This presentation is for Artisans working in Thermal Power Stations. It gives an an idea about the Heat Rate and Efficiency of the Boiler, Turbine and Generator and their losses discussed in details for the improvement in Heat Rate of the Power Stations

1. औष्णिक विद्युत कें द्रांची
करययक्षमतर ि तरप दर
Heat Rate & Efficiency of TPS
मनोसर तत्ऴऴादी
26/07/2019 total output power solutions 1

2. 26/07/2019 total output power solutions 2
कार्यहमता
कार्यहमता = आउटऩुट / ईनऩुट
आउटऩुट = ईनऩुट - सानी
कार्यहमता =
ईनऩुट - सानी
ईनऩुट
कार्यहमता =
(१०० - सानी))
१००

3. 26/07/2019 total output power solutions 3
फाष्ऩकामध्र्े सोणारी सानी
(ननमायत्र्ाने ददल्र्ाप्रमाणे)
•फाष्ऩचक्राला
ममळालेली उष्णता
८६.४%
गरम
धुरामुळे
सोणारी
सानी ६%
ईतर सानी
१. कोळवातील आर्द्यता १.२%
२. सऴेतील आर्द्यता ०.१%
३. कोळवातील सैड्रोजन ५%
४. रेडीएवन सानी ०.२%
फॉटम अव ऴ फ्लार् अव मधील
न जळालेला कोळषा ०.४%
फाष्ऩकाला
ददलेली उष्णता
१००%(ईनऩुट)
C
H
I
M
N
E
Y
E.S.P.
F
U
R
N
A
C
E
Air Heater
I D Fan
फाष्ऩकाची कार्यहमता
८६.४%
अऩेहाऩेहा
जास्त सऴा
०.७५%

4. 26/07/2019 total output power solutions 4
एच.पी. बरणपचक्ररची करययक्षमतर
ईनलेट स्टीम
130kg/sq.cm.
5350C
आउटलेट स्टीम
30kg/sq.cm.
2800C
कार्यहमता =८१.११%

5. 26/07/2019 total output power solutions 5
आय.पी. बरणपचक्ररची करययक्षमतर
ईनलेट स्टीम
27kg/sq.cm.
5350C
आउटलेट स्टीम
1.2kg/sq.cm.
2000C
कार्यहमता = ८९.८३%

6. 26/07/2019 total output power solutions 6
एऱ.पी. बरणपचक्ररची करययक्षमतर
ƒÄ›¸¦½’ ¬’úŸ¸
1.2kg/sq.cm.
2000C
‚¸„’¦½’ ¬’úŸ¸
470C
0.09kg/sq.cm.
कार्यहमता = ८५%

7. 26/07/2019 total output power solutions 7
• बरणपचक्ररांची करययक्षमतर
(निमरयतयरांिी ददल्यरप्रमरिे)
एच.ऩी. फाष्ऩचक्राची कार्यहमता = ८१.११%
आर्.ऩी. फाष्ऩचक्राची कार्यहमता = ८९.८३%
एल.ऩी. फाष्ऩचक्राची कार्यहमता = ८५%

8. 26/07/2019 total output power solutions 8
•जाननत्रामध्र्े सोणारी सानी ऴ
जननत्राची कार्यहमता
१. कॉऩर लॉषेष (I2R)
२. आर्नय लॉषेष
३. ईतर लॉषेष
ऴरील षऴय सानीचे प्रमाण २% ऩर्ंत अषते
म्सणजेच जननत्राची कार्यहमता ९८% अषते.

9. 26/07/2019 total output power solutions 9
स्टीम षार्कल कार्यहमता
ऩाणी
ऴाप Å
फाष्ऩचक्र
उष्णता उजाय
(१००%)
वऴद्र्ुत उजाय
४०%
षार्कल कार्यहमता ४०%
ऴापे तून
काढलेली
उजाय ६०%

10. 26/07/2019 total output power solutions 10
•फाष्ऩचक्राची कार्यहमता कमी
सोण्र्ाची कारणे
१. नोझल फॉक्ष ईरोजन
२. फाष्ऩचक्राच्र्ा ब्लेडषचे ईरोजन
३. नोझल्ष आणण/ककॊ ऴा ब्लेडष ऴरील डीऩोझीट.
४. फाष्ऩचक्राच्र्ा तुटलेल्र्ा ब्लेड्ष
५. स्टीम ईनलेट कॊ ट्रोल व्साल्ऴ फरोफर काम
करत नषणे.

