SlideShare a Scribd company logo
1
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၁)
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့
မင္းေသ့
ဤေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို သံုးသပ္ထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ လူမႈဓေလ့၏ သက္ေရာက္မႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ အထူးအေရးၾကီးေၾကာင္း
ေရးသားထားသည္။ လူမႈဓေလ့သည္ ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္းကို တြန္းအားေပးႏိုင္သလို အဟန္႔အတားလည္း
ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ မည္သည့္အခ်က္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီကို တန္႔ေစသနည္းဆိုသည့္ အေမးကို ေျဖျပထားျခင္း
လည္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင့္ ၎၏ သက္ေရာက္ပံုကို ေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္။
အယ္ဒီတာ
1
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၁)
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့
မင္းေသ့
ဤေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို သံုးသပ္ထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ လူမႈဓေလ့၏ သက္ေရာက္မႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ အထူးအေရးၾကီးေၾကာင္း
ေရးသားထားသည္။ လူမႈဓေလ့သည္ ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္းကို တြန္းအားေပးႏိုင္သလို အဟန္႔အတားလည္း
ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ မည္သည့္အခ်က္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီကို တန္႔ေစသနည္းဆိုသည့္ အေမးကို ေျဖျပထားျခင္း
လည္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင့္ ၎၏ သက္ေရာက္ပံုကို ေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္။
အယ္ဒီတာ
1
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၁)
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့
မင္းေသ့
ဤေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို သံုးသပ္ထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ လူမႈဓေလ့၏ သက္ေရာက္မႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ အထူးအေရးၾကီးေၾကာင္း
ေရးသားထားသည္။ လူမႈဓေလ့သည္ ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္းကို တြန္းအားေပးႏိုင္သလို အဟန္႔အတားလည္း
ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ မည္သည့္အခ်က္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီကို တန္႔ေစသနည္းဆိုသည့္ အေမးကို ေျဖျပထားျခင္း
လည္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင့္ ၎၏ သက္ေရာက္ပံုကို ေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္။
အယ္ဒီတာ
2
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ သေဘာသဘာဝ
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ မည္သို႔ေသာအရာနည္း။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုဆန္းစစ္ရန္ မည္သို႔ေလ့လာဆန္းစစ္ရမည္
နည္။ ထိုေမးခြန္းမ်ားကိုေျဖရန္ ႐ႈျမင္ခ်က္တစ္ခုတည္းျဖင့္ မလံုေလာက္။ ႐ႈေထာင့္တစ္ခုတည္းျဖင့္ ၾကည့္က မျပည့္
စံုႏိုင္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုေလ့လာရာတြင္ ဘက္ေပါင္းစံု၊ အေျခအေနေပါင္းစံုမွ ေလ့လာရသည္။ သမိုင္းေနာက္ခံ
အေျခအေနႏွင့္ ျဖတ္သန္းခဲ့သည့္ သမိုင္းအေတြ႕အၾကံဳကိုေလ့လာ၍ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုေကာက္ခ်က္ခ်ေလ့ရိွသည္။
ျမန္မာတို႔ျဖတ္သန္းခဲ့သည့္ သမိုင္းစဥ္သည္ပင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ေဖာ္ညႊန္းခ်က္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့
ဟူသည္ သီအိုရီသက္သက္မဟုတ္။ သီအိုရီအခံျဖင့္ ေဘာင္တည္ေလ့လာ၍ မရ။ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အေတြးအေခၚႏွင့္
လူမႈသမိုင္းစဥ္တို႔ျဖင့္ ေပါင္းစပ္ျဖစ္တည္လာေသာပံုစံျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းတစ္ခုလံုး၏
သမိုင္းစဥ္ႏွင့္ ေတြးေခၚပံု၊ ဓေလ့စရိုက္မ်ားကိုေရာက်ဳိထားေသာ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္သည္ပင္ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို
ေလ့လာရာအရင္းအျမစ္ျဖစ္သည္။
ကြင္းဆင္းေလ့လာမွ
လက္ရိွျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုသိလိုလွ်င္ စာအုပ္ထဲတြင္ ရွာေဖြ၍ မရေခ်။ လက္ေတြ႕ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္၊ လူမႈနယ္
ပယ္အတြင္းဆင္း၍ ေလ့လာမွရမည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုေလ့လာရာတြင္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္အတြင္းရိွ ႏိုင္ငံေရးသမား
တို႔ႏွင့္ တို႔ထိဖို႔ လိုသည္။ တကယ့္ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေနသည္ကိုေလ့လာရန္လိုသည္။
ေလ့လာေတြ႕ရိွခ်က္သည္ တရားေသမဟုတ္။ အေျခအေနအခ်ိန္အခါအလိုက္ ေျပာင္းလဲႏုိင္သည္။ အခ်ိန္အလိုက္
ေျပာင္းလဲႏိုင္သည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လံုးလံုးလ်ားလ်ားေျပာင္းလဲသြားသည္ကားမဟုတ္။
မိမိေလ့လာေတြ႕ရိွထားေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ အေျခခံေဘာင္အတြင္းမွ ေရြ႕လ်ားေျပာင္းေရြ႕သြားသည့္
သေဘာသာျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့တို႔သည္ ကာလအပိုင္းအျခားၾကီးမ်ားျဖင့္ တျဖည္းျဖည္းေရြ႕သြားေသာ
သေဘာရိွ သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ ေတာ္လွန္ေရးသေဘာလိုအခ်ိန္တို အတြင္းလံုးဝဆန္႔က်င္ဘက္ကို
ေျပာင္းလဲသြားရိုးထံုးစံမရိွ။ ဤအခ်က္မ်ားသည္ပင္ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ သေဘာသဘာဝမ်ား ျဖစ္သည္။
စစ္ဘက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို case study ပံုစံျဖင့္ ေလ့လာရန္လိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္ေရးရျပီးျပီးခ်င္း
ျပည္တြင္းစစ္အေျခအေနျဖင့္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ျပင္းထန္သည့္ကာလမ်ားရိွခဲ့သလို ျပည္တြင္းစစ္ေအး
အေျခအေနကိုလည္း ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ အထူးသျဖင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေတာတြင္းက်ဆံုးမႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျပီးသည့္
3
ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရတို႔၏ စစ္ပူ၊ စစ္ေအးကာလမ်ားကို ျဖတ္သန္း
ခဲ့ရသည္။ အထူးသျဖင့္ ၈၈ တြင္ေတာခိုသြားေသာဗမာေတာတြင္းလက္နက္ကိုင္အုပ္စုႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္
ကိုင္ အသီးသီးတို႔၏ အေျခအေနကို ၾကည့္ျမင္သံုးသပ္လွ်င္ စစ္ဘက္ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ ေပါက္ဖြား
လာပံုကိုသိႏိုင္သည္။
ဗဟုသေဘာ စုဆံုျခင္း
