1. MICROBIOLOXÍA

2. A microbioloxía é a ciencia que se dedica ó estudio dos microbios ou microorganismos Entendemos por microbios tódolos organismos de tamaño microscópico, é dicir, que non se poden ver a simple vista. En xeral son unicelulares

3. Os microorganismos poden ser celulares acelulares

4. MONERAS PROTISTAS FUNGOS bacterias cianobacterias algas unicelulares protozoos Lévedos ou levaduras Valores ou mofos celulares Os microorganismos

5. acelulares prións Os microorganismos viroides VIRUS

6. ESTRUCTURA E FORMAS DE VIDA DOS MICROORGANISMOS AS BACTERIAS

7. AS BACTERIAS tipos morfolóxicos cocos bacilos espirilos Algunhas bacterias presentan agrupacións de individuos Estreptococos Estafilococos Sarcinas vibrios

8. 1 Cápsula bacteriana 2 Parede bacteriana 3 Membrana plasmática 4 Citoplasma 5 Nucleoide 6 ADN bacteriano 7 Mesosomas 8 Ribosomas CÉLULA PROCARIOTICA 9 Flaxelo 10 Fimbrias ou pili

9. CÉLULA PROCARIOTICA é unha capa xelatinosa formada por polisacáridos protexe á bacteria da desecación do medio dos bacteriófagos anticorpos Está formada por un armazón de polisacáridos con aminoácidos entrelazados Cápsula bacteriana Non aparece en tódalas bacterias. Envoltura ríxida que da forma ás bacterias Parede bacteriana péptidoglucanos Existen dous tipos de parede Gram positiva Gram negativa

10. 1 Cápsula bacteriana 2 Parede bacteriana 3 Membrana plasmática 4 Citoplasma 5 Nucleoide 6 ADN bacteriano 7 Mesosomas 8 Ribosomas CÉLULA PROCARIOTICA 9 Flaxelo 10 Fimbrias ou pili

11. ADN bacteriano CÉLULA PROCARIOTICA Flaxelo Fimbrias ou pili Ademais do ADN bacteriano algunhas bacterias presentan un PLÁSMIDO Pequeno fragmento extracromosómico de ADN en forma circular presente e algunhas bacterias Son prolongacións con función locomotora. Pode haber un ou varios e non están presentes en tódalas bacterias En ocasións tamén son usados polos virus bacteriófagos como vía de penetración Son estructuras tubulares de natureza proteica que aparecen en moitas bacterias Serven para intercambiar fragmentos de ADN durante a conxugación bacteriana fixarse a un substrato

12. Nutrición bacteriana utilizan materia orgánica Segundo a fonte de carbono utilizada as bacterias poden ser Autótrofas Heterótrofas utilizan compostos inorgánicos como o CO 2 Segundo a fonte de enerxía poden ser Fotosintéticas utilizan a enerxía da luz Quimiosintéticas utilizan enerxía química procedente de reaccións que elas mesmas provocan no medio Quimiorganótrofas (heterótrofas), utilizan a enerxía acumulada na materia orgánica mediante un proceso oxidativo

13. Atendendo ás anteriores categorías entre as bacterias podemos atopar as seguintes formas Desde o punto de vista respiratorio as bacterias poden ser Aerobias Utilizan o osíxeno como aceptor final de electróns Anaerobias Non utilizan o osíxeno como aceptor final de electróns A. estrictas A. facultativas só poden vivir en ausencia de osíxeno poden vivir sen osíxeno pero cando está presente tamén o utilizan moléculas orgánicas enerxía química Quimioheterótrofas CO 2 enerxía química Quimioautótrofas moléculas orgánicas enerxía luminosa Fotoheterótrofas CO 2 enerxía luminosa Fotoautótrofas Fonte de materia Fonte de enerxía

14. Reprodución bacteriana A reprodución bacteriana realízase por bipartición, previa duplicación do seu ADN Ademais desto, as bacterias presentan uns mecanismos chamados parasexuais mediante os que intercambian material xenético entre os distintos individuos

15. Reprodución bacteriana Estes procesos son Conxugación Transdución Transformación

17. AS LEVADURAS OU LÉVEDOS Son fungos unicelulares Teñen células eucarióticas Son heterótrofos Realizan fermentacións Reprodúcense por xemación As levaduras son importantes na fermentación do pan, da bebidas, etc

18. OS VIRUS Son seres con organización acelular situados a metade de camiño entre o mundo inorgánico e o orgánico Están compostos por : un ácido nucleico ADN ou ARN unha cuberta proteica CÁPSIDA Formada por proteínas globulares denominadas capsómeros.

