Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864 Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net Download luận văn thạc sĩ ngành tội phạm học với đề tài: Phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng tại thành phố Đà Nẵng, cho các bạn làm luận văn tham khảo

1. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN VĂN TRUNG
PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI PHẠM VỀ THAM
NHŨNG TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI, NĂM 2019

2. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN VĂN TRUNG
PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI PHẠM VỀ THAM
NHŨNG TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
Chuyên ngành: Tội phạm học và Phòng ngừa tội phạm
Mã số: 8.38.01.05
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. CAO THỊ OANH
HÀ NỘI, NĂM 2019

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi,
không trùng lặp, không sao chép bất kỳ công trình nghiên cứu nào; những tài liệu,
số liệu, dẫn chứng sử dụng trong Luận văn là trung thực và chính xác.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nội dung cam đoan trên./.
Tác giả luận văn
Nguyễn Văn Trung

4. MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÒNG NGỪA TÌNH
HÌNH TỘI PHẠM VỀ THAM NHŨNG ...................................................... 7
1.1. Khái niệm, mục tiêu, ý nghĩa, nguyên tắc của phòng ngừa tình hình tội
phạm về tham nhũng ......................................................................................... 7
1.2. Chủ thể, nội dung, biện pháp phòng ngừa tình hình tội phạm về tham
nhũng...............................................................................................................13
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI PHẠM
VỀ THAM NHŨNG TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG.................................26
2.1. Sự ảnh hưởng của yếu tố vị trí địa lý, dân cư, kinh tế - xã hội đến phòng
ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng .........................................................26
2.2. Thực trạng hoạt động phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng tại
thành phố Đà Nẵng..........................................................................................28
2.3. Nhận xét, đánh giá....................................................................................44
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ PHÒNG NGỪA
TÌNH HÌNH TỘI PHẠM VỀ THAM NHŨNG TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ
NẴNG .............................................................................................................49
3.1. Dự báo về phòng ngừa tội phạm tham nhũng tại thành phố Đà Nẵng ....49
3.2. Các giải pháp nâng cao phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng tại
thành phố Đà Nẵng..........................................................................................53
KẾT LUẬN....................................................................................................68
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

5. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CB, CC : Cán bộ, công chức
CCHC : Cải cách hành chính
HĐND : Hội đồng nhân dân
PCTN : Phòng, chống tham nhũng
UBND : Ủy ban nhân dân

6. DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Thống kê tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về tham nhũng -
chức vụ trên địa bàn Thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 - 2018
Bảng 2.2. Thống kê các vụ án về tham nhũng xảy ra trên địa bàn thành phố Đà
Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018
Bảng 2.3. Thống kê lĩnh vực xảy ra các vụ việc về tham nhũng trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018
Bảng 2.4. Thống kê tài sản bị thệt hại hoặc kê biên trong các vụ việc về tham
nhũng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018
Bảng 2.5. Thống kê hình phạt được tuyên án trong các vụ án tham nhũng trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018
Bảng 2.6. Thống kê xếp hạng cải cách hành chính cơ quan, đơn vị trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng năm 2017

7. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngay từ những ngày đầu mới giành được chính quyền, Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã chỉ rõ: Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân, và của Chính
phủ, là “giặc ở trong lòng”, là “giặc nội xâm”. Người đã chăm lo giáo dục cán bộ,
đảng viên nâng cao đạo đức cách mạng, thực hành “cần, kiệm, liêm, chính”. Tại Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Đảng ta đã thẳng thắng chỉ ra tham nhũng là một
trong bốn nguy cơ “làm cho bộ máy đảng và nhà nước suy yếu, lòng tin của nhân
dân đối với Đảng, đối với chế độ bị xói mòn, các chủ trương và chính sách của
Đảng và Nhà nước bị thi hành sai lệch dẫn tới chệch hướng”. Hội nghị lần thứ năm,
Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) xác định “tham nhũng, lãng phí vẫn
còn nghiêm trọng, với những biểu hiện tinh vi, phức tạp, xẩy ra trên nhiều lĩnh vực,
nhiều cấp, nhiều ngành… gây bức xúc trong xã hội và là thách thức lớn đối với sự
lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước”. Trước tình hình đó, Đảng ta đã ban
hành các Nghị quyết về lãnh đạo công tác PCTN như Nghị quyết trung ương 3 khóa
X về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCTN, chống lãng phí”,
Nghị quyết Trung ướng 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng”…,
Nhà nước đã thực hiện nhiều biện pháp để tăng cường hiệu quả công tác đấu tranh
PCTN, được đông đảo quần chúng nhân dân ủng hộ.
Đà Nẵng là một thành phố trực thuộc trung ương, trung tâm chính trị - kinh tế
- văn hóa - xã hội của khu vực miền Trung - Tây Nguyên và sở hữu nhiều điều kiện
thuận lợi để phát triển kinh tế. Đối với công tác PCTN, Thành ủy và UBND thành
phố luôn quan tâm sâu sát, chỉ đạo kịp thời, thường xuyên kiểm tra giám sát việc
thực hiện chức trách, nhiệm vụ của các đơn vị, cán bộ công chức nhằm phát hiện và
xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm. Từ năm 2014 đến năm 2018, các cơ
quan chức năng của thành phố đã phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử nhiều vụ án về
tham nhũng, tổng thiệt hại cho ngân sách nhà nước ước tính hơn 4.000 tỷ đồng.
Qua đó có thể thấy, hoạt động phòng ngừa tham nhũng vẫn chưa phát huy hiệu
quả cao nhất, các vụ án tham nhũng vẫn xảy ra, tài sản bị thất thoát lớn nhưng việc

8. 2
thu hồi còn gặp nhiều khó khăn, chiếm tỷ lệ nhỏ so với tổng số thiệt hại, làm suy
giảm lòng tin của quần chúng nhân dân vào Đảng và chính quyền thành phố. Vậy
nguyên nhân nào làm hạn chế hiệu quả công tác phòng ngừa tình hình tội phạm về
tham nhũng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng? Cần tiến hành những giải pháp gì để
nâng cao hơn nữa hiệu quả phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng? Đây là
những yêu cầu cấp thiết mà thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm
tham nhũng ở địa bàn thành phố Đà Nẵng đặt ra. Nhưng hiện nay chưa có một công
trình, đề tài khoa học nào nghiên cứu vấn đề này.
Với những lý do trên, tôi chọn đề tài “Phòng ngừa tình hình tội phạm về tham
nhũng tại thành phố Đà Nẵng” làm luận văn nghiên cứu.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Là vấn đề thu hút nhiều sự quan tâm của xã hội, vì thế, tham nhũng và phòng
ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng đã được nhiều nhà khoa học xã hội lựa chọn
làm đối tượng nghiên cứu trong các đề án, dự án, công trình, nhiệm vụ khoa học ở
các cấp độ khác nhau, như:
- Một số văn bản quy phạm pháp luật:
+ Công ước của Liên hợp quốc về PCTN năm 2003;
+ Luật PCTN năm 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2007, 2012).
- Một số sách chuyên khảo như:
+ Lê Hồng Liêm (2011), Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với PCTN ở
nước ta hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội;
+ Ngân hàng Thế giới (2005), Đương đầu với tham nhũng ở châu Á: Những
bài học thực tế và khuôn khổ hành động, Nxb Tư pháp, Hà Nội;
+ Nguyễn Xuân Trường (2016), PCTN trong các tập đoàn kinh tế nhà nước ở
Việt Nam hiện nay, NXb Chính trị quốc gia, Hà Nội;
+ Phan Xuân Sơn, Phạm Thế Lực (2010), Nhận diện tham nhũng và các giải
pháp PCTN ở Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Một số đề tài nghiên cứu khoa học như:
+ Ngô Kiều Dâng (2014), Tổ chức và hoạt động của cơ quan PCTN ở Việt

9. 3
Nam, Luận văn thạc sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội;
+ Bùi Quang Huy (2012), Tham nhũng và vấn đề PCTN trong điều kiện kiện
xây dựng Nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay, Luận văn thạc sĩ, Đại học Quốc
gia Hà Nội;
+ Trần Ngọc Liêm (2010), Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác
chống tham nhũng của các cơ quan thanh tra nhà nước theo luật PCTN, Đề tài
khoa học cấp Bộ;
+ Nguyễn Duy Linh (2013), Nguyên nhân và các giải pháp phòng ngừa tham
nhũng ở Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sĩ, Đại học kinh tế quốc dân;
+ Nguyễn Duy Nam (2007), Tham nhũng và PCTN trong xây dựng cơ bản, Đề
tài khoa học cấp Bộ.
- Một số bài báo, tạp chí có liên quan:
+ Nguyễn Văn Giang (2018), “Nhận diện tham nhũng trong công tác cán bộ”,
Tạp chí Cộng sản, số 911, tr. 23-26;
+ Nguyễn Thanh Hải (2018), “Một số vấn đề cơ bản về kiểm soát tài sản thu
nhập trong PCTN”, Tạp chí Nội chính, số chuyên đề tháng 9-2018, tr. 4-9;
+ Vũ Ngọc Lân (2018), “Một số bài học kinh nghiệm trong PCTN ở nước ta
hiện nay”, Tạp chí Nội chính, số 57, tr. 17-21;
+ Phan Đình Trạc (2017), “Đấu tranh PCTN theo tinh thần Nghị quyết Đại hội
XII của Đảng”, Tạp chí Cộng sản, số 892, tr. 17-22.
Ngoài ra, còn có nhiều công trình nghiên cứu về tham nhũng và PCTN có liên
quan. Những công trình trên đã nghiên cứu, làm rõ lý luận và các giải pháp PCTN
dưới nhiều góc độ khác nhau trên cơ sở tiếp cận khác nhau. Các tác giả đã sử dụng
nhiều luận cứ, luận điểm khoa học, mang tính thuyết phục để phân tích, tổng hợp và
đánh giá về khái niệm, bản chất, hình thái cũng như rút ra các nguyên nhân, điều
kiện làm nảy sinh tham nhũng, từ đó đưa ra nhiều biện pháp hợp lý, có tính khả thi
để áp dụng nhằm ngăn chặn và đẩy lùi tham nhũng.
Kế thừa những kết quả nghiên cứu mang tính tổng quát từ các công trình trên,
luận văn nghiên cứu cụ thể vào tình hình tội phạm về tham nhũng và công tác

10. 4
phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng ở thành phố Đà Nẵng, đây là nội
dung chưa có đề tài khoa học nào nghiên cứu từ trước đến nay
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn của tình hình tội phạm về tham
nhũng và công tác đấu tranh phòng, chống tình hình tội phạm tham nhũng ở thành
phố Đà Nẵng, luận văn đề xuất các giải pháp tăng cường công tác phòng ngừa tình
hình tội phạm về tham nhũng ở thành phố Đà Nẵng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để cụ thể hóa mục tiêu trên, luận văn cần thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Làm rõ một số vấn đề lý luận có liên quan về tham nhũng, tình hình tội phạm
về tham nhũng và phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng;
- Thu thập, phân tích, đánh giá số liệu thống kê, hồ sơ vụ án, các báo cáo tổng
kết… có liên quan đến công tác PCTN ở thành phố Đà Nẵng;
- Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác phòng ngừa tình
hình tội phạm về tham nhũng ở thành phố Đà Nẵng.
4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Tình hình tội phạm về tham nhũng và công tác phòng ngừa tình hình tội phạm
về tham nhũng tại thành phố Đà Nẵng trong các cơ quan nhà nước, các tổ chức sử
dụng ngân sách Nhà nước.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về thời gian: từ năm 2014 đến năm 2018.
- Phạm vi về không gian: địa bàn thành phố Đà Nẵng.
- Giới hạn về đối tượng: Tập trung nghiên cứu trong các cơ quan nhà nước,
các tổ chức sử dụng ngân sách nhà nước tại thành phố Đà Nẵng.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng