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့စီးဆင္းလာပံုသည္ အေၾကာင္းအခ်က္တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ မဟုတ္။ အေၾကာင္းအခ်က္ေပါင္းစံုတို႔
စုေပါင္းေက်းဇူးျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာအက်ဳိးတရားတစ္ခုကဲ့သို႔ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာသေဘာအတိုင္းပင္
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ အေၾကာင္းတစ္ခုတည္းေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရိုးထံုးစံမရိွ။ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားလိုသလို
ေပါင္းစံုသြား၍သာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ထံုးစံတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္စရာအေၾကာင္းရိွသည္။
အထူးျပဳေလ့လာရန္ အခ်က္ကား ျမန္မာ့ဒီမိုကရက္တိုက္ေဇးရွင္းကာလတြင္ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥပင္ျဖစ္
သည္။ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးဟုဆိုရာတြင္ တိုင္းရင္းသားႏွင့္ ဗမာျငိမ္းခ်မ္းေရးဟုေျပာလွ်င္မရ။ ဗမာသည္ပင္
တိုင္းရင္းသားအစုတစ္ခုပင္ျဖစ္၍ တိုင္ရင္းသားစည္းလံုးညီညႊတ္မႈဟုပင္ ျခံဳငံုေျပာႏိုင္မည္။ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့
ေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးစသည့္ ကိစၥမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညႊတ္ေရးပင္ျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးတြင္ တိုင္းရင္းသားစည္လံုးညီညႊတ္ေရးသည ္အခရာက်သည္။ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္
မႈရရိွရန္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလိုအပ္သည္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေအာင္ျမင္ေစရန္
အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ရင္ၾကာေစ့ေရးကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္။
ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ျခင္းနည္းစဥ္
ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္လွ်င္ Peace Building မွစတင္ရမည္။ Peace Building တြင္
ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရး Trust Building ပါဝင္သည္။ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးေအာင္ျမင္ေစရန္ ေစ့စပ္
ညိွႏႈိင္းမႈေအာင္ျမင္ရမည္။ ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းမႈမ်ားတြင္ ကတိကဝတ္မ်ားပါဝင္မည္။ စာခ်ဳပ္မ်ား၊ သေဘာတူညီခ်က္
မ်ားပါဝင္သည္။ အထူးသျဖင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား Agreement အမ်ားစုပါဝင္တတ္သည္။
ဤေနရာတြင္ သေဘာတူညီခ်က္ Agreement ႏွင့္ စာခ်ဳပ္ Treaty တို႔၏ သေဘာႏွင့္ အႏွစ္သာရကို ခြဲခြဲျခားျခား
သိျမင္ထားရန္ လိုအပ္သည္။ သေဘာတူညီခ်က္ဟူသည္ ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းသူက တိုက္ရိုက္တာဝန္ခံရေသာသေဘာရိွ
သည္။ တာဝန္ခံမႈႏွင့္ တာဝန္ယူမႈသည္ ေစ့စပ္ညိွႏိွဳင္းေရးေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦး (သို႔) ေစ့စပ္ညိွႏွိဳင္းေရးအဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕၏
ဩဇာတိကၠမအေပၚတြင္ မ်ားစြာတည္သည္။ သေဘာတူညီထားသည့္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးဦးသည္ ေစ့စပ္ညိွႏွိဳင္း
သည့္လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ လံုးဝသက္ဆိုင္မႈမရိွေသာအေနအထားသို႔ ေရာက္သြားေသာအခါ သေဘာတူညီခ်က္
(agreement) ပ်က္ျပယ္တတ္ေသာသေဘာရိွသည္။
4
Treaty ဆိုသည့္ စာခ်ဳပ္သည္ ထိုသို႔ မဟုတ္။ စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္သာသက္ဆိုင္သည္။ စာခ်ဳပ္သည္
စာခ်ဳပ္အေပၚလက္မွတ္ေရးထိုးသည့္ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္လံုးဝသက္ဆိုင္သည္မဟုတ္။ ထိုေခါင္းေဆာင္တာဝန္ယူ
ထားသည့္ အဖြဲ႕အစည္း (သို႔) ႏိုင္ငံအေပၚတြင္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားတည္မီွသည္။ စာခ်ဳပ္သည္ လူပုဂၢိဳလ္သေဘာထက္
အဖြဲ႕အစည္းသေဘာကိုပိုေဆာင္သည္။ ထိုေခါင္းေဆာင္တာဝန္ယူမႈမရိွေတာ့လွ်င္လည္းစာခ်ဳပ္၏ ဩဇာသည္
မပ်က္ျပယ္။ အဖြဲ႕အစည္းရိွသေရြ႕ အသက္ဝင္ေနသည္သေဘာ၊ တရားဝင္ေနသည့္သေဘာရိွသည္။
Agreement ႏွင့္ Treaty တို႔၏ ကြဲျပားျခားနားခ်က္
သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္
ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္မ်ားစြာသက္ဆိုင္ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္သာသက္ဆိုင္သည္
သေဘာတူညီခ်က္ယူထား သည့္
ေခါင္းေဆာင္တရားမဝင္ေတာ့လွ်င္
သေဘာတူညီခ်က္လည္းတရားဝင္မႈ
မရိွ ျဖစ္တတ္
ေခါင္းေဆာင္မရိွေတာ့လွ်င္လည္းစာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အလက္မ်ားအ
တြက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးတြင္ တာဝန္အျပည့္အဝရိွသည္။
စာခ်ဳပ္ထက္ခိုင္မာမႈ အားနည္း ခိုင္မာမႈရိွ တာဝန္ယူမႈရိွ။
ေခါင္းေဆာင္၏ ဩဇာတိကၠမ အေပၚ
မ်ားစြာမူတည္
အဖြဲ႕အစည္း၏ ခိုင္မာမႈအေပၚတြင္ မူတည္
အၾကမ္းထည္သေဘာသာရိွ။
ကတိကဝတ္မ်ားထားရိွသည့္ အဆင့္
အခိုင္အမာသေဘာရိွ၊ ကတိကဝတ္ မ်ားကိုတိက်စြာလိုက္နာ
က်င့္သံုး သည့္ အဆင့္
ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ေလာ…. သို႔တည္း မဟုတ္ စာခ်ဳပ္ေလာ….
ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈျဖစ္စဥ္တြင္ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းေလာ။ သို႔တည္းမဟုတ္
ျငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ေလာ သံုးသပ္ရန္လိုသည္။ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု ေဝါဟာရခ်င္း မတူညီသည့္ တိုင္ သေဘာသဘာဝ
ခ်င္း လည္း မတူညီေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ခိုင္ျမဲမႈ၊ ခိုင္မာမႈတြင္ စကားေျပာစရာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဟူသည္
ကား စာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းထက္ ေရရွည္လုပ္ရေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ အစိုးရကို ဗဟိုျပဳ တည္
ေဆာက္ျခင္းထက္ ျပည္သူလူထုကို ဗဟိုျပဳေရွးရႈျခင္းက အာမခံခ်က္ရိွေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
တည္ေဆာက္ျပီးလွ်င္ ထိန္းသိမ္း
ႏိုင္ငံေတာ္တည္ျငိမ္ေရးအတြက္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတည္ေဆာက္သည့္ေနရာတြင္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္
မႈသည္ အစပထမျဖစ္သည္။ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ Trust Building ျပီးသည့္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ယံုၾကည္မႈကို
ထိန္းသိမ္းရန္ (to trust keeping) လိုအပ္သည္။ ယံုၾကည္မႈကိုမထိန္းသိမ္းလွ်င္ Trust Building မေအာင္ျမင္
တတ္ေခ်။
5
ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ ယံုၾကည္မႈ ထိန္းသိမ္းျခင္းသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈ၏ အုတ္ျမစ္ျဖစ္သည္။
ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈ အုတ္ျမစ္ခိုင္မာလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရရိွတတ္သည္။
အညမညသေဘာ
ျငိမ္းခ်မ္းလွ်င္ ႏိုင္ငံတည္ျငိမ္မႈရရိွ သည္။ ႏိုင္ငံတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းသည့္အတြက္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို လုပ္ေဆာင္ရာ
တြင္ ထိေရာက္စြာအရိွန္အဟုန္ျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံတည္ျငိမ္မႈရိွေသာအေၾကာင့္ လြတ္လပ္စြာ
ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈ၊ ျဖစ္ထြန္းသည္။ ဓနပိုင္ဆိုင္မႈသည္ အာမခံခ်က္ရိွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္သည္။
ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ကိုဆြဲဆန္႔ႏိုင္ရန္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုထိန္းသိမ္းရန္ လိုအပ္သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ အေျပာင္းအလဲမရိွ
တသတ္မတ္တည္းရိွေလေလ၊ စီးပြားဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ကိုင္ရန္ အေျခအေနေကာင္းျဖစ္ေလေလပင္ ျဖစ္ သည္။
ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေစ့စပ္ညိွႏႈိင္းအေျဖရွာၾကသည့္ေနရာတြင္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၊ စာခ်ဳပ္ေပၚလက္မွတ္
ေရးထိုးမႈမ်ားပါရိွလာႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ စာခ်ဳပ္တို႔၏ သေဘာသဘာဝကို
ကြဲကြဲျပားျပားနားလည္ ရန္လိုအပ္သည္။ ေစ့စပ္ညိွႏႈိင္းေရးသမားမ်ား၏ စြမ္းရည္ကိုအကဲျဖတ္ရန္ ေနာက္ခံသမိုင္းႏွင့္
အမူအက်င့္ စိတ္ဓာတ္ စရိုက္တို႕ကိုေလ့လာရန္လိုသည္။ ညိွႏိႈင္းမႈေနာက္ကြယ္မွ ပဲ့ကိုင္သူတို႔၏ သဘာဝႏွင့္ အႏိ ၱမ
ရည္မွန္းခ်က္ကို ႏွိဳက္ထုတ္ႏိုင္ရန္လိုသည္။ ႏွစ္ဖက္စလံုး၏ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားအေပၚ ႐ႈျမင္ပံုကို ေလ့လာသံုးသပ္
ရန္လိုသည္။
ရႈေထာင့္သံုးရပ္
စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားဟူသည့္ ဘက္ (၃) ဘက္မွ တစ္မ်ဳိးစီၾကည့္ရန္လိုသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ား
၏ စိတ္ထဲတြင္ ဗမာမုန္းတီးေရးအစြဲမ်ားက်န္ရိွေနေသးသည္။ ထိုအစြဲကိုပယ္ဖ်က္၍ အခ်ိန္တစ္ခုကိုယူရမည္။
မဟာဗ်ဴဟာက်က် စည္းလံုးေရးနည္းစဥ္ကိုခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္။ လူမ်ဳိးေရးအစြဲမ်ားနည္းႏိုင္သမွ်
နည္းေစရန္ Hardware, Software ႏွင့္ Smart ware မ်ားကိုလိုသလိုသံုးစြဲရမည္။
လူမ်ဳိးေရးအစြဲမ်ားတြင္ လူမ်ဳိးစုမ်ားအၾကားစြဲဝင္ေနသည့္ အရာတစ္ခုျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ကိုဗမာဟုျမင္သည္။
ဗမာကိုလည္းစစ္တပ္ကို ျမင္သကဲ့သို႔ျမင္သည္။ ဗမာႏွင့္ စစ္တပ္သည္ တြဲေနသည့္ အျမင္သည္
တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားအေပၚတြင္ မ်ားစြာၾကီးစိုးေနသည္။ ထိုအျမင္ျဖင့္တြဲေနသည့္အစြဲသည္ အေျခအေန
အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားေပါင္းစံု၍ ျဖစ္တည္လာသည္။ ထိုအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္ ျပည္တြင္းစစ္
ကာလတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ဘက္မွာနယ္ေျမတည္ျငိမ္ေရးအတြက္ လံုျခံဳေရးႏွင့္
ကာကြယ္ေရးကို ျမွင့္တင္သည္။ စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စိတ္အစြဲသည္
ခါးသီးသည့္အစြဲမ်ားအျမစ္တြယ္လာသည္။
6
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမား
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ သေဘာသည္ နက္နဲ၏။ က်ယ္ဝန္း၏။ အခ်ိန္ႏွင့္ သမိုင္းအေတြ႕အၾကံဳမ်ားေပါင္းစပ္၍
ပံုေပၚလာေသာသေဘာရိွသည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔ ခ်ိန္ညိွ၍ မရ။ ခ်ိန္ညိွႏိုင္စြမ္းလည္းမရိွ။
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသာ ပံုေဖာ္ႏိုင္စြမ္းရိွသည္။ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္လည္း
လတ္တေလာ ျပဳျပင္ႏိုင္စြမ္းနည္းသည္။ လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈ ကာလမ်ားတြင္ မူရင္းအရိွတရားကို လမ္းေၾကာင္း
ေျပာင္း၍ ေခၚေဆာင္ကာ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဝင္ျခင္းကားရိွ၏။ သို႔ေသာ္ ထိုအရာကား ရိွခဲ့ျပီးေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့
ကို အသံုးခ်ျခင္းသားျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့သစ္တစ္ခုကို ပံုေဖာ္တည္ေဆာက္ျခင္း မဟုတ္။
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ျဖစ္ေပၚေစရန္ အခ်ိန္ကာလတစ္ခု ၾကာသည္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာလွ်င္လည္း ၾကာႏိုင္သည္။
ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခု၊ ႏွစ္ခု ၾကာလွ်င္လည္း အတိုေတာင္းဆံုး ကာလဟု ဆိုရမည္။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို ေနရွင္နယ္
လစ္ဇင္ႏွင့္ ဘာသာေရးစိတ္ဓာတ္ ေပါင္းစပ္၍ တုိက္ယူခဲ့သည္။ ျမန္မာအတြက္ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္သည္ပင္
ႏိုင္ငံေရးဓေလ့တစ္ခုျဖစ္လာသည္။ ဘာသာေရး (တနည္း) ဗုဒၶဘာသာသည္ပင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို ပံုေဖာ္သည့္
အရာျဖစ္သည္။
အထူးသျဖင့္ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔၏ စိတ္အခံတြင္ ေနရွင္နယ္လစ္ဇင္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာသည္ပင္ ေရခံေျမခံျဖစ္ေနသည္။
ထိုေရ ေျမေပၚမီွတည္၍ ေပါက္ဖြားလာေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ပင္ ထိုအရာႏွစ္ပါးျဖင့္ မကင္းႏိုင္ေခ်။ ေနာက္ထပ္
ကင္းမည္လည္း မဟုတ္။ ယေန႔ကစ၍ ႏွစ္အေတာ္အတန္ၾကာအထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ သက္ဝင္ေနအံုးမည္လည္း
ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သတိခ်ပ္ရန္ တစ္ခုရိွသည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ အမ်ဳိးသားဝါဒီတို႔ ထိပ္တိုက္မေတြ႕ရန္လိုသည္။
အကယ္၍ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္ဓေလ့မ်ားကို အခ်ဳိးက်က် ေရာစပ္ႏိုင္လွ်င္ ေကာင္းသည္။ ထိုသို႔ မဟုတ္
ပါက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့အခံႏွင့္ အသစ္ျဖစ္တည္လာေသာ ဒီမုိကရက္တစ္အခံ အတုိကအခံျဖစ္လာႏိုင္သည္။
ဤေနရာတြင္ ေနရွင္နယ္လစ္ဇင္တြင္ ဘာသာေရးေပါင္းလိုက္လွ်င္ကားအေတာ္သတိထားစရာပင္ ျဖစ္လာႏိုင္သည္။
ဤေဆာင္းပါးကို စာေရးသူသည္ ၃/၂/ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ေရးသားထား
ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနႏွင့္ ႏွဳိင္းယွဥ္စဥ္းစား
စရာမ်ားသည္ အသံုးဝင္သည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္
၂၀၁၅ ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ လူမႈသိပၸံဂ်ာနယ္တြင္ ပံုႏွိပ္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အယ္ဒီတာ

