Tài liệu cung cấp các định nghĩa và quy ước về mật thư, bao gồm các loại dạng mã, chìa khóa, và hệ thống bí mật khác nhau. Nó mô tả chi tiết về cách giải mã thông qua các phương pháp như đọc ngược, đọc lái, và các hệ thống ẩn giấu. Các ví dụ cụ thể được đưa ra nhằm minh họa cho các phương pháp giải mã trong thực hành.

1. 1
MẬT THƯ TRONG TRO CHƠI LƠN
(Tan 04.2014)
ĐỊNH NGHĨA / QUY ƯỚC
 Bản mật mã (là đoạn văn bản/kí hiệu nằm giữa NW và AR): Là những ký tự hoặc hình vẽ, thoạt đầu có vẽ rất
khó hiểu. Sau khi nghiên cứu kỹ chìa khóa, ta sẽ tìm ra hướng giải bằng cách đối chiếu những dữ kiện mà
chìa khoá đã gợi ý.
 Chìa khóa (O hoặc OTT ): Là một hình thức gợi ý cho người dịch tìm ra hướng giải mật thư. Chìa khóa có thể
là một câu thơ hoặc một ký hiệu nào đó bằng hình vẽ.
 Các hệ thống (và các dạng) có thể đồng thời được sử dụng trong mật thư.
A. CÁC DẠNG ĐƠN GIẢN
1. Quốc ngữ điện tín: TELEX hoặc VNI
AS = A1 = Á AF = A2 = À AR = A3 = Ả AX = A4 = Ã AJ = A5 = Ạ
AA = A6 = Â OW = O7 = Ơ (UOW = ƯƠ) AW = A8 = Ă DD = D9 = Đ
2. Đọc ngược: Đọc ngược cả bản văn hoặc từng chữ
Ví dụ: NW: FAHN SGNWAV JEM /AR hoặc NW: JEM SGNWAV FAHN /AR
BV: MẸ VẮNG NHÀ
3. Đọc lái:
Ví dụ ta nghe người nào đó nói: “Ngầu lôi tăng kể mẵn cuối khíu chọ”. Thoạt đầu, ta cứ tưởng anh ta là người mới
học tiếng Hoa. Nhưng khi nghe giải thích rõ mới hiểu, thì ra anh ta muốn nói: Ngồi lâu tê cẳng muỗi cắn khó chịu.
4. Dạng tượng hình:
Ví dụ 1: OTT: Ví dụ 2: OTT:
Ví dụ 3: OTT:
B. HỆ THỐNG ẨN GIẤU
 BV được ẩn ngay trong mật thư (ví dụ OTT: một mất 1 còn -> lấy 1 chữ bỏ 1 chữ, OTT: đầu đuôi)
 Mật thư được ẩn đi bằng các biện pháp hóa học (còn gọi là mật thư hóa học). OTT: Mực vô hình

2. 2
C. HỆ THỐNG THAY THẾ (Mã Caesar, Julius Caesar)
1. Số thay chữ (đơn giản):
Vị trí chữ A là số 1, B là số 2 … và cứ thế cho đến Z là 26. Người ta cũng có thể thay số bất kỳ vào một chữ nào đó và
chúng ta phải dựa theo khóa mà thay thế vào.
Ví dụ OTT: Em lên năm -> diễn giải: M=5
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
19 20 21 22 23 24 25 26 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
2. Số thay chữ (phức tạp):
Ví dụ OTT: Anh và Em là Một -> A = M =1, do đó ta chỉ điền số thứ tự từ A =1 đến L =12, sau đó lại điền tiếp M =1
cho đến Z=14. Để phân biệt dãy số sau với trước, ta thêm vào dãy số sau số mũ 2 với ý hiểu là dãy thứ hai.
3. Chữ thay chữ:
Ví dụ OTT: Bánh Ít đi, bánh Quy lại.
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
i j k l m n o p q r s t u v w x y z a b c d e f g h
D. HỆ THỐNG TỌA ĐỘ
Xếp 25 chữ cái La Tinh (không kể chữ Z) vào 25 ô chia đều cho các cạnh. Khi giải mã, ta chỉ
cần đối chiếu trục tung và trục hoành là sẽ ra được nội dung cần tìm.
Dạng 2: phím điện thoại
THỰC HÀNH
(1) NW: 21,8_19,11,4,12_6,18_16,4,23_23,11,24 /AR
OTT: Tuổi em vừa đôi tám
(2) NW: 23,11,4_4,18,5_VTGP_ECA_MJG /AR
OTT: Tất cả hãy quy tụ lại thành một vòng tròn
(3) NW: /AR
OTT: Tâm khởi

3. 3
NW: CÓ MẬT CÂY CAU THƯ TRÊN RẼ PHẢI /AR
OTT: "Phải phải trái trái bước đều
Trái trái phải phải thì tiêu mất rồi"
(4) NW: Tắm bùn đen hỏi đường đi gặp thần đèn đến hồ cá bái kiến vua /AR
OTT: "Ba hoa kết một hạnh sen
Hoa sen huy hiệu thân quen dễ mà
từ tâm trái phải tìm ra"
(5) NW: dbd cbo eb tbo tboh ej usbj BHBQF divb? /AR
OTT: A=B, khó hơn: OTT: AGAPE
(6) (Giải nhanh có quà!!!)
NW: MHBBNSBTCM /AR
OTT: các bé lớp 1 cần 1 phút, học sinh trung học cần 5 phút, sinh viên cần 30 phút còn giáo viên thì never
(HaiVL)
GIẢI ĐÁP
(1) NW: 21,8_19,11,4,12_6,18_16,4,23_23,11,24 /AR
OTT: Tuổi em vừa đôi tám
M=16 -> RE PHAI CO MAT THU
(2) NW: 23,11,4_4,18,5_VTGP_ECA_MJG /AR
OTT: Tất cả hãy quy tụ lại thành một vòng tròn, Q = 1 = O, làm thành 2 dãy tương ứng 2 vế
-> MAT THU_TREN CAY KHE
(3) OTT: Tâm khởi
-> HÃY VỀ TRẠI TRÌNH DIỆN
(4) NW: CÓ MẬT CÂY CAU THƯ TRÊN RẼ PHẢI
OTT: "Phải phải trái trái bước đều
Trái trái phải phải thì tiêu mất rồi"
2 chữ từ ngoài vô trong, phải qua trái
-> RẼ PHẢI CÓ MẬT THƯ TRÊN CÂY CAU
(5) Tắm bùn đen hỏi đường đi gặp thần đèn đến hồ cá bái kiến vua
OTT: "Ba hoa kết một hạnh sen
Hoa sen huy hiệu thân quen dễ mà
từ tâm trái phải tìm ra"
-> Gặp thần đèn | hỏi đường đi | đến hồ cá | tắm bùn đen | bái kiến vua
(6) dbd cbo eb tbo tboh ej usbj BHBQF divb?
OTT: A=B, khó hơn: OTT: AGAPE -> cac ban da san sang di trai AGAPE chua?
(7) NW: MHBBNSBTCM /AR -> 12345678910