11. 5
của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những quan điểm cơ bản của
Đảng, Nhà nước ta về đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia,
giữ gìn trật tự an toàn xã hội.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau, trong đó tập trung
sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập, nghiên cứu, phân tích và tổng
hợp các tài liệu có liên quan gồm các văn bản pháp lý, các công trình nghiên cứu lý
luận và các tài liệu khác có liên quan đến tham nhũng và công tác phòng ngừa tham
nhũng.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn: Thông qua các báo cáo chuyên
đề, báo cáo tổng kết về hoạt động đấu tranh phòng, chống tình hình tội phạm về
tham nhũng ở thành phố Đà Nẵng để rút ra bài học kinh nghiệm.
- Phương pháp thống kê, phân tích, so sánh: Thu thập, hệ thống, phân tích, so
sánh, đánh giá, tổng hợp các tài liệu, số liệu phản ánh tình hình tội phạm về tham
nhũng ở thành phố Đà Nẵng.
- Phương pháp nghiên cứu điển hình: Tập trung nghiên cứu một số vụ án tham
nhũng điển hình và một số hồ sơ về hoạt động phòng ngừa do các cơ quan chức
năng ở thành phố Đà Nẵng tiến hành.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Kết quả nghiên cứu của đề tài là tài liệu khoa học góp phần làm phong phú
thêm lý luận về phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng, là tài liệu tham khảo
hữu ích cho các độc giả trong các cơ sở đào tạo.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu của đề tài là tài liệu tham khảo cho các cơ quan nhà nước
có thẩm quyền cũng như các cán bộ đang trực tiếp làm công tác đấu tranh phòng,
chống tội phạm về tham nhũng xây dựng các kế hoạch, giải pháp đấu tranh có hiệu
quả đối với tình hình tội phạm về tham nhũng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nói

12. 6
riêng và cả nước nói chung.
7. Kết cấu của luận văn
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về phòng ngừa tình hình tội phạm về tham
nhũng
Chương 2: Một số vấn đề có liên quan và thực trạng phòng ngừa tình hình tội
phạm về tham nhũng tại thành phố Đà Nẵng
Chương 3: Giải pháp tăng cường hiệu quả phòng ngừa tình hình tội phạm về
tham nhũng tại thành phố Đà Nẵng

13. 7
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI
PHẠM VỀ THAM NHŨNG
1.1. Khái niệm, mục tiêu, ý nghĩa, nguyên tắc của phòng ngừa tình hình
tội phạm về tham nhũng
1.1.1. Khái niệm phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng
Hiện nay, khi nghiên cứu về vấn đề tham nhũng vẫn chưa có một định nghĩa
chung nhất và cụ thể về tham nhũng được công nhận chính thức trên toàn thế giới.
Những hình thức, hành vi tham nhũng phụ thuộc vào tình hình kinh tế, chính trị, xã
hội của mỗi quốc gia cũng như sự phát triển của nó ở từng thời kỳ, giai đoạn lịch sử
khác nhau.
Tại Đức, tham nhũng được hiểu là hiện tượng mất phẩm chất, hối lộ, đút lót,
thường xảy ra đối với công chức có quyền hành [50, tr.142]. Theo từ điển bách
khoa của Thụy Sỹ, tham nhũng là hậu quả nghiêm trọng của sự vô tổ chức của tầng
lớp có trách nhiệm trong bộ máy nhà nước, là hành vi vi phạm để phục vụ lợi ích cá
nhân [41, tr.3].
Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) định nghĩa tham nhũng như là
“lạm dụng chức vụ, quyền lực cho lợi ích cá nhân, thông qua hối lộ, tống tiền, thao
túng thị trường, thiên vị người thân, gian lận, chuyển tiền (hình thức hối lộ) hoặc
tham ô” [27, tr.1]. Trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm của các nước khác nhau,
UNDP cho rằng, tham nhũng bao hàm trong các hành vi sau:
- Hành vi ăn cắp, tham ô và chiếm đoạt tài sản của nhà nước mà chủ thể của
hành vi đó là những người có chức có quyền;
- Lạm dụng chức quyền để trục lợi bất hợp pháp thông qua việc sử dụng các
qui chế chính thức một cách không chính thức;
- Mâu thuẫn không cân đối giữa lợi ích chính đáng do thực hiện nghĩa vụ xã
hội với những món lợi tư riêng.
Ở nước ta, khái niệm tham nhũng cũng được nghiên cứu dưới nhiều góc độ

14. 8
khác nhau. Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam “tham nhũng là hành vi của những
người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, tham ô,
nhận hối lộ, hoặc cố ý làm trái chính sách, chế độ, thể lệ về kinh tế - tài chính vì
động cơ vụ lợi, gây thiệt hại cho tài sản của các cơ quan nhà nước và tổ chức chính
trị, xã hội”. [52, tr.312]
Dưới góc độ khoa học pháp lý, tham nhũng là hành vi của người có chức vụ,
quyền hạn, đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó để tham ô, hối lộ hoặc cố ý làm trái
pháp luật vì động cơ vụ lợi, gây thiệt hại cho tài sản nhà nước, tập thể và cá nhân,
xâm phạm hoạt động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức [60, tr. 1].
Theo qui định tại khoản 2, điều 1 Luật PCTN năm 2005 (sửa đổi bổ sung năm
2007, 2012, 2018) (sau đây gọi tắt là Luật PCTN năm 2005), khái niệm tham nhũng
được hiểu “là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ , quyền
hạn đó vì vụ lợi”. Trong đó, những hành vi sau đây thuộc nhóm hành vi tham
nhũng: Tham ô tài sản; Nhận hối lộ; Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài
sản; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi;
Lạm quyền trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi; Lợi dụng chức vụ, quyền
hạn gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi; Giả mạo trong công tác vì vụ lợi;
Đưa hối lộ, môi giới hối lộ được thực hiện bởi người có chức vụ, quyền hạn để giải
quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc địa phương vì vụ lợi; Lợi dụng
chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản của Nhà nước vì vụ lợi; Nhũng nhiễu
vì vụ lợi; Không thực hiện nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi; Lợi dụng chức vụ, quyền
hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ lợi; cản trở, can thiệp
trái pháp luật vào việc kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi
hành án vì vụ lợi.
Người có chức vụ, quyền hạn trong khái niệm của pháp luật về PCTN chỉ giới
hạn ở những người trong khu vực nhà nước (cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống
chính trị có sử dụng ngân sách, vốn, tài sản của Nhà nước).
Từ những phân tích như trên, có thể hiểu tội phạm tham nhũng là một loại tội
phạm do người có chức vụ, quyền hạn thực hiện bằng cách lợi dụng chức vụ, quyền

15. 9
hạn được giao, cố ý làm trái các quy định của pháp luật nhằm mục đích vụ lợi.
Theo GS. TS. Võ Khánh Vinh, phòng ngừa tình hình tội phạm là hệ thống
nhiều mức độ các biện pháp mang tính Nhà nước, xã hội và Nhà nước - xã hội
nhằm khắc phục các nguyên nhân và điều kiện của tội phạm hoặc làm vô hiệu hóa
(làm yếu, hạn chế) chúng và bằng cách đó làm giảm và dần dần loại bỏ tình hình tội
phạm [65, tr.154].
Bên cạnh đó, một số nhà khoa học phân chia nội dung của phòng ngừa tội
phạm theo hai cấp bậc rộng và hẹp khác nhau, như:
Theo nghĩa rộng, phòng ngừa tội phạm bao hàm, một mặt không để cho tội
phạm xảy ra, thủ tiêu nguyên nhân và điều kiện phạm tội. Mặt khác, bằng mọi cách
để ngăn chặn tội phạm, kịp thời phát hiện tội phạm, xử lý nghiêm minh các trường
hợp phạm tội và cuối cùng là cải tạo, giáo dục người phạm tội, đưa họ trở thành
những công dân có ích cho xã hội.
Theo nghĩa hẹp, phòng ngừa tội phạm là không để cho tội phạm xảy ra, không
để cho tội phạm gây hậu quả cho xã hội, không để cho thành viên của xã hội phải
chịu hình phạt của pháp luật, tiết kiệm được những chi phí cần thiết cho Nhà nước
trong công tác điều tra, truy tố, xét xử và cải tạo giáo dục người phạm tội” [29,
tr.160].
Tóm lại, qua các nghiên cứu trên, dưới góc độ tội phạm học, có thể diễn đạt
như sau: Phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng là hoạt động của tất cả các
cơ quan Nhà nước, các tổ chức xã hội và của mọi công dân áp dụng tổng hợp và
đồng bộ các biện pháp khác nhau hướng đến từng bước hạn chế, đẩy lùi và tiến tới
loại bỏ tình hình tội phạm về tham nhũng ra khỏi đời sống xã hội.
1.1.2. Mục tiêu, ý nghĩa, nguyên tắc của phòng ngừa tình hình tội phạm về
tham nhũng
1.1.2.1. Mục tiêu
Mục tiêu của công tác PCTN, lãng phí được nêu trong Nghị quyết Trung ương
3 khóa X là: “Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí; tạo bước chuyển
biến rõ rệt để giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội; củng cố lòng tin

16. 10
của nhân dân; xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh; đội ngũ CB,CC kỷ
cương, liêm chính”.
Chiến lược PCTN đến năm 2020 cũng xác định mục tiêu chung và năm nhóm
mục tiêu cụ thể:
- Mục tiêu chung:
Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, loại bỏ dần các cơ hội, điều kiện
phát sinh tham nhũng, góp phần xây dựng bộ máy nhà nước trong sạch, vững mạnh,
hoạt động hiệu quả; đội ngũ CB,CC liêm chính; lành mạnh hóa các quan hệ xã hội
thông qua việc thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng ngừa, phát hiện và xử lý
tham nhũng; củng cố lòng tin của nhân dân và cộng đồng quốc tế, thúc đẩy kinh tế -
xã hội phát triển.
- Mục tiêu cụ thể:
+ Ngăn chặn, làm triệt tiêu các điều kiện và cơ hội phát sinh tham nhũng trong
việc hoạch định chính sách, xây dựng và thực hiện pháp luật, nhất là trong quá trình
ban hành và tổ chức thi hành các văn bản áp dụng pháp luật.
+ Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực nhà nước, ngăn ngừa
việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vụ lợi trên cơ sở xây dựng nền công vụ hiệu
quả, minh bạch, phục vụ nhân dân và xã hội, với đội ngũ CB,CC trung trực, công
tâm, liêm khiết, tận tụy, chuyên nghiệp và được trả lương hợp lý; các chuẩn mực
đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp được củng cố và phát triển.
+ Hoàn thiện thể chế, tạo lập môi trường kinh doanh cạnh tranh bình đẳng,
công bằng, minh bạch nhằm thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài, góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp;
từng bước xóa bỏ tệ hối lộ trong quan hệ giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước
và trong giao dịch thương mại.
+ Tính trách nhiệm, tính chuyên nghiệp, sức chiến đấu và hiệu quả hoạt động
của các cơ quan bảo vệ pháp luật, các cơ quan, đơn vị chuyên trách chống tham
nhũng được nâng cao, giữ vai trò nòng cốt trong phát hiện và xử lý tham nhũng.
Chính sách xử lý đối với tham nhũng, đặc biệt là chính sách hình sự, chính

