SlideShare a Scribd company logo
1 of 61
Download to read offline
BİTİRME PROJESİ
İSTANBUL, 2014
T.C.
İSTANBUL NİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ
BÖLÜMÜ
İSTANBUL KÂĞITHANE BÖLGESİNDE ÇOK
KANALLI YÜZEY DALGASI ANALİZİ
ÇALIŞMASI
Hazırlayan
Eda KURTULUŞ
13020090059
Danışman
Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL
II
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ
13020090059 numaralı Eda KURTULUŞ tarafından hazırlanan “İSTANBUL
KÂĞITHANE BÖLGESİNDE ÇOK KANALLI YÜZEY DALGASI ANALİZİ
ÇALIŞMASI” isimli bitirme projesi tarafımdan okunmuş ve kabul edilmiştir.
Tarih: 07/07/2014
Danışman
Prof.Dr. Ali Osman ÖNCEL
13020090059 numaralı Eda KURTULUŞ’un Bitirme Projesi Sınavı tarafımızdan
okunmuş ve başarılı bulunmuştur.
SINAV JÜRİSİ
Ünvanı, Adı ve Soyadı İmza
1. Prof.Dr. Ali Osman ÖNCEL ………………………..
2. Doç. Dr. Ali İsmet KANLI ………………………..
3. Yard. Doç. Dr. Nihan SEZGİN ………………………..
I
ÖNSÖZ
‘İstanbul Kağıthane Bölgesinde Çok Kanallı Yüzey Dalgası Analizi Çalışması’ adlı bu
araştırma İ.Ü. Jeofizik Mühendisliği Sismoloji A.B.D.’de bitirme projesi olarak
yapılmıştır.
Bitirme Projesi konusunun belirlenmesinde, planlanmasında ve çalışmanın
yürütülmesinde her türlü yardım ve desteğini esirgemeyen proje danışmanım sayın
Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL’e en içten teşekkürlerimi sunarım.
Çalışma süresince yardımlarını ve zamanını esirgemeyen, tez içinde kullanılacak
verilerin sağlanmasında yardımcı olan ve arazi çalışmalarında kullanılan alıcıların
temininde yardımcı olan Sn. Müh. Serhan GÖREN’e teşekkürlerimi sunarım.
Bu çalışma için Geometrics firması tarafından üretilen SeisImager programının 75
saatlik lisansını veren firma yetkilisi Brian STOZEK’e teşekkürlerimi sunarım.
Ayrıca Araş. Gör. Seda ALP’e yardımlarını esirgemediği için teşekkürlerimi sunarım.
Bana her zaman, her türlü maddi ve manevi desteğini esirgemeyen aileme sonsuz
teşekkürlerimi sunarım.
Haziran, 2014 Eda KURTULUŞ
1302090059
II
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.........................................................................................................I
İÇİNDEKİLER ..........................................................................................II
ŞEKİL LİSTESİ.......................................................................................III
ÖZET......................................................................................................... VI
1. GİRİŞ .......................................................................................................1
1.1. ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ................................................................. 3
2. GENEL BİLGİLER................................................................................5
2.1. MASW YÖNTEMİ ............................................................................................. 5
2.1.1. Kayma Hızı Profilinin 2B Yöntemi ............................................................ 9
2.1.2 Çok Kanallı Enerji (Güç) Yaklaşımı......................................................... 11
2.1.3 Saha Verisinin 2 Boyutlu (2B) Dönüşümü................................................ 12
3. YÖNTEM VE UYGULAMALAR.......................................................14
4. BULGULAR..........................................................................................19
4.1. 1 BOYUTLU (1B) MASW ÇÖZÜMÜ............................................................. 19
4.2. 2 BOYUTLU (2B) MASW ÇÖZÜMÜ............................................................. 31
5. SONUÇ VE TARTIŞMA......................................................................39
KAYNAKLAR...........................................................................................44
6. EKLER...................................................................................................46
6.1 1D MASW ÇÖZÜMLERİ................................................................................. 46
ÖZGEÇMİŞ...............................................................................................53
III
ŞEKİL LİSTESİ
Şekil 1. 1: İstanbul İlinin ve Kâğıthane İlçesinin Jeoloji Haritası.....................................3
Şekil 2. 1: Aktif MASW yöntemi. ....................................................................................6
Şekil 2. 2: Uzak pasif MASW yöntemi............................................................................6
Şekil 2. 3: Pasif yol MASW yöntemi................................................................................7
Şekil 2. 4: Birinci adım. ....................................................................................................8
Şekil 2. 5: İkinci Adım......................................................................................................8
Şekil 2. 6: Üçüncü adım....................................................................................................9
Şekil 2. 7: Dördüncü adım, 2 boyutlu VS haritasının oluşturulması...............................10
Şekil 2. 8: Çok kanallı sismik yöntem uygulamasında enerji yayınımı..........................11
Şekil 2.9: Enerji yayınım doğrultuları Şekil 2.8’de gösterilen dalga yayınımlarının
sismik iz üzerinde gösterimi............................................................................................12
Şekil 2. 10: Çok kanallı kayıt ve dispersiyon görüntüsü.................................................13
Şekil 3. 1: Seistronix RAS-24 sismik cihazı, bilgisayar, trigger kablosu. ......................14
Şekil 3. 2: 8 kg’lık balyoz, 4.5 Hz’lik jeofon, jeofon kablosu........................................15
Şekil 3. 3: Kağıthane’de alınan ölçünün uydu görüntüsü, MASW (A) kaynak patlatma,
MASW (B) kaynak balyoz .............................................................................................15
Şekil 3. 4: 05.06.2012 tarihinde yapılmış arazi çalışmasının A profili boyunca gösterimi.
.........................................................................................................................................16
Şekil 3. 5: B Profilinin Kayan Kaynak Ölçme Sistemi uygulaması. ..............................17
Şekil 3. 6: Patlatma için kullanılan 18 adet fişek............................................................17
Şekil 3. 7: Patlatma için açılan 1 m’lik çukur.................................................................18
Şekil 3. 8: TÜBİTAK patentli Buffalo Gun....................................................................18
Şekil 4. 1: SEG-2 formatındaki dosyanın açılması gösterilmektedir..............................19
Şekil 4. 2: Çalışma alanında B profili boyunca 70. m’de 15. atıştan alınan sismik kayıt.
.........................................................................................................................................20
Şekil 4. 3: Koordinat düzeltme penceresi. ......................................................................20
Şekil 4. 4: Geometri ayarları düzeltilmiş veri.................................................................21
IV
Şekil 4. 5: Faz hızı-frekans dönüşümü için girilen menünün gösterimi. ........................22
Şekil 4. 6: Faz hızı-frekans dönüşümü için açılan pencere.............................................22
Şekil 4. 7: B profilindeki balyoz kaynaklı veri için faz hızı-frekans görüntüsünün
oluşturulması...................................................................................................................23
Şekil 4. 8: “Surface Wave Analiysis” menüsünden piklerin oluşturulması....................23
Şekil 4. 9: Minimum ve maksimum frekans aralığını girilerek piklerin veri üzerinde
gösterilmesi. ....................................................................................................................24
Şekil 4. 10: Otomatik piklerin veri üzerinde gösterilmesi. .............................................24
Şekil 4. 11: A:Düzeltilmiş piklerden oluşturulan dispersiyon görüntüsü. ......................25
Şekil 4. 12: Faz hızı ve birimsiz olarak gösterilen veri kalitesi eğrisi. ...........................26
Şekil 4. 13: Sınırlama ve düzeltme işlemi için girilen menünün gösterimi. ..................26
Şekil 4. 14: Dispersiyon eğrisinin başlangıç ve bitiş noktalarının seçilmesi..................27
Şekil 4. 15: Dispersiyon eğrisinde smoothing (düzgünleştirme) uygulandıktan sonra
elde edilen eğri................................................................................................................27
Şekil 4. 16: Derinlik ve tabaka sayısı belirleme..............................................................28
Şekil 4. 17: Ters çözüm işlemi için girilen menünün gösterimi. ....................................28
Şekil 4. 18: Ters çözümleme için tekrarlama sayısının girilmesi. ..................................29
Şekil 4. 19: Vs hız modeli...............................................................................................29
Şekil 4. 20: Yorumlanmış Vs hız modeli........................................................................30
Şekil 4. 21: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri...............................................30
Şekil 4. 22: Kaynak ve alıcı pozisyonu penceresi...........................................................31
Şekil 4. 23: Profilin geometrik düzeni girilen penceresi.................................................32
Şekil 4. 24: Oluşturulan geometrik dizilim.....................................................................33
Şekil 4. 25: Faz hızı hesaplama için yığma işlemi penceresi..........................................33
Şekil 4. 26: Faz hızı-frekans dönüşümü penceresi..........................................................34
Şekil 4. 27: Minimum ve maksimum frekans penceresi.................................................34
Şekil 4. 28: Renkli faz hızı-frekans görüntüsü................................................................35
Şekil 4. 29: Dispersiyon eğrileri. ....................................................................................35
Şekil 4. 30: Smoothing (düzgünleştirme) uygulanmış dispersiyon eğrilerinin görüntüsü.
.........................................................................................................................................36
Şekil 4. 31: Vs tabaka modeli. ........................................................................................36
Şekil 4. 32: İterasyon uygulanmış Vs tabaka modeli......................................................37
V
Şekil 4. 33: Elde edilen 2-boyutlu model........................................................................37
Şekil 4. 34: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri...............................................38
Şekil 5. 1: A profili VS Hız Modeli (Model 1A)....... Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Şekil 5. 2: B profili VS Hız Modeli (Model 1B)....... Hata! Yer işareti tanımlanmamış.
Şekil 5. 3: A profili 2-boyutlu tabaka modeli (Model 2A).Hata! Yer işareti
tanımlanmamış.
Şekil 5. 4: B profili 2-boyutlu tabaka modeli (Model 2B).Hata! Yer işareti
tanımlanmamış.
Şekil 6. 1: Arazi verisi.....................................................................................................46
Şekil 6. 2: Faz hızı frekans dönüşümü. ...........................................................................47
Şekil 6. 3: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi. ....................................................................47
Şekil 6. 4: Hesaplanmış VS hız modeli. ..........................................................................48
Şekil 6. 5: Arazi verisi.....................................................................................................48
Şekil 6. 6: Faz hızı-frekans dönüşümü............................................................................49
Şekil 6. 7: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi. ....................................................................49
Şekil 6. 8: Hesaplanmış VS hız modeli...........................................................................50
Şekil 6. 9: Arazi verisi.....................................................................................................50
Şekil 6. 10: Faz hızı-frekans dönüşümü..........................................................................51
Şekil 6. 11: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi. ..................................................................51
Şekil 6. 12: Hesaplanmış VS hız modeli.........................................................................52
VI
ÖZET
Birçok jeolojik ortamda ana kaya yüzeyinin topoğrafik varyasyonları ve
süreksizliklerinden kaynaklanan ya da yakınında meydana gelen enerjisel hareketlerin
yıkıcı etkisi olabilir. Bu tür etkileri azaltmak için mühendislik jeofiziğinden yararlanılır.
Bozuşmuş ana kaya ve yapısını belirlemek, zemini çözümlemek açısından önemli
bileşenlerdir. Bu amaca yönelik mühendislik jeofiziğinde kullanılan en yaygın
yöntemlerden biri de “Çok Kanallı Yüzey Dalgası Analizi” (MASW) yöntemidir. Bu
çalışmada saha sismolojisi veri toplama çalışmaları yapılan paralel iki profil boyunca
çok amaçlı veri toplama yöntemleri ve toplanan verilerin MASW yöntemiyle analiz
edilerek oluşturulan 2B VS kayma dalgası hız haritalarının karşılaştırılması ve küçük
alanda farklı faktörlere bağlı olabilecek yeraltı hız yapısının nasıl değiştiğiyle ilişkili
örnek sonuçlar açıklanmaktadır.
1
1. GİRİŞ
Petrol ve doğal gaz aramacılığı derin yapıların araştırılmasını hedeflediği için cisim
dalgalarının incelenmesine dayanır ve bu süreçte veri kalitesinin yükseltilmesi için
yüzey dalgaları gürültü kabul edilir. Bu nedenle, gürültü etkilerinin en aza indirilmesi
amacıyla silinirler. Bununla birlikte, cisim dalgalarına (VP ve VS) dayanan derin yapı
araştırmalarında gürültü olarak silinen yüzey dalgalarının, çok sığ yapıların (30
metreye) araştırılmasında önemi artmış ve özellikle Rayleigh Dalga hızlarından Kayma
Dalgası hızlarına geçişin, yöntemsel (MASW) olarak mümkün olmasının
