Luận Văn Mô Hình Quản Lý Vốn Của Tổng Công Ty Đầu Tư Và Kinh Doanh Vốn Nhà Nước Tại Các Doanh Nghiệp.

DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO TELEGRAM : 0934.536.149
TẢI FLIE TÀI LIỆU – TRANGLUANVAN.COM
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
NGUYỄN THỊ LƯƠNG THANH
MÔ HÌNH QUẢN LÝ VỐN CỦA TỔNG CÔNG
TY ĐẦU TƯ VÀ KINH DOANH VỐN NHÀ NƯỚC
TẠI CÁC DOANH NGHIỆP
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Chương trình định hướng thực hành
Hà Nội - 2023

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
NGUYỄN THỊ LƯƠNG THANH
MÔ HÌNH QUẢN LÝ VỐN CỦA TỔNG
CÔNG TY ĐẦU TƯ VÀ KINH DOANH
VỐN NHÀ NƯỚC TẠI CÁC DOANH
NGHIỆP
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN TRÚC LÊ
XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN
PGS.TS NGUYỄN TRÚC LÊ PGS.TS PHẠM VĂN DŨNG

Hà Nội - 2023

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự
hướng dẫn của thầy giáo hướng dẫn khoa học. Các số liệu và trích dẫn được sử
dụng trong quá trình nghiên cứu luận văn là trung thực và đáng tin cậy. Tôi cũng
xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn
và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành chương trình đào tạo thạc sỹ Quản lý kinh tế tại trường Đại
học kinh tế, được sự đồng ý của Khoa Kinh tế chính trị, Trường Đại học kinh tế và
sự nhất trí của giảng viên hướng dẫn PGS.TS Nguyễn Trúc Lê, tôi đã tiến hành thực
hiện luận văn thạc sỹ Quản lý kinh tế với đề tài: “Mô hình quản lý vốn của Tổng
công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước tại các doanh nghiệp”.
Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự
hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các quý thầy cô, Lãnh đạo và các đồng nghiệp
trong SCIC, các anh chị trong tập thể lớp. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tôi
xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới:
Ban giám hiệu trường Đại học kinh tế - ĐHQGHN, Khoa kinh tế chính trị và
các thầy cô giáo đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình học tập
và hoàn thành luận văn;
PGS.TS Nguyễn Trúc Lê, người thầy đã hết lòng giúp đỡ, hướng dẫn và tạo
mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn này;
Xin gửi lời cảm ơn tới những ý kiến đóng góp và sự động viên của gia đình,
Lãnh đạo và các đồng nghiệp trong SCIC,các anh/chị trong lớp cao học QLKT3-
K23 trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu luận văn thạc sỹ;
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong hội đồng chấm luận văn đã cho tôi
những đóng góp quý báu để hoàn thiện bài luận văn này.
Cuối cùng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới tất cả các tác giả của những cuốn
sách, bài viết, công trình nghiên cứu và website hữu ích được đề cập trong danh
mục tài liệu tham khảo của luận văn này.
Hà Nội, tháng 02 năm 2023
Nguyễn Thị Lương Thanh

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
STT Viết tắt Từ đầy đủ
1. CTCP Công ty Cổ phần
2. CSH Chủ sở hữu
3. DN Doanh nghiệp
4. DNNN Doanh nghiệp Nhà nước
5. Khazanah Khazanah National Berhad
6. NN Nhà nước
7. SASAC Ủy ban Quản lý và Giám sát tài sản Trung Quốc
8. SCIC Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước
9. SDIC Tập đoàn Đầu tư và Phát triển Nhà nước của
Trung Quốc
10. Temasak Temasak Holding
11. TNHH Trách nhiệm hữu hạn
12. UBND Ủy ban nhân dân
i

DANH MỤC BẢNG
Số TT Tên bảng Trang
1. Bảng 3.2: Báo cáo tổng kết hoạt động 10 năm 2006-2015 59
của SCIC
DANH MỤC HÌNH
Số TT Tên hình Trang
1. Hình 3.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy điều hành SCIC 46
2. Hình 3.2: Biểu đồ Bán vốn nhà nước qua các năm 54
3. Hình 4.1: Sơ đồ mô hình thực hiện chức năng đại diện 78
chủ sở hữu nhà nước tại doanh nghiệp ở Việt Nam trong
thời gian tới
4. Hình 4.2: Sơ đồ thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu 78
nhà nước tại doanh nghiệp của SCIC
ii

Cơ Sở Lý Luận Luận Văn Mô Hình Quản Lý Vốn Của Tổng Công Ty
Đầu Tư Và Kinh Doanh Vốn Nhà Nước Tại Các Doanh Nghiệp
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MÔ HÌNH
QUẢN LÝ VỐN NHÀ NƯỚC TẠI CÁC DOANH NGHIỆP
1.1. Tổng quan nghiên cứu về mô hình quản lý vốn nhà nước tại DN
1.1.1 Tổng quan về nghiên cứu
Thời gian qua, về mô hình hoạt động của cơ quan quản lý vốn nhà nước tại
DN đã được một số tổ chức quốc tế như OECD, WB... nghiên cứu.
Nghiên cứu của OECD (2012) đã chỉ ra rằng, việc thiết lập mô hình cơ quan
chuyên trách chịu ảnh hưởng của các yếu tố thuộc phạm trù lịch sử. Một ví dụ điển
hình là trường hợp Indonesia. Sau cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ châu Á năm
1997, các DNNN Indonesia đối mặt với hàng loạt nguy cơ như nợ xấu tăng nhanh,
hoạt động kém hiệu quả. Một trong những nguyên nhân chính là mô hình song trùng
đang áp dụng có những tác động tiêu cực đến hoạt động quản lý và quản trị các
DNNN. Do vậy, năm 1998 Indonesia đã lựa chọn mô hình một bộ chuyên trách (Bộ
Đầu tư và phát triển doanh nghiệp) thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà
nước tại các doanh nghiệp. Tuy nhiên, do biến động về chính trị trong giai đoạn từ
năm 2000-2001 nên cơ quan này được chuyển về Bộ Tài chính và hoạt động với tư
cách là Tổng cục Phát triển doanh nghiệp. Đến năm 2001, Bộ Đầu tư và phát triển
DNNN được khôi phục và năm 2004 được đổi tên thành Bộ DNNN. Do năng lực
thể chế, mục tiêu hoạt động và quy mô DNNN, vốn nhà nước tại doanh nghiệp có
sự khác biệt nên có một số quốc gia lựa chọn mô hình công ty đầu tư hoặc công ty
nắm vốn hoặc mô hình cơ quan chuyên trách hay mô hình phân tán để thực hiện
chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước (OECD, 2012). Hoặc, do các quốc gia có
thể chế, hoàn cảnh khác nhau nên không thể có một mô hình chung.
Trường hợp của Trung Quốc, do quy mô vốn và số lượng DNNN còn rất lớn,
được giao các mục tiêu khác nhau và chịu ảnh hưởng của Nho giáo (xã hội dựa trên
các cách thức quản lý khác nhau giữa lòng tin và trách nhiệm và chia sẻ kinh

nghiệm) dẫn tới phương thức quản trị khác và khó áp dụng phương thức, mô hình
của các nước phương Tây; do vậy Trung Quốc đã thành lập hệ thống SASAC.
Đồng thời thực tế cho thấy, các DNNN hoạt động thương mại thuần túy thường
được giao cho một cơ quan/tổ chức chuyên trách thực hiện chức năng đại diện chủ sở
hữu nhà nước. Các DNNN hoạt động phi thương mại vẫn do một bộ phận chuyên trách
thuộc bộ quản lý ngành quản lý trực tiếp thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà
nước. Ví dụ, tại Thụy Điển, Bộ Y tế và Các vấn đề xã hội có một vụ chuyên trách giúp
Bộ trưởng thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với các DNNN, phần
vốn nhà nước tại các doanh nghiệp có mục tiêu liên quan đến chính trị - y tế, xã hội.
Tương tự như vậy, Bộ Văn hoá có một vụ chuyên trách giúp Bộ trưởng thực hiện chức
năng đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với các DNNN, phần vốn nhà nước tại các
doanh nghiệp có mục tiêu liên quan đến chính trị
- văn hoá; Bộ Môi trường có một vụ chuyên trách chuyên trách giúp Bộ trưởng thực
hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước, phần vốn nhà nước tại các doanh
nghiệp có mục tiêu liên quan về môi trường.
Trong trường hợp khu vực DNNN có quy mô không quá lớn, số lượng không
nhiều, hoạt động tập trung trong một số ngành lĩnh vực thì việc thiết lập mô hình
một cơ quan, tổ chức chuyên trách thực hiện tập trung chức năng đại diện chủ sở
hữu nhà nước đối với toàn bộ khu vực DNNN sẽ không quá phức tạp. Ví dụ trường
hợp của Indonesia, việc thành lập và giao cho Bộ DNNN thực hiện chức năng đại
diện chủ sở hữu nhà nước đối với toàn bộ khu vực DNNN được cho là thành công
khi số lượng DNNN giảm từ 557 doanh nghiệp (1960) xuống còn khoảng 140
doanh nghiệp trong giai đoạn 2004 -2012 (BUMN, 2014).
Trong trường hợp khu vực DNNN có quy mô còn lớn và đa dạng về ngành
nghề, lĩnh vực hoạt động thì việc thiết lập mô hình một cơ quan thực hiện chức năng
đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với toàn bộ khu vực DNNN sẽ khá phức tạp. Ví
dụ Trung Quốc, khi số lượng DNNN giảm mạnh từ 262.000 (1997) xuống còn
116.000 (2004), tạo tiền đề thành lập Uỷ ban Giám sát, quản lý tài sản nhà nước -
7

SASAC (Naughton, 2010);. Tuy nhiên, do số lượng DNNN vẫn còn rất lớn và mục
tiêu, quy mô, phạm vi hoạt động tại các vùng miền khác nhau nên Trung Quốc phải
thiết lập hệ thống SASAC, bao gồm 01 SASAC ở cấp Trung ương, 31 SASAC ở
cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương và 331 SASAC ở các cấp thấp hơn. Trong
đó, SASAC Trung ương quản lý DNNN, phần vốn và tài sản nhà nước tại các doanh
nghiệp thuộc cấp Trung ương; tương tự như vậy đối SASAC cấp tỉnh/thành phố trực
thuộc trung ương và SASAC ở cấp địa khu, huyện.
Trường hợp của Nam Phi cho thấy, với quy mô 662 DNNN nhưng chỉ có một
cơ quan chuyên trách thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước của Nam
Phi nên đã dẫn đến quá tải và thất bại trong quản lý. Kinh nghiệm cho thấy, mô hình
một cơ quan chuyên trách chỉ phù hợp với quy mô khoảng 100 DNNN. Đối với
những quốc gia có số lượng DNNN lớn, cần phải phân chia theo vùng miền hay một
phương thức khác để đảm bảo hiệu quả quản lý.
1.1.2. Các mô hình quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp
Cho đến nay, có một số mô hình thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu
nhà nước chủ yếu sau đã được các quốc gia lựa chọn và vận hành: (i) mô hình phi
tập trung (decentralized model) được áp dụng ở Braxin, Hàn Quốc,…; (ii) mô hình
song trùng (dual model) được áp dụng ở Cộng hòa Séc, Mexico,… (iii) mô hình tập
trung (centralized model) được áp dụng ở Trung Quốc, Indonesia, Singapore, một
số nước ở Bắc Âu,...
Các mô hình trên đều có những ưu điểm và hạn chế về tổ chức và trong hoạt
động. Vì vậy, tùy theo các điều kiện, bối cảnh lịch sử, thể chế; mục tiêu, tính chất hoặc
động của các DNNN; quy mô, số lượng các DNNN trong nền kinh tế của mỗi quốc gia
như đã nêu ở trên mà các mô hình thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước
khác nhau được lựa chọn. Tuy nhiên, qua quá trình phát triển và từ kinh nghiệm thực
tiễn, mô hình thực hiện tập trung chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước đang dần trở
thành xu thế, ngày càng được nhiều các quốc gia lựa chọn do có nhiều ưu điểm và phù
hợp hơn về quản trị doanh nghiệp hiện đại so với các mô hình
8