17. 11
sách tố tụng hình sự tiếp tục được hoàn thiện; hệ thống đo lường, giám sát tham
nhũng được thiết lập.
+ Nâng cao nhận thức, vai trò của xã hội về tham nhũng, về chủ trương, chính
sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong PCTN; thúc đẩy sự tham gia chủ
động của các tổ chức, đoàn thể xã hội, các phương tiện truyền thông và mọi công
dân trong nỗ lực PCTN; xây dựng văn hóa và tạo ra thói quen PCTN trong đời sống
của CB,CC và trong các tầng lớp nhân dân.
1.1.2.2. Ý nghĩa
PCTN góp phần bảo vệ chế độ, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, vào Nhà nước. Trong năm gần đây,
hoạt động PCTN tại Việt Nam đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên tham
nhũng vẫn là “quốc nạn” của đất nước, nguy đe doạ tồn vong chế độ xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam. Nghị quyết số 14 ngày 15/5/1996 của Bộ chính trị về đấu tranh
chống tham nhũng nhận định: Tình trạng tham nhũng gây hậu nghiêm trọng, làm
xói mòn chất Đảng, Nhà nước, làm tha hoá đội ngũ cán bộ, đảng viên, tiếp tay cho
lực thù địch lợi dụng chống phá ta, uy hiếp tồn vong chế độ. Trong chiến lược quốc
gia PCTN đến năm 2020, Chính phủ nhận định: “Tham nhũng trở thành vật cản lớn
cho thành công công đổi mới, cho sức chiến đấu Đảng, đe dọa tồn vong chế độ” [5,
tr.80].
Theo ước tính của WB, tham nhũng năm gây thiệt hại cho kinh tế giới lên tới
hàng tỷ đô la Mỹ. Ở Việt Nam, thời gian qua, nhiều vụ tham nhũng nghiêm trọng bị
phát hiện, xử lý như vụ PMU 18, vụ công ty cho thuê tài chính II, vụ Trịnh Xuân
Thanh tại Tổng Công ty Dầu khí... Thiệt hại kinh tế do tội phạm về tham nhũng gây
ra rất lớn. Tham nhũng khiến nguồn lực của đất nước bị suy giảm, tăng cao nguy cơ
tụt hậu so với khu vực và thế giới. Ngoài ra, tham nhũng làm cho chênh lệch tài sản,
phân hoá giàu nghèo xã hội ngày tăng, tiềm ẩn nguy cơ gây mâu thuẫn, bất ổn xã
hội. Vì vậy, để phát triển kinh tế vững chắc và nâng cao đời sống, vật chất, tinh thần
cho nhân dân thì thực hiện các biện pháp cần thiết để phòng ngừa đấu tranh mạnh
mẽ với tham nhũng là việc làm hết sức cần thiết.

18. 12
1.1.2.3. Các nguyên tắc
- Nguyên tắc pháp chế
Hoạt động phòng ngừa tội phạm về tham nhũng phải tuân thủ các quy định
của pháp luật, tức là các quy định của Hiến pháp, luật và các văn bản quy phạm
pháp luật khác có liên quan đến hoạt động phòng ngừa tham nhũng. Tuân thủ
nguyên tắc pháp chế là yêu cầu đầu tiên và quan trọng nhất khi phòng ngừa tội
phạm nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của những người có liên quan. Để
nguyên tắc pháp chế được tuân thủ thì yêu cầu đầu tiên là các quy định của pháp
luật về phòng ngừa tội phạm phải được hoàn thiện, ý thức tuân thủ quy định pháp
luật từ các chủ thể phòng ngừa tội phạm phải được nâng cao. Các chủ thể không
được tiến hành một cách tuỳ tiện, theo ý chí chủ quan của mình mà phải trên cơ sở
quy định của pháp luật.
- Nguyên tắc dân chủ
Hoạt động phòng ngừa tội phạm tham nhũng phải có sự tham gia của quần
chúng nhân dân. Để nguyên tắc này được áp dụng trong thực tế cần nhận thức rằng
quần chúng nhân dân là chủ thể phòng ngừa tội phạm đông đảo nhất nhưng không
có công cụ, phương tiện nhằm đấu tranh trực tiếp với tội phạm, do đó, quần chúng
nhân dân cần được giáo dục, hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi từ các chủ thể
chuyên trách là cơ quan nhà nước trực tiếp áp dụng các biện pháp phòng ngừa thông
qua tổ chức các đợt tuyên truyền, giáo dục, tố cáo hành vi tham nhũng như: hối lộ,
tham ô, cố ý làm trái…
- Nguyên tắc nhân đạo
Thực hiện nguyên tắc nhân đạo trong hoạt động phòng ngừa tội phạm về tham
nhũng vừa có ý nghĩa bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của những người có liên
quan, vừa bảo đảm tính nhân đạo xã hội chủ nghĩa của Nhà nước ta trong hoạt động
phòng ngừa tội phạm về tham nhũng, hướng đến mục đích chung nhất là nâng cao
hiệu quả hoạt động phòng ngừa tội phạm về tham nhũng, bảo vệ tối đa quyền, lợi
ích hợp pháp của con người. Trên cơ sở đó, biện pháp phòng ngừa tội phạm tham
nhũng không chỉ phù hợp với pháp luật mà còn phải đảm bảo nguyên tắc nhân đạo,

19. 13
không được xúc phạm hoặc hạ thấp phẩm giá con người.
- Nguyên tắc khoa học
Việc xây dựng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa tội phạm về tham nhũng
phải dựa trên cơ sở khoa học, tức có đầy đủ tính lý luận lẫn thực tiễn. Những biện
pháp áp dụng phải tiến bộ, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống
tội phạm, phải có tính đồng bộ, hệ thống, phù hợp với tiến trình phát triển của xã
hội và xu hướng hoạt động phòng ngừa trên thế giới. Việc đưa ra biện pháp phòng
ngừa tội phạm tham nhũng không thể bột phát, thiếu luận cứ khoa học, mà phải dựa
vào kết quả nghiên cứu, phân tích, đánh giá về tình hình tội phạm, nguyên nhân của
tội phạm trong thời gian ổn định, đồng thời kết hợp sử dụng thành tựu của khoa
học, kỹ thuật trong phòng ngừa tội phạm.
- Nguyên tắc phối hợp chặt chẽ giữa các chủ thể phòng ngừa
Phòng ngừa tội phạm nói chung và các tội phạm về tham nhũng nói riêng là
hoạt động cần được tiến hành một cách có hệ thống, đồng bộ từ trung ương đến địa
phương. Để đạt được điều này,nguyên tắc đặt ra đòi hỏi phải có sự phối, kết hợp
chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, các tổ chức và công dân, không để xảy ra tình
trạng đùn đẩy, chồng chéo trách nhiệm. Bên cạnh đó, cơ quan có thẩm quyền cần
nêu cao tinh thần giáo dục quần chúng nhân dân ý thức nâng cao cảnh giác trong
phòng ngừa tội phạm cũng như trong phát hiện, tố giác tội phạm.
1.2. Chủ thể, nội dung, biện pháp phòng ngừa tình hình tội phạm về tham
nhũng
1.2.1. Chủ thể tiến hành phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng
1.2.1.1. Đảng Cộng sản Việt Nam
Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời
là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung
thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và cả dân tộc [Điều lệ
Đảng]. Với vai trò to lớn ấy, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn rất coi trọng công tác
PCTN. Với diễn biến tình hình hiện nay, Đảng ta thường xuyên tăng cường công
tác lãnh đạo, xây dựng và đề ra các chủ trương, đường lối được phổ biến sâu rộng

20. 14
và quán triệt thực hiện trong từng tổ chức cơ sở đảng nhằm PCTN có hiệu quả như:
Nghị quyết Trung ương 3 khóa X về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với
công tác PCTN, lãng phí”, Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI về “Tiếp tục thực hiện
Nghị quyết Trung ương 3 khóa X”, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “tăng
cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính
trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội
bộ”… Vai trò lãnh đạo của Đảng trong phòng ngừa tham nhũng còn thể hiện thông
qua hoạt động của các cơ quan có chức năng kiểm tra, giám sát hoạt động của cán
bộ, đảng viên là Ủy ban kiểm tra đảng, Ban chỉ đạo về PCTN và Ban Nội chính các
cấp.
1.2.1.2. Quốc hội và HĐND các cấp
Là cơ quan quyền lực Nhà nước, vai trò của Quốc hội và HĐND các cấp thể
hiện thông qua việc nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật nhằm hạn chế
cơ hội tham nhũng ở Việt Nam; vai trò PCTN trong việc phê chuẩn và kiểm soát
ngân sách, quyết định các chương trình, dự án quan trọng của quốc gia; hoạt động
PCTN thông qua việc bảo đảm sự minh bạch tài sản và thông tin trong hoạt động
của bộ máy nhà nước; thực hiện quyền giám sát trong công tác PCTN ở Việt Nam.
Đồng thời, vai trò phát hiện tham nhũng của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các
cấp thông qua việc giữ mối quan hệ với cử tri và các tổ chức chính trị - xã hội; phát
huy vai trò của các cơ quan thông tin đại chúng trong việc hỗ trợ thực hiện công tác
PCTN.
1.2.1.3. Chính phủ và UBND các cấp
Chính phủ và UBND các cấp có vai trò ban hành các văn bản hướng dẫn trên
cơ sở chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, triển khai thực hiện pháp luật về
phòng ngừa tội phạm tham nhũng do Quốc hội ban hành; triển khai các biện pháp
mang tính xã hội như xây dựng và thực hiện các chiến lược, chương trình kế hoạch
nhằm xây dựng kỷ cương, nề nếp công tác, quản lý giáo dục CB,CC... Bên cạnh đó,
thông qua cơ quan chuyên trách là Thanh tra các cấp, Chính phủ và UBND các cấp
thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện những sơ hở, thiếu sót

21. 15
trong công tác quản lý, những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng, lãng phí để đưa ra
biện pháp ngăn chặn và khắc phục kịp thời.
1.2.1.4. Các cơ quan tư pháp
Điều 4 Luật Công an nhân dân năm 2014 nêu rõ cơ quan Công an là lực lượng
nòng cốt, xung kích trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự xã hội. Trong đó,
hoạt động điều tra xử lý tội phạm về tham nhũng và hoạt động phòng ngừa tội phạm
về tham nhũng là hai bộ phận luôn luôn gắn liền, có mối quan hệ mật thiết với nhau.
Trên cơ sở quy định tại Điều 2, Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân 2014,
Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan thực hành quyền công tố và kiểm soát các hoạt
động tư pháp, có vai trò trực tiếp trong việc kiểm soát hoạt động điều tra, thực hiện
quyền công tố trong các phiên tòa xét xử về các tội về tham nhũng. Ngoài ra, vai trò
trong việc phối hợp với các chủ thể khác xây dựng, triển khai các chương trình
phòng ngừa tội phạm, thực hiện việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật, phát hiện
nguyên nhân, điều kiện của tội phạm, thống kê và đưa ra kiến nghị về các biện pháp
phòng ngừa tội phạm về tham nhũng.
Tòa án nhân dân các cấp, với chức năng xét xử được quy định tại Điều 2 Luật
Tổ chức Tòa án nhân dân 2014, có vai trò phòng ngừa các tội về tham nhũng thông
qua hoạt động xét xử, làm sáng tỏ vụ án, tính chất, mức độ sai phạm của người
phạm tội, mức độ tham gia của những người khác mà quyết định hình phạt đúng
người, đúng tội, đảm bảo công bằng, nghiêm minh, góp phần phòng ngừa riêng và
phòng ngừa chung cho toàn xã hội. Ngoài ra, Tòa án nhân dân các cấp còn có vai
trò tuyên truyền, giáo dục pháp luật, kiến nghị áp dụng biện pháp ngăn chặn, phối
hợp với các chủ thể khác xây dựng và triển khai các kế hoạch phòng chống tội
phạm, trong đó có các tội về tham nhũng.
1.2.1.5. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội
Điều 8 của Luật PCTN năm 2005 quy định: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và
các tổ chức thành viên có trách nhiệm vận động nhân dân tham gia tích cực vào việc
PCTN; phát hiện, kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý người có
hành vi tham nhũng; giám sát việc thực hiện pháp luật về PCTN. Điều 85 Luật

