Um Hallgrím Pétursson, prest, skáld, eiginmann og föður

1. Hallgrímur Pétursson Embla Rún 2010

2. Hallgrímur á yngstu árum Hallgrímur Pétursson fæddist árið 1614 Það var á Gröf á Höfðaströnd

3. Skólalíf Hallgríms Hallgrími var snemma komið fyrir á Hólum Ólst hann nokkurn vegin þar upp Var hann góður námsmaður Var Hallgrímur óstýrilátur og erfiður í æsku svo að erfitt var að hemja hann

4. Frá Hólum til Lukkuborgar Hallgrímur fór frá Hólum og hélt til Lukkuborg um 18 ára Sagt er að hann hafi orðið óvinsæll á Hólum vegna gamansamra og jafnvel dónalegra vísna Og verið rekinn Sumir segja að hann hafi farið að sjálfdáðum

5. Hallgrímur í útlöndum Mun hann hafa numið járnsmíði í Lukkuborg Hann var nokkrum árum síðar starfandi hjá járnsmið í Kaupmannahöfn sem fór heldur illa með hann Þar hitti Hallgrímur Brynjólf Sveinsson, síðar biskup

6. Hallgrímur hittir Brynjólf Sveinsson Sagt er að Hallgrímur hafi einhverju sinni gengið út bálreiður og hallmælt húsbóndanum á ófagurri íslensku. En þá hafi þar átt leið hjá fyrir tilviljun íslenskur maður að nafni Brynjólfur Sveinsson sem heyrði að pilturinn var íslenskur og þótti hann „heldur orðhittinn” þó ei væri orðfagur í það sinn. Ávítaði hann Hallgrím og sagði, að ei ætti hann svo sárlega að formæla sínum samkristnum. Hallgrímur tók því að sönnu vel en spurði hvort hann vildi ekki vorkenna sér nokkuð þar hann ætti allt illt og þar á ofan fyrir sakleysi barinn og laminn.

7. Hallgrímur í Frúarskóla Brynjólfur kom honum í nám í Frúarskóla í Kaupmannahöfn Var hann kominn í efsta bekk um haustið 1636 Brynjólfur skartar þúsund króna seðilinn

8. Hallgrímur Pétursson í Kaupmannahöfn Þegar Hallgrímur er 22 ára komu nokkrir Íslendingar til Kaupmannahafnar sem höfðu lent í Tyrkjaráninu árið 1627 Var talið að þeir væru farnir að ryðga í kristinni trú Varð Hallgrímur fyrir valinu til þess að fara yfir fræðin með þeim

9. Hallgrímur og Guðríður Í þessum hópi frá Alsír var Guðríður Símonardóttir, gift kona sem var talin fædd 1598 Urðu þau Hallgrímur og Guðríður ástfangin og fór hann til Íslands með Guðríði Komu þau til lands í Keflavík, snemma vors 1637 og var Guðríður þá ófrísk að fyrsta barni þeirra, sem þau skírðu Eyjólf

10. Hallgrímur Pétursson á eldri árum Á Hvalsnesi bjuggu þau í nokkur ár. Þar fæddist þeim dóttir, sem þau skírðu Steinunni Hún dó mjög ung og syrgði Hallgrímur hana mjög Bjó hann til henni ljóð Þau Guðríður eignuðust nokkur börn, en aðeins eitt þeirra komst á eldri árin og var það Eyjólfur

11. Sálmar Hallgríms Árið 1651 fékk Hallgrímur starf í Saurbæ á Hvalfjarðarströnd Þar orti hann Passíusálmana, 50 talsins og marga aðra sálma, til dæmis sálminn „Um dauðans óvissan tíma“ Sá sálmur var sunginn allt fram á síðustu ár yfir moldum hvers einasta Íslendings sem jarðsettur var Passíusálmarnir eru heimsfrægt verk og hafa verið þýddir á fleiri tungumál en flest annað, sem upprunnið er á Íslandi

12. 14. sálmur í Passíusálmunum 14. Lausnarans venju lær og halt, lofa þinn guð og dýrka skalt. Bænarlaus aldrei byrjuð sé burtför af þínu heimili.

13. Ljóð Hallgríms Heilræði Hallgrím Pétursson (erindi 1) Ungum er það allra best, að óttast Guð, sinn herra, þeim mun viskan veitast mest, og virðing aldrei þverra. Varhygð Auðtrúa þú aldrei sért, ekki að tala um hug þinn þvert; það má kalla hyggins hátt, að heyra margt, en skrafa fátt. Tak þitt æ í tíma ráð, tókst þó ei sé lundin bráð; vin þinn skaltu velja þér, sem vitur og þar með tryggur er. Fyrir utan Passíusálmana og Allt eins og blómstrið eina eru heilræðavísur Hallgríms sennilega með þekktari verkum hans. Er hreint með ólíkindum að vísur sem eiga uppruna sinn á 17. öld hafi staðist tímans tönn svo sem þær hafa gert

14. Hallgrímur sem prestur Árið 1644 losnaði embætti prests á Hvalsnesi Þá ákvað Brynjólfur Sveinsson, biskup í Skálholti, að vígja Hallgrím til þessa embættis, þrátt fyrir það að hann hafði ekki lokið prófi

15. Kirkjur kenndar við Hallgrím Pétursson: Hallgrímskirkja í Saurbæ á Hvalfjarðarströnd (byggð 1954 – 1957) Hallgrímskirkja á Skólavörðuholti í Reykjavík (byggð 1945 – 1986) Hallgrímskirkja Vindáshlíðar í Kjós sem er lítil en falleg kirkja

16. Síðustu ár Hallgríms Síðustu ár Hallgríms bjó hann á Hvalfjarðarströnd Hann hefur þá verið farinn að þjást af sjúkdómnum sem dró hann til dauða, sextíu ára gamall en það var holdsveiki Guðríður dó 18. desember1682 Eftir börnum sínum og manni Hér er mynd af Hallgrímskirkju á Hvalfjarðarströnd

17. Takk fyrir mig Heilræði Hallgríms Péturssonar (erindi 2) Hafðu hvorki háð né spott, hugsa um ræðu mína, elska Guð og gjörðu gott, geym vel æru þína.