3. •Isang patakaran na may kaugnayan sa
pagbubuwis at pagbabadyet ng pamahalaan
sa pondo nito.
•Ang polisiyang ito ay tumutukoy rin sa
sadyang paggamit ng pondo upang
makamit ang tunguhin ng pamahalaan.
4. 4
Kadalasan, ang layunin na ito ay ang
maisaayos ang antas ng GDP o antas
ng implasyon ng bansa.
Kinakailangang maningil ng buwis
ang pamahalaan upang makagastos
sa mga programa at proyekto nito.
6. 1. NEUTRAL FISCAL POLICY
Ang unang uri ng patakaran sa pananalapi ay isang
neutral na polisiya o mas kilala rin bilang balanseng
badyet.
Ito ay kung saan ang gobyerno ay nagbibigay ng sapat
na pagbubuwis upang mabayaran ang mga gastusin
nito.
Sa madaling salita, ang paggasta ng gobyerno ay
katumbas ng pagbubuwis.
7. 7
Sa ilalim ng isang neutral na patakaran sa
pananalapi, ang mga pamahalaan ay pinipigilan
sa kung ano ang kanilang ginagastos depende sa
kung ano ang kanilang dinadala. Sa katulad na
paraan, ito ang ginagawa ng karamihan sa mga
sambahayan.
Halimbawa, ang karaniwang nagbabayad
ng buwis ay hindi makakagastos ng higit
sa kanilang dinadala — maliban kung
gumagamit sila ng kredito.
9. 2. EXPANSIONARY FISCAL POLICY
Isang polisiya ipinapatupad ng pamahalaan kung ang
bansa ay nasa resesyon.
Ang resesyon ay tumutukoy sa panahon kung kailan ang
ekonomiya ng isang bansa ay hindi lumalago at tuluyang
humihina. Madalas, sa panahong ito, marami ang natatanggal sa
kanilang trabaho.
11. 3. CONTRACTIONARY FISCAL POLICY
11
Isang patakaran ng pagpapaliit ng aggregate
demand.
Ginagamit ang polisiyang ito tuwing mataas ang
aggregate demand sa mga produkto at serbisyo
dahil sa sobrang paggastos ng mga mamamayan.
12. 12
Upang mabawasan ang paggastos, kinakailangang taasan ang
buwis ng mga mamamayan. Kung mataas ang buwis, liliit ang
kita ng mga mamamayan kung kaya't ipinagpapalagay na hindi
masyadong gagastos ang publiko.
Ngunit kasabay ng pagbaba ng aggregate demand ang pagbaba
rin ng GDP ng bansa, kaya ang pamahalaan naman ay
kinakailangang magkaroon ng balanse sa paggastos.
14. MGA PONDO NG PAMAHALAAN
Upang mapatupad ang mga layunin, programa, at proyekto ng pamahalaan,
kinakailangan nito ng maayos na koleksiyon ng kita.
14
16. Ang buwis ay nanggagaling sa anumang
ekonomikong gawain ng mga mamamayan sa
bansa, tulad ng paghahanapbuhay, pagbili ng
mga produkto, at pagbebenta.
16
17. Ito ang pinakamalaking pinanggagalingan ng
pambansang kita ng pamahalaan.
Maaaring kolektahin ng pamahalaan ang buwis
mula sa mga mamamayan sa iba't ibang paraan.
17
18. Mayroong iba't ibang uri ng buwis, ngunit ang
dalawang pinakamahalagang buwis na kinokolekta ng
pamahalaan ay ang value added tax (VAT) at income
tax.
18
19. VALUE ADDED TAX
Isang uri ng buwis na
idinadagdag sa mga
binibiling produkto at
serbisyo ng mga mamimili.
19
20. VALUE ADDED TAX
Noong 2005, isinama ng RA
No. 9337, na mas kilala bilang
Reformed VAT Law of 2005, ang
serbisyo ng mga abogado,
doktor, at iba pang propesyonal
na nagbibigay ng serbisyo sa
publiko sa pagbabayad ng VAT.
20
21. VALUE ADDED TAX
Ang VAT rate sa Pilipinas ay 12
porsiyento.
Idadagdag ang 12 porsiyento na
VAT sa orihinal na halaga ng mga
produkto.
Ang buwis na ito ay naipapasa sa
mga mamimili sa pamamagitan ng
pagtaas ng presyo ng mga produkto
at serbisyo. 21
23. VALUE ADDED TAX
Proportional taxation principle
ay nagsasaad na ang lahat ng
produkto at serbisyo ay
papatawan ng 12 porsiyentong
buwis anuman ang presyo ng
produkto at serbisyo, at gaano
man kalaki ang kita ng
mamimili.
