Op 14 november 2016 vond de masterclass 'Leiding geven aan innovaties' plaats. Pierre van Amelsfoort gaf een presentatie.

1. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 1
Leiding geven aan
innovatieve organisaties
15 november 2016
GGZ Masterclass
Pierre van Amelsvoort
Voor een organisatie en werk van betekenis

2. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 2
Innovatie
Exploratie
Leider als netwerker/verbinder
Volwassen
Exploitatie
Leider als manager
Armoede val Rigiditeitsval
Geboorte
Leider als ondernemer
Creatieve destructie
Leider als visionair/crisismanager
Ecocyclus (Brenda Zimmerman)

3. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 3
KWALITEIT en VEILIGHEID
Evidence/Effectbased
MAATWERK
Kostenreductie
Social Media
MEERVOUDIG
onzekerheid
Flexibiliteit
Verantwoording en aansprakelijkheid
Innovatie
21st eeuw Revolutie in mentale arbeid
SNELHEID
CLIENT ONDERHANDELBARE ZORG
Tijd en plaats onafhankelijk werken

4. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 4
Demografische ontwikkelingen
 We zijn mondiger en individueler
 We worden grijzer en ontgroenen: structureel
probleem voor de komende generatie
 Beroepen komen en gaan
 Nieuwe (virtuele) migratiestromen te verwachten
op internationale arbeidsmarkt
Oorlog om vinden, houden en ontwikkelen van
talent
+
Steeds minder schouders om de zorg te dragen

5. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Productiviteit
tijd
behoudende innovatie
continue verbetering
Nood aan een productiviteitssprong
Uitdaging
21st
eeuw
Minder
schouders:
Sprong
150 – 200
%
5

6. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Definitie productiviteit
 Veelal oog voor kosten
 Zelden discussie over
effectiviteit en toegevoegde
waarde
 Keuzes maken
 Vaak korte termijn focus
Effectiviteit:
kwaliteit van zorg, gezondheidswinst, toegevoegde waarde (effect)
_______________________________________________
Efficiency: kosten en verspillingen
6

7. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Onze opgave:
1. Vergroten zelforganisatie en mantelzorg van cliënt, patiënt,
bewoner, partner, hulpverlener
______________________________________________________
2. Technologische innovatie
______________________________________________________
3. Slimmer organiseren en de-bureaucratiseren
33 %
33 %
33 %
7

8. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 8
Krankzinnigheid is voortdurend
hetzelfde doen en verschillende
resultaten verwachten.

9. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 9
Specialisatie: splitsing van het werkproces
Hoe hebben we altijd georganiseerd?

10. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 10
Functioneel organiseren
Gefragmenteerde capaciteitsturing
Integrale processturing

11. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Big is beautiful ?
11

12. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 12
Scheiding management en uitvoering
Hoe hebben we altijd georganiseerd?

13. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 13
Fragmentatie in het management
klantvraag
Financieel
management
People
management
Informatie
management
Risk
management
Kennis
management
Facilitair
management
Operationeel
management
Algemeen
management
Account
management
Service
management
HR
management
Verander
management
Strategisch
management

14. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 14
Denken in kerstbomen
Hoe hebben we altijd georganiseerd?

15. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 15
Iedereen een kleine taak onder strikt toezicht van de chef

16. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 16
Regels en procedures
Hoe hebben we altijd georganiseerd?
Regels zijn er om
gekken te laten
gehoorzamen en
om wijzen te
leiden
(D. Ogilvy)

17. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Bureaucratisch
regime
Nadruk op
procedures en
regels op taak-
niveau
Routine en
geoefend werk
Reactief
Controlerend
leidinggeven
Strakke organisatie:
Smalle taken
Functioneel organiseren
Command and control:
top down
Risicomijdend
Machtsgericht
Interne oriëntatie
Nee cultuur
Droef toeteren en
roddelen
Stabiele context: bureaucratisch regime
Systemen MensenStructuur CultuurOmgeving

18. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 18
Gevolgen…….organiseerverliezen
Moeizame communicatie
Complexe cliëntstromen en veel vergaderen:
hoge coördinatie en overheadkosten

19. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
G
e
v
o
l
g
e
n
:
s
p
• Steeds verdere verdieping van enge taak: institutionaliseren
• Gebrekkige samenwerking en ik-BV
• Gefragmenteerde verantwoordelijkheden: van het kastje naar
de muur
19

20. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 20
Brandweer
Monumenten
Milieu
Arbeidsomstandigheden
Gevolgen…….
Georganiseerde onverantwoordelijkheid

21. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 21
Meer bemoeizucht en weinig ondersteuning

22. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 22
Gescheiden werelden:
WIJ en ZIJ, Hullie en Zullie
Gevolgen…….

23. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 23
Verantwoordelijkheden wegnemen
Gevolgen…
 Onduidelijke doelen
 Aangeleerde hulpeloosheid
 SNIF (staat niet in mijn
functieomschrijving)
 Vervroegde innerlijke pensionering
 Schaamteloze hebzucht
Gevolgen…….

24. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Exploitatie: bestaande verbeteren
 Operationele routines perfectioneren
 Ingebed in processen, procedures, cultuur en structuur
 Korte termijn focus
 Risico’s en variatie reducerend
Exploratie: doorbraak van het bestaande
 Routines om nieuwe routines te leren: verkennen,
experimenteren, opschalen
 Capaciteit om te integreren en te reconfigureren
 Lange termijn focus
 Risicovol zoeken, experimenteren, buiten de
gebaande paden zoeken
Ambidexterity: disruptive design & change
24

25. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
De ‘law of requisite variety’
1e reduceren van regelnoodzaak en
vergroten van de doorstroom door
complexiteitreductie
2e opvoeren van de regelcapaciteit
minimaal mogelijke arbeidsdeling
i.p.v.
maximaal mogelijke arbeidsdeling 25
Ulbo de Sitter

26. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 26
Oplossingsrichting
1. Verminderen organisatiecomplexiteit en –fragmentatie door creatie
van complete, interdisciplinaire, dynamische communities en teams
rondom ketens
2. Zelforganisatie en verantwoordelijkheid: professionele ruimte,
zelfredzaamheid, horizontale coördinatie, minimale hiërarchie en
overhead
3. Samenwerken op basis van vertrouwen: minimale regelgeving,
eenvoudige systemen en resultaatverantwoordelijkheid
4. Consistente ondersteuning
5. Teamwerk
6. Betekenisvol werk met professionele ruimte

27. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 27
Vraagfamilie/
Regio
(halen en brengen)
Vraagfamilie/
Regio
(halen en brengen)
Vraagfamilie/
Regio
(halen en brengen)
0rganiseren in stromen: interdisciplinaire teams en communities
“Zorg terug naar de wijk”
“Kleinschalig wonen”“Opening borstkanker ziekenhuis”“Topcentrum kinderoncologie:
Streven is om genezingspercentage te verhogen
van 75% naar 90%”

28. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
thuiszorg huisarts
Zorg
Verze-
keraar
Familie/
Vrij-
willigers
overheidGGZ
Zieken-
huis
Keten samenwerking: ecosystemen creëren
28

29. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 29
afdeling
a
afdeling
b
afdeling
c
afdeling
d
FLOW: denken vanuit de klant en de keten van activiteiten
Denken in processen
ipv denken in afzonderlijke taken

30. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 30
De keten stroomopwaarts versterken
Buurt-
versterking
Familie hulp
Hulp
mantelzorg
Integratie
wonen,
werken,
zorgen
Activering
Keten
integratie
1 ½ lijn
buurthuizen
Kleinschalig
wonen,
werken,
leven
Familie,
vrijwilligershulp
bij verpleging
Focussed
ziekenhuizen
Keuze
Kwaliteit van
leven

31. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 31
Zoeken van de juiste maat
ein als het klein kan,
groot als het groot moet

32. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 32
Essentie van teamwerk
Gezamenlijk verantwoordelijk
voor het teamresultaat
Samenwerking tussen professionals:
Geen vanzelfsprekendheid

33. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Eigen cliënten
Wijk/afdeling
cliënt
Een complete taak:
Van A to Z
Duidelijk verantwoordelijkheidsgebied
33

34. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 34
organisatie-
belang
medewerkers-
belang
patient-
belang
0 0
Balanceren belangen

35. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 35
 Regelmatig feedback geven op en verantwoording
vragen over resultaten
 Vaker dan één maal per jaar
 Integraal: evenwicht in belangen
 Verbetercockpits
 Ook al is het moeilijk meetbaar, taboe doorbreken
 Simpel en prikkelend
Resultaatgerichte sturing

36. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Cockpit
prestatiesturing = prestatiebewaking +
prestatieverbetering
costs
5 55
00 10100
patiënt
tevredenheid
kwaliteit
10
kosten
0
5 55
10 00 10 10
doorstroom aantal ziektemeldingen patiënt veiligheid
36

37. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 37
Duidelijke, interdisciplinaire,flexibele rol- en
taakverdeling: jobcrafting

38. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Taken van het team
Teamleden
Anniek
Pierre
Rob
Mieke
Denise
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x x
x
x
x
Flexibele werkverdeling, werktijden en flexibele schil
38

39. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Vergroten zelforganiserend vermogen
Bevoegdheden: invloed hebben op je werk
• taakverdeling
• vakantieplanning
• planning en afstemming (para) medici
• kwaliteitscontrole
• voorbereiding
• oplossen van problemen
• klant contacten
• materiaalbeheer
• procesverbetering
• etc.
Regelmogelijkheden
39

40. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
• werkverdeling
• afstemming toeleveranciers
• afstemming derden
• voortgangsbewaking
• operationele
afspraken
• tevredenheid
• controle
• werkprocedures
• werkbegeleiding
• uren administratie
• voorcalculatie
• budgetbewaking
• opleidingen
• veiligheid
• ARBO
• ziekteverzuim-
begeleiding
financiën
planning
patientcontact
personeelkwaliteit
Coördinatierollen verdelen
40

41. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 41
Heldere en geaccepteerde doelen:
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Duidelijke taak- en rolverdeling:
verwachtingen afspreken
Spelregels en procedures vaststellen
Omgangsvormen ontwikkelen
1
2
3
4
Feed back en hulp
Werken aan samenwerking

42. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Leidinggeven aan professionals:
???
42

43. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 43
Organisaties hebben richting nodig

44. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 44
Gezonde hiërarchie en staf
Bron: Elliot Jacques

45. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 45
Minimale hiërarchie en staf
Bron: Elliot Jacques

46. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 46
Rollen van de leidinggevende
manager
leider
coach
• controle
• feedback
• regelen
• bewaken
• volgen
instrumenten
processen
• visie
• charisma
• droom
• moed
• passie
• integriteit
• teamontwikkeling
• faciliteren
• persoonlijke effectiviteit
medewerkers vergroten
• blokkades wegwerken
mensen
beheersing
beweging
leren

47. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 47
Minimale regels, werken op basis van vertrouwen

48. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva
Stabiel:
Bureaucratisch
regime
Systemen Mensen
Nadruk op
procedures en
regels op taak-
niveau
Routine en
geoefend werk
Reactief
Controlerend
leidinggeven
Dynamisch:
Flexibel
regime
Structuur
Strakke organisatie:
Smalle taken
Functioneel organiseren
Command and control:
top down
Procesgericht
organiseren:
- Van buiten naar binnen
- Klantgericht indeling
- Denken & doen
Menselijke maat
Netwerken
Minimale hiërarchie
Resultaatgericht
werken
Verminderen
procedures: die er
toe doen
Toegevoegde
waarde vergroten
Brede taakinhoud
Zelfstandigheid
Flexibilisering
Teamwerk
Initiatiefrijk
Inspirerend leiding-
geven
Cultuur
Risicomijdend
Machtsgericht
Interne oriëntatie
Nee cultuur
Droef toeteren en
roddelen
Co-creatie
Externe oriëntatie
Ja cultuur
Professionele
cultuur
Doorbraak: regime shift
Omgeving

49. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 49
Mensen
Cultuur
Structuur
Systemen
Leiderschap
Strategie en prestatie-eisen
Organisatiegedrag
BetrokkenheidProductiviteit
Flexibiliteit
Managementvan
deverandering
Conserverendekrachten
Ontwikkelen
Ontwerpen
Integrale benadering

50. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 50
evalueren
en bijstellen
realiseren
richtinggevende
Principes+
veranderprogramma
ontwikkelen
uitvoeren
acties &
organisatie-
ontwerp
diagnose
Belichten
Richten
Inrichten
Verrichten
visie
ontwikkeling &
- verspreiding
Cyclisch en non linear

51. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 51
Trekken Reizen
 Nieuwsgierigheid
 Leren en ontdekken
 Gezamenlijk
 Leiding geeft richting
 Visie en persoonlijke kracht
 Proces oriëntatie
 Co-creatie
 Verplicht & project
 Belerend met reisschema
 Top down
 Blauwdruk
 Macht en regels
 Inhoudelijke oriëntatie
 Absorptie
Bron: Swieringa

52. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 52
ecologie
economie
demografie
politiek
Leiderschap
Conserverende
krachten
Hotspots
Regime overgang

53. Voor organisatie en werk van betekenis www. st-groep.com
GGZ-pva 53
Think big and act today…