22. 16
PCTN 2005 và Điều 23 Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015 quy định rõ vai
trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên Mặt trận
trong việc tham gia PCTN với các nội dung cơ bản: Tuyên truyền, vận động nhân
dân và các thành viên tổ chức mình thực hiện pháp luật về PCTN, kiến nghị các
biện pháp nhằm phát hiện và phòng ngừa tham nhũng; Cung cấp thông tin và phối
hợp với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc phát hiện, xác
minh, vụ việc tham nhũng, xử lý người có hành vi tham nhũng; Yêu cầu cơ quan, tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền áp dụng biện pháp phòng ngừa tham nhũng, xác minh
vụ giám sát việc thực hiện pháp luật về PCTN; Kiến nghị cơ quan Nhà nước bảo vệ,
khen thưởng đối với người có công phát hiện, tố cáo tham nhũng.
1.2.2. Nội dung phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng
Nội dung phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng là tất cả các vấn đề, các
khía cạnh cần tiến hành các hoạt động phòng ngừa tội phạm, sẽ tập trung vào hai hoạt
động chính sau:
1.2.2.1. Tiến hành các hoạt động phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng
Tiến hành các hoạt động ngừa tội phạm về tham nhũng là khắc phục các nguyên
nhân và điều kiện phạm tội. Có rất nhiều nguyên nhân và điều kiện làm nảy sinh tội
phạm về tham nhũng như: tác động của nền kinh tế thị trường, tư tưởng lạc hậu, nhận
thức hạn chế, pháp luật còn nhiều lỗ hổng hoặc chưa có tính răn đe,… Khi nhìn một
cách tổng quan, có thể thấy được việc khắc phục nguyên nhân và điều kiện phạm tội
về trật tự an toàn xã hội có thể thực hiện hai phương diện sau:
Thứ nhất, cải thiện quan hệ xã hội gồm các quan hệ giáo dục, việc làm, quản
lý… Trong đó, hoạt động nâng cao nhận thức, trình độ văn hóa của con người là vô
cùng quan trọng.
Thứ hai, cần cải thiện hệ thống pháp luật, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ
thống pháp luật. Phòng ngừa tội phạm ở khía cạnh này mang tính tích cực, chủ động
và đem lại hiệu quả cao, có khả năng xóa bỏ tận gốc tội phạm, do đó cần được ưu tiên
nghiên cứu và áp dụng trong thực tiễn.

23. 17
1.2.2.2. Phát hiện, xử lý tội phạm
Trọng tâm của hoạt động này là hoạt động điều tra, truy tố, xét xử người phạm
tội về tham nhũng. Tác dụng phòng ngừa tội phạm phát huy khi áp dụng các biện
pháp ngăn chặn, tiến hành đúng các thủ tục tố tụng và đặc biệt là hiệu quả răn đe
phòng ngừa riêng, phòng ngừa chung từ việc áp dụng các biện pháp trách nhiệm hình
sự. Sự tổn thất mà người phạm tội phải chịu đựng từ một hình phạt nghiêm khắc hơn
so với những gì có được từ việc phạm tội có thể đạt được sự kiểm soát tội phạm.
Hình phạt ở mức hợp lý có vai trò quan trọng nhất đối với phòng ngừa tội phạm.
Hình phạt không phải là biện pháp xử lý duy nhất đối với tội phạm, hơn nữa hiệu quả
của nó còn phụ thuộc vào quá trình cải tạo người phạm tội.
1.2.3. Biện pháp phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng
1.2.3.1. Công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị
Luật PCTN năm 2005 quy định công khai minh, bạch trở thành một nguyên
tắc chung cho hoạt động của mọi cơ quan, tổ chức, đơn vị. Điều 11, Luật này quy
định: Công khai, minh bạch, bảo đảm công bằng, dân chủ là yêu cầu bắt buộc khi
thực hiện các chính sách, pháp luật. Trừ nội dung thuộc bí mật nhà nước và những
nội dung khác của Chính phủ, các cơ quan, tổ chức, đơn vị phải công khai hoạt
động của mình.
Các hình thức công khai bao gồm: thông báo bằng văn bản đến cơ quan, tổ
chức, đơn vị, cá nhân có liên quan; niêm yết công khai tại trụ sở làm việc của cơ
quan, tổ chức, đơn vị; công bố tại cuộc họp của cơ quan, tổ chức, đơn vị; phát hành
ấn phẩm; cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân; thông báo
trên các phương tiện thông tin đại chúng; đưa lên trang thông tin điện tử.
Để bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch được thực hiện, Luật PCTN
2005 quy định về quyền yêu cầu cung cấp thông tin của cơ quan, tổ chức như sau:
Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị,
tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan báo chí có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, đơn
vị có trách nhiệm cung cấp thông tin theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, pháp luật cũng đưa ra những hạn chế nhất định: Các cơ quan, tổ

24. 18
chức hoặc báo chí được quyền yêu cầu cung cấp thông tin trong phạm vi nhiệm vụ,
quyền hạn của mình chứ không phải bất kỳ thông tin nào mà mình muốn. Cơ quan
tổ chức đơn vị chỉ có trách nhiệm cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động của
mình theo quy định của pháp luật.
Bảo đảm quyền yêu cầu cung cấp thông tin là một nội dung rất quan trọng và
có tác dụng thiết thực vào việc phòng ngừa tham nhũng. Chính vì vậy, để có cơ sở
thực hiện thật tốt điều này, Nghị định số 120/2006/NĐ-CP ngày 20/10/2006 quy
định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật PCTN đã dành nhiều quy
định vừa cụ thể hoá, vừa hướng dẫn để các các cơ quan, tổ chức, cá nhân có nghĩa
vụ cung cấp thông tin cũng như có yêu cầu về thông tin có thể thực hiện một cách
thuận lợi.
Nghị định số 107/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 quy định xử lý trách nhiệm
của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng trong cơ
quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách quy định về trách nhiệm của người
đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị trong việc cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ
quan, tổ chức, cá nhân
1.2.3.2. Xây dựng và thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn
Chế độ, định mức, tiêu chuẩn trong các lĩnh vực quản lý luôn liên quan đến
việc sử dụng tài sản, vốn và ngân sách nhà nước. Nếu các tiêu chuẩn, chế độ, định
mức được sử dụng một các tùy tiện, lãng phí sẽ khiến việc tài sản của Nhà nước bị
thiệt hại làm suy giảm nguồn lực đầu tư thúc đẩy phát triển.
Nhằm bảo đảm cho việc ban hành, chấp hành đúng pháp luật, Luật PCTN năm
2005 đã đưa ra các quy định từ việc xây dựng, thực hiện cũng như chế độ, trách
nhiệm trong trường hợp để xảy ra vi phạm.
Việc xây dựng, ban hành và thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn dựa
trên những nguyên tắc được quy định tại Điều 34, Luật PCTN 2005, trong đó xác
định rõ trách nhiệm của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã
hội, đơn vị sự nghiệp và các cơ quan, tổ chức khác có sử dụng ngân sách nhà nước
trong việc xây dựng và ban hành các chế độ, định mức, tiêu chuẩn áp dụng trong cơ

25. 19
quan, tổ chức, đơn vị mình.
Trách nhiệm kiểm tra và việc xử lý vi phạm quy định về chế độ, định mức,
tiêu chuẩn, nhất là việc xác định trách nhiệm của những người có liên quan đến việc
để xảy ra các sai phạm về chế độ, định mức, tiêu chuẩn:
- Cơ quan, tổ chức, đơn vị phải thường xuyên kiểm tra việc chấp hành và xử lý
kịp thời hành vi vi phạm quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn.
- Người có hành vi vi phạm quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn phải bị
xử lý theo quy định của pháp luật.
- Người cho phép sử dụng vượt chế độ, định mức, tiêu chuẩn phải bồi thường
phần giá trị mà mình cho phép sử dụng vượt quá; người sử dụng vượt chế độ, định
mức, tiêu chuẩn có trách nhiệm liên đới bồi thường phần giá trị được sử dụng vượt
quá.
- Người cho phép thực hiện chế độ, định mức, tiêu chuẩn chuyên môn - kỹ
thuật thấp hơn mức quy định phải bồi thường phần giá trị mà mình cho phép sử
dụng thấp hơn; người hưởng lợi từ việc thực hiện chế độ, định mức, tiêu chuẩn
chuyên môn - kỹ thuật thấp hơn có trách nhiệm liên đới bồi thường phần giá trị
được hưởng lợi. (Điều 35, Luật PCTN 2005)
Về nội dung xây dựng và thực hiện chế độ, định mức, tiêu chuẩn, Chiến lược
quốc gia PCTN đến năm 2020 yêu cầu:
Công bố công khai các chế độ, định mức, tiêu chuẩn và công khai việc thực
hiện chế độ, định mức, tiêu chuẩn sử dụng tài sản công của CB,CC, trước hết là của
người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Sửa đổi các quy định về quản lý, sử
dụng nhà công vụ; xử lý nghiêm minh các vi phạm trong việc quản lý, sử dụng nhà
công vụ.
1.2.3.3. Quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, việc chuyển đổi vị trí
công tác của cán bộ, công chức
Các nước trên thế giới mặc dù có chế độ chính trị khác nhau nhưng về cơ bản,
việc thực hiện quyền lực công đều phải thông qua hoạt động công vụ của đội ngũ
công chức. Vì vậy, để chống tham nhũng, lãng đạo các quốc gia đều tăng cường

