SlideShare a Scribd company logo
Filosofie op:
kennismaking
1
kennismaking
2
Even voorstellen:
Jan Geurts
 Docent filosofie en maatschappijleer
 Vertrouwenspersoon
 Speciale projecten:
 Schoolkrant
 Politiek forum
 Bezoek: Europarlement; Geerhorst;
Den Haag; Gemeente; enz.
kennismaking
3
Dilemma: hoe het goede te kiezen? Dilemma: feiten of meningen?
Is het recht ook rechtvaardig?
Wat is de mens? Wel of geen
kunstmatige intelligentie?
kennismaking
4
 Inleiding
 Rechtsfilosofie
 Ethiek
 Wijsgerige
antropologie  Kenleer  Weten-
schaps-
filosofie
 Goede leven en
de vrije markt
kennismaking
5
Spiltijd filosofie:
De drie filosofische tradities
kennismaking
6
Griekenland
kennismaking
7
Filosofie:
Bestaat uit twee woorden:
filosofie
Filos
-vriend-
Sofos
-wijsheid-
kennismaking
8
Vanuit filosofische optiek
moet de mens het doen met zijn
denkapparaat…
zonder beroep te doen op:
 boek,
 god,
 Priester; dominee; rabbi's; ed.
Overgang van mythos naar logos
kennismaking
9
Plato’s allegorie van de grot: wat de filosofie beoogt
De weg ernaartoe vraagt om
doorzettingsvermogen en
inzet
kennismaking
10
Kenmerken van de filosofie:
kennismaking
11
Naast het WAT is er ook het HOE
Het vak filosofie is een ACTIVITEIT: ten dienste van inhoud
staan verschillende vaardigheden
oefeningintegendraadsheid
12
Bijvoorbeeld:
Langzaam leren denken
Naast het WAT is er ook het HOE
1. Langzaam denken
Naast het WAT is er ook het HOE
Het vak filosofie is een ACTIVITEIT: ten dienste van inhoud
staan verschillende vaardigheden
oefening in tegendraadsheid
13
Hedendaagse psychologie leert:
Bestaan van DUO-
DENKSYSTEEM
 SYSTEEM I: Snel
 SYSTEEM II: Langzaam
Hoe psychologie belang van filosofie bevestigt:
oefeningintegendraadsheid
14
Het SNELLE DENKEN – SYSTEEM I –
heeft een functie
Vb: In het verkeer
Het LANGZAME DENKEN – SYSTEEM II
Functie:
 Voorkomt dat we slaaf worden van snelle
gevolgtrekkingen; vooroordelen; impulsen;
schijninzichten
 Het wapent ons tegen intellectuele luiheid
Wie zich traint in SYSTEEM II voorkomt dat SYSTEEM
I de overhand neemt: je zou je ‘ZELF’ verspelen
De filosofie traint je in:
kennismaking
15
Twee-stap-methode filosofie:
 Inzicht[begrijpen – eigen mening erover blijft nu nog achterwege]
 Standpuntbepaling[kritische evaluatie – in stap 2 wordt een –
eigen – waarde-oordeel gegeven]
Zo wordt gestreefd naar wijsheid:
Naast het WAT is er ook het HOE
2. Tweestapmethode:
Naast het WAT is er ook het HOE
Het vak filosofie is een ACTIVITEIT: ten dienste van inhoud
staan verschillende vaardigheden
kennismaking
16
3. Perspectiefwisseling
voorbeeld
Naast het WAT is er ook het HOE
Het vak filosofie is een ACTIVITEIT: ten dienste van inhoud
staan verschillende vaardigheden
kennismaking
17
Social media…inmiddels zo ‘gewoon’…
Wat laat een perspectiefwisseling zien:
Groot verschil: tussen “glamour of virtuality”
en “hardness of reality”
Real
human
bonds
‘Online virtual
reality’ = Virtuele
mist
kennismaking
18
“Zo probeer ik met mijn
profielwerkstuk het taboe dat
heerst rondom depressie, maar
ook rondom mentale stoornissen
