Haber yazmak ve haber yazımı sırasında özellikle haberciliğe yeni başlayan öğrencilere yol gösterecek sık yapılan yanlışlar ve dikkat edilecek hususları içeren bir sunum. Not: Bu sunumda bahsi geçen haber yazımı yanlışları Haber ve Röportaj Teknikleri dersi öğrencilerinin sık yaptığı hatalardan seçilmiştir. Yrd. Doç. Dr. Javanshir Gadimov, Zirve Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi

1. +
Yrd. Doç. Dr. Javanshir Gadimov
Zirve Üniversitesi
İletişim Fakültesi
RTS 201 - Haber ve Röportaj Teknikleri Dersi
Haber Yazımı ve Sık Yapılan Yanlışlar

2. +
Haber Yazımı Aşamaları
 Bilgilerin toplanması
 Yazım aşaması
 Başlık
 Giriş
 Gövde
 Haberin düzeltilmesi
 Yeniden okumak

3. +
Başlık 1
 Başlıkta kelimeler küçük harf ile başlar, yalnız özel isimler büyük harfle
başlar. Haberde başlıkta ve haber içinde büyük harfle yazılması gereken
kelimeler şöyle:
Özel isimler
Titrler
Eser ve kitap isimleri
 Yanlış: G8 Liderleri Aile Fotoğrafı Çektirdi
Yanlış: G8 LİDERLERİ AİLE FOTOĞRAFI ÇEKTİRDİ
Doğru: G8 liderleri aile fotoğrafı çektirdi

4. +
Başlık 2
 Başlıklar açıklayıcı olmalı ve bilgi içermelidir. Başlık 2 - 3
kelimeyi geçmeyecek diye bir kural yok. Başlık kısa tutulmalı
ancak bilgi içeren ve açıklayıcı olmalı.
Yanlış: Bitmeyen öykü
Doğru: Simpsonlar daha iki sezon ekranlarda
Yanlış: Gaziantep halkı tepkili
Doğru: Gaziantep halkı bitmeyen yol çalışmasına tepkili

5. +
Başlık 3
 Başlığa, olaydaki en flaş ve en önemli bilgi çekilir. Açıklayıcı
olmasına dikkat edilir.
Yanlış: Sınırda vahşet
Doğru: IŞİD Hatay’da BM görevlilerine saldırdı

6. +
Giriş
 Başlığa çekilen husus, metnin giriş kısmı ve gövdesinde de
mutlaka olmalı.
 Başlık ve giriş bir birine uyumlu olmalı. Başlığa çekilen bir olay ya
da ifade haberin ortasında ya da sonunda aranmamalı.
 Başlığa çekilen kısmın girişte yer almadığı yanlış bir haber girişi.
 Başlık: “Basın özgürlüğü alaninda Türkiye 179 ülkeden 154. sırada”
 Giriş: “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla Gaziantep
Gazeteciler Cemiyeti tarafından 2014 Basın Ödülleri yarışmasının ödül
töreni düzenlendi. Törene AK Parti Milletvekilleri Mehmet Erdoğan,
Derya Bakbak, Nejat Koçer, CHP Milletvekili Mehmet Şeker, Büyükşehir
Belediye Başkanı Fatma Şahin, Vali Yardımcısı Cemalettin Özdemir,
Koordinatör Vali Veysel Dalmaz, Şahinbey Belediye Başkanı Mehmet
Tahmazoğlu, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, Gaziantep Üniversitesi,
Hasan Kalyoncu Üniversitesi ve Zirve Üniversitesi öğretim üyeleri ve
çok sayıda gazeteci katıldı.”

7. +
Gövde 1
 Cümleler kısa tutulmalı, uzun cümleler bölünmeli.
 Yanlış ve uzun cümle: “Radyo, TV,Sinema Bölüm Başkanı Yrd.
Doç. Dr. Sinan Oktay'ın tanıtımı ardından İletişim Fakültesi
Dekanı Prof. Dr. Hasan Kerim'in konuşmasıyla başlayan
programa, Bahçeşehir Üniversitesi öğretim görevlisi Mahmut
Kenar, Zeynep Dağ, İrem Alim ve Nuran Geniş’in konuşmacı
olarak katıldığı panelde vakfın çalışmaları, internet sitesinin
işleyişi, nefret söylemi kapsamına giren ifadelerin kullanımlarını
gösteren şemaların yorumlanması ve soru cevap gibi bölümlere
yer verilerek, sonrasında soru cevap kısmı ile program
tamamlandı.”