26. 20
kiểm soát việc thực hiện quyền lực nhà nước, trong đó trọng tâm là tác động vào đội
ngũ CB,CC và quá trình thực hiện công vụ. Ngoài ra, trong một số trường hợp nhất
định, cần kiểm soát những mối quan hệ xã hội có nguy cơ bị lợi dụng và có thể làm
nảy sinh tham nhũng.
Về quy tắc ứng xử của CB,CC.
Luật PCTN năm 2005 quy định những điều CB,CC không được làm và nghĩa
vụ báo cáo và xử lý báo cáo về dấu hiệu tham nhũng xảy ra trong cơ quan, tổ chức,
đơn vị. Bên cạnh đó, Luật cũng quy định trách nhiệm trước pháp luật của CB,CC
biết được hành vi tham nhũng mà không báo cáo hoặc người nhận được báo cáo về
hành vi, dấu hiệu tham nhũng mà không xử lý.
Về quy tắc đạo đức nghề nghiệp, Chiến lược quốc gia PCTN đến năm 2020
đặt ra yêu cầu: Đẩy mạnh việc xây dựng, công bố công khai các quy tắc ứng xử, đạo
đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp của CB,CC và tăng cường giám sát việc thực
hiện theo quy định của pháp luật.
Vấn đề chuyển đổi vị trí công tác của CB,CC được quy định như sau: Cơ
quan, tổ chức, đơn vị, theo thẩm quyền quản lý có trách nhiệm thực hiện việc định
kỳ chuyển đổi CB,CC làm việc tại một số vị trí liên quan đến việc quản lý ngân
sách, tài sản của Nhà nước, trực tiếp tiếp xúc và giải quyết công việc của cơ quan tổ
chức, đơn vị, cá nhân nhằm chủ động phòng ngừa tham nhũng.
Cần lưu ý, việc chuyển đổi vị trí công tác và luân chuyên cán bộ có sự khác
biệt. Luân chuyên cán bộ là chính sách của Đảng trong công tác cán bộ nhằm đào
tạo, rèn luyện đội ngũ cán bộ lãnh đạo, để họ có điều kiện nâng cao trình độ hiểu
biết và đủ năng lực thực tiễn đáp ứng được yêu cầu của người lãnh đạo quản lý.
Chuyển đổi vị trí công tác nhằm phòng ngừa một số CB,CC tìm cách lợi dụng tham
nhũng do qua thời gian công tác, tìm ra được kẽ hở hay những khiếm khuyết của cơ
chế chính sách; hoặc tìm cách móc nối với những người có liên quan để thực hiện
những hành vi tham nhũng tinh vi, khó phát hiện và ngăn chặn. Luật PCTN năm
2005 có quy định việc chuyển đổi vị trí công tác... chỉ áp dụng đối với CB,CC
không giữ chức vụ quản lý. Việc luân chuyển CB,CC giữ chức vụ quản lý thực hiện

27. 21
theo quy định về luân chuyển cán bộ.
Ngày 27/10/2007, Chính phủ ban hành Nghị định số 158/2007/NĐ-CP quy
định danh mục các vị trí công tác và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối
với CB,CC nhằm cụ thể hóa các quy định trong Luật PCTN.
1.2.3.4. Vấn đề minh bạch tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức
Với việc ban hành Pháp lệnh chống tham nhũng năm 1998, Việt Nam đã thực
hiện việc kê khai tài sản - một nội dung của cơ chế minh bạch tài sản. Tuy nhiên,
cho đến nay, hệ thống minh bạch tài sản ở Việt Nam vẫn chỉ dừng lại ở kê khai tài
sản đơn thuần, còn thiếu nhiều yếu tố để Nhà nước có thể kiểm soát chặt chẽ tài sản,
thu nhập của CB,CC. Luật PCTN 2005 đã quy định một cách khá toàn diện và đầy
đủ những nội dung cơ bản nhất của một hệ thống minh bạch tài sản, bao gồm những
vấn đề chính như sau:
- CB,CC phải kê khai tài sản hằng năm để tránh che giấu, tẩu tán tài sản tham
nhũng; ngoài việc kê khai tài sản của bản thân, CB,CC còn phải kê khai tài sản của
vợ hoặc chồng và con chưa thành niên.
- Trong một số trường hợp nhất định, việc xác minh tài sản được tiến hành.
Thủ trưởng cơ quan tổ chức việc xác minh tài sản để xem CB,CC có kê khai trung
thực hay không khi xem xét đề bạt, bổ nhiệm, bầu cử hoặc có hành vi tham nhũng.
- Trong một số trường hợp nhất định theo yêu cầu và trên cơ sở quyết định của
cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, sẽ tiến hành công khai bản kết luận về sự minh
bạch trong kê khai tài sản.
- Người có nghĩa vụ kê khai tài sản nếu kê khai không trung thực sẽ bị xử lý
kỷ luật hoặc không được bổ nhiệm vào các chức danh dự kiến.
Cụ thể hoá quy định này, Nghị định số của Chính phủ số 37/2007/NĐ-CP
ngày 09/3/2007 của Chính phủ về minh bạch tài sản, thu nhập đã quy định cụ thể
người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập.
Trên thực tế, việc xác minh tài sản là vấn đề cực kỳ phức tạp vì liên quan đến
việc phân cấp quản lý CB,CC, trong đó có vai trò của các cơ quan Đảng bởi vì
nhiều CB,CC là đảng viên thuộc diện cấp uỷ quản lý.

28. 22
Tiếp tục thực hiện việc minh bạch tài sản, thu nhập của CB,CC, Chiến lược
quốc gia PCTN đến năm 2020 yêu cầu: Sửa đổi, bổ sung các quy định về minh bạch
tài sản, thu nhập theo hướng từng bước công khai và quy định trách nhiệm giải trình
nguồn gốc tài sản, thu nhập; thực hiện việc chi trả qua tài khoản đối với tất cả các
khoản chi từ ngân sách nhà nước cho CB,CC; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc
thực hiện các quy định của pháp luật về công vụ, công chức, nhất là việc minh bạch
tài sản, thu nhập, việc thực thi công vụ ở những vị trí trực tiếp giải quyết yêu cầu
của công dân, tổ chức, doanh nghiệp.
1.2.3.5. Chế độ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi
để xảy ra tham nhũng
Đề cao trách nhiệm người đứng đầu là một yếu tố quan trọng trong quản lý
nhà nước và chống tham nhũng nói riêng. Luật PCTN quy định một cách chi tiết về
vấn đề này, bao gồm những nội dung chính sau:
- Trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức với cấp phó được giao
phụ trách các lĩnh vực được phân định: người đứng đầu chịu trách nhiệm chung và
chịu trách nhiệm trực tiếp đối với lĩnh vực do mình quản lý, cấp phó chịu trách
nhiệm trực tiếp đối với lĩnh vực được giao phụ trách.
- Khi để xảy ra hành vi tham nhũng trong đơn vị mình, người đứng đầu đơn vị,
phải chịu trách nhiệm trực tiếp.
Để tạo cơ sở xử lý trách nhiệm người đứng đầu, trong kết luận thanh tra, kiểm
toán, điều tra phải có kết luận về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức,
đơn vị nơi xảy ra tham nhũng là yếu kém trong quản lý, buông lỏng quản lý hay bao
che cho hành vi tham nhũng.
Luật PCTN 2005 khẳng định nguyên tắc: Người đứng đầu cơ quan, tổ chức,
đơn vị phải chịu trách nhiệm về việc để xảy ra hành vi tham nhũng trong cơ quan,
tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách.
Tuy nhiên, do tính chất phức tạp của tham nhũng nên trong những trường hợp
bất khả kháng hoặc hành vi tham nhũng vượt ra ngoài khả năng kiểm soát của
người lãnh đạo quản lý hoặc trong trường hợp họ không thể biết được hoặc đã áp

29. 23
dụng các biện pháp cần thiết để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi tham nhũng, Luật
PCTN 2005 cũng quy định việc loại trừ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ
chức, đơn vị.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 107/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 quy
định xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức khi để xảy ra tham
nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách.
Chiến lược quốc gia PCTN đến năm 2020 cũng nhấn mạnh vấn đề trách nhiệm
của người đứng đầu thể hiện ở giải pháp: Thực hiện phân công, phân cấp rõ ràng;
quy định cụ thể, rành mạch chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi cấp quản lý,
khắc phục tình trạng chồng chéo, bỏ trống trong hoạt động quản lý. Quy định chức
trách của từng vị trí công tác, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu trong cơ
quan, tổ chức, đơn vị và căn cứ vào kết quả thực hiện chức trách đó để đánh giá
CB,CC.
1.2.3.6. Cải cách hành chính, đổi mới công nghệ quản lý và phương thức
thanh toán nhằm phòng ngừa tham nhũng
Luật PCTN quy định: Nhà nước thực hiện CCHC nhằm tăng cường tính độc
lập và tự chịu trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị; đẩy mạnh việc phân cấp
quản lý nhà nước giữa Trung ương và địa phương, giữa các cấp chính quyền địa
phương; phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cơ quan nhà nước; công khai,
đơn giản hoá và hoàn thiện thủ tục hành chính; quy định cụ thể trách nhiệm của
từng chức danh trong cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Thực hiện quy định này, ngày 07/01/2007, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết
số 53/2007/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện
Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về đẩy
mạnh CCHC, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà nước. Trong Chương
trình hành động, Chính phủ đặt ra yêu cầu đẩy mạnh công tác rà soát thủ tục hành
chính đối với các bộ, ngành, địa phương để sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ những quy
định không còn phù hợp; thực hiện cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông”, công
khai các thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của người dân và doanh

30. 24
nghiệp đến cấp xã, áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001:2000 vào quản lý hành chính.
Áp dụng khoa học - công nghệ trong quản lý là quy định có tính chất định
hướng trong Luật PCTN năm 2005 cho các cơ quan nhà nước nhằm giảm bớt cơ hội
và nguy cơ xảy ra tham nhũng, để giảm thiểu sự tiếp xúc giữa người quản lý và
người bị quản lý khi không cần thiết.
Vấn đề đổi mới phương thức thanh toán cũng được coi là một trong các giải
pháp phòng ngừa tham nhũng quan trọng nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn các giao
dịch, nhất là những khoản chi có sử dụng ngân sách nhà nước và các khoản chi liên
quan đến CB,CC để bảo đảm sự minh bạch trong các nguồn thu nhập của họ.
Vấn đề CCHC cũng được đề cập rất cụ thể trong Chiến lược quốc gia PCTN
đến năm 2020, đặc biệt là trong nhóm giải pháp về tăng cường tính công khai, minh
bạch trong hoạch định chính sách, xây dựng và thực hiện pháp luật và giải pháp về
hoàn thiện chế độ công vụ, công chức, nâng cao chất lượng thực thi công vụ.
1.2.3.7. Tiến hành các hoạt động phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử đối với tội
phạm về tham nhũng theo quy định của pháp luật hình sự
Đấu tranh chống tội phạm về tham nhũng là các hoạt động phát hiện và xử lý
tội phạm về tham nhũng để bảo vệ xã hội và công dân khỏi sự xâm hại của tội
phạm. Hoạt động này bao gồm: Phát hiện, điều tra, truy tố xét xử tội phạm về tham
nhũng. Đó là những hoạt động có đối tượng là tội phạm đã xảy ra. Trái lại, phòng
ngừa tội phạm về tham nhũng là các hoạt động nhằm không để cho tội phạm xảy ra.
Hoạt động đấu tranh chống tội phạm về tham nhũng và hoạt động phòng ngừa tội
phạm về tham nhũng là hai hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, hai loại hoạt động này
không phải độc lập hoàn toàn với nhau mà có mối quan hệ nhất định. Trong đó, đấu
tranh chống tội phạm về tham nhũng có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động phòng
ngừa tội phạm về tham nhũng, cụ thể:
Đấu tranh chống tội phạm về tham nhũng không chỉ có tác dụng ngăn chặn
không cho chủ thể tiếp tục phạm tội mà còn có giá trị răn đe, giáo dục chung và qua
đó tác động nhất định đến nguyên nhân của tội phạm nên cũng có giá trị phòng
ngừa tội phạm. Ở khía cạnh này có thể coi đấu tranh chống tội phạm về tham nhũng

