10. Hindi maayos na drainage system
Pagbabara ng mga daluyan ng tubig
Walang habas ng pagtatapon ng
basura kung saan-saan
Matinding pagbaha sa mabababa at
matataas na lugar
Kawalan ng pagsubaybay sa mga
contractors at gumagawa sa drainage
system
Sanhi Epekto
11. Sanhi Epekto
Hindi maayos na drainage
system
Matinding pagbaha sa
mabababa at matataas na
lugar
Kawalan ng pagsubaybay sa
mga contractors at
gumagawa sa drainage
system
Pagbabara ng mga daluyan
ng tubig
Walang habas ng pagtatapon
ng basura kung saan-saan
15. Ang bagyong Yolanda o Haiyan ang
itinuring na pinakamalakas at
pinakamapinsalang bagyo na tumama sa
Pilipinas noong 2013 at maituturing na
isa sa mga pinakamalakas sa
kasaysayan hindi lamang ng bansa kundi
sa buong mundo.
16. Batay sa impormasyon na ipinalabas
ng National Disaster Risk Reduction and
Management Council noong ika-6
hanggang ika-9 ng Nobyembre 2013, ito
ay pumasok sa Philippine Area of
Responsibility sa silangang bahagi ng
Mindanao noong ika-6 ng Nobyembre.
17. Ito ay lalong lumakas noong ika-7 ng
Nobyembre habang gumagalaw sa
gawing kanluran at hilagang-kanluran
patungong Eastern Visayas.
18. Ika-8 ng Nobyembre, 4:40 ng umaga
nang ito ay unang nag-landfall sa
Guiuan, Eastern Samar. Nagpatuloy ang
pagkilos nito hanggang mag-landfall sa
Tolosa, Leyte ng 7:00 ng umaga at ang
ikatlong landfall nito ay sa
Daanbantayan, Cebu mga 9:40 ng
umaga.
19. Napanatili nito ang kanyang lakas
habang ito ay papalapit sa Calamian
Group of Islands. 8:00 PM nang ito ay
nag-landfall sa Busuanga, Palawan. Ito
ay bahagyang humina patungo sa West
Philippine Sea.
20. Batay sa opisyal na pahayag ng
Malacañang noong ika-11 ng Nobyembre
2013, ang pagbibigay ng tama at
detalyadong impormasyon ng mga
ahensiya ng pamahalaan katulad ng
PAG-ASA, Mines and Geosciences
Bureau, PHIVOLCS, at DOST ay
nakatulong upang makapaghanda ng
maayos ang mga mamamayan.
21. Ito ang nagbigay-daan para sa
mababang casualty count ng ilang
probinsiyang dinaanan ng bagyo katulad
ng Oriental at Occidental Mindoro,
Negros Occidental, Palawan, Aklan at
Romblon.
22. Ang mga lokal na pamahalaan na
nabanggit ay sinasabing maagang
nakapaghanda laban sa epekto ng
bagyo.
23. Samantala, nasaksihan ng buong
mundo ang malawakang naging epekto
ng bagyong Yolanda sa Leyte at Samar.
24. Sa paghagupit ng super typhoon na
ito, nawalan ng kuryente at
komunikasyon sa maraming lugar na
sinasabing nakapagpabagal sa pagtugon
at relief efforts ng Pambansa at mga lokal
na pamahalaan.
25. Marami ang namatay. Libu-libo ang
nawalan ng tirahan at ari-arian. Kulang
ang supply ng pagkain, gamot at tubig at
nagkaroon ng kaguluhan sa ilang mga
lugar.
26. Sa kasagsagan ng bagyo batay sa
impormasyon na inilabas ng NDRRMC,
1,093,023 families/ 5,130,580 persons
ang napaglingkuran sa loob at labas ng
evacuation centers.
27. 6,300 ang naiulat na patay dahil sa
bagyong Yolanda. 28,688 ang sugatan at
1,062 ang nanatiling nawawala.
28. Ang malaking bahagdan ng mga ito
ay mula sa Region VIII Eastern Visayas.
Ang karamihan ay sinasabing namatay
dahil sa pagkalunod at matinding trauma.
31. Nobyembre 11 nang ideklara ng
Malacañang ang State of National
Calamity sa bisa ng Proclamation
No.682.
32. Ayon sa naging opisyal na pahayag,
kinakailangang manguna ang pambansang
pamahalaan. Ayon sa Malacañang:
1. Nilinis ng DPWH ang mga kalsadang
binagsakan ng malalaking puno at mga poste
ng kuryente;
2. Nagpadala ang pamahalaan ng karagdagang
sundalo at pulis sa Tacloban upang ibalik ang
kaayusan;
3. Bawat araw ay naglalabas at nagbababa ng
family food pack;
33. 4. Paniniguro na may malinis na maiinom ang
mga nasalanta;
5. Pagsasaayos ng mekanismo para
mapalawak ang saklaw ng social housing
program ng pamahalaan;
6. Maaaring paggamit sa may labing walong
bilyong pisong calamity funds, contingency
funds at savings para sa pagbangon ng
mga lugar na napinsala.
