Mga Kaalamang Bayan sa Asignaturang Filipino

CLASSROOM
OBSERVATION
VANESSA P. MANIQUEZ
GURO
FEBRUARY 13,2024

KAALAMANG BAYAN
Alam mo ba?
Ang pagkakaroon ng diwang makata ay likas sa ating mga
ninuno. Ayon kay Alejandro Abadilla, “ bawat kibot ng
kanilang bibig ay may ibig sabihin at katuturan.Ito ang
Ipinalagay na pangunahing dahian kung bakit nabuo ang
iba pang mga akdang patula tulad ng tulang panudyo,
tugmang de- gulong, palaisipan, bugtong at iba pang
kaalamang bayan.”

Kaalamang-bayan
Ito ay umiiral na kwento, panitikan, paniniwala,
ritwal, gawi, at tradisyon ng mga mamamayan sa
isang pamayanan o kalinangang nagpasalin salin sa
iba’t ibang lahi at pook dahil sa toy bukam bibig ng
taumbayan. Ilang halimbawa nito ay tulang/ awiting
panudyo, tugmang de gulong, bugtong at
palaisipan.

MGA KAALAMANG BAYAN
1.TULANG/ AWITING PANUDYO- ito ay isang uri
ng akdang patulana, kadalasan, ang layunin ay
manlibak, manukso, o mang uyam. Ito ay
kalimitang may himig nagbibiro kaya ito ay kilala
rin sa tawag na Pagbibirong Patula.

Halimbawa:
a. Ako ay isang lalaking matapang,
Huni ng tuko ay kinatatakutan
b. Pedro Penduko, matakaw sa tuyo;
Nang ayaw maligo ,kinuskos ng gugo
c. Si Maria kong Dende
Nagtinda sa gabi
Nang hindi mabili Umpo sa tabi

2. TUGMANG DE GULONG-
ito ay mga paalala o babalang kalimitang
makikita sa mga pampublikong
sasakyan.Sa pamamagitan nito,
malayang naipaparating ang mensaheng
may kinalaman sa pagbibiyahe o
paglalakbay ng mga pasahero. Maaring
ito ay nasa anyong salawikain,
kasabihan, o maikling tula.

Halimbawa:
a. Ang di magbayad mula sa kaniyang
pinanggalingan ay di makabababa sa
paroroonan
b. Aanhin pa ang gasoline kung dyip ko ay sir
ana.
c. Ang di magbayad walang problema. Sa
karma palang bayad kana.

d. Ms. Na sexy, kung gusto mo’y
libre sa driver ka tumabi.
e. Ang sitsit ay sa as, ang katok ay
sa pinto, sambiting ang “para”
sa tabi tayo hihinto
f. Huwag kang mag dekwarto, ang
dyip ko’y di mo kwarto.

3. BUGTONG- ito ay isang pahulaan sa
pamamagitan ng paglalarawan.
Binibigkas ito nang patula at kalimitang
maiksi lamang. Noon, karaniwan itong
nilalaro sa lamay upang mag bigay aliw
sa mga namatayan ngunit ng lumaon ay
ginagigiliwan narin laruin kapag may
mga handaan o pista

Halimbawa:
a.Gumagapang pa ang ina, Umuupo na ang anak. (Sagot:
Kalabasa)
b.Maliit pa si Totoy, marunong ng lumangoy. (Sagot: Isda)
c.Nagtago si Pilo, Nakalitaw ang ulo. (Sagot:Pako)
d.Isang butil na palay, Sakop ang buong bahay. ( Sagot: Ilaw)
e.Itim ng binili ko, nagging pula ng ginamit ko. ( Sagot: Uling)
f. Sa buhatan ay, ay silbi, sa igiban ay walang sinabi. ( Sagot:
Basket)

4.PALAISIPAN- ay nasa
anyong tuluyan. Layunin nito
ang pukawin at pasilahin ang
kaisipan ng mga taong
nagkakatipon tipon sa isang
lugar.

Halimbawa:
1.Sa isang kulungan ay may limang baboy si Mang
Juan. Lumundag ang isa. Ilan ang natira? (Sagot:
Lima pa rin kasi lumundag lang naman ang
baboy at hindi umalis.)
2. Ano ang Nakita mo sa gitna ng dagat? (Sagot:
Letrang G)

3. May anim na ibon ang nakadapo sa isang maliit na
sanga ng puno. Tatlo ang maya, dalawa nag pitpit, at
ang isa ay uwak. Binato ni Mart ang sanga. Tinamaan at
nalaglag ang uwak. Ilang maya ang naiwan sa sanga?
(Sagot: Tatlo)
4. Si Ann ay isa sa limang magkakapatid. Ang mga
pangalan nila, umpisa sa panganay ay Nana, Nene, Nini,
Nonu at? Ano ang pangalan ng bunso sa magkapatid?
( Sagot: Ann)