gösterilmesiyle birlikte, yüzeye yakın malzemelerin elastik özellikleri ve bu özelliklerin
sismik dalga hızlarının yayılmasına etkileri; yeraltı suyu araştırmaları ile mühendislik ve
çevre uygulamalarında ilgilenilen popüler bir Geoteknik Jeofizik Mühendisliği yöntemi
olmuştur (Steeples ve Miller, 1990).
Yüzeye yakın malzemelerin elastik özelliklerinin sismik dalga genliklerinin ve
hızlarının yayılmasına etkileri; yeraltı suyu araştırmaları ile mühendislik ve çevre
uygulamalarında ilgilenilen temel konulardandır. Geleneksel olarak, sığ derinlikli yer
altı tabakalarının görüntülenmesi için tasarlanan Çok Kanallı Sismik, Cisim Dalga
Hızlarının (VP ve VS) incelenmesine dayalı çalışmalarda yüzey dalgaları istenmeyen
veya gürültü olarak kabul edildiklerinden analiz sürecinde hesaba katılmamaktadır
(Steeples ve Miller, 1990).
Yer inceleme sınıflaması özellikle VS dalgasına göre yapılmakta olduğundan ve direkt
VS ölçümlerinin yapılmasında yatay kaynak üretilmesi kadar yatay hareketleri kayıt
edecek jeofonların bulunmasında sıkıntı yaşanmasından kaynaklı olarak, en enerjik
yüzey dalgalarından birisi olan Rayleigh dalgalarının düşey bileşenli jeofonlarla kayıt
edilmesi ve VS dalgasıyla dönüşüm bağıntılarıyla rahatlıkla ilişkilendirilmesi nedeniye
yüzey dalga dönüşümlü Kayma Dalgası (VS) belirlemeleri özel jeofizik sektöründe
uygulanmaktadır. Çünkü, yüzey dalgalarının dispersif (frekans ve derinlik bağımlı)
2
özellikleri nedeni ile yüzeye yakın malzemelerin elastik özelliklerini belirlemek için
kullanılabilir (Park vd., 1998; Xia vd., 2000).
Yüzey dalgalarının yaygın olarak bilinen dispersif özelliklerinden yararlanılarak,
düzlem dalga analiziyle S kayma dalgalarından oluştırulan ayrı profiller boyunca 2B
veya bölgesel hız haritaları oluşturulur. (Örnek; Kanlı vd., 2006, Park ve diğ, 2007).
Bu çalışmada amaç; aktif kaynak (Balyoz ve Patlatma) kullanılarak üretilen Rayleigh
yüzey dalgalarının sahada toplanması, analizi ve yorumlanmasıyla yer altı tabakalarının
mekanik özelliklerinin incelenmesidir.
3
1.1. ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ
Şekil 1. 1: İstanbul İlinin ve Kâğıthane İlçesinin Jeoloji Haritası (Özgül, 2011).
İstanbul il alanında Karadeniz, Marmara ve Boğaz’a dökülen akarsu vadilerinin
tabanında genellikle dar şeritler halinde kum, mil ve boyu çoğunlukla 10 cm.’yi
geçmeyen çakıllı malzemeden oluşan alüvyon çökel birikinti konileri gelişmiştir.
Alüvyon birikintileri genellikle farklı malzemelerden (yuvarlanmış, yarı-yuvarlanmış,
zayıf-orta boylanmış, çoğunlukla kuvarsit, kumtaşı, kireçtaşı ve volkanik) oluşur.
Karadeniz’e taşınan göreli olarak yüksek eğimli ve dikçe yamaçlı akarsu vadileri
4
boyunca hızlı aşınma nedeniyle baskın malzeme türü çakıllı ve tabakalıdır. Boğaz’a ve
Marmara Denizi’ne taşınan akarsu vadilerinin akış aşağı kesimlerinde buzul sonrası
deniz seviyesindeki yükselti değişikliklerine bağlı olarak akıştaki yavaşlık nedeniyle,
vadi içlerine doğru uzanan kum-mil boyu ince malzemeli alüvyon birikintileri
gelişmiştir (Özgül, 2011).
5
2. GENEL BİLGİLER
2.1. MASW YÖNTEMİ
Çok Kanallı Yüzey Dalgası Analizi (MASW) yöntemi kaynak türüne göre aktif ya da
pasif olarak ayrılır. Aktif Kaynaklı Yüzey Dalgası (AKYD) analiz yönteminde balyoz,
ağırlık düşürme gibi farklı aktif kaynaklar kullanılır. Doğrusal dizilim ile çalışılır ve hat
boyunca veri toplanır. Pasif Kaynaklı Yüzey Dalgası (PKYD) analiz yöntemlerinde
kaynak olarak çevresel gürültüden (araçların ve trenlerin oluşturduğu trafik, endüstriyel
gürültü vb.) ya da doğa olaylarından (deprem, fırtına, atmosferik basınç değişimleri,
gel-git olayı gibi) faydalanılır. PKYD yöntemleri alıcıların dizilimine göre ikiye ayrılır
(KGS, 2014);
1) Pasif uzak alan MASW‘da iki boyutlu alıcı dizilimi.
2) Pasif yol kenarı MASW’da bir boyutlu doğrusal dizilim kullanılmaktadır.
Pasif ve aktif çok kanallı yüzey dalgası analizinin en önemli farkı; aktif yöntemde
kaynak türleri ve yerleri bilinirken, pasif yöntemde kaynağın ve yerinin bilinmemesidir.
Kaynak aralığı dispersiyon eğrisinin en iyi şekilde görüntülenebileceği ve
yorumlanabileceği şekilde seçilmelidir. Kaynak aralığının seçilebilir olması MASW
yönteminin avantajlarından biridir (KGS, 2014).
Aktif kaynaklı yüzey dalgası analizi yöntemi ilk defa 1999 yılında “The Leading Edge”
dergisinde basılan bir makale çalışmasında anlatılarak jeofizik dünyasına girmiştir.
Aktif kaynaklı yöntemde örneğin; kaynak olarak balyoz kullanıp doğrusal bir hat
boyunca veri toplanır. İki tür pasif kaynaklı yüzey dalgası metodu çevresel gürültüden
ya da doğa olaylarından yüzey dalgalarının elde edilmesini sağlamaktadır. (KGS, 2014).
6
Şekil 2. 1: Aktif MASW yöntemi (SRC Move: Kaynak-Alıcı Konumlama Hareket Yönü, Soil:
Toprak, Receivers: Alıcılar, X1: Kaynak-Alıcı arasındaki mesafe, dx: İki alıcı arasındaki
uzaklık, D: Profil uzunluğu) (KGS, 2014).
Pasif-Uzak MASW (Passive Remote) yönteminde alıcılar çapraz ya da dairesel şekilde
dizilerek yüzey dalgasını kayıt ederler. Bu yöntem ile hassas bir arazi çalışması ve geniş
açılımlı bir alıcı diziliminin güvenliğinin sağlanması ile çok yüksek doğrulukta bir
alanda VS hızı elde edilmektedir. Pasif-Uzak alan, bir boyutlu ölçümlerde 100 metreye
kadar inecek VS profilleri gerektiğinde, iyi bir seçimdir (KGS, 2014).
Şekil 2. 2: Uzak pasif MASW yöntemi (Receivers:Alıcılar) (MASW, 2014).
7
Pasif-Yol MASW (Passive RoadSide) yönteminde doğrusal dizilim kullanılır ve yerel
trafik gürültüsün oluşturduğu yüzey dalgaları kayıt edilir. Bu yöntem ile pasif uzak alan
MASW yöntemindeki geniş açılımların güvenliğini sağlama sorunu ve uygun olmayan
arazi şartları yüzünden VS profili değerlendirilirken oluşan hatalar aşılmaya
çalışılmıştır. Pasif yol kenarı MASW yönteminde dizilim kaldırıma ya da banket
kısmına yapılır. Böylece yavaş bir şekilde 2 boyutlu VS profili toplanır. Dizilim için
jefonların başında flamalar (land streamer) kullanıldığında çalışmanın hızı artırılabilir.
Ayrıca veri toplamaya başlarken jeofonların çalışmasını test amaçlı olarak dizilimin
başında ve sonunda tetikleyici balyoz vuruşları yapılabilir. Böylece hem aktif hem de
pasif yüzey dalgası analizi yötemleri birlikte kullanılır ve hem derin hem de sığdan VS
bilgisi aynı zamanda toplanabilir (KGS, 2014).
Şekil 2. 3: Pasif yol MASW yöntemi (MASW, 2014).
1. MASW yönteminin uygulaması dört adım içerir (Miller vd., 1999).
2. Çok kanallı kayıt elde etme.(Ya da atış kayıtları).
3. Dispersiyon eğrisinin temel modunu tespit etme.(Her atışa ait eğri üzerinde).
4. Bu eğrilerden 1 boyutlu Vs derinlik modeline ulaşma (Bir profil için bir
eğriden).
5. Bir boyutlu sonuçları birleştirerek iki ya da üç boyutlu görüntüleme yapma.
8
Şekil 2. 4: Birinci adım (KGS, 2014).
Şekil 2. 5: İkinci Adım (KGS, 2014).
9
Şekil 2. 6: Üçüncü adım (Miller vd., 1999).
2.1.1. Kayma Hızı Profilinin 2B Yöntemi
Tek boyutlu hız modellerinden 2B hız modelleri oluşturularak daha kapsamlı bilgi
edinme imkanı vardır. Her bir 1 boyutlu Vs profilinin yüzeydeki noktası alıcı
diziliminin orta noktası olarak yerleştirilir. İki boyutlu kayma hızı VS haritası
interpolasyon işlemi uygulanarak oluşturulur (KGS, 2014).
10
Şekil 2. 7: Dördüncü adım, 2 boyutlu VS haritasının oluşturulması (KGS, 2014).
11
2.1.2 Çok Kanallı Enerji (Güç) Yaklaşımı
Çok kanallı sismik yöntem uygulamasında birçok kaynak kullanılarak dalgaların
yayınım doğrultuları ve dalgaların cinsi belirlenebilir. Örneğin; balyoz kullanılarak atış
yapıldığında oluşan sismik dalgalar bütün doğrultularda yüzey ve cisim dalgaları olarak
yayılırlar. Bu dalgalardan bazıları yansır ve yüzeyde bulunan bir nesne ile karşılaşarak
saçılırlar ve gürültü oluştururlar (Örneğin; bina temeli, kanal, hendek, molozlar vs.).
Ayrıca her zaman trafik ve inşaatların oluşturduğu çevresel gürültüde mevcuttur. Çok
kanallı yüzey dalgalarının avantajı sismik nitelik değerlendirme ile gürültüyü Rayleigh
dalgasının temel modundan ayırabilmesidir. Sinyalin ve gürültünün tanımlanması için
gereken özellikler (geliş zamanı örnekleri) çok kanallı arazi kaydında görüntülenir
(KGS, 2014).
Şekil 2. 8: Çok kanallı sismik yöntem uygulamasında enerji yayınımı (KGS, 2014).
12
Şekil 2.9: Enerji yayınım doğrultuları Şekil 2.8’de gösterilen dalga yayınımlarının sismik iz
üzerinde ki gösterimi (Miller, 1999).
2.1.3 Saha Verisinin 2 Boyutlu (2B) Dönüşümü
Bütün dalga türlerine ait dispersiyon özellikleri dalga alanı dönüşümü yapılarak
görüntülenebilir.(Park et al., 1998; Luo et al., 2008)Bu dönüşüm ile çok kanallı kayıt
içinde farklı dispersiyon örnekleri enerji dağılımlarından aşağıda olduğu gibi ayırt
edilebilir. Daha sonra önemli olan dispersiyon özelliği (Rayleigh dalgasının temel
modu, birinci yüksek mod vb.) yorumlanır ve özel yönelim gösterenler tahmin edilir
(KGS, 2014).
13
Şekil 2. 10: Çok kanallı kayıt ve dispersiyon görüntüsü (KGS, 2014).
14
3. YÖNTEM VE UYGULAMALAR
İstanbul ili Kağıthane ilçesindeki inceleme alanında MASW yöntemi, patlatma
kullanılarak ölçümler alınmıştır. Yüzey dalgası verileri, Geometrics firmasının ürettiği
Ras-24 marka araştırma sismografı ile toplanmıştır. Trigger kablosu, jeofon kablosu,
akü, sismik cihaz, jeofon, enerji kaynağı olarak balyoz ve buffalo gun ekipmaları
kullanılmıştır.
Şekil 3. 1: Seistronix RAS-24 sismik cihazı, bilgisayar, trigger kablosu.
15
Şekil 3. 2: 8 kg’lık balyoz, 4.5 Hz’lik jeofon, jeofon kablosu.
Şekil 3. 3: Kağıthane’den alınan ölçünün uydu görüntüsü, MASW (A) kaynak patlatma, MASW
(B) kaynak balyoz (A:41º 05′ 21″, B:28º 59′ 57.30″)
16
Şekil 3. 4: 05.06.2012 tarihinde yapılmış arazi çalışmasının A profili boyunca gösterimi.
MASW yöntemi için; 4.5 Hz’lik 12 adet jeofon kullanılmıştır. Ardışık her iki jeofonun
ortasından ve 2.5 m yakın ofset ile 7.5 m uzak ofset uzaklığında toplamda 15 atış
yapışmıştır. Kayıt alınmadan önce bilgisayardan örnekleme aralığı 0.5 ms , kayıt
uzunluğu 2 sn olarak ayarlanmıştır(Şekil 3.5).
17
Şekil 3. 5: B Profilinin Kayan Kaynak Ölçme Sistemi uygulaması.
Patlatma için; 18 adet fişek ve TR 2001 03508 B numaralı 04.12.2001 tarihli TÜBİTAK
patentli Serhan GÖREN adına patenti alınan‘Buffalo Gun’ ve 12 adet 4.5 Hz’lik
jeofonlar kullanılmıştır. Jeofon aralıkları 5 m, atış aralıkları 2.5 m, ofset aralığı ise 30 m
alınmıştır. Buffalo Gun’ı yerleştirmek için 1 m’lik çukur kazılmıştır. İlk atışta kaynak
olarak Buffalo Gun, diğer atışlar ise kaynak olarak balyoz kullanılmıştır (Şekil 3.6-3.7).
,
Şekil 3. 6: Patlatma için kullanılan 18 adet fişek.
18
Şekil 3. 7: Patlatma için açılan 1 m’lik çukur.
Şekil 3. 8: TÜBİTAK patentli Buffalo Gun.
19
4. BULGULAR
4.1. 1 BOYUTLU (1B) MASW ÇÖZÜMÜ
Alınan MASW ölçüleri; 75 saatlik öğrenci lisansı alınan Geometrix’in programı olan
“Surface Wave Analiysis Wizard”da değerlendirilmiştir. Bu kısımda programın nasıl
kullanılması gerektiği alınan ölçülerden biri değerlendirilerek anlatılmıştır.
• “Surface Wave Analiysis” programı açılmıştır.
• SEG-2 formatındaki dosya “File” menüsünden “Open SEG-2 File”a tıklanarak
çağırılır (Şekil 4.1).
Şekil 4. 1: SEG-2 formatındaki dosyanın açılması gösterilmektedir.
• Dosyadan çağırılan sismik veri Şekil 4.2’deki gibidir.
20
Şekil 4. 2: Çalışma alanında Bprofili boyunca 70. m’de 15. atıştan alınan sismik kayıt.
• Açılan sismik verinin geometri düzenini sağlamak için “Edit/Display” e ve
oradan da “Edit/source/receiver”a tıklanır.
Şekil 4. 3: Koordinat düzeltme penceresi.
21
• Açılan pencerede ilk jeofonun koordinatları (First geophone coordinate) 0 metre
alınmıştır. Jeofon aralıkları ise (Group interval) 5’er metre alınmış ve “Set”e
tıklanarak jeofon dizilim geometrisi oluşturulmuştur (Şekil 4.3).
• Alıcı-profil uzklığı 55m. olarak düzeltilen ve geometri ayarları tamamlanan
sismik veri Şekil 4.4’deki gibidir.
Şekil 4. 4: Geometri ayarları düzeltilmiş veri.
• Faz hızı-frekans dönüşümü için “Surface Wave Analysis” menüsünden “Phase
Velocity- Frequency Transformation) tıklanır (Şekil 4.5).
22
Şekil 4. 5: Faz hızı-frekans dönüşümü için girilen menünün gösterimi.
• Açılan pencerede faz hızının başlangıç değeri 0 m/sn, bitiş değeri (maksimum S-
dalga hız değeri) 2000 m/sn alınmıştır. Frekansın başlangıç değeri 0 Hz, bitiş
değeri ise 40 Hz alınarak tamam (OK)’a tıklanır (Şekil 4.6).
Şekil 4. 6: Faz hızı-frekans dönüşümü için açılan pencere.
23
• Faz hızı ve frekans değerleri belirlendikten sonraki aşama ise Şekil 4.7
üzerindeki okun olduğu üst kısma tıklanarak okun gösterdiği renkli faz hızı-
frekans görüntüsüne ulaşılmıştır. Siyah çizgiler program tarafından otomatik
olarak tanımlanır ve çizgileri aşmadan pik değerlerin alınması için kullanılır.
Şekil 4. 7: B profilindeki balyoz kaynaklı veri için faz hızı-frekans görüntüsünün oluşturulması.
• “Surface Wave Analiysis” e gelinerek “Pick phase velocity”e tıklanır (Şekil 4.8).
Şekil 4. 8: “Surface Wave Analiysis” menüsünden piklerin oluşturulması.
24
• Açılan pencerede verinin piklerini girmek için minimum ve maksimum frekans
sınırlanarak belirlenir (Şekil 4.9).
Şekil 4. 9: Minimum ve maksimum frekans aralığını girilerek piklerin veri üzerinde gösterilmesi
• Minimum ve maksimum frekans değeri girildikten sonra Şekil 4.10’daki gibi
dispersiyon görüntüsü ortaya çıkar.
Şekil 4. 10: Otomatik piklerin veri üzerinde gösterilmesi.
25
• “Surface Wave Analysis” münüsüne gelinerek faz hızı eğrisini göstermek için
“Show Phase Velocity Curve” tıklanır. Şekilde kırmızı çizgi üzerindeki eğrisel
çizgi boyunca düzeltilmiş pikler yer almaktadır (Şekil 4.11).
Şekil 4. 11: A:Düzeltilmiş piklerden oluşturulan dispersiyon görüntüsü,
B:Faz hızı eğrisini göstermek için açılan menü.
• Bir sonraki aşama olan faz hızı eğrisi Şekil 4. 12’deki gibidir. Faz hızı eğrisinin
üzerindeki kırmızı kesikli çizgiler veri kalitesini (sinyal/gürültü) oranını temsil
eder.
26
Şekil 4. 12: Faz hızı ve birimsiz olarak gösterilen very kalitesi eğrisi.
• Faz hızı eğrisinın oluşturulmasının hemen ardından “Dispersion curves(D)” den
“Delete picks outside of gate” e tıktanır. Bunun amacı; dispersiyon eğrisi
üzerinde sınırlama ve düzeltme işlemini (gereksiz ve kötü olan verinin atılması)
uygulamaktır (Şekil 4.13).
Şekil 4. 13: Sınırlama ve düzeltme işlemi için girilen menünün gösterimi.
• Düzeltme işlemini uygulayabilmek için şekildeki gibi kırmızı ve yeşil olmak
