5. 1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I’S
I’
Maatschappelijke veranderingen Informatisering. Meer ICT. Zichtbaar in het onderwijs door
de ontwikkeling van volledig face-to-face onderwijs naar
werken door in het onderwijs steeds meer ICT in e-mail, tekstverwerking, internet en
volledige elektronische leeromgevingen. En, in de relatief
De maatschappij is volop in beweging. Trends volgen
lagere maatschappelijke waarde van kennis.
elkaar steeds sneller op. Veel van de trends in de
maatschappij hebben ook een hoge impact voor het Internationalisering. Een groeiende oriëntatie en
onderwijsveld. participatie op internationaal aanbod van cultuur en
levensstijl. In relatie tot informatisering zien we ook de
Op macroniveau kunnen de belangrijkste maatschappelijke
opheffing van grenzen, afstanden en tijdsverschillen.
ontwikkelingen worden samengevat in vijf I’s:
Onderwijsinstellingen reageren hierop door ontwikkeling
individualisering, informalisering, informatisering,
van uitwisselingsprogramma’s, gastgezinnen,
internationalisering en intensivering (Schnabel, 2000).
partnerscholen en tweetalig onderwijs. Ook krijgen
Individualisering. Uit zich in meer individuele wensen. En onderwijsprofessionals steeds meer te maken met
vertaalt zich in het onderwijs naar een steeds grotere vraag cultuurverschillen in de klas (allochtone leerlingen) op bv.
naar “onderwijs op maat” en meer aandacht voor machtsafstand, masculiniteit, individualisme en
verschillende normen en waarden. onzekerheidsvermijding.
Informalisering. Tekent zich door onthiёrarchisering van de Intensivering. In toenemende mate betekenis geven aan de
samenleving tot grotere gelijkheid en belevingscomponent. Er moet meer in één leven en dat
déinstitutionalisering. In het onderwijs is de autoriteit van moet afwisselend en belonend zijn. Voor de beoordeling
onderwijsprofessionals minder vanzelfsprekend geworden hiervan is er een sterkere oriëntatie op het eigen gevoel.
en moet men ouders en leerlingen binden door in te spelen Onderwijsinstellingen zien verschillende middelen (bv.
op persoonlijke kenmerken, belangstellingen en digiborden) die kunnen ondersteunen bij het leren en
betrokkenheidgevoel. Onderwijsinstellingen krijgen hiertoe professionals moeten lessen leuk en afwisselend houden
ook meer ruimte. door verschillende werkvormen.
5
6. 1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT
Dit onderzoek analyseert de Om de ontwikkelingen te duiden benaderen we elk thema
vanuit twee perspectieven. Die van de organisatie en die
professionalisering van het onderwijs van de professional.
Professionalisering is in dit onderzoek gedefinieerd als Het perspectief van de organisatie analyseert de impact op
het voortdurend ontwikkelen van competenties met als organisatieniveau. Hierin ligt de focus op strategie, beleid,
doel kwalitatief verbeteren van een individu, groep of organisatie en resultaatgerichtheid.
school.
Het perspectief van de professional richt zich op de
Er worden twee aspecten van professionalisering individuele en specifieke groepen onderwijsprofessionals.
onderzocht: cultuur en activiteiten. De nadruk ligt hier op impact in de klas (lesgeven), de
voorbereiding van lessen en secundaire activiteiten zoals
Professionaliseringscultuur. Op schoolniveau bepaalt de
nakijken en vergaderen.
professionaliseringscultuur in hoeverre professionals in
staat worden gesteld zich te ontwikkelen. De cultuur krijgt Het rapport is als volgt opgebouwd.
enerzijds gestalte in de visie, de missie en het beleid van
Trends. In het tweede hoofdstuk worden de trends in het
een school. Anderzijds uit deze zich in de praktijk. Dit
onderwijs op dit thema benoemd.
