden  ingezet  binnen  de   creatieve  industrie  van  Amsterdam.  Voor  dit  onderzoek  heeft  ACICE  enkele  criteria  opgesteld  waaraan  het   onderzoek  moet  voldoen:     • Het  onderzoek  richt  zich  exclusief  op  de  creatieve  industrie  in  de  regio  Amsterdam   • De  te  onderzoeken  cases  maken  gebruik  van  visual  storytelling     De  criteria  voor  de  te  onderzoeken  cases  ziet  er  dan  als  volgt  uit:   • De  case  valt  binnen  de  topsector  van  de  creatieve  industrie   • De  case  maakt  gebruik  van  visual  storytelling     • De  case  bevind  zich  in  de  regio  Amsterdam     Opdracht  vanuit  CBRD   Het  onderzoek  dat  het  lectoraat  CBRD  doet  om  inzicht  te  krijgen  in  de  manier  waarop  visual  storytelling  ingezet   wordt  binnen  de  creatieve  industrie  van  Amsterdam  bestaat  uit  meerdere  fases.  Dit  onderzoek  valt  onder  fase   1.  In  deze  eerste  fase  van  het  onderzoek  wordt  inzicht  verkregen  in  de  manier  waarop  bedrijven  binnen  de   creatieve  industrie  van  Amsterdam  visual  storytelling  hebben  toegepast  bij  hun  externe  communicatie  in  2013.   In  deze  fase  doen  afstuderende  studenten  en  het  lectoraat  CBRD  individueel  onderzoek  naar  de  toepassing  van   visual  storytelling  bij  enkele  bedrijven  binnen  de  creatieve  industrie  van  Amsterdam.  Deze  individuele   onderzoeken  worden  vervolgens  samengevoegd  tot  een  geheel  en  vormen  samen  fase  1.  In  fase  2  wordt  er   inzicht  verkregen  in  de  manier  waarop  het  publiek  reageert  op  visual  storytelling  toegepast  door  de  bedrijven   binnen  de  creatieve  industrie  van  Amsterdam.       Het  uiteindelijk  totale  onderzoek  heeft  als  doel  om  te  komen  tot  “een  taxonomie  waarbij  visuele  analyse   theorieën  en  methoden  als  perceptie,  visuele  retorica,  semiotiek  en  structuurvormen  als  het  Analyse  Synthese   model  worden  ingezet”.  (Willy  Geurts,  2014)  Het  lectoraat  CBRD  wil  ten  einde  van  het  onderzoek  onder  andere   een  stappenplan  maken  waarin  staat  beschreven  wat  de  ideale  manier  is  van  de  toepassing  van  visual   storytelling.  Verder  zullen  de  uitkomsten  van  het  onderzoek  gebruikt  worden  voor  de  inhoud  van  lezingen,   workshops,  trainingen,  publicaties  en  onderwijsontwikkeling  zodat  instellingen  inzicht  krijgen  in  de  manier   waarop  visual  storytelling  kan  worden  ingezet.     Het  lectoraat  CBRD  heeft  ervoor  gekozen  om  drie  afstuderende  studenten  de  opdracht  te  geven  onderzoek  te   doen  naar  de  manier  waarop  bedrijven  binnen  de  creatieve  industrie  van  Amsterdam  visual  storytelling   inzetten  bij  de  externe  communicatie  van  2013.  Dit  onderzoek  is  een  van  deze  drie  onderzoeken.  Naast  de   criteria  van  ACICE  heeft  het  lectoraat  eigen  criteria  toegevoegd  aan  het  onderzoek:   • Alleen  data  uit  2013  wordt  onderzocht   • Per  case  wordt  de  toepassing  van  visual  storytelling  alleen  onderzocht  in  de  externe  communicatie   • De  gekozen  cases  moeten  vergelijkbaar  zijn   • Er  moet  een  minimum  aantal  van  drie  cases  onderzocht  worden        
  • 14.   14   Deze  criteria  waren  nog  niet  concreet  genoeg  om  tot  drie  cases  te  komen  en  dus  zijn  er  criteria  toegevoegd.     • De  cases  bevinden  zich  in  de  modebranche   • De  cases  zijn  duidelijk  sterk  in  de  toepassing  van  visual  storytelling       Het  lectoraat  CBRD  heeft  ervoor  gekozen  verschillende  branches  binnen  de  creatieve  industrie  te  onderzoeken   zodat  er  een  zo  breed  mogelijk  beeld  gekregen  kan  worden  van  de  toepassing  van  visual  storytelling  binnen  de   creatieve  industrie  zonder  dat  er  diepgang  verloren  gaat.  De  drie  afstuderende  studenten  onderzoeken  elk   binnen  een  eigen  branche.  Dit  onderzoek  richt  zich  op  de  modebranche.  Er  is  gekozen  voor  deze  branche   omdat  het  binnen  de  creatieve  industrie  valt  en  omdat  Amsterdam  goed  vertegenwoordigd  is  in  de  lijst  met   belangrijke  Europese  modesteden.  Amsterdam  is  als  modestad  erg  populair  in  binnen-­‐  en  buitenland.   Amsterdam  heeft  een  eigen  Fashion  Week,  aantrekkelijke  winkelstraten,  (inter)nationaal  bekende  merken  en   designers  en  modemusea.  Hiermee  heeft  Amsterdam  een  plek  op  de  modekaart  weten  veroveren.  (Amsterdam   modestad)  De  populariteit  maakt  deze  branche  interessant  om  te  onderzoeken.  De  andere  twee  branches  die   onderzocht  worden  zijn  de  museumbranche  en  de  muziekevenementensector.       De  modebrache  van  Amsterdam  is  behoorlijk  groot  en  daarom  zijn  er  nog  enkele  criteria  toegevoegd  om  tot  de   te  onderzoeken  cases  te  komen.   • De  oprichter  van  het  merk  speelt  een  belangrijke  rol  in  de  externe  communicatie   • De  cases  willen  meewerken  aan  het  onderzoek     Op  basis  van  al  de  beschreven  criteria  zijn  er  tot  de  volgende  cases  gekomen:     Iris  van  Herpen   Iris  van  Herpen  is  een  modelabel  opgericht  door  Iris  van  Herpen.  Het  modelabel  is  actief  in  een  viertal   bedrijfstakken:  research  &  development,  onder  deze  tak  valt  materiaal  onderzoek,  couture  en  technologie   verder  heeft  het  modelabel  een  ready-­‐to-­‐wear  collectie,  doet  het  merk  maatwerk  voor  dans  en  theatergroepen   en  is  er  de  bedrijfstak  genaamd  specials,  waaronder  werk  voor  celebraties  valt.  Iris  van  Herpen  werkt  alleen   mode  gerelateerd  met  als  uitgangspunt  kleding  rond  het  vrouwenlichaam.  Van  oorsprong  is  het  modelabel  een   “craftmanship  innovation”  en  onderscheidt  het  zich  van  andere  modemerken  door  de  bijzonder  technische   creaties  die  het  merk  ontwikkeld  en  de  extravagante  stukken  van  klasse  en  duurzaamheid.  