Observatie van de ademhaling

ZUURSTOF- EN
AËROSOLTHERAPIE
Kennis en vaardigheden deel 1

Inleiding
■ Zuurstof is nodig om de energie te leveren voor aerobe processen in ons
lichaam: onderhoud, groei, afweer, celdeling
■ Het ademhalingsstelsel neemt O2 op en geeft CO2 af
– Gasuitwisseling
■ Ademhalingsstelsel zorgt voor verplaatsing van lucht naar de longen
■ Ademhalingsstelsel bevat de stembanden
– Geluid produceren
■ Doorgeven van reukprikkels naar ons CZS

Inhoud
1.1 Anatomie van het ademhalingsstelsel
1.1.1 De bovenste luchtwegen
1.1.2 De onderste luchtwegen
1.1.3 Longen
1.2 Fysiologie van het ademhalingsstelsel
1.2.1 luchtventilatie
1.2.2 Gasuitwisseling en transport van zuurstof (O2)en koolstofdioxide (CO2)
1.2.3 Longvolumes
1.2.4 Ademhalingscentrum in de hersenen
1.3 Observatie van de ademhaling
1.3.1 zuurstofgebrek
1.3.2 MEWS (The Modified EarlyWarning score)

1.2.4 ademhalingscentrum in de hersenen
■ De onbewuste ademcentra (heeft voorrang):
– Ligt in het verlengde merg
– Krijgen info van de receptoren in de aortaboog en de a. carotis
– Regelen de frequentie en diepte afhankelijk van de zuurstofvraag
■ De bewuste regeling:
– Gebeurt in de hersenschors
– Hierdoor kunnen we zelf de frequentie en
diepte regelen

1.3.1 zuurstofgebrek
1.3.1.1 Inleiding
1.3.1.2 Oorzaken
1.3.1.3 Veel voorkomende verpleegproblemen

1.3.1.1 Inleiding
■ Ademhaling is 1 van de vitale functies
– Essentieel in de toevoer van zuurstof
– Bij ernstige daling van het zuurstofgehalte
 gevolg: onherstelbare schade aan de hersencellen
■ Gezonde volwassene: inspiratie en expiratie met een regelmaat van 12 tot 18 keer per
minuut
■ Regulatie vanuit het ademhalingscentrum (ligt in het verlengde merg)
■ Belangrijkste prikkel om te ademen = hoeveelheid CO2 in het bloed
– Wanneer CO2 toeneemt  drang om te ademen = ademhalingsprikkel
■ Zuurgraad en O2-gehalte in het bloed hebben ook invloed
– Hoge zuurgraad: gevolg van teveel CO2 in het bloed  AH-frequentie zal stijgen

1.3.1.2 Oorzaken
1. Problemen thv het ademhalingscentrum
2. Luchtwegproblemen
1. Obstructie van de luchtwegen
2. Verminderde werking van de longen of van de ademhalingsspieren
3. Circulatieproblemen
4. Te weinig aanwezige zuurstof
1. Daling van de hoeveelheid zuurstof in de lucht
2. Aanwezigheid van schadelijke gassen in de lucht
3. Vermindering van de hoeveelheid hemoglobine

1. Problemen thv het ademhalingscentrum
 Belemmering van het AH-centrum door :
 hoofdletsels
 hersenoedeem
 drugs / medicijnen

2. Luchtwegproblemen
 Obstructie van de luchtwegen
 Larynx- en epiglottisoedeem
 Bronchospasmen
 Vreemd voorwerp
 Braaksel
 Slijm
 Verminderde werking van longen of van de ademhalingsspieren
 Longoedeem
 COPD of COLL https://youtu.be/0sXn_Qmx68E
 Spierdystrofie van Duchenne

COPD of COLL
http://youtu.be/0sXn_Qmx68E

Spierdystrofie van Duchenne
http://youtu.be/ekfMi-P5Gmg

3. Circulatiestoornissen
 Ongezonde bloedcirculatie en een gebrekkige hartwerking
 Alle hart- en vaataandoeningen

4.Te weinige aanwezige zuurstof
 Daling van de hoeveelheid O2 in de lucht
 Hoe hoger, hoe minder O2
 Afgesloten ruimte
 Aanwezigheid van schadelijke gassen in de lucht
 Verstikking bij brand door rookontwikkeling
 Uitlaatgassen
 Luchtverontreiniging
 CO-intoxicatie
 Verhoogde ozonconcentratie

Daling van de hoeveelheid zuurstof :
hoe hoger hoe minder O2

4.Te weinige aanwezige zuurstof
 Vermindering van de hoeveelheid hemoglobine (normaal 11-15g/dl)
 Anemie https://youtu.be/W9qZBlhiLyQ
 Hypovolemie

1.3.1.2Veel voorkomende verpleegproblemen
OBSERVATIE om gegevens te verzamelen
 Subjectieve tekenen:
 Dyspnoe
 Orthopnoe
 Pijn in de borst
 Objectieve tekenen:
 Wijze van ademhalen
 Kleur van de patiënt, cyanose
 Hoesten en/of sputum
 Verwardheid
 Geluid: stridor (inspiratie), wheezing (expiratie)