5. Kung ang gumagapang sa aso ay pulgas sa
damo ay ahas, sa ulo ng ato ay kuto. Ano
naman ang gumagapang sa kabayo? ( Sagot:
Plantsa)
6. Ka ano mo ang biyanan nga asawa ng
kapatid mo? ( Sagot: Mother)
7. Ano ang meron sa jeep, tricycle, at bus na
wala sa Eroplano? ( Sagot: Side Mirror)

8. Merong 5 na magkapatid na kuba, 4 na lalake at 1
na babae, ang 4 na lalaking kuba ay nag asawa rin
nga 4 na babaeng kuba at ang mga nagging anak
nila ay nagging kuba rin. Ang isang babaeng kuba
naman ay nag asawa ng hindi kuba, at ang anak nila
ay hindi kuba. Tanong: Bakit hindi nagging kuba ang
anak nila? (Sagot: Kasi hindi kuba ang apelyido ng
napangasawa niya.

Panuto: Alamin ang mga kasagutan sa bawat kung ito ba ay
palaisipan o bugtong sa bawat bilang.
1.Isang pinggan, abot bayan. _____________
2.Nang sumipot sa maliwanag, kulubot na ang balat. ________
3.Munting hayop na pangahas, aaligid sa ningas. ___________
4.Ako’y bumili ng tatlong prutas, ang pangalan ng tatlong
prrutas ay nagsisimula sa letrang O. Anong prutas ang binili
ko? ________
5. Ano ang nasa gitna ng dagat? _________

Tanong: “Paano ba makatutulong
sa iyo at sa kapwa mo Kabataan
ang pag-aaral ng tula at iba pang
mga akdang patula tulad ng tulang
panudyo, tugmang de gulong,
bugtong at palaisipan?”

Panuto: Tukuyin ng bawat grupo kung bugtong, tugmang de gulong, tula/ awiting
panudyo, at pala isipan ang sumusunod na pahayag. Bawat tamang sagot ay may
katumbas na puntos.
Pagpipilian A. Tugmang de gulong B. Tula/ Awiting Panudyo
C. Palaisipan D. Bugtong
_______1. Ang hindi magbayad
Mula sa kanyang pinanggalingan
Ay di makababa sa paroroonan

katumbas na puntos.
_______2. May dumi sa ulo.
Ikakasal sa Linggo,
Inalis, inalis,
Ikakasal sa Lunes.

katumbas na puntos.
_______3. Anong meron sa aso, na meron sa pusa,
Na wala sa ibon, ngunit meron sa manok.
Na dalawa sa buwaya at kabayo
Na tatlo sa palaka?

katumbas na puntos.
______4. Nang maglihi’y namatay,
Nang manganak ay nabuhay.

katumbas na puntos.
______5.Sa pagtaas ng gasolina
Kaming mga dyarber ay
naghahabol ng hininga.

katumbas na puntos.
______6. Bata, batuta
Nagsuot sa lungga
Hinabol ng palaka

katumbas na puntos.
______7. Ano ang mas mabigat isag
kilong pako o isang kilong bulak?

katumbas na puntos.
______8. Aanhin pa ang gasolina
kung ang jeep ko ay sira na..

katumbas na puntos.
______9.Napakadumi, pero gusto mo
nga marami..

katumbas na puntos.
______10. Umupo si itim, sinulot ni
pula, Lumabas si puti, bubuga- buga.

Panuto: Sa loob ng limang minuto, isusulat nila sa “manila paper”
ang mga katangian ng bawat Kaalamang bayang nakatalaga sa
kanila, bawat katangian na maisusulat ay may katumbas na puntos

PAGKAKATHA NG SARILING AWITING PANUDYO.
Panuto: Kakatha ka ng sariling awiting panunudyo
tungkol sa kahit anong paksa na nasi mo.
RUBRIK SA PAGKATHA NG SARILING AWITING PANUNUDYO
2 3 4 5
1.Orihinal, maayos, malinis at angkop sa pagkakatha
2. May himig na nagbibiro, nag- uuyam o nangungutya at
nasa anyong patula
KABUOAN

MARAMING SALAMAT
SA PAKIKINIG!
LOVE, MA’AM VAN

Mga Kaalamang Bayan sa Asignaturang Filipino

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Mga Kaalamang Bayan sa Asignaturang Filipino

Similar to Mga Kaalamang Bayan sa Asignaturang Filipino (20)

Mga Kaalamang Bayan sa Asignaturang Filipino