Iris  van  Herpen  is   het  eerste  modemerk  dat  is  gaan  experimenteren  met  3D.  “Het  is  vooral  de  innovatie  met  ambacht,   handarbeid  en  daar  nieuwe  technieken  voor  ontwikkelen.  Daarom  zijn  we  met  couture  begonnen  om   technieken  te  ontwikkelen  die  nog  niet  bestaan  of  out  of  the  box  denken  en  vanuit  architectuur,  vanuit  andere   disciplines  te  kunnen  kijken  hoe  we  die  kunnen  gebruiken  in  onze  ambacht.”  (Klerks,  2014)     Tisja  Damen   Tisja  Damen  is  een  lingerie  modeontwerpster,  gespecialiseerd  in  handgemaakt  patchwork  en  gedrapeerde   silhouetten.  Ze  is  in  2013  afgestudeerd  aan  de  Amsterdam  Fashion  Institute  en  heeft  de  drang  om  mensen  te   verbijsteren,  om  ze  te  verbazen  op  een  manier  die  tegenwoordig  alleen  kunst  lijkt  te  kunnen.  Tisja  gelooft  dat   schoonheid  in  het  oog  van  de  toeschouwer  ontstaat.  Iets  dat  lelijk  wordt  bevonden,  heeft  volgens  haar  nog   geen  eerlijk  oog  gevonden.  Tisja  Damen  is  voortdurend  op  zoek  naar  de  aangeboren  schoonheid,  daar  waar  de   fouten  en  verdraaiingen  bij  horen,  waar  sprake  is  van  transformatie  en  leven.  Ze  zoekt  naar  verstoring  in  de   natuur  om  schoonheid  opnieuw  te  interpreteren.  Tisja  Damen  noemt  haar  collecties  zelf  een  interessante   combinatie  tussen:  intelligentie,  beweging,  allure  en  esthetisch  genot.  Tisja  Damen  haalt  haar  inspiratie  voor  de   collecties  uit  verwrongen  karakters.  In  al  haar  concepten  is  er  een  verwrongen  karakter  aanwezig  die  haar   aandacht  trekt,  maar  voortdurend  in  een  andere  vorm.  Vaak  komt  deze  inspiratie  van  een  personage  uit   verhalen  in  boeken  of  films.  (Damen,  tisjadamen.com/about/)     And  Beyond  Studios   De  oprichters  van  And  Beyond,  Brigitte  Hendrix  en  Jolanda  van  den  Broek,  zijn  aanvankelijk  van  start  gegaan  als   modemerk.  Beide  dames  zijn  in  2005  afgestudeerd  aan  de  Gerrit  Rietveld  Academie  te  Arnhem  en  de  naam   And  Beyond  is  door  Brigitte  en  Jolanda  bedacht  voor  een  gezamenlijk  schoolproject  toentertijd.    Na  het   afstuderen  hebben  de  dames  And  Beyond  als  merk  op  de  markt  gebracht.  Twee  jaar  geleden  hebben  Brigitte   en  Jolanda  het  merk  omgeschakeld  naar  een  studio  en  vanaf  dat  moment  maken  ze  geen  eigen  collecties  meer,   maar  doen  ze  commerciële  projecten  voor  andere  bedrijven.  Wel  maken  ze  nog  eigen  vrije  werk  in  de  vorm  van   prints  of  kledingstukken  in  opdracht  van  organisaties.  And  Beyond  beschrijft  zichzelf  als  tegendraads  en  
  • 15.   15   minimalistisch.  Ze  gaan  verder  dan  het  gebaande  pad  en  ze  kijken  hoe  ze  dingen  net  iets  spannender,   poëtischer  of  zinvoller  eruit  kunnen  laten  zien.  (Brigitte  Hendrix,  2013)   Viktor&Rolf   Het  modehuis  Viktor&Rolf  is  opgericht  door  Viktor  Horsting  en  Rolf  Snoeren.  Het  merk  staat  voor  een  mix  van   kunst  en  mode,  klassiek  en  avant-­‐gardistisch.  Viktor&Rolf  beschrijft  zichzelf  het  beste  als  conceptueel  glamour.   “Vaak  denken  mensen  dat  glamour  inhoudsloos  is  en  iets  met  inhoud  geen  glamour  heeft.  Wij  vinden  dat  dat   juist  wel  verenigd  kan  zijn  en  we  willen  mensen  laten  zien  dat  glamour  wel  inhoud  kan  hebben.”  (Snoeren,   2007)  Ook  beschrijft  Viktor&Rolf  hun  werk  als  provocerend,  extreem  en  extravagant.  Viktor  en  Rolf  hebben   altijd  de  ambitie  om  door  te  gaan,  meer  te  doen,  groter  en  beter  te  worden  en  wereld  dominantie  is  dan  ook   hun  hoofddoel.  Deze  ambitie  komt  voort  uit  hun  studieperiode.  Viktor  en  Rolf  hebben  samen  gestudeerd  aan   de  modeacademie  in  Arnhem.  Ze  kregen  daar  mee  dat  ze  na  hun  eindexamen  nooit  meer  iets  experimenteels   of  creatiefs  zouden  kunnen  doen  en  dat  werken  bij  een  jeansfabriek  hun  toekomst  zou  zijn.  Viktor  en  Rolf   wilden  bewijzen  dat  dat  niet  hun  toekomst  hoefde  te  zijn  en  ontwikkelden  een  extravagante  en  creatieve   modecollectie.  Deze  collectie  won  vervolgens  diverse  prijzen  en  was  hun  doorbraak  in  de  modewereld.  Het   doel  van  Viktor  en  Rolf  is  het  merk  zo  groots  te  maken  als  Yves  Saint  Laurent  en  een  modehuis  na  te  laten  dat   zonder  hen  kan  voortbestaan.  (Viktor  Horsting,  Viktor  &  Rolf,  dus,  2013)         Iris  van  Herpen,  Tisja  Damen  en  And  Beyond  Studios  zijn  geïnterviewd  door  de  onderzoeker  zelf.  Viktor&Rolf   kon  geen  tijd  vrij  maken  voor  een  interview  met  de  onderzoeker.  Omdat  Viktor&Rolf  door  vele  experts  gezien   wordt  als  een  goed  voorbeeld  betreft  het  gebruik  van  visual  storytelling  en  omdat  zij  over  dit  onderwerp  al   vaak  interviews  hebben  gehouden,  kon  de  onderzoeker  deze  interviews  van  internet  gebruiken  om  de   benodigde  informatie  te  verkrijgen.    Viktor&Rolf  is  als  vierde  case  toegevoegd  aan  het  onderzoek  als   vergelijkingsmateriaal  voor  de  andere  te  onderzoeken  cases.       Naast  bovenstaande  cases  zijn  er  nog  vele  andere  Amsterdamse  modemerken  die  ook  sterke  uitingen  hebben   van  visual  storytelling.  Deze  organisaties  zijn  alleen  niet  gekozen  omdat  ze  een  minder  duidelijk  visualisatie  of   verhaal  hebben.  Ook  zijn  er  modemerken  die  voldoen  aan  alle  criteria,  maar  niet  wilden  deelnemen  aan  het   onderzoek.  Deze  lijst  met  modemerken  is  terug  te  vinden  in  de  bijlagen.     1.3 Probleemanalyse   Momenteel  heeft  het  lectoraat  CBRD  nog  gebrek  aan  informatie  en  inzicht  om  de  kracht  van  visual  storytelling   te  kunnen  identificeren.  