gebeurt onder andere in openlijk en eerlijk feedback geven
door collega’s & leidinggevenden en het beschouwen van Vergezichten. In het derde hoofdstuk zijn op basis van deze
problemen als leermomenten of enkel als struikelblok. trends vergezichten geschetst. Waar staat het onderwijs
over een aantal jaren wanneer de huidige trend zich
Professionaliseringsactiviteiten. Eigen professionalisering
voortzet.
heeft betrekking op het individuele gebruik van
professionaliseringsmogelijkheden. Als gevolg van Impact. In het vierde hoofdstuk is de impact van deze
maatschappelijke trends, politiek, onderwijsbeleid en vergezichten op het onderwijs uitgewerkt.
persoonlijk drive is er steeds meer stimulans tot
Aanbevelingen. In het laatste hoofdstuk worden
professionalisering. In hoeverre gebruiken professionals de
aanbevelingen gedaan voor zowel onderwijsorganisaties
mogelijkheden die er zijn en welke keuzes maken ze.
als professionals.
6
8. 2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING
Op het gebied van professionalisering onderscheidt OIG drie trends binnen
het onderwijs:
Trend 1 – Cultuur: Professioneler professionaliseren
- Ons onderzoek
- Algemene trends
- Dat wil zeggen
Trend 2 – Activiteiten: Leren door doen
- Ons onderzoek
- Algemene trends
- Dat wil zeggen
Trend 3 – Bekostiging: Investeren in de toekomst
- Ons onderzoek
- Algemene trends
- Dat wil zeggen
8
9. 2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN
----- ONS ONDERZOEK
Kenmerken van een professionaliseringscultuur zijn aanwezig, maar laten
nog veel ruimte voor verbetering*
Onderwijsprofessionals vinden professionalisering belangrijk Professionalisering
76%
beleid
93% werkt aan de eigen professionalisering
93% vindt cultuur en aandacht in de visie van de school belangrijk
Vertaling in
65%
competenties
Onderwijsorganisaties ondernemen actie (beleid, middelen en praktijk)
Meten van
76% heeft professionaliseringsbeleid prestaties
61%
~61-85% kent en gebruikt middelen binnen de eigen school
Beoordelen van
65% vertaalt beleid naar competenties prestaties
32%
61% meet prestaties op competenties
Figuur 2.1.1: Percentage professionals “eens” met
aanwezigheid in de schoolorganisatie
Er ligt nog veel potentieel
32% rekent af op prestaties
>21% heeft nooit een beoordelingsgesprek gehad, ~46% heeft minder dan 1 keer per jaar een
beoordelingsgesprek en voor ~26% is dat 1 keer per jaar
Leidinggevenden zijn beter op de hoogte van middelen en mogelijkheden dan leerkrachten
* Bron: Monitor Professionalisering PO 2010
9
10. 2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN
----- ALGEMENE TRENDS
Van overheid tot onderwijsinstelling tot professional wordt gestuurd op nog
professioneler professionaliseren binnen het onderwijs
Professionalisering is cruciaal voor het lerarenberoep en de Nederlandse kenniseconomie
Nederland: excellente onderwijs- en kennisinfrastructuur (Innovatieplatform, 2010)
De leerkracht is een bepalende factor in de kwaliteit van het onderwijs (Bolhuis, 2009)
Professionalisering secundaire arbeidsvoorwaarde in opbrengstgericht werken (Nota WIO, 2011)
Er is beweging op alle niveaus
De overheid stimuleert – Wet BIO, scholingsdagen, lerarenbeurs, functiemix (Nota WIO, 2011)
De onderwijs organisatie verwacht – maakt prestaties meetbaar (Onderwijsraad, 2008)
Onderwijsprofessionals vragen – differentiatie, uitdaging & groei (Ministerie OCW, 2008)
De inzet van middelen wordt gerichter
Investeringen in prestatiebeloning en professionalisering (regeerakkoord Rutte-Verhagen, 2010)
Koppeling activiteiten aan doelstellingen met toegevoegde waarde (Nota WIO, 2011)
