KPI's worden veel gebruikt, maar niet altijd op een goede manier. Deels omdat het echte begrip van de werking van KPI's onvoldoende aanwezig is. In deze presentatie geef ik daarom uitleg over de begrippen "leading" en "lagging" KPI's.

1. leading en lagging prestatie-indicatoren
Erwin Pilon

2. KPI’s worden veel gebruikt
● In organisaties worden KPI’s (Kern Prestatie Indicatoren) veel gebruikt in rapportages
● KPI’s zijn heel handige hulpmiddelen voor de besturing van organisaties
● Om te weten wat je moet doen, moet je immers weten wat je situatie is
● Goed gekozen KPI’s maken dat inzichtelijk
2

3. KPI’s meten processen en uitkomsten
3
Input Throughput Output Outcome
● In een generiek proces is er een Input, een Transformatieproces dat leidt tot een
Output en die output heeft een bepaald effect, de Outcome
● Elk onderdeel van dit proces kan worden gemeten met KPI’s

4. Er zijn verschillende vormen van KPI’s
● Aan de rechterkant van de figuur staan de gevolgen van het proces, de uitkomst en het
effect; deze meten we met “Lagging KPI’s”
● Aan de linkerkant van de figuur zien we de zaken die de uitkomst van het proces
bepalen; deze maken we meetbaar met “Leading KPI’s”
4
Lagging KPI’sLeading KPI’s
Input Throughput Output Outcome

5. Er zijn verschillende vormen van KPI’s
● De manager zou moeten sturen op de lagging KPI’s (de uitkomsten), de medewerker
verantwoordt zich over alleen maar die KPI’s
● De medewerker stuurt zelf op de leading KPI’s; die bepalen immers de uitkomst die hij
aan zijn manager rapporteert
5
Lagging KPI’sLeading KPI’s
Input Throughput Output Outcome

6. Stel, we willen meer omzet halen uit nieuwe
klanten; dit is de gewenste outcome
6
Input Throughput Output Outcome
Omzet uit nieuwe
klanten
Lagging KPI’sLeading KPI’s

7. Dan zullen we als output meer nieuwe klanten
moeten binnenhalen
7
Input Throughput Output Outcome
Omzet uit nieuwe
klanten
Aantal nieuwe
klanten
Lagging KPI’sLeading KPI’s

8. En om dat te bereiken zullen onze sales-mensen
meer klanten moeten bezoeken
8
Input Throughput Output Outcome
Omzet uit nieuwe
klanten
Aantal nieuwe
klanten
Lagging KPI’sLeading KPI’s
Aantal klantbezoeken

9. En we kunnen natuurlijk ook nog het aantal
sales-mensen vergroten
9
Input Throughput Output Outcome
Omzet uit nieuwe
klanten
Aantal nieuwe
klanten
aantal FTE sales
Lagging KPI’sLeading KPI’s
Aantal klantbezoeken

10. Er zijn verschillende vormen van KPI’s
● Hoe meer aan de linkerkant, hoe indirecter het effect op de uitkomst
o Er is geen gegarandeerde causaliteit tussen Input en Outcome
o Veel andere factoren zijn ook van invloed op de uitkomst
o Er is sprake van tijdvertraging in de effecten (een nieuwe klant levert pas op termijn omzet)
10

11. KPI’s worden gebruikt voor verantwoording
(rapportage in de “hark”) …
11

12. … en voor de besturing (het proces over
afdelingen heen)
12

13. KPI’s voor verantwoording gaan over
uitkomsten: lagging KPI’s
13

14. … terwijl KPI’s voor de besturing gaan over de
beïnvloeders van die uitkomsten: leading KPI’s
14

15. Bedenk wel goed wat de gewenste
uitkomst is en hoe je dat meet …

16. Want anders …
16
Bron: United Feature Syndicate, Inc. (1999)

17. WG-Plein 369
1054 SG Amsterdam
KvK Amsterdam 55123945
www.freefrogs.nl
erwin.pilon@freefrogs.nl