Zo  heeft  het  lectoraat  gebrek  aan  inzicht  in  de  elementen  van  visual  storytelling,   gebrek  aan  informatie  betreft  de  wijze  waarop  organisaties  visual  storytelling  hebben  ingezet,  via  welke   kanalen  visual  storytelling  is  verspreid,  wat  de  beoogde  werking  van  de  organisaties  was  betreft  de  toepassing   van  visual  storytelling  en  wat  de  door  de  organisaties  geconstateerde  werking  was  van  de  toepassing  van  visual   storytelling.  Verder  is  bij  het  CBRD  ook  nog  onbekend  wat  de  actuele  werking  is  van  visual  storytelling.  Door   hiernaar  onderzoek  te  doen  en  door  de  resultaten  van  deze  onderwerpen  met  elkaar  te  vergelijken,  kan  het   lectoraat  uitspraken  doen  over  de  huidige  toepassing  van  visual  storytelling  en  advies  geven  naar  organisatie   betreft  de  toepassing  van  visual  storytelling.       Dit  onderzoeksrapport  valt  binnen  fase  1  van  het  totale  onderzoek.  In  fase  1  wordt  inzicht  verkregen  in  de  door   de  zender  beoogde  werking  van  visual  storytelling  en  door  de  zender  geconstateerde  werking.  Dit  onderzoek  is   een  kleiner  onderzoek  binnen  fase  1  en  richt  zich  specifiek  op  bedrijven  binnen  de  modebranche  van   Amsterdam.  In  dit  onderzoek  zijn  de  organisaties  Viktor&Rolf,  And    Beyond  Studios,  Tisja  Damen  en  Iris  van   Herpen  onderzocht.  In  fase  2  gaat  het  lectoraat  CBRD  de  manier  waarop  het  publiek  reageert,  actuele  werking,     op  visual  storytelling  in  kaart  brengen,  waardoor  het  lectoraat  de  huidige  manier  waarop  bedrijven  visual   sotrytelling  toepassen  kan  versterken  of  ontkrachten.  Met  de  vergaarde  kennis  na  afloop  van  het  onderzoek   gaat  het  lectoraat  CBRD  advies  geven  richting  instellingen  en  studenten  betreft  een  de  toepassing  van  visual   storytelling.  Het  lectoraat  wil  een  bijdrage  leveren  aan  de  creatieve  industrie  in  de  vorm  van  het  aanbieden  van   workshops,  lezingen  en  trainingen  over  de  toepassing  van  visual  storytelling.  Ook  zal  het  advies  uit  onderzoek   worden  gebruikt  om  bij  colleges  en  voor  publicaties.          
  • 16.   16     1.4 Doelstelling   Inzicht  krijgen  in  de  manier  waarop  Viktor&Rolf,  And  Beyond  Studios,  Tisja  Damen  en  Iris  van  Herpen  visual   storytelling  hebben  ingezet  bij  hun  externe  communicatie  in  2013,  ten  einde  vergelijkingen  te  doen  tussen  de   cases  en  advies  te  geven  richting  het  lectoraat  CBRD  betreft  richtlijnen  en  kansen/aandachtspunten  voor  het   vervolgonderzoek  naar  de  kracht  van  visual  storytelling.       Toelichting  doelstelling:   Dit  onderzoek  heeft  als  doel  inzicht  te  geven  in  de  manier  waarop  Viktor&Rolf,  And  Beyond  Studios,  Tisja   Damen  en  Iris  van  Herpen  visual  storytelling  hebben  toegepast  bij  hun  externe  communicatie  in  2013.  In  dit   onderzoek  wordt  visual  storytelling  gezien  als:  Een  vertelling  van  (een  deel  van)  het  verhaal  van  de   organisatie/merk  door  middel  van  beeld  (ondersteund  door  tekst  of  geluid).  Met  de  adviezen  die  volgen  uit  dit   onderzoek  kan  het  Lectoraat  CBRD  vergelijkingen  doen  met  de  adviezen  die  volgen  uit  de  onderzoeken  van  de   andere  twee  studenten  en  kan  het  lectoraat  CBRD  fase  1  afronden.    In  de  aanbevelingen  van  dit  onderzoek   zullen  richtlijnen,  kansen  en  aandachtspunten  komen  te  staan  die  het  lectoraat  CBRD  kan  gebruiken  voor  de   invulling  van  fase  2  van  het  onderzoek.       1.5 Afbakening   In  de  afbakening  van  dit  onderzoek  is  eerst  aangegeven  welke  cases  zijn  onderzocht  en  waarom  er  gekozen  is   voor  deze  cases.  Vervolgens  is  beschreven  welke  elementen  wel  en  juist  niet  onderzocht  zijn  in  dit  onderzoek.       De  cases   In  dit  onderzoek  is  afgebakend  op  vier  organisaties,  Viktor&Rolf,  And  Beyond  Studios,  Tisja  Damen  en  Iris  van   Herpen.  Deze  vier  organisaties  vallen  onder  de  modebranche  van  Amsterdam.  Er  is  gekozen  voor  deze   organisaties,  omdat  deze  organisaties  voldoen  aan  de  eisen  van  de  opdrachtgever,  ACICE  en  die  van  de   opleiding  Vrijetijdsmanagement.  ACICE  eist  dat  de  gekozen  organisaties  werkzaam  zijn  in  de  creatieve   industrie.  De  creatieve  industrie  is  afgebakend  door  middel  van  het  model  van  Paul  Rutte.  (Rutte,  2010)  Verder   eist  de  opdrachtgever  dat  het  hoofdkantoor  van  de  te  onderzoeken  organisaties  in  Amsterdam  is  gevestigd.   Amsterdam  is  afgebakend  tot  stadsregio  Amsterdam.  (Stadsregio  Amsterdam)  Als  laatste  eist  de  opdrachtgever   van  de  organisaties  dat  zij  in  2013  bij  de  externe  communicatie  visual  storytelling  hebben  toegepast.  De   opleiding  Vrijetijdsmanagement  eist  dat  de  gekozen  organisaties  werkzaam  zijn  in  de  vrijetijdssector.  De   vrijetijdssector  is  afgebakend  door  middel  van  het  model  van  Mommaas.  (Mommaas,  2000)  Viktor&Rolf,  And   Beyond  Studios,  Tisja  Damen  en  Iris  van  Herpen  zijn  organisaties  werkzaam  in  de  modebranche.  De   modebranche  is  onderdeel  van  de  sector  ‘Detailhandel’  en  de  sector  detailhandel  staat  gelijk  aan  de  sector   Retail,  een  van  de  vrijetijdssectoren.  Het  enige  verschil  tussen  Detailhandel  en  Retail  is  dat  de  Detailhandel   alleen  producten  verkoopt  en  geen  diensten  zoals  bij  Retail.  (Wikimedia  Foundation)     Verder  zijn  deze  vier  organisaties  gekozen  aan  de  hand  van  de  onderstaande  overige  criteria:   Bij  de  organisatie  staan  één  a  twee  personen  centraal  binnen  het  verhaal  van  het  merk.  