Hemen mugagabea erabili behar den kasuak azaltzen dira, hainbat adibiderekin batera.

1. 3. MAILA ONLINE
Mugagabearen erabilera
Mugagabea ondoko kasuetan erabili ohi da:
1. Izen propioak
Pertsona izenek beti hartzen dute mugagabe forma. Leku izenek ere joera
berbera dute, baina zenbait kasutan singularrean erabiltzen dira.
Mikeli gezurra esan diot
Korori ez zaio bakarrik ibiltzea gustatzen
Zarautzen ondoan Pagoeta izeneko mendia dago
Hendaian gipuzkoar asko bizi da.
2. Partitiboa
Ogirik ekarri al duzu?
Ez dut lagunik ikusi.
3. Zenbatzaile zehaztuak (bat, bi, hiru...)
Multzo ezaguna izanik, singularra (bat) edo plurala (beste zenbaki guztiak)
hartuko du.
Hogei ardiak borda barruan zeuden / multzo ezaguna, pluralean
Eman zenizkidan lau diskoak ekarri dizkizut. / multzo ezaguna, beraz, pluralean.
Mugagabea erabiliko dugu, ordea, multzo ezezaguna bada.
Hiru ikasle etorri ziren. / mugagabea
Lau etxe erre egin dira / mugagabea
4. Instrumentala eskatzen duten zenbait espresio:
Hainbat espresiotan mugagabea nagusitzen da, nahiz eta mugatuan ere
etor litezkeen: izan ere, ez baita gauza bera, buruz ikastea eta buruaz
leihoa haustea.
Buruz zekin à buruaz hautsi du kristala
Eskuz egin du à Bi eskuez ematen dio gogor pilotari
Oinez ibiltzen ikasi du umeak
Gauez hobeto sentitzen naiz
Negarrez hurbildu zitzaidan
5. Zenbatzaile zehaztugabeak (hainbat, honenbeste, asko, gutxi,
zenbait, makina bat...)
Afrikar askok ez du jatekorik
Hainbat lan alferrik galdua
Hamaika gezur esan zigun
Jende gutxik daki hori

2. 3. MAILA ONLINE
6. Zein, zenbat, zer galdegileekin doazen izenak:
Zein laguni kontatuko diogu?
Zenbat aldiz esan diozu?
Zer ordutan etorriko zara?
Zein zuzendarirekin bizi zara hobeto?
Zenbat herritako jendea joan da erromeriara?
7. Kantitate konparatiboak:
Konparatzen den izena beti mugagabean etorriko da.
Zuk nik beste urte dituzu
Amak aitak beste lan du
Jonek zuk adina zigarro erretzen du
Ez al da uste adina jende etorri?
Hainbeste argirekin ezin da izarrik ikusi
8. Zenbait izenen leku-kasuetan (non, nora, nongo...)
Zerrenda honetakoak batez ere mugagabean erabili ohi dira; ez beti, ordea.
Elur, euri, laino, eguzki, ilargi, argi, ur... Egun argitan egin zuen lapurketa
Su, ke... Sutan jarri zuen
Txiki, gazte, ume... (denbora adieraziz) Gaztetako kontuak kontatzea oso
Hotz, bero... gustuko du
Lo, amets... Berotan ez jarri
Zor, meza, neke, pena, duda... Lotara joan da
Leku, toki... Zorretan utzi zuen
Izerdi, odol... Leize hori tokitan dago
Ezker, eskuin... Izerditan blai ailegatu zen
Eskuinetara jo zuen
Hauetako zenbait mugatuan ere deklina daitezke:
Eguzkian hidrogenoa eta helioa daude
Odolean birus bat omen dauka
9. Halako + izena
Gaztelaniazko “tal...” adierazteko, mugagabea erabiltzen da. Hala ere, beti
ez du esanahi hori eta halakoetan mugatuan ager liteke.
Halako tokitan eta halako egunetan bildu zirela esan zuten. Baina: Halako gezurrak
esatea zaila da.
10. Predikatua:
Predikatua izan aditzarekin etortzen da gehienetan eta kasu horretan
mugatuan (hegoaldean) edo mugagabean (iparraldean) etor liteke.
Ondorengo zerrendako aditzek ere atributua izaten dute, baina derrigorrez
mugagabean hartu behar dute.

3. 3. MAILA ONLINE
Aukeratu Hartu
Bidali Hautatu
Bihurtu Izendatu
Bilakatu Joan
Egin Kontratatu
Egon Sartu
Morroi joan da
Apaiz bidali ninduten
Sagar tarta harri bihurtu zen
Euskaltzain izendatu dute
Irakasle joan da herri txiki batera
Baserri horretan morroi hartu zuten
Lehendakari aukeratu ninduten
Ez nahastu esapide hauek:
Idazkari hartu naute (idazkari lana egiteko)
Idazkaritzat hartu naute (idazkari naizela pentsatu dute)
Zenbait kasutan biak, mugatua nahiz mugagabea erabil litezke, esanahi desberdinez:
Zuzendari aukeratu dute (Norbait zuzendari izateko aukeratu dute)
Zuzendaria aukeratu dute (Zuzendari bat aukeratu dute)
11. Zenbait posposizio:
Ate ondoan
Leiho aurrean
12. Egin, eman, hartu aditzek osatzen dituzten aditz lokuzioak:
Hitz egin ahal duzun guztietan
Erortzen min hartu zuen
Zin egin zidan baietz
Hitz eman zidan, baina ez zuen bete.
OHARRA: GRAMATIKA GAITASUNA LANTZEN liburutik hartua (Eusko Jaurlaritza, Euskara
Zerbitzua, Glotodidaktika-lanak).

4. 3. MAILA ONLINE
ADI!!! Ez nahastu –KO eta –TAKO atzizkiak:
- TAKO bukaera batez ere lekuak aipatzen direnenean erabili behar da,
kasu genitiboetan: hainbat etxetako, zenbait kaletan…
- Gainontzeko kasuetan, subjektu bakarra izaki, -KO atzizkia da zuzena, 10
urte ditu esaten dugun bezala, 10 urteko haurra esan behar da, EZ 10
urtetakoa. Beraz:
Aguraindik 20 kilometrora gaude. (ez kilometrotara)
3 kiloko perretxikoa hartu dute. (ez kilotakoa)
2 goleko aldea daukate. (ez goletakoa)
Azken 3 astean 4 kilo galdu ditu (ez astetan)
Beraz, ezberdina da esatea bi urteko ardoa (bi urte dituena, bakarra) edo bi
urtetako ardoa (hainbat ardo mota, bi urtean jasotakoak).