üzere faz eğrisinin her iki tarafında da sınırlama çizgileri belirir (Şekil 4.14).
27
Şekil 4. 14: Dispersiyon eğrisinin başlangıç ve bitiş noktalarının seçilmesi.
• Faz hızı eğrisinin başlangıç ve bitiş noktaları belirlendikten sonra tekrar
Dispersiyon Eğrisi’ne (Dispersion curves) dönülerek, düzgünleştirme işlemi
(Smoothing) uygulanır ve faz eğrisi düzgünleştirilir. Faz hızı eğrisi üzerindeki
kırmızı renkli dispersiyon eğrisi; arazi (gerçek) dispersiyon eğrisini, siyah renkli
dispersiyon eğrisi ise kuramsal dispersiyon eğrisini temsil eder (Şekil4.15).
Şekil 4. 15: Dispersiyon eğrisinde smoothing (düzgünleştirme) yapıldıktan sonra elde
edilen eğri.
28
• MASW(1D) menüsünden başlangıç modeline (intial model) tıklanır. Derinlik 30
m, tabaka sayısı ise 15 olarak belirlenir (Yönetmeliğe göre; 30 m derinliğe
kadar olan tabaka hızlarının belirlenmesi yeterlidir, Şekil 4.16).
Şekil 4. 16: Derinlik ve tabaka sayısı belirleme.
• MASW(1D)’den Ters Çözüm (Inversion) tıklanır. Amaç; Ters Çözüm işlemini
tekrarlayarak hata oranını en aza indirgemektir. %10 ve daha düşük hata oranı,
yeraltı modeline en yakın demektir (Avrupa standartlarına göre %5 ve daha
altındaki hata oranında uygulama yapılmaya çalışılır. Şekil 4.17).
Şekil 4. 17: Ters çözüm işlemi için girilen menünün gösterimi.
• Inversion’a tıklandıktan sonra aşağıdaki penrece açılır ve Iteration’un
(tekrarlama) kaç defa yapılacağı belirlenir. Yani Ters Çözüm işleminin kaç defa
uygulanacağı girilir (Şekil 4.18).
29
Şekil 4. 18: Ters çözümleme için tekrarlama sayısının girilmesi.
• Ters Çözüm işlemi bittikten sonra eğer hata oranında %5’in altında ise VS1’e
tıklanarak VS Hız Modeli görüntülenir. Yeşil çizgi P-dalga hızını temsil
etmektedir. Yeşil noktalar ise dispersiyon eğrisinde düzeltilerek yerleştirilen
piklerdir, yeşil noktaların amacı; maksimum görüntülenebilen derinliği
görmektir (Şekil 4.19).
Şekil 4. 19: Vs hız modeli.
30
Şekil 4. 20: Yorumlanmış Vs hız modeli.
Yukarıdaki şekilde 3 tabakalı bir ortam görülmektedir. En düşük hız tabaka sınırı; en
yüksek hız,tabaka hızı olarak kabul edilir. 1. tabakanın derinliği 3.9 m hızı, 295 m/s’dir.
2.tabakanın derinliği 16 m, hızı 415 m/s’dir. 3.tabakanın, hızı 710 m/s’dir (Şekil4.20).
Şekil 4. 21: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri.
31
4.2. 2 BOYUTLU (2B) MASW ÇÖZÜMÜ
2 boyutlu MASW verileri “Geometrix”in programı olan “Surface Wave Analiysis
Wizard”da değerlendirilmiştir. Bu kısımda programın iki boyutlu MASW verilerinin
nasıl değerlendirilmesi gerektiği alınan kayıtlardan biri değerlendirilerek anlatılmıştır.
• “Surface Wave Analiysis” programı açılarak “Active Source 2D MASW”
seçeneği tıklanır.
• SEG2GEO formatında kaç veri seçilecekse “enter”a tıklanarak açılan dosyadan
seçilir.
• “Enter” tuşu tıklanarak şekildeki gibi açılan kaynak pozisyonu (Source position)
ve alıcı pozisyonu (Receiver position) seçilerek “OK” tıklanır (Şekil 4.22).
Şekil 4. 22: Kaynak ve alıcı pozisyonu penceresi.
32
Şekil 4. 23: Profilin geometrik düzeni girilen pencere.
Index: Veri göstergesi.
ID:Geometrik dizilimdeki değerlendirilmek için seçilen veriler.
Source(m): Kanağın atıştan uzaklığı.
1st receiver(m): İlk atıştan ilk alıcının (jeofon) uzaklığı.
Receiver int.(m): Alıcı (jeofon) aralığı.
#of aux.: Yardımcı kanal sayısı (Number of auxiliary channels).
Apply source coordinates from file header: Koordinatları kaynak bağlantısından
(verinin içinden otomatik) uygulamak.
Apply receiver coordinates from file header: Koordinatları alıcı bağlantısından
uygulamak.
• Profile ve seçilen verilere göre kaynağın atıştan uzaklık değerleri girilmiştir.
Ardından ilk atışla (uzak ofset) alıcı arasındaki mesafe aynı olduğundan 7.5 m
girilmiştir. Jeofon aralığı ise 5 m girilmiştir. Yardımcı kanal olmadığından 0
alınmıştır. Profil geometrisi elle girildiği için “Apply source coordinates from
33
file header” ve “Apply receiver coordinates from file header” daki işaret
kaldırılmıştır. Ve ardından “OK”a tıklanır (Şekil 4.23).
• Girilen değerler sonucunda elde edilen geometrik dizilim Şekil 4.24’deki gibidir.
Geometrik dizilimde 12. alıcının olduğu kısım boştur. Bunun sebebi; 12. alıcının
çalışmıyor olmasıdır.
Şekil 4. 24: Oluşturulan geometrik dizilim.
• “Enter” tuşuna basılarak aşağıdaki pencere ekranda görüntülenmiştir (Şekil
4.25).
Şekil 4. 25: Faz hızı hesaplama için yığma işlemi penceresi.
• Ekrana gelen “faz hızı hesaplama” penceresinden “OK”a tıklanarak şekildeki
gibi “faz hızı-frekans dönüşümü (Phase velocity-frequency transformation)”
penceresi görüntülenmiştir. Faz hızı başlangıç değeri 0, bitiş değeri 2000 ve
frekans başlangıç değeri 0, bitiş değeri 60 olarak girilmiştir (Şekil 4.26).
34
Şekil 4. 26: Faz hızı-frekans dönüşümü penceresi.
• Faz hızı-frekans dönüşüm penceresinden “OK”a tıklanarak minimum ve
maksimum frekans değerlerinin girildiği “Min. and Max. frequency” penceresi
görüntülenmiştir. Burada minimum frekans “5” maksimum frekans ise “60”
olarak girilmiştir (Şekil 4.27).
Şekil 4. 27: Minimum ve maksimum frekans penceresi.
• Minimum ve maksimum frekans belirlendikten sonra “Surface wave
analysis”menüsüne gelinmiş ve “Pick phase velocity” tıklanarak aşağıdaki gibi 2
boyutlu verinin rekli faz hızı-frekans görüntüsü elde edilmiştir (Şekil 4.28).
35
Şekil 4. 28: Renkli faz hızı-frekans görüntüsü.
• “Surface wave analysis” menüsüne tekrar gelinerek “Show phase velocity
curves(2D)” tıklanara faz hızı-frekans eğrisi elde edilmiştir (Şekil 4.29).
Şekil 4. 29: Dispersiyon eğrileri.
• “Dispersion curves”den “Delete picks outside of gate” tıklanarak eğri düzgün
olacak bir şekilde başlangıç ve bitiş noktaları belirlenir. Daha sonra tekrar
“Dispersion curves” menüsüne gelinerek düzgünleştirme (smoothing)
uygulanarak eğri düzeltilmeye çalışılır (Şekil 4.30).
36
Şekil 4. 30: Smoothing (düzgünleştirme) uygulanmış dispersiyon eğrilerinin görüntüsü.
• “MASW(2D)”den “İntial model” tıklanarak başlangıç modeli oluşturulmuş ve
yine “MASW(2D)”den “Inversion(2D:All data)” tıklanarak ters çözüm işlemi
yaptırılmıştır (Şekil 4.31, Şekil 4.32).
Şekil 4. 31: Vs tabaka modeli.
37
Şekil 4. 32: İterasyon uygulanmış Vs tabaka modeli.
• “MASW(2D)” menüsünden “Show 2D velocity model”e tıklanarak 2 boyutlu
model oluşturulmuştur (Şekil 4.33).
Şekil 4. 33: Elde edilen 2-boyutlu model.
38
Şekil 4. 34: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri.
39
5. SONUÇ VE TARTIŞMA
Kağıthane mevkiinde yapılan bu çalışmada, 1 Boyutlu (1B) ve 2 Boyutlu (2B) MASW
yöntemlerini kullanarak kayıtlar alındı ve yöntemlere uygun olan SeisImager programı
ile kayıtlar çözümlenip yorumlandı.
Bu çalışma kapsamında yapılan 1B MASW çözümünden elde edilen hız-derinlik
modelleri Şekil 5.1 (Model 1A) ve Şekil 5.2 (Model 1B)‘deki gibidir;
• Model 1A: 3 tabakalı yapısal bir ortam görülmektedir. Sunulan modelde hız
değerleri 295 m/s – 710 m/s arasında, tabaka derinlikleri ise 3.9m - 22 m
arasında bulunmuştur. Şöyle ki; 1. tabakanın derinliği 3.9 m, hızı 295 m/s’dir.
2.tabakanın derinliği 16 m, hızı 415 m/s’dir. 3.tabakanın, hızı 710 m/s’dir.
Burada 22. m’ye kadar değerlendirilen derinlik, çözümlenen gerçek değerlerle,
altında kalan derinlik ise programın hesapladığı tahmini olarak değerlendirilen
kuramsal verilerle elde edilmiştir. Yani; koyu gri renkte olan tabakalara “gerçek
tabaka değerlendirmesi”, açık gri renkte olan tabakalara ise “kuramsal tabaka
değerlendirmesi” denilebilir. Dikkate alınması gereken kısım 0-22 m arasındaki
derinlik için yapılan değerlendirmedir (Şekil 5.1).
• Model 1B: 3 tabakalı yapısal bir ortam görülmektedir. Sunulan modelde hız
değerleri 442 m/s – 848 m/s arasında, tabaka derinlikleri ise 8 m - 23.7 m
arasında bulunmuştur. Şöyle ki; 1. tabakanın derinliği 8 m, hızı 442 m/s; 2.
tabakanın derinliği 18 m, hızı 648 m/s; 3. tabakanın hızı 848 m/s olarak
bulunmuştur. 23,7 m derinliğe kadar hesaplanan tabakalar “gerçek tabaka
değerlendirmesi”, 23,7 m’nin altında kalan tabakalar ise “kuramsal veri
değerlendirmesi”dir. 0-23,7 m arasındaki derinlik için yapılan değerlendirme
dikkate alınmalıdır (Şekil 5.2).
40
Şekil 5. 1: A profili VS Hız Modeli (Model 1A).
Şekil 5. 2: B profili VS Hız modeli (Model 1B).
Bu çalışma kapsamında yapılan 1B MASW çözümünden elde edilen hız-derinlik
modelleri Şekil 5.3 (Model 2A) ve Şekil 5.4 (Model 2B)‘deki gibidir;
41
• Model 2A: Sunulan 2B modelde hız değerleri 980 – 460 m/s arasında, tabaka
derinlikleri 0 – 55 m arasında, mesafe ise 20 – 110 m arasında bulunmuştur.
Şöyle ki; 0-8 m arası derinlikte 518-720 m/s arasında hız değeri, 8-25 m arası
derinlikte 460-518 m/s arasında hız değeri, 25-48 m arası derinlikte 547-847 m/s
hız değeri, 48-55 m arası derinlikte 807-960 m/s hız değeri gözlenmiştir. 0-8 m
derinlikte 30-110 m arasındaki mesafede hız değeri ortalama 605 m/s olarak
hesaplanan birim; asfalt etkisi olarak yorumlanmıştır. 0-25 m ve 8-17 m
aralarındaki derinliklerde 20-25 m mesafedeki ortalama hız değeri 480 m/s hız
değerinde düşük hız tabakası gözlenmektedir. 30-55 m arası derinlikte 20-110 m
mesafede ortalama hız değeri 836 m/s’dir; ana kayaya ulaşılmış olarak yorum
yapışmıştır (Şekil 5.4).
• Model 2B: Sunulan 2B modelde hız değerleri 731 – 102 m/s arasında, tabaka
derinlikleri 0 – 50 m arasında, mesafe ise 15 – 60 m arasında bulunmuştur. Şöyle
ki; 2-9 m arası derinlikte 137-277 m/s arasında hız değeri, 9-24 m arası
derinlikte 277-626 m/s arasında hız değeri, 24-50 m arası derinlikte 626-731 m/s
arasında hız değeri gözlenmiştir. 0-2 m derinlikte, 15 m ile 34 m arasındaki
mesafede hız değeri ortalama 450 m/s’olarak hesaplanmış; asfalt etkisi olarak
yorumlanmıştır. 2-8 m derinlikte en düşük hız gözlenmektedir ve düşük hız
görülmektedir. 8-35 m arası derinlikte ortalama hız 600 m/s olarak hesaplanan
birim; ayrışmış kayaç olarak yorumlanmıştır. 35 m derinlikte gözlenen hız
değeri ise 731’olarak hesaplanan birim de ana kaya’ya ulaşılmıştır diye yorum
yapılmıştır. 0-25 m arası derinlikte 460-587 m/s arasında hız değerinde en düşük
hız gözlenmiştir, 25-43 m arası derinlikte 587-893 m/s arasındaki hız değeri, 43-
55 m arası derinlikte 893-960 m/s arasında hız değeri görülmüştür. 37. m’de hız
değeri yaklaşık 720 m/s hıza rastlanmıştır ve ana kaya ulaşılmış olarak yorum
yapılmıştır (Şekil 5.3).
42
Şekil 5. 3: A profili 2 boyutlu tabaka modeli (Model 2A).
Şekil 5. 4: B profili 2 boyutlu tabaka modeli (Model 2B).
43
Avrupa Yer İnceleme Standartlarına göre 30 m derinliğine kadar ortalama VS
30
hesaplanmalıdır. Bu da profil boyuna ve kaynağın gücüne bağlıdır. Profil boyunun
yaklaşık üçte biri derinliği görülür, profil uzunluğu A-profilinde 110 m ve B-profilinde
70 m olduğundan bu proje kapsamında A-profili için (veri kalitesi nedeni ile) 23 m, B-
profili için 21 m derinlikler görülmüştür. 30 m’ye göre değerlendirilen verilerde 23 ve
21 m sonrası kuramsal hesaplamalarla ortaya çıkan sonuçlardır. Gerçek hız modeli
Avrupa Yer İnceleme Standartlarıyla istenen derinliği tam karşılamamaktadır fakat buna
rağmen 30 metreye kadar olan derinlikle ilgili hız değeri kuramsal olarak verilmiştir.
Bununla birlikte, büyük ölçüde yakın mesafede paralel hatlar boyunca yapısal
düzensizlik ve gerilme koşulları gibi farklı faktörlerle açıklanabilecek önemli bir
değişiklik ortaya çıkarılmıştır.. Profil boyunun uzatılmasının mümkün olmadığı görülen
çalışma alanında, gerçek tabanlı verilere dayalı daha derin yapılar için sonuçlar elde
edilmesi, yapılaşma projesinin önemi dikkate alınarak, ortaya çıkarılan modeldeki en
kritik noktalara “kuyu içi sismik” yöntemi uygulanarak modeller için yapılan yorumlar
desteklenebilir.
44
KAYNAKLAR
ÇAYLAK, Ç. ve SARI, C., 2008, Çok Kanallı Yüzey Dalgası Analizi Kullanılarak
Yüzeye Yakın Yapıların Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri
Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi, 29, s. 65-75.
KANLI, A.İ., PINAR, A., HERMANN, L., PRONAY, Z., TİLDY, P., 2006. VS
30
mapping and soil classification for seismic site effect evaluation in Dinar
region.SW Turkey, Geophysical Journal International, Vol. 165, p. 223-235.
MASW-Types (MASW-Types)
http://www.masw.com/MASW-Type.html
MİLLER, R. D., J. XİA, C. B. PARK, and J. M., IVANOV, 1999, Multichannel
analysis of surface waves to map bedrock: The Leading Edge, 18, 1392-
1396.
ÖZGÜL, N., 2011, İstanbul Alanının Jeolojisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayını,
16s., İstanbul.
PARK, C.B., MİLLER, R.D., XİA, J., IVONOV, J., 2007. Multichannel analysis of
surface waves (MASW) – active and passive methods. Society of Exloration
Geophysicists, n. 26, pp. 60-64.
STEEPLES, D.W., and MİLLER, R.D., 1990. Seismicreflection methods applied to
engineering, environmental, and groundwater problems. The Society of
45
Exploration Geophysicists. Investigations in Geophysics, 5, S.H. Ward (ed.), 1:
Review and Tutorial, 1-30.
SurfSeis MASW Software (Introduction to MASW Acquisition and Processing), 2014,
Kansas Geological Survey.
http://www.kgs.ku.edu/software/surfseis/masw.html
XİA, J., MİLLER, R.D., and PARK, C.B., 2000. Advantages of calculating shear-wave
velocity from surface waves with higher modes. The Society of Exploration
Geophysicists, Expanded Abstracts, pp. 1295–1298.
46
6. EKLER
6.1 1D MASW ÇÖZÜMLERİ
1. Atış
Şekil 6. 1: Arazi verisi.
47
Şekil 6. 2: Faz hızı frekans dönüşümü.
Şekil 6. 3: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi.
48
Şekil 6. 4: Hesaplanmış VS hız modeli.
8. Atış
Şekil 6. 5: Arazi verisi.
49
Şekil 6. 6: Faz hızı-frekans dönüşümü.
Şekil 6. 7: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi.
50
Şekil 6. 8: Hesaplanmış VS hız modeli.
15. Atış
Şekil 6. 9: Arazi verisi.
51
Şekil 6. 10: Faz hızı-frekans dönüşümü.
Şekil 6. 11: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi.
52
Şekil 6. 12: Hesaplanmış VS hız modeli.
53
ÖZGEÇMİŞ
Adı Soyadı : Eda KURTULUŞ
Doğum Yeri : Mut / MERSİN
Doğum Yılı : 1989
Medeni Hali : Bekar
Eğitim ve Akademik Durumu:
Lise :2002-2006 Gazi Lisesi
Lisans :2009-….. İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,
Jeofizik Mühendisliği Bölümü.
Yabancı Dil :İngilizce (Orta)
Bilgisayar Bilgisi :Microsoft Office 2007 (Word, Excel, Power Point)
Ehliyet :B Sınıf
Cep Tel :0 (534) 879 98 52
Email :iuedakurtulus@gmail.com