De  merknamen  van  de   organisaties  Tisja  Damen,  Iris  van  Herpen  en  Viktor&Rolf  geven  dit  al  weg.  Tisja  Damen  staat  centraal  in  de   communicatie  van  de  organisatie  en  Iris  van  Herpen  en  Viktor  en  Rolf  in  die  van  hen.  Bij  And  Beyond  Studios   zijn  Brigitte  Hendrix  en  Jolanda  van  den  Broek  het  kernelement  van  de  corporate  story.  De  organisaties  hebben   een  duidelijk  eigen  verhaal,  in  dit  geval  corporate  story,  die  ze  communiceren.  Verder  is  er  voldoende  data   aanwezig  over  de  toepassing  van  visual  storytelling  van  deze  organisaties,  zijn  er  connecties  aanwezig  bij  de   organisaties  met  wie  contact  opgenomen  kan  worden  betreft  de  verdieping  in  de  case  en  zijn  de  organisaties   bereid  om  deel  te  nemen  aan  het  onderzoek.  Deze  laatste  twee  criteria  zijn  niet  van  toepassing  op  Viktor&Rolf.   Er  is  ervoor  gekozen  om  Viktor&Rolf  als  vierde  case  aan  het  onderzoek  te  voegen,  omdat  uit  veel  artikelen   blijkt  dat  Viktor&Rolf  wordt  gezien  als  een  goed  voorbeeld  betreft  het  gebruik  van  visual  storytelling.  De  door   Vktor&Rolf  gehouden  interviews  die  op  internet  zijn  verschenen,  zijn  gebruikt  voor  het  onderzoek  naar   Viktor&Rolf.         Om  inzicht  te  krijgen  in  de  manier  waarop  Viktor&Rolf,  And  Beyond  Studios,  Tisja  Damen  en  Iris  van  Herpen   visual  storytelling  hebben  toegepast  bij  hun  externe  communicatie  in  2013  moet  er  meer  inzicht  verkregen  
  • 17.   17   worden  in  bepaalde  zaken.  In  onderstaande  overzicht  is  aangegeven  wat  wel  en  niet  onderzocht  gaat  worden   in  dit  onderzoek.       Wel  onderzocht:   • De  door  de  cases  beoogde  werking  van  de  visuele  verhalen.  Er  wordt  inzicht  verkregen  in  de   identiteit/  kernwaarden  van  de  cases.  Ook  worden  de  communicatiedoelgroepen,  doelstelling  en   boodschap  van  de  visuele  verhalen  beschreven.  Door  inzicht  te  krijgen  in  de  door  de  cases  beoogde   werking  van  de  visuele  verhalen  wordt  er  in  kaart  gebracht  wat  de  achterliggende  gedachte  was  van   het  visuele  verhaal  en  kan  later  in  het  onderzoek  worden  getoetst  in  hoeverre  er  een  samenhang  is   tussen  de  kernwaarden/  identiteit  van  het  merk  met  de  communicatiedoelgroep,  doelstelling,   boodschap  van  het  verhaal  in  verhouding  tot  de  door  de  cases  visueel  gecommuniceerde  uitingen.     • Een  inventarisatie  van  de  door  de  cases  gecommuniceerde  uitingen  uit  2013  betreft  de  visuele   verhalen.  Er  wordt  inzicht  verkregen  in  het  gecommuniceerde  verhaal  en  uit  welke  elementen  dit   verhaal  bestaat.  Ook  wordt  er  inzicht  verkregen  in  het  soort  visuele  uitingen  die  de  cases  hebben   gecommuniceerd  in  2013,  wie  de  auteurs  zijn  van  deze  uitingen  en  via  welke  kanalen  de  visuele   uitingen  zijn  gecommuniceerd.  Door  het  verhaal  op  te  delen  in  stukken  kan  verhaal  dieper   geanalyseerd  worden  en  kunnen  de  verschillende  verhalen  van  de  cases  beter  met  elkaar  vergeleken   worden.  Verder  kan  er  door  deze  inventarisatie  per  case  een  algemeen  beeld  gegeven  worden  van  de   visuele  uitingen  die  door  cases  gecommuniceerd  worden.  Door  middel  van  dit  algemene  beeld  kan  er   een  uitgebreidere  beeldanalyse  volgen.     • De  beelden  van  de  visuele  verhalen  worden  per  case  dieper  geanalyseerd.  Allereerst  wordt  er  inzicht   verkregen  in  het  deel  van  het  verhaal  dat  is  verteld  door  middel  van  de  beelden.  Vervolgens  is  het   door  de  cases  gecommuniceerde  beeld  door  middel  van  denotatie  en  connotatie  dieper  geanalyseerd.   Zowel  het  algemene  beeld  als  een  geselecteerde  groep  beelden  worden  op  denotatie  geanalyseerd.   Enkel  de  geselecteerde  beelden  worden  ook  op  connotatief  niveau  geanalyseerd.  Door  in  kaart  te   brengen  welk  deel  van  het  verhaal  wel  en  juist  niet  is  verteld  door  middel  van  de  visuele  uitingen  kan   er  worden  onderzocht  in  hoeverre  het  echte  verhaal  overeenkomt  met  het  vertelde  verhaal  en  wordt   er  inzicht  verkregen  in  een  mogelijke  gap.  Met  de  beeldanalyse  wordt  er  beter  in  kaart  gebracht  wat   voor  soort  beeld  de  cases  hebben  gebruikt  bij  de  visuele  vertelling  van  het  verhaal  en  wat  de   achterliggende  gedachten  zijn  van  de  gebruikte  beelden.     •  De  door  de  cases  geconstateerde  werking  van  de  visuele  verhalen.  Er  wordt  inzicht  verkregen  in  de   samenhang  tussen  het  verhaal  en  de  kernwaarden,  de  samenhang  tussen  het  gebruikte  beeld  en  de   kernwaarden,  waarop  het  visuele  verhaal  moest  inspelen,  waarvan  het  visuele  verhaal  het  publiek   moest  overtuigen  en  de  mening  van  de  experts  over  de  visuele  verhalen  van  de  cases.  Door  inzicht  te   krijgen  in  deze  zaken  kan  er  worden  vastgesteld  welke  doelen  de  visuele  verhalen  wel  en  niet  hebben   bereikt.  En  om  eenzijdigheid  van  het  onderzoek  te  voorkomen  wordt  naast  de  visie  van  de  zender  ook   de  visie  van  objectieve  experts  opgenomen  in  het  onderzoek.     • Een  afsluitende  conclusie.  In  de  conclusie  wordt  inzicht  verkregen  in  de  overeenkomsten  tussen  de   manier  waarop  de  cases  visual  storytelling  hebben  ingezet  in  de  externe  communicatie  in  2013.  Er   wordt  inzicht  verkregen  in  de  verhoudingen  tussen  de  beoogde  werkingen,  inventarisaties,  analyses   en  geconstateerde  werkingen  van  de  cases.  Door  deze  vergelijkingen  te  doen,  wordt  in  kaart  gebracht   over  er  een  algemeen  beeld  geschetst  kan  worden  van  de  toepassing  van  visual  storytelling  door  de   vier  modemerken.                    