31. 25
là hoạt động đặc biệt của phòng ngừa tội phạm về tham nhũng. Đấu tranh chống tội
phạm về tham nhũng được thực hiện cũng nhằm mục đích là phòng ngừa tội phạm
vì đều hướng xã hội và hướng con người theo cách xử sự tích cực, tạo cơ sở cho
môi trường pháp lí hình sự nghiêm minh và để giáo dục ý tức tuân thủ pháp luật
hình sự của mọi người. Đó là hai điều kiện quan trọng góp phần ngăn ngừa phát
sinh nguyên nhân của tội phạm.
Tiểu kết chương 1
Trong Chương 1 của luận văn, trên cơ sở tiếp cận một số quan điểm của các
nhà khoa học và những quy định của pháp luật, tác giả đã đưa ra khái niệm tham
nhũng, tình hình tội phạm về tham nhũng và phòng ngừa tình hình tội phạm về tham
nhũng; phân tích, làm rõ mục đích, nguyên tắc, chủ thể tiến hành phòng ngừa tình
hình tội phạm về tham nhũng.
Tác giả cũng đã phân tích làm rõ nhận thức về nội dung hoạt động phòng ngừa
tình hình tội phạm về tham nhũng, trong đó đi sâu làm rõ một số nội dung: Nghiên
cứu, xác định nguyên nhân, điều kiện của tình hình tội phạm về tham nhũng; Soạn
thảo, đề ra các giải pháp, biện pháp thích hợp nhằm từng bước xoá bỏ nguyên nhân,
điều kiện của tình hình tội phạm về tham nhũng; Tổ chức thực hiện các hoạt động
phòng ngừa.
Những nội dung trong chương 1 là cơ sở lý luận quan trọng định hướng cho
việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng
trong chương 2, làm cơ sở khoa học cho quá trình phân tích, đánh giá và đưa ra các
giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả hoạt động phòng ngừa tình hình tội phạm về
tham nhũng tại thành phố Đà Nẵng.

32. 26
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH TỘI PHẠM VỀ THAM
NHŨNG TẠI THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
2.1. Sự ảnh hưởng của yếu tố vị trí địa lý, dân cư, kinh tế - xã hội đến
phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng
Thành phố Đà Nẵng là thành phố trực thuộc Trung ương, nằm ở 15o55' đến
16o14' vĩ Bắc, 107o18' đến 108o20' kinh Đông, phía Bắc giáp tỉnh Thừa Thiên -
Huế, phía Tây và Nam giáp tỉnh Quảng Nam, phía Đông giáp Biển Đông, cách Thủ
đô Hà Nội 764 km về phía Bắc, cách thành phố Hồ Chí Minh 964 km về phía Nam
và cách thành phố Huế 108 km về phía Tây Bắc. Đà Nẵng nằm trên tuyến giao
thông Bắc - Nam về đường bộ, đường sắt, là điểm nối quốc tế về đường biển và
đường hàng không. Thành phố Đà Nẵng hiện có 06 quận và 02 huyện gồm 57
phường, xã và thị trấn. Diện tích tự nhiên của thành phố là hơn 1.283 km2; các quận
nội thành có diện tích khoảng 241 km2, các huyện ngoại chiếm khoảng 1.042 km2.
Thành phố Đà Nẵng có một vị trí địa lý đặc biệt thuận lợi cho sự phát triển nhanh
chóng và bền vững Nằm do nằm trên một trong những tuyến sầm uất về đường biển
và đường hàng không quốc tế.
Năm 2018, dân số Đà Nẵng khoảng 1.029.000 người, mật độ dân số: 802
người/km2, tốc độ tăng dân số tự nhiên ở mức 1%. Trong đó, dân cư sinh sống ở
thành thị là 879.500 người và dân cư ở nông thôn là 128.200 người, ngoài ra lượng
dân cư từ các tỉnh, thành là sinh viên, công nhân lao động, người nước ngoài... đến
thành phố học tập và làm việc làm gia tăng dân số cơ học của thành phố. [55, tr. 1]
Thành phố Đà Nẵng có cơ sở hạ tầng và dịch vụ đầu tư khá hoàn thiện, là đầu
mối giao thông quan trọng của khu vực miền Trung - Tây Nguyên nói riêng và cả
nước nói chung với hệ thống sân bay quốc tế, cảng biển nước sâu, các tuyến đường
bộ, đường sắt Bắc - Nam. Thành phố Đà Nẵng có tiềm năng du lịch phong phú. Là
trung tâm kinh tế của khu vực miền Trung - Tây Nguyên, thành phố Đà Nẵng tập
trung các công ty lớn trên hầu khắp các ngành nghề sản xuất, kinh doanh. Tổng sản

33. 27
phẩm nội địa trên địa bàn thành phố từ năm 2014 - 2018 tăng 10%/năm. Cơ cấu
kinh tế tiếp tục chuyển dịch với tỷ trọng dịch vụ 55,4%, công nghiệp 42,2%, nông
nghiệp 2,4%. Thu nhập bình quân đầu người đạt 56,3 triệu đồng, gấp 1,35 lần so với
năm 2012 và cao hơn 1,6 lần mức bình quân cả nước năm 2018.
Về kinh tế, tổng sản phẩm xã hội trên địa bàn (GRDP) ước tăng khoảng 9,04%
so với năm 2017. Hoạt động du lịch diễn ra sôi động, tạo ra sức hấp dẫn mới nhờ tổ
chức thành công các sự kiện lớn, chương trình đặc sắc, góp phần quảng bá, giới
thiệu hình ảnh thành phố đến bạn bè quốc tế. Hoạt động thương mại khá sôi động,
nguồn hàng phong phú, đa dạng với nhiều sự kiện trong các dịp lễ, Tết và thời điểm
bước vào mùa du lịch.
Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 1.300 triệu USD, đạt 86,9% kế hoạch
năm, tăng 9,6% so với năm 2017. Kim ngạch nhập khẩu ước đạt 1.115 triệu USD,
đạt 85,4% kế hoạch năm, tăng 3,2%. Khối lượng hàng hóa qua Cảng ước đạt 7,1
triệu tấn, đạt 102,9% kế hoạch, tăng 10,9%; công tác quản lý vận tải, bảo đảm trật
tự an toàn giao thông đường thủy nội địa từng bước được chấn chỉnh.
Tổng vốn đầu tư phát triển trên địa bàn ước thực hiện đạt 34.275 tỷ đồng, tăng
9,3% so với năm 2017, trong đó vốn đầu tư từ khu vực dân doanh, đầu tư trong
nước và dân cư tăng cao so với tổng vốn đầu tư, ước đạt 24.900 tỷ đồng, chiếm
72,7% tổng vốn đầu tư phát triển; Cấp mới giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp
cho 3.827 doanh nghiệp, chi nhánh và văn phòng đại diện, tổng vốn điều lệ đăng ký
đạt 12.650,3 tỷ đồng, tăng 33,4% về số doanh nghiệp và tăng 32,8% về vốn so với
năm 2017.
Thành phố đã ban hành và triển khai thực hiện Đề án Đẩy mạnh thu hút đầu tư
vào thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2016-2020; Cấp mới giấy chứng nhận đầu tư cho
53 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tổng vốn đầu tư 16,7 triệu USD [55,
tr.4]
Tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2018 ước thực hiện 18.227 tỷ đồng, đạt
122,3% dự toán, trong đó: thu nội địa ước 14.977 tỷ đồng, đạt 117,9% dự toán
HĐND thành phố giao, thu thuế xuất nhập khẩu ước thực hiện 3.250 tỷ đồng, đạt

34. 28
147,7% dự toán.
Tổng chi ngân sách địa phương ước thực hiện 13.477,7 tỷ đồng, đạt 101,3%
dự toán HĐND thành phố giao, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ trên các lĩnh
vực. Lĩnh vực văn hóa, xã hội đạt nhiều kết quả quan trọng; các chính sách an sinh
xã hội được thực hiện đầy đủ, kịp thời, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện.
Các thành phần kinh tế trên địa bàn ước tạo việc làm cho 32.000 lao động, đạt
100% kế hoạch, trong đó lao động có việc làm tăng thêm đạt 21.846 lao động, tăng
4,05% so với năm 2017 [55, tr.7].
Trên lĩnh vực văn hóa, xã hội tiếp tục có nhiều thành tựu phấn khởi. Thành
phố đã tập trung thực hiện “Năm văn hóa, văn minh đô thị” với nhiều kết quả tích
cực; lao động, việc làm và các chính sách an sinh xã hội được triển khai mạnh mẽ;
các chương trình “thành phố 5 không, 3 có” tiếp tục được duy trì và đẩy mạnh. An
ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội tiếp tục được đảm bảo.
Có thể thấy, Đà Nẵng đang có được tốc độ phát triển kinh tế ở mức cao và ổn
định. Ngoài ra, là thành phố trung tâm của miền Trung - Tây Nguyên, Đà Nẵng
luôn được đầu tư phát triển với nguồn lực lớn từ ngân sách nhà nước bên cạnh sự
đầu tư mạnh mẽ của các tập đoàn, công ty trong và ngoài nước. Đây vừa là tiền đề
thúc đẩy kinh tế thành phố ngày càng phát triển vừa tạo điều kiện thuận lợi để tình
hình tội phạm về tham nhũng nảy sinh và diễn biến phức tạp.
2.2. Thực trạng hoạt động phòng ngừa tình hình tội phạm về tham nhũng
tại thành phố Đà Nẵng
2.2.1.Chủ trương của thành phố đối với công tác phòng ngừa tình hình tội
phạm về tham nhũng
Xác định PCTN là nhiệm vụ thường xuyên trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo,
Thành ủy, UBND thành phố Đà Nẵng đã tập trung triển khai nhiều giải pháp quyết
liệt, ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về công tác PCTN phù hợp với tình
hình thực tiễn tại địa phương như:
- Chỉ thị số 05-CT/TU ngày 05/01/2016 của Thành ủy Đà Nẵng về tăng cường
sự chỉ đạo của Đảng đối với công tác PCTN.

