2. PISMO
Zespół znaków przyjęty przez
określoną grupę ludzką
dla graficznego przedstawienia
mowy i mający to samo
znaczenie dla wszystkich jej
członków.
3. PISMO
PIKTOGRAFICZNE
Najstarszy znany system piśmienniczy. Piktogramy
to obrazki elementy rzeczywistości. Przedstawiały m.in.
Zwierzęta, przedmioty, osoby.
Źródło
http://www.google.pl/imgres?
imgurl=http://gwiazdy.com.pl/images/10_00/24-
4.jpg&imgrefurl=http://gwiazdy.com.pl/component/
content/article/5434-afrykaski-lud-z-
kosmosu&usg=__21kepx5QmXr66_jJ1gl_kDl1W6
Q=&h=150&w=228&sz=16&hl=pl&start=0&zoom
=1&tbnid=q0BIM-lgLOon-
M:&tbnh=119&tbnw=173&ei=WxGSTeK2N4aPsw
byvOXRBg&prev=/images%3Fq%3Drysunki
%2Bnaskalne%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa
%3DX%26biw%3D1366%26bih%3D584%26tbm
%3Disch&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=263&vpy=
294&dur=1103&hovh=120&hovw=182&tx=107&t
y=68&oei=WxGSTeK2N4aPswbyvOXRBg&page=
1&ndsp=21&ved=1t:429,r:8,s:0
5. PISMO
IDEOGRAFICZNE
Pismo oparte na ideogramach, czyli rysunkach
przedstawiających konkretne przedmioty lub mające
znaczenie przenośne. Ideogramy są znakami
uproszczonymi i umownymi, przedstawiającymi
rzeczy dostrzegalne zmysłami albo związanymi
z nimi pojęciami. W ten sposób np. rysunek kręgu
z kreskami promieni oznacza „słońce”, ale także
pojęcie „ciepła”. Odczytanie ideogramów bez
znajomości języka, w którym je pisano jest często
niemożliwe. Można niekiedy domyślać się ich
znaczenia, ale brzmienie wyrazu pozostaje nieznane.
6. PISMO SYLABOWE
Pismo sylabowe jest pismem fonetycznym,
związanym ściśle z brzmieniem grup dźwięków,
składających się ze spółgłosek i samogłosek.
7. ALFABET
Uporządkowany, kompletny zestaw liter, czyli
graficznych symboli pojedynczych głosek danego
języka. Za twórców właściwego alfabetu,
z którego rozwinęły się współczesne pisma, uważa się
Fenicjan. W większości znaków pisma fenickiego
można łatwo dopatrzyć się uproszczonych rysunków
oznaczających dom, zwierzęta domowe, narzędzia,
części ciała ludzkiego oraz rybę i wodę. Pierwsze
dźwięki nazwy tych rzeczy przyjęto za litery. Alfabet
udoskonalili Grecy wprowadzając litery
na oznaczenie samogłosek, bez których nie można
byłoby jednoznacznie wyrazić ich języka. Ostatecznie
alfabet upowszechnił się prawie we wszystkich
pismach, stając się jedną z najdonioślejszych
zdobyczy cywilizacyjnych ludzkości.
8. PISMO EGIPSKIE
Powstało prawdopodobnie już ok. 4000 lat p.n.e.,
skąd pochodzą najwcześniejsze jego zabytki. Przez
długi czas swego istnienia pismo egipskie
przechodziło liczne ewolucje, pozostało jednak
w obrębie własnego, skomplikowanego systemu.
9. HIEROGLIFY
Pierwotne pismo egipskie, którego znaki wykuwano
dłutem na kamiennych pomnikach i tablicach.
Hieroglify były pismem starożytnych Egipcjan,
znakami niezrozumiałymi poza ich krajem, ale i dla
większości jego ludności. Sztuka pisania stanowiła
tajemnicze, ekskluzywne narzędzie, jej znajomością
mogli się szczycić tylko nieliczni spośród
mieszkańców Egiptu. Z upływem czasu, w związku
z przemianami kulturowymi, nastaniem ery
chrześcijańskiej, księgi zapisane hieroglifami stawały
się jeszcze mniej zrozumiałe, a wiele z nich uległo
zniszczeniu. Zdarzało się, że wiadomości o mądrości
egipskich kapłanów,
o tajemnicach wyrażonych świętymi,
niezrozumiałymi znakami przetrwały tylko
w dziełach pisarzy greckich.
10. FRAGMENT TEKSTÓW PIRAMID
W KOMORZE GROBOWEJ
PIRAMIDY UNISA W SAKKARZE.
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html
12. PISMO HIERATYCZNE
Powstało w związku
z wprowadzeniem papirusu,
jako materiału pisarskiego
i pędzelka zanurzanego
w czarnym lub czerwonym
atramencie jako przyboru
do pisania. W miarę
rozpowszechniania znajomości
pisma forma znaków oddalała
się coraz bardziej
od pierwotnej postaci
hieroglifów.
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html
13. PISMO HIERATYCZNE
Pismo hieratyczne utrwalano najczęściej na zwojach
i arkuszach papirusowych oraz ostrakonach.
Stosowano do tego pędzelek z trzciny i „czarnego
tuszu”. Pismo to dominowało do przez dwa i pół
tysiąca lat, dopiero ok. 600 r. p.Chr. zostało wyparte
przez inną kursywę - demotykę. Od tego okresu
używano go jedynie do tekstów o charakterze
religijnym, stąd wzięła się nazwa pisma hieratika
(zapis kapłański). Najpóźniejsze dokumenty
hieratyczne pochodzą z III w. n.e.. Hieratyka była
zapisywana w układzie pionowym lub poziomym
(od okresu XII dynastii) w kierunku od prawej
do lewej.