khác. Mô hình thực hiện tập trung chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước có thể
được tổ chức dưới hình thức tổ chức, cơ quan nhà nước hoặc doanh nghiệp.
Trên thực tế, mô hình tập trung thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà
nước đối với các DNNN và phần vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp có thể
được tổ chức dưới 2 hình thức chủ yếu sau: (i) một tổ chức, cơ quan nhà nước
(trường hợp Bộ DNNN ở Indonesia hoặc SASAC ở Trung Quốc và trường hợp
cục/vụ thuộc bộ ở các nước Bắc Âu, Đức,…); hoặc (ii) dưới hình thức một doanh
nghiệp (trường hợp Temasek ở Singapore hoặc Khazanah ở Malaysia,…).
1.1.2.1. Mô hình tổ chức dưới hình thức tổ chức, cơ quan Nhà nước.
Mô hình cơ quan chuyên trách chủ sở hữu nhà nước có thể được tổ chức dưới
hình thức tổ chức, cơ quan nhà nước và bao gồm hai hình thức chủ yếu sau: (i) bộ
hoặc cơ quan cấp bộ; và (ii) đơn vị thuộc Bộ.
(i). Mô hình bộ hoặc cơ quan cấp bộ
Qua quá trình phát triển và từ kinh nghiệm thực tiễn, mô hình thực hiện tập
trung chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước vào một tổ chức đầu tư kinh doanh
vốn nhà nước hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp đang dần trở thành xu thế,
ngày càng được nhiều các quốc gia lựa chọn do có nhiều ưu điểm và phù hợp hơn
về quản trị doanh nghiệp hiện đại so với các mô hình khác.
(ii). Mô hình đơn vị thuộc bộ
Hình thức một đơn vị chuyên trách thuộc bộ được sử dụng phổ biến hơn là
thiết lập một bộ hoặc một cơ quan hoặc hệ thống cơ quan mới. Theo đó, một đơn vị
thuộc Bộ Tài chính hoặc thuộc các Bộ quản lý ngành được thành lập để thực hiện
chức năng đại diện chủ sở hữu - hình thức này được áp dụng tại một số nước Bắc
Âu (Thụy Điển, Na uy), Đức, Nam Phi,…
Trước thời điểm áp dụng mô hình này (năm 1998 đối với Thụy Điển và 2001
đối với Nauy), các nước này đều áp dụng mô hình phân tán thực hiện chức năng chủ sở
hữu nhà nước. Ở mô hình do một đơn vị chuyên trách thuộc bộ thực hiện chức
9

năng đại diện chủ sở hữu đối với DNNN, Quốc hội phê chuẩn cơ chế thực hiện
quyền quyết định đầu tư thành lập và thay đổi cơ cấu sở hữu do Chính phủ trình (cơ
quan đại diện chuẩn bị); Hội đồng quản trị thực hiện quyền quyết định các hoạt
động quản lý của doanh nghiệp, chủ sở hữu không có quyền can thiệp vào các hoạt
động của doanh nghiệp nhưng có quyền quyết định cơ chế hoạt động của Hội đồng
quản trị. Việc quyết định cơ chế hoạt động của Hội đồng quản trị được thể hiện
bằng một bản thoả thuận dài hạn. Nội dung của Bản thoả thuận quy định rõ: Mục
tiêu hoạt động của doanh nghiệp (bao gồm cả các mục tiêu tài chính) và mục đích
của các hoạt động đó mà Hội đồng quản trị phải tuân thủ trong quá trình quản lý;
nghĩa vụ của Hội đồng quản trị và từng thành viên của Hội đồng quản trị nhằm quản
lý vốn do Chính phủ và những người đóng thuế đã đầu tư vào công ty; những vấn
đề quan trọng của doanh nghiệp mà Hội đồng quản trị phải xin ý kiến cơ quan đại
diện chủ sở hữu nhà nước - Cục Quản lý DNNN trước khi quyết định. Hàng năm,
Cục Quản lý DNNN sẽ tiến hành đánh giá hoạt động của Hội đồng quản trị của
DNNN thuộc Bộ trên một số khía cạnh như: cống hiến của từng thành viên cho hoạt
động của Hội đồng quản trị; kết quả quản lý của toàn bộ Hội đồng quản trị so với
mục tiêu đầu năm; kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp so với mục tiêu
đầu năm;... Kết quả đánh giá được trình lên Bộ trưởng làm căn cứ để tái bổ nhiệm
hoặc miễn nhiệm. Ngoài ra, Chính phủ còn ban hành các văn bản quy định về chế
độ báo cáo, thống kê đối với các loại hình DNNN cũng như yêu cầu Bộ trưởng phải
xây dựng Báo cáo sở hữu nhà nước.
Khu vực DNNN tại các nước Bắc Âu vẫn chiếm tỷ trọng khá lớn. Ví dụ, năm
2001, cổ phần của Chính phủ Thụy Điển tại khu vực kinh doanh chiếm tới khoảng
25% tổng số cổ phần tại các doanh nghiệp. Năm 2010, Thụy Điển có 60 DNNN;
trong đó, Chính phủ sở hữu toàn bộ vốn điều lệ tại 46 doanh nghiệp và nắm phần
vốn chi phối tại 14 doanh nghiệp với tổng giá trị tài sản khoảng 236 tỷ USD, doanh
thu khoảng 56,5 tỷ USD, lợi nhuận trước thuế khoảng 9,97 tỷ USD và khoảng
190.000 lao động (chiếm khoảng 4% tổng số lao động), cổ tức trả cho Nhà nước là
hơn 5,76 tỷ USD.
10

Tuy nhiên, việc các bộ thực hiện chuyên trách chức năng đại diện chủ sở
hữu, cổ đông, thành viên nhà nước tại doanh nghiệp có vốn nhà nước hoạt động
trong phạm vi ngành, lĩnh vực mình quản lý đã bộc lộ nhiều bất cập. Vì vậy, Chính
phủ Thụy Điển có xu hướng chuyển dần việc thực hiện chức năng đại diện chủ sở
hữu, cổ đông, thành viên nhà nước tại các doanh nghiệp hoạt động thương mại về
một cơ quan nhà nước (dự kiến là Bộ Tài chính). Đây là những doanh nghiệp hoạt
động đơn thuần vì mục tiêu lợi nhuận, hoạt động trong môi trường thị trường cạnh
tranh được mở cửa hoàn toàn với sự tham gia của các doanh nghiệp tư nhân, các
doanh nghiệp nước ngoài. Những doanh nghiệp được giao thực hiện mục tiêu chính
trị - xã hội, thực hiện chính sách ngành và thị trường chưa mở cửa hoàn toàn sẽ tiếp
tục do các Bộ Công nghiệp, Năng lượng và Truyền thông, Bộ Y tế và Các vấn đề xã
hội, Bộ Văn hóa thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước.
1.1.2.2. Mô hình tổ chức dưới hình thức doanh nghiệp
Mô hình tập trung dưới hình thức doanh nghiệp cũng được một số nước thiết
lập để giám sát và quản lý DNNN. Những doanh nghiệp này có tư cách pháp lý độc
lập và có bộ máy quản trị riêng.
Hình thức này có hai biến thể là công ty nắm vốn (holding company) và công
ty đầu tư (investment company). Trong đó, hình thức công ty nắm vốn thường được
giao chịu trách nhiệm quản lý tài sản trong danh mục đầu tư (hình thức này được áp
dụng tại một số nước như Hungary, Mozambique, Peru, Bhutan,…). Hình thức công
ty đầu tư được các nước mới nổi và một số nước phát triển có năng lực thể chế khá
tốt và hoàn chỉnh áp dụng như trường hợp của Tập đoàn Temasek (Singapore) và
Tập đoàn Khazanah (Malaysia).
- Trường hợp Temasek (Singapore): Temasek là tổ chức kinh doanh vốn đầu tư
nhà nước hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp. Temasek, bên cạnh Tổng công ty
Đầu tư vốn của Chính phủ (CIIC), được Chính phủ Singapore cấp vốn để đầu tư vào
các doanh nghiệp khác. Việc cấp vốn cho hai doanh nghiệp này được thực hiện thông
qua Bộ Tài chính trên cơ sở dự toán đầu tư vốn đã được Quốc hội phê chuẩn.
11

Ví dụ năm 2008 Temasek đã được cấp 10 tỷ đô la Singapore từ Bộ Tài chính. Ngoài
đặc điểm là tập đoàn do Nhà nước đầu tư vốn, Temasek hoạt động như một tập đoàn
tư nhân và được khẳng định là một nhà đầu tư và một cổ đông năng động. Tổng
danh mục vốn đầu tư của Temasek đến 31/3/2014 là 223 tỷ đô la Singapore, tăng
hơn 2 lần so với năm 2004 (90 tỷ S$). 31% số vốn được đầu tư tại Singapore, 41%
tại các nước Châu Á (riêng Trung Quốc là 25%) và 28% là tại các khu vực khác trên
toàn thế giới. Vốn chủ sở hữu (shareholder equity) đạt 187 tỷ đô la Singapore năm
2014, tăng gần 3 lần so với năm 2004 (65 tỷ S$).
- Trường hợp Khzanah, Malaysia: Khzanah là tổ chức đầu tư vốn nhà nước
có cơ cấu gồm công ty mẹ (Khazanah Nasional Berhad), các công ty con và các
công ty có cổ phần, vốn góp của công ty mẹ. Khazanah Nasional Berhad được giao
thực hiện các chức năng, nhiệm vụ: (i) quản lý các khoản vốn đầu tư do Chính phủ
Malaysia giao; (ii) thực hiện các khoản đầu tư mới trong các ngành, lĩnh vực mang
tính chiến lược, lĩnh vực công nghệ cao và tìm kiếm các khoản đầu tư chiến lược ở
nước ngoài; (iii) quản lý có hiệu quả vốn, tài sản của Chính phủ Malaysia tại các
doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp khác (trừ Tập đoàn Petronas và một số
DNNN do Chính phủ trực tiếp quản lý). Khazanah Nasional Berhad có cơ cấu gồm
Hội đồng quản trị, Ban kiểm toán, Ban Điều hành, Tổng giám đốc và các ban
chuyên môn: Tài chính và Quản trị, Đầu tư và giám sát và Phòng thư ký và pháp
chế. Công ty mẹ thực hiện các quyền và nghĩa vụ cổ đông tại các công ty quy định
tại Luật Công ty.
Hiện nay, Khazanah Nasional Berhad là cổ đông chi phối của 9 công ty chiến
lược quốc gia: Tenaga Nasional, Telekom Malaysia, Proton, Tập đoàn UEM, Plus,
Ngân hàng RHB, Malaysia Airports, PMB và Malaysia Airlines. Khazanah cũng là
nhà đầu tư chủ yếu trong các ngành, lĩnh vực chiến lược như: cơ sở hạ tầng, dịch vụ
công cộng, dịch vụ tài chính, hàng không, công nghệ và truyền thông. Các tài sản do
Công ty quản lý có giá trị khoảng trên 50 tỷ Ringit (tương đương khoảng 12 tỷ
USD). Các công ty mà Khazanah Nasional Berhad là cổ đông đa số có nguồn vốn
trên 200 tỷ Ringit, chiếm 1/3 thị trường vốn của Malaysia.
12