23
24. VALUE ADDED TAX
RA No. 9994, na mas
kilala bilang Expanded
Senior Citizens Act of 2010,
ang mga rehistradong
senior citizen na hindi na
magbayad ng VAT.
24
25. VALUE ADDED TAX
Gayundin, may exemption
ang persons with disabilities
(PWDs) sa pagbabayad ng
VAT ayon sa RA No. 10754, o
Expanded Magna Carta for
PWDs nilagdaan ni
Pangulong Aquino III noong
2016.
25
26. Ang buwis na ipinapataw
sa lahat ng kumikita sa
bansa-manggagawa man
o korporasyon.
26
INCOME TAX
27. Ang lahat ng uri ng kita ay
maaaring patawan ng buwis
na ito, ngunit nakadepende
sa kita ng isang manggagawa
ang laki ng buwis na
babayaran.
27
INCOME TAX
28. Progressive taxation
principle ay isang paraan ng
pagbubuwis kung saan
habang lumalaki ang kita ng
isang indibidwal, lumalaki
rin ang buwis na kaniyang
binabayaran.
28
INCOME TAX
29. Samakatuwid mas mataas
ang buwis na binabayaran ng
mga tao na may mataas na
kita, habang mas mababa
naman ang buwis na
binabayaran ng mga taong
may mas mababang kita.
29
INCOME TAX
32. PANGUNGUTANG
Kung mas malaki ang inaasahang paggastos
ng pamahalaan kompara sa badyet na
mayroon ito, kinakailangang mangutang sa
ibang bansa o sa mga panlabas na
organisasyon upang matugunan ang
pangangailangan ng bansa.
32
34. •World Bank (WB) at International
Monetary Fund (IMF)
•Bureau of Treasury o BTT (Kawanihan ng
Ingatang-yaman), ang kabuuang utang
ng Pilipinas ay umabot sa P13.70 Trillion
as of end-January 2023.
34
38. Ang maayos at tamang
pagpapatupad ng patakarang piskal
ng pamahalaan ay nakatutulong sa
pagpapalago ng ekonomiya ng
bansa.
38
39. Kung maayos ang pangongolekta ng buwis
ng iba't ibang ahensiya, tulad ng BIR, BOC, at
mga lokal na pamahalaan, makapagbibigay
sila ng maayos na ulat tungkol sa kalagayang
pang-ekonomiya ng bansa.
39
40. 1. Pagbabago sa buwis na sinisingil ng pamahalaan. Kinakailangang
maipaalam sa mga mamamayan ang layunin kung bakit magtataas
o magbababa ng buwis, upang masigurado na tama ang ibabayad
na buwis.
Gayundin, karapatan ng mga mamamayan na malaman kung
saan napupunta ang buwis na nakokolekta ng pamahalaan. Maaaring
malaman ang alokasyon ng badyet ng bansa o kung saan napupunta
ang nakokolektang buwis ng pamahalaan sa pamamagitan ng General
Appropriations Act (GAA). Ang taunang GAA ay inilalathala sa Web
site ng Department of Budget and Management o DBM (Kagawaran
ng Badyet at Pamamahala).
41. 2. Ang paggastos ng pamahalaan sa mga pampublikong
serbisyo (tulad ng edukasyon, kalusugan, at pabahay) at
impraestruktura (tulad ng gusali, tulay, at kalsada) ay may
direktang epekto sa kabuhayan ng mga mamamayan.
Maaaring magdulot ito ng pagtaas ng aggregate demand
o aggregate supply, na maaring maging palatandaan ng
paglago ng ekonomiya. Kung gayon, ang pag-unlad ng
ekonomiya ay hindi responsabilidad ng pamahalaan lamang.
Sa halip, mangyayari ito kung nagtutulungan ang pamahalaan
at mga mamamayan.
41
43. Slide Title
43
0
1
2
3
4
5
6
Category 1 Category 2 Category 3 Category 4
Chart Title
Series 1 Series 2 Series 3
• Lorem ipsum dolor sit amet,
consectetur adipiscing elit,
sed do eiusmod tempor
incididunt ut labore et dolore
magna aliqua. Ut enim ad
minim veniam, quis nostrud
exercitation ullamco laboris
nisi ut aliquip ex ea commodo
consequat.
Editor's Notes
Gayundin, maayos na mapaplano ng pamahalaan ang mga proyekto at programa na nais nitong ipatupad.