More Related Content

More from aungkokotoe

China factors on Myanmar
China factors on MyanmarChina factors on Myanmar
China factors on Myanmar
aungkokotoe
 
Burmese Writing Methods
Burmese Writing MethodsBurmese Writing Methods
Burmese Writing Methods
aungkokotoe
 
Strategic loaction of myanmar by min thayt
Strategic loaction of myanmar by min thaytStrategic loaction of myanmar by min thayt
Strategic loaction of myanmar by min thayt
aungkokotoe
 
Myanmar geopolitics by min thayt
Myanmar geopolitics by min thaytMyanmar geopolitics by min thayt
Myanmar geopolitics by min thayt
aungkokotoe
 
Myanmar transition to democracy
Myanmar transition to democracyMyanmar transition to democracy
Myanmar transition to democracy
aungkokotoe
 
Introduction to politics
Introduction to politicsIntroduction to politics
Introduction to politics
aungkokotoe
 
Chinese fever by min thayt
Chinese fever by min thaytChinese fever by min thayt
Chinese fever by min thayt
aungkokotoe
 
Icc and arab spring by aung ko ko toe
Icc and arab spring by aung ko ko toeIcc and arab spring by aung ko ko toe
Icc and arab spring by aung ko ko toe
aungkokotoe
 
Population by Aung Ko Ko Toe
Population by Aung Ko Ko ToePopulation by Aung Ko Ko Toe
Population by Aung Ko Ko Toe
aungkokotoe
 
How nationalism
How nationalism How nationalism
How nationalism
aungkokotoe
 
The rise of nationalism
The rise of nationalismThe rise of nationalism
The rise of nationalism
aungkokotoe
 
Book review album number three
Book review album number threeBook review album number three
Book review album number three
aungkokotoe
 
Book review album number two
Book review album number twoBook review album number two
Book review album number two
aungkokotoe
 
Book review album number one
Book review album number oneBook review album number one
Book review album number one
aungkokotoe
 
Min thayt's book
Min thayt's bookMin thayt's book
Min thayt's book
aungkokotoe
 
Nationalism
NationalismNationalism
Nationalism
aungkokotoe
 
Identity politics
Identity politicsIdentity politics
Identity politics
aungkokotoe
 
Brief History of National League for Democracy (Burmese)
Brief History of National League for Democracy (Burmese)Brief History of National League for Democracy (Burmese)
Brief History of National League for Democracy (Burmese)
aungkokotoe
 
Member of Parliment for Burma Representative (Burmese)
Member of Parliment for Burma Representative (Burmese)Member of Parliment for Burma Representative (Burmese)
Member of Parliment for Burma Representative (Burmese)
aungkokotoe
 
