Voor meer informatie zie https://vng.nl/onderwerpenindex/jeugd/jeugdhulp/kwaliteit-en-toezicht-jeugd-wmo

1. 2017 wordt jouw
kwaliteitsjaar!
Workshop bij de
Regiobijeenkomsten jeugd in Rotterdam, Zwolle, Eindhoven
December 2016

2. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Aan deze workshops werkten mee:
• Sanne van Muijden en Rosanne Bobeldijk, werkzaam bij de
samenwerkende inspecties STJ/TSD
• Sanne Eeltink en Rob de Boer, adviseurs bij de VNG (o.a.) op gebied van
kwaliteit & toezicht jeugd en wmo
• Marlies Kennis, voorzitter landelijke werkgroep kwaliteit & toezicht
jeugd/wmo
• Marion van der Bliek, workshopbegeleider namens de VNG

3. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Steekproef in de zaal:
1. Hoe kijkt jouw gemeente aan tegen kwaliteit en toezicht?
2. Wat is jouw ervaring met de inspectie?
3. Wat is jouw vraag?
Vanuit de zaal:
”kwaliteit….wat is goed genoeg?”
“instellingen moeten ook melden als ze zien
dat het fout gaat”
“bij twijfel: ga altijd in gesprek”
“rollen van gemeente en inspectie: hoe?”
“kwaliteit is generiek: eisen ombouwen
naar het locale”
Sturen op kwaliteit: hoe werken gemeenten daaraan en wat kun je van elkaar leren? En hoe is de
relatie met toezicht?
Voor kwaliteit & toezicht maken we een uitstapje naar de wereld van de groenten >>>

4. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Kwaliteit & toezicht…
spannende vrienden?

5. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
De beeldspraak ‘spannende vrienden’ is van Angelique Schmeinck, chef kok en schrijfster
van ‘Smaakvrienden’. Een kookboek zonder recepten, waar je leert combineren:
In de wereld van de groenten zijn er ‘boezemvrienden’: die je goed kent, snel begrijpt, bij
thuis voelt. En er zijn ‘spannende vrienden’: enerverend, boeiend, verrassend en
sensationeel, vaak minder bekend. Of deze goed samengaan wordt bewezen door
experiment, ervaring.
“Kwaliteit en toezicht” zijn dergelijke spannende vrienden.
Gemeenten doen meer aan kwaliteit dan vaak wordt beseft:
Aan de ‘voorkant’ beleid maken, verordening en inkoop als kaders voor aanbieders en
professionals waarbinnen zij kwaliteit kunnen bieden. De jeugdwet geeft daar ook
concrete aanwijzingen.
Aan de ‘achterkant’ geven monitoring, toezicht en cliëntervaring onderzoeken een
indicatie voor de kwaliteit van hulp en ondersteuning.
Gemeenten doen dat op verschillende manieren >>>

6. Vereniging van Nederlandse Gemeenten cirkel van Simons (Utrecht)
schets 3D-
kwalteitskader
(Apeldoorn)
Kies een
invalshoek….

7. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
De vorige dia laat drie invalshoeken zien die elkaar raken:
• cirkel van Simons (gemeente Utrecht) - cyclisch denken en gebruik maken van harde
en zachte criteria, ook de waarden (beliefs), waar je voor staat.
• schets sociaal domein kwaliteitskader (Apeldoorn) – uitgaan van ‘de bedoeling’.
• pdca cyclus, langer dan 1 jaar, waar kwaliteit en toezicht deel van uitmaken.
Niet meer vanuit de systeemwereld maar de leefwereld centraal zetten. (zie
‘Verdraaide organisaties’, http://verdraaideorganisaties.nl/introductie/samenvatting/
Aanraders voor welke aanpak ook:
1. Faciliteer en investeer in het vakmanschap van de professionals. Het goede gesprek
aangaan vraagt vakmanschap; dat geldt voor zorgverleners en voor opdrachtgevers in
gesprek met zorgaanbieders.
2. Gebruik de richtlijnen voor jeugdhulp, die landelijk ontwikkeld zijn: zie
www.professionaliseringjeugdhulp.nl Maar vooral: geef maatwerk de ruimte; blijf leren
en ontwikkelen.
3. Zorg dat nazorg en naleving deel is van een cyclus. Zorg voor samenhangende visie
op kwaliteit en toezicht, vanuit de hulpvrager. Geef hem en haar een rol in de toetsing
van de kwaliteit.
4. Benut de ervaring en kennis die de inspecties met toezicht hebben opgedaan. Dat
komt de kwaliteit weer ten goede.

8. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Leren van calamiteiten
Over toezicht en de rol van de landelijke inspecties:
Het toezicht op de kwaliteit is bij de Jeugdwet de verantwoordelijkheid van de Inspecties
Jeugdzorg, Gezondheidszorg en Veiligheid en Justitie.
Samen zorgen zij voor landelijk toezicht op de jeugdhulp en jeugdbescherming.
De VNG treedt op namens de gemeenten als gesprekspartner voor de landelijke
inspecties.
De inspectie vertelt over hun organisatie, plaats in het geheel en wat je van calamiteiten
kunt leren, in de volgende dia’s.

9. Samenwerkend Toezicht Jeugd/Toezicht Sociaal Domein
9
Samenwerkend Toezicht Jeugd/Toezicht Sociaal Domein

10. Burger als vertrekpunt

11. Leren van calamiteiten
Samenwerkend Toezicht Jeugd/Toezicht Sociaal
Domein
http://www.jeugdinspecties.nl/lerenvancalamiteiten/
11

12. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Kwaliteit & de landelijke werkgroep
• Is het alles  en daarom niets?
• Definitie: De mate waarin het geheel van eigenschappen van een product of dienst
voldoet aan de eraan gestelde eisen die voortvloeien uit een gebruikersdoel
• Met andere woorden: passende zorg of ondersteuning
Leidend principe:
Het leidend principe is volgens de werkgroep: kwaliteit van zorg of ondersteuning wordt
altijd bepaald in de individuele interactie tussen professional en cliënt.
Vanuit dit principe kijken we naar alle activiteiten die wij/gemeenten doen op het gebied
van kwaliteit. Alles wat we doen moet op een of andere manier op een positieve
manier bijdragen aan dat principe.
Kwaliteit bezien we dus vanuit de driehoek gemeente-aanbieder/professional-
cliënt/inwoner.

13. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Werkgroep kwaliteit & toezicht
Vanaf 2014 actief ter voorbereiding van de transitie jeugdzorg:
• Altijd voor en door gemeenten, ondersteund door de Vng;
• Vws en de inspectie zijn toehoorder
• In 2016 is de werkgroep verbreed naar de WMO
De jeugdwet stelt kwaliteitseisen; de invulling gebeurt lokaal. Vanaf 2016 is de werkgroep
verbreed naar Wmo.
Taken:
1. Ondersteuning gemeenten bij vragen over thema’s gelinkt aan kwaliteit en toezicht
Overzicht scheppen, waar nodig praktische handvatten (laten) ontwikkelen. Een plek waar gemeenten niet alleen
ophalen, juist ook uitwisselen. Ook specifieke vraagstukken, zoals het samen met experts doorspitten van
‘richtlijnen in de jeugdhulp’.
2. Oppakken onderwerpen waar landelijke actie nodig is
De werkgroep helpt bij het verbinden van gemeenten met rijksinspectie en legt verbinding met de kennisinstituten,
3. Lobby voor wetgeving die aansluit bij gemeentelijke praktijk

14. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vraagstukken kwaliteit & agenda 2017
• Vertrouwen versus controle
• De inwoner en kwaliteit (clientervaringsonderzoeken)
• Gebruik van gegevens (zoals bij outcome gegevens)
• Stimuleren van samenwerking
• Verschillende rollen van gemeenten
Uitdaging:
• Hoe kunnen we meer van elkaar leren, samen optrekken?
Wat we meer willen: sturend optreden in plaats van reactief!
Meer delen en uitwisselen met gemeenten in het land; de kennis niet tot de
werkgroep beperken

15. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Vragen? Op de hoogte blijven?
Meld je bij:
rob.deboer1@vng.nl en Sanne.eeltink@vng.nl
Zie ook:
https://vng.nl/onderwerpenindex/sociaal-
domein/werkgroep-kwaliteit-toezicht-jeugdwmo

16. Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Nuttige links & adressen
https://vng.nl/onderwerpenindex/jeugd/jeugdhulp/kwaliteit-en-toezicht-jeugd-wmo
https://vng.nl/onderwerpenindex/sociaal-domein/werkgroep-kwaliteit-toezicht-jeugdwmo
http://www.jeugdinspecties.nl/lerenvancalamiteiten/
www.inspectieloketjeugd.nl
http://professionaliseringjeugdhulp.nl/
https://vng.nl/files/vng/201405_factsheet_kwaliteitseisen_jeugdhulpaanbieders.pdf
Verder lezen:
http://www.nji.nl/nl/Transformatie-jeugdhulp/Transformeren-met-beleid-Transformeren-met-beleid-Kwaliteit-input
http://www.slideshare.net/EGrooteman/leren-sturen-op-kwaliteit-kwaliteitsverbetering-in-de-jeugdhulp
https://vng.nl/onderwerpenindex/sociaal-domein/persoonsgebonden-budget-pgb/nieuws/verslag-g32-bijeenkomst-
pgb-wmojeugd
http://verdraaideorganisaties.nl/introductie/samenvatting/
Over smaakvrienden: http://www.smaakvrienden.nl/#!nl/smaakvrienden-principe/