More Related Content

Viewers also liked

Bitirme Projesi Yönergesi
Bitirme Projesi YönergesiBitirme Projesi Yönergesi
Bitirme Projesi YönergesiAli Osman Öncel
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanAli Osman Öncel
 
Bitirme projesiyazimkilavuzu
Bitirme projesiyazimkilavuzuBitirme projesiyazimkilavuzu
Bitirme projesiyazimkilavuzuFatih Bolel
 
KUZEY ANADOLU VE SAN ANDREAS FAY ZONLARINDA AKTİF FAY VERİLERİNİN FRAKTAL ANA...
KUZEY ANADOLU VE SAN ANDREAS FAY ZONLARINDA AKTİF FAY VERİLERİNİN FRAKTAL ANA...KUZEY ANADOLU VE SAN ANDREAS FAY ZONLARINDA AKTİF FAY VERİLERİNİN FRAKTAL ANA...
KUZEY ANADOLU VE SAN ANDREAS FAY ZONLARINDA AKTİF FAY VERİLERİNİN FRAKTAL ANA...Ali Osman Öncel
 
Tez Ve Proje Yazim Kilavuzu
Tez Ve Proje Yazim KilavuzuTez Ve Proje Yazim Kilavuzu
Tez Ve Proje Yazim KilavuzuAhmet Türkan
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanAli Osman Öncel
 
çOk kanalli yüzey dalga anali̇zi̇
çOk kanalli yüzey dalga anali̇zi̇çOk kanalli yüzey dalga anali̇zi̇
çOk kanalli yüzey dalga anali̇zi̇erdem63
 
Eğitimciler İçin Yeni Bir Web Aracı Yüksek Lisans Tezi
Eğitimciler İçin Yeni Bir Web Aracı Yüksek Lisans TeziEğitimciler İçin Yeni Bir Web Aracı Yüksek Lisans Tezi
Eğitimciler İçin Yeni Bir Web Aracı Yüksek Lisans Teziveliakcakaya
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanAli Osman Öncel
 
Üniversite Öğrencileri için Motivasyon Yöntemleri
Üniversite Öğrencileri için  Motivasyon YöntemleriÜniversite Öğrencileri için  Motivasyon Yöntemleri
Üniversite Öğrencileri için Motivasyon Yöntemleriertekg
 
Temerrut Nedeniyle Tahliye
Temerrut Nedeniyle TahliyeTemerrut Nedeniyle Tahliye
Temerrut Nedeniyle Tahliyeaykutcihangir
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanAli Osman Öncel
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanAli Osman Öncel
 
İktisat öğrencileri için ödev hazırlama
İktisat öğrencileri için  ödev hazırlamaİktisat öğrencileri için  ödev hazırlama
İktisat öğrencileri için ödev hazırlamaMehmet Özdemir
 
Seismic reflection at lang kawi
Seismic reflection at lang kawiSeismic reflection at lang kawi
Seismic reflection at lang kawiAmin khalil
 

Viewers also liked (20)

Bitirme Projesi Yönergesi
Bitirme Projesi YönergesiBitirme Projesi Yönergesi
Bitirme Projesi Yönergesi
 
SDÜ EHM Bitirme Projesi Tez
SDÜ EHM Bitirme Projesi TezSDÜ EHM Bitirme Projesi Tez
SDÜ EHM Bitirme Projesi Tez
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
 
Bitirme projesiyazimkilavuzu
Bitirme projesiyazimkilavuzuBitirme projesiyazimkilavuzu
Bitirme projesiyazimkilavuzu
 
KUZEY ANADOLU VE SAN ANDREAS FAY ZONLARINDA AKTİF FAY VERİLERİNİN FRAKTAL ANA...
KUZEY ANADOLU VE SAN ANDREAS FAY ZONLARINDA AKTİF FAY VERİLERİNİN FRAKTAL ANA...KUZEY ANADOLU VE SAN ANDREAS FAY ZONLARINDA AKTİF FAY VERİLERİNİN FRAKTAL ANA...
KUZEY ANADOLU VE SAN ANDREAS FAY ZONLARINDA AKTİF FAY VERİLERİNİN FRAKTAL ANA...
 
Tez Ve Proje Yazim Kilavuzu
Tez Ve Proje Yazim KilavuzuTez Ve Proje Yazim Kilavuzu
Tez Ve Proje Yazim Kilavuzu
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
 
çOk kanalli yüzey dalga anali̇zi̇
çOk kanalli yüzey dalga anali̇zi̇çOk kanalli yüzey dalga anali̇zi̇
çOk kanalli yüzey dalga anali̇zi̇
 
Eğitimciler İçin Yeni Bir Web Aracı Yüksek Lisans Tezi
Eğitimciler İçin Yeni Bir Web Aracı Yüksek Lisans TeziEğitimciler İçin Yeni Bir Web Aracı Yüksek Lisans Tezi
Eğitimciler İçin Yeni Bir Web Aracı Yüksek Lisans Tezi
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
 
Üniversite Öğrencileri için Motivasyon Yöntemleri
Üniversite Öğrencileri için  Motivasyon YöntemleriÜniversite Öğrencileri için  Motivasyon Yöntemleri
Üniversite Öğrencileri için Motivasyon Yöntemleri
 
Temerrut Nedeniyle Tahliye
Temerrut Nedeniyle TahliyeTemerrut Nedeniyle Tahliye
Temerrut Nedeniyle Tahliye
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
 
Vibrosismik
VibrosismikVibrosismik
Vibrosismik
 
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık AlanÖncel Akademi: Uzmanlık Alan
Öncel Akademi: Uzmanlık Alan
 
İktisat öğrencileri için ödev hazırlama
İktisat öğrencileri için  ödev hazırlamaİktisat öğrencileri için  ödev hazırlama
İktisat öğrencileri için ödev hazırlama
 
Seismic reflection at lang kawi
Seismic reflection at lang kawiSeismic reflection at lang kawi
Seismic reflection at lang kawi
 
Artemisia gentileschi
Artemisia gentileschiArtemisia gentileschi
Artemisia gentileschi
 
Artemisia
ArtemisiaArtemisia
Artemisia
 
Matamati̇k poroje
Matamati̇k porojeMatamati̇k poroje
Matamati̇k poroje
 

Similar to Öncel Akademi: Uzmanlık Alan

Limited for Linkedin_Şeref_Uğur_Demir_MSc_Graduation_Project
Limited for Linkedin_Şeref_Uğur_Demir_MSc_Graduation_ProjectLimited for Linkedin_Şeref_Uğur_Demir_MSc_Graduation_Project
Limited for Linkedin_Şeref_Uğur_Demir_MSc_Graduation_ProjectSeref Ugur Demir
 
YAZILIM SÜREÇ İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA YETENEK OLGUNLUK MODELİ ENTEGRASYONU...
YAZILIM SÜREÇ İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA YETENEK OLGUNLUK MODELİ ENTEGRASYONU...YAZILIM SÜREÇ İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA YETENEK OLGUNLUK MODELİ ENTEGRASYONU...
YAZILIM SÜREÇ İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA YETENEK OLGUNLUK MODELİ ENTEGRASYONU...Celal Dolkan
 
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0007 (1)
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0007 (1)Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0007 (1)
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0007 (1)Iklimlendirme Sogutma
 
Bitirme tasar m projesi
Bitirme tasar m projesiBitirme tasar m projesi
Bitirme tasar m projesiHatice Turhan
 
vehicle gearbox modelling
vehicle gearbox modellingvehicle gearbox modelling
vehicle gearbox modellingmustafa köstek
 
Dönüşüm Optimizasyonu Uygulamaları ve Growth Hacking - Zaliha Terk
Dönüşüm Optimizasyonu Uygulamaları ve Growth Hacking - Zaliha TerkDönüşüm Optimizasyonu Uygulamaları ve Growth Hacking - Zaliha Terk
Dönüşüm Optimizasyonu Uygulamaları ve Growth Hacking - Zaliha TerkZaliha Terk
 
Nesne tabanlı programlama 2
Nesne tabanlı programlama 2Nesne tabanlı programlama 2
Nesne tabanlı programlama 2Erol Dizdar
 
Designing A Smart Solar Car
Designing A Smart Solar CarDesigning A Smart Solar Car
Designing A Smart Solar CarKerem EYUPOĞLU
 
Alcak cozunurluklu-fotograflarin-goruntulenmesi-ve-bunlarin-optimizasyonu-ile...
Alcak cozunurluklu-fotograflarin-goruntulenmesi-ve-bunlarin-optimizasyonu-ile...Alcak cozunurluklu-fotograflarin-goruntulenmesi-ve-bunlarin-optimizasyonu-ile...
Alcak cozunurluklu-fotograflarin-goruntulenmesi-ve-bunlarin-optimizasyonu-ile...Yiğit Üncü
 
YÜZ BULMA VE TANIMA SİSTEMLERİ KULLANARAK
YÜZ BULMA VE TANIMA SİSTEMLERİ KULLANARAKYÜZ BULMA VE TANIMA SİSTEMLERİ KULLANARAK
YÜZ BULMA VE TANIMA SİSTEMLERİ KULLANARAKRecep Holat
 
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0029 (2)
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0029 (2)Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0029 (2)
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0029 (2)Iklimlendirme Sogutma
 
Açık-Kaynak-Kod-Geçiş-Rehberi-2023.pdf
Açık-Kaynak-Kod-Geçiş-Rehberi-2023.pdfAçık-Kaynak-Kod-Geçiş-Rehberi-2023.pdf
Açık-Kaynak-Kod-Geçiş-Rehberi-2023.pdfMustafa Kuğu
 
ANADOLU YAKASI GÜNEYİ MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMASI
ANADOLU YAKASI GÜNEYİ MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMASIANADOLU YAKASI GÜNEYİ MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMASI
ANADOLU YAKASI GÜNEYİ MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMASIAli Osman Öncel
 

Similar to Öncel Akademi: Uzmanlık Alan (20)

Tez Son
Tez SonTez Son
Tez Son
 
Limited for Linkedin_Şeref_Uğur_Demir_MSc_Graduation_Project
Limited for Linkedin_Şeref_Uğur_Demir_MSc_Graduation_ProjectLimited for Linkedin_Şeref_Uğur_Demir_MSc_Graduation_Project
Limited for Linkedin_Şeref_Uğur_Demir_MSc_Graduation_Project
 
YAZILIM SÜREÇ İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA YETENEK OLGUNLUK MODELİ ENTEGRASYONU...
YAZILIM SÜREÇ İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA YETENEK OLGUNLUK MODELİ ENTEGRASYONU...YAZILIM SÜREÇ İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA YETENEK OLGUNLUK MODELİ ENTEGRASYONU...
YAZILIM SÜREÇ İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINDA YETENEK OLGUNLUK MODELİ ENTEGRASYONU...
 