  • 18.   18   Niet  onderzocht:   • Er  wordt  geen  inzicht  verkregen  in  de  actuele  werking  van  de  visuele  verhalen  bij  het  publiek.   Omdat  de  werking  van  visual  storytelling  niet  bij  het  publiek  wordt  gemeten,  kunnen  er  in  dit   onderzoek  geen  uitspraken  gedaan  worden  over  de  mate  van  succes  van  de  toepassing  van  visual   storytelling.  In  dit  onderzoek  wordt  alleen  in  kaart  gebracht  op  welke  manier  visual   storytellingconcepten  worden  ingezet  door  de  cases  in  de  externe  communicatie  van  2013.  In  fase  2   van  het  onderzoek  wordt  het  publiek  wel  meegenomen  in  het  onderzoek.  Deze  beslissing  is  genomen   zodat  het  onderzoek  niet  te  groot  werd  om  uit  te  voeren  in  de  daarvoor  geplande  tijd.     • Visual  storytelling  uitingen  buiten  2013.  Social  media  en  de  daarbij  behorende  technische   ontwikkelingen  hebben  invloed  op  de  visual  storytelling  uitingen.  Om  de  cases  zo  vergelijkbaar   mogelijk  te  maken  is  er  voor  gekozen  om  de  meest  recente  data  te  gebruiken  binnen  een  afgeronde   periode  zoals  een  jaar,  2013.  Zo  waren  er  ook  in  dit  jaar  dezelfde  middelen  beschikbaar  waar  de  cases   gebruik  van  konden  maken  etcetera.     • Andere  cases  dan  Viktor&Rolf,  And  Beyond  Studios,  Tisja  Damen  en  Iris  van  Herpen.  Om  diepgang   van  het  onderzoek  te  garanderen  is  er  voor  gekozen  om  uitgebreid  in  te  gaan  op  vier  cases  en  andere   cases  buiten  beschouwing  te  laten.       1.6 Relevantie   Praktische  relevantie   Dit  onderzoek  is  relevant  voor  het  lectoraat  CBRD  en  zijn  opdrachtgever  ACICE.  Door  het  in  kaart  brengen  van   de  manier  waarop  de  cases  visual  storytelling  hebben  toegepast  in  de  externe  communicatie  van  2013  is  er   inzicht  verkregen  in  de  manier  waarop  organisaties  op  dit  moment  visual  storytelling  inzetten.  CBRD  doet   onderzoek  naar  de  kracht  van  visual  storytelling  en  dit  inzicht  heeft  het  lectoraat  nodig  om  in  vervolgonderzoek   de  kracht  van  visual  storytelling  in  kaart  te  kunnen  brengen.       Maatschappelijke  relevantie   Sinds  2007  is  visual  storytelling  in  opmars.  Er  wordt  steeds  meer  over  het  onderwerp  geschreven,  maar  op  dit   moment  is  de  term  nog  vrij  vaag.  Met  dit  onderzoek  is  inzicht  gegeven  in  de  manier  waarop  visual  storytelling   wordt  ingezet  door  de  cases.  Andere  organisaties  krijgen  hierdoor  een  beeld  van  hoe  zij  zelf  mogelijk  in  de   toekomst  ook  visual  storytelling  kunnen  inzetten.       Theoretische  relevantie   Dit  onderzoek  is  onderdeel  van  een  groter  onderzoek  van  het  CBRD  betreft  het  in  kaart  brengen  van  de  kracht   van  visual  storytelling.  Na  afronding  van  dit  grotere  onderzoek  zullen  er  nieuwe  modellen,  theorieën,   succesfactoren  en  randvoorwaarden  ontstaan  rondom  visual  storytelling.  Dit  sub  onderzoek  helpt  het  grotere   onderzoek  in  de  vorming  van  deze  nieuwe  modellen,  theorieën,  succesfactoren  en  randvoorwaarden.       1.7 Leeswijzer   Dit  onderzoek  is  opgedeeld  in  verschillende  hoofdstukken.  In  hoofdstuk  1  is  de  opdrachtgever  ingeleid,  is  het   probleem  en  de  doelstelling  beschreven  en  is  afgebakend  wat  wel  en  niet  onderzocht  zal  worden.  In  hoofdstuk   2  zijn  de  theorieën  en  modellen  beschreven  die  fungeren  als  ondersteuning  in  dit  onderzoek.  Hoofdstuk  3   behandelt  de  vraagstelling  die  in  dit  onderzoek  leidend  is.  De  hoofdvraag  en  deelvragen  komen  in  dit  hoofdstuk   aan  bod.  Vervolgens  gaat  hoofdstuk  4  in  op  de  onderzoeksmethode  die  is  gebruikt  om  de  hoofdvraag  en   deelvragen  te  beantwoorden.  In  hoofdstuk  5  zijn  de  resultaten  van  dit  onderzoek  beschreven.  In  dit  hoofdstuk   worden  de  cases  in  verschillende  paragrafen  behandeld.  In  hoofdstuk  6  wordt  een  vergelijking  gemaakt  tussen   de  verschillende  cases.  In  dit  hoofdstuk  zijn  de  conclusies  getrokken  aan  de  hand  van  de  resultaten  uit   hoofdstuk  5.  Hoofdstuk  7  bestaat  uit  de  aanbevelingen  die  zijn  gedaan  aan  het  CBRD  door  middel  van  de   bevindingen  die  volgden  uit  het  onderzoek.  Hoofdstuk  8  bevat  een  reflectie  op  het  onderzoek  vanuit  de   onderzoeker.  Ten  slotte  bevat  dit  onderzoek  een  bibliografie  en  bevinden  de  bijlagen  zich  in  een  apart   document.      