Qua quá trình phát triển và từ kinh nghiệm thực tiễn, mô hình thực hiện tập
trung chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước vào một tổ chức đầu tư kinh doanh
vốn nhà nước hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp đang dần trở thành xu thế,
ngày càng được nhiều các quốc gia lựa chọn do có nhiều ưu điểm và phù hợp hơn
về quản trị doanh nghiệp hiện đại so với các mô hình khác.
1.1.3. Kinh nghiệm tại một số nước và bài học đối với Việt Nam
1.1.3.1. Mô hình quản lý vốn nhà nước thông qua Cơ quan hành chính tại Trung
Quốc và bài học đối với Việt Nam
Uỷ ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước (SASAC) được Trung quốc
thành lập năm 2003 để trực tiếp quản lý 198 DNNN lớn thuộc lĩnh vực phi tài
chính. Bên cạnh việc thành lập SASAC ở Trung ương, Chính phủ Trung quốc còn
cho phép thành lập các tổ chức tương tự SASAC trực thuộc chính quyền địa phương
để quản lý tới 1030 DNNN lớn của địa phương. Đến nay số lượng doanh nghiệp do
SASAC quản lý đã được thu gọn từ 198 xuống còn 148 doanh nghiệp.
SASAC là một cơ quan ngang bộ với chủ tịch SASAC là do Chính phủ bổ
nhiệm. Chủ tịch SASAC được tham dự các buổi họp Chính phủ nhưng không được
phát biểu tại các buổi họp này.
Mục tiêu của SASAC là định hướng và thúc đẩy quá trình cải cách DNNN và
tăng cường việc quản lý tài sản Nhà nước.
- Với vị thế là cơ quản quản lý hành chính Nhà nước, SASAC có chức năng
soạn thảo văn bản pháp quy về cải cách và quản lý tài sản nhà nước; chỉ đạo công
tác quản lý tài sản nhà nước tại địa phương.
- Với vị thế là cơ quan quản lý và giám sát doanh nghiệp, SASAC thực hiện bổ
nhiệm và miễn nhiệm các lãnh đạo cấp cao của doanh nghiệp, đánh giá hoạt động của
các cán bộ này theo thủ tục pháp lý và thưởng/phạt đối với lãnh đạo doanh nghiệp; và
gần đây là thiết lập hệ thống lựa chọn giám đốc điều hành doanh nghiệp theo yêu cầu
của hệ thống kinh tế thị trường XHCN và hệ thống doanh nghiệp hiện đại.
13

Giám sát và quản lý việc bản toàn và gia tăng giá trị tài sản nhà nước thuộc
sự giám sát của SASAC thông qua hoạt động thống kê và kiểm toán. Cử các tổ/ban
giám sát đến một số doanh nghiệp lớn để thay mặt nhà nước thực hiện việc giám sát
hoạt động của doanh nghiệp.
- Với vị thế là một nhà đầu tư của Chính phủ, SASAC thực hiện các chính
sách đầu tư của mình vào doanh nghiệp và thông qua chính sách cải cách doanh
nghiệp của mình. Các SASAC địa phương cũng được trao quyền sử dụng lợi từ
DNNN địa phương để thực hiện những dự án đầu tư của địa phương
Như vậy, có thể thấy mô hình SASAC giống như một “siêu bộ”, quản lý các
DNNN về mọi mặt (hoạt động, nhân sự và vốn).
Sau khi thành lập SASAC, vị thế độc quyền của DNNN ở Trung Quốc tăng
lên rõ rệt. Trong khi DNNN trung ương nắm giữ độc quyền ở một số ngành có thể
lý giải từ mục tiêu chiến lược quốc gia thì các DNNN địa phương cũng trở nên độc
quyền hơn và nắm giữ chủ yếu đối với các lĩnh vực về khai thác tài nguyên của địa
phương.
Việc SASAC quản lý quá nhiều mặt đối với doanh nghiệp có thể đã không
tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động trong quá trình hoạt động của mình. Do
vậy, để tăng cường hiệu quả quản lý DNNN, hiện nay SASAC cũng đang đi theo
hướng thông lệ quốc tế qua việc hình thành các hội đồng quản trị của các doanh
nghiệp. Một phần định hướng đổi mới của SASAC là căn cứ trên định hướng mô
hình như Temasek của Singapore. Có thể đánh giá về mặt này Việt Nam đã đi trước
Trung quốc.
1.1.3.2. Mô hình Tập đoàn đầu tư vốn Nhà nước tại Temasek (Singapore),
Khazanah (Malaysia) và bài học đối với Việt Nam
Tại Malaysia có mô hình Công ty Khazanah, Singapore có mô hình Công ty
Temasek. Hai Công ty này là các Công ty có chức năng là nhà đầu tư nhà nước tại
doanh nghiệp. Temasek và Khazanah không can thiệp vào hoạt động của doanh
14

nghiệp mà chỉ đóng vai trò như một cổ đông tại doanh nghiệp đó, bình đẳng với các
cổ đông khác và thực hiện quyền cổ đông của mình theo các quy định của pháp luật.
Mục tiêu Chiến lược của Khazanah là trở thành một “Nhà đầu tư chiến lược
hàng đầu tạo ra được giá trị bền vững cho một quốc gia Malaysia có năng lực cạnh
tranh quốc tế”. Trọng tâm hoạt động của Khazanah vẫn là nhiệm vụ cơ cấu lại các
doanh nghiệp Nhà nước. Từ năm 2006 có thêm việc đầu tư phát triển đặc khu kinh
tế Iskanda (phía Nam Malaysia giáp với Singapore). Trong chuyển đổi DNNN,
Khazanah tập trung vào quản trị “vốn nhân lực”, bộ máy lãnh đạo quản trị, điều
hành năng động. Khazanah đóng vai trò tiên phong cho việc thúc đẩy quá trình cổ
phần hóa các công ty nhà nước thành các doanh nghiệp hiệu quả cao, qua đó tại ra
sự chuẩn bị tốt hơn cho việc mở rộng tự do hóa môi trường kinh doanh.
Chương trình chuyển đổi công ty nhà nước là một phần trong nỗ lực mà
chính phủ Malaysia đang thực hiện nhằm định hướng cho sự phát triển và tăng
trưởng của nền kinh tế quốc gia (chương trình được bắt đầu từ năm 2004 và dự kiến
hoàn thành vào năm 2015).
Trong khi đó mục tiêu chiến lược của Temasek hiện nay được đặt ra là “Tạo
ra và tối đa hóa thu nhập bền vững dành cho cổ đông với vai trò là một nhà đầu tư
và cổ đông năng động tại các doanh nghiệp thành công” (SCIC, 2010).
Vào những năm 80, Temasek cũng tập trung vào tư nhân hóa và thoái vốn
nhà nước nhưng hiện nay đã hoàn thành nhiệm vụ này và hoạt động hoàn toàn trên
cơ sở thương mại và tập trung vào việc tạo ra giá trị trong dài hạn. Đầu tư của
Temasek hiện vẫn đang tập trung vào đầu tư trong khu vực và đạt mục tiêu sẽ phát
triển thành tập đoàn toàn cầu với trọng tâm là Châu Á.
Trọng tâm chiến lược của Temasek được thực hiện thông qua việc xây dựng
các “doanh nghiệp thành công”. Phát triển tập trung vào sự quản trị và đầu tư năng
động hiệu quả tại các Công ty mà Temasek có cổ phần. Mục tiêu của Temasek
nhằm khuyến khích các Công ty thành viên kinh doanh thành công và tạo tiếng
15

vang trên phạm vi quốc tế. Temasek tiến hành cải tổ, thoái đầu tư hay đầu tư vào
các công ty nếu như thấy được cơ hội phát triển hay thực hiện tăng giá trị.
Cả Temasek và Khazanah hiện nay đều có cổ phần tại các doanh nghiệp lớn,
có tỷ trọng vốn nhà nước lớn. Ví dụ: Temasek quản lý công ty viễn thông Singtel,
hãng hàng không Singapore Airlines, … Các công ty này áp dụng các công nghệ
quản trị tiên tiến để thực hiện chức năng tư vấn cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư
nhà nước. Ngoài ra, các công ty này còn mở rộng đầu tư ra thị trường nước ngoài,
đặc biệt là Temasek. Hiện nay, Temasek, Khazanah đang được coi là mô hình quản
lý vốn nhà nước thành công nhất ở Châu Á.
1.1.3.3. Công ty Kinh doanh tài sản nhà nước (SDIC) tại Trung Quốc
Nhằm mục tiêu tách chức năng quản lý kinh tế - xã hội và quyền sở hữu tài
sản nhà nước, Quốc vụ viện (Chính phủ) Trung quốc đã thành lập SDIC vào năm
1995 với mục tiêu chuyển đổi phương thức quản lý tài sản nhà nước từ các cơ quan
chủ quản sang hình thức công ty kinh doanh tài sản. Đây là loại hình công ty Nhà
nước đặc biệt do Trung Quốc thành lập, SDIC thực hiện chức năng đại diện chủ sở
hữu Nhà nước tại các doanh nghiệp.
Theo yêu cầu của các chiến lược kinh tế quốc gia, các chính sách phát triển
ngành và các kế hoạch phát triển vùng, SDIC có nhiệm vụ tham gia góp vốn, đầu tư
vào lĩnh vực cơ bản là công nghiệp, dịch vụ tài chính và công nghệ.
SDIC hoạt động theo mô hình tập đoàn mẹ và các công ty con. Chủ tịch
SDIC kiêm tổng giám đốc và chịu trách nhiệm trực tiếp trước Thủ tướng.
Hiện nay đầu tư vào công nghiệp của SDIC chủ yếu tập trung vào các ngành
điện, than, cảng, tàu biển, phân bón hóa học và các lĩnh vực cơ bản hoặc các lĩnh
vực dựa vào tài nguyên cũng như các ngành công nghệ cao. Trong lĩnh vực tài
chính, SDIC đã tiếp cận các công ty tín thác và đầu tư, các công ty chứng khoán,
các công ty quản lý quỹ và các ngân hàng mà SDIC có cổ phần hoặc cổ phần kiểm
soát. Các dịch vụ tư vấn chủ yếu liên quan đến lĩnh vực đầu tư, cơ khí, quản lý và
16