35. 29
- Chương trình hành động số 07-CTr/TU ngày 23/5/2016 của Ban Thường vụ
Thành ủy Đà Nẵng về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW ngày
07/12/2015 của Bộ Chính trị (khóa XI) gắn với Chỉ thị số 05-CT/TU ngày
05/01/2016 của Ban Thường vụ Thành ủy.
- Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Chỉ thị số 29-CT/TU ngày
06/11/2013 của Ban Thường vụ Thành ủy về việc đẩy mạnh CCHC, tăng cường kỷ
luật, kỷ cương, xây dựng đội ngũ CB,CC đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển
thành phố trong tình hình mới. Trong đó Ban Thường vụ Thành ủy yêu cầu các cấp
ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, Mặt trận và các đoàn thể chính trị-xã hội
thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đạt kết quả tốt các nội dung và giải
pháp trọng tâm: Tập trung giáo dục, xây dựng và phát triển đội ngũ CB,CC các cấp;
nâng cao hơn nữa đạo đức công vụ theo tinh thần “5 xây”: “Trách nhiệm”, “Chuyên
nghiệp”, “Trung thực”, “Kỷ cương”, “Gương mẫu”; đồng thời kiên quyết thực hiện
“3 chống” các biểu hiện: “Quan liêu”, “Tiêu cực”, “Bệnh hình thức”.
- Quyết định số 39/2006/QĐ-UBND ngày 26/4/2006 của UBND thành phố Đà
Nẵng về việc ban hành Chương trình hành động thực hiện Luật PCTN trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng.
- Kế hoạch số 5702/KH-UBND ngày 03/09/2009 của UBND thành phố Đà
Nẵng về việc Thực hiện Chiến lược quốc gia PCTN đến năm 2020.
- Các quyết định quy định chi tiết về quản lý tài sản công, mua sắm, quản lý
đầu tư và xây dựng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng: Quyết định 03/2015/QĐ-
UBND ngày 24/01/2015, Quyết định 04/2019/QĐ-UBND ngày 24/01/2019, Quyết
định 32/2018/QĐ-UBND ngày 28/09/2018…
- Các kế hoạch thực hiện công tác PCTN hằng năm: Kế hoạch số 184/KH-
UBND ngày 01/3/2016, Kế hoạch số 206/KH-UBND ngày 13/3/2017, Kế hoạch số
196/KH-UBND ngày 27/02/2018…
Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, thường xuyên của lãnh đạo Thành ủy,
UBND thành phố Đà Nẵng tạo tiền đề quan trọng để các cấp, các ngành, các địa
phương trên toàn địa bàn quan tâm và tổ chức thực hiện tốt công tác phòng, chống

36. 30
tình hình tội phạm về tham nhũng ở đơn vị, địa phương mình. Từ đó, tạo cơ sở cho
sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của CB,CC trong khi thực hiện nhiệm
vụ, quyền hạn được giao.
2.2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện các biện pháp phòng ngừa ở thành phố
Đà Nẵng
2.2.2.1. Công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị
UBND thành phố thường xuyên chỉ đạo đẩy mạnh công khai, minh bạch các
chính sách, quy trình, thủ tục giải quyết công việc, gắn với cải cách thủ tục hành
chính. Các cấp, các ngành tiếp tục đẩy mạnh việc công khai, minh bạch trong hoạt
động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, tập trung vào các lĩnh vực: xây dựng cơ bản;
quản lý, sử dụng đất đai; việc sử dụng ngân sách, tài sản công; công tác tổ chức cán
bộ... Nhiều sở, ngành đã tổ chức các buổi đối thoại với doanh nghiệp, với người dân
trong các lĩnh vực như: đất đai, tài nguyên khoáng sản, thuế...
Trên cơ sở Quyết định số 1352/2015/QĐ-UBND ngày 03/3/2015 của Ủy nhân
dân thành phố, Cổng thông tin điện tử thành phố Đà Nẵng chính thức được thành
lập và đi vào hoạt động tại địa chỉ https://danang.gov.vn. Đây là nền tảng quan
trọng để các Sở, ban, ngành và UBND các quận, huyện có thể chủ động, cung cấp
kịp thời các thông tin cho các phương tiện thông tin đại chúng và nhân dân theo
đúng quy định.
Ngoài ra, lãnh đạo thành phố luôn xây dựng các mô hình mới để tạo những
điều kiện thuận lợi nhất để công khai, minh bạch các hoạt động của các cơ quan,
đơn vị đến nhân dân thành phố một cách chính xác và nhanh chóng để người dân
phát huy tốt nhất vai trò “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” trên cơ sở những
tiến bộ của khoa học công nghệ với mục tiêu: 100% văn bản quy phạm pháp luật do
UBND thành phố ban hành được công khai trên Cổng thông tin điện tử thành phố,
100% văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành được công khai trên các website
của các sở, ban, ngành. Điển hình như: Thiết lập trang facebook của Uỷ ban nhân
dân thành phố để tăng cường công tác phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí,
đồng thời bổ sung kênh cung cấp thông tin chính thức đến với người dân; Xây dựng

37. 31
Công thông tin dịch vụ công Đà Nẵng (địa chỉ https://www.dichvucong.
danang.gov.vn hoặc gọi số 1022); Ứng dụng Góp ý (phiên bản web và app
mobile)... Những kênh thông tin này tiếp nhận những phản ánh, giải đáp các thắc
mắc về chính sách, pháp luật, khiếu nại, tố cáo của quần chúng nhân dân trong đó
có các nội dung liên quanvề tiêu cực, tham nhũng đến lãnh đạo thành phố. Từ đó,
vai trò giám sát, đối thoại công khai, phản biện xã hội đối với hoạt động của chính
quyền thành phố Đà Nẵng của người dân được thể hiện, tạo dựng hình ảnh một
chính quyền thân thiện và minh bạch.
Ngoài ra, chính quyền thành phố còn thực hiện niêm yết thủ tục hành chính và
các văn bản pháp luật có liên quan về các lĩnh vực đất đai, xây dựng, hộ tịch… tại
văn phòng một cửa thuộc tất cả UBND phường, xã, các UBND quận, huyện để tạo
điều kiện thuận lợi nhất cho nhân dân.
Từ năm 2014 đến năm 2018, Thanh tra thành phố phối hợp với Ban chỉ đạo về
PCTN thành phố đã tổ chức hơn 80 cuộc thanh tra, kiểm tra tại các Sở, quận, huyện
có nội dung liên quan về chấp hành quy định công khai, minh bạch trong hoạt động.
Kết quả thanh tra, kiểm tra cho thấy, các Sở, địa phương đã tích cực tổ chức, chỉ
đạo thực hiện việc công khai, minh bạch các chính sách, quy trình, thủ tục giải
quyết công việc gắn với cải cách thủ tục hành chính. Tuy nhiên, một số nội dung và
hình thức về công khai, minh bạch, CCHC tại một số cơ quan, đơn vị còn hạn chế,
hiệu quả chưa cao. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện công khai, minh bạch
của cấp có thẩm quyền đôi lúc chưa được thường xuyên, liên tục…
Qua thanh tra đã phát hiện một số vụ việc có vi phạm về công khai, minh bạch
dẫn đến tham nhũng, tiêu cực. Điển hình như dự án khu tái định cư Hòa Liên 3 (xã
Hòa Liên, huyện Hòa Vang) đã thiếu công khai, minh bạch trong cung cấp thông tin
và tổ chức đấu thầu xây dựng cơ bản. Cụ thể: Công ty Vật liệu xây dựng - Xây lắp
và Kinh doanh nhà Đà Nẵng (thuộc Sở Xây dựng Đà Nẵng, do ông Nguyễn Tuấn
Anh làm giám đốc) là bên mời thầu thực hiện chỉ định thầu trái quy định đối với 5
gói thầu tư vấn giám sát thi công xây dựng, tư vấn lựa chọn nhà thầu với tổng giá trị
hơn 3,4 tỉ đồng cho Công ty Thuận Anh (do ông Nguyễn Tuấn Thanh, con trai ông

38. 32
Nguyễn Tuấn Anh, làm giám đốc) là vi phạm các hành vi bị cấm trong quy định tổ
chức đấu thầu. Ngoài ra, bên mời thầu còn thực hiện đấu thầu hạn chế đối với các
gói thầu xây lắp các hạng mục san nền, giao thông, thoát nước của các dự án hạ
tầng kỹ thuật là trái quy định. Vụ việc đã được Thanh tra thành phố kiến nghị Cơ
quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố khởi tố, điều tra.
Ngoài xây dựng cơ bản, một số lĩnh vực khác như: lập quy hoạch, đất đai, phát
triển cơ sở hạ tầng, quản lý ngân sách… cũng được đánh giá là chưa thật sự công
khai, minh bạch, dễ làm nảy sinh các hành vi sách nhiễu, gây khó khăn, tiêu cực,
tham nhũng của một bộ phận CB,CC. Điều này thể hiện rõ nhất thông qua đánh giá
chỉ số “Tính minh bạch và tiếp cận thông tin” trong bảng xếp hạng chỉ số năng lực
cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Đà Nẵng năm 2017 tụt xuống thấp nhất trong 05 năm
qua theo đánh giá của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).
2.2.2.2. Xây dựng và thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn
Công tác rà soát, ban hành quy định về chế độ, định mức, tiêu chuẩn đã được
ủy ban nhân thành phố, các sở, ban, ngành, các quận, huyện đẩy mạnh thực hiện
trên các lĩnh vực. Thành ủy, HĐND, UBND thành phố đã chỉ đạo rà soát, bổ sung
và xây dựng, ban hành mới hơn 200 văn bản quy định về chế độ, tiêu chuẩn, định
mức theo thẩm quyền, như: Quyết định số 7859/2014/QĐ-UBND ngày 03/11/2014
về việc quy định định mức sử dụng xe ô tô chuyên dùng cho các cơ quan, đơn vị,
địa phương trên địa bàn thành phố Đà Nẵng; Quyết định số 30/2018/QĐ-UBND
ngày 14/9/2018 về phân cấp thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn, định mức sử dụng
máy móc, thiết bị chuyên dùng của các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản
lý của thành phố Đà Nẵng; Nghị quyết 197/2018/NQ-HĐND quy định mức trợ cấp
đặc thù đối với công chức và người lao động làm việc tại các cơ sở quản lý người
nghiện ma túy và người sau cai nghiện ma túy trên địa bàn thành phố Đà Nẵng...
Thành phố cũng đã triển khai thực hiện nghiêm các quy định của Chính phủ về chế
độ, tiêu chuẩn, định mức đối với CB,CC, tạo được sự đồng bộ giúp cho công tác
quản lý và sử dụng kinh phí, tài sản nhà nước chặt chẽ, hiệu quả, góp phần phòng
tránh tham nhũng, lãng phí.

39. 33
Bên cạnh đó, nhằm đẩy mạnh công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí
trong các cơ quan, đơn vị trực thuộc thành phố, đồng thời để triển khai thực hiện có
hiệu quả Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, các Nghị định, Chỉ thị, UBND
thành phố ban hành các Quyết định về Chương trình thực hành tiết kiệm, chống
lãng phí hàng năm trên địa bàn như: Quyết định số 2005/QĐ-UBND ngày
01/4/2016, Quyết định số 1190/QĐ-UBND ngày 06/3/2017… Chủ tịch UBND
thành phố đã chỉ đạo Thủ trưởng các Sở, ban, ngành, hội đoàn thể, Uỷ ban nhân dân
các quận, huyện nghiêm túc triển khai thực hiện Chương trình thực hành tiết kiệm,
chống lãng phí của ngành, địa phương mình với mục tiêu tiết kiệm 10% chi thường
xuyên (không kể tiền lương và các khoản có tính chất lương) để tạo nguồn cải cách
tiền lương, trong đó phấn đấu tiết kiệm tối thiểu 12% các khoản chi hội nghị, hội
thảo, tọa đàm, họp, chi tiếp khách, khánh tiết, tổ chức lễ hội, lễ kỷ niệm, sử dụng
xăng, xe, điện, nước, văn phòng phẩm, sách, báo, tạp chí; tiết kiệm 15% chi ðoàn ra,
ðoàn vào, không bố trí ðoàn ra trong chi thýờng xuyên các Chýõng trình mục tiêu
quốc gia; không đề xuất, phê duyệt các đề tài nghiên cứu khoa học có nội dung
trùng lặp, không khả thi; ưu tiên bố trí nguồn lực đối với các chương trình, dự án
cần thiết, hiệu quả, cắt giảm các chương trình, dự án có nội dung trùng lắp, kém
hiệu quả. Định kỳ hàng năm tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện công tác thực hành
tiết kiệm chống lãng phí của ngành, địa phương mình gửi về Sở Tài chính trước
ngày 15/2 năm sau liền kề để tổng hợp báo cáo UBND thành phố báo cáo Bộ Tài
chính theo quy định.
Từ sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trên
địa bàn thành phố đã đạt được nhiều kết quả tốt. Từ năm 2014 đến năm 2018, Đà
Nẵng đã tiết kiệm tổng cộng gần 1.000 tỷ đồng chi thường xuyên. Chỉ tính riêng
việc sáp nhập 12 đơn vị, phòng, ban trong năm 2017, Đà Nẵng đã tiết kiệm chi
thường xuyên gần 200 tỉ đồng.
Tuy nhiên, thực hiện khoán xe công là nội dung thành phố vẫn chưa triển khai
thực hiện. Toàn thành phố có gần 500 xe công phục vụ cho các Sở, ban, ngành, địa
phương nên việc thực hiện khoán xe công theo tiêu chuẩn, định mức được quy định

