1. je od grozy napadów Krzy¿aków. Nast¹pi³ rozkwit W³oc³awka,
który sta³ siê oœrodkiem wiœlanego handlu zbo¿em i g³ówn¹
komor¹ celn¹ na Wiœle. Wzrasta iloœæ spichrzów zbo¿owych,
w roku 1598 jest ich 27.Kupcy w³oc³awscy mieli w³asn¹ flotyllê
handlow¹. W tych warunkach W³oc³awek bêd¹cy spichlerzem
urodzajnych Kujaw, ziemi dobrzyñskiej szybko siê bogaci³.
Równoczeœnie z handlem nast¹pi³ rozkwit rzemios³a, m³ynarstwa
i browarnictwa. Przejawem dobrobytu i kultury materialnej
w owych czasach by³o posiadanie przez W³oc³awek drewnianych
wodoci¹gów. W roku 1657 W³oc³awek zosta³ przez Szwedów
ograbiony i spalony.
Odt¹d wojny, epide-
W³oc³awek – najwiêksze miasto wschodniej czêœci mie i po¿ary czêsto
Kujaw, le¿y na lewym brzegu Wis³y, przy ujœciu Zg³owi¹czki. Jest nawiedza³y miasto.
osad¹ bardzo star¹. ród³a archeologiczne wskazuj¹, ¿e w Dawna nazwa W³o-
miejscu obecnego miasta istnia³a ju¿ przed 3000 lat osada kultury c³aw zanik³a. O skali
³u¿yckiej, a przed 2500 laty osada kultury pomorskiej. Odkryto upadku œwiadcz¹ fabrykê cykorii Ferd. Bohma, w 1896 roku powsta³a najwiêksza
te¿ œlady osadnictwa z okresu rzymskiego i wczesnego liczby: w roku 1598 w Polsce fabryka celulozy. Rozwin¹³ siê przemys³ fajansowy,
œredniowiecza. by³o 245 domów, 5 ceramiczny, chemiczny (farby i lakiery), poligraficzny
W X wieku u ujœcia Zg³owi¹czki do Wis³y rozwinê³a siê m³ynów, 25 spich- (drukarnia), przemys³ metalowy (fabryka maszyn ¿elaznych,
osada z targowiskami i przystani¹ rzeczn¹. Na prze³omie X i XI rzów, w roku 1760 drutu i gwoŸdzi), przemys³ spo¿ywczy (fabryka przetworów
wieku za³o¿ony zosta³ gród ksi¹¿êcy. Od 1123 roku miasto sta³o by³o ju¿ 155 domów, owocowych).
siê stolic¹ biskupstwa kujawskiego. 2 m³yny i 11 placów Pierwsza wojna œwiatowa przerwa³a rozwój miasta,
W œredniowieczu przyjêt¹ nazw¹ by³ W³odzis³aw, po spalonych spich- a czteroletnia okupacja niemiecka doprowadzi³a przemys³
nastêpnie W³oc³aw (Vladislawia). Przed rokiem 1265 W³oc³awek rzach. w³oc³awski do ruiny. Po wyzwoleniu miasta 12 listopada 1918
uzyska³ prawa miejskie od ksiêcia kujawskiego Kazimierza. roku nast¹pi³a powolna poprawa sytuacji gospodarczej.
W XIV i XV wieku W³oc³awek liczy³ ok. 500 miesz-
Lata 1308 – 1332 to okres najazdów krzy¿ackich, które W okresie miêdzywojennym w latach 1917 – 1924
kañców, w wieku XVI w czasie pokoju i dobrobytu ok. 2000 osób.
spowodowa³y ca³kowite zniszczenie miasta (1329). W 1339 roku kszta³ci³ siê we W³oc³awskim Seminarium Duchownym Ksi¹dz
Wzrost liczby ludnoœci zacz¹³ siê dopiero w czasach pokoju po
W³oc³awek zosta³ powtórnie lokowany na prawie che³miñskim, Stefan Wyszyñski,
wojnach napoleoñskich (w roku 1815 – 2444 osób).