giám sát. Quản lý tài sản của SDIC đang chủ động hướng đến việc hợp nhất hoặc tái
cơ cấu các doanh nghiệp trung ương.
1.1.3.4. Bài học cơ bản rút ra đối với Việt Nam
Bài học cơ bản thứ nhất có thể rut ra đối với Việt Nam là cần thiết phải tách
DNNN khỏi những ảnh hưởng chính trị và hành chính không đúng để DNNN có thể
tập trung vào mục tiêu tối đa hóa giá trị tài sản của cổ đông. Sự phân biệt rõ ràng
giữa quyền sở hữu nhà nước với các quyền kinh tế khác (ví dụ quyền quản lý) là hết
sức cần thiết. Biện pháp nhằm tách chức năng sở hữu nhàc nước khỏi các chức năng
khác là thành lập một cơ quan nhà nước duy nhất chuyên thực hiện quyền sở hữu
nhà nước (Cơ quan sở hữu). Đặc biệt, nhà nước cần trao cho Cơ quan sở hữu những
quyền hạn và trách nhiệm cụ thể nhằm giải quyết tình trạng phân tán về quyền hạn
và manh mún về trách nhiệm trong việc quản lý DNNN.
Bài học thứ hai là cơ quản chủ sở hữu phải mang tính thương mại và chuyên
nghiệp. Trách nhiệm của Cơ quan sở hữu chỉ nên giới hạn trong phạm vi những
DNNN hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận. Nếu cơ quan sở hữu phải chịu trách nhiệm
đối với cả tài sản của tổ chức phi lợi nhuận, tài sản nhà nước nằm ở cơ quan chính
phủ và “các đơn vị dịch vụ công cộng” thì sẽ không thể thực hiện được mục tiêu
quản lý hữu hiệu đối với DNNN. Các hoạt động phi lợi nhuận mà doanh nghiệp
phải thực hiện nếu có phải được nhà nước bù đắp cho các tổn thất phát sinh.
Bài học thứ ba là quyền lợi của cổ đông nhà nước tại các doanh nghiệp cần
được thực hiện thông qua cơ chế thông thường, đó là tổ chức đại hội cổ đông hàng
năm và cử đại diện tham gia HĐQT của DNNN. Các quyền lợi khác của nhà nước
không liên quan tới cổ đông cần được thực hiện thông qua các kênh pháp luật hành
chính hoặc thương mại thích hợp. Quá trình thực hiện quyền chủ sở hữu đòi hỏi Cơ
quan sở hữu phải cử đại diện đủ tiêu chuẩn tham gia HĐQT của DNNN và giám sát
việc thực hiện kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
Bài học thứ tư là việc cần tập trung vào việc cải cách quản trị doanh nghiệp đối
với công ty quản lý tài sản Nhà nước và các công ty thành viên. Khazanah thành
17

lập từ năm 1993 nhưng đến năm 2004, họ đã phải đặt lại vấn đề quản trị doanh
nghiệp và xây dựng một chiến lược tăng cường quản trị doanh nghiệp thông qua
việc xây dựng và ứng dụng một loạt các sổ tay về quản trị tại các công ty thành
viên. Temasek cũng khuyến khích các công ty thành viên áp dụng Chuẩn quản trị
doanh nghiệp được Chính phủ thông qua (3/2001). Sau khi chuẩn hóa được khung
quản trị, thì các doanh nghiệp chủ động và tự chủ hoạt động theo khung quản trị đó,
Temasek (cũng như Khazanah) không can thiệp vào hoạt động của doanh nghiệp mà
chỉ đóng vài trò như một cổ đông tại doanh nghiệp đó bình đẳng với các cổ đông
khác và thực hiện quyền cổ đông của mình theo các quy định của pháp luật.
Cơ quan sở hữu cần được tổ chức một cách gọn nhẹ, giảm thiểu số lượng
nhân viên để tránh trở thành một tổ chức hành chính quan liêu cồng kềnh. Ngoài ra,
Cơ quan sở hữu cũng cần nhấn mạnh việc thương mại hóa các hoạt động của mình,
ký hợp đồng với bên ngoài càng nhiều càng tốt để thực hiện chức năng giám sát và
tư vấn cho DNNN.
Để phù hợp với việc Nhà nước chỉ nắm giữ những doanh nghiệp then chốt,
quy mô danh mục các công ty do Nhà nước nắm giữ không nên quá lớn.
Về chế độ đãi ngộ, để cơ quan sở hữu mang tính thương mại và chuyên
nghiệp, nhân viên làm việc cho Cơ quan sở hữu phải là những nhân viên chuyên
nghiệp làm việc chuyên trách, được hưởng chế độ đãi ngộ theo cơ chế thị trường.
Tóm lại: mỗi mô hình quản lý được xây dựng từ đặc thù riêng của từng quốc
gia nên khó có thể đánh giá mô hình này tốt hơn mô hình kia. Tuy nhiên, qua thực
tế hoạt động của hai mô hình quản lý và các bài học rút ra từ việc thực tế triển khai
các mô hình của các nước trên Thế giới nêu trên có thể thấy mô hình giao cho
doanh nghiệp thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước sẽ tách bạch rõ
hơn vai trò hoạch định chính sách kinh tế của Chính phủ ra khỏi vai trò sở hữu tài
sản của Nhà nước, các doan nghiệp có vốn nhà nước sẽ hoạt động với hiệu quả hoạt
động cao hơn và việc kiểm soát cũng rõ ràng, minh bạch hơn. Trên cơ sở thực tế
này, Việt Nam đã lựa chọn chuyển đổi từ mô hình cơ quan hành chính bộ ngành
18

sang mô hình doanh nghiệp là đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước thông qua việc
thành lập SCIC.
1.2. Mô hình quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp
1.2.1. Mô hình quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp của Việt Nam
Hiện nay ở nhiều nước trên thế giới nhà nước vẫn đầu tư vào kinh doanh, vẫn
còn tồn tại doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên mô hình quản lý doanh nghiệp nhà
nước, quản lý vốn nhà nước đầu tư vào kinh doanh của các nước lại không đồng
nhất. Tùy theo trình độ phát triển của nền kinh tế, trình độ quản lý nền kinh tế, quản
lý xã hội; lịch sử hình thành và phát triển doanh nghiệp nhà nước; số lượng doanh
nghiệp nhà nước... mà mỗi nước có mô hình quản lý doanh nghiệp nhà nước, quản
lý vốn nhà nước đầu tư vào kinh doanh khác nhau. Có thể nói không nước nào
giống nước nào. Qua nghiên cứu, hiện nay Việt Nam có hai mô hình quản lý doanh
nghiệp nhà nước phổ biến như sau:
1.2.1.1. Mô hình quản lý vốn phân tán
Mô hình quản lý phân tán là mô hình phân cấp quản lý vốn nhà nước từ Thủ
tướng Chính phủ, các Bộ quản lý ngành, UBND cấp tỉnh. Mô hình quản lý này có
đặc điểm như sau:
Thứ nhất, cơ chế cơ quan chủ quản là các Bộ, ngành, UBND cấp tỉnh không
cho phép tách bạch giữa chức năng quản lý Nhà nước và chức năng quản lý kinh
doanh. Đây là vấn đề đã được nêu trong rất nhiều nghị quyết, hội nghị, hội thảo.
Nhưng đến nay chưa có hướng giải quyết và sẽ không giải quyết được nếu vẫn giữ
mô hình hiện tại.
Thứ hai, cơ chế chủ quản như hiện nay đã biến các DNNN thành "cánh tay
nối dài" của các cơ quan hành chính gồm các Bộ và UBND cấp tỉnh. Từ đó, yêu cầu
công khai, minh bạch sẽ chỉ là quy định trên giấy. Không ngẫu nhiên mà một số tổ
chức tài chính quốc tế như WB, ADB...khi cho Việt Nam vay vốn thực hiện dự án
19

đã đặt điều kiện: Những DN thuộc sự quản lý của chủ đầu tư (là các Bộ, Ngành,
UBND cấp tỉnh) không được tham gia đấu thầu.
Thứ ba, cơ chế chủ quản hiện nay đã tạo ra những "doanh nhân bất đắc dĩ"
khi giao cho Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ tịch UBND cấp tỉnh làm đại
diện vốn Nhà nước tại DN. Đó là những quan chức, những chính khách không thể
đủ điều kiện để trở thành doanh nhân ít nhất là về mặt thời gian.
Thứ tư, do có những "doanh nhân bất đắc dĩ" là các quan chức, công tác
kiểm tra, thanh tra đối với các DNNN mà họ làm "đại diện chủ sở hữu" hầu như
không có kết quả. Việc rất nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra, kiểm toán đối với
Vinashin, Vinalies nhưng không phát hiện ra điều gì lớn là bằng chứng cụ thể và
sinh động.
Mô hình này khá phổ biến ở nhiều nước, chủ yếu là những nước thuộc hệ
thống xã hội chủ nghĩa trước đây và một số nước như Thụy Điển, Phần Lan... Việt
Nam hiện nay cũng đang áp dụng mô hình này. Đặc điểm của mô hình này là các cơ
quan quản lý nhà nước được phân công, phân cấp thực hiện quyền của chủ sở hữu
đối với doanh nghiệp nhà nước gồm cả cơ quan lập pháp (Quốc hội) cơ quan hành
pháp (Chính phủ). Tuy nhiên ở mỗi nước chức năng của mỗi cơ quan khác nhau. Ở
một số nước Quốc hội quyết định thành lập, quy định tỷ lệ vốn nhà nước trong
doanh nghiệp giám sát hoạt động của doanh nghiệp. Nhưng phần lớn các nước Quốc
hội chỉ giữ vai trò giám sát. Cơ quan hành pháp phân công, phân cấp thực hiện các
quyền của chủ sở hữu. Mỗi cơ quan có thể thực hiện một số quyền chủ sở hữu đối
với một doanh nghiệp như Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập doanh nghiệp,
bổ nhiệm người quản lý, điều hành doanh nghiệp; bộ Tài chính cấp vốn, giấm sát về
tài chính đối với doanh nghiệp; bộ quản lý ngành quyết định ngành nghề kinh
doanh, giám sát thực hiện hoạt động của doanh nghiệp. Cũng có thể một cơ quan
thực hiện toàn bộ các quyền của chủ sở hữu (bộ chủ quản).
Ở Việt Nam, tháng 10/1999, Chính phủ quyết định giải thể Tổng cục quản lý
vốn và tài sản nhà nước tại doanh nghiệp, thành lập Cục tài chính doanh nghiệp trực
20

thuộc Bộ tài chính thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tài chính đối với doanh
nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế và đại diện chủ sở hữu đối với số vốn nhà
nước đã đầu tư vào doanh nghiệp.
Dưới Cục tài chính doanh nghiệp, ở mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
có các Chi cục tài chính doanh nghiệp thuộc Sở tài chính vật giá. Cục tài chính doanh
nghiệp quản lý trực tiếp các doanh nghiệp nhà nước trung ương. Các doanh nghiệp nhà
nước địa phương chịu sự quản lý trực tiếp của các Chi cục tài chính doanh nghiệp thuộc
Sở tài chính - vật giá tỉnh, thành phố (Vũ Xuân Tiền, 2014).
1.2.1.2. Mô hình quản lý vốn tập trung
Mô hình quản lý tập trung là mô hình giao trách nhiệm đại diện quản lý vốn
nhà nước tại doanh nghiệp về một cơ quan của Chính phủ.
Tổ chức này thực hiện các chức năng của chủ sở hữu đối với doanh nghiệp
được giao quản lý, bao gồm cả doanh nghiệp có100% vốn nhà nước và doanh
nghiệp có một phần vốn nhà nước. Đối với doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước tổ
chức này là chủ sở hữu, có đầy đủ các quyền của chủ sở hữu theo pháp luật quy
định. Đối với doanh nghiệp có một phần vốn nhà nước tổ chức này là cổ đông,
người góp vốn, thực hiện các quyền của cổ đông, người góp vốn theo quy định của
pháp luật và điều lệ doanh nghiệp.
Tại Việt Nam, ngày 20/6/2005 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định
số 151/2005/QĐ-TTg thành lập SCIC và Quyết định số 152/2005/QĐ-TTg về phê
duyệt điều lệ và tổ chức hoạt động của SCIC. Theo đó, SCIC là một tổ chức tài
chính đặc biệt của Nhà nước, được thành lập để quản lý, đầu tư, kinh doanh vốn
Nhà nước tại doanh nghiệp và thực hiện chức năng đại diện chru sở hữu vốn Nhà
nước tại doanh nghiệp có vốn đầu tư của nhà nước.
1.2.2. Yêu cầu hoàn thiện mô hình quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp
Đứng ở giác độ Nhà nước, hội nhập là khai thác các khả năng của đối tác
nhằm tạo điều kiện để phát triển kinh tế của nước mình; ở giác độ doanh nghiệp,
21