Xamarin ile Android Uygulama
Xamarin ile Android UygulamaXamarin ile Android Uygulama
Xamarin ile Android Uygulama
 
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0007 (1)
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0007 (1)Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0007 (1)
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0007 (1)
 
Artificial intelligence in architecture design and bim
Artificial intelligence in architecture design and bimArtificial intelligence in architecture design and bim
Artificial intelligence in architecture design and bim
 
Bitirme tasar m projesi
Bitirme tasar m projesiBitirme tasar m projesi
Bitirme tasar m projesi
 
vehicle gearbox modelling
vehicle gearbox modellingvehicle gearbox modelling
vehicle gearbox modelling
 
Dönüşüm Optimizasyonu Uygulamaları ve Growth Hacking - Zaliha Terk
Dönüşüm Optimizasyonu Uygulamaları ve Growth Hacking - Zaliha TerkDönüşüm Optimizasyonu Uygulamaları ve Growth Hacking - Zaliha Terk
Dönüşüm Optimizasyonu Uygulamaları ve Growth Hacking - Zaliha Terk
 
Nesne tabanlı programlama 2
Nesne tabanlı programlama 2Nesne tabanlı programlama 2
Nesne tabanlı programlama 2
 
Designing A Smart Solar Car
Designing A Smart Solar CarDesigning A Smart Solar Car
Designing A Smart Solar Car
 
7-Post(İlk Açılış)
7-Post(İlk Açılış)7-Post(İlk Açılış)
7-Post(İlk Açılış)
 
Alcak cozunurluklu-fotograflarin-goruntulenmesi-ve-bunlarin-optimizasyonu-ile...
Alcak cozunurluklu-fotograflarin-goruntulenmesi-ve-bunlarin-optimizasyonu-ile...Alcak cozunurluklu-fotograflarin-goruntulenmesi-ve-bunlarin-optimizasyonu-ile...
Alcak cozunurluklu-fotograflarin-goruntulenmesi-ve-bunlarin-optimizasyonu-ile...
 
YÜZ BULMA VE TANIMA SİSTEMLERİ KULLANARAK
YÜZ BULMA VE TANIMA SİSTEMLERİ KULLANARAKYÜZ BULMA VE TANIMA SİSTEMLERİ KULLANARAK
YÜZ BULMA VE TANIMA SİSTEMLERİ KULLANARAK
 
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0029 (2)
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0029 (2)Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0029 (2)
Teknik resim ve çizim teknolojileri 520 tc0029 (2)
 
Proje dökümanı
Proje dökümanıProje dökümanı
Proje dökümanı
 
482 bk0081
482 bk0081482 bk0081
482 bk0081
 
Fireworks 2
Fireworks 2Fireworks 2
Fireworks 2
 
Açık-Kaynak-Kod-Geçiş-Rehberi-2023.pdf
Açık-Kaynak-Kod-Geçiş-Rehberi-2023.pdfAçık-Kaynak-Kod-Geçiş-Rehberi-2023.pdf
Açık-Kaynak-Kod-Geçiş-Rehberi-2023.pdf
 
ANADOLU YAKASI GÜNEYİ MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMASI
ANADOLU YAKASI GÜNEYİ MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMASIANADOLU YAKASI GÜNEYİ MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMASI
ANADOLU YAKASI GÜNEYİ MİKROBÖLGELEME ÇALIŞMASI
 

More from Ali Osman Öncel

Riskli Yapılar - Çevre ve Şehircilik
Riskli Yapılar - Çevre ve ŞehircilikRiskli Yapılar - Çevre ve Şehircilik
Riskli Yapılar - Çevre ve ŞehircilikAli Osman Öncel
 
Riskli Yapılar -Çevre ve Şehircilik
Riskli Yapılar -Çevre ve ŞehircilikRiskli Yapılar -Çevre ve Şehircilik
Riskli Yapılar -Çevre ve ŞehircilikAli Osman Öncel
 
Kar Kar Geothermal Field Work
Kar Kar Geothermal Field WorkKar Kar Geothermal Field Work
Kar Kar Geothermal Field WorkAli Osman Öncel
 
High Resolution Earth's Gravitational Field
High Resolution Earth's Gravitational FieldHigh Resolution Earth's Gravitational Field
High Resolution Earth's Gravitational FieldAli Osman Öncel
 
Gravity Predictions for Earthquakes
Gravity Predictions for EarthquakesGravity Predictions for Earthquakes
Gravity Predictions for EarthquakesAli Osman Öncel
 
Nakamura Technique for Soil Characterization
Nakamura Technique for Soil CharacterizationNakamura Technique for Soil Characterization
Nakamura Technique for Soil CharacterizationAli Osman Öncel
 
Geopsy: Seismic Vibration Processing
Geopsy: Seismic Vibration ProcessingGeopsy: Seismic Vibration Processing
Geopsy: Seismic Vibration ProcessingAli Osman Öncel
 

More from Ali Osman Öncel (20)

APA Yazım Kuralları
APA Yazım KurallarıAPA Yazım Kuralları
APA Yazım Kuralları
 
Gravimetri : Ders 14
Gravimetri : Ders 14Gravimetri : Ders 14
Gravimetri : Ders 14
 
Gravimetri : Ders 13
Gravimetri : Ders 13Gravimetri : Ders 13
Gravimetri : Ders 13
 
Gravimetri : Ders 12
Gravimetri : Ders 12Gravimetri : Ders 12
Gravimetri : Ders 12
 
Riskli Yapılar - Çevre ve Şehircilik
Riskli Yapılar - Çevre ve ŞehircilikRiskli Yapılar - Çevre ve Şehircilik
Riskli Yapılar - Çevre ve Şehircilik
 
Riskli Yapılar -Çevre ve Şehircilik
Riskli Yapılar -Çevre ve ŞehircilikRiskli Yapılar -Çevre ve Şehircilik
Riskli Yapılar -Çevre ve Şehircilik
 
Gravimetri : Ders 07
Gravimetri : Ders 07Gravimetri : Ders 07
Gravimetri : Ders 07
 
Gravimetri : Ders 06
Gravimetri : Ders 06Gravimetri : Ders 06
Gravimetri : Ders 06
 
Gravimetri: Ders 05
Gravimetri: Ders 05Gravimetri: Ders 05
Gravimetri: Ders 05
 
Gravimetri : Ders 04
Gravimetri : Ders 04Gravimetri : Ders 04
Gravimetri : Ders 04
 
Gravimetri : Ders 03
Gravimetri : Ders 03Gravimetri : Ders 03
Gravimetri : Ders 03
 
Gravimetri Ders 02
Gravimetri Ders 02Gravimetri Ders 02
Gravimetri Ders 02
 
Gravimetri Ders 01
Gravimetri Ders 01Gravimetri Ders 01
Gravimetri Ders 01
 
Kar Kar Geothermal Field Work
Kar Kar Geothermal Field WorkKar Kar Geothermal Field Work
Kar Kar Geothermal Field Work
 
Beppu geothermal field
Beppu geothermal fieldBeppu geothermal field
Beppu geothermal field
 
High Resolution Earth's Gravitational Field
High Resolution Earth's Gravitational FieldHigh Resolution Earth's Gravitational Field
High Resolution Earth's Gravitational Field
 
Gravity Predictions for Earthquakes
Gravity Predictions for EarthquakesGravity Predictions for Earthquakes
Gravity Predictions for Earthquakes
 
Nakamura Technique for Soil Characterization
Nakamura Technique for Soil CharacterizationNakamura Technique for Soil Characterization
Nakamura Technique for Soil Characterization
 
H/V User Guidelines
H/V User Guidelines H/V User Guidelines
H/V User Guidelines
 
Geopsy: Seismic Vibration Processing
Geopsy: Seismic Vibration ProcessingGeopsy: Seismic Vibration Processing
Geopsy: Seismic Vibration Processing
 

