3. Unang yugto ng Imperyalismong
kanluranin
Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
Kahalagahan ng mga Paglalayag at
Pagtuklas ng lupain
Epekto ng Unang Yugto ng
Kolonisasyon.
4. Mga Layunin:
Sa Pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral
ay inaasahang:
1. Naiisa-isa ang mga mahahalagang pangyayari sa
unang yugto ng kolonyalismo.
2. Natutukoy ang mga dahilan at epekto ng unang
yugto ng kolonyalismo.
3. Nasusuri ang mga pangyayaring naganap sa
unang yugto ng kolonyalismo.
5. Kung ikaw ay maging isang
manlalakbay/explorer/traveler, anu-
anong lugar ang nais mong puntahan
at bakit?
6. Unang yugto ng imperyalismong
kanluranin.
Ang kolonyalismo ay tumutukoy sa
pagtatamo ng mga lupain upang
matugunan ang layuning pangkomersiyal
at panrelihiyon ng isang bansa.
Tatlong (3) bagay ang itinuturing na
motibo para sa kolonyalismong dulot ng
eksplorasyon:
7. 1. paghahanap ng kayamanan;
2.pagpapalaganap ng kristiyanismo;
3. hangad ng katanyagan at karangalan.
8. Unang yugto ng imperyalismong kanluranin
Ang ika-15 hanggang ika-17 siglo ang
unang yugto ng Imperyalismong Kanluranin.
Ang imperyalismo ay ang panghihimasok ,
pag-iimpluwensiya, o ang pagkontrol ng isang
makapangyarihang bansa sa isang mahinang
bansa. Maaari itong makatuwiran o di
makatuwirang pananakop.
11. Unang yugto ng imperyalismong
kanluranin
Si Francis Xavier ang nagpalaganap ng Kristiyanismo sa
Hapon noong 1549. Dahil dito siya ay itinanghal bilang “Apostle of
the Indies”. Noong ika-16 na siglo, Ang Portugal ay nakapagtatag
ng napakalawak na imperyo sa Asya. Di naglaon ang mga
kolonyang ito ay napunta sa mga Olandes , Ingles at Pranses. Ang
mga kolonya ng Espanya ay matatagpuan sa Kanluran, maliban
sa Pilipinas. Noong 1565, 44 taon matapos marating ni Magellan
ang Pilipinas , sinakop ng mga Espanyol ang bansa sa ilalim ng
pamumuno ni Miguel Lopez de Legazpi. Itinatag ni Legazpi ang
kauna-unahang kolonya ng Espanya sa bansa- ang Cebu. Ang
Pilipinas ang naging pundasyon ng relihiyong katoliko sa Asya.
12. Unang yugto ng imperyalismong
kanluranin
Noong ika-16 na siglo ay binuo ng Olandes ang Dutch East
Indies Company upang magtatag at mamahala sa
pakikipagkalakalan sa Asya. Ang mga kompanyang ito ay
binigyan ng karapatang gumawa ng sariling salapi,
makipagkasunduan at magpalakas ng kanilang hukbo.
Itinatag ang kaunaunahang kolonya ng mga Olandes sa
Batavia, isang pulo sa Java, na sa kasalukuyan ay kilala
bilang Jakarta. Mula sa Java sinakop din nila ang daungan
ng Malacca at ang napakahalagang Spice Island sa Moluccas
mula sa Portugal. Sa loob ng ika-16 na siglo, napalago ng
Netherlands ang kanilang kapangyarihan sa buong Indian
Ocean.
13. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng Eksplorasyon
at Paggagalugad
1. Ang paglalakbay ni Marco Polo- Noong 1252 si Marco Polo ay
naglakbay kasama ng kanyang ama patungo sa Peking, Tsina kung saan
tinalunton nila ang rutang Persia, Afghanistan, Tibet at Mongolia sa
loob ng apat (4) na taon. Nagsilbi si Marco Polo sa Korte ni Kublai Khan
ng labimpitong taon. Noong 1295, nagsimula siyang maglakbay pabalik
sa Venice ngunit sa kanyang paglalakbay pauwi siya ay nabihag ng mga
pirate at ipinatapon sa kulungan. Sa panahon ng
kanyangpagkakabilanggo, inilahad ni Marco Polo ang kanyang
karanasan sa kapwa bihag na si Rusticiano, isang manunulat. Sa
kanyang paglaya, kaagadinilathala ni Rusticiano ang kanyang aklat na
pinamagatang The Travelsof Marco Polo. Inilarawan ng aklat ang Tsina,,
ang marmol na palasyo ng Khan, mga pagdiriwang, kayamanan at
kapayapaan sa lupain. Sinasabing ang aklat na ito ang isa sa mga salik
na gumising sa kuryosidad atimahinasyon ng mga Europeo na
makipagsapalaran upang marating ang Asya.
14. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
2. Pagpapalaganap ng Kristiyanismo- Ang
eksplorasyon ay bunsod din ng layuning
maipalaganap ang Kristiyanismo. Ang ibinungang
alitan ng krusada sa pagitan ng mga Muslim at
Kristiyano ay nagpaalab ng damdamin ng mga
Kristiyano na mabago ang pananalig ng mga
hindi Kristiyano sa ibang lupain.
15. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
3. Paghahangad ng Kayamanan- Umasa ang mga
manggagalugad at mangangalakal na malaking
kapakinabangan ang kanilang matatamo sa sandaling
matagpuan ang mga lupain sa Asya na mapagkukunan ng
spices o mga pampalasa at mararangyang kagamitan.Ang
mga bagay na ito ay natikman at natutuhang gamitin ng
mga Europeo noong panahon ng Krusada. Ang krusada ay
ang alinman sa mga ekspedisyong militar na isinagawa sa
pagitan ng 1096 at 1270 upang mabawi ang Jerusalem
mula sa mga Muslim. Nang matapos ang krusada, hinanap-
hanap ng mga Europeo ang mga pampalasa.
16. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
4. Paghahangad ng Karangalan at Katanyagan-
Hinangad din ng mga Europeo na makamit ang
karangalan at katanyagan noong mga panahong
iyon. Nag-unahan sila sa pagtuklas ng mga lupain
at ruta na sa kanilang palagay ay makapagbibigay
hindi lamang ng kayamanan, kundi pati na ang
pagkilala ng buong daigdig sa kanilang bansa.
17. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
5. Pag-unlad ng Teknolohiya – Ang mga paglalakbay ay
naisulong din bunga ng pag-unlad ng teknolohiya. Noong
1400, nilikha ng mga Europeo ang Caravel. Ang bapor na
ito ay higit na matibay at nagtataglay ng layag na
epektibong nakauusad taliwas sa ihip ng hangin. Bukod
dito, napagbuti na ng mga Muslim ang astrolabe na siyang
nagpapaalam sa mga manlalayag ng kanilang
kinalulugaran sa karagatan. Gamit na rin nila ang
magnetic compass na likha ng mga Tsino. Ang magnetic
compass ang nagbibigay sa mga manlalayag ng direksiyong
kanilang daraanan sa paglalakbay.
20. Kahalagahan ng mga Paglalayag at
Pagtuklas ng lupain:
Nagbunga ng pagbabago ng mga ruta sa kalakalan ang
pagtuklas at paglalayag noong ika-15 at ika-16 na siglo.
Nawala sa dating kinalalagyan ang Italy sa kalakalan na
kaniyang pinamumunuan sa Medieval Period. Naging
sentro ng kalakalan ang mga pantalan sa baybay-dagat ng
Atlantic mula sa Spain, Portugal , France , Flanders,
Netherlands at England. Sa pagkakatuklas ng mga lupain,
higit na dumagsa ang mga kalakal at spices na nagmula
sa Asya. Ito rin ang nagpasimula sa Sistema ng
pagbabangko at ang pamamaraan ng pag-iipon ng salapi.
21. Epekto ng Unang Yugto ng
Kolonisasyon.
1. Ang mga eksplorasyon na pinangunahan ng mga
Espanyol at mga Portuguese ang nagbigay-daan sa
malawakang pagkakatuklas sa mga lupaing hindi pa
nagagalugad at mga sibilisasyong hindi pa natutuklasan. Ito
rin ang nagpalakas ng ugnayan ng Silangan at Kanluran.
2. Nakapukaw rin ng interes sa mga bagong pamamaraan at
teknolohiya sa heograpiya at paglalayag ang mga
eksplorasyon.
3. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong Kanluranin
sa Silangan dahil sa kolonisasyon.
22. Epekto ng Unang Yugto ng
Kolonisasyon.
4. Nagdulot ng maraming suliraninang kolonisasyon sa
mga bansang sakop tulad ng pagkawala ng kasarinlan,
paninikil ng mananakop at pagsasamantala sa likas na
yaman ng mga bansang ito.
5. Nagkaroon ng pagbabago sa Ecosystem sa daigdig na
nagresulta sa pagpapalitan ng hayop halaman, sakit sa
pagitan ng Old World at New World.
23. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Panuto:
Ang mga sumusunod ay ang paglalarawan ng
mga kaganapan sa Mactan noong 1521.
Basahin ang paglalahad at sagutin ang mga
tanong sa kasunod na tsart. Isulat ang iyong
sagot sa sagutang papel.
24. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Nang mabalitaan ni Magellan na ayaw kilalanin ni Lapu-lapu ang
kapangyarihan ng mga Espanyol at ng hari ng Espanya, ipinasya niya
na supilin si Lapu-lapu.Kasama ang isang hukbo ng mga
mandirigmang Europeo na pawang balot ng bakal ang katawan na
lulan ng tatlong barko at 1,000 katutubong mandirigmang sakay ng
80 bangka.Dumaong sila sa dalampasigan ng Mactan noong bukang
liwayway ng Abril 27, 1521. Mabato ang pook at mababaw ang tubig
noon kaya’t hindi nakalapit nang husto sa daungan ang kanilang mga
barko. Nagpadala si Magellan ng kalatas kay Lapu-Lapu na nag-uutos
na magbayad ang huli ng buwis bilang pagkilala sa kapangyarihan ng
Hari ng Espanya. Kung hindi ito susundin ni Lapu-Lapu,
magkakaroon ng labanan. Tumanggi si Lapu-Lapu at sinabing handa
sila sa anumang mangyayari. Nag-alok si Raha Humabon na
tumulong ngunit ito ay tinanggihan ni Magellan. Sinabi niyang
manatili sila sa kanilang Bangka at manood na lamang kung paano
makipaglaban ang mga Espanyol. Sinalakay ng mga Espanyol ang
Mactan.
25. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Buong tapang na sinalubong ni Lapu-Lapu at ng
kanyang mga katribo ang mga mananakop ng mga sibat,
pana, bolo at itak. Napatay si Magellan. Nasiraan ng loob
ang mga Espanyol at umurong nang makita nilang patay na
ang kanilang pinuno. Kinaladkad ng mga katutubo ang labi
ni Magellan at hindi ibinigay sa mga Espanyol kahit na
inalok sila ng malaking halaga bilang pantubos dito.
26. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Nilisan ng mga Espanyol ang Cebu at nagpatuloy sa
kanilang paglalayag patungong Moluccas. Ang bapor na
Victoria na lamang ang nakabalik sa Espanya noong
Setyembre 6, 1522. Ang ekspedisyon ni Magellan ang
siyang maituturing na kauna-unahang matagumpay na
paglibot sa buong daigdig sa pamamagitan ng paglalayag
(circumnavigation). Ito rin ang nagpatunay na bilog ang
mundo.
27. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Pagdating ng
Mga Europeo sa
Pilipinas noong
1521.
Sino ang
Europeong
nakarating sa
Pilipinas noong
1521?
1.M
_
Ano ang pangalan
ng barkong
matagumpay na
nakabalik sa
Espanya ?
2. V
Ano ang dahilan
nang paglalaban
ni Lapu-Lapu at
Magellan ?
3.
Saan naganap
ang labanang
Magellan at
Lapu-Lapu?
4.
M
28. Pinatnubayang Pagsasanay 2
My Lucky 2!
Panuto:
Kumpletuhin ang Cause and Effect Chart sa ibaba sa
pamamagitan ng pagtatala ng hinihinging impormasyon sa
bawat kahon. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
29. Pinatnubayang Pagsasanay 2
Mga Dahilan ng Unang yugto
ng Kolonyalismo
1.
2.
Mga Epekto ng Unang Yugto
ng Kolonyalismo
1.
2.
31. Pang-isahang Pagsasanay
1. Ang mga bansang nanguna sa panahon ng eksplorasyon
ay ang sumusunod, maliban sa:
a. Japan b. Spain c. Portugal d. Britain
2. Sino ang Espanyol na nakarating sa Pilipinas at naging
kalaban ni Lapu-Lapu noong 1521?
a. Magellan
c. Rene Descartes
b. Humabon
d. Miguel Lopez de Legaspi
32. Pang-isahang Pagsasanay
3. Alin ang hindi kabilang sa mga dahilan ng paglaganap ng
unang yugto ng Kolonisasyon?
a. Aklat ng Paglalakbay ni Marco Polo
b. Mga Krusada
c. Kalayaan
d. Pagpapalaganap ng Kristiyanismo
4. Ito ay tumutukoy sa paglibot sa buong daigdig sa
pamamagitan ng paglalayag.
a. detour b. reroute c. lakbay-aral d. circumnavigation
5. Sino ang sumulat ng aklat na The Travels of Marco Polo?
a. Rusticiano b. Marco Polo c. Legaspi d. Magellan
33. Pang-isahang Pagsasanay
6. Alin sa sumusunod ang naging Epekto ng Unang yugto
ng Kolonisasyon?
a. Travels of Marco Polo
b. Malawakang pagkakatuklas sa mga lupaing hindi pa
nagagalugad at mga sibilisasyong hindi pa natutuklasan
c. Krusada
d. Whitemans Burden
7. Sa limang (5) bapor na dala ni Magellan, Anong bapor
ang natatanging nakabalik sa Espanya noong Setyembre 6,
1522?