Inbedding in cycli van voortgang- en beoordelingsgesprekken (Nota WIO, 2011)
Standaardisatie in certificaten (Jongeling, 2007)
10
11. 2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN
----- DAT WIL ZEGGEN
De komende jaren moet het onderwijs professioneler gaan professionaliseren
Om Nederland als kenniseconomie op niveau te krijgen moet er een slag worden gemaakt in het
professionaliseringsproces. Dit is nu nog teveel ad-hoc
De vertaalslag naar relevante competenties wordt onvoldoende gemaakt en de professional wordt
niet beoordeeld (laat staan afgerekend) op prestaties; professionalisering wordt daardoor niet
meetbaar en blijft inconcreet (half werk)
In, uit en
doorstroom
Inbedding van gesprekkencycli in professionaliseringsbeleid is Functie
omschrijving
cruciaal
Gesprekken
Hier hoort ook interactie bij over de beschikbare (financiële) Professionalisering cycli
middelen voor professionalisering (zodat leerkrachten en
Beoordeling
leidinggevenden beide op de hoogte zijn) en beloning
Scholing
Loopbaan
ontwikkeling
Figuur 2.1.2: Professionaliseringsproces
11
12. 2.2 LEREN DOOR DOEN
----- ONS ONDERZOEK
De “praktijk” heeft de voorkeur bij professionaliseringsactiviteiten*
67% 65%
Veel praktijk op een bedje van theorie
67% onderwijsprofessionals vindt praktische aanpak “zeer belangrijk”
31% 33%
(en voor nog eens 31% gewoon “belangrijk”)
55% onderwijsprofessionals verwacht dat de praktische aanpak zal toenemen
89% onderwijsprofessionals vindt een theoretische component ook van belang
Praktijk Theorie
Zeer belangrijk Belangrijk
Ook de vorm is gericht op de praktijk
Figuur 2.2.1: Belang van theorie en praktijk
De meest gekozen vormen zijn cursussen en workshops in professionaliseringsactiviteiten
Onderwijsprofessionals hebben een voorkeur voor leren in groepsverband
64%
58%
met praktijkvoorbeelden
35%
Praktijkvoorbeelden werken, mits relevant
De kwaliteit van de trainer/opleider is een essentiële factor
Cursus Workshop Opleiding
Figuur 2.2.2: Type voor het werk gekozen
* Bron: Monitor Professionalisering PO 2010 professionaliseringsactiviteiten
12
13. 2.2 LEREN DOOR DOEN
----- ALGEMENE TRENDS
Een op de praktijk gerichte aanpak wordt in het onderwijs steeds breder
toegepast en ondersteunt de focus op gedrag
Meer praktijk in het onderwijs
PGO en stage op de universiteit (Maastricht University, 2010)
Duaal leren is het uitgangspunt van het Ruud de Moor Centrum (Martens, 2010)
Praktijkgerichte competenties zijn de basis van de competentiematrix (SBL, 2010)
Kennis versus gedrag
Gedragverandering is cruciaal in de professionalisering van leerkrachten (Martens, 2010)
Intrinsieke motivatie leidt tot gedragsverandering (Brabander & Martens, 2010)
Praktijk & borging (Grol & Wensing, 2001)
13
14. 2.2 LEREN DOOR DOEN
----- DAT WIL ZEGGEN
De juiste ingrediënten voor professionaliseringsactiviteiten zijn; een
theoretisch kader, praktische oefening en vrijheid om te oefenen
Theoretisch kader
Begrip voor het totaalplaatje vanuit het theoretisch kader
Praktische oefening
Direct oefenen van het juiste gedrag
Vrijheid om te oefenen
Je rijbewijs is ook een certificaat. Na het behalen leer je pas echt autorijden
De school moet het streven naar “het best haalbare” faciliteren, ook al worden
er dan fouten gemaakt
Figuur 2.2.3: Van theorie & praktijk examen,
oefenen in alledag naar “het best haalbare”
14
15. 2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST
----- ONS ONDERZOEK
Gebruik van middelen voor professionalisering door leerkrachten beperkt
door (on)bekendheid*