15. NARZĘDZIA
EGIPSKIEGO SKRYBY
Warsztat pracy egipskiego skryby
składał się z: etui z trzcinowymi piórami
(od lewej), tabliczki do wygładzania
papirusu (u dołu), podwójnego
kałamarzu na atrament czerwony
i czarny; noża do papirusu zakończony
kaczym dziobem(po prawej).
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.html
16. NARZĘDZIA
EGIPSKIEGO SKRYBY
Zestaw narzędzi do pisania,
od góry: etui z trzema
otworami na inkaust
i trzcinkami, etui na trzcinki
i kilka zużytych trzcinek
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/sokol.
html
17. PISMO DEMOTYCZNE
Pismo demotyczne (demotika ozn. grec. ludowe)
ukształtowało się w VII w. p.Chr., stopniowo
wypierając pismo hieratyczne. Było ono jeszcze
bardziej uproszczone w stosunku do porzednika.
Nie miało charakteru ikonicznego, stosowano w nim
mnóstwo skrótów, ligatur i nietypowych cech
ortograficznych, które uniemożliwiają zestawienie
go z hieroglifami. Demotyką pisano również
horyzontalnie z prawej do lewej. Tak jak
poprzednika, zapisywano demotykę na ostrakonach
(rys. z lewej) i papirusach, później na stelach
kamiennych do napisów nagrobnych.
18. PISMO DEMOTYCZNE
Dokumenty demotyczne to głównie pisma o treści
prawniczej, administracyjnej i handlowej. Od Okresu
Ptolemejskiego stosowano ją również do tekstów
literackich, naukowych i religijnych. Pisząc używano
kalamusa (trzcinowego pióra) a wcześniej pędzelka.
Najbardziej znanym przykładem zastosowania pisma
demotycznego jest Kamień z Rosetty. Demotyka jest
jednym z trzech charakterów pisma wyrytych
w sławnym kamieniu obok hieratyki i alfabetu
greckiego.
20. PISMO KOPTYJSKIE
Gdy Egipt zaczął ulegać wpływom kultury greckiej ukształtował się
nowy rodzaj pisma oparty na alfabecie greckim. Do tegoż alfabetu
Egipcjanie dodali siedem znaków tworząc w ten sposób pismo
koptyjskie. Weszło ono do użytku ok. III w. n.e. Posługiwali się nim
chrześcijanie egipscy, których zwano Koptami.
Pismo koptyjskie stosowane było najczęściej do korespondencji
prywatnej, urzędowej, do dokumentacji urzędowej i administracyjnej.
Rzadko spotyka się utrwalone tym pismem teksty literackie
lub naukowe .
Podkładem pisarskim dla pisma koptyjskiego były: papirus, pergamin,
ostrakony, tabliczki drewniane oraz papier i pergamin. Znaki tego pisma
mają orientację poziomą od lewej do prawej, bez odstępów między
wyrazami.
22. PISMO GRECKIE
W X w. p.n.e. Grecy przejęli pismo od Fenicjan ale uzupełnili je znakami,
które odpowiadały dźwiękom wymawianym przez Greków.
Były to samogłoski: A alpha, E epsilon, O omikron, Y ypsilon,
a także I iota.
Około V w. p.n.e. wyodrębniło się pismo w trzech odmianach: wschodniej
(używane w koloniach jońskich w Azji Mniejszej i Attyce), południowej
(używane na Krecie i wyspie Thera) i zachodniej (używane
w Peloponezie, Tessali, koloniach greckich w południowej Italii
i na Sycylii).
Dały one początek większości pism na świecie: z odmiany zachodniej powstało
pismo łacińskie, ze wschodniej zaś wywodzi się cyrylica. W ciągu lat
wykształciła się jedna forma pisma (ok. 403 p.n.e.) zw. greckim alfabetem
klasycznym,
w której ogłoszony został zbiór praw
po zakończeniu wojny peloponeskiej. Język ten obowiązuje, w prawie
23. PISMO GRECKIE
Początkowo sposób zapisywania był nieco odmienny
od współczesnego, mianowicie od prawej do lewej strony (tak pisali
Fenicjanie), następnie zmodyfikowano ten sposób pisząc raz od prawej,
raz od lewej tzw. bustrofedon (zgodnie z ruchem wołów przy orce),
aż w końcu pisano już w sposób przyjęty aż do dziś - od lewej
do prawej.
W V w. p.n.e. Grecy posiadali już alfabet składający się z dwudziestu
czterech liter (17 spółgłosek i 7 samogłosek). Dalsza ewolucja pisma
rozwinęła się w kierunku stylów, powstało pismo "większe" -
majuskuła oraz pismo "małe" - minuskuła.
Pismo greckie cechowała prostota, przewaga kreski pionowej
i jednakowa wysokość liter oraz stosowanie form trójkątnych
i okrągłych.
24. GRECKA MAJUSKUŁA
Majuskuła (łac. majuskulus ozn.
większy) to pismo, którego
wszystkie litery są duże i posiadają
jednakową wysokość. Używano jej
w piśmie książkowym
oraz do rycia w kamieniu.
Była
to pierwotna wersja pisma zarówno
w starożytnej Grecji,
jak i w Rzymie.
Źródło:
http://www.wsp.krakow.pl/whk/pis_grec.html