40. 34
là rất cần thiết và cấp bách.
2.2.2.3. Quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, việc chuyển đổi vị trí
công tác của CB,CC.
- Quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp.
Căn cứ Bộ quy tắc ứng xử của CB,CC do Bộ Nội vụ ban hành, UBND thành
phố Đà Nẵng đã tổ chức triển khai, quán triệt trong toàn hệ thống các cơ quan nhà
nước trong toàn thành phố và chỉ đạo các Sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện
xây dựng Quy tắc ứng xử, đạo đức nghề nghiệp trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn của đơn vị, địa phương mình và giao Thủ trưởng các đơn vị, địa phương
thường xuyên kiểm tra giám sát, phê bình, chấn chỉnh, xử lý vi phạm đối với
CB,CC theo thẩm quyền phân cấp quản lý. Ngoài ra, Đà Nẵng thành lập Đoàn kiểm
tra công vụ do Giám đốc Sở Nội vụ làm trưởng đoàn để kiểm tra, giám sát việc thực
hiện Quy tắc ứng xử, đạo đức nghề nghiệp của CB,CC trên toàn thành phố.
Việc ban hành và tổ chức thực hiện Quy tắc ứng xử của CB,CC làm việc trong
bộ máy chính quyền địa phương đã tạo chuyển biến tích cực trong thái độ, tác
phong, lề lối làm việc, đảm bảo văn minh lịch sự, đúng nguyên tắc, giảm phiền hà
cho người dân, được nhân dân đồng tình và đánh giá cao. Tuy nhiên vẫn còn có cơ
quan, nhất là cấp huyện chưa thực hiện đầy đủ việc niêm yết công khai quy tắc ứng
xử tại nơi công sở, còn một số CB,CC trong thực thi nhiệm vụ có biểu hiện gây
phiền hà, nhũng nhiễu với người dân. Điều này làm cho một bộ phận nhân dân nảy
sinh tâm lý tiêu cực như đưa hối lộ hoặc thông qua các đối tượng môi giới để hối lộ
cán bộ có liên quan nhằm giải quyết công việc nhanh chóng.
- Chuyển đổi vị trí công tác của CB,CC.
Thực hiện Nghị định số 158/2007/NĐ-CP ngày 27/10/2007 của Chính phủ,
quy định danh mục các vị trí và thời hạn định kỳ chuyển đổi vị trí công tác đối với
CB,CC, UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành Quyết định số 11083/QĐ-UBND
ngày 31/12/2008 về việc ban hành Danh mục các vị trí công tác và thời hạn định kỳ
chuyển đổi vị trí công tác đối với CB,CC trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Trong
thời gian 05 năm từ năm 2014 đến năm 2018, Đà Nẵng đã thực hiện chuyển đổi vị

41. 35
trí công tác của gần 660 CB,CC thuộc các ngành, lĩnh vực tiềm ẩn nhiều tiêu cực
như: quản lý đất đai, quản lý tài sản công, thuế, xây dựng… Việc chuyển đổi vị trí
công tác đã có tác dụng thiết thực trong phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng, hạn chế
sự liên kết, móc ngoặc giữa các cá nhân để hình thành đường dây, ê-kíp thực hiện
hành vi tham nhũng. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau như: không có CB,CC
thay thế phù hợp, chưa bố trí công tác mới sau điều chuyển… dẫn đến việc thực
hiện chuyển đổi vị trí công tác ở một số đơn vị, địa phương chưa được tiến hành
thường xuyên, liên tục. Điển hình như vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Công ty Cổ
phần Procimex Việt Nam do Bùi Thị Hòa - nguyên Kế toán trưởng Công ty Cổ
phần Procimex Việt Nam và đồng phạm thực hiện. Trong vụ án này, Bùi Thị Hòa là
đối tượng đóng vai trò chủ mưu, đã lôi kéo Đoàn Thị Anh Thư - nguyên Thủ quỹ và
Lê Thị Kim Loan - kế toán viên Công ty Cổ phần Procimex Việt Nam cùng thực
hiện hành vi tham ô. Các đối tượng đã móc nối chặt chẽ, phối hợp sử dụng các thủ
đoạn tinh vi để tham ô số tiền 25,3 tỷ đồng. Các đối tượng Hòa và Thư trong vụ án
trên đều đã công tác tại các vị trí trên quá 05 năm, đều thuộc trường hợp chuyển vị
trí công tác theo quy định. Mặc dù vậy, các đối tượng vẫn không được cấp có thẩm
quyền chuyển đổi vị trí công tác, đây là điều kiện thuận lợi cho các đối tượng phát
hiện các sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý ngân sách, móc nối với nhau để thực
hiện hành vi tham ô tài sản.
2.2.2.4. Vấn đề minh bạch tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức
Thực hiện việc kê khai tài sản, thu nhập hằng năm theo Nghị định số
37/2007/NĐ-CP của Chính phủ, Đà Nẵng đã tổ chức thực hiện công tác kê khai tài
sản, thu nhập định kỳ hàng năm của tất cả CB,CC đảm bảo nghiêm túc, trung thực,
tác động tích cực đến ý thức và hành động của các cấp, các ngành và bản thân mỗi
CB,CC thành phố về công khai, minh bạch thu nhập, tài sản. Từ năm 2013, theo
quy định tại Nghị định số 78/2013/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư số
08/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 của Thanh tra Chính phủ Hướng dẫn thi hành
các quy định về minh bạch tài sản, thu nhập, việc thực hiện kê khai tài sản, thu nhập
đã được thực hiện cụ thể hơn, giải trình rõ rang hơn về thu nhập, tài sản có biến

42. 36
động và nguồn gốc tài sản tăng lên đã giúp công tác quản lý cán bộ, đảng viên được
chặt chẽ hơn.
Theo Báo cáo Công tác PCTN và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí từ năm
2014 đến năm 2018 của UBND thành phố Đà Nẵng, tỉ lệ CB,CC thuộc diện bắt
buộc phải kê khai tài sản, thu nhập đều đạt tỉ lệ rất cao (trên 99%). Điển hình như
năm 2018, trên toàn thành phố Đà Nẵng có 65/65 đơn vị thực hiện kê khai tài sản,
thu nhập theo quy định với tổng só 6.318/6.39 người kê khai, đạt tỷ lệ 99,9% trường
hợp kê khai (1 trường hợp không kê khai do nghỉ việc từ 1/12/2018). Ngoài ra, để
tăng cường hoạt động công khai tài sản, thu nhập của CB,CC trên địa bàn và thực
hiện Chỉ thị số 20/2007/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy, UBND thành
phố Đà Nẵng đã chỉ đạo triển khai thực hiện trả lương và các khoản phụ cấp từ ngân
sách qua hệ thống tài khoản ngân hàng đối với tất cả tại các sở, ban, ngành và các
quận, huyện.
Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, xác minh việc tự kê khai tài sản, thu nhập của
CB,CC cũng là nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch và ý
thức chấp hành kỷ luật của người kê khai. Sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số
33-CT/TW ngày 03/01/2014 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc kê
khai và kiểm soát việc kê khai tài sản, Thành ủy, UBND thành phố Đà Nẵng đã
quán triệt thực hiện nghiêm túc và tăng cường công tác kiểm tra, xác minh bảng tự
kê khai tài sản, thu nhập của CB,CC. Qua kiểm tra, xác minh trong các năm từ 2014
đến 2016, không phát hiện trường hợp nào kê khai không trung thực. Trong năm
2017 và 2018, Ủy ban kiểm tra Thành ủy và Thanh tra thành phố đã phát hiện một
số CB,CC kê khai tài sản, thu nhập không đúng với thực tế, có nhiều sai sót, gây dư
luận xấu trong quần chúng nhân dân cần phải xem xét xử lý theo quy định của Đảng
và pháp luật, trong đó có một số cán bộ lãnh đạo như: ông Lê Văn Tam nguyên
Giám đốc Công an thành phố Đà Nẵng, ông Kiều Văn Toàn, Phó bí thư Quận ủy
Hải Châu.
Để tăng cường tính minh bạch trong việc công khai tài sản, thu nhập của
CB,CC thành phố và tăng cường vai trò giám sát, phản biện xã hội của quân chúng

43. 37
nhân dân, Thành ủy, UBND thành phố Đà Nẵng đã chỉ đạo các đơn vị, địa phương
dán công khai bảng kê khai tài sản, thu nhập của CB,CC, cụ thể: Bảng kê khai tài
sản, thu nhập của cán bộ phường, xã được dán tại văn phòng một cửa cấp phường,
xã, bảng kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ cấp quận huyện được dán ở phòng tiếp
dân.
Tuy nhiên, việc thực hiện kê khai tài sản, thu nhập của CB,CC trên địa bàn
thành phố vẫn có một số trường hợp thực hiện chưa đúng yêu cầu: kê khai nhà
nhưng không kê khai đất của ngôi nhà, thiếu địa chỉ; kê khai tổng thu nhập trong
năm chưa đầy đủ, không kê khai thu nhập của vợ hoặc chồng, không giải tŕnh biến
động về tổng thu nhập; sửa mẫu bản kê khai, cắt bỏ phần không kê; năm 2016,
người nhận bản kê khai chưa ký đầy đủ vào từng trang của bản kê khai.
2.2.2.5. Chế độ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi
để xảy ra tham nhũng
Thực hiện Nghị định số 107/2006/NĐ-CP ngày 22/6/2006, Nghị định
211/2013/NĐ-CP ngày 19/12/2013 của Chính phủ và Thông tư số 08/2007/TT-
BNV của Bộ Nội vụ hướng dẫn việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ
quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng, UBND thành phố đã chỉ đạo thủ
trưởng các cơ quan, đơn vị trong toàn thành phố tổ chức rà soát, bổ sung, sửa đổi,
ban hành mới các quy chế, quy định theo chức năng nhiệm vụ của từng cơ quan,
đơn vị; tăng cường kiểm tra đôn đốc, giám sát việc thực hiện, ngăn ngừa sai phạm
của CB,CC trong thi hành công vụ, trước hết xem xét trách nhiệm người đứng đàu
cơ quan, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng, lãng phí.
Từ năm 2014 đến năm 2018, song song với quá trình thanh tra, kiểm tra phát
hiện và xử lý các vụ việc về tham nhũng, Thành ủy, UBND thành phố Đà Nẵng
luôn xem xét, làm rõ trách nhiệm đối với người đứng đầu các đơn vị, địa phương để
xảy ra hành vi tham nhũng, tiêu cực. Trong đó, một số cán bộ lãnh đạo đã bị xử lý
kỷ luật như: ông Dương Thành Thị, Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, Chủ tịch
HĐND quận Liên Chiểu, nguyên Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu; ông Đàm
Quang Hưng, Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu bị kỷ luật