Critical thinking (burmese)
Critical thinking (burmese)Critical thinking (burmese)
Critical thinking (burmese)
aungkokotoe
 

More from aungkokotoe (20)

China factors on Myanmar
China factors on MyanmarChina factors on Myanmar
China factors on Myanmar
 
Burmese Writing Methods
Burmese Writing MethodsBurmese Writing Methods
Burmese Writing Methods
 
Strategic loaction of myanmar by min thayt
Strategic loaction of myanmar by min thaytStrategic loaction of myanmar by min thayt
Strategic loaction of myanmar by min thayt
 
Myanmar geopolitics by min thayt
Myanmar geopolitics by min thaytMyanmar geopolitics by min thayt
Myanmar geopolitics by min thayt
 
Myanmar transition to democracy
Myanmar transition to democracyMyanmar transition to democracy
Myanmar transition to democracy
 
Introduction to politics
Introduction to politicsIntroduction to politics
Introduction to politics
 
Chinese fever by min thayt
Chinese fever by min thaytChinese fever by min thayt
Chinese fever by min thayt
 
Icc and arab spring by aung ko ko toe
Icc and arab spring by aung ko ko toeIcc and arab spring by aung ko ko toe
Icc and arab spring by aung ko ko toe
 
Population by Aung Ko Ko Toe
Population by Aung Ko Ko ToePopulation by Aung Ko Ko Toe
Population by Aung Ko Ko Toe
 
How nationalism
How nationalism How nationalism
How nationalism
 
The rise of nationalism
The rise of nationalismThe rise of nationalism
The rise of nationalism
 
Book review album number three
Book review album number threeBook review album number three
Book review album number three
 
Book review album number two
Book review album number twoBook review album number two
Book review album number two
 
Book review album number one
Book review album number oneBook review album number one
Book review album number one
 
Min thayt's book
Min thayt's bookMin thayt's book
Min thayt's book
 
Nationalism
NationalismNationalism
Nationalism
 
Identity politics
Identity politicsIdentity politics
Identity politics
 
Brief History of National League for Democracy (Burmese)
Brief History of National League for Democracy (Burmese)Brief History of National League for Democracy (Burmese)
Brief History of National League for Democracy (Burmese)
 
Member of Parliment for Burma Representative (Burmese)
Member of Parliment for Burma Representative (Burmese)Member of Parliment for Burma Representative (Burmese)
Member of Parliment for Burma Representative (Burmese)
 
Critical thinking (burmese)
Critical thinking (burmese)Critical thinking (burmese)
Critical thinking (burmese)
 