19. A cápsida pola súa forma pode ser : ICOSAÉDRICA HELICOIDAL COMPLEXA

20. A cápsida pola súa forma pode ser : ICOSAÉDRICA HELICOIDAL COMPLEXA

21. algúns virus ademais teñen unha envoltura membranosa, coma os que parasitan células animais

22. algúns virus ademais teñen unha envoltura membranosa, coma os que parasitan células animais

23. OS VIRUS Son parasitos obrigados Cando se atopan fóra das células chámanse viroides VIRIÓNS Os virus máis sinxelos constan unicamente dun ácido nucleico (non teñen cápsula proteica) e chámanse

24. Clasificación dos virus Atendendo ao tipo de células que parasitan Virus vexetais Virus animais Virus bacterianos bacteriófagos fagos segundo o ácido nucleico que leven Virus de ADN bicatenario Fago T4 monocatenario Fago 0-X-174 Virus de ARN bicatenario Reovirus monocatenario Retrovirus Tamén podemos ter en conta a presencia de membrana ou dalgunha enzima específica como a transcritasa inversa do VIH

25. Fisioloxía vírica (forma de vida) Os virus son parasitos obrigados e carecen do material necesario para obter a materia e a enerxía que necesitan para a súa reprodución O proceso de reprodución dos virus equivale polo tanto ó seu ciclo vital e precisa dunha célula hóspede de onde conseguir as enzimas necesarias para a síntese dos capsómeros e a replicación do seu ácido nucleico No ciclo vital dun virus podemos distinguir as seguintes fases : Fixación Penetración Eclipse Ensamblaxe de novos virus Lise ou liberación (no ciclo lítico)

27. e ao virus No ciclo vital dos virus bacteriófagos ou fagos podemos atopar dúas modalidades : Ciclo lítico Ao remate do ciclo prodúcese a lise ou rotura da bacteria liberándose os novos virus Ciclo lisoxénico Non se produce a rotura da bacteria e o ADN vírico pasa a incorporarse ó ADN celular ou queda en forma de plásmido Neste caso a bacteria segue coa súa vida normal e chámaselle Bacteria lisoxénica profago

29. Ciclo vital do virus da gripe e o enzima retrotranscritasa ou transcritasa inversa O virus da gripe é semellante ó virus do SIDA (VIH) Presenta unha envoltura membranosa unha cápside proteica ARN

30. Ciclo vital do virus da gripe Fase de fixación Penetración Fase de eclipse Fase de ensamblaxe Fase de liberación

32. FERMENTACIÓNS E PUTREFACCIÓNS A fermentación é utilizada como fonte de enerxía por diferentes grupos de organismos unicelulares tanto procariontes como as bacterias como eucariontes como as levaduras Tamén pode ser utilizada polas células dos tecidos (como estudamos no tema do metabolismo) como vía alternativa cando escasea o osíxeno. consiste nunha serie de reaccións de oxidación nas que, a diferencia da respiración, o último aceptor do osíxeno é unha molécula orgánica complexa e rica en enerxía A fermentación comparte coa respiración o proceso de glicólise e durante este proceso só se obteñen dúas moléculas de ATP

33. GLICOSA GLICÓLISE ÁCIDO PIRÚVICO Fermentación láctica Fermentación alcohólica Fermentación butírica

34. Fermentación láctica Esta fermentación utilízase para a obtención industrial de derivados do leite O ácido pirúvico redúcese Ácido láctico É a vía utilizada para a obtención de enerxía por bacterias Lactobacillus Streptococus