przyst¹piono do odbudowy spalonego miasta, zbudowano now¹ póŸniejszy Pry-
Sytuacja W³oc³awka, tak jak innych miast, zaczê³a siê poprawiaæ
katedrê (1340 – 1411). mas Polski. W la-
od po³owy XVIII wieku. Du¿e zas³ugi wnios³a tzw. Komisja
Jeszcze dwukrotnie w latach 1392 i 1431 miasto pad³o ofiar¹ tach 1930 – 1939
Dobrego Porz¹dku, która przeprowadzi³a wiele reform (1787).
krzy¿ackich najazdów, dopiero pokój toruñski w 1466 roku uwolni³ ³¹czy³ pracê koœ-
Po drugim rozbiorze W³oc³awek dosta³ siê w posiadanie Prus,
a po Kongresie Wiedeñskim wszed³ w obrêb Królestwa cieln¹, naukow¹
Polskiego. Po powstaniu listopadowym 1831 r. rozpoczê³y siê z prac¹ spo³eczn¹
czasy carskiego ucisku. Szczególnie krwawo prze¿y³ W³oc³awek w œrodowisku ro-
powstanie styczniowe w 1863 r. Wielu powstañców we botniczym.
W³oc³awku powieszono lub rozstrzelano, miêdzy innym p³k. W³oc³awek
Stanis³awa Bechiego, W³ocha, Garibaldczyka. w czasie II wojny
Czasy politycznego i narodowego ucisku w XIX w. stanowi³y œwiatowej znisz-
jednoczeœnie okres rozwoju ekonomicznego W³oc³awka, przed czony zosta³ w 30
polskimi fabrykami otworzy³ siê na wschodzie olbrzymi rosyjski %, wyzwolenie
rynek zbytu. W 1799 roku fabrykant niemiecki Gross za³o¿y³ nast¹pi³o 20 sty-
pierwsz¹ w Polsce fabrykê papieru, w 1816 roku uruchomiono cznia 1945. Pier-

2. W£OC£AWEK
wsze lata powojenne to odbudowa i rozbudowa starych
fabryk i zak³adów oraz ich modernizacja. Nale¿y tu wymieniæ:
Zak³ady Celulozowo – Papiernicze, W³oc³awskie Zak³ady
Ceramiki Sto³owej – “:Fajans”, Zak³ady Maszyn Rolniczych
“Wis³a”, Kujawskie Zak³ady Koncentratów Spo¿ywczych.
Powstaje równie¿ wiele nowych zak³adów przemys³owych
jak: Zak³ady Azotowe, Fabryka Farb i Lakierów, Zak³ady
Ceramiki Sto³owej II, Fabryka Lin i Drutów “Drumet”, Kujawska
Fabryka Manometrów, W³oc³awska Fabryka Mebli, Zak³ady
Wytwórcze “Spo³em”, Ch³odnia Sk³adowa i wiele innych oraz
najwiêksza inwestycja energetyczna na Wiœle – stopieñ wodny
o mocy 160 MW. Równolegle z przemys³em rozwija³o siê tak¿e
dynamiczne budownictwo nowych osiedli mieszkalnych oraz
inwestycji komunalnych. Dzisiejszy W³oc³awek jest
najwiêkszym oœrodkiem przemys³owym, administracyjnym,
handlowym i kulturalnym wschodniej czêœci Kujaw.
Urz¹d Miasta W³oc³awek
Biuro Promocji Miasta i Integracji Europejskiej
Zielony Rynek 11/13, 87-800 W³oc³awek
tel. (+48 54) 414 42 71; tel./fax (+48 54) 414 44 20
www.wloclawek.pl, e-mail promocja@um.wlocl.pl
W³oc³awska Informacja Turystyczna,
ul. Warszawska 11/13, 87-800 W³oc³awek
tel./fax (+48 54) 411 27 57, e-mail: it@um.wlocl.pl
HISTORIA