thông qua hội nhập quốc tế mà có thêm thị trường để tiêu thụ sản phẩm, để tiếp thu
công nghệ tiên tiến, kỹ thuật hiện đại, kinh nghiệm quản lý khoa học của các đối tác
kinh doanh; ở giác độ người tiêu dùng, nhờ có hội nhập mà họ được đáp ứng tiêu
dùng tốt hơn, hàng hoá ngày càng đẹp hơn, chất lượng tốt hơn và giá rẻ hơn.
Quá trình hội nhập kinh tế với thế giới và khu vực phải thoả mãn các nguyên
tắc sau:
- Công bằng, tức là không phân biệt đối xử giữa các nước thành viên theo
quy chế tối huệ quốc (MFN). Nếu thành viên A được hưởng các ưu đãi này thì các
thành viên B, C, D… cũng được hưởng những ưu đãi đó nếu họ đều nằm trong tổ
chức thương mại thế giới (WTO). Ngoài ra, cần phải đối xử công bằng giữa hàng
hoá sản xuất trong nước với hàng nhập khẩu (đối xử quốc gia - National treatment)
- Tự do hoá liên tục, tức là mỗi nước chỉ được sử dụng công cụ bảo hộ chủ
yếu cho sản xuất trong nước của mình là thuế, mà thuế cũng phải giảm dần. Còn các
biện pháp phi thuế như giấy phép, quota,… đều không được sử dụng.Bên cạnh đó,
vấn đề tự do hoá phải được tiến hành một cách liên tục, tức là mức thuế chỉ có giảm
mà không có tăng.
- Minh bạch, tức là hệ thống luật pháp phải rõ ràng, các chính sách liên
quan đến thương mại phải được công khai hoá cho mọi người đều biết, luật lệ làm
ăn phải phù hợp với thông lệ quốc tế,…
- Có đi có lại, bình đẳng và có đi có lại là thông lệ chung trong quan hệ
kinh tế quốc tế đã có từ lâu, nhưng điều đáng nói ở đây là quyền được “tự vệ”, được
“trả đũa” của một nước khi nước đó bị hàng nhập khẩu của một nước khác đe doạ
thái quá hoặc bị các biện pháp phân biệt đối xử gây tổn hại.
Như vậy, xu thế toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế quốc tế là một xu hướng tất
yếu. Bất cứ một quốc gia nào muốn phát triển kinh tế đều không thể là người đứng
ngoài cuộc. Trong đó, hơn ai hết, doanh nghiệp mà đứng đầu là các DNNN chính là
chủ thể để thực hiện quá trình hội nhập, là động lực hết sức quan trọng và then chốt
góp phần quyết định sự thành công của quá trình này (Hoàng Thị Chỉnh, 2010).
22

Vì vậy, mô hình quản lý vốn nhà nước cũng cần phải hoàn thiện hơn để phù
hợp với quá trình hội nhập kinh tế thế giới của Việt Nam. Qua nghiên cứu các bài
viết về kinh nghiệm quốc tế cũng như các bài viết của các học giả về mô hình quản
lý vốn nhà nước, thì Việt Nam cần thực hiện một số việc sau đây để dần hoàn thiện
mô hình quản lý vốn nhà nước:
1.2.2.1. Từ bỏ mô hình quản lý phân tán hướng tới mô hình quản lý tập trung
Qua ngiên cứu kinh nghiệm quốc tế, có thể thấy phương thức quản lý vốn
nhà nước ở Việt Nam giao cho một cơ quan do Chính phủ thành lập đại diện chủ sở
hữu vốn nhà nước tại các doanh nghiệp là đúng hướng, phù hợp với xu thế về quản
lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trên thế giới. Việc xoá bỏ sự can thiệp của cơ
quan hành chính vào hoạt động doanh nghiệp là phù hợp với các cam kết hội nhập
khi Việt Nam tham gia các tổ chức thương mại quốc tế, nhằm tập trung việc quản lý
và kinh doanh vốn nhà nước và tạo ra tổ chức tài chính tầm quốc gia, có năng lực
cạnh tranh quốc tế như nhiều nước đã làm thời gian qua.
1.2.2.2. Cần tách bạch chức năng quản lý nhà nước với chức năng quản lý của chủ
sở hữu đối với doanh nghiệp nhà nước
Từ 1/7/2010, toàn bộ các DNNN Việt Nam phải chuyển thành công ty cổ
phần, công ty TNHH hoạt động theo Luật Doanh nghiệp. DNNN phải cạnh tranh
bình đẳng với các doanh nghiệp khác. Điều đó đòi hỏi chủ sở hữu nhà nước phải
hoạt động như những chủ sở hữu đích thực và chuyên nghiệp tương tự như các chủ
sở hữu khác, tạo điều kiện cho DNNN hoạt động một cách tự chủ theo quy định của
pháp luật, có hiệu quả cao và phù hợp với các yêu cầu của các cam kết hội nhập
kinh tế quốc tế của Việt Nam trong đó có các cam kết khi gia nhập Tổ chức Thương
mại thế giới (WTO).
Hơn nữa, nhiều đối tác quốc tế vẫn chưa công nhận Việt Nam có nền kinh tế
thị trường đầy đủ. Một trong những lý do đó là vấn đề liên quan đến khu vực
DNNN. Mặc dù đã có những bước cải cách, đổi mới không ngừng về khung pháp lý
và cơ chế, chính sách đối với các DNNN trong nhiều năm qua và điều chỉnh vai trò
23

của Nhà nước trong nền kinh tế. Tuy nhiên hiện nay các cơ quan quản lý nhà nước
Việt Nam (Chính phủ, các bộ, UBND cấp tỉnh) vẫn đồng thời làm đại diện chủ sở
hữu DNNN. Điều này dẫn đến lẫn lộn giữa vai trò quản lý hành chính với vai trò
chủ sở hữu của nhiều cơ quan nhà nước. Hậu quả là quản lý nhà nước đối với
DNNN bị méo mó, tạo ra sự phân biệt đối xử giữa DNNN với doanh nghiệp ngoài
nhà nước. Bộ máy và cán bộ quản lý nhà nước không chuyên nghiệp, vừa không
đáp ứng mục tiêu thiết lập một nền hành chính chuyên nghiệp, vừa không hiệu quả
trong quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh của DNNN.
Với cơ chế hiện nay, chưa cho thấy sự phân biệt và làm rõ đâu là quyền hạn của
cơ quan quản lý nhà nước, đâu là quyền tự chủ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Từ khi chuyển sang kinh tế thị trường nhiều thành phần, bắt đầu xuất hiện
ngày càng nhiều doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Đối với các doanh nghiệp này,
đương nhiên các cơ quan nhà nước chỉ quản lý về mặt hành chính nhà nước, trong
khi đó, với tư cách chủ quản, vẫn quản lý hoạt động kinh doanh đối với các doanh
nghiệp nhà nước trực thuộc. Hệ quả khó tránh là xuất hiện tình trạng phân biệt đối
xử giữa các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác nhau.
Mặt khác, trong điều kiện cạnh tranh gay gắt của kinh tế thị trường và hội
nhập quốc tế, chức năng quản lý nhà nước và quản lý kinh doanh ngày càng trở nên
phức tạp, đòi hỏi các cơ quan quản lý phải chuyên nghiệp hơn. Do đó, việc tách
chức năng chủ sở hữu doanh nghiệp nhà nước với chức năng quản lý hành chính
nhà nước nhằm hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường và thực hiện cam kết WTO là
thực sự cần thiết đối với Việt Nam (Thời báo kinh tế Sài Gòn, 2012).
1.2.2.3. Xóa bỏ sự can thiệp của cơ quan hành chính nhà nước vào hoạt động của
doanh nghiệp.
Hiện nay cơ chế quản lý của chủ quản đối với các doanh nghiệp ở Việt Nam
đã có sự đổi mới và trên thực tế đạt được một số kết quả nhất định, góp phần nâng
cao hiệu quả quản lý nhà nước. Tuy nhiên, với yêu cầu của sự nghiệp đổ mới, cơ
chế quản lý của chủ sở hữu hiện nay đối với doanh nghiệp ở các Bộ, các tỉnh, vẫn
24

còn nhiều hạn chế, đặc biệt cơ chế chủ quản đã can thiệp quá sâu vào hoạt động của các
doanh nghiệp, làm cho các doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào các quyết định của chủ
sở hữu, nhất là những quy định quản lý hành chính phiền hà, chậm trễ vừa làm mất thời
cơ vừa làm chậm thời gian gia nhập thị trường của doanh nghiệp. Điều đó hạn chế tính
năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám chịu rủi ro và
dám mạo hiểm của doanh nghiệp trong quá trình cạnh tranh và hội nhập kinh tế thế
giới. Hơn thế nữa, nó còn là mảnh đất sản sinh ra tệ nạn tham nhũng và nạn tiêu cực mà
biểu hiện rõ nét là thông qua cơ chế “xin - cho”, cơ chế điều hành trực tiếp đối với các
doanh nghiệp. Vấn đề này đã được Nghị quyết của Đại hội Đảng X đề cập, phân tích
hậu quả của việc tồn tại cơ chế chủ quản đối với doanh nghiệp và nêu lên quan điểm
phải tiếp tục xóa bỏ được cơ chế này và phân biệt rạch ròi giữa quản lý nhà nước và
quản lý sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Không những thế, cơ chế quản lý này còn làm nảy sinh tư tưởng cho doanh
nghiệp vừa ỷ lại, dựa dẫm, vừa phụ thuộc vào cơ quan chủ quản. Cơ quan chủ quản
lại bị ảnh hưởng bởi tác phong quan liêu, cửa quyền do cơ chế này đem lại. Điều
này vô hình chung làm sa sút năng lực, phẩm chất của bộ phận cán bộ của doanh
nghiệp và cán bộ của các cơ quan chủ quản. Vì lợi ích của ngành mình, tỉnh mình
làm cho các cơ quan chủ quản có nhiều lúc thiếu khách quan trong việc tổ chức,
thực hiện và ban hành các quyết định có liên quan về cơ chế, chính sách, pháp luật
đối với doanh nghiệp trực thuộc.
Hiện nay nền kinh tế nước ta đang chuyển vào chiều sâu, chiều rộng của quá
trình hội nhập kinh tế quốc tế, sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, thế nhưng hàng ngày
có biết bao nhiêu công việc trước, trong và sau khi kinh doanh của doanh nghiệp bắt
buộc phải có phê duyệt, quyết định của cơ quan chủ quản và làm cho các cơ quan này
phải hao tổn vào những công việc có tính chất hành chính, sự vụn vặt làm cho thời gian
dành vào việc thực hiện các chức năng quản lý còn hạn chế, đặc biệt là chức năng tổ
chức, xây dựng, hướng dẫn thực hiện chiến lược, chính sách, pháp luật để tạo môi
trường cho doanh nghiệp còn rất hạn chế (Nguyễn Thế Tràm, 2014).
25