Jss (letter 2) - copy

  • 1. 1 ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၁) ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့ မင္းေသ့ ဤေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို သံုးသပ္ထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ လူမႈဓေလ့၏ သက္ေရာက္မႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ အထူးအေရးၾကီးေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။ လူမႈဓေလ့သည္ ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္းကို တြန္းအားေပးႏိုင္သလို အဟန္႔အတားလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ မည္သည့္အခ်က္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီကို တန္႔ေစသနည္းဆိုသည့္ အေမးကို ေျဖျပထားျခင္း လည္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင့္ ၎၏ သက္ေရာက္ပံုကို ေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္။ အယ္ဒီတာ 1 ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၁) ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့ မင္းေသ့ ဤေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို သံုးသပ္ထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ လူမႈဓေလ့၏ သက္ေရာက္မႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ အထူးအေရးၾကီးေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။ လူမႈဓေလ့သည္ ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္းကို တြန္းအားေပးႏိုင္သလို အဟန္႔အတားလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ မည္သည့္အခ်က္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီကို တန္႔ေစသနည္းဆိုသည့္ အေမးကို ေျဖျပထားျခင္း လည္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင့္ ၎၏ သက္ေရာက္ပံုကို ေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္။ အယ္ဒီတာ 1 ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၀၁၅ / အတြဲ(၁) အမွတ္ (၁) ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့ မင္းေသ့ ဤေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို သံုးသပ္ထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ လူမႈဓေလ့၏ သက္ေရာက္မႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ အထူးအေရးၾကီးေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။ လူမႈဓေလ့သည္ ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္းကို တြန္းအားေပးႏိုင္သလို အဟန္႔အတားလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ မည္သည့္အခ်က္မ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီကို တန္႔ေစသနည္းဆိုသည့္ အေမးကို ေျဖျပထားျခင္း လည္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင့္ ၎၏ သက္ေရာက္ပံုကို ေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္။ အယ္ဒီတာ
  • 2. 2 ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ သေဘာသဘာဝ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ မည္သို႔ေသာအရာနည္း။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုဆန္းစစ္ရန္ မည္သို႔ေလ့လာဆန္းစစ္ရမည္ နည္။ ထိုေမးခြန္းမ်ားကိုေျဖရန္ ႐ႈျမင္ခ်က္တစ္ခုတည္းျဖင့္ မလံုေလာက္။ ႐ႈေထာင့္တစ္ခုတည္းျဖင့္ ၾကည့္က မျပည့္ စံုႏိုင္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုေလ့လာရာတြင္ ဘက္ေပါင္းစံု၊ အေျခအေနေပါင္းစံုမွ ေလ့လာရသည္။ သမိုင္းေနာက္ခံ အေျခအေနႏွင့္ ျဖတ္သန္းခဲ့သည့္ သမိုင္းအေတြ႕အၾကံဳကိုေလ့လာ၍ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုေကာက္ခ်က္ခ်ေလ့ရိွသည္။ ျမန္မာတို႔ျဖတ္သန္းခဲ့သည့္ သမိုင္းစဥ္သည္ပင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ေဖာ္ညႊန္းခ်က္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ ဟူသည္ သီအိုရီသက္သက္မဟုတ္။ သီအိုရီအခံျဖင့္ ေဘာင္တည္ေလ့လာ၍ မရ။ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အေတြးအေခၚႏွင့္ လူမႈသမိုင္းစဥ္တို႔ျဖင့္ ေပါင္းစပ္ျဖစ္တည္လာေသာပံုစံျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းတစ္ခုလံုး၏ သမိုင္းစဥ္ႏွင့္ ေတြးေခၚပံု၊ ဓေလ့စရိုက္မ်ားကိုေရာက်ဳိထားေသာ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္သည္ပင္ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို ေလ့လာရာအရင္းအျမစ္ျဖစ္သည္။ ကြင္းဆင္းေလ့လာမွ လက္ရိွျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုသိလိုလွ်င္ စာအုပ္ထဲတြင္ ရွာေဖြ၍ မရေခ်။ လက္ေတြ႕ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္၊ လူမႈနယ္ ပယ္အတြင္းဆင္း၍ ေလ့လာမွရမည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကိုေလ့လာရာတြင္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္အတြင္းရိွ ႏိုင္ငံေရးသမား တို႔ႏွင့္ တို႔ထိဖို႔ လိုသည္။ တကယ့္ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္ေနသည္ကိုေလ့လာရန္လိုသည္။ ေလ့လာေတြ႕ရိွခ်က္သည္ တရားေသမဟုတ္။ အေျခအေနအခ်ိန္အခါအလိုက္ ေျပာင္းလဲႏုိင္သည္။ အခ်ိန္အလိုက္ ေျပာင္းလဲႏိုင္သည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လံုးလံုးလ်ားလ်ားေျပာင္းလဲသြားသည္ကားမဟုတ္။ မိမိေလ့လာေတြ႕ရိွထားေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ အေျခခံေဘာင္အတြင္းမွ ေရြ႕လ်ားေျပာင္းေရြ႕သြားသည့္ သေဘာသာျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့တို႔သည္ ကာလအပိုင္းအျခားၾကီးမ်ားျဖင့္ တျဖည္းျဖည္းေရြ႕သြားေသာ သေဘာရိွ သည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ ေတာ္လွန္ေရးသေဘာလိုအခ်ိန္တို အတြင္းလံုးဝဆန္႔က်င္ဘက္ကို ေျပာင္းလဲသြားရိုးထံုးစံမရိွ။ ဤအခ်က္မ်ားသည္ပင္ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ သေဘာသဘာဝမ်ား ျဖစ္သည္။ စစ္ဘက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို case study ပံုစံျဖင့္ ေလ့လာရန္လိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္ေရးရျပီးျပီးခ်င္း ျပည္တြင္းစစ္အေျခအေနျဖင့္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ျပင္းထန္သည့္ကာလမ်ားရိွခဲ့သလို ျပည္တြင္းစစ္ေအး အေျခအေနကိုလည္း ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ အထူးသျဖင့္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေတာတြင္းက်ဆံုးမႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျပီးသည့္
