1. Praca dyplomowa magisterska
Temat: Ocena stanu zanieczyszczenia środowiska
objętego wpływem presji przemysłowych
Imię i nazwisko: inż. Marta Glica
Promotor: dr hab. inż. Wiktoria Sobczyk, prof. nadzw. AGH
Nazwa wydziału: Górnictwa i Geoinżynierii
Nazwa katedry: Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców
Miejsce i data prezentacji: Kraków, 29 wrzesień 2015 r.
www.agh.edu.plwww.agh.edu.pl

2. Plan pracy dyplomowej
Wstęp
1. Część teoretyczna
2. Część dokumentacyjna
2.1. Przemysł wydobywczy
2.2. Przemysł przetwórczy
3. Polityka surowcowa i korzystanie z surowców
4. Część badawcza
Zakończenie
Literatura
www.agh.edu.plwww.agh.edu.pl

3. 1. Część teoretyczna
Środowisko to ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych
w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny,
wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności
biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami
[Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627].
Zanieczyszczenie to emisja, która może być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu
środowiska, może powodować szkodę w dobrach materialnych, może pogarszać
walory estetyczne środowiska lub może kolidować z innymi, uzasadnionymi
sposobami korzystania ze środowiska [Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627].
www.agh.edu.plwww.agh.edu.pl

4. 2. Część dokumentacyjna – przemysł
wydobywczy
ROBINSON NEVADA MINING COMPANY
(RNMC) - SPÓŁKA 100% KGHM
INTERNATIONAL LTD.
Rys. 2. Widok na kopalnię Robinson z lotu ptaka [RNMC]
Kopalnia Robinson prowadzi
odkrywkową eksploatację miedzi
i obejmuje trzy duże wyrobiska:
Liberty, Tripp-Veteran oraz Ruth
(obecnie eksploatowana), zakład
przeróbki rudy oraz staw osadowy.

5. 2. Część dokumentacyjna – przemysł
wydobywczy
Wpływ na środowisko:
• odwodnienia i sczerpywanie zasobów wodnych,
co stanowi poważny problem ze względu
na teren półpustynny
• zapylenie terenu związane ze stosowaniem
materiałów wybuchowych, wzmagane
przez suchy klimat
• przekształcenia powierzchni terenu obejmujące
znaczne obszary
• zwałowiska skały płonnej - niebezpieczeństwo
generowania kwaśnych odcieków
• staw osadowy jest potencjalnym zagrożeniem
dla jakości wód podziemnych (największy
problem stanowią siarczany i mangan)
Rys. 3-5. Zdjęcia własne wykonane na terenie kopalni Robinson

6. 2. Część dokumentacyjna - przemysł
przetwórczy
• Podczas produkcji płyt falistych i płaskich oraz rur
ciśnieniowych w zakładzie zużyto 350 tys. ton azbestu,
w tym 65 tys. ton krokidolitu.
• Zakładając, że emisja azbestu wynosi 50g na tonę
zużytego surowca, dało to emisję do środowiska w
ilości 17,5 tony.
• Stosowanie złomu materiałów budowlanych, który zawierał
azbest (np. rury, szlam, eternit) m.in. do utwardzania dróg,
placów użyteczności publicznej i boisk.
Zakład Wyrobów Azbestowo-Cementowych w Szczucinie (ZWAC)
1959-1993
Rys.7. Płyty azbestowo-cementowe na terenie dawnego ZWACu [www.dziennikpolski24.pl]
Rys. 6. Lokalizacje zakładów przetwarzających azbest w Polsce
[Dyczek, 2006]

7. 2. Część dokumentacyjna - przemysł
przetwórczy
Projekt zamawiany przez Komitet Badań Naukowych pt. ”Opracowanie programu realizacji w zakresie
profilaktyki zdrowia mieszkańców miasta i gminy Szczucin z uwzględnieniem wielkości ryzyka zdrowotnego
wynikającego z zanieczyszczenia środowiska azbestem” (1996-1998) – wyniki badań ukazały katastrofalny
obraz skażenia terenu:
• szacowana objętość odpadów azbestowych oraz mas ziem zanieczyszczonych azbestem na terenie gminy
wynosiła 0,8 – 1,0 mln m3
• ponad 50% badanych nawierzchni dróg wykazało pyłotwórczy skład odpadów azbestowych
• stężenia respirabilnych włókien azbestu w powietrzu przekraczały znacznie (od 5 do 50 razy) przyjęte stężenia
normatywne. Wyjątkowo wysokie stężenia stwierdzone zostały na obszarach częstego ruchu, tj. boiska czy
rynek oraz w pobliżu ZWACu
• zarówno w grupie kobiet, jak i mężczyzn odnotowano bardzo wysokie nadwyżki zgonów z powodu
międzybłoniaka opłucnej, który uznawany jest za nowotwór swoisty dla ekspozycji na pył azbestowy,
a w szczególności krokidolitu (80-krotna nadwyżka wśród mężczyzn oraz 200-krotna wśród kobiet w
porównaniu do populacji generalnej).