1.2.2.4. Công khai, minh bạch hóa tối đa các hoạt động của doanh nghiệp
Đây được xem là một cơ hội quan trọng nhằm tăng cường sự minh bạch về
tình hình hoạt động và tài chính của DNNN, khối doanh nghiệp đang chiếm tới 1/3
GDP của VN.
Trong những năm gần đây, VN đã đạt được nhiều tiến triển trong việc cung
cấp thông tin được công khai và trực tuyến. Một ấn phẩm gần đây của Tổ chức
Arachnys Open Data Compass cho thấy VN đã là “một trong những nước đi đầu
trong khu vực”, xếp thứ hai trong nhóm các quốc gia ASEAN xét về mức độ sẵn có
của thông tin về doanh nghiệp trên mạng.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy việc công khai thông tin của
DNNN, cùng với các cuộc cải cách khác, có thể góp phần nâng cao hiệu quả hoạt
động của các doanh nghiệp này. Công khai thông tin, bao gồm thông tin tài chính và
phi tài chính, và có thể là công khai nội bộ hay bên ngoài (công bố ra công chúng).
Tuy nhiên nhìn chung thông tin công bố của phần lớn DNNN là chưa đầy đủ
về chất lượng, thiếu độ chính xác và tính kịp thời, nên khả năng giám sát của các cơ
quan chính phủ đối với hoạt động của DNNN còn nhiều hạn chế. Nghị định 61
(tháng 6-2013) là một bước tiến trong việc công khai thông tin, nhưng vẫn còn
nhiều việc phải làm.
Các quy định hiện nay chưa đủ để đưa ra một khung pháp lý hiệu quả trong việc
công bố thông tin. Đã có một số quy định về nghĩa vụ công khai thông tin tài chính và
phi tài chính của DNNN, nhưng hướng dẫn còn chưa đồng bộ và khó thực hiện. Cũng
còn nhiều vấn đề về việc thực thi, giám sát và mức độ chi tiết của yêu cầu, vì vậy trong
thực tế nhiều DNNN công khai thông tin chủ yếu trên cơ sở tự giác.
Trong năm 2013, qua tìm kiếm trên mạng thấy 89 DNNN của VN có trang
web, trong đó có 11 tập đoàn và 12 tổng công ty. Mặc dù đã có nhiều DNNN công
khai thông tin hữu ích, song vẫn còn phải cải thiện chất lượng thông tin.
26

Chúng tôi thấy chỉ có 9% cung cấp thông tin tài chính tổng hợp và chỉ 16%
công bố báo cáo thường niên, báo cáo tài chính hoặc báo cáo kiểm toán. Kết quả
nghiên cứu cho thấy dù có thể trên mạng không có thông tin nhưng các DNNN đều
có thông tin cho mục đích nội bộ. Những thông tin này cần được chia sẻ rộng rãi, và
hơn thế nữa phải cải thiện chất lượng thông tin để phục vụ mục đích giám sát và
đánh giá. Năm nay chúng tôi dự định thực hiện hoạt động này một lần nữa để xem
tình hình có được cải thiện không.
Một nghiên cứu do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) thực
hiện năm 2010, trong đó cho thấy gần như tất cả DNNN cung cấp báo cáo cho các bộ
và cơ quan chủ quản, nhưng chỉ có 7% DNNN công khai lưu hành các báo cáo và chỉ
9% trong số 290 DNNN được nghiên cứu - sử dụng truyền thông đại chúng.
Điều thú vị là các DNNN cổ phần hóa công khai nhiều hơn với 32% sử dụng
phương tiện truyền thông đại chúng vào thời điểm nghiên cứu.
Điều này cho thấy DNNN cổ phần hóa công bố thông tin nhiều hơn, dù gần
đây quá trình thoái vốn nhà nước đã chậm hơn dự kiến. Những DNNN đã cổ phần
hóa như Vinamilk, Tập đoàn Bảo Việt, Ngân hàng Công thương, Vinaconex... là
những ví dụ cho thấy có sự minh bạch hơn nhiều trong việc công bố thông tin từ sau
cổ phần hóa.
Thực hiện việc công khai minh bạch hóa tình hình tài chính của doanh
nghiệp do nhà nước làm chủ sở hữu và doanh nghiệp có vốn nhà nước nhằm tăng
tính trách nhiệm của doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp do nhà nước là chủ sở
hữu nói riêng; đánh giá đúng thực trạng, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, kịp
thời giúp doanh nghiệp khắc phục tồn tại, hoàn thành mục tiêu, kế hoạch kinh
doanh, nhiệm vụ công ích, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và khả năng
cạnh tranh.
Ngoài ra, đây cũng là quy định góp phần nâng cao trách nhiệm của doanh
nghiệp trong việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý và sử dụng
vốn, tài sản nhà nước. Giúp nhà nước, chủ sở hữu vốn đầu tư vào doanh nghiệp
27

khác, cơ quan quản lý nhà nước về tài chính doanh nghiệp kịp thời phát hiện các
yếu kém trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp để có cảnh báo và
đề ra biện pháp chấn chỉnh kịp thời.
1.2.2.5. Dần xóa bỏ các hạn chế đối với nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt
Nam
Việc tiếp tục hiện thực hóa quyền tự do kinh doanh là điều mà cộng đồng
DN trong và ngoài nước mong muốn. Trong đó, việc giải quyết chính xác và nhanh
chóng thủ tục hành chính đăng ký thành lập và thay đổi nội dung đăng ký kinh
doanh là điều mà Việt Nam cần ưu tiên hàng đầu trong quá trình cải thiện môi
trường đầu tư của mình, nhất là trong bối cảnh hội nhập ngày một sâu rộng hiện
nay.
Đối với vấn đề phân biệt đối xử giữa các DN có nguồn vốn đầu tư trong và
ngoài nước, hướng sửa đổi được đề nghị là cần bỏ những quy định tạo nên sự phân
biệt về thủ tục thực hiện giữa DN có hay không có vốn đầu tư nước ngoài, vốn đầu
tư nước ngoài chiếm dưới hay từ 51% vốn điều lệ của DN. Tiến đến xóa bỏ sự phân
biệt giữa DN Việt Nam, DN liên doanh, DN 100% vốn đầu tư trong nước, DN có
vốn đầu tư nước ngoài…, mà chỉ còn một thuật ngữ DN Việt Nam thành lập và hoạt
động tuân thủ theo pháp luật Việt Nam.
Theo đánh giá của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI),
việc dần dần xóa bỏ những rào cản và những phân biệt đối xử trong chính sách giữa
các thành phần kinh tế, giữa các nhà đầu tư trong và ngoài nước sẽ tạo lập một môi
trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh, phù hợp với các quy luật của kinh tế thị
trường, thông lệ quốc tế, tăng sức cạnh tranh của DN và đáp ứng các yêu cầu của
hội nhập kinh tế quốc tế.
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến mô hình quản lý vốn nhà nước tại các doanh
nghiệp Việt Nam
1.3.1. Nhân tố kinh tế
28

Các nhân tố về kinh tế thể hiện các đặc trưng cơ bản của hệ thống kinh tế mà
trong đó doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp có vốn nhà nước nói riêng tiến
hành hoạt động kinh doanh. Môi trường kinh doanh với các yếu tố như: tăng trưởng
kinh tế, chu kỳ phát triển kinh tế, thu nhập quốc dân, tình trạng lạm phát, tỷ lệ lãi
suất, tỷ giá hối đoái...có tác động lớn đến các quyết định kinh doanh (quản lý vốn)
cũng như kết quả hoạt động của doanh nghiệp.
Chu kỳ phát triển của nền kinh tế tác động mạnh mẽ đến việc quản lý vốn.
Khi nền kinh tế phát triển với tốc độ tăng trưởng cao thì nhu cầu đầu tư của xã hội
tăng mạnh, nhà quản trị vốn lúc này phải nắm bắt được cơ hội để đầu tư vốn mở
rộng sản xuất kinh doanh doanh, từ đó tạo ra được nhiều lợi nhuận. Ngược lại, khi
nền kinh tế lâm vào suy thoái hay khủng hoảng, cơ hội kinh doanh bị thu hẹp, việc
huy động vốn cũng trở nên khó khăn, những quyết định quản lý vốn của nhà quản
trị doanh nghiệp phải thích ứng với tình hình kinh tế để bảo toàn vốn.
1.3.2. Nhân tố chính trị- pháp lý
Môi trường pháp lý chính là hệ thống các chủ trương, chính sách, hệ thống
pháp luật tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có vốn đầu
tư nhà nước.
Hệ thống pháp luật quy định rõ ràng về lĩnh vực hoạt động của từng loại hình
doanh nghiệp, những lĩnh vực được Nhà nước khuyến khích hay hạn chế hoạt động,
quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp cũng được pháp luật quy định cụ thể. Các doanh
nghiệp có vốn đầu tư nhà nước là công cụ để qua đó Nhà nước thực hiện mục tiêu kinh
tế- chính trị- xã hội nên hệ thống pháp luật quy định đối với doanh nghiệp có vốn nhà
nước cụ thể, như: quy định về tỷ lệ sở hữu tối thiểu cần thiết của vốn nhà nước tại các
doanh nghiệp hoạt động trong ngành, lĩnh vực then chốt,...Tuy nhiên các doanh nghiệp
có vốn đầu tư nhà nước nói riêng là một thực thể của nền kinh tế, do đó nó phải vận
hành trong môi trường pháp lý chung và bình đẳng với mọi thành phần kinh tế khác.
Môi trường pháp lý này thuận lợi sẽ tạo được hậu thuẫn cho hoạt động sản xuất kinh
doanh, đẩy mạnh khả năng nâng cao lợi nhuận,
29

góp phần nâng cao hiệu quả vốn đầu tư của nhà nước. Trái lại, nếu môi trường pháp
lý không thuận lợi hay chậm trễ so với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp sẽ khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, do đó việc quản lý vốn cũng như
hiệu quả vốn đầu tư của nhà nước cũng sẽ bị hạn chế.
Chính sách lãi suất: Lãi suất là một công cụ để Nhà nước điều tiết lượng cung
cầu tiền tệ, nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc quản lý vốn và hiệu quả kinh doanh của
doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nhà nước đặc biệt chịu ảnh hưởng trực
tiếp từ chính sách lãi suất của Nhà nước. Khi lãi suất tăng làm chi phí vốn tăng, với
mục tiêu bảo toàn và phát triển vốn nhà nước, nhiệm vụ của quản lý vốn nhà nước là
xây dựng cơ cấu vốn hợp lý. Mặt khác, với chính sách lãi suất ưu đãi khi đầu tư vào
một số ngành, lĩnh vực then chốt của xã hội, các doanh nghiệp có vốn nhà nước có điều
kiện để thực hiện nhiệm vụ chính trị- xã hội mà Chính phủ giao.
Chính sách thuế: Thuế là công cụ quan trọng của Nhà nước để điều tiết kinh tế
nói chung và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nói riêng. Chính sách thuế hấp
dẫn là động lực để các doanh nghiệp mở rộng đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh.
Sự ổn định về chính trị, nhất quán trong chủ trương đường lối của Nhà nước là
nhân tố quan trọng trong việc quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp. Chủ trương
đường đối của Nhà nước ta hiện nay là thành phần kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo
sẽ chi phối các quyết định quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp.
1.3.3. Hệ thống quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp
Quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư của nhà nước
được thông qua các cơ quan, tổ chức và cán bộ đại diện chủ sở hữu Nhà nước thực
hiện chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ của chủ sở hữu đối với vốn nhà nước tại
doanh nghiệp.
Trên thế giới, để thực hiện các quyền của mình đối với doanh nghiệp có phần
vốn nhà nước, các Nhà nước có thể giao cho một hoặc một số cơ quan làm đại diện
chủ sở hữu và quản lý thông qua việc quyết định những vấn đề quan trọng như đầu
tư, tài chính, bổ nhiệm các chức danh quản lý trong các doanh nghiệp có vốn nhà
30