  • 3. 3 ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ စစ္အစိုးရတို႔၏ စစ္ပူ၊ စစ္ေအးကာလမ်ားကို ျဖတ္သန္း ခဲ့ရသည္။ အထူးသျဖင့္ ၈၈ တြင္ေတာခိုသြားေသာဗမာေတာတြင္းလက္နက္ကိုင္အုပ္စုႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ ကိုင္ အသီးသီးတို႔၏ အေျခအေနကို ၾကည့္ျမင္သံုးသပ္လွ်င္ စစ္ဘက္ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ ေပါက္ဖြား လာပံုကိုသိႏိုင္သည္။ ဗဟုသေဘာ စုဆံုျခင္း ႏိုင္ငံေရးဓေလ့စီးဆင္းလာပံုသည္ အေၾကာင္းအခ်က္တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ မဟုတ္။ အေၾကာင္းအခ်က္ေပါင္းစံုတို႔ စုေပါင္းေက်းဇူးျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာအက်ဳိးတရားတစ္ခုကဲ့သို႔ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာသေဘာအတိုင္းပင္ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ အေၾကာင္းတစ္ခုတည္းေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာရိုးထံုးစံမရိွ။ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားလိုသလို ေပါင္းစံုသြား၍သာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ထံုးစံတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္စရာအေၾကာင္းရိွသည္။ အထူးျပဳေလ့လာရန္ အခ်က္ကား ျမန္မာ့ဒီမိုကရက္တိုက္ေဇးရွင္းကာလတြင္ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥပင္ျဖစ္ သည္။ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးဟုဆိုရာတြင္ တိုင္းရင္းသားႏွင့္ ဗမာျငိမ္းခ်မ္းေရးဟုေျပာလွ်င္မရ။ ဗမာသည္ပင္ တိုင္းရင္းသားအစုတစ္ခုပင္ျဖစ္၍ တိုင္ရင္းသားစည္းလံုးညီညႊတ္မႈဟုပင္ ျခံဳငံုေျပာႏိုင္မည္။ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ ေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးစသည့္ ကိစၥမ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညႊတ္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးတြင္ တိုင္းရင္းသားစည္လံုးညီညႊတ္ေရးသည ္အခရာက်သည္။ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ မႈရရိွရန္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလိုအပ္သည္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေအာင္ျမင္ေစရန္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ရင္ၾကာေစ့ေရးကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ျခင္းနည္းစဥ္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္လွ်င္ Peace Building မွစတင္ရမည္။ Peace Building တြင္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရး Trust Building ပါဝင္သည္။ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးေအာင္ျမင္ေစရန္ ေစ့စပ္ ညိွႏႈိင္းမႈေအာင္ျမင္ရမည္။ ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းမႈမ်ားတြင္ ကတိကဝတ္မ်ားပါဝင္မည္။ စာခ်ဳပ္မ်ား၊ သေဘာတူညီခ်က္ မ်ားပါဝင္သည္။ အထူးသျဖင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား Agreement အမ်ားစုပါဝင္တတ္သည္။ ဤေနရာတြင္ သေဘာတူညီခ်က္ Agreement ႏွင့္ စာခ်ဳပ္ Treaty တို႔၏ သေဘာႏွင့္ အႏွစ္သာရကို ခြဲခြဲျခားျခား သိျမင္ထားရန္ လိုအပ္သည္။ သေဘာတူညီခ်က္ဟူသည္ ေစ့စပ္ညိွႏိႈင္းသူက တိုက္ရိုက္တာဝန္ခံရေသာသေဘာရိွ သည္။ တာဝန္ခံမႈႏွင့္ တာဝန္ယူမႈသည္ ေစ့စပ္ညိွႏိွဳင္းေရးေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦး (သို႔) ေစ့စပ္ညိွႏွိဳင္းေရးအဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕၏ ဩဇာတိကၠမအေပၚတြင္ မ်ားစြာတည္သည္။ သေဘာတူညီထားသည့္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးဦးသည္ ေစ့စပ္ညိွႏွိဳင္း သည့္လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ လံုးဝသက္ဆိုင္မႈမရိွေသာအေနအထားသို႔ ေရာက္သြားေသာအခါ သေဘာတူညီခ်က္ (agreement) ပ်က္ျပယ္တတ္ေသာသေဘာရိွသည္။
  • 4. 4 Treaty ဆိုသည့္ စာခ်ဳပ္သည္ ထိုသို႔ မဟုတ္။ စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္သာသက္ဆိုင္သည္။ စာခ်ဳပ္သည္ စာခ်ဳပ္အေပၚလက္မွတ္ေရးထိုးသည့္ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္လံုးဝသက္ဆိုင္သည္မဟုတ္။ ထိုေခါင္းေဆာင္တာဝန္ယူ ထားသည့္ အဖြဲ႕အစည္း (သို႔) ႏိုင္ငံအေပၚတြင္ လံုးလံုးလ်ားလ်ားတည္မီွသည္။ စာခ်ဳပ္သည္ လူပုဂၢိဳလ္သေဘာထက္ အဖြဲ႕အစည္းသေဘာကိုပိုေဆာင္သည္။ ထိုေခါင္းေဆာင္တာဝန္ယူမႈမရိွေတာ့လွ်င္လည္းစာခ်ဳပ္၏ ဩဇာသည္ မပ်က္ျပယ္။ အဖြဲ႕အစည္းရိွသေရြ႕ အသက္ဝင္ေနသည္သေဘာ၊ တရားဝင္ေနသည့္သေဘာရိွသည္။ Agreement ႏွင့္ Treaty တို႔၏ ကြဲျပားျခားနားခ်က္ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္မ်ားစြာသက္ဆိုင္ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္သာသက္ဆိုင္သည္ သေဘာတူညီခ်က္ယူထား သည့္ ေခါင္းေဆာင္တရားမဝင္ေတာ့လွ်င္ သေဘာတူညီခ်က္လည္းတရားဝင္မႈ မရိွ ျဖစ္တတ္ ေခါင္းေဆာင္မရိွေတာ့လွ်င္လည္းစာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အလက္မ်ားအ တြက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးတြင္ တာဝန္အျပည့္အဝရိွသည္။ စာခ်ဳပ္ထက္ခိုင္မာမႈ အားနည္း ခိုင္မာမႈရိွ တာဝန္ယူမႈရိွ။ ေခါင္းေဆာင္၏ ဩဇာတိကၠမ အေပၚ မ်ားစြာမူတည္ အဖြဲ႕အစည္း၏ ခိုင္မာမႈအေပၚတြင္ မူတည္ အၾကမ္းထည္သေဘာသာရိွ။ ကတိကဝတ္မ်ားထားရိွသည့္ အဆင့္ အခိုင္အမာသေဘာရိွ၊ ကတိကဝတ္ မ်ားကိုတိက်စြာလိုက္နာ က်င့္သံုး သည့္ အဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ေလာ…. သို႔တည္း မဟုတ္ စာခ်ဳပ္ေလာ…. ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈျဖစ္စဥ္တြင္ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းေလာ။ သို႔တည္းမဟုတ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ေလာ သံုးသပ္ရန္လိုသည္။ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု ေဝါဟာရခ်င္း မတူညီသည့္ တိုင္ သေဘာသဘာဝ ခ်င္း လည္း မတူညီေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ခိုင္ျမဲမႈ၊ ခိုင္မာမႈတြင္ စကားေျပာစရာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဟူသည္ ကား စာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းထက္ ေရရွည္လုပ္ရေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ အစိုးရကို ဗဟိုျပဳ တည္ ေဆာက္ျခင္းထက္ ျပည္သူလူထုကို ဗဟိုျပဳေရွးရႈျခင္းက အာမခံခ်က္ရိွေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ တည္ေဆာက္ျပီးလွ်င္ ထိန္းသိမ္း ႏိုင္ငံေတာ္တည္ျငိမ္ေရးအတြက္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတည္ေဆာက္သည့္ေနရာတြင္ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ မႈသည္ အစပထမျဖစ္သည္။ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ Trust Building ျပီးသည့္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ယံုၾကည္မႈကို ထိန္းသိမ္းရန္ (to trust keeping) လိုအပ္သည္။ ယံုၾကည္မႈကိုမထိန္းသိမ္းလွ်င္ Trust Building မေအာင္ျမင္ တတ္ေခ်။