Veel voorkomende verpleegproblemen
Diagnostische ONDERZOEKEN om gegevens te verzamelen
 Meten van zuurstofsaturatie
 Auscultatie
 Onderzoek van het sputum
 Laboratoriumonderzoek: bloedgassen (PO2 / PCO2) - hemoglobine
 RX thorax, CT- longen
 Longfunctieproeven
 Bronchoscopie

Saturatiemeting SpO2
 Bij volwassen meter thv
 vinger
 oor
 teen
 Bij kleine kinderen meter thv
 hele hand
 hele voet

Longfunctie onderzoek
spirometrie

bodybox
Dit onderzoek meet de weerstand van de
luchtwegen en de longinhoud

Verpleegproblemen bij AH-stelsel
1. Dyspnoe
2. Hoesten
3. Sputum
4. AH-stoornissen in ritme en diepte
5. Duizeligheid, hoofdpijn, verwarring, desoriëntatie, onsamenhangend spreken
6. Hypoxie, cyanose, tachycardie en verhoogde bloeddruk
7. Pijn in de borst
8. Ademhalingsstilstand

1. Dyspnoe
Dyspnoe= subjectief gevoel van benauwdheid ten gevolge van
• Verstopte luchtwegen
• Onvoldoende ventilatie van de longen
• Gestoorde werking van de bloedcirculatie
• Druk op of beschadiging van het ademhalingscentrum
• Sterke emoties

1. Dyspnoe
Symptomen (wat zie je):
– Zv ZEGT dat ‘hij geen lucht krijgt’
– Zv IS angstig en gespannen
– Men ZIET
■ snellere en diepere ademhaling
■ algemene rusteloosheid
■ Vaak + ORTHOPNOE

2. Hoesten
Hoestreflex
 beschermende functie
Hoesten
meest voorkomende ongemak bij zorg voor ademhaling
gevaarlijk: hoesten verhoogt
■ druk in de thorax
■ druk in de hersenen
■ bloeddruk
CAVE BIJ mensen met
• Operatiewonden
• Hartdecompensatie
• Aneurysma

2. Hoesten
 Wanneer arts waarschuwen ?
• Pijn
• Kortademigheid
• Opgeven van bloederig sputum (hemoptoe)
 Langer dan 1 maand hoesten is zorgwekkend
 3 maand hoesten: 1 van den criteria voor COPD of COLL

2. Hoesten
 Soorten:
• droge hoest of prikkelhoest: anti-tussiva
• vochtige hoest met rochelende ademhaling: mucolytica en
expectorantia
• blafhoest: corticosteroïden

3. Sputum
Sputum of bronchusslijm
– Normaal en noodzakelijk
– Afscheidingsproduct van de bekercellen van de slijmvliezen
van neus, keel en bronchiën
– Reukloos behalve bij bepaalde pathologieën
– Pathologisch wanneer secretiecellen, bloed, bacteriën of
andere verontreinigingen bevatten

3. Sputum
Pathologisch sputum
veel wit slijmerig sputum
=> virale ontsteking bovenste luchtwegen
geel of groen sputum
=> bacteriële ontsteking v/d luchtwegen
Taai sputum
=>COPD, mucoviscidose

3. Sputum
Pathologisch sputum
drie – lagig sputum (etterig, sereus, schuimend)
=> bronchiectasiën
http://www.e-gezondheid.be/bronchiectasie/video/462

3. Sputum
Sputumkenmerken die specifiek zijn voor verschillende
aandoeningen
etterig sputum
=> longabces
rood klonterig sputum
=> longembolie https://youtu.be/OEtWoGV-Hp8
stinkend, bloederig en schuimend sputum
=> longcarcinoom
roze schuimend sputum
=> longoedeem

3. Sputum
 Ophoping van sputum in
onderste luchtwegen
• Veroorzaakt obstructie
• Goede voedingsbodem voor
bacteriën → pneumonie

Veranderingen in ritme en diepte
Ademen met veel inspanning
• Gebruik van hulpademhalingsspieren
• Neusvleugelen
• Uitgezette halsvenen (stuwing)
• Open mond
• Voorover gebogen
• Orthopnoe
• Angstig

Cheyne – Stokes ademhaling
 aanvankelijk zeer oppervlakkig geleidelijk
overgaand naar dieper, vaak zuchtende AH
ademhaling vervlakt opnieuw adempauze
 wijst op:
 chronisch O2-tekort in de hersenen,
 verhoogde druk in de hersenen,
 acidose
 Bij stervenden, hartziekten, vergiftigingen
https://youtu.be/VkuxP7iChYY

Kussmaul ademhaling
 Gedwongen inademing, diep en
snorkend, gevolgd door korte
uitademing
 Om verzuring van het lichaam tegengaan
 Zv is slaperig, somnolent, bewusteloos
 Bij ernstige stofwisselingsstoornissenVb:
bij diabetescoma
https://youtu.be/TG0vpKae3Js