nước,..Tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của mỗi quốc gia, các cơ quan được giao
trách nhiệm này có thể là cơ quan hành chính nhà nước, tổ chức/cơ quan khác hoặc
một công ty. Việc lựa chọn hệ thống quản lý vốn nhà nước (cơ quan hành chính nhà
nước hoặc công ty đầu tư vốn) là yếu tố quyết định đến phương thức quản lý vốn
nhà nước.
Ở Việt Nam, giai đoạn trước năm 2006, quản lý vốn nhà nước thông qua hệ
thống các cơ quan hành chính là Bộ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố, do đó cơ chế
quản lý vốn nhà nước sẽ thực hiện đồng thời 3 chức năng: quản lý nhà nước về kinh tế,
chủ quản cấp trên đối với doanh nghiệp và đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh
nghiệp. Với cơ chế quản lý vốn nhà nước còn nhiều đầu mối như giai đoạn này, hiệu
quả sử dụng vốn nhà nước không cao. Theo Tiến sỹ Trần Tiến Cường-
Trưởng Ban Nghiên cứu chính sách phát triển doanh nghiệp, Viện nghiên cứu quản
lý kinh tế trung ương thì thực trạng sử dụng vốn nhà nước giai đoạn qua chưa hiệu
quả là do bộ máy quản lý nhà nước đồng thời là bộ máy thực hiện quyền sở hữu nhà
nước. Cùng một lức có nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện chức năng chủ sở
hữu nhà nước và đều được coi là chủ sở hữu nhà nước. Hệ quả là không rõ cơ quan
nào đại diện chính; có sự “lấn sân” từ quản lý nhà nước sang quản lý của chủ sở hữu
nhà nước và ngược lại. Bộ máy và cán bộ quản lý không chuyên nghiệp và chuyên
tâm vào một mục đích nhất quán giữa công việc hành chính và kinh doanh, sinh lời
của doanh nghiệp. Việc quản lý chồng chế cũng dẫn đến khó phân xử trách nhiệm
đối với hoạt động của doanh nghiệp.
Giai đoạn từ 2006 đến nay, Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước
được thành lập và hoạt động như một đầu mối đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp
và thực hiện thống nhất, có hiệu quả chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước đầu
tư tại doanh nghiệp. Theo đó, phương thức quản lý vốn nhà nước của Chính phủ Việt
Nam được thay đổi căn bản: tách quản lý hành chính ra khỏi quản lý kinh doanh. Nhà
nước không can thiệp trực tiếp vào hoạt động của doanh nghiệp mà quản lý thông qua
hiệu quả đồng vốn đầu tư vào doanh nghiệp, thông qua người đại diện tham gia quản trị
doanh nghiệp theo đúng luật doanh nghiệp và các quy tắc
31

của thị trường. TS Vũ Thành Anh, Phó Giám đốc phụ trách nghiên cứu Chương
trình dạy Kinh tế Fullbright (thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng: “Phải tách quản lý
hành chính nhà nước ra khỏi quản lý kinh doanh doanh nghiệp. Các quyết định kinh
doanh phải do những người kinh doanh đưa ra.”.
1.3.4. Nhân tố khoa học- công nghệ và con người
Con người- nguồn nhân lực là yếu tố quyết định đến hiệu quả của quản lý
vốn nhà nước. Cán bộ chuyên nghiệp, được đào tạo trang bị kiến thức và có kinh
nghiệm về quản trị doanh nghiệp, đầu tư vốn sẽ đưa ra những quyết định đúng đắn
về quản lý vốn. Ngược lại, nhân lực kém, không được đào tạo chuyên sâu sẽ ảnh
hưởng trực tiếp đến việc ra quyết định quản lý vốn, đem lại những bất lợi cho hiệu
quả vốn đầu tư của nhà nước. Thực tế ở Việt Nam luôn cho thấy nguồn nhân lực
đóng vai trò quan trọng và là vấn đề đặt ra cần giải quyết. Giai đoạn trước năm
2006, nguồn nhân lực quản lý vốn nhà nước là những cán bộ của các cơ quan hành
chính, vừa thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính nhà nước, vừa thực hiện nhiệm
vụ đầu tư kinh doanh vốn nhà nước. Cán bộ thực hiện nhiệm vụ kiêm nhiệm, không
được đào tạo nghiệp vụ chuyên sâu nên hiệu quả quản lý vốn nhà nước giai đoạn
này thấp.
Khoa học- công nghệ là nhân tố hỗ trợ cho hoạt động quản lý vốn. Áp dụng
tiến bộ khoa học công nghệ vào hoạt động quản lý mang lại năng suất cao, góp phần
nâng cao hiệu quả vốn đầu tư.
1.3.5. Các cam kết hội nhập khi Việt Nam tham gia các tổ chức thương mại Quốc tế
Trong quá trình gia nhập WTO, các Thành viên của Ban công tácWTO đã
tập trung nhiều chú ý vào sự tồn tại và hoạt động của các doanh nghiệp do Nhà
nước sở hữu hoặc kiểm soát tại Việt Nam. Các Thành viên đã đề nghị Việt Nam
cung cấp thông tin về các văn bản pháp luật liên quan cũng như hoạt động thực tiễn
của các doanh nghiệp này và vai trò của chúng trong nền kinh tế quốc dân.
WTO không có các quy tắc về sở hữu trong các đơn vị kinh doanh. WTO
không ngăn cản các Thành viên thành lập và phát triển các doanh nghiệp do Nhà
32

nước sở hữu (SOEs), tuy nhiên WTO có các điều kiện cụ thể đối với các hoạt động
xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp thương mại nhà nước (STEs). Cụ thể, Điều
XVII của Hiệp định GATT 1994 đề ra hai điều kiện cơ bản cho hoạt động của các
doanh nghiệp này (i) tất cả các hoạt động mua bán chỉ thực hiện theo các căn cứ
thương mại, phù hợp với nguyên tắc không phân biệt đối xử chung; và (ii) các hoạt
động xuất nhập khẩu phải minh bạch.
Các Thành viên WTO rất quan tâm tới hoạt động của các doanh nghiệp do Nhà
nước sở hữu nói chung và các doanh nghiệp thương mại nhà nước nói riêng vì hai lý do
chính. Thứ nhất, Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi từ một nền kinh tế kế
hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế định hướng thị trường và trong quá trình này, như
một số Thành viên đã nêu lên, Việt Nam tiếp tục dành một số ưu đãi cụ thể cho các
doanh nghiệp nhà nước. Thứ hai, theo cách hiểu của một số Thành viên WTO thì các
doanh nghiệp nhà nước tại Việt Nam không chỉ chiếm số lượng lớn, tỷ trọng đóng góp
vào GDP cao cũng như có tổng số vốn rất lớn mà còn có nhiều lợi thế về năng lực sản
xuất, cung cấp dịch vụ vụ và xuất nhập khẩu một số mặt hàng chủ chốt (gồm xăng dầu,
khoáng sản, dịch vụ viễn thông, ngân hàng và bảo hiểm, v.v…). Các Thành viên WTO
thể hiện lo ngại về khả năng Chính phủ sẽ can thiệp vào thị trường thông qua các doanh
nghiệp nhà nước, do đó có thể bóp méo thị trường và thậm chí vô hiệu hóa các cam kết
về mở cửa thị trường của Việt Nam. Đây chính là lý do tại sao các Thành viên WTO
yêu cầu Việt Nam đưa ra các cam kết toàn diện về doanh nghiệp nhà nước, kể cả doanh
nghiệp thương mại nhà nước.
Trước lo ngại của các Thành viên, đại diện của Việt Nam thông báo rằng các
cơ quan quản lý của Việt Nam đã công bố, minh bạch hóa đầy đủ các thông tin về
chính sách và khuôn khổ pháp luật chung liên quan tới việc thành lập, tổ chức và
quản lý hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước nói chung và các doanh nghiệp
thương mại nhà nước nói riêng. Việt Nam cũng xác nhận rằng Việt Nam đang thực
hiện một chính sách dài hạn, nhất quán về nền kinh tế đa thành phần trong đó cả
khu vực nhà nước và khu vực tư nhân, bao gồm cả các nhà đầu tư trong và ngoài
nước, được khuyến khích tham gia cạnh tranh bình đẳng. Việt Nam đã xác nhận
33

rằng khu vực tư nhân, kể cả người nước ngoài, được phép cung cấp sản phẩm và
dịch vụ cho các doanh nghiệp nhà nước thông qua thông qua đấu thầu hoặc thông
qua đơn hàng của Nhà nước hay phân bổ định hướng (trừ các sản phẩm và dịch vụ
công liên quan tới quốc phòng và an ninh quốc gia).
Cải cách, sắp xếp lại và cải thiện hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp
nhà nước nói chung và các doanh nghiệp thương mại nhà nước nói riêng là một
chính sách nhất quán, một bộ phận của tiến trình đổi mới và hội nhập của Việt Nam
trong vòng 20 năm qua. Chính sách này đã được khẳng định trong nhiều kế hoạch
hành động của Chính phủ như một giải pháp để xây dựng và phát triển kinh tế thị
trường tại Việt Nam.
Trong bối cảnh đó và ngay cả khi không có các cam kết gia nhập WTO liên
quan tới vấn đề này thì vẫn có thể xác nhận rằng việc thực thi các cam kết nói trên
là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng mà Việt Nam quyết tâm hoàn thành để đổi mới
và tăng hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước và đảm bảo các doanh
nghiệp này có năng lực để vận hành hiệu quả trong một môi trường khá cạnh tranh.
Do đó cần cải tiến cơ chế quản lý để đảm bảo rằng các doanh nghiệp nhà
nước hoạt động theo các nguyên tắc của nền kinh tế thị trường và Nhà nước sẽ
không can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào các quyết định thương mại của những
doanh nghiệp này. Cụ thể, có thể xem xét các biện pháp sau đây: (i) điều chỉnh các
điều khoản tương ứng về quyền đưa ra quyết định của Nhà nước liên quan tới các
dự án đầu tư, mua bán, thanh khoản, chuyển giao tài sản, tiêu dùng của các doanh
nghiệp nhà nước thông qua việc dành các quyền này cho các doanh nghiệp; và (ii)
Chính phủ, các Bộ, ngành và Ủy ban Nhân dân các tỉnh sẽ không trực tiếp thực thi
quyền sở hữu mà sẽ chuyển quyền này cho Tổng Công ty Kinh doanh và Quản lý
vốn nhà nước và các tập đoàn khác; hoặc trong trường hợp không thực hiện được
việc này, Chính phủ, các Bộ, ngành và Ủy ban Nhân dân các tỉnh nên thực thi các
quyền này theo cách giống như các cổ đông của doanh nghiệp (Trần Hữu Bưu và
cộng sự, 2008).
34

CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
2.1. Phương pháp thu th p tài liệu
Để thực hiện đề tài, tác giả đã tìm hiểu, thu thập các nguồn tài liệu khác nhau
từ các đề tài nghiên cứu về mô hình quản lý vốn nhà nước ở một số nước, văn bản
pháp luật của Nhà nước liên quan tới quản lý sử dụng vốn, tài sản của Nhà nước và
văn bản quy phạm quy định cho SCIC và các báo cáo hàng năm của SCIC.
2.1.1. Nguồn tài liệu sơ cấp
Tài liệu sơ cấp là loại tài liệu mà nhà nghiên cứu tự thu thập, hoặc nguồn tài
liệu cơ bản, còn ít hoặc chưa được chú giải. Một số vấn đề nghiên cứu có rất ít tài
liệu, vì vậy cần phải điều tra để tìm và khám phá ra các nguồn tài liệu chưa được
biết. Người nghiên cứu cần phải tổ chức, thiết lập phương pháp để ghi chép, thu
thập số liệu.
Để bổ sung thêm thông tin phân tích trong luận văn, tác giả tiến hành phỏng
vấn một số trưởng Ban từ Ban Kế hoạch tổng hợp đến ban chuyên môn về quản lý
vốn tại doanh nghiệp: thực trạng tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước
tại doanh nghiệp về SCIC, tình hình thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Mọi
thông tin thu thập được đã được tác giả tổng hợp kết hợp lý luận với thực tiễn phân
tích và đánh giá.
2.1.2. Nguồn tài liệu thứ cấp
Tài liệu thứ cấp là tài liệu có nguồn gốc từ tài liệu sơ cấp đã được phân tích,
giải thích và thảo luận, diễn giải. Các nguồn tài liệu thứ cấp chủ yếu gồm: công
trình nghiên cứu, bài báo, tập san chuyên đề, tạp chí, báo cáo khoa học, sách tham
khảo, luận án, luân văn, thông tin thống kê, tài liệu văn thư, Internet...
35