95%
92%
86%
Professionalisering belangrijk, maar middelen beperkt bekend 79% 78%
98% onderwijsprofessionals vindt professionalisering belangrijk
58% 58%
52%
67% leerkrachten is niet bekend met professionaliseringsbudget 52%
37%
42% leerkrachten zijn bekend met middelen en gebruiken deze 33%
28%
74% leidinggevenden zijn bekend met middelen en gebruiken deze
Het gaat niet (alleen) om geld Leerkracht Leidinggevende
In 20-30% zijn tijdsduur en prijsstelling belemmerende factoren Scholingsdagen vanuit de school
Gemiddeld is jaarlijks 500-600 euro per professional beschikbaar Persoonlijk ontwikkelbudget
17% van de leidinggevenden weet niet wat de hoogte van het bedrag Scholingsgelden samenwerkingsverband
Scholingsgelden vanuit de school
per jaar per leerkracht is
Stimuleringsregelingen, zoals de lerarenbeurs
87% van de leerkrachten is onbekend met de hoogte van het Gemiddelde bekendheid en gebruik
professionaliseringsbudget per leerkracht
Figuur 2.3.1: Bekendheid en gebruik van middelen (tijd en
geld) voor professionalisering
* Bron: Monitor Professionalisering PO 2010
15
16. 2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST
----- ALGEMENE TRENDS
Iedereen is het eens. De ontwikkeling van onderwijsprofessionals is een
“must”
Nascholing, herscholing, bijscholing
Investering in onderwijspersoneel niets nieuws (Rinnooy Kan, 2000)
Lumpsum bevat altijd al budget voor ontwikkeling personeel (CPB, 1998)
De toekomst biedt kansen
Bezuiniging op onderwijs, maar wel extra geld voor professionalisering (regeerakkoord Rutte-
Verhagen, 2010)
Naar de toekomst toe moet door de overheid en private sector flink in onderwijs worden
geïnvesteerd (Kennisinvesteringsagenda 2006-2016, 2006)
Actieplan LeerKracht van Nederland doorgezet in regeerakkoord Rutte-Verhagen 2010 (LeerKracht
van Nederland, 2007)
De lerarenbeurs reeds gestart (Nota Onderwijs, 2011)
Sectororganisaties zetten in op professionalisering (PO-raad 2010)
16
17. 2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST
----- DAT WIL ZEGGEN
Investeren zit niet alleen in het beschikbaar stellen van middelen, je moet het
ook uitdragen
Beschikbaar stellen is stap één
Gelden en scholingsdagen
Wel of geen vetpot? In vergelijking met andere sectoren is
“Overal in de school
professionaliseringsbudget in het onderwijs laag hangen posters met de
mogelijkheden!”
Communicatie en stimulering mag je niet vergeten
Communicatie binnen de school
Stimulering door de direct leidinggevende & als cultuur
Mogelijkheid om scholingsdagen te gebruiken (lesuitval)
“Professionaliseer jezelf!
Je weet wat de
mogelijkheden zijn…”
17
19. 3.1 VERGEZICHTEN – ONDERWIJSORGANISATIE
Professionele onderwijs organisaties Excellente leeromgeving. De professionele scholen zijn
excellente leeromgevingen. Binnen deze organisaties
overleven heerst een cultuur waar men trots is en continu streeft naar
het hoogst haalbare. Fouten worden gebruikt om van te
Den Haag – Langzaam maar zeker verdwijnen
leren.
onderwijsorganisaties die niet mee kunnen met de vele
veranderingen in het veranderende onderwijs- Secundaire arbeidsvoorwaarde. Het merendeel van de
landschap. leerkrachten ziet ontwikkelingsmogelijkheden als een
secundaire arbeidsvoorwaarde. De groei mogelijkheden in
Het belang van professionaliteit van onderwijsorganisaties
salaris zijn relatief beperkt daarom is professionalisering
en professionals is onomstreden. Het is pure noodzaak om
een belangrijke arbeidsvoorwaarde geworden. Met en
adequaat te reageren op toenemende technologische,
naast inspirerende mensen werken is ook veel waard.
