งานนำเสนอโดยนายปิยพจน์ ตัณฑะผลิน และผศ.ดร.ปราวีณยาสุวรรณณัฐโชติ ภาควิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในการประชุมระดับชาติด้านอีเลิร์นนิง NEC2013, 5 สิงหาคม 2556

1. การใช้ซอฟต์แวร์การเขียนโปรแกรมแบบชุดคาสั่งแบบ
ภาพเพื่อกระตุ้นความสนใจและทัศนคติของนักเรียนต่อ
วิชาการเขียนโปรแกรม
ปิยพจน์ ตัณฑะผลิน
ผศ.ดร.ปราวีณยาสุวรรณณัฐโชติ
ภาควิชาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

2. ความเป็นมาและความสาคัญ
• การสอนเขียนโปรแกรมในระดับมัธยมศึกษาขาดความน่าสนใจ
– วิธีสอนที่เน้นเนื้อหาของภาษาคอมพิวเตอร์
– โจทย์ที่ใช้ในการเขียนโปรแกรมเป็นเชิงตรรกะทางคณิตศาสตร์เป็นหลัก
– รูปแบบการเขียนโปรแกรมแบบ Console
• นักเรียนไม่เห็นประโยชน์และความสาคัญในการนาหลักการเขียน
โปรแกรมไปใช้ในการพัฒนางานต่างๆ
• ขาดการแสดงออกทางความคิดสร้างสรรค์เนื่องจากข้อจากัดของเวลา
ในการเรียนทาให้ไม่สามารถสอนแนวทางการทางานที่ซับซ้อนได้

4. หน้าต่างการทางานของโปรแกรม

7. กิจกรรมการเรียนการสอนด้วย Scratch
ขั้นตอนที่ 1 แนะนาและทาความรู้จักกับโปรแกรม
ขั้นตอนที่ 2 เรียนรู้การใช้ตัวแปรเพื่อควบคุมการทางานต่างๆ
ขั้นตอนที่ 3 ประยุกต์หลักการเขียนโปรแกรมแบบเงื่อนไขในการสร้างงาน
แอนิเมชัน
ขั้นตอนที่ 4 ประยุกต์หลักการเขียนโปรแกรมแบบทาซ้าในการสร้างงาน
แอนิเมชัน
ขั้นตอนที่ 5 แนะนาเทคนิคการบูรณาการคาสั่งต่างๆ ในการพัฒนาผลงาน
ขั้นตอนที่ 6 ทดสอบประมวลผลความรู้
ขั้นตอนที่ 7 พัฒนาชิ้นงานอิสระ

8. ตัวอย่างกิจกรรมในขั้นตอนที่ 1 แนะนาโปรแกรม
ProcessInput output
Memory

9. ตัวอย่างกิจกรรมการใช้ตัวแปรเพื่อควบคุมการทางาน

10. ตัวอย่างการใช้ตัวแปรเพื่อสร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างวัตถุ

11. ตัวอย่างการประยุกต์หลักการเขียนโปรแกรมแบบเงื่อนไข
Start
End
Input number
Print
“Odd number”
number mod 2 = 0?
Print
“Even number”
yes no

12. ตัวอย่างการประยุกต์หลักการเขียนโปรแกรมแบบทาซ้า
Start
End
Input jump
n > jump
c = 0
change y axis
“object1” 50 p
change y axis
“object1” -50 p
wait 0.25 secs
wait 0.25 secs
n = n + 1
yes no

13. กิจกรรมการเรียนการสอนด้วย Scratch
ขั้นตอนที่ 5 แนะนาเทคนิคการบูรณาการคาสั่งต่างๆ ในการพัฒนาผลงาน
 นาคาสั่งต่างๆ ที่ได้เรียนมาผสมผสานกันเพื่อสร้างงานที่มีความซับซ้อนยิ่งขึ้น
ขั้นตอนที่ 6 ทดสอบประมวลผลความรู้
 สร้างผลงานจากโจทย์ที่กาหนดให้เพื่อประเมินทักษะการคิด
 จุดเน้น ต้องเกณฑ์การประเมินพฤติกรรมที่ชัดเจน เพื่อป้องกันเรื่องความเหลื่อมล้าของ
โจทย์ที่แตกต่างกัน
ขั้นตอนที่ 7 พัฒนาชิ้นงานอิสระ
 สร้างผลงานตามอิสระ โดยอาจมีการกาหนดหัวเรื่องหรือ Theme ให้เป็นแนวทาง
 จุดเน้น ต้องแจ้งเกณฑ์การประเมินให้ผู้เรียนทราบก่อนพัฒนาผลงาน เพื่อเป็น
กรอบให้ผู้เรียนออกแบบงานได้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของผู้สอน

14. ผลสะท้อนจากนักเรียน (แผนศิลปศาสตร์ 200 คน)
• อัตราการส่งงานในชั้นเรียน ร้อยละ 72 มากกว่าแผนวิทยาศาสตร์ใน
ภาคการศึกษาต้นซึ่งมีอัตราการส่งงานที่ ร้อยละ 65
• มีการทดลองใช้คาสั่งอื่นๆ นอกเหนือจากที่สอนหลังจากทางานที่ได้รับ
มอบหมายในชั้นเรียนเสร็จสิ้น
• ร้อยละ 60 สามารถแปลงคาสั่งต่างๆ ในผังงานเป็นคาสั่งการเขียน
โปรแกรมได้เป็นอย่างดี รวมทั้งมีการเพิ่มเติมการทางานที่
นอกเหนือจากตัวอย่างในการเรียน
• ร้อยละ 20 ยังต้องการคาแนะนาในการเขียนโปรแกรม และสร้าง
ผลงานแบบเดียวกับตัวอย่างในการเรียนที่ผ่านมา

15. ผลสะท้อนจากนักเรียน
•ร้อยละ 73 คิดว่าเป็นโปรแกรมที่น่าสนใจในการทางานแอนิเมชัน แล้ว
จะนาไปใช้ต่อในอนาคต
•ร้อยละ 64.5 มีความคิดเห็นว่าตอนที่ใช้ครั้งแรกคิดว่าเป็นโปรแกรม
ง่ายๆ สาหรับเด็ก แต่พอได้ลองใช้แล้วเป็นโปรแกรมที่มีความซับซ้อนกว่า
ที่คิด
•ร้อยละ 61 มีความคิดเห็นว่าโปรแกรมที่เรียนแล้วสนุก สามารถ
สร้างสรรค์งานได้หลากหลายโดยไม่ยาก

16. ผลสะท้อนจากนักเรียน
•ร้อยละ 26.5 สนใจที่จะศึกษาเพิ่มเติมมากว่านี้เพื่อนาไปใช้พัฒนางานที่
ซับซ้อนต่อไป
•ร้อยละ 12 เห็นความสาคัญและประโยชน์ของการเขียนโปรแกรมว่า
สามารถนาไปประยุกต์ใช้ในงานอื่นๆ ได้นอกเหนือจากการพัฒนา
โปรแกรมทางคณิตศาสตร์เพียงอย่างเดียว
•ร้อยละ 9.5 เคยมีความรู้เกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมด้วย
ภาษาคอมพิวเตอร์มาก่อน พอมาใช้โปรแกรมรู้สึกว่าสามารถเขียน
โปรแกรมได้ง่ายกว่ามาก

17. http://scratch.mit.edu/explore/
ดูตัวอย่างการสร้างชิ้นงานต่างๆ เพิ่มเติมได้ที่

18. เอกสารของ สสวท.
http://oho.ipst.ac.th/downloadfiles/
category/47-scratch-creative-thinking