35. Fermentación alcohólica CH 3 - CH 2 OH CH 3 - CO - COOH O ácido pirúvico por descarboxilación e posterior redución da etanol Esta fermentación utilízase para a obtención de bebidas alcohólicas e para a obtención de etanol industrial Realízana principalmente os lévedos ou levaduras do xénero Saccharomyces S. ellipsoideus S. cerevisae viño cervexa whisky pan

36. Fermentación butírica Realízana as bacterias do xénero Clostridium Transforman o ácido pirúvico en ácido butírico Esta fermentación causa graves enfermidades como por exemplo: botulismo tétanos

37. Utilízase industrialmente para a obtención de vinagre Fermentación acética Normalmente tamén se inclúe entre as fermentacións a acética, aínda que intervén o osíxeno como se fose unha respiración aerobia incompleta CH 3 - CH 2 OH Etanol + O 2 CH 3 - COOH Ácido acético + H 2 O Realízana as bacterias do xénero Acetobacter

38. Neste caso o substrato inicial é un A putrefacción FERMENTACIÓN PÚTRIDA Realízana as bacterias saprófitas dos xéneros Bacterium Clostridium PRÓTIDO

39. Os traballos de Louis Pasteur Como conclusión Pasteur demostrou que eran os microorganismos os causantes das fermentacións e que estes xa estaban presentes no medio antes de empezar o proceso fermentativo O químico francés Louis Pasteur (1822-1895) pódese considerar como o fundador da microbioloxía científica. Por aqueles tempos críase que os microorganismos nacían por xeración espontánea Esta teoría foi desbotada por Pasteur cos seus traballos sobre as fermentacións e diversas enfermidades En 1877demostrou que os causantes da enfermidade desaparecían someténdoos a elevadas temperaturas, é dicir, por esterilización Como recoñecemento a Pasteur a esta esterilización chamóuselle. PASTEURIZACIÓN

40. Os microorganismos como axentes bioxeoquímicos nos ciclos bioxeoquímicos Os microorganismos teñen un papel importante na natureza; entre outras accións interveñen: nos procesos de formación dos solos vexetais na mineralización dos compostos orgánicos

41. nos ciclos bioxeoquímicos Os microorganismos no ciclo do carbono Os fotosintéticos fotosíntese Fixan CO 2 respiración Liberan CO 2 Os descompoñedores actúan sobre os cadáveres volvendo a poñer o carbono en circulación Este carbono incorpórase ó ciclo cando os axentes xeolóxicos ou os seres vivos atacan estas rochas. Por fixación no exoesqueleto Nas cunchas Rochas calcáreas Os microorganismos como axentes bioxeoquímicos

42. nos ciclos bioxeoquímicos Os microorganismos no ciclo do nitróxeno Os microorganismos como axentes bioxeoquímicos Microorganismos desnitrificantes Os microorganismos que interveñen no ciclo do nitróxeno son de dous tipos: Microorganismos nitrificantes

43. Microorganismos nitrificantes Mineralización do nitróxeno bacterias nitrificantes Nitrossomonas Nitrobacter transforman o amoníaco (NH 3 ) resultante da descomposición das proteínas en nitritos e estes en nitratos NH 3 NO 3 - NO 2 - As plantas verdes utilizan o nitróxeno en forma de nitratos Fixación do nitróxeno Algúns microorganismos son capaces de recoller e fixar o N 2 atmosférico incorporándoo ao solo e facendo posible a súa utilización polas plantas veredes. cianobacterias fungos Entre os microorganismos fixadores de nitróxeno podemos atopar bacterias Rhizobium vive en simbiose nuns nódulos das raíces das leguminosas (chícharos, trébol, etc.) Azotobacter Clostridium viven no solo e na auga

44. nos ciclos bioxeoquímicos Os microorganismos no ciclo do nitróxeno Os microorganismos como axentes bioxeoquímicos Microorganismos desnitrificantes Os microorganismos que interveñen no ciclo do nitróxeno son de dous tipos: Microorganismos nitrificantes Transforman os nitratos en nitróxeno molecular devolvéndoo a atmosfera: NO 3 - N 2