sociale en politieke veranderingen. In de afgelopen jaren
heeft zich in het onderwijs dan ook een enorme Professionaliseringsrooster. Omdat het zo belangrijk is
professionaliseringsslag voltrokken. geworden hebben scholen professionalisering onderdeel
gemaakt van het rooster. Professionaliseringsbudget en
Professionaliteit is onderscheid. Op dit moment gebruiken
dagen krijgen een vaste plek in de dagelijkse activiteiten.
scholen hun “professionaliteit” om zich te profileren. De
meest professionele scholen trekken de “best-of-class” Transparantie. In deze professionele schoolorganisaties
professionals aan, creëren hogere tevredenheid en kennen alle onderwijsprofessionals zowel de
betrokkenheid onder het personeel en behouden daarmee professionaliseringsverwachtingen als de mogelijkheden
goede mensen en hebben tegelijkertijd minder last van
De enorme ontwikkelingen in het onderwijs brengen ons
uitval en ziekteverzuim.
weer terug bij de oertijd; “het recht van de sterkste”.
Bron: De Onderwijskrant van de Toekomst
19
20. 3.1 VERGEZICHTEN – ONDERWIJSPROFESSIONAL
Onderwijsprofessionals zijn gewogen Continu ontwikkelen. Onderwijsprofessionals zien dat
ontwikkelen leuk is. Het is leuk om het beste uit jezelf te
en … halen. Dit stopt niet na de professionaliseringsactiviteit.
Onderwijsprofessionals nemen de verantwoordelijkheid
Den Haag – Dat onderwijs meer is dan alleen lesgeven is
om geleerde kennis en vaardigheden in de praktijk verder
allang duidelijk. Factoren secundair aan het lesgeven
te ontwikkelen.
vereisen dat ontwikkeling een integraal onderdeel is
van het werk van onderwijsprofessionals. Faciliteren. Hierin hebben de leidinggevenden op de
onderwijsorganisaties een belangrijke rol gespeeld. Zij zijn
Meten is weten. Om inzichtelijk te maken in hoeverre
een belangrijke facilitator. Niet alleen door de doelen,
onderwijsprofessionals zich ontwikkelen in lijn met de
processen en procedures vast te leggen maar ook door
doelstellingen meten scholen hun prestaties. Inmiddels
hierover te communiceren richting onderwijsprofessionals.
worden onderwijsprofessionals, na een gefaseerde invoer,
Zo is beschikbaarheid van middelen bij alle professionals
ook beoordeeld en beloond op basis van die prestaties. De
bekend en ook onder welke voorwaarden zij hier gebruik
initiële weerstand is verdwenen.
van kunnen maken.
Een impuls voor professionalisering. Zo zien onderwijs-
Vanzelfsprekendheid. Ontwikkeling van kennis,
professionals de gesprekkencycli inclusief beoordelingen
vaardigheden en attitude is tegenwoordig binnen het
nu. Reden: zowel leerkrachten als leidinggevenden hebben
onderwijs nog vanzelfsprekender dan in het bedrijfsleven.
open feedback leren geven en ontvangen en hebben goed
leren communiceren over verwachtingen. Ze vragen Ook in onze maatschappij zijn het de “wijzen” die jeugd
vandaag de dag de ruimte om verder te ontwikkelen door klaarstomen voor hun toekomst.
middel van tal van professionaliseringsactiviteiten.