Hyperventilatie
 versnelde en diepere uitademing, meestal bij
angst en spanning
 teveel CO2 uitademen zeer laag PaCO2,
 krampen, tintelingen rond mond en in
extremiteiten , bleekheid, daling van het
bewustzijn tot bewusteloosheid
 patiënt in zak laten ademen
 http://youtu.be/M2gGswzwVfo

5. Duizeligheid, hoofdpijn, verwarring,
desoriëntatie, onsamenhangend spreken
 Oorzaak:
 Zuurstof tekort in de hersenen
 Zenuwweefsel: Zeer gevoelig voor zuurstofgebrek
 Schade bij patiënten met ademhalingsmoeilijkheden

6. Hypoxie, cyanose, tachycardie en
hypertensie
 Oorzaak:
 tijdelijk of langdurig zuurstofgebrek in de weefsels
 Hypoxie
 naar adem happen
 opvallend diepere en snellere ademhaling
 Cyanose
 blauwige kleuring van lippen, oorlellen, onder de nagels
 Tachycardie = versnelde hartslag
 weefsels toch van zuurstof voorzien

7. Pijn in de borst
 Oorzaak:
 Ontsteking
 Verwonding
 Verstoorde werking van het hart
 Verhoogde spieractiviteit bij de AH
 Belangrijk
 Omschrijven van het soort van de pijn
 Plaats waar de pijn zich juist voordoet
 Eventueel verband met ademhaling
https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/angina-pectoris

8. Ademhalingsstilstand
■ Zie hoofdstuk EHBO module IV

1.3.2 MEWS
1. Inleiding
2. Doel
3. Voorwaarden tot gebruik
4. Waarom wordt MEWS toegepast
5. Bij welke zorgvragers wordt dit toegepast
6. Bij welke zorgvragers wordt dit niet toegepast
7. Werking
8. MEWS is pas succesvol als

1. Inleiding
■ Objectieve meting van de
parameters.
■ Hieraan wordt een cijfer
toegekend
■ Hoe hoger de score,
hoe slechter de vitale
functies, hoe sneller men
dient op te treden!

2. Doel
 Herkennen van zv’s die ernstig ziek zijn of kunnen worden
 preventief handelen
Voor deVPK
 Handleiding om risicozorgvragers op te sporen
 Meer veiligheidsgevoel

3.Voorwaarden tot gebruik
Parameters die gecontroleerd dienen worden:
 Pols
 AH
 Systolische RR
 Temperatuur
 Aanspreekbaarheid
 Diurese
 Evt. O2 -gehalte in het bloed

4.Waarom wordt MEWS toegepast
 Onherstelbare schade vermeden worden
 Complicaties beperkt worden
 Reanimaties voorkomen worden
 Frustraties beperkt worden

5. Bij welke zorgvragers
 Bij elke zorgvrager eerste 24 uur van opname
 Bij elke spoedopname
 Dagelijkse controle: bij EWS > 3: observatie elk uur tot EWS < 3
 Observatie afhankelijk van voorschrift

6. Bij welke zorgvragers NIET
 Agressieve of motorisch onrustige zorgvragers (vermelden in dossier)
 DNR code tenzij anders vermeld
 Palliatieve zorgvragers
 Pediatrie < 16 jaar

7.Werking
■ Tool voor zorgverleners
■ Criteria oproepen medische hulp
– Objectief
– Meten van fysiologische veranderingen
– Gestructureerd score systeem rechtstreeks linken aan acties
– Wetenschappelijk
– houvast

7.Werking
Score < 2
 Observatie 2x/dag
 Afwachten
Score = 3
 HVK/VK of arts verwittigen
 Ieder uur zorgvrager controleren tot EWS < 3
 4 x EWS = 3: overweeg een bloedgas te nemen
 ’s nachts spoedverpleegkundige opbellen

7.Werking
Score > 3 en < 6
 EWS 4 of 5
 EWS 3 voor de 5de maal
 Arts raadplegen en binnen de 30 minuten beleid overleggen
 Bloedgas overwegen

7.Werking
Score > 6
 EWS > 6, EWS 3 voor de 6de maal
 HVK en arts verwittigen
 Arts afdeling komt binnen de 15 min kijken
 Spoedverpleegkundige opbellen, die komt kijken en overlegt met reanimator voor ev.
monitoring
 Wanneer beslist wordt om urgentieteam niet op te roepen: vermelden in dossier!

8. MEWS is pas succesvol als
ENKEL
 Er een correcte registratie gebeurt
 Alle zorgverleners dit systeem kennen en zich confirmeren aan de gevolgen van de
gemeten waarden
 Als alle zorgverleners hun verantwoordelijkheid nemen.

Observatie van de ademhaling

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (6)

Similar to Observatie van de ademhaling

Similar to Observatie van de ademhaling (20)

Observatie van de ademhaling