Luận cứ khoa học, khái niệm, quy luật, định luật có thể thu thập được từ các
sách như: giáo trình pháp luật doanh nghiệp - NXB ĐHQG Hà Nội; Các chế độ mới
về quản lý tài chính doanh nghiệp nhà nước - NXB Tài chính 1998 ...
Báo cáo công bố của các chuyên gia kinh tế trên internet và một số tạp chí
kinh tế tài chính, tham khảo một số luận văn Thạc sỹ của Trường ĐH Kinh tế Quốc
dân về quản lý vốn nhà nước của một số tác giả trong nước.
Số liệu thống kê được thu thập từ các báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh
các năm (2006-2015), báo cáo tài chính, báo cáo nhân sự của SCIC.
Tài liệu, hồ sơ lưu trữ, các văn bản về luật, chính sách…thu thập từ các cơ
quan quản lý Nhà nước, như: Nghị quyết Hội nghị của BCH Trung Ương Đảng, đề
án tái cơ cấu SCIC của Bộ Tài chính trình TTCP.
Thông tin trên truyền hình, truyền thanh, báo chí, internet…
2.1.3. Thu thập và xử lý tài liệu
Thu thập và nghiên cứu tài liệu là một công việc quan trọng cần thiết cho tất
cả các hoạt động nghiên cứu khoa học. Tác giả đã đọc và nghiên cứu các cơ chế,
chính sách và văn bản pháp luật liên quan đến quản lý vốn của nhà nước tại doanh
nghiệp một số sách, báo, luận văn thạc sỹ đã công bố, tra cứu các trang website để
làm nền tảng và tăng sự hiểu biết cho nghiên cứu khoa học của mình. Những kiến
thức thu thập được trên các trang website, các tạp chí về kinh tế... là nguồn kiến
thức quý giá được tích lũy qua quá trình nghiên cứu mang tính lịch sử lâu dài.
Có hai dạng thông tin đề tài thu nhập từ nghiên cứu tài liệu, số liệu thống kê
gồm: thông tin định tính và thông tin định lượng. Do đó, đề tài có hai hướng xử lý
thông tin như sau: (1) Xử lý logic đối với thông tin định tính. Đây là việc đưa ra
những phân tích về bản chất của vấn đề; và (2) Xử lý thống kê đối với các thông tin
định lượng.
Xử lý thông tin định tính
Quy trình thực hiện xử lý thông tin định tính của đề tài được thực hiện bắt
đầu từ việc thu thập thông tin đã có, nhận biết thông tin cho tương lai qua các
36

phương pháp quan sát, phỏng vấn, thảo luận, nghiên cứu tài liệu từ nhiều nguồn
khác nhau: từ các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước liên quan đến quyền
đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước, các báo cáo chuyên đề của các chuyên gia kinh
tế và các báo cáo nội bộ của SCIC... nhằm có thông tin chính xác kịp thời để có thể
xây dựng giả thuyết và chứng minh cho giả thuyết đó từ những sự kiện, thông tin rời
rạc đã thu thập được. Bước tiếp theo là xử lý logic đối với các thông tin định tính về
lượng thông tin, độ tin cậy, tính thời sự, tính mới. Đặc biệt thông tin sử dụng cần
khách quan. Tiếp đến cần thăm dò nội dung thông tin về nguồn, lựa chọn nội dung;
mô tả tài liệu sơ cấp hay thứ cấp; Mục tiêu của thông tin đó phục vụ cấp quản lý
nào, mang tính ngắn hạn hay dài hạn... và tức là việc đưa ra những phán đoán về
bản chất các sự kiện, đối chiếu, chọn lọc, chỉnh lý thông tintheo mục đích yêu cầu
đã xác định đồng thời thể hiện những logic của các sự kiện thông tin, các phân hệ
trong hệ thống các sự kiện được xem xét.
Xử lý thông tin định lượng
Thông tin định lượng thu thập được từ các tài liệu thống kê sau đó sắp xếp
chúng lại để làm bộc lộ ra các mối liên hệ và xu thế của sự việc. Các số liệu có thể
được trình bày dưới nhiều dạngBảng số liệu; Biểu đồ;
Tóm lại, để đạt được mục đích nghiên cứu, đề tài chủ có sử dụng xử lí thông
tin định tính là chủ yếu, xử lí thông tin định lượng bổ sung, hỗ trợ.
Các kết quả tác giả thu thập được từ các nguồn tài liệu sơ cấp và thứ cấp
được xử lý, phân loại và được tổng hợp sử dụng trong quá trình phân tích tài liệu về
công tác quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp của SCIC.
2.2. Phương pháp xử lý tài liệu, dữ liệu
Thực hiện đề tài, tác giả luận văn đã sử dụng các phương pháp như:
(i) Sử dụng căn cứ của OECD về các hình thái quản lý vốn chủ sở hữu nhà
nước, các nguyên tắc quản trị công ty.
(ii) Nghiên cứu các văn bản luật và dưới luật quy định quyền và trách nhiệm đại
diện chủ sở hữu vốn NN, các văn bản luật, điều lệ liên quan đến hoạt động của
37

SCIC. Tìm hiểu những ràng buộc về pháp lý trong hoạt động của SCIC với các cơ
quan quản lý NN trung ương và địa phương.
(iii) Phương pháp so sánh, cụ thể là so sánh hoạt động của SCIC với một số mô
hình đầu tư kinh doanh, quản lý vốn NN thành công trên thế giới, đặt trong bối cảnh
cụ thể, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm trong hoạt động đại diện chủ sở hữu vốn
NN của SCIC.
38

CHƯƠNG 3
THỰC TRẠNG MÔ HÌNH QUẢN LÝ VỐN CỦA
TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƯ VÀ KINH DOANH VỐN NHÀ NƯỚC 3.1.
Tổng quan về Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC)
3.1.1. Cơ sở pháp lý và mục tiêu thành lập SCIC
3.1.1.1. Cơ sở pháp lý
Song song với quá trình sắp xếp, đổi mới hoạt động của DNNN, ngay từ
những năm đầu cải cách, Đảng và Nhà nước ta đã có chủ trương đổi mới chính sách
quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp thông qua việc xây dựng và phát triển mô
hình đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước để thay thế chính sách quản lý vốn nhà
nước tại doanh nghiệp theo hình thức mệnh lệnh hành chính sang hình thức đầu tư
kinh doanh.
Hội Nghị lần thứ 4, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII (12/1997) đã
đề ra chủ trương phải nghiên cứu để chuyển đổi phương thức quản lý vốn nhà nước
tại các doanh nghiệp hiện nay sang một phương thức mới, phù hợp, hiệu quả. Nghị
quyết hội nghị nêu rõ “nghiên cứu cơ chế quản lý vốn theo phương thức hành chính
sang cơ chế công ty tài chính” (BCH Trung ương Đảng khóa VIII).
Nghị quyết hội nghị lần thứ 3, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX
(8/2001): “phải đẩy mạnh sắp xếp, nâng cao hiệu quả DNNN, kiên quyết chấm dứt
tình trạng cơ quan hành chính nhà nước can thiệp trực tiếp, cụ thể vào hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; phân định rõ quyền quản lý hành chính kinh
tế của Nhà nước và quản ý sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp” (BCH Trung
Ương Đảng khóa IX).
Qua nghiên cứu mô hình quản lý vốn nhà nước tại một số nước có điều kiện
tương đồng với Việt Nam như Trung Quốc, Singapore, Malaysia... và thực tiễn đổi
mới, sắp xếp doanh nghiệp ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã chủ trương lựa chọn
chuyển đổi từ mô hình cơ quan hành chính bộ ngành sang mô hình doanh nghiệp là
39

đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước. Nghị quyết hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành
Trung ương Đảng khóa IX đã chỉ rõ “cần khẩn trương việc thành lập Công ty đầu tư
tài chính nhà nước để làm đầu mối đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và thực
hiện thống nhất, có hiệu quả chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước đầu tư tại
doanh nghiệp” (BCH Trung Ương Đảng khóa IX).
Căn cứ các cơ sở trên ngày 20/6/2005, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành
Quyết định 151/2005/QĐ-TTg và Quyết định 152/2005/QĐ-TTg về việc thành lập
và ban hành Điều lệ tổ chức và hoạt động của SCIC. Trong đó quy định rõ: SCIC là
một tổ chức kinh tế đặc biệt của Nhà nước, hoạt động theo Luật DNNN và các luật
khác có liên quan, được thành lập để thực hiện vai trò đại diện chủ sở hữu, đầu tư và
kinh doanh vốn nhà nước tại các doanh nghiệp và các lĩnh vực, ngành nghề kinh tế
theo quy định của pháp luật. SCIC được thành lập để đáp ứng yêu cầu khách quan
của quá trình sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà
nước(DNNN). Việc ra đời của SCIC có ý nghĩa quan trọng, góp phần đổi mới
phương thức quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp từ cơ chế hành chính sang cơ
chế đầu tư, kinh doanh vốn mà trong đó, Nhà nước đóng vai trò là cổ đông thông
qua một tổ chức kinh tế đặc biệt là SCIC.
Nguyên tắc xuyên suốt của quá trình chuyển đổi phương thức quản lý vốn và
đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp thông qua SCIC là Chính phủ thay mặt Nhà
nước thống nhất tổ chức thực hiện các quyền, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước đối
với phần vốn của nhà nước tại doanh nghiệp và quản lý việc đầu tư vốn nhà nước
vào doanh nghiệp. Căn cứ vào yêu cầu đổi mới quản lý, trình độ và năng lực của
SCIC, Chính phủ quyết định giao nhiệm vụ thực hiện quyền và nghĩa vụ chủ sở hữu
vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp cho SCIC phù hợp với lộ trình sắp xếp cổ
phần hóa DNNN.
Từ năm 2006 đến nay, mặc dù còn một số tồn tại nhất định nhưng SCIC đã
hoàn thành tốt nhiệm vụ Nhà nước giao và đạt được kết quả bước đầu tích cực về:
tiếp nhận quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước; tái cơ cấu và bán vốn nhà nước
40

Luận Văn Mô Hình Quản Lý Vốn Của Tổng Công Ty Đầu Tư Và Kinh Doanh Vốn Nhà Nước Tại Các Doanh Nghiệp.

Luận Văn Mô Hình Quản Lý Vốn Của Tổng Công Ty Đầu Tư Và Kinh Doanh Vốn Nhà Nước Tại Các Doanh Nghiệp.

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Luận Văn Mô Hình Quản Lý Vốn Của Tổng Công Ty Đầu Tư Và Kinh Doanh Vốn Nhà Nước Tại Các Doanh Nghiệp.

Similar to Luận Văn Mô Hình Quản Lý Vốn Của Tổng Công Ty Đầu Tư Và Kinh Doanh Vốn Nhà Nước Tại Các Doanh Nghiệp. (20)

More from Dịch Vụ Viết Thuê Đề Tài Trangluanvan.com / 0934.536.149

More from Dịch Vụ Viết Thuê Đề Tài Trangluanvan.com / 0934.536.149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (18)

Luận Văn Mô Hình Quản Lý Vốn Của Tổng Công Ty Đầu Tư Và Kinh Doanh Vốn Nhà Nước Tại Các Doanh Nghiệp.