  • 5. 5 ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ ယံုၾကည္မႈ ထိန္းသိမ္းျခင္းသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈ၏ အုတ္ျမစ္ျဖစ္သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈ အုတ္ျမစ္ခိုင္မာလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရရိွတတ္သည္။ အညမညသေဘာ ျငိမ္းခ်မ္းလွ်င္ ႏိုင္ငံတည္ျငိမ္မႈရရိွ သည္။ ႏိုင္ငံတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းသည့္အတြက္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို လုပ္ေဆာင္ရာ တြင္ ထိေရာက္စြာအရိွန္အဟုန္ျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံတည္ျငိမ္မႈရိွေသာအေၾကာင့္ လြတ္လပ္စြာ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈ၊ ျဖစ္ထြန္းသည္။ ဓနပိုင္ဆိုင္မႈသည္ အာမခံခ်က္ရိွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္သည္။ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ကိုဆြဲဆန္႔ႏိုင္ရန္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုထိန္းသိမ္းရန္ လိုအပ္သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ အေျပာင္းအလဲမရိွ တသတ္မတ္တည္းရိွေလေလ၊ စီးပြားဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ကိုင္ရန္ အေျခအေနေကာင္းျဖစ္ေလေလပင္ ျဖစ္ သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေစ့စပ္ညိွႏႈိင္းအေျဖရွာၾကသည့္ေနရာတြင္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၊ စာခ်ဳပ္ေပၚလက္မွတ္ ေရးထိုးမႈမ်ားပါရိွလာႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ စာခ်ဳပ္တို႔၏ သေဘာသဘာဝကို ကြဲကြဲျပားျပားနားလည္ ရန္လိုအပ္သည္။ ေစ့စပ္ညိွႏႈိင္းေရးသမားမ်ား၏ စြမ္းရည္ကိုအကဲျဖတ္ရန္ ေနာက္ခံသမိုင္းႏွင့္ အမူအက်င့္ စိတ္ဓာတ္ စရိုက္တို႕ကိုေလ့လာရန္လိုသည္။ ညိွႏိႈင္းမႈေနာက္ကြယ္မွ ပဲ့ကိုင္သူတို႔၏ သဘာဝႏွင့္ အႏိ ၱမ ရည္မွန္းခ်က္ကို ႏွိဳက္ထုတ္ႏိုင္ရန္လိုသည္။ ႏွစ္ဖက္စလံုး၏ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားအေပၚ ႐ႈျမင္ပံုကို ေလ့လာသံုးသပ္ ရန္လိုသည္။ ရႈေထာင့္သံုးရပ္ စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားဟူသည့္ ဘက္ (၃) ဘက္မွ တစ္မ်ဳိးစီၾကည့္ရန္လိုသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ား ၏ စိတ္ထဲတြင္ ဗမာမုန္းတီးေရးအစြဲမ်ားက်န္ရိွေနေသးသည္။ ထိုအစြဲကိုပယ္ဖ်က္၍ အခ်ိန္တစ္ခုကိုယူရမည္။ မဟာဗ်ဴဟာက်က် စည္းလံုးေရးနည္းစဥ္ကိုခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္။ လူမ်ဳိးေရးအစြဲမ်ားနည္းႏိုင္သမွ် နည္းေစရန္ Hardware, Software ႏွင့္ Smart ware မ်ားကိုလိုသလိုသံုးစြဲရမည္။ လူမ်ဳိးေရးအစြဲမ်ားတြင္ လူမ်ဳိးစုမ်ားအၾကားစြဲဝင္ေနသည့္ အရာတစ္ခုျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ကိုဗမာဟုျမင္သည္။ ဗမာကိုလည္းစစ္တပ္ကို ျမင္သကဲ့သို႔ျမင္သည္။ ဗမာႏွင့္ စစ္တပ္သည္ တြဲေနသည့္ အျမင္သည္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားအေပၚတြင္ မ်ားစြာၾကီးစိုးေနသည္။ ထိုအျမင္ျဖင့္တြဲေနသည့္အစြဲသည္ အေျခအေန အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားေပါင္းစံု၍ ျဖစ္တည္လာသည္။ ထိုအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္ ျပည္တြင္းစစ္ ကာလတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ဘက္မွာနယ္ေျမတည္ျငိမ္ေရးအတြက္ လံုျခံဳေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးကို ျမွင့္တင္သည္။ စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စိတ္အစြဲသည္ ခါးသီးသည့္အစြဲမ်ားအျမစ္တြယ္လာသည္။
  • 6. 6 ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမား ႏိုင္ငံေရးဓေလ့၏ သေဘာသည္ နက္နဲ၏။ က်ယ္ဝန္း၏။ အခ်ိန္ႏွင့္ သမိုင္းအေတြ႕အၾကံဳမ်ားေပါင္းစပ္၍ ပံုေပၚလာေသာသေဘာရိွသည္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔ ခ်ိန္ညိွ၍ မရ။ ခ်ိန္ညိွႏိုင္စြမ္းလည္းမရိွ။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသာ ပံုေဖာ္ႏိုင္စြမ္းရိွသည္။ အမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္လည္း လတ္တေလာ ျပဳျပင္ႏိုင္စြမ္းနည္းသည္။ လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈ ကာလမ်ားတြင္ မူရင္းအရိွတရားကို လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္း၍ ေခၚေဆာင္ကာ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဝင္ျခင္းကားရိွ၏။ သို႔ေသာ္ ထိုအရာကား ရိွခဲ့ျပီးေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ ကို အသံုးခ်ျခင္းသားျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရး ဓေလ့သစ္တစ္ခုကို ပံုေဖာ္တည္ေဆာက္ျခင္း မဟုတ္။ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ျဖစ္ေပၚေစရန္ အခ်ိန္ကာလတစ္ခု ၾကာသည္။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာလွ်င္လည္း ၾကာႏိုင္သည္။ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခု၊ ႏွစ္ခု ၾကာလွ်င္လည္း အတိုေတာင္းဆံုး ကာလဟု ဆိုရမည္။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို ေနရွင္နယ္ လစ္ဇင္ႏွင့္ ဘာသာေရးစိတ္ဓာတ္ ေပါင္းစပ္၍ တုိက္ယူခဲ့သည္။ ျမန္မာအတြက္ အမ်ဳိးသားေရးစိတ္ဓာတ္သည္ပင္ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့တစ္ခုျဖစ္လာသည္။ ဘာသာေရး (တနည္း) ဗုဒၶဘာသာသည္ပင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့ကို ပံုေဖာ္သည့္ အရာျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ဗမာလူမ်ဳိးတို႔၏ စိတ္အခံတြင္ ေနရွင္နယ္လစ္ဇင္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာသည္ပင္ ေရခံေျမခံျဖစ္ေနသည္။ ထိုေရ ေျမေပၚမီွတည္၍ ေပါက္ဖြားလာေသာ ႏိုင္ငံေရးဓေလ့သည္ပင္ ထိုအရာႏွစ္ပါးျဖင့္ မကင္းႏိုင္ေခ်။ ေနာက္ထပ္ ကင္းမည္လည္း မဟုတ္။ ယေန႔ကစ၍ ႏွစ္အေတာ္အတန္ၾကာအထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ သက္ဝင္ေနအံုးမည္လည္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သတိခ်ပ္ရန္ တစ္ခုရိွသည္။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ အမ်ဳိးသားဝါဒီတို႔ ထိပ္တိုက္မေတြ႕ရန္လိုသည္။ အကယ္၍ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ ဒီမိုကရက္တစ္ဓေလ့မ်ားကို အခ်ဳိးက်က် ေရာစပ္ႏိုင္လွ်င္ ေကာင္းသည္။ ထိုသို႔ မဟုတ္ ပါက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့အခံႏွင့္ အသစ္ျဖစ္တည္လာေသာ ဒီမုိကရက္တစ္အခံ အတုိကအခံျဖစ္လာႏိုင္သည္။ ဤေနရာတြင္ ေနရွင္နယ္လစ္ဇင္တြင္ ဘာသာေရးေပါင္းလိုက္လွ်င္ကားအေတာ္သတိထားစရာပင္ ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ ဤေဆာင္းပါးကို စာေရးသူသည္ ၃/၂/ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ေရးသားထား ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနႏွင့္ ႏွဳိင္းယွဥ္စဥ္းစား စရာမ်ားသည္ အသံုးဝင္သည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ လူမႈသိပၸံဂ်ာနယ္တြင္ ပံုႏွိပ္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အယ္ဒီတာ