Bron: De Onderwijskrant van de Toekomst
20
22. 4.1 IMPACT – ONDERWIJSORGANISATIE
Onderwijsorganisaties moeten professionalisering ademen
Professionalisering verankeren in visie en strategie is sleutel voor succes, ad hoc kan niet langer
Professionalisering maakt het onderscheid om voor de school te kiezen en om bij een school te
blijven. Dit geldt voor leidinggevenden, leerkrachten, ouders en kinderen
Het is essentieel dat schoolorganisaties, en haar vertegenwoordigers, excellence uitdragen (het beste
uit zichzelf en elkaar halen en dat delen)
De kwaliteit en de zichtbaarheid van professionaliseringsactiviteiten inzetten als een “secundaire
arbeidsvoorwaarde”
Professionaliseringsmiddelen (budget en dagen) vastleggen in beleid en vertalen naar de praktijk is
een vereiste
Niet vastleggen en uitvoeren van planning-, voortgang- en beoordelingsprocessen en procedures
kan niet langer
22
23. 4.2 IMPACT – ONDERWIJSPROFESSIONAL
Zelf verantwoordelijkheid nemen voor de eigen professionalisering
Om je doel te bereiken moet je bewust een carrière & ontwikkelpad uitstippelen. Met doelen en
verantwoording van de toegevoegde waarde van professionaliseringsactiviteiten
Professionele persoonlijke ontwikkelplannen opstellen is hier een cruciale factor in. Naast het
benoemen van prestaties op (meetbare) competenties moeten ook beoordelingscriteria en beloning
worden vastgelegd
Tijd voor de ontwikkeling van eigen kennis en vaardigheden moet je maken
De ontwikkelingsgerichtheid van onderwijsprofessionals speelt hierin een belangrijke rol. Een interne
drive om te verbeteren. Van zichzelf, collega’s en natuurlijk leerlingen
Randvoorwaarde is duidelijkheid over de middelen, het proces en de professionaliseringsprocedures
Wanneer alle randvoorwaarden zijn ingevuld zijn onderwijsprofessionals zelf de sleutel
23
25. 5.1 AANBEVELINGEN – ONDERWIJSORGANISATIE
Neem professionalisering serieus. Een zesje helpt niet bij arbeidstekorten
Start nu, vanuit de onderwijsvisie, met het vaststellen van professionaliseringsstrategie en beleid
Maak het professionaliseringsbeleid fysiek en digitaal zichtbaar in de school
Incorporeer professionaliseringsactiviteiten in de school (School Academy)
Communiceer naar “buiten” over wat de school in huis heeft (ouder & kind, arbeidsmarkt,
basisonderwijs, MR, …)
Investeer in excellence en persoonlijk leiderschap. Iedereen moet het uitdragen
Ondersteun professionals bij houding, gedrag en vaardigheden in professionele ontwikkeling zoals
beoordelingen op basis van prestaties
25
26. 5.2 AANBEVELINGEN - ONDERWIJSPROFESSIONAL
Professionaliseer proactief. Je maakt je eigen succes
Denk zelf na over je ambities en zet zelf stappen om deze te realiseren. “Waar wil ik staan? Wat ga ik
daarvoor doen?”
Verdiep jezelf in de mogelijkheden die de organisatie biedt en vraag ondersteuning
Leer professionalisering (en beoordelen en belonen) zien als een kans om meer uit jezelf te halen
Ontwikkel je in het open geven en ontvangen van feedback, uitspreken van verwachtingen en het
maken van de vertaalslag van jouw competenties naar een meetbare bijdrage in prestaties
Maak tijd voor je persoonlijke ontwikkeling, investeer indien nodig ook je eigen tijd
Ontwikkel jezelf op zowel kennis (o.a. vakinhoudelijk), vaardigheden (bv. leidinggevende, coachings,
ICT, communicatie en/of persoonlijke) en attitude (persoonlijk leiderschap)
26
27. REFERENTIES
Bolhuis, S., 2009, Naar evidence based onderwijs?, Vector, 9, 17-19
Brabander, K de. en Martens, R., 2010, Motivatie in Leraar24, www.ou.nl
CPB, 1998, Financieringsstromen Primair Onderwijs en Voortgezet Onderwijs, www.cpb.nl
CPB, 2010, De keuzes in kaart, Den Haag, www.cpb.nl