  • 19.   19   2 Theoretisch  kader   In  het  tweede  hoofdstuk  van  dit  onderzoek  zijn  alle  modellen  en  theorieën  beschreven  die  gebruikt  zijn  in  het   onderzoek.  Ook  is  beschreven  op  welke  wijze  de  theorieën  en  modellen  gebruikt  zijn.  Onderstaande  modellen  en   theorieën  zijn  gecategoriseerd  per  beeldanalyse,  verhaalanalyse  en  communicatieanalyse.  Vervolgens  is  er  een   kritische  beschouwing  ten  opzichte  van  de  gebruikte  theorieën  en  modellen  beschreven.  Tot  slot  zijn  de   theorieën  en  modellen  samengevoegd  in  een  theoretisch  raamwerk  en  is  uitgelegd  hoe  dit  raamwerk  dient  als   rode  draad  door  het  onderzoek.     2.1 Beeldanalyse   Semiotiek   Semiotiek  is  een  theorie  die  gaat  over  het  in  kaart  brengen  van  de  betekenis  van  tekens  en  het  proces  van   betekenisgeving.  De  theorie  wordt  in  dit  onderzoek  gebruikt  bij  het  analyseren  van  de  totstandkoming  van  de   betekenis  van  (visuele)  informatie.  In  dit  onderzoek  is  de  theorie  van  Barthes  als  volgt  toegepast:  denotatie   versus  connotatie.     Denotatie  heeft  betrekking  op  de  letterlijk  betekenis  van  informatie.  Het  heeft  betrekking  op  het  herkennen   van  wat  er  is  te  zien.  Om  te  kunnen  herkennen  wat  er  wordt  afgebeeld,  moet  de  betekenis  van  het  afgebeelde   bekend  zijn.  In  de  theorie  gaat  men  bij  denotatie  uit  van  de  algemene  kennis.    De  kennis  kan  cultuurgebonden   zijn.  Denotatie  bestaat  ook  weer  uit  twee  lagen,  primaire  denotatie  en  secundaire  denotatie.  Op    het  niveau   van  primaire  denotatie  gaat  het  om  het  herkennen  van  vorm,  rangschikking,  grootte,  onderling  afstanden,   proporties,  materiaal,  kleur,  enzovoort.  Op  het  niveau  van  secundaire  denotatie  gaat  het  nog  steeds  om  het   herkennen  van  de  letterlijke  betekenis,  maar  is  het  gebaseerd  op  de  kennis  die  men  beschikt  over  de   informatie.     Connotatie  heeft  betrekking  op  de  subjectieve  betekenis  van  informatie.  Het  heeft  betrekking  op  de   gevoelswaarde,  het  effect  van  de  betekenis,  het  begrijpen  van  de  ideeën  en  waarden  die  er  worden   gepresenteerd  en  wat  de  betekenis  is  van  wat  er  is  te  zien.  Ook  connotatie  bestaat  uit  twee  lagen,  primaire   connotatie  en  secundaire  connotatie.  Op  het  niveau  van  primaire  connotatie  gaat  het  om  de  betekenissen  die   men  verleent  op  grond  van  zijn  cultuur  en  de  sociale  groep  waartoe  hij  behoort.  Op  het  niveau  van  secundaire   connotatie  gaat  het  om  de  betekenis  die  men  verleent  op  grond  van  persoonlijke  ervaringen.  (Jos  van  den   Broek,  2010)     Toepassing  in  het  onderzoek:   In  dit  onderzoek  is  de  theorie  gebruikt  bij  de  beeld  analyse.  Denotatie  is  toegepast  om  te  beschrijven  wat  de   beelden  laten  zien.  Er  is  in  kaart  gebracht  wat  het  publiek  in  eerste  instantie  moet  herkennen  aan  de  beelden   die  organisaties  hebben  gebruikt  bij  hun  externe  communicatie.  De  theorie  betreft  primaire  connotatie  is  in  dit   onderzoek  gebruikt  bij  de  beschrijving  van  de  waarden  die  de  organisaties  met  de  visuele  beelden  wilden   communiceren.     Retorica   Visuele  retorica  is  een  methode  die  wordt  toegepast  bij  de  analyse  naar  de  overtuigingskracht  van  beeld  en  de   middelen  die  worden  ingezet  om  te  overtuigen.  Ethos,  pathos,  logos  en  kairos  zijn  de  overtuigingsmiddelen  die   in  de  theorie  beschreven  worden  als  technieken  die  worden  toegepast  in  de  moderne  beeldcultuur.  Een  beeld   maakt  gebruik  van  ethos  wanneer  het  verwijst  naar  de  geloofwaardigheid  van  de  persoon,  of  instelling  die  met   een  beeld  de  kijker  wil  overtuigen.  De  inhoud,  het  gebruikte  beeld,  de  vormgeving,  het  gebruikte  lettertype  en   de  kleuren  die  gebruikt  zijn  hebben  allen  invloed  op  de  geloofwaardigheid  van  informatie.  Een  beeld  maakt   gebruik  van  Pathos  als  het  betrekking  heeft  op  de  emoties  van  het  publiek.  Het  gaat  om  het  direct  aanspreken   van  het  gevoel.  Niet  alleen  de  inhoud  van  het  afgebeelde,  maar  ook  de  manier  waarop  een  foto  is  uitgesneden   of  de  stijl  is  bepalend  voor  het  effect  van  de  emotie  van  het  afgebeelde.  Logos  wordt  gebruik  wanneer  een   beeld  inspeelt  op  de  argumenten  waarmee  hij  zijn  publiek  probeert  te  overtuigen.  Het  gaat  bij  logos  om  de   rationele  argumenten.  Met  beelden  kan  een  feitelijke  toestand  tot  stand  komen  door  de  evocatieve  kracht  en   het  gevoel  van  realisme  die  beelden  bezitten.  Met  logos  worden  beelden    gebruikt  om  de  wenselijkheid  te   vergroten.  ‘Kairos,  de  aanpassing  van  de  spreker  van  zijn  boodschap  aan  precies  deze  omstandigheden  en  deze  
  • 20.   20   tijd.’  Een  beeld  maakt  gebruik  van  Kairos  als  het  betrekking  heeft  op  het  kiezen  van  precies  het  juiste  moment.   (Broek,  2010)   Bovenstaande  overtuigingstechnieken  kunnen  dus  als  middel  worden  ingezet  als  handvaten  om  het  publiek   makkelijker  te  overtuigen.  Het  model  voor  de  retorische  beeldanalyse  maakt  inzichtelijk  waarvan  een  beeld   moet  overtuigen  en  hoe  effectief  de  gekozen  middelen  zijn  toegepast.  Het  retorisch  model  is  een  stappenplan   bestaande  uit  6  fases  (0-­‐5)  om  te  bepalen  welke  elementen  bijdragen  aan  een  retorisch  beeldanalyse.  In  dit   onderzoek  worden  alleen  de  fases  0,  4  en  5  meegenomen.  In  fase  0  wordt  de  communicatieve  situatie   inzichtelijk  gemaakt,  de  zender  en  de  ontvanger,  bronvermelding  en  medium  worden  in  kaart  gebracht.  In  fase   4  wordt  bepaald  in  welke  mate  de  vier  overtuigingsmiddelen,  ethos,  pathos,  logos  en  kairos,  zijn  ingezet  bij  de   visuele  vertelling  van  het  verhaal  en  in  fase  5  wordt  tot  een  slotoordeel  gekomen  over  de  effectiviteit  van  de   toepassing  van  de  gekozen  overtuigingstechnieken.  (Broek,  2010)     Toepassing  in  het  onderzoek:   In  dit  onderzoek  is  fase  0  gebruikt  bij  de  inventarisatie  van  de  gebruikte  beelden.  Met  de  toepassing  van  deze   fase  is  de  communicatieve  situatie  rondom  de  beelden  in  kaart  gebracht.  Fase  4  en  5  zijn  gebruikt  bij  het  in   kaart  brengen  van  de  beoogde  werking  van  de  beelden  volgens  de  zender  en  in  hoeverre  dit  volgens  de  zender   is  gelukt,  de  geconstateerde  werking.         Statisch,  dynamisch  en  interactieve  visuele  narratieven   Sherline  Pimenta  maakt  in  deze  theorie  onderscheid  van  drie  vormen  van  visuele  narratieven.  Statisch,   dynamisch  en  interactieve  visuele  narratieven.  Statisch  visuele  narratieven  zijn  visuele  verhalen  die  bestaan  uit   stilstaande  beelden.  Denk  aan  een  stripboek.  De  beelden  die  men  ziet  zijn  statisch,  maar  in  het  hoofd  maakt   men  van  deze  statische  beelden  een  doorlopend  verhaal.  Dynamische  visuele  narratieven  zijn  visuele  verhalen   die  bestaan  uit  bewegend  beeld.  De  beelden  zijn  allen  individuele  statische  beelden  die  in  een  bepaald  tempo   worden  afgespeeld  waardoor  er  beeld  in  de  vorm  van  een  video  tot  stand  komt.  Interactieve  visuele   narratieven  zijn  visuele  verhalen  die  kunnen  bestaan  uit  zowel  statische  als  dynamische  beelden.  Men  kan  zelf   bepalen  op  welke  snelheid  het  visuele  verhaal  wordt  verteld.  De  kijker  wordt  onderdeel  van  het  visuele   verhaal.  Denk  aan  gaming,  waarbij  de  gamer  het  tempo  van  de  vertelling  bepaald.  (Pimenta,  2010)     Toepassing  in  het  onderzoek:   In  dit  onderzoek  is  de  theorie  van  Sherline  Pimenta  gebruikt  bij  het  beschrijven  van  het  type  beeld  dat  is   gebruikt  door  de  organisaties.  De  theorie  is  gebruikt  in  de  inventarisatie  bij  het  labelen  van  het  beeld  en  bij  de   bepaling  of  het  soort  beeld  invloed  heeft  op  een  positieve  geconstateerde  werking.       2.2 Verhaalanalyse     Story  en  plot   In  de  theorie  over  story  en  plot  van  Thompson  en  Bordwell  wordt  onderscheid  gemaakt  tussen  het  verhaal  en   de  manier  waarop  het  verhaal  wordt  verteld.  Het  verhaal,  oftewel  story,  is  de  samenhang  van  alle  getoonde   gebeurtenissen  binnen  een  verhaal  en  de  impliciete  gebeurtenissen.  Impliciete  gebeurtenissen  zijn   veronderstelde,  maar  niet  getoonde  gebeurtenissen.  In  de  volgorde  waarop  alle  verhaalelementen  worden   gepresenteerd,  oftewel  plot,  is  het  onderscheid  gemaakt  tussen  suspense,  surprise  en  mysterie.  Bij  suspense  is   de  toeschouwer  eerder  bekend  met  de  informatie  in  het  verhaal  dan  de  hoofdrolspeler,  bij  mysterie  is  de   toeschouwer  tegelijkertijd  met  de  hoofdrolspeler  bekend  met  de  informatie  en  bij  surprise  is  de  toeschouwer   later  bekend  met  de  informatie  dan  de  hoofdpersoon.  (Bordwell,  2004)     Toepassing  in  het  onderzoek:   In  dit  onderzoek  wordt  de  theorie  van  Bordwell  en  Thompson  gebruikt  bij  de  beschrijving  van  de  visuele   verhalen  en  de  manier  waarop  deze  verhalen  zijn  toegepast  door  de  organisaties.  Op  deze  manier  is  een   duidelijk  onderscheid  gemaakt  tussen  het  visuele  verhaal  en  het  gedeelte  van  het  verhaal  dat  is  verteld  door  de   zender  in  2013.            
  • 21.   21   Verstelstructuur   Elk  verhaal  heeft  een  begin,  midden  en  einde.  Het  begin  is  over  het  algemeen  de  introductie  van  het  verhaal.   Aan  het  begin  van  een  verhaal  worden  personages  van  het  verhaal  bekend  gemaakt  en  is  (een  deel)  van  de   setting  zichtbaar.  In  onderstaand  figuur  is  deze  introductie  gekenmerkt  als  ACT  1.  In  het  midden  is  er  vaak  een   spanningsopbouw  dat  eindigt  met  een  climax,  het  toppunt  van  het  verhaal.  Er  wordt  in  het  midden  gewerkt   naar  het  doel  dat  het  personage  wil  behalen.  In  onderstaand  figuur  ACT  2.  Bij  het  einde  vind  de  climax  van  het   verhaal  plaats,  bouwt  de  spanning  af  en  komen  de  puzzelstukjes  van  het  verhaal  bijeen.  Ook  wordt  bij  het   einde  van  het  verhaal  duidelijk  of  het  personage  zijn  doel  heeft  bereikt.  In  onderstaand  figuur  ACT  3.  (Butler)         Figuur  1.  Central  Plot  door  Robert  McKee  (McKee)     Toepassing  in  het  onderzoek:   In  dit  onderzoek  de  vertelstructuur  toegepast  bij  de  analyse  van  de  verhalen  van  de  cases.  Door  gebruik  van   deze  theorienis  inzicht  verkregen  in  de  opbouw  van  de  verhalen  verteld  door  de  cases.         Elementen  van  verhaal  volgens  experts   Uit  een  expertpanel  zijn  vier  experts  met  elkaar  overeen  gekomen  dat  verhaal  bestaat  uit  minimaal  vijf   elementen.  Deze  elementen  zijn  tot  stand  gekomen  door  middel  van  hun  ervaring  in  het  vakgebied  en  hun   kennis  op  het  gebied  van  storytelling.  De  elementen  zijn  hieronder  beschreven.       Personage   Het  verhaal  begint  bij  het  personage,  de  hoofdpersoon,  en  dat  personage  eindigt  ergens.  Een  personage  hoeft   niet  per  se  een  mens  te  zijn,  maar  kan  bijvoorbeeld  ook  een  robot,  gebouw  of  merk  zijn.  Het  personage  wil  een   bepaald  doel  bereiken  en  gaat  een  bepaalde  ontwikkeling  aan.  Het  doel  en  de  ontwikkeling  verschillen  per   personage.  De  ontwikkeling  kan  ook  een  conflict  bevatten,  maar  dat  is  niet  essentieel.  (Esther  Wouda,  2014)     Ontwikkeling   Het  personage  gaat  dus  een  bepaalde  ontwikkeling  aan.  De  ontwikkeling  bepaalt  het  begin  en  einde  van  een   verhaal.  Een  verhaal  hoeft  overigens  niet  te  beginnen  bij  het  begin  en  te  eindigen  bij  het  einde,  maar  kan  op   niet  chronologische  volgorde  verteld  worden.  Een  ontwikkeling  kan  een  conflict  bevatten,  maar  dat  is  niet   essentieel.  