in het algemeen, te doorbreken en
inzicht te geven in een wereld van
iemand die het leven net allemaal
wat somberder inziet. Daarnaast
probeer ik inzicht te geven in hoe
schrijven als therapeutisch
hulpmiddel mij heeft geholpen en
anderen mogelijk zou kunnen
helpen”.
Uit pws Rayna Augustus – 2019/2020:
Naast het WAT is er ook het HOE
Het vak filosofie is een ACTIVITEIT
4. Therapeutisch middel
kennismaking
19
:
Seneca:
“Filosofie is g e e n k u n s t s t u k j e voor het publiek en niet
iets dat als vertoning bedoeld is,
zij ligt niet in woorden maar in de praktijk.”
kennismaking
20
praktijk
kennismaking
21
Tegelijk:
kennismaking
22
Met je ‘denken’ kun je ook nieuwe dingen
maken: Het gedachte-
experiment
kennismaking
23
rechtsfilosofie - montesquieu
De legislatieve macht:
Taak: wetten maken
[Regering: Staatshoofd en
ministers en parlement]
uitvoerende macht
 draagt zorg voor openbare orde en
veiligheid
 onderhoudt buitenlandse
betrekkingen
[ministers]
rechterlijke macht
beslecht conflicten
tussen individuen
en
bestraft misdadigers.
[0nafhankelijke rechters]
Onafhankelijk
Onpartijdig
Art 117 GW
Gecontroleerd door
parlement
Met je ‘denken’ kun je ook nieuwe dingen maken:
kennismaking
24
zimbardo
milgram
brown
Experimenten
die ons aan het
denken zetten
over de mens
kennismaking
25
IS DE MENS IN STAAT
TOT GEHOORZAAMHEID
ZONDER DWANG?
Wat is jouw
beargumenteerd
standpunt:
In beeld
kennismaking
26
Onderwerpen:
Wat is de mens?
Wat is geluk?
Wat is kennis?
Is er een vrije wil?
Mogen we alles wat kan?
Wat is rechtvaardigheid?
Is recht gelijk aan
rechtvaardigheid
How much is enough?
Is de vrijheid van meningsuiting onbeperkt?
kennismaking
27
Voorbeeld I uit thema ‘de mens’:
Persoonlijke Identiteit:
het identiek zijn aan, of jezelf identiek kunnen
noemen met een “ander” persoon op een ander
moment – identiteit door de tijd heen dus.
kennismaking
28
Voorbeeld II visie op ‘school’
Waarom deel je wel of niet de getoonde
kijk op onderwijs?
Een keuzevak in
de
Tweede fase
Atheneum en gymnasium
kennismaking
29
kennismaking
30
Het programma 2021-2022
Klas 4 – 3 lessen per week
 Algemene inleiding
 Rechtsfilosofie
Klas 5 – 3 uur per week
 Ethiek
 Wijsgerige antropologie
 Praktische opdracht : Essay - betoog
Klas 6 - 3 uur per week
 Epistemologie/wetenschapsfilosofie
 Goede leven en de vrije markt (CE)
recht
Het goede
mens
Kennis/wetenschap
Oefening in tegendraadsheid
Toetsing…
Proefwerken…
Schoolexamens…
Praktische opdracht…
Centraal schriftelijk
eindexamen…
kennismaking
31
Iedereen kan filosoferen
Zo zei de denker Epicurus:
“Laat niemand wanneer hij jong is het beoefenen
van de filosofie uitstellen…”
kennismaking
32
Ga maar eens bij je zelf na:
Mag je alles
zeggen wat
Je denkt?
kennismaking
33
Waar eindigt plagen
en begint ‘cyber’-
pesten
Waarom ga ik naar
school?
Waarom luister ik
naar mijn ouders, de
leraar of de
directeur
Ga ‘ik’ dood of mijn
lichaam?
Ga maar
eens bij
jezelf na
Wie of
wat
ben ik?
Er is veel te doen…
Denken zet je niet stop
kennismaking
34
Vragen?
Stel ze gerust…
Mailen mag ook:
jeh.geurts@trevianum.nl
kennismaking
35