45. UTILIDADE DOS MICROORGANISMOS Na industria alimenticia Na industria farmacéutica. En Enxeñería xenética Na Loita Biolóxica Microorganismos simbióticos

46. UTILIDADE DOS MICROORGANISMOS Na industria alimenticia Na industria láctea Utilízanse bacterias do xénero Lactobacillus Streptococus para a obtención de produtos lácteos iogur queixo requeixo Na industria de bebidas alcohólicas Utilízanse os lévedos do xénero Saccharomyces viño cervexa whisky ron Na industria do PAN Utilízanse o lévedo S. cerevisiae

47. UTILIDADE DOS MICROORGANISMOS Na industria farmacéutica. En Medicina ademais doutros usos o máis importante é a fabricación de antibióticos para a loita contra as bacterias patóxenas.

48. O primeiro antibiótico descuberto por casualidade por Alexander Fleming en 1929 foi a penicilina. A penicilina está producida por un fungo do xénero Penicillium que pertence ó grupo do valores ou mofos. O descubrimento da penicilina foi totalmente casual e debémosllo a un descoido de Fleming cando estaba traballando no cultivo dunha cepa de bacterias. Deixou, sen querer, unha das cápsulas de cultivo bacteriano aberta e contaminóuselle cun mofo ( Penicillium notatum ). Cando a ía tirar percatouse de que as colonias de bacterias próximas ó mofo desapareceran, descubrindo así unha substancia (a penicilina) eficaz na loita contra as enfermidades causadas por bacterias. A penicilina resultou ser moi eficaz contra as bacterias Gram +. Posteriormente atopáronse outros antibióticos como a streptomicina que tamén pode actuar contra as Gram negativas. Os antibióticos actúan contra as bacterias de dúas maneiras : inhiben a síntese da parede bacteriana actúan sobre o metabolismo bacteriano interrompendo a síntese de proteínas. Na actualidade os antibióticos presentan dous problemas importantes : a resistencia das bacterias ós antibióticos : debido á súa gran variabilidade xenética pode aparecer cepas resistentes a determinados antibióticos ás veces esta resistencia está provocada polo abuso dos antibióticos ou polo seu uso inadecuado as alerxias : En determinadas persoas os antibióticos poden provocar fortes reaccións alérxicas que nalgúns casos poden ser moi graves. Na industria farmacéutica.

50. Na Loita Biolóxica : Na loita contra pragas de insectos : utilízanse microorganismos inimigos naturais dos insectos que se queren combater, como por exemplo fungos no caso da praga da langosta. Na loita contra as mareas negras : utilízanse bacterias capaces de degradar os hidrocarburos limpando o mar de petróleo Na depuración de augas residuais : no tratamento biolóxico das augas residuais utilízanse microorganismos de diversos tipos (bacterias, fungo, protozoos,...) para reducir a demanda bioquímica de osíxeno (DBO) é dicir para degradar a materia orgánica da auga. En Enxeñería xenética : Como xa estudamos no apartado de enxeñería xenética utilízanse bacterias modificadas xeneticamente para a síntese de insulina e hormona do crecemento ou produción dalgunhas vacinas como as da hepatite A e B. Tamén se usan os plásmidos e os virus como vectores para transferir xenes duns individuos a outros ou para a súa clonación Microorganismos simbióticos : No aparato dixestivo dos animais e máis concretamente no intestino groso viven unhas bacterias simbióticas que constitúen a “flora intestinal”. Estas bacterias : benefícianse : aproveitando os nutrientes que aínda quedan no intestino e benefíciannos : fabricándonos diversas vitaminas como por exemplo a K, A, algunha vitaminas do complexo B, etc.

64. Os microorganismos poden ser celulares acelulares MONERAS PROTISTAS FUNGOS VIRUS

65. Os microorganismos poden ser celulares acelulares MONERAS PROTISTAS FUNGOS VIRUS bacterias cianobacterias algas unicelulares protozoos Lévedos ou levaduras Valores ou mofos