34. Inuulat din ang mga dumating na
tulong mula sa iba’t ibang bansa at
pagtulong ng iba’t ibang pribadong sektor
at organisayon upang makatulong sa
pagbangon ng mga nasalantang lugar.
35. Ilang taon na nag lumipas ngunit
alam natin na ang mga nasalanta ng
bagyong Yolanda ay patuloy pa rin sa
kanilang pagbangon.
36. Ikaw ang humusga batay sa mga
nakitang sitwasyon, desisyon at
kaganapan. Ano ang ipinararating nito?
Ano-ano ang aral na iniwan ng bagyong
ito sa mamamayang at pamahalaan?
40. Epekto
Pagkawala ng kuryente at komunikasyon sa
maraming lugar
Marami ang namatay
Libu-libo ang nawalan ng tirahan at ari-arian
Kakulangan ng supply ng pagkain, gamot at
tubig
Pagkakaroon ng kaguluhan sa ilang mga
lugar
41. Pagtugon
Hindi agarang pagtugon ng Pambansa at lokal na
pamahalaan
Pagdedeklara ng State of National Calamity
Pagpapadala ng pamahalaan ng karagdagang
sundalo at pulis sa Tacloban upang ibalik ang
kaayusan
Paglalabas at pagbababa ng family food pack
42. Pagtugon
Pagsasaayos ng mekanismo para
mapalawak ang saklaw ng Social Housing
Program ng pamahalaan
Pagbibigay ng tulong ng iba’t ibang bansa at
mga pribadong sektor
Kawalan ng malinaw na rehabilitation
program at hindi agarang pagpapatupad nito
para sa mga nasalantang lugar
44. MGA KATANUNGAN OO HINDI HINDI
SIGURADO
1. Alam ba natin ang mga emergency
numbers ng lokal na tanggapan ng
pagamutan, pamatay-sunog, pulis, at mga
kawani ng barangay?
2. Alam ba natin ang pinakamalapit na ligtas
na lugar mula sa ating bahay na maaaring
paglikasan kapag may kalamidad gaya ng
lindol, pagbaha, bagyo, pagputok ng bulkan,
sunog at iba pa?
3. Alam ba ng buong pamilya ang evacuation
plan sa kani-kanilang mga paaralan at
trabaho?
45. MGA KATANUNGAN OO HINDI HINDI
SIGURADO
4. Alam ba natin kung paano ililikas ang
mga bata, may kapansanan at matatanda
na kasama natin sa bahay?
5. Nag-iimbak ba tayo ng pagkain o
inuming tubig para sa posibleng
kalamidad?
6. Naghahanda ba tayo ng emergency kit
at first aid kit para sa posibleng sakuna o
trahedya?
46. MGA KATANUNGAN OO HINDI HINDI
SIGURADO
7. Alam ba ng buong pamilya kung ang ating
tahanan ay malapit sa bulkan, dagat, o ilog?
8. Kapag may bagyo o lindol, alam ba ng
buong pamilya kung tayo ay nasa panganib?
9. Pagkatapos ng bagyo, lindol, pagbaha,
pagputok ng bulkan at iba pa, alam ba natin
kung paano matatawagan ang mga kasama
natin sa bahay kung sakaling nagkahiwalay
kayo?
47. MGA KATANUNGAN OO HINDI HINDI
SIGURADO
10. Alam ba nating kung kailan dapat
bumalik sa ating mga tahanan pagkatapos
ng isang kalamidad?
11. Tayo ba ay handa sa posibleng epekto ng
bagyo, pagbaha, lindol at pagputok ng
bulkan gaya ng pagkasira ng bahay, ari-arian
at pinagkukunan ng hanapbuhay?
12. Alam ba natin kung kanino makakukuha
ng tama at totoong balita o impormasyon
upang hindi na tayo makadagdag sa maling
mga haka-haka na siyang nagiging sanhi ng
kaba at takot?
48. MGA KATANUNGAN OO HINDI HINDI
SIGURADO
13. Alam ba natin kung kalian dapat lumikas
kapag may kalamidad?
14. Alam ba natin ang tamang paraan ng
paglikas kung tayo ay nasa panganib dulot
ng kalamidad?
62. K2 (Kaalaman at Kakayahan)
May kakayahan tayong bumuo ng isang
ligtas na pamayanan. Kinakailangan
lamang na maging aktibo at disiplinado
ang bawat mamamayan.