Een  conflict  houdt  in  dat  het  personage  weerstand  krijgt  bij  het  bereiken  van  zijn  doel.  Het   personage  wil  iets  en  wordt  daarin  tegengewerkt  door  iets  of  iemand,  dit  kan  van  alles  zijn.  Het  is  de  opbouw   van  de  spanning.  Een  ontwikkeling  kan  plaatsvinden  in  de  vorm  van  tijd  of  ruimte.  Bijvoorbeeld  een  festival  is   meer  een  verhaal  dat  kan  vertellen  met  tijd  en  een  website  is  meer  een  verhaal  dat  kan  vertellen  met  ruimte.   (Esther  Wouda,  2014)     Setting   Een  setting  is  een  bepaalde  kadering  binnen  een  verhaal.  Voor  een  modeshow  kan  de  setting  bijvoorbeeld  de   omgeving  zijn  waarin  de  show  is  getoond.  De  setting  bepaald  de  context  en  sfeer  van  het  verhaal.  “Een   liefdesdrama  in  de  stad  heeft  een  heel  andere  sfeer  dan  liefdesdrama  op  de  Noordpool,  ondanks  dat  de  rest   van  het  verhaal  hetzelfde  kan  zijn.”  (Esther  Wouda,  2014)     Kern/boodschap   De  kern  of  boodschap  is  datgene  dat  de  bedenker  van  het  verhaal  wil  vertellen.  Het  thema,  de  bewering,  het   moraal  of  de  betekenis  bijvoorbeeld.  De  boodschap  wordt  door  middel  van  het  personage,  de  ontwikkeling  en   de  setting  gevisualiseerd  en  het  is  dan  ook  zeer  belangrijk  dat  de  kern  een  sterke  basis  heeft.    “Als  er  in  de  kern   dus  iets  schort  dan  krijg  je  dus  een  kink  in  de  kabel.”  De  boodschap  is  ook  datgene  dat  moet  blijven  hangen  bij   de  kijker  ten  einde  van  het  verhaal.  (Esther  Wouda,  2014)    
  • 22.   22   Samenhang   Het  laatste  element  van  een  verhaal  is  de  samenhang  van  bovenstaande  elementen.  Het  is  belangrijk  dat  het   personage,  de  ontwikkeling,  de  setting  en  de  boodschap  van  een  verhaal  gezamenlijk  herkenbaar  zijn  als  één   verhaal.  Gebeurt  dit  niet,  dan  is  er  kans  op  miscommunicatie  naar  het  publiek.  Als  bijvoorbeeld  het  personage   een  bepaalde  ontwikkeling  aan  gaat  die  niet  in  de  setting  past,  is  er  een  kans  dat  te  boodschap  niet  wordt   begrepen  door  het  publiek.  (Esther  Wouda,  2014)     Toepassing  in  het  onderzoek:   In  dit  onderzoek  zijn  bovenstaande  elementen  van  een  verhaal  toegepast  in  de  analyse  om  de  verhalen  van  de   cases  te  ontleden.  Door  de  verhalen  van  de  cases  op  eenzelfde  manier  te  ontleden  zijn  de  verhalen   vergelijkbaar  geworden.       2.3 Communicatieanalyse       Kennis,  houding  en  gedrag   Volgens  Martijn  Hemminga  kan  een  communicatiedoelstelling  bestaan  uit  een  drietal  hoofddoelstellingen;   kennis,  houding  en  gedrag.  In  de  praktijk  komt  het  niet  snel  voor  dat  alle  drie  de  soorten  doelstellingen   tegelijkertijd  even  belangrijk  zijn  voor  een  organisatie.  De  keuze  van  de  soort  doelstelling  is  over  het  algemeen   afhankelijk  van  de  informatie  die  al  bekend  is  bij  de  doelgroep.  Als  de  doelgroep  nog  niet  bekend  is  met  het   merk  of  product  is  de  doelstelling  betreft  kennis  het  meest  logisch.  De  doelstelling  betreft  kennis  heeft   betrekking  tot  het  informeren  van  de  doelgroep.  Er  wordt  inzicht  gegeven  in  de  achtergrond  van  het  product  of   merk.  Wanneer  de  doelgroep  het  product  of  merk  wel  kent,  maar  er  niet  positief  tegenover  staat,  is  een   communicatiedoelstelling  betreft  houding  de  meest  toepasselijke  keuze.  De  doelstelling  betreft  houding  heeft   betrekking  op  het  beïnvloeden  van  hoe  de  doelgroep  staat  tegenover  het  product  of  merk.  Is  de  doelgroep   zowel  bekend  met  het  product  of  merk  als  dat  ze  er  positief  tegenover  staan,  maar  wordt  het  weinig  verkocht,   dan  is  een  doelstelling  betreft  gedrag  de  voornaamste  keuze.  De  doelstelling  betreft  gedrag  heeft  betrekking   op  het  activeren  van  de  doelgroep  of  het  beïnvloeden  van  het  gedrag  de  doelgroep.  De  doelgroep  activeren   iets  juist  wel  of  niet  te  ondernemen.  (Hemminga,  2010)       Toepassing  in  het  onderzoek:   In  dit  onderzoek  wordt  de  theorie  betreft  de  drie  hoofddoelstellingen  kennis,  houding  en  gedrag  gebruikt  bij   het  inzichtelijk  maken  van  de  communicatiedoelstelling  van  de  organisaties  betreft  de  toepassing  van  visuele   verhalen.  Verder  is  de  theorie  gebruikt  om  de  beoogde  werking  en  geconstateerde  werking  in  kaart  te  brengen.       Paid,  owned,  earned   Marketingcommunicatie  uitingen  kunnen  via  verschillende  kanalen  worden  verspreid.  Bij  crossmediale   communicatie  spreekt  men  van  een  verhouding  tussen  paid,  owned  en  earned.  Een  verhouding  tussen  deze   drie  kanalen  zou  leiden  tot  “the  big  idea”,  een  goed  uitgewerkte  creatieve  boodschap,  het  centrale  thema  dat   alle  uitingen  met  elkaar  verbindt.   Onder  owned  media  vallen  alle  media  die  eigendom  zijn  van  de  zender  en  waar  men  dus  de  volledige  controle   heeft  over  de  communicatie  uitingen.  Denk  aan  de  eigen  website,  brochures,  brieven,  e-­‐mail,  Facebookpagina,   het  twitteraccount  van  een  organisatie.  Onder  paid  media  vallen  alle  media  waarvoor  de  zender  heeft  moeten   betalen  voor  mediaruimte.  Denk  aan  advertenties,  commercials,  aadword-­‐  campagnes,  banners  en  social   advertising  op  Facebook.  De  organisatie  heeft  geen  volledige  controle  meer  over  de  communicatie  uitingen,   maar  heeft  wel  inspraak  op  de  vorm,  inhoud  en  content  van  de  communicatie  uitingen.  Onder  earned  media   vallen  alle  media  waar  de  zender  zelf  geen  invloed  op  heeft  uitgewerkt  oftewel  free  publicity.  Denk  aan  mond-­‐ tot-­‐mondreclame,  artikelen,  sharings,  retweets,  likes,  reviews  en  dialogen  die  op  social  media  ontstaan.  De   organisatie  heeft  niet  hoeven  betalen  voor  de  mediaruimte,  maar  heeft  ook  geen  controle  of  inspraak  meer  op   de  vorm,  inhoud  en  content  van  de  communicatie  uitingen.