11. 26/07/2019 total output power solutions 11
ताऩदर
जाननत्रातून फासेर ननघणारी उजाय मममलर्न
र्ुननट्ष मध्र्े
१ मममलर्न र्ुननट म्सणजेच १००००००
र्ुननट्ष
१ र्ुननट म्सणजेच १ KWH = ८६० Kcal
१ र्ुननट ऴीज तर्ार करण्र्ाषाठी लागणारी
औष्ष्णक उजाय म्सणजेच ताऩदर
ताऩदरचे ऩररमाण kcal/kwh

12. 26/07/2019 total output power solutions 12
•जाननत्रामध्र्े तर्ार सोणारी उजाय
ऴ ताऩ दर सानी
•जननत्रात तर्ार
झालेली उजाय
८६० कक.कॅ .
(१ र्ुननट)
•जाननत्रातून फासेर जाणारी
उजाय (ताऩदर सानी)२० कक.कॅ .
•जननत्राला
देण्र्ात
आलेली
एकू ण उजाय
८८० कक.कॅ .
जनित्र

13. 26/07/2019 total output power solutions 13
फाष्ऩचक्राचा ताऩदार ऴ सानी
जननत्राला देण्र्ात
आलेली एकू ण
उजाय ८८० कक.कॅ .
कॊ डेन्षर
मधून फासेर
जाणारी उजाय
९६२ कक.कॅ .
फाष्ऩकातून
ममळणारी उष्णता
म्सणजेच
फाष्ऩचक्राचा
ताऩदर = २०६५
कक.कॅ ./कक.ऴै.अ.
सीटषय ऴ फाष्ऩचक्रात
सोणारी ईतर सानी
२२३ कक.कॅ .
कां डेन्सर
एऱ.पी.टी.

14. 26/07/2019 total output power solutions 14
•फाष्ऩकामध्र्े सोणारी सानी ऴ षॊचाचा ताऩ दर
(ननमायत्र्ाने ददल्र्ाप्रमाणे)
•फाष्ऩचक्राला
ममळालेली उष्णता
२०६५ कक.कॅ .
धुरामध्र्े
ऴार्ा जाणारी
उष्णता १२२
कक.कॅ .
ईतर सानी
१. कोळश्र्ातील आर्द्यता ३० कक.कॅ .
२. कोळश्र्ातील सैड्रोजन १५० कक.कॅ .
३. रेडीएवन सानी ५ कक.कॅ .
•फॉटम अव ऴ फ्लार् अव मधील
न जळालेला कोळषा २४ कक.कॅ .
षॊचाला
ददलेली
एकू ण
उष्णता
२३९६ कक.कॅ .
C
H
I
M
N
E
Y
E.S.P.
F
U
R
N
A
C
E
Air Heater
I D Fan
एकू ण षॊचाचा ताऩ
दर २३९६
कक.कॅ ./कक.ऴै.अ.

15. 26/07/2019 total output power solutions 15
एकू ण षॊचाचा ताऩ दर (GUHR)
१. फाष्ऩचक्राचा ताऩ दर = २०६५ ¹ˆÅ. ˆÁÅ /¹ˆÅ.¨¸Á. ‚.(GTHR)
२. फाष्ऩकामध्र्े सोणारी सानी = ३३१ कक.कॅ .
३. ऩूणय षॊचाचा ताऩ दर = २३९६ कक. कॅ ./ ¹ˆÅ.¨¸Á.‚. (GUHR)
४. कोळश्र्ातील उष्णता = ३५०० ¹ˆÅ.ˆÁÅ / ¹ˆÅ.ŠÏ¸Ÿ¸
5. 1 ¹ˆÅ.¨¸Á.‚. ˆÅ¹£÷¸¸ ¥¸¸Š¸µ¸¸£¸ ˆÅ¸½§¬¸¸ =2396/3500
= 0.68 ¹ˆÅ.ŠÏ¸Ÿ¸
म्सणजेच ताऩ दर कमी के ला तर
लागणारा कोळषा/इॊधन कमी सोईल ऴ
इॊधन खचायत कऩात सोईल.