8. 2. Część dokumentacyjna - przemysł
przetwórczy
Rys. 8. Lokalizacja składowiska odpadów poprodukcyjnych [www.tarnow.naszemiasto.pl]
Rys. 9. Fragment ogrodzenia przyzakładowej hałdy
Rys. 10. Płyty azbestowo-cementowe pozostawione obok ogrodzenia
hałdy [zdjęcia własne]

9. 3. Polityka surowcowa i korzystanie z surowców
Polityka surowcowa - długofalowa polityka publiczna prowadzona na poziomie krajowym,
która zapewnić ma przedsiębiorstwom wytwórczym dostęp do niezbędnych dla ich działalności
surowców po cenie umożliwiającej im utrzymanie konkurencyjności, przy jednoczesnym dbaniu
o stan środowiska naturalnego i społecznego na każdym etapie cyklu surowcowego oraz
bieżące i długookresowe bezpieczeństwo gospodarcze kraju [Hausner, 2015].

10. 3. Polityka surowcowa i korzystanie z surowców
Zrównoważony rozwój to taki rozwój społeczno – gospodarczy, w którym następuje proces
integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi
przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania
możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli
zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń [Dz.U. 2001 Nr 62 poz. 627].

11. 4. Część badawcza
Celem przeprowadzenia badań było określenie stanu
świadomości ekologicznej ankietowanych. W szczególności
analiza przeprowadzonych ankiet miała za zadanie:
• określenie świadomości na temat zakładów przemysłowych
znajdujących się w bliskiej odległości od zamieszkania
ankietowanych oraz ich wpływie na środowisko i generowanych
przez nie zanieczyszczeniach;
• zbadanie stanu wiedzy o prowadzonych działaniach
proekologicznych związanych z naprawą szkód wyrządzonych
przez przemysł;
• poznanie stopnia zainteresowania stanem i zanieczyszczeniem
najbliższego otoczenia.
Źródłem prezentowanych w niniejszej pracy wyników badań są odpowiedzi na pytania, zawarte w kwestionariuszu ankiety,
udzielone przez 60 pełnoletnich respondentów, w tym 30 kobiet oraz 30 mężczyzn. Ankieta zawierająca 12 pytań została wykonana i rozesłana
online do losowo wybranych osób z terenu województwa małopolskiego. Przeprowadzone badania objęły niewielką liczbę respondentów, a dla
pełnego obrazu stanu wiedzy należałoby przeprowadzić ankietowanie na większej próbie.

12. 4. Część badawcza

13. 4. Część badawcza – analiza odpowiedzi
Odpowiedzi respondentów na wybrane pytania [opracowanie własne]

14. 4. Część badawcza - wnioski
• Analiza przeprowadzonych badań pozwala na przedstawienie poziomu świadomości ekologicznej
społeczeństwa młodego województwa małopolskiego, który oceniam na średni.
• Zdecydowana większość ankietowanych wykazuje zainteresowanie problemem zanieczyszczenia
środowiska jedynie ogólnie i powierzchownie.
• Analiza badań pokazała problem znikomej komunikacji pomiędzy zakładami przemysłowymi i władzami
lokalnymi a społeczeństwem.
• Świadomość ankietowanych na temat prowadzonych lokalnie działań i akcjach proekologicznych nie jest
wysoka.

15. Zakończenie
Presji przemysłu na środowisko naturalne nie wyeliminujemy,
ale możemy ją ograniczyć.
Biorąc pod uwagę dynamiczny rozwój gospodarki, konieczne
jest poszukiwanie coraz to nowszych rozwiązań, które mają na celu
zwiększenie produktywności wykorzystania zasobów surowcowych
pierwotnych i wtórnych.
Niezmiernie ważne, w ograniczaniu negatywnego wpływu
na środowisko jest świadomość każdego z nas, gdyż nawet małe
zmiany lokalne, mogą mieć duże i pozytywne konsekwencje w skali
globalnej.

16. Literatura – wybrane pozycje
Książki i czasopisma
Bromowicz J., Bukowski M., Hausner J. (red.), Kasztelewicz Z., Kudłacz M., Kulczycka J., Piestrzyński A., Steinhoff J., Wilczyński
M., 2015, „Polityka surowcowa Polski. Rzecz o tym, czego nie ma, a jest bardzo potrzebne”, Fundacja Gospodarki i Administracji
Publicznej, Kraków
Dubiński J., 2013, Zrównoważony rozwój górnictwa surowców mineralnych, Journal of Sustainable Mining Vol. 12 No 1, str. 1
Dudla N. i inni, 1996, „Ochrona środowiska w aspekcie źródeł energii”, Towarzystwo Geosynoptyków GEOS, Kraków
Dyczek J., 2006, „Asbestos risk reduction & measurement of asbestos fibre concentration”, AGH Faculty of Materials Science and
Ceramics, Wydawnictwo Naukowe “Akapit”, Kraków
Gałuszka A., Migaszewski Z., 2009, Problemy zrównoważonego użytkowania surowców mineralnych, PROBLEMY EKOROZWOJU –
PROBLEMS OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT, vol. 4, No 1, 123-130
Szeszenia-Dąbrowska N., 2003, „Azbest w gminie Szczucin. Zagrożenie i sanitacja”, monografia, Kraków-Łódź-Warszawa
Rozporządzenia prawe i inne dokumenty:
KGHM – Robinson Nevada Mining Company (RNMC), materiały udostępnione bezpośrednio przez zakład
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska [Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627]
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. — Prawo geologiczne i górnicze [Dz.U. 2011 nr 163 poz. 981]
Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest [Dz.U. 1997 nr 101, poz.628]