Öncel Akademi: Uzmanlık Alan

  • 1. BİTİRME PROJESİ İSTANBUL, 2014 T.C. İSTANBUL NİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İSTANBUL KÂĞITHANE BÖLGESİNDE ÇOK KANALLI YÜZEY DALGASI ANALİZİ ÇALIŞMASI Hazırlayan Eda KURTULUŞ 13020090059 Danışman Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL
  • 2. II İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ 13020090059 numaralı Eda KURTULUŞ tarafından hazırlanan “İSTANBUL KÂĞITHANE BÖLGESİNDE ÇOK KANALLI YÜZEY DALGASI ANALİZİ ÇALIŞMASI” isimli bitirme projesi tarafımdan okunmuş ve kabul edilmiştir. Tarih: 07/07/2014 Danışman Prof.Dr. Ali Osman ÖNCEL 13020090059 numaralı Eda KURTULUŞ’un Bitirme Projesi Sınavı tarafımızdan okunmuş ve başarılı bulunmuştur. SINAV JÜRİSİ Ünvanı, Adı ve Soyadı İmza 1. Prof.Dr. Ali Osman ÖNCEL ……………………….. 2. Doç. Dr. Ali İsmet KANLI ……………………….. 3. Yard. Doç. Dr. Nihan SEZGİN ………………………..
  • 3. I ÖNSÖZ ‘İstanbul Kağıthane Bölgesinde Çok Kanallı Yüzey Dalgası Analizi Çalışması’ adlı bu araştırma İ.Ü. Jeofizik Mühendisliği Sismoloji A.B.D.’de bitirme projesi olarak yapılmıştır. Bitirme Projesi konusunun belirlenmesinde, planlanmasında ve çalışmanın yürütülmesinde her türlü yardım ve desteğini esirgemeyen proje danışmanım sayın Prof. Dr. Ali Osman ÖNCEL’e en içten teşekkürlerimi sunarım. Çalışma süresince yardımlarını ve zamanını esirgemeyen, tez içinde kullanılacak verilerin sağlanmasında yardımcı olan ve arazi çalışmalarında kullanılan alıcıların temininde yardımcı olan Sn. Müh. Serhan GÖREN’e teşekkürlerimi sunarım. Bu çalışma için Geometrics firması tarafından üretilen SeisImager programının 75 saatlik lisansını veren firma yetkilisi Brian STOZEK’e teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca Araş. Gör. Seda ALP’e yardımlarını esirgemediği için teşekkürlerimi sunarım. Bana her zaman, her türlü maddi ve manevi desteğini esirgemeyen aileme sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Haziran, 2014 Eda KURTULUŞ 1302090059
  • 4. II İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ.........................................................................................................I İÇİNDEKİLER ..........................................................................................II ŞEKİL LİSTESİ.......................................................................................III ÖZET......................................................................................................... VI 1. GİRİŞ .......................................................................................................1 1.1. ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ................................................................. 3 2. GENEL BİLGİLER................................................................................5 2.1. MASW YÖNTEMİ ............................................................................................. 5 2.1.1. Kayma Hızı Profilinin 2B Yöntemi ............................................................ 9 2.1.2 Çok Kanallı Enerji (Güç) Yaklaşımı......................................................... 11 2.1.3 Saha Verisinin 2 Boyutlu (2B) Dönüşümü................................................ 12 3. YÖNTEM VE UYGULAMALAR.......................................................14 4. BULGULAR..........................................................................................19 4.1. 1 BOYUTLU (1B) MASW ÇÖZÜMÜ............................................................. 19 4.2. 2 BOYUTLU (2B) MASW ÇÖZÜMÜ............................................................. 31 5. SONUÇ VE TARTIŞMA......................................................................39 KAYNAKLAR...........................................................................................44 6. EKLER...................................................................................................46 6.1 1D MASW ÇÖZÜMLERİ................................................................................. 46 ÖZGEÇMİŞ...............................................................................................53
  • 5. III ŞEKİL LİSTESİ Şekil 1. 1: İstanbul İlinin ve Kâğıthane İlçesinin Jeoloji Haritası.....................................3 Şekil 2. 1: Aktif MASW yöntemi. ....................................................................................6 Şekil 2. 2: Uzak pasif MASW yöntemi............................................................................6 Şekil 2. 3: Pasif yol MASW yöntemi................................................................................7 Şekil 2. 4: Birinci adım. ....................................................................................................8 Şekil 2. 5: İkinci Adım......................................................................................................8 Şekil 2. 6: Üçüncü adım....................................................................................................9 Şekil 2. 7: Dördüncü adım, 2 boyutlu VS haritasının oluşturulması...............................10 Şekil 2. 8: Çok kanallı sismik yöntem uygulamasında enerji yayınımı..........................11 Şekil 2.9: Enerji yayınım doğrultuları Şekil 2.8’de gösterilen dalga yayınımlarının sismik iz üzerinde gösterimi............................................................................................12 Şekil 2. 10: Çok kanallı kayıt ve dispersiyon görüntüsü.................................................13 Şekil 3. 1: Seistronix RAS-24 sismik cihazı, bilgisayar, trigger kablosu. ......................14 Şekil 3. 2: 8 kg’lık balyoz, 4.5 Hz’lik jeofon, jeofon kablosu........................................15 Şekil 3. 3: Kağıthane’de alınan ölçünün uydu görüntüsü, MASW (A) kaynak patlatma, MASW (B) kaynak balyoz .............................................................................................15 Şekil 3. 4: 05.06.2012 tarihinde yapılmış arazi çalışmasının A profili boyunca gösterimi. .........................................................................................................................................16 Şekil 3. 5: B Profilinin Kayan Kaynak Ölçme Sistemi uygulaması. ..............................17 Şekil 3. 6: Patlatma için kullanılan 18 adet fişek............................................................17 Şekil 3. 7: Patlatma için açılan 1 m’lik çukur.................................................................18 Şekil 3. 8: TÜBİTAK patentli Buffalo Gun....................................................................18 Şekil 4. 1: SEG-2 formatındaki dosyanın açılması gösterilmektedir..............................19 Şekil 4. 2: Çalışma alanında B profili boyunca 70. m’de 15. atıştan alınan sismik kayıt. .........................................................................................................................................20 Şekil 4. 3: Koordinat düzeltme penceresi. ......................................................................20 Şekil 4. 4: Geometri ayarları düzeltilmiş veri.................................................................21
  • 6. IV Şekil 4. 5: Faz hızı-frekans dönüşümü için girilen menünün gösterimi. ........................22 Şekil 4. 6: Faz hızı-frekans dönüşümü için açılan pencere.............................................22 Şekil 4. 7: B profilindeki balyoz kaynaklı veri için faz hızı-frekans görüntüsünün oluşturulması...................................................................................................................23 Şekil 4. 8: “Surface Wave Analiysis” menüsünden piklerin oluşturulması....................23 Şekil 4. 9: Minimum ve maksimum frekans aralığını girilerek piklerin veri üzerinde gösterilmesi. ....................................................................................................................24 Şekil 4. 10: Otomatik piklerin veri üzerinde gösterilmesi. .............................................24 Şekil 4. 11: A:Düzeltilmiş piklerden oluşturulan dispersiyon görüntüsü. ......................25 Şekil 4. 12: Faz hızı ve birimsiz olarak gösterilen veri kalitesi eğrisi. ...........................26 Şekil 4. 13: Sınırlama ve düzeltme işlemi için girilen menünün gösterimi. ..................26 Şekil 4. 14: Dispersiyon eğrisinin başlangıç ve bitiş noktalarının seçilmesi..................27 Şekil 4. 15: Dispersiyon eğrisinde smoothing (düzgünleştirme) uygulandıktan sonra elde edilen eğri................................................................................................................27 Şekil 4. 16: Derinlik ve tabaka sayısı belirleme..............................................................28 Şekil 4. 17: Ters çözüm işlemi için girilen menünün gösterimi. ....................................28 Şekil 4. 18: Ters çözümleme için tekrarlama sayısının girilmesi. ..................................29 Şekil 4. 19: Vs hız modeli...............................................................................................29 Şekil 4. 20: Yorumlanmış Vs hız modeli........................................................................30 Şekil 4. 21: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri...............................................30 Şekil 4. 22: Kaynak ve alıcı pozisyonu penceresi...........................................................31 Şekil 4. 23: Profilin geometrik düzeni girilen penceresi.................................................32 Şekil 4. 24: Oluşturulan geometrik dizilim.....................................................................33 Şekil 4. 25: Faz hızı hesaplama için yığma işlemi penceresi..........................................33 Şekil 4. 26: Faz hızı-frekans dönüşümü penceresi..........................................................34 Şekil 4. 27: Minimum ve maksimum frekans penceresi.................................................34 Şekil 4. 28: Renkli faz hızı-frekans görüntüsü................................................................35 Şekil 4. 29: Dispersiyon eğrileri. ....................................................................................35 Şekil 4. 30: Smoothing (düzgünleştirme) uygulanmış dispersiyon eğrilerinin görüntüsü. .........................................................................................................................................36 Şekil 4. 31: Vs tabaka modeli. ........................................................................................36 Şekil 4. 32: İterasyon uygulanmış Vs tabaka modeli......................................................37
  • 7. V Şekil 4. 33: Elde edilen 2-boyutlu model........................................................................37 Şekil 4. 34: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri...............................................38 Şekil 5. 1: A profili VS Hız Modeli (Model 1A)....... Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Şekil 5. 2: B profili VS Hız Modeli (Model 1B)....... Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Şekil 5. 3: A profili 2-boyutlu tabaka modeli (Model 2A).Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Şekil 5. 4: B profili 2-boyutlu tabaka modeli (Model 2B).Hata! Yer işareti tanımlanmamış. Şekil 6. 1: Arazi verisi.....................................................................................................46 Şekil 6. 2: Faz hızı frekans dönüşümü. ...........................................................................47 Şekil 6. 3: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi. ....................................................................47 Şekil 6. 4: Hesaplanmış VS hız modeli. ..........................................................................48 Şekil 6. 5: Arazi verisi.....................................................................................................48 Şekil 6. 6: Faz hızı-frekans dönüşümü............................................................................49 Şekil 6. 7: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi. ....................................................................49 Şekil 6. 8: Hesaplanmış VS hız modeli...........................................................................50 Şekil 6. 9: Arazi verisi.....................................................................................................50 Şekil 6. 10: Faz hızı-frekans dönüşümü..........................................................................51 Şekil 6. 11: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi. ..................................................................51 Şekil 6. 12: Hesaplanmış VS hız modeli.........................................................................52
  • 8. VI ÖZET Birçok jeolojik ortamda ana kaya yüzeyinin topoğrafik varyasyonları ve süreksizliklerinden kaynaklanan ya da yakınında meydana gelen enerjisel hareketlerin yıkıcı etkisi olabilir. Bu tür etkileri azaltmak için mühendislik jeofiziğinden yararlanılır. Bozuşmuş ana kaya ve yapısını belirlemek, zemini çözümlemek açısından önemli bileşenlerdir. Bu amaca yönelik mühendislik jeofiziğinde kullanılan en yaygın yöntemlerden biri de “Çok Kanallı Yüzey Dalgası Analizi” (MASW) yöntemidir. Bu çalışmada saha sismolojisi veri toplama çalışmaları yapılan paralel iki profil boyunca çok amaçlı veri toplama yöntemleri ve toplanan verilerin MASW yöntemiyle analiz edilerek oluşturulan 2B VS kayma dalgası hız haritalarının karşılaştırılması ve küçük alanda farklı faktörlere bağlı olabilecek yeraltı hız yapısının nasıl değiştiğiyle ilişkili örnek sonuçlar açıklanmaktadır.