16. 26/07/2019 total output power solutions 16
२१० मेगरिरट सांचरचर तरप दर
S
T
A
C
K
DRUM
FURNACE
SH
RH
ECON
AP
H
AP
H
PA FANS FD FANS
ID FANS
HOT PA
HEADE
R
COLD PA
HEADER
BUNKER,
RCF & CM
ESP
ESP
HP
HEATERS
LP
HEATERS
,
EJECTOR,
GS
COND
ENSE
HP IP
LP
GEN
DEAIRATOR
FEED TANK
Boiler Feed Pumps
CEP
HOT PRIMARY AIR
HOT SECONDARY AIR
860 ¹ˆÅ. ˆÁÅ. /1
¹ˆÅ¨¸Á‚ (¡¸º¹›¸’)
Stn. Aux-
51 Kcal
¸›¸ú°¸¸÷¸ú¥¸ ¸›¸ú - 20 ˆÅú. ˆÁÅ
880 ¹ˆÅ. ˆÁÅ.
Heat Rejected
962 Kcal
Total Turbine Losses
includes Heat
Rejected- 1185 Kcal
Energy Input
to Turbine
2065 Kcal
Stack Loss
122 Kcal
Unburnt-24 Kcal
H2 fuel-150 Kcal
H2O fuel-30Kcal
Radiation- 5Kcal
Total -210 Kcal
Total Boiler Losses -
331 Kcal
Total Boiler Input -
2396 Kcal
Design Turbine Heat Rate - GTHR - 2065 Kcal/Kwh
and Gross Unit Heat Rate- GUHR - 2396 Kcal/Kwh
* Any amount of energy or heat/Coal/Water going out of cycle is increasing the heat rate.

17. 26/07/2019 total output power solutions 17
फाष्ऩकाचा ताऩ दर कमी करण्र्ाषाठी उऩार्र्ोजना
१. एअर दसटर आउटलेट मधील धुराचे ताऩमान कमीतकमी
म्सणजे १३० डी.षें. च्र्ा ऴर जाऊ देऊ नर्े. कररता षुट
ब्लोअरचा र्ोग्र् प्रकारे ऴाऩर कराऴा.
२. एअर दसटर आउटलेट मधील धुरामध्र्े O2 चे प्रमाण ३% च्र्ा
ऴर जाऊ देऊ नर्े. (एअर लीके जेष ऴ टोटल एअर चेक कराऴे)
३. न जळालेल्र्ा कोळश्र्ाचे प्रमाण कें व्सासी फॉटम अव मध्र्े ४.८%
ऴ फ्लार् अव मध्र्े ०.८% ऩेहा जास्त नषाऴे. (कोल ममल ऴ
टोटल एअर चेक करा)
४. कोळषा, तेल, इॊधन, ऩाणी, ऴाप इत्र्ादीॊची गळती ऩूणयऩणे
थाॊफऴाऴी.
५. वक्र् अषेल तेथे वऴजेचा ऴाऩर थाॊफऴाऴा/टाळाऴा/कमी
कराऴा .

18. 26/07/2019 total output power solutions 18
फाष्ऩचक्राचा ताऩ दर कमीत कमी ठेऴण्र्ाषाठी
१. फाष्ऩचक्राच्र्ा ईनलेटचा (मेन स्टीम ऴ रीसीट स्टीमचा) दाफ
ऴ ताऩ र्ोग्र् ठेऴा. (ननमायत्र्ाने ददल्र्ाप्रमाणे).
२. मेन स्टीम ऴ रीसीट स्टीमचे½¿ ईनलेट व्साल्ऴ चेक करा.
३. अटेम्ऩरेवन व्साल्ऴज ऩामषॊग षाठी चेक करा.
४. पीड दसटरचे पीड फार् ऩाष व्साल्ऴ ऩामषॊग षाठी चेक करा.
५. पीड ऴाटर ईकोनोमार्ज़र ईन लेट टेम्ऩ. चेक करा. (२५५
डी. षें. ऩेहा कमी नषाऴे.)