a. Victoria b. Concepcion c. Santiago d. Trinidad
34. Pang-isahang Pagsasanay
8. Ang ang nagbibigay sa mga manlalayag ng direksiyong kanilang
daraanan sa paglalakbay.
a. Caravel b. Magnetic compass c. Astrolabe d. Sunglasses
9. Ang ay ang alinman sa mga ekspedisyong militar na isinagawa sa
pagitan ng 1096 at 1270 upang mabawi ang Jerusalem mula sa mga Muslim.
a. Krusada b. Astrolabe c. Magnetic Compass d. Polo Y Servicio
10. Bakit mahalaga ang papel na ginampanan ng Unang Yugto ng Kolonisasyon sa
daigdig?
a. Dahil sa pagkakatuklas ng mga lupain, higit na dumagsa ang mga kalakal at
spices na nagmula sa Asya
b. Dahil sa pagkakatuklas ng lupain nawalan ng kalayaan ang mga maliit na
bansa.
c. Dahil sa pagkakatuklas ng lupain lalong lumakas at yumaman ang Europa.
d. Dahil sa pagkakatuklas ng lupain nabago ang Ecosystem ng Asya.
35. Pagsusulit
Panuto:
Isulat sa patlang ang “ Dahilan” kung
ang pahayag ay tumutukoy sa salik ng
kolonyalismo, “Epekto” naman ang
isulat kung ang pahayag ay nagsasaad
ng bunga ng kolonyalismo. Isulat ang
iyong sagot sa sagutang papel.
36. Pagsusulit
1. Ang Paglalakbay ni Marco Polo.
2. Nang matapos ang krusada ay
hinanap-hanap ng mga Europeo ang mga pampalasa.
3. Nawalan ng kalayaan ang mga
nasakop na bansa.
4. Ang magnetic compass ang
nagbibigay sa mga manlalayag ng direksiyong kanilang
daraanan sa paglalakbay.
5. Hinangad ng mga Europeo na
makamit ang karangalan at katanyagan.
37. Pagsusulit
6. Ang mga eksplorasyon na pinangunahan
ng mga Espanyol at mga Portuguese ang nagbigay-daan sa
malawakang pagkakatuklas sa mga lupaing hindi pa
nagagalugad at mga sibilisasyong hindi pa natutuklasan.
7. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong
Kanluranin sa Silangan dahil sa kolonisasyon.
8. Nakapukaw rin ng interes sa mga bagong
pamamaraan at teknolohiya sa heograpiya at paglalayag ang
mga eksplorasyon.
9. Natuklasan ang Isla ng Pilipinas.
10. Ang caravel ay isang perpektong sasakyang
panggalugad para sa mga Europeo noong panahon ng
Eksplorasyon.
39. Pangwakas
1. “ Ang eksplorasyong Kanluranin ang unang nagtatag ng
pandaigdigang interaksyon na nararanasan sa
kasalukuyan.” Gaano kahalaga ang bahaging ginampanan
at ginagampanan ng mga Asyano sa interaksyong
ito?
40. Pangwakas
• 2. Paano ibinubuod ng pahayag na “God, Gold and Glory”
ang motibo ng eksplorasyon ng mga Kanluranin?
.
41. Mga Sanggunian
• Blando, Rosemarie C. et.al (2014). Kasaysayan ng
Daigdig, Araling Panlipunan: Modyul ng Mag-aaral. Pasig
City, Philippines. Vibal Group Inc.
• Samson, Maria Carmelita et.al. (2013). Kayamanan 8,
Ang Pilipinas sa Asya. Manila, Philippines. Rex Bookstore
• Soriano,Celia D. et.al (2001).Pana-panahon III Worktext,
Kasaysayan ng Daigdig.Manila, Philippines.Rex Bookstore
• Soriano, Celia D. et.al (2014): Kayamanan 9,Kasaysayan
ng Mundo. Manila Philippines. Rex Bookstore
42. Susi sa Pagwawasto
• Balik-aral:
• 1.Repormasyon
• 2.Renaissance
• 3.Protestante
• 4.National Monarchy
• 5.Merkantilismo
• 6.Katoliko
• 7.Humanismo
• 8.Europe
• 9.Bourgeoisie
• 10.Banker
• Pinatnubayang
Pagsasanay 1:
• 1.Magellan
• 2.Victoria
• 3.Hindi kinilala ni Lapu –
Lapu ang kapangyarihan
ng Espanya
• 4.Mactan
• Pinatnubayang
Pagsasanay 2:
• (Ang sagot ng mag-aaral
ay maaaring magkakaiba-
iba)