  • 9. 1 1. GİRİŞ Petrol ve doğal gaz aramacılığı derin yapıların araştırılmasını hedeflediği için cisim dalgalarının incelenmesine dayanır ve bu süreçte veri kalitesinin yükseltilmesi için yüzey dalgaları gürültü kabul edilir. Bu nedenle, gürültü etkilerinin en aza indirilmesi amacıyla silinirler. Bununla birlikte, cisim dalgalarına (VP ve VS) dayanan derin yapı araştırmalarında gürültü olarak silinen yüzey dalgalarının, çok sığ yapıların (30 metreye) araştırılmasında önemi artmış ve özellikle Rayleigh Dalga hızlarından Kayma Dalgası hızlarına geçişin, yöntemsel (MASW) olarak mümkün olmasının gösterilmesiyle birlikte, yüzeye yakın malzemelerin elastik özellikleri ve bu özelliklerin sismik dalga hızlarının yayılmasına etkileri; yeraltı suyu araştırmaları ile mühendislik ve çevre uygulamalarında ilgilenilen popüler bir Geoteknik Jeofizik Mühendisliği yöntemi olmuştur (Steeples ve Miller, 1990). Yüzeye yakın malzemelerin elastik özelliklerinin sismik dalga genliklerinin ve hızlarının yayılmasına etkileri; yeraltı suyu araştırmaları ile mühendislik ve çevre uygulamalarında ilgilenilen temel konulardandır. Geleneksel olarak, sığ derinlikli yer altı tabakalarının görüntülenmesi için tasarlanan Çok Kanallı Sismik, Cisim Dalga Hızlarının (VP ve VS) incelenmesine dayalı çalışmalarda yüzey dalgaları istenmeyen veya gürültü olarak kabul edildiklerinden analiz sürecinde hesaba katılmamaktadır (Steeples ve Miller, 1990). Yer inceleme sınıflaması özellikle VS dalgasına göre yapılmakta olduğundan ve direkt VS ölçümlerinin yapılmasında yatay kaynak üretilmesi kadar yatay hareketleri kayıt edecek jeofonların bulunmasında sıkıntı yaşanmasından kaynaklı olarak, en enerjik yüzey dalgalarından birisi olan Rayleigh dalgalarının düşey bileşenli jeofonlarla kayıt edilmesi ve VS dalgasıyla dönüşüm bağıntılarıyla rahatlıkla ilişkilendirilmesi nedeniye yüzey dalga dönüşümlü Kayma Dalgası (VS) belirlemeleri özel jeofizik sektöründe uygulanmaktadır. Çünkü, yüzey dalgalarının dispersif (frekans ve derinlik bağımlı)
  • 10. 2 özellikleri nedeni ile yüzeye yakın malzemelerin elastik özelliklerini belirlemek için kullanılabilir (Park vd., 1998; Xia vd., 2000). Yüzey dalgalarının yaygın olarak bilinen dispersif özelliklerinden yararlanılarak, düzlem dalga analiziyle S kayma dalgalarından oluştırulan ayrı profiller boyunca 2B veya bölgesel hız haritaları oluşturulur. (Örnek; Kanlı vd., 2006, Park ve diğ, 2007). Bu çalışmada amaç; aktif kaynak (Balyoz ve Patlatma) kullanılarak üretilen Rayleigh yüzey dalgalarının sahada toplanması, analizi ve yorumlanmasıyla yer altı tabakalarının mekanik özelliklerinin incelenmesidir.
  • 11. 3 1.1. ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ Şekil 1. 1: İstanbul İlinin ve Kâğıthane İlçesinin Jeoloji Haritası (Özgül, 2011). İstanbul il alanında Karadeniz, Marmara ve Boğaz’a dökülen akarsu vadilerinin tabanında genellikle dar şeritler halinde kum, mil ve boyu çoğunlukla 10 cm.’yi geçmeyen çakıllı malzemeden oluşan alüvyon çökel birikinti konileri gelişmiştir. Alüvyon birikintileri genellikle farklı malzemelerden (yuvarlanmış, yarı-yuvarlanmış, zayıf-orta boylanmış, çoğunlukla kuvarsit, kumtaşı, kireçtaşı ve volkanik) oluşur. Karadeniz’e taşınan göreli olarak yüksek eğimli ve dikçe yamaçlı akarsu vadileri
  • 12. 4 boyunca hızlı aşınma nedeniyle baskın malzeme türü çakıllı ve tabakalıdır. Boğaz’a ve Marmara Denizi’ne taşınan akarsu vadilerinin akış aşağı kesimlerinde buzul sonrası deniz seviyesindeki yükselti değişikliklerine bağlı olarak akıştaki yavaşlık nedeniyle, vadi içlerine doğru uzanan kum-mil boyu ince malzemeli alüvyon birikintileri gelişmiştir (Özgül, 2011).
  • 13. 5 2. GENEL BİLGİLER 2.1. MASW YÖNTEMİ Çok Kanallı Yüzey Dalgası Analizi (MASW) yöntemi kaynak türüne göre aktif ya da pasif olarak ayrılır. Aktif Kaynaklı Yüzey Dalgası (AKYD) analiz yönteminde balyoz, ağırlık düşürme gibi farklı aktif kaynaklar kullanılır. Doğrusal dizilim ile çalışılır ve hat boyunca veri toplanır. Pasif Kaynaklı Yüzey Dalgası (PKYD) analiz yöntemlerinde kaynak olarak çevresel gürültüden (araçların ve trenlerin oluşturduğu trafik, endüstriyel gürültü vb.) ya da doğa olaylarından (deprem, fırtına, atmosferik basınç değişimleri, gel-git olayı gibi) faydalanılır. PKYD yöntemleri alıcıların dizilimine göre ikiye ayrılır (KGS, 2014); 1) Pasif uzak alan MASW‘da iki boyutlu alıcı dizilimi. 2) Pasif yol kenarı MASW’da bir boyutlu doğrusal dizilim kullanılmaktadır. Pasif ve aktif çok kanallı yüzey dalgası analizinin en önemli farkı; aktif yöntemde kaynak türleri ve yerleri bilinirken, pasif yöntemde kaynağın ve yerinin bilinmemesidir. Kaynak aralığı dispersiyon eğrisinin en iyi şekilde görüntülenebileceği ve yorumlanabileceği şekilde seçilmelidir. Kaynak aralığının seçilebilir olması MASW yönteminin avantajlarından biridir (KGS, 2014). Aktif kaynaklı yüzey dalgası analizi yöntemi ilk defa 1999 yılında “The Leading Edge” dergisinde basılan bir makale çalışmasında anlatılarak jeofizik dünyasına girmiştir. Aktif kaynaklı yöntemde örneğin; kaynak olarak balyoz kullanıp doğrusal bir hat boyunca veri toplanır. İki tür pasif kaynaklı yüzey dalgası metodu çevresel gürültüden ya da doğa olaylarından yüzey dalgalarının elde edilmesini sağlamaktadır. (KGS, 2014).
  • 14. 6 Şekil 2. 1: Aktif MASW yöntemi (SRC Move: Kaynak-Alıcı Konumlama Hareket Yönü, Soil: Toprak, Receivers: Alıcılar, X1: Kaynak-Alıcı arasındaki mesafe, dx: İki alıcı arasındaki uzaklık, D: Profil uzunluğu) (KGS, 2014). Pasif-Uzak MASW (Passive Remote) yönteminde alıcılar çapraz ya da dairesel şekilde dizilerek yüzey dalgasını kayıt ederler. Bu yöntem ile hassas bir arazi çalışması ve geniş açılımlı bir alıcı diziliminin güvenliğinin sağlanması ile çok yüksek doğrulukta bir alanda VS hızı elde edilmektedir. Pasif-Uzak alan, bir boyutlu ölçümlerde 100 metreye kadar inecek VS profilleri gerektiğinde, iyi bir seçimdir (KGS, 2014). Şekil 2. 2: Uzak pasif MASW yöntemi (Receivers:Alıcılar) (MASW, 2014).
  • 15. 7 Pasif-Yol MASW (Passive RoadSide) yönteminde doğrusal dizilim kullanılır ve yerel trafik gürültüsün oluşturduğu yüzey dalgaları kayıt edilir. Bu yöntem ile pasif uzak alan MASW yöntemindeki geniş açılımların güvenliğini sağlama sorunu ve uygun olmayan arazi şartları yüzünden VS profili değerlendirilirken oluşan hatalar aşılmaya çalışılmıştır. Pasif yol kenarı MASW yönteminde dizilim kaldırıma ya da banket kısmına yapılır. Böylece yavaş bir şekilde 2 boyutlu VS profili toplanır. Dizilim için jefonların başında flamalar (land streamer) kullanıldığında çalışmanın hızı artırılabilir. Ayrıca veri toplamaya başlarken jeofonların çalışmasını test amaçlı olarak dizilimin başında ve sonunda tetikleyici balyoz vuruşları yapılabilir. Böylece hem aktif hem de pasif yüzey dalgası analizi yötemleri birlikte kullanılır ve hem derin hem de sığdan VS bilgisi aynı zamanda toplanabilir (KGS, 2014). Şekil 2. 3: Pasif yol MASW yöntemi (MASW, 2014). 1. MASW yönteminin uygulaması dört adım içerir (Miller vd., 1999). 2. Çok kanallı kayıt elde etme.(Ya da atış kayıtları). 3. Dispersiyon eğrisinin temel modunu tespit etme.(Her atışa ait eğri üzerinde). 4. Bu eğrilerden 1 boyutlu Vs derinlik modeline ulaşma (Bir profil için bir eğriden). 5. Bir boyutlu sonuçları birleştirerek iki ya da üç boyutlu görüntüleme yapma.
  • 16. 8 Şekil 2. 4: Birinci adım (KGS, 2014). Şekil 2. 5: İkinci Adım (KGS, 2014).
  • 17. 9 Şekil 2. 6: Üçüncü adım (Miller vd., 1999). 2.1.1. Kayma Hızı Profilinin 2B Yöntemi Tek boyutlu hız modellerinden 2B hız modelleri oluşturularak daha kapsamlı bilgi edinme imkanı vardır. Her bir 1 boyutlu Vs profilinin yüzeydeki noktası alıcı diziliminin orta noktası olarak yerleştirilir. İki boyutlu kayma hızı VS haritası interpolasyon işlemi uygulanarak oluşturulur (KGS, 2014).
  • 18. 10 Şekil 2. 7: Dördüncü adım, 2 boyutlu VS haritasının oluşturulması (KGS, 2014).
  • 19. 11 2.1.2 Çok Kanallı Enerji (Güç) Yaklaşımı Çok kanallı sismik yöntem uygulamasında birçok kaynak kullanılarak dalgaların yayınım doğrultuları ve dalgaların cinsi belirlenebilir. Örneğin; balyoz kullanılarak atış yapıldığında oluşan sismik dalgalar bütün doğrultularda yüzey ve cisim dalgaları olarak yayılırlar. Bu dalgalardan bazıları yansır ve yüzeyde bulunan bir nesne ile karşılaşarak saçılırlar ve gürültü oluştururlar (Örneğin; bina temeli, kanal, hendek, molozlar vs.). Ayrıca her zaman trafik ve inşaatların oluşturduğu çevresel gürültüde mevcuttur. Çok kanallı yüzey dalgalarının avantajı sismik nitelik değerlendirme ile gürültüyü Rayleigh dalgasının temel modundan ayırabilmesidir. Sinyalin ve gürültünün tanımlanması için gereken özellikler (geliş zamanı örnekleri) çok kanallı arazi kaydında görüntülenir (KGS, 2014). Şekil 2. 8: Çok kanallı sismik yöntem uygulamasında enerji yayınımı (KGS, 2014).
  • 20. 12 Şekil 2.9: Enerji yayınım doğrultuları Şekil 2.8’de gösterilen dalga yayınımlarının sismik iz üzerinde ki gösterimi (Miller, 1999). 2.1.3 Saha Verisinin 2 Boyutlu (2B) Dönüşümü Bütün dalga türlerine ait dispersiyon özellikleri dalga alanı dönüşümü yapılarak görüntülenebilir.(Park et al., 1998; Luo et al., 2008)Bu dönüşüm ile çok kanallı kayıt içinde farklı dispersiyon örnekleri enerji dağılımlarından aşağıda olduğu gibi ayırt edilebilir. Daha sonra önemli olan dispersiyon özelliği (Rayleigh dalgasının temel modu, birinci yüksek mod vb.) yorumlanır ve özel yönelim gösterenler tahmin edilir (KGS, 2014).
  • 21. 13 Şekil 2. 10: Çok kanallı kayıt ve dispersiyon görüntüsü (KGS, 2014).
  • 22. 14 3. YÖNTEM VE UYGULAMALAR İstanbul ili Kağıthane ilçesindeki inceleme alanında MASW yöntemi, patlatma kullanılarak ölçümler alınmıştır. Yüzey dalgası verileri, Geometrics firmasının ürettiği Ras-24 marka araştırma sismografı ile toplanmıştır. Trigger kablosu, jeofon kablosu, akü, sismik cihaz, jeofon, enerji kaynağı olarak balyoz ve buffalo gun ekipmaları kullanılmıştır. Şekil 3. 1: Seistronix RAS-24 sismik cihazı, bilgisayar, trigger kablosu.
  • 23. 15 Şekil 3. 2: 8 kg’lık balyoz, 4.5 Hz’lik jeofon, jeofon kablosu. Şekil 3. 3: Kağıthane’den alınan ölçünün uydu görüntüsü, MASW (A) kaynak patlatma, MASW (B) kaynak balyoz (A:41º 05′ 21″, B:28º 59′ 57.30″)
  • 24. 16 Şekil 3. 4: 05.06.2012 tarihinde yapılmış arazi çalışmasının A profili boyunca gösterimi. MASW yöntemi için; 4.5 Hz’lik 12 adet jeofon kullanılmıştır. Ardışık her iki jeofonun ortasından ve 2.5 m yakın ofset ile 7.5 m uzak ofset uzaklığında toplamda 15 atış yapışmıştır. Kayıt alınmadan önce bilgisayardan örnekleme aralığı 0.5 ms , kayıt uzunluğu 2 sn olarak ayarlanmıştır(Şekil 3.5).
  • 25. 17 Şekil 3. 5: B Profilinin Kayan Kaynak Ölçme Sistemi uygulaması. Patlatma için; 18 adet fişek ve TR 2001 03508 B numaralı 04.12.2001 tarihli TÜBİTAK patentli Serhan GÖREN adına patenti alınan‘Buffalo Gun’ ve 12 adet 4.5 Hz’lik jeofonlar kullanılmıştır. Jeofon aralıkları 5 m, atış aralıkları 2.5 m, ofset aralığı ise 30 m alınmıştır. Buffalo Gun’ı yerleştirmek için 1 m’lik çukur kazılmıştır. İlk atışta kaynak olarak Buffalo Gun, diğer atışlar ise kaynak olarak balyoz kullanılmıştır (Şekil 3.6-3.7). , Şekil 3. 6: Patlatma için kullanılan 18 adet fişek.
  • 26. 18 Şekil 3. 7: Patlatma için açılan 1 m’lik çukur. Şekil 3. 8: TÜBİTAK patentli Buffalo Gun.
  • 27. 19 4. BULGULAR 4.1. 1 BOYUTLU (1B) MASW ÇÖZÜMÜ Alınan MASW ölçüleri; 75 saatlik öğrenci lisansı alınan Geometrix’in programı olan “Surface Wave Analiysis Wizard”da değerlendirilmiştir. Bu kısımda programın nasıl kullanılması gerektiği alınan ölçülerden biri değerlendirilerek anlatılmıştır. • “Surface Wave Analiysis” programı açılmıştır. • SEG-2 formatındaki dosya “File” menüsünden “Open SEG-2 File”a tıklanarak çağırılır (Şekil 4.1). Şekil 4. 1: SEG-2 formatındaki dosyanın açılması gösterilmektedir. • Dosyadan çağırılan sismik veri Şekil 4.2’deki gibidir.
  • 28. 20 Şekil 4. 2: Çalışma alanında Bprofili boyunca 70. m’de 15. atıştan alınan sismik kayıt. • Açılan sismik verinin geometri düzenini sağlamak için “Edit/Display” e ve oradan da “Edit/source/receiver”a tıklanır. Şekil 4. 3: Koordinat düzeltme penceresi.
  • 29. 21 • Açılan pencerede ilk jeofonun koordinatları (First geophone coordinate) 0 metre alınmıştır. Jeofon aralıkları ise (Group interval) 5’er metre alınmış ve “Set”e tıklanarak jeofon dizilim geometrisi oluşturulmuştur (Şekil 4.3). • Alıcı-profil uzklığı 55m. olarak düzeltilen ve geometri ayarları tamamlanan sismik veri Şekil 4.4’deki gibidir. Şekil 4. 4: Geometri ayarları düzeltilmiş veri. • Faz hızı-frekans dönüşümü için “Surface Wave Analysis” menüsünden “Phase Velocity- Frequency Transformation) tıklanır (Şekil 4.5).
  • 30. 22 Şekil 4. 5: Faz hızı-frekans dönüşümü için girilen menünün gösterimi. • Açılan pencerede faz hızının başlangıç değeri 0 m/sn, bitiş değeri (maksimum S- dalga hız değeri) 2000 m/sn alınmıştır. Frekansın başlangıç değeri 0 Hz, bitiş değeri ise 40 Hz alınarak tamam (OK)’a tıklanır (Şekil 4.6). Şekil 4. 6: Faz hızı-frekans dönüşümü için açılan pencere.
  • 31. 23 • Faz hızı ve frekans değerleri belirlendikten sonraki aşama ise Şekil 4.7 üzerindeki okun olduğu üst kısma tıklanarak okun gösterdiği renkli faz hızı- frekans görüntüsüne ulaşılmıştır. Siyah çizgiler program tarafından otomatik olarak tanımlanır ve çizgileri aşmadan pik değerlerin alınması için kullanılır. Şekil 4. 7: B profilindeki balyoz kaynaklı veri için faz hızı-frekans görüntüsünün oluşturulması. • “Surface Wave Analiysis” e gelinerek “Pick phase velocity”e tıklanır (Şekil 4.8). Şekil 4. 8: “Surface Wave Analiysis” menüsünden piklerin oluşturulması.
  • 32. 24 • Açılan pencerede verinin piklerini girmek için minimum ve maksimum frekans sınırlanarak belirlenir (Şekil 4.9). Şekil 4. 9: Minimum ve maksimum frekans aralığını girilerek piklerin veri üzerinde gösterilmesi • Minimum ve maksimum frekans değeri girildikten sonra Şekil 4.10’daki gibi dispersiyon görüntüsü ortaya çıkar. Şekil 4. 10: Otomatik piklerin veri üzerinde gösterilmesi.
  • 33. 25 • “Surface Wave Analysis” münüsüne gelinerek faz hızı eğrisini göstermek için “Show Phase Velocity Curve” tıklanır. Şekilde kırmızı çizgi üzerindeki eğrisel çizgi boyunca düzeltilmiş pikler yer almaktadır (Şekil 4.11). Şekil 4. 11: A:Düzeltilmiş piklerden oluşturulan dispersiyon görüntüsü, B:Faz hızı eğrisini göstermek için açılan menü. • Bir sonraki aşama olan faz hızı eğrisi Şekil 4. 12’deki gibidir. Faz hızı eğrisinin üzerindeki kırmızı kesikli çizgiler veri kalitesini (sinyal/gürültü) oranını temsil eder.
  • 34. 26 Şekil 4. 12: Faz hızı ve birimsiz olarak gösterilen very kalitesi eğrisi. • Faz hızı eğrisinın oluşturulmasının hemen ardından “Dispersion curves(D)” den “Delete picks outside of gate” e tıktanır. Bunun amacı; dispersiyon eğrisi üzerinde sınırlama ve düzeltme işlemini (gereksiz ve kötü olan verinin atılması) uygulamaktır (Şekil 4.13). Şekil 4. 13: Sınırlama ve düzeltme işlemi için girilen menünün gösterimi. • Düzeltme işlemini uygulayabilmek için şekildeki gibi kırmızı ve yeşil olmak üzere faz eğrisinin her iki tarafında da sınırlama çizgileri belirir (Şekil 4.14).