More Related Content

Similar to Kennismaking filosofie als examenvak (VWO)

Philosophy Introduction - education
Philosophy Introduction - educationPhilosophy Introduction - education
Philosophy Introduction - education
Jan Geurts
 
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...
Hans van Duijnhoven
 
Business Ethics Lecture 2 (Dutch)
Business Ethics Lecture 2 (Dutch)Business Ethics Lecture 2 (Dutch)
Business Ethics Lecture 2 (Dutch)
Claudio Missier
 
Lezers van stavast, bijeenkomst 9 16 april 2015
Lezers van stavast, bijeenkomst 9 16 april 2015Lezers van stavast, bijeenkomst 9 16 april 2015
Lezers van stavast, bijeenkomst 9 16 april 2015
Hans van Duijnhoven
 
Communicatie: een circulair proces
Communicatie: een   circulair proces Communicatie: een   circulair proces
Communicatie: een circulair proces
Benedict Wydooghe
 
Een reis door de tijd
Een reis door de tijdEen reis door de tijd
Een reis door de tijd
Hans van Duijnhoven
 
Hc 17- a presentatie spiritualiteit - pdw
Hc 17- a presentatie spiritualiteit - pdwHc 17- a presentatie spiritualiteit - pdw
Hc 17- a presentatie spiritualiteit - pdw
Adri Martens
 
Mens - Social Media
Mens - Social MediaMens - Social Media
Mens - Social Media
Jan Geurts
 
Tno basistraining 1, sc morgen finaal (maas) 1e versie
Tno basistraining 1, sc morgen finaal (maas) 1e versieTno basistraining 1, sc morgen finaal (maas) 1e versie
Tno basistraining 1, sc morgen finaal (maas) 1e versieMarcel van Marrewijk
 
Zelf en identiteit
Zelf en identiteitZelf en identiteit
Zelf en identiteit
VeenMedia
 
De vrije wil, september 2016
De vrije wil, september 2016De vrije wil, september 2016
De vrije wil, september 2016
Adri Martens
 
Lezing act
Lezing actLezing act
Zingeving_in_het_Westen_Samenvatting-Summary
Zingeving_in_het_Westen_Samenvatting-SummaryZingeving_in_het_Westen_Samenvatting-Summary
Zingeving_in_het_Westen_Samenvatting-SummaryPeter Abspoel
 
Hc 40 a presentatie ecohumanisme
Hc   40 a presentatie  ecohumanismeHc   40 a presentatie  ecohumanisme
Hc 40 a presentatie ecohumanisme
Adri Martens
 
G1000 Uden, aftrapbijeenkomst juni 2014
G1000 Uden, aftrapbijeenkomst juni 2014 G1000 Uden, aftrapbijeenkomst juni 2014
G1000 Uden, aftrapbijeenkomst juni 2014
Hans van Duijnhoven
 
Presentatie tilburg2011: Kun je een rups leren vliegen?
Presentatie tilburg2011: Kun je een rups leren vliegen?Presentatie tilburg2011: Kun je een rups leren vliegen?
Presentatie tilburg2011: Kun je een rups leren vliegen?
Jos Hazebroek
 
Hc 37 a presentatie morele helderheid-1
Hc 37 a presentatie  morele helderheid-1Hc 37 a presentatie  morele helderheid-1
Hc 37 a presentatie morele helderheid-1
Adri Martens
 
Ethische democratie piet de pauw 23 oktober 2012_v1
Ethische democratie piet de pauw 23 oktober 2012_v1Ethische democratie piet de pauw 23 oktober 2012_v1
Ethische democratie piet de pauw 23 oktober 2012_v1
Piet De Pauw
 
Hc 25 a presentatie verlichting
Hc 25 a presentatie verlichtingHc 25 a presentatie verlichting
Hc 25 a presentatie verlichting
Adri Martens
 
Academisch denken I
Academisch denken IAcademisch denken I
Academisch denken I
Alfred Driessen
 

Similar to Kennismaking filosofie als examenvak (VWO) (20)

Philosophy Introduction - education
Philosophy Introduction - educationPhilosophy Introduction - education
Philosophy Introduction - education
 
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...
De kracht van verhalen - studiedag voor openbare bibliotheken, Oss 30 septemb...
 
