ARALPAN

1. Mga Likas na Yaman
ng mga Lalawigan sa
Rehiyon

2. Likas na Yaman
• ang mga pinagkukunan ng mga bagay,
materyal at sangkap para sa ikabubuhay ng
tao

3. 4 na Uri ng Likas na Yaman
1. Yamang Lupa – mga likas na yaman na galing sa lupa
2. Yamang Tubig – mga likas na yaman na galing sa tubig
3. Yamang Mineral – mga likas na yaman na galing sa gubat
4. Yamang Mineral – mga likas na yaman na galing sa ilalim ng
lupa

4. Mga Pangunahing Likas na Yaman ng mga
Lalawigan sa Ilang Rehiyon
1. Sa Rehiyon ng Central Luzon
 sagana ito sa mga likas na yaman – yamang lupa, yamang tubig, yamang mineral at
yamang gubat
 dito makikita ang pinakamalawak na kapatagan na taniman ng mais, palay, tubo,
lamang ugat at sari-saring gulay
 ginagamit din ang lupain sa lalawigan sa pag-aalaga ng mga hayop gaya ng manok,
pugo, bibe, baboy, kambing, kalabaw at kabayo
 tinaguriang itong ‘Kamalig ng Pilipinas’ dahil nangunguna ang rehiyon sa pag-
aani ng palay

5.  Nueva Ecija
-- binansagang “Bangan ng Palay” dahil sa pinakamaraming
aning palay sa lahat ng lalawigan
 Aurora
-- malawak ang taniman ng niyog
 Bataan at Bulacan
-- taniman ng saging
 Zambales, Tarlac at Pampanga
-- taniman ng mangga

6.  Aurora
-- kilala na pinagmumulan ng mga torso
 Zambales at Bataan
-- makikita sa kanilang kagubatan ang pinakamalaking paniki sa
mundo
Giant Fruit Bat
Golden Crowned Flying Fox

7.  Bundok Tapulao sa Zambales
-- tahanan ng dalawang uri ng rodent at tatlong uri ng
paniki na dito lamang makikita
rodent

8.  sagana din ang Central Luzon sa mga yamang mineral.
Zambales – chromite, copper at nickel
Aurora – iron, manganese at ginto
 sagana din ang Central Luzon sa mga di metal tulad ng guano, black sand,
carbon, semento, marmol at silica
Tarlac – manganese
Pampanga – graba at buhangin
Nueva Ecija – feldspar
 sagana rin ang rehiyon sa mga yamang tubig na pinagkukunan ng isda,
hipon, alimasag, pusit, seaweeds at iba’t-ibang lamang-dagat
guano
feldspar

9. 2. Rehiyon ng Western Visayas
 malaking bahagi ng kabuuang lupain ay nakalaan sa pagsasaka
 taniman din ang kanilang lupain ng mga palay, saging pinya,
niyog, mangga, lamang-ugat at iba’t ibang gulay
Negros Occidental
-- tinaguriang “Sugar Bowl ng Pilipinas” dahil sa pangunahin
nilang produkto na asukal
Iloilo
-- tinaguriang “Food Basket” at “Rice Grenary” ng rehiyon

10. Aklan
-- kilala sa tawag na “Pina Fiber Capital” dahil sa paghahabi ng telang
pinya
Guimaras
-- tinatawag itong “Mango Country” dahil ditto nanggagaling ang
pinakamatamis na mangga na inaangkat sa ibang bansa
Antique
-- kilala sa tawag na “ Gemstone Country” dahil may deposito ditto ng
copper, ginto, iron, chromite, pyrite, manganese at limestone
Capiz
-- “Seafood Capital ng Pilipinas” dahil sa mga lamang dagat tulad ng
sugpo, lobster at iba pa

11. 3. Sa Rehiyon ng Zamboanga Peninsula
 sagana ito sa likas na yamang tubig tulad ng palaisdaan na
pinagkukunan ng mga isda, sugpo, alimango, pusit, seaweewds at
shellfish
 ikatlo sa may pinakamataas na produksiyon ng isda
 makikita rito ang siyam sa labing-isang kompanya ng sardinas sa
Pilipinas
 mayaman din ang kagubatan na pinakukunan ng mga torso at
kahoy
 nasa rehiyon din ang unang export-processing zone sa buong
Mindanao

12.  Zamboanga del Norte
-- may siyam nalugar pangisdaan na pinagkukunan ng mga
iba’t ibang uri ng isda gaya ng sardinas, tuna, marlin at marami
pang iba
 Zamboanga del Sur
-- tanyag sa masasarap na alimango at lobster
 Zamboanga Sibugay
-- pangunahing industriya dito ay semi-processed rubber

13. Pangangasiwa sa mga Likas na Yaman
1. Di-Matalinong Pangangasiwa sa mga Likas na Yaman
 Illegal Logging
-- pagpuputol ng mga puno nang walang permiso mula sa pamahalaan
 Dynamite Fishing
-- panghuhuli ng isda gamit ang dinamita
 Cyanide Fishing
-- panghuhuli ng isda gamit ang nakakalasong kemikal

14.  Kaingin
-- paghahawan at pagsunog sa bahagi ng kagubatan upang
gawing taniman o tirahan
 Illegal Mining
-- pagmimina nang walang permiso mula sa pamahalaan

15. 2. Matalinong Pangangasiwa sa mga Likas na Yaman
 Pagsasagawa ng 3RS
-- Reduce-Reuse-Recycle ay paraan ng pagprotekta at
pagpapanatili ng kalinisan ng kapaligiran
Reuse – paggamit na muli sa mga bagay na maaari pang
mapakinabangan
Recycle – pagbuo o paggawa ng mga bagay na maaaring
pakinabangan mula sa patapong bagay
 Pagtatanim ng Puno
-- para mapalitan ang mga pinutol o naputol na mga puno

16.  Pagsunod sa Philippine Clean Air Act
-- Batas Republika Blg. 8749 na naglalayong
protektahan ang mga tao at kalikasan laban sa mga
nakalalasong usok mula sa mga pabrika, sasakyan at
pagsusunog ng basura
 Pangangalaga ng mga Anyong Tubig
-- huwag tapunan ng mga basura, dumi at kemikal

17. Epekto ng Matalinong Pangangasiwa sa mga
Likas na Yaman
 Puerto Princesa
-- capital ng Palawan na nasa Rehiyon ng MIMAROPA
-- Puerto Princesa Subterranean River National Park
bilang “UNESCO World Heritage Site” at “New 7
Wonders of Nature”