  • 35. 27 Şekil 4. 14: Dispersiyon eğrisinin başlangıç ve bitiş noktalarının seçilmesi. • Faz hızı eğrisinin başlangıç ve bitiş noktaları belirlendikten sonra tekrar Dispersiyon Eğrisi’ne (Dispersion curves) dönülerek, düzgünleştirme işlemi (Smoothing) uygulanır ve faz eğrisi düzgünleştirilir. Faz hızı eğrisi üzerindeki kırmızı renkli dispersiyon eğrisi; arazi (gerçek) dispersiyon eğrisini, siyah renkli dispersiyon eğrisi ise kuramsal dispersiyon eğrisini temsil eder (Şekil4.15). Şekil 4. 15: Dispersiyon eğrisinde smoothing (düzgünleştirme) yapıldıktan sonra elde edilen eğri.
  • 36. 28 • MASW(1D) menüsünden başlangıç modeline (intial model) tıklanır. Derinlik 30 m, tabaka sayısı ise 15 olarak belirlenir (Yönetmeliğe göre; 30 m derinliğe kadar olan tabaka hızlarının belirlenmesi yeterlidir, Şekil 4.16). Şekil 4. 16: Derinlik ve tabaka sayısı belirleme. • MASW(1D)’den Ters Çözüm (Inversion) tıklanır. Amaç; Ters Çözüm işlemini tekrarlayarak hata oranını en aza indirgemektir. %10 ve daha düşük hata oranı, yeraltı modeline en yakın demektir (Avrupa standartlarına göre %5 ve daha altındaki hata oranında uygulama yapılmaya çalışılır. Şekil 4.17). Şekil 4. 17: Ters çözüm işlemi için girilen menünün gösterimi. • Inversion’a tıklandıktan sonra aşağıdaki penrece açılır ve Iteration’un (tekrarlama) kaç defa yapılacağı belirlenir. Yani Ters Çözüm işleminin kaç defa uygulanacağı girilir (Şekil 4.18).
  • 37. 29 Şekil 4. 18: Ters çözümleme için tekrarlama sayısının girilmesi. • Ters Çözüm işlemi bittikten sonra eğer hata oranında %5’in altında ise VS1’e tıklanarak VS Hız Modeli görüntülenir. Yeşil çizgi P-dalga hızını temsil etmektedir. Yeşil noktalar ise dispersiyon eğrisinde düzeltilerek yerleştirilen piklerdir, yeşil noktaların amacı; maksimum görüntülenebilen derinliği görmektir (Şekil 4.19). Şekil 4. 19: Vs hız modeli.
  • 38. 30 Şekil 4. 20: Yorumlanmış Vs hız modeli. Yukarıdaki şekilde 3 tabakalı bir ortam görülmektedir. En düşük hız tabaka sınırı; en yüksek hız,tabaka hızı olarak kabul edilir. 1. tabakanın derinliği 3.9 m hızı, 295 m/s’dir. 2.tabakanın derinliği 16 m, hızı 415 m/s’dir. 3.tabakanın, hızı 710 m/s’dir (Şekil4.20). Şekil 4. 21: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri.
  • 39. 31 4.2. 2 BOYUTLU (2B) MASW ÇÖZÜMÜ 2 boyutlu MASW verileri “Geometrix”in programı olan “Surface Wave Analiysis Wizard”da değerlendirilmiştir. Bu kısımda programın iki boyutlu MASW verilerinin nasıl değerlendirilmesi gerektiği alınan kayıtlardan biri değerlendirilerek anlatılmıştır. • “Surface Wave Analiysis” programı açılarak “Active Source 2D MASW” seçeneği tıklanır. • SEG2GEO formatında kaç veri seçilecekse “enter”a tıklanarak açılan dosyadan seçilir. • “Enter” tuşu tıklanarak şekildeki gibi açılan kaynak pozisyonu (Source position) ve alıcı pozisyonu (Receiver position) seçilerek “OK” tıklanır (Şekil 4.22). Şekil 4. 22: Kaynak ve alıcı pozisyonu penceresi.
  • 40. 32 Şekil 4. 23: Profilin geometrik düzeni girilen pencere. Index: Veri göstergesi. ID:Geometrik dizilimdeki değerlendirilmek için seçilen veriler. Source(m): Kanağın atıştan uzaklığı. 1st receiver(m): İlk atıştan ilk alıcının (jeofon) uzaklığı. Receiver int.(m): Alıcı (jeofon) aralığı. #of aux.: Yardımcı kanal sayısı (Number of auxiliary channels). Apply source coordinates from file header: Koordinatları kaynak bağlantısından (verinin içinden otomatik) uygulamak. Apply receiver coordinates from file header: Koordinatları alıcı bağlantısından uygulamak. • Profile ve seçilen verilere göre kaynağın atıştan uzaklık değerleri girilmiştir. Ardından ilk atışla (uzak ofset) alıcı arasındaki mesafe aynı olduğundan 7.5 m girilmiştir. Jeofon aralığı ise 5 m girilmiştir. Yardımcı kanal olmadığından 0 alınmıştır. Profil geometrisi elle girildiği için “Apply source coordinates from
  • 41. 33 file header” ve “Apply receiver coordinates from file header” daki işaret kaldırılmıştır. Ve ardından “OK”a tıklanır (Şekil 4.23). • Girilen değerler sonucunda elde edilen geometrik dizilim Şekil 4.24’deki gibidir. Geometrik dizilimde 12. alıcının olduğu kısım boştur. Bunun sebebi; 12. alıcının çalışmıyor olmasıdır. Şekil 4. 24: Oluşturulan geometrik dizilim. • “Enter” tuşuna basılarak aşağıdaki pencere ekranda görüntülenmiştir (Şekil 4.25). Şekil 4. 25: Faz hızı hesaplama için yığma işlemi penceresi. • Ekrana gelen “faz hızı hesaplama” penceresinden “OK”a tıklanarak şekildeki gibi “faz hızı-frekans dönüşümü (Phase velocity-frequency transformation)” penceresi görüntülenmiştir. Faz hızı başlangıç değeri 0, bitiş değeri 2000 ve frekans başlangıç değeri 0, bitiş değeri 60 olarak girilmiştir (Şekil 4.26).
  • 42. 34 Şekil 4. 26: Faz hızı-frekans dönüşümü penceresi. • Faz hızı-frekans dönüşüm penceresinden “OK”a tıklanarak minimum ve maksimum frekans değerlerinin girildiği “Min. and Max. frequency” penceresi görüntülenmiştir. Burada minimum frekans “5” maksimum frekans ise “60” olarak girilmiştir (Şekil 4.27). Şekil 4. 27: Minimum ve maksimum frekans penceresi. • Minimum ve maksimum frekans belirlendikten sonra “Surface wave analysis”menüsüne gelinmiş ve “Pick phase velocity” tıklanarak aşağıdaki gibi 2 boyutlu verinin rekli faz hızı-frekans görüntüsü elde edilmiştir (Şekil 4.28).
  • 43. 35 Şekil 4. 28: Renkli faz hızı-frekans görüntüsü. • “Surface wave analysis” menüsüne tekrar gelinerek “Show phase velocity curves(2D)” tıklanara faz hızı-frekans eğrisi elde edilmiştir (Şekil 4.29). Şekil 4. 29: Dispersiyon eğrileri. • “Dispersion curves”den “Delete picks outside of gate” tıklanarak eğri düzgün olacak bir şekilde başlangıç ve bitiş noktaları belirlenir. Daha sonra tekrar “Dispersion curves” menüsüne gelinerek düzgünleştirme (smoothing) uygulanarak eğri düzeltilmeye çalışılır (Şekil 4.30).
  • 44. 36 Şekil 4. 30: Smoothing (düzgünleştirme) uygulanmış dispersiyon eğrilerinin görüntüsü. • “MASW(2D)”den “İntial model” tıklanarak başlangıç modeli oluşturulmuş ve yine “MASW(2D)”den “Inversion(2D:All data)” tıklanarak ters çözüm işlemi yaptırılmıştır (Şekil 4.31, Şekil 4.32). Şekil 4. 31: Vs tabaka modeli.
  • 45. 37 Şekil 4. 32: İterasyon uygulanmış Vs tabaka modeli. • “MASW(2D)” menüsünden “Show 2D velocity model”e tıklanarak 2 boyutlu model oluşturulmuştur (Şekil 4.33). Şekil 4. 33: Elde edilen 2-boyutlu model.
  • 46. 38 Şekil 4. 34: Text dosyasındaki parametreler ve değerleri.
  • 47. 39 5. SONUÇ VE TARTIŞMA Kağıthane mevkiinde yapılan bu çalışmada, 1 Boyutlu (1B) ve 2 Boyutlu (2B) MASW yöntemlerini kullanarak kayıtlar alındı ve yöntemlere uygun olan SeisImager programı ile kayıtlar çözümlenip yorumlandı. Bu çalışma kapsamında yapılan 1B MASW çözümünden elde edilen hız-derinlik modelleri Şekil 5.1 (Model 1A) ve Şekil 5.2 (Model 1B)‘deki gibidir; • Model 1A: 3 tabakalı yapısal bir ortam görülmektedir. Sunulan modelde hız değerleri 295 m/s – 710 m/s arasında, tabaka derinlikleri ise 3.9m - 22 m arasında bulunmuştur. Şöyle ki; 1. tabakanın derinliği 3.9 m, hızı 295 m/s’dir. 2.tabakanın derinliği 16 m, hızı 415 m/s’dir. 3.tabakanın, hızı 710 m/s’dir. Burada 22. m’ye kadar değerlendirilen derinlik, çözümlenen gerçek değerlerle, altında kalan derinlik ise programın hesapladığı tahmini olarak değerlendirilen kuramsal verilerle elde edilmiştir. Yani; koyu gri renkte olan tabakalara “gerçek tabaka değerlendirmesi”, açık gri renkte olan tabakalara ise “kuramsal tabaka değerlendirmesi” denilebilir. Dikkate alınması gereken kısım 0-22 m arasındaki derinlik için yapılan değerlendirmedir (Şekil 5.1). • Model 1B: 3 tabakalı yapısal bir ortam görülmektedir. Sunulan modelde hız değerleri 442 m/s – 848 m/s arasında, tabaka derinlikleri ise 8 m - 23.7 m arasında bulunmuştur. Şöyle ki; 1. tabakanın derinliği 8 m, hızı 442 m/s; 2. tabakanın derinliği 18 m, hızı 648 m/s; 3. tabakanın hızı 848 m/s olarak bulunmuştur. 23,7 m derinliğe kadar hesaplanan tabakalar “gerçek tabaka değerlendirmesi”, 23,7 m’nin altında kalan tabakalar ise “kuramsal veri değerlendirmesi”dir. 0-23,7 m arasındaki derinlik için yapılan değerlendirme dikkate alınmalıdır (Şekil 5.2).
  • 48. 40 Şekil 5. 1: A profili VS Hız Modeli (Model 1A). Şekil 5. 2: B profili VS Hız modeli (Model 1B). Bu çalışma kapsamında yapılan 1B MASW çözümünden elde edilen hız-derinlik modelleri Şekil 5.3 (Model 2A) ve Şekil 5.4 (Model 2B)‘deki gibidir;
  • 49. 41 • Model 2A: Sunulan 2B modelde hız değerleri 980 – 460 m/s arasında, tabaka derinlikleri 0 – 55 m arasında, mesafe ise 20 – 110 m arasında bulunmuştur. Şöyle ki; 0-8 m arası derinlikte 518-720 m/s arasında hız değeri, 8-25 m arası derinlikte 460-518 m/s arasında hız değeri, 25-48 m arası derinlikte 547-847 m/s hız değeri, 48-55 m arası derinlikte 807-960 m/s hız değeri gözlenmiştir. 0-8 m derinlikte 30-110 m arasındaki mesafede hız değeri ortalama 605 m/s olarak hesaplanan birim; asfalt etkisi olarak yorumlanmıştır. 0-25 m ve 8-17 m aralarındaki derinliklerde 20-25 m mesafedeki ortalama hız değeri 480 m/s hız değerinde düşük hız tabakası gözlenmektedir. 30-55 m arası derinlikte 20-110 m mesafede ortalama hız değeri 836 m/s’dir; ana kayaya ulaşılmış olarak yorum yapışmıştır (Şekil 5.4). • Model 2B: Sunulan 2B modelde hız değerleri 731 – 102 m/s arasında, tabaka derinlikleri 0 – 50 m arasında, mesafe ise 15 – 60 m arasında bulunmuştur. Şöyle ki; 2-9 m arası derinlikte 137-277 m/s arasında hız değeri, 9-24 m arası derinlikte 277-626 m/s arasında hız değeri, 24-50 m arası derinlikte 626-731 m/s arasında hız değeri gözlenmiştir. 0-2 m derinlikte, 15 m ile 34 m arasındaki mesafede hız değeri ortalama 450 m/s’olarak hesaplanmış; asfalt etkisi olarak yorumlanmıştır. 2-8 m derinlikte en düşük hız gözlenmektedir ve düşük hız görülmektedir. 8-35 m arası derinlikte ortalama hız 600 m/s olarak hesaplanan birim; ayrışmış kayaç olarak yorumlanmıştır. 35 m derinlikte gözlenen hız değeri ise 731’olarak hesaplanan birim de ana kaya’ya ulaşılmıştır diye yorum yapılmıştır. 0-25 m arası derinlikte 460-587 m/s arasında hız değerinde en düşük hız gözlenmiştir, 25-43 m arası derinlikte 587-893 m/s arasındaki hız değeri, 43- 55 m arası derinlikte 893-960 m/s arasında hız değeri görülmüştür. 37. m’de hız değeri yaklaşık 720 m/s hıza rastlanmıştır ve ana kaya ulaşılmış olarak yorum yapılmıştır (Şekil 5.3).
  • 50. 42 Şekil 5. 3: A profili 2 boyutlu tabaka modeli (Model 2A). Şekil 5. 4: B profili 2 boyutlu tabaka modeli (Model 2B).
  • 51. 43 Avrupa Yer İnceleme Standartlarına göre 30 m derinliğine kadar ortalama VS 30 hesaplanmalıdır. Bu da profil boyuna ve kaynağın gücüne bağlıdır. Profil boyunun yaklaşık üçte biri derinliği görülür, profil uzunluğu A-profilinde 110 m ve B-profilinde 70 m olduğundan bu proje kapsamında A-profili için (veri kalitesi nedeni ile) 23 m, B- profili için 21 m derinlikler görülmüştür. 30 m’ye göre değerlendirilen verilerde 23 ve 21 m sonrası kuramsal hesaplamalarla ortaya çıkan sonuçlardır. Gerçek hız modeli Avrupa Yer İnceleme Standartlarıyla istenen derinliği tam karşılamamaktadır fakat buna rağmen 30 metreye kadar olan derinlikle ilgili hız değeri kuramsal olarak verilmiştir. Bununla birlikte, büyük ölçüde yakın mesafede paralel hatlar boyunca yapısal düzensizlik ve gerilme koşulları gibi farklı faktörlerle açıklanabilecek önemli bir değişiklik ortaya çıkarılmıştır.. Profil boyunun uzatılmasının mümkün olmadığı görülen çalışma alanında, gerçek tabanlı verilere dayalı daha derin yapılar için sonuçlar elde edilmesi, yapılaşma projesinin önemi dikkate alınarak, ortaya çıkarılan modeldeki en kritik noktalara “kuyu içi sismik” yöntemi uygulanarak modeller için yapılan yorumlar desteklenebilir.
  • 52. 44 KAYNAKLAR ÇAYLAK, Ç. ve SARI, C., 2008, Çok Kanallı Yüzey Dalgası Analizi Kullanılarak Yüzeye Yakın Yapıların Araştırılması, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi, 29, s. 65-75. KANLI, A.İ., PINAR, A., HERMANN, L., PRONAY, Z., TİLDY, P., 2006. VS 30 mapping and soil classification for seismic site effect evaluation in Dinar region.SW Turkey, Geophysical Journal International, Vol. 165, p. 223-235. MASW-Types (MASW-Types) http://www.masw.com/MASW-Type.html MİLLER, R. D., J. XİA, C. B. PARK, and J. M., IVANOV, 1999, Multichannel analysis of surface waves to map bedrock: The Leading Edge, 18, 1392- 1396. ÖZGÜL, N., 2011, İstanbul Alanının Jeolojisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayını, 16s., İstanbul. PARK, C.B., MİLLER, R.D., XİA, J., IVONOV, J., 2007. Multichannel analysis of surface waves (MASW) – active and passive methods. Society of Exloration Geophysicists, n. 26, pp. 60-64. STEEPLES, D.W., and MİLLER, R.D., 1990. Seismicreflection methods applied to engineering, environmental, and groundwater problems. The Society of
  • 53. 45 Exploration Geophysicists. Investigations in Geophysics, 5, S.H. Ward (ed.), 1: Review and Tutorial, 1-30. SurfSeis MASW Software (Introduction to MASW Acquisition and Processing), 2014, Kansas Geological Survey. http://www.kgs.ku.edu/software/surfseis/masw.html XİA, J., MİLLER, R.D., and PARK, C.B., 2000. Advantages of calculating shear-wave velocity from surface waves with higher modes. The Society of Exploration Geophysicists, Expanded Abstracts, pp. 1295–1298.
  • 54. 46 6. EKLER 6.1 1D MASW ÇÖZÜMLERİ 1. Atış Şekil 6. 1: Arazi verisi.
  • 55. 47 Şekil 6. 2: Faz hızı frekans dönüşümü. Şekil 6. 3: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi.
  • 56. 48 Şekil 6. 4: Hesaplanmış VS hız modeli. 8. Atış Şekil 6. 5: Arazi verisi.
  • 57. 49 Şekil 6. 6: Faz hızı-frekans dönüşümü. Şekil 6. 7: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi.
  • 58. 50 Şekil 6. 8: Hesaplanmış VS hız modeli. 15. Atış Şekil 6. 9: Arazi verisi.
  • 59. 51 Şekil 6. 10: Faz hızı-frekans dönüşümü. Şekil 6. 11: Hesaplanmış dispersiyon eğrisi.
  • 60. 52 Şekil 6. 12: Hesaplanmış VS hız modeli.
  • 61. 53 ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Eda KURTULUŞ Doğum Yeri : Mut / MERSİN Doğum Yılı : 1989 Medeni Hali : Bekar Eğitim ve Akademik Durumu: Lise :2002-2006 Gazi Lisesi Lisans :2009-….. İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü. Yabancı Dil :İngilizce (Orta) Bilgisayar Bilgisi :Microsoft Office 2007 (Word, Excel, Power Point) Ehliyet :B Sınıf Cep Tel :0 (534) 879 98 52 Email :iuedakurtulus@gmail.com