19. 26/07/2019 total output power solutions 19
फाष्ऩचक्राचा ताऩ दर कमीत कमी ठेऴण्र्ाषाठी
६. कॊ डेन्षर व्साकु अम ६८० मी.मी. ऩेहा जास्त अषला
ऩादसजे. कमी अषल्र्ाष त्र्ाची कारणे वोधा.
(त्र्ाषाठी कु मलॊग ऴाटर फ्लो, टेम्ऩ. चेक करा. दसटर
ड्रेनष चेक करा. कॊ डेन्षरला जाणारे स्टीम ड्रेनष चेक
करा.
७. ऩाणी, तेल, ऴाप, ऴीज ईत्र्ादीची गळती ऩूणयऩणे
थाॊफऴा.
८. षऴय ड्रेनष गळतीषाठी चेक करा.
९. वक्र् अषेल तेथे वऴजेचा ऴाऩर थाॊफऴाऴा/टाळाऴा/
कमी कराऴा .

20. 26/07/2019 total output power solutions 20
उष्णतेची फचत म्सणजेच इॊधनाची/कोळवाची
ऴ ऩैवाॊची फचत
कोळवाची ककॊ मत = रु. १८०० प्रनत टन
=रु. १.८० प्रनत ककलो
एक ककलो कोळवातील उष्णता = ३५०० कक.कॅ .
षमजा आऩण ताऩ दर ५०
कक.कॅ . ने कमी के ला तर
५० कक. कॅ . ची ककॊ मत
= 2.5 œ¸¾¬¸½ / ¡¸º¹›¸’
२१० मे ऴै. चे जननत्र एका ददऴषाला ५०४०००० र्ुननट्ष तर्ार करते
म्सणून एका ददऴषाची फचत = ५०४०००० X २.५ ऩैषे
=रु. १,२६,०००/प्रनत ददऴष/जननत्र

21. 26/07/2019 total output power solutions 21
आऩण कार् करू वकतो
(फॉर्लर, अॅव पलाॊट )
१. फॉईलरचा व्र्ऴष्स्थत राउॊड घेऊन षऴय लीके जेष
(ऴाप,ऩाणी,तेल, कोळषा ई.) अटेंड करून घ्र्ा.
२. षऴय ड्रेनष ऩामषॊग षाठी चेक करा. (स्टीम, ऩाणी, ऑईल
ईत्र्ादी.)
३. परनेष मधील लीके जेष चेक करताना वऴवेश काळजी घ्र्ा.
४. के ममस्ट वऴवऴध षॉऩल घेताॊना व्र्ऴष्स्थत घेतोर् चेक करा.
वक्र् झाल्र्ाष ररऩोटयष तऩाषून फघा.
५. षऴय षूट ब्लोअरष् व्र्ऴष्स्थत ऑऩरेट सोतात, चेक करा.
६. षऴय पॅ न्षच्र्ा षक्वन मध्र्े अषणारी जाळी स्ऴच्छ ठेऴा.
७. मोटषयचे ऴ फेअरीॊगचे कु मलॊग ऴाटर / ऑईल चेक करा.

22. 26/07/2019 total output power solutions 22
आऩण कार् करू वकतो
(टफायइन/जनरेटर)
१. डी.एम.ऴाटर /स्टीम/ऑईल/ ड्रेन्ष चेक करा
२. कॊ डेन्षरला जाणारे षऴय ड्रेन्ष चेक करा. (High Enegy, Low Energy)
३. षी.डब्ल्र्ू. ईनलेट/आउटलेट टेम्ऩ./प्रेवर चेक करा
४. कॊ डेन्षर व्सॅक्र्ुम चेक करा.
५. षऴय सीटषयचे कॊ डेन्षेट ऴ पीड ऴाटर फार्ऩाष व्साल्ऴ चेक करा.
६. षऴय सीटषयचे एक्षट्रॅकवन व्साल्ऴ ऩूणय ओऩन आसेत, खात्री करून
घ्र्ा.
७. मेन स्टीम, कोल्ड रीसीट ऴ सॉट रीसीट ईनलेट व्साल्ऴचे स्ट्रेनषय
चेक करा.

23. 26/07/2019 total output power solutions 23