Business Ethics Lecture 2 (Dutch)
Business Ethics Lecture 2 (Dutch)Business Ethics Lecture 2 (Dutch)
Business Ethics Lecture 2 (Dutch)
 
Lezers van stavast, bijeenkomst 9 16 april 2015
Lezers van stavast, bijeenkomst 9 16 april 2015Lezers van stavast, bijeenkomst 9 16 april 2015
Lezers van stavast, bijeenkomst 9 16 april 2015
 
Communicatie: een circulair proces
Communicatie: een   circulair proces Communicatie: een   circulair proces
Communicatie: een circulair proces
 
Een reis door de tijd
Een reis door de tijdEen reis door de tijd
Een reis door de tijd
 
Hc 17- a presentatie spiritualiteit - pdw
Hc 17- a presentatie spiritualiteit - pdwHc 17- a presentatie spiritualiteit - pdw
Hc 17- a presentatie spiritualiteit - pdw
 
Mens - Social Media
Mens - Social MediaMens - Social Media
Mens - Social Media
 
Tno basistraining 1, sc morgen finaal (maas) 1e versie
Tno basistraining 1, sc morgen finaal (maas) 1e versieTno basistraining 1, sc morgen finaal (maas) 1e versie
Tno basistraining 1, sc morgen finaal (maas) 1e versie
 
Zelf en identiteit
Zelf en identiteitZelf en identiteit
Zelf en identiteit
 
De vrije wil, september 2016
De vrije wil, september 2016De vrije wil, september 2016
De vrije wil, september 2016
 
Lezing act
Lezing actLezing act
Lezing act
 
Zingeving_in_het_Westen_Samenvatting-Summary
Zingeving_in_het_Westen_Samenvatting-SummaryZingeving_in_het_Westen_Samenvatting-Summary
Zingeving_in_het_Westen_Samenvatting-Summary
 
Hc 40 a presentatie ecohumanisme
Hc   40 a presentatie  ecohumanismeHc   40 a presentatie  ecohumanisme
Hc 40 a presentatie ecohumanisme
 
G1000 Uden, aftrapbijeenkomst juni 2014
G1000 Uden, aftrapbijeenkomst juni 2014 G1000 Uden, aftrapbijeenkomst juni 2014
G1000 Uden, aftrapbijeenkomst juni 2014
 
Presentatie tilburg2011: Kun je een rups leren vliegen?
Presentatie tilburg2011: Kun je een rups leren vliegen?Presentatie tilburg2011: Kun je een rups leren vliegen?
Presentatie tilburg2011: Kun je een rups leren vliegen?
 
Hc 37 a presentatie morele helderheid-1
Hc 37 a presentatie  morele helderheid-1Hc 37 a presentatie  morele helderheid-1
Hc 37 a presentatie morele helderheid-1
 
Ethische democratie piet de pauw 23 oktober 2012_v1
Ethische democratie piet de pauw 23 oktober 2012_v1Ethische democratie piet de pauw 23 oktober 2012_v1
Ethische democratie piet de pauw 23 oktober 2012_v1
 
Hc 25 a presentatie verlichting
Hc 25 a presentatie verlichtingHc 25 a presentatie verlichting
Hc 25 a presentatie verlichting
 
Academisch denken I
Academisch denken IAcademisch denken I
Academisch denken I
 

Kennismaking filosofie als examenvak (VWO)