Grol, R., en Wensing, L., 2003, Implementatie van kennis in praktijk, Nijmegen
Innovatieplatform, 2006, Kennisinvesterings 2006-2016, Den Haag, www.innovatieplatform.nl
Jongeling, L, 2007, Het leren en de leerling in de schijnwerpers met standaard ELD, www.open-standaarden.nl
Maastricht University, 2010, Probleemgestuurd onderwijs, www.maastrichtuniversity.nl
Martens, R., 2010, Zin in onderzoek, www.ou.nl
Ministerie OCW, 2011, Nota Werken in Onderwijs, Den Haag, www.rijksoverheid.nl
Ministerie van OCW, 2008, Wat leraren bindt aan het onderwijs, Den Haag, www.rijksoverheid.nl
Ministerie van OCW, 2007, Actieplan LeerKracht van Nederland, Den Haag, www.rijksoverheid.nl
Onderwijsraad, 2008, Opbrengstgericht werken door scholen voor primair en voortgezet onderwijs, www.onderwijsraad.nl
PO-raad 2010, In tien jaar naar de Top, Utrecht, www.poraad.nl
Rinnooy Kan, A., 2000, Meer R&D investeringen, www.ser.nl
SBL, 2010, www.lerarenweb.nl
27
29. SAMENVATTING - ONDERWIJSORGANISATIE
Neem professionalisering serieus. Een zesje helpt niet bij arbeidstekorten
Professionalisering verankeren in visie en strategie is sleutel voor succes, ad hoc kan niet langer
Start nu, vanuit de onderwijsvisie, met het vaststellen van professionaliseringsstrategie en beleid
Professionaliseringsmiddelen (budget en dagen) vastleggen in beleid en vertalen naar de praktijk is een vereiste
Maak het professionaliseringsbeleid fysiek en digitaal zichtbaar in de school
De kwaliteit en de zichtbaarheid van professionaliseringsactiviteiten inzetten als “secundaire arbeidsvoorwaarde”
Incorporeer professionaliseringsactiviteiten in de school (School Academy)
Professionalisering maakt het onderscheid om voor de school te kiezen en om bij een school te blijven.
Communiceer naar “buiten” over de school (ouder & kind, arbeidsmarkt, basisonderwijs, MR, …)
Het is essentieel dat schoolorganisaties, en haar vertegenwoordigers, excellence uitdragen
Investeer in excellence en persoonlijk leiderschap. Iedereen moet het uitdragen
Niet vastleggen en uitvoeren van planning-, voortgang- en beoordelingsprocessen en procedures kan niet langer
Ondersteun professionals bij houding, gedrag en vaardigheden in professionele ontwikkeling zoals
beoordelingen op basis van prestaties
29
30. SAMENVATTING - ONDERWIJSPROFESSIONAL
Professionaliseer proactief. Je maakt je eigen succes
Om je doel te bereiken moet je bewust een carrière & ontwikkelpad uitstippelen
Denk zelf na over je ambities en zet zelf stappen om deze te realiseren. “Waar wil ik staan? Wat ga ik
daarvoor doen?”
Randvoorwaarde is duidelijkheid over de middelen, het proces en de professionaliseringsprocedures
Verdiep jezelf in de mogelijkheden die de organisatie biedt en vraag ondersteuning
Een interne drive om te verbeteren. Van jezelf, collega’s en natuurlijk leerlingen
Leer professionalisering (en beoordelen en belonen) zien als een kans om meer uit jezelf te halen
Professionele persoonlijke ontwikkelplannen opstellen en bespreken is hier een cruciale factor in
Ontwikkel je in het open geven en ontvangen van feedback, uitspreken van verwachtingen en het
maken van de vertaalslag van jouw competenties naar een meetbare bijdrage in prestaties
Tijd voor de ontwikkeling van eigen kennis en vaardigheden moet je maken
Maak tijd voor je persoonlijke ontwikkeling, investeer indien nodig ook je eigen tijd
Wanneer alle randvoorwaarden zijn ingevuld zijn onderwijsprofessionals zelf de sleutel
Ontwikkel jezelf op zowel kennis (o.a. vakinhoudelijk), vaardigheden (bv. leidinggevende, coachings,
ICT, communicatie en/of persoonlijke) en attitude (persoonlijk leiderschap)
30