8. +
Gövde 2
 Cümlelerde kelime tekrarlarından kaçınılmalı.
 Yanlış: “Etkinlik sonunda etkinliğe katılanlara lokum ikram edilerek
etkinlik sonlandırıldı.”
 Haberde “Sayın” kelimesi kullanılmaz. Sadece tırnak için
konuşmada varsa kullanılır.
 Yanlış: “Ödül töreninde açılış konuşmasını Gaziantep Gazeteciler
Cemiyeti başkanı Sayın İbrahim Ay yaptı.”
 Doğru: “Ödül töreninde açılış konuşmasını Gaziantep Gazeteciler
Cemiyeti Başkanı İbrahim Ay yaptı.”

9. +
İsim ve titrler 1
 “İzmir Bornova Belediye Başkanı” ifadesi sorunlu. Başkanın
ismi ilk geçtiği yerde hem titri hem de ismi tam yazılmalı,
bilinmiyorsa öğrenilmeli. Burada İzmir yazılması fazla, çünkü
girişte “İzmir’in Bornova ilçesi” denilere Bornova’nın nerede
olduğu ve ilçe olduğu belirtildi.
 Titr ve isim ilk geçtiği yerde tam yazılmalı
Yanlış: Başkan Dursun Özbek
Doğru: Galatasaray Başkanı Dursun Özbek

10. +
İsim ve Titrler
 Habere konu edilen bilinen kişilerin isimleri ve titrleri internetten
kontrol edilmeli. Bazen muhabirin duyarak yazdığı isim doğru
olmayabiliyor.
 Yanlış: “takımın genel menejeri Boray Dahil”
 Doğrusu: “takımın Genel Menajeri Boray Dai”
 Bazı isimler aynı haberde farklı şekillerde yazılmamasına dikkat
edilmeli.
 Bir haberde aynı kişi “Suat Cem Uzan” ve “Suat Cem Usal” şeklinde
iki farklı şekilde yazılmıştı.

11. +
Yüzde ifadesi
 Yüzde ifadesi yazı ile yazılır:
Yanlış: %100
Doğru: Yüzde 100

12. +
Cümle yapısı
 Cümlenin başı ile sonu uyuşmalı
Yanlış: Yetkililerden alınan bilgiye göre ... meydana geldiğini
belirttiler.
Doğru: Yetkililerden alınan bilgiye göre ... meydana geldi.
Doğru: Yetkililer ... meydana geldiğini belirtti.

13. +
Tarafların görüşleri
 Habere konu olan tarafların görüşlerine yer verilmeli. Eğer
birine ulaşılamıyor ya da görüş vermek istemiyorsa haberde
belirtilmeli.

14. +
Bizim…
 Haberde aidiyet belirten ifadelerden kaçınılmalı. Haberi okuyan
kişiye göre aidiyet belirten ifadeler anlam taşımayabilir.
Yanlış: Simpsonlar bizleri iki yıl daha eğlendirecek.
Doğru: Simpsonlar hayranlarını iki yıl daha eğlendirecek.
Yanlış: Rektörümüz Prof. Dr. Adnan Kısa
Doğru: Zirve Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Adnan Kısa

15. +
Tarih
 Tarih yazımı. Aynı yıl içerisindeyse yılı yazılmaz.
Yanlış: 10 haziran da
Doğru: 10 Haziran’da
Doğru: 5 Ocak 2016’da

16. +
Kesin ifadeler
 Haberde söylenti olmaz. Kesin açıklamalara yer verilir.
Yanlış: Yol çalışmasının Ocak 2016’da biteceği söylentiler
arasında.
Doğru: Yetkililer yol çalışmasının Ocak 2016’da biteceğini
açıkladı.
Yanlış: Çalışmanın Ocak 2016’da biteceği söylendi.
Doğru: Çalışmanın Ocak 2016’da biteceği
açıklandı/belirtildi/bildirildi...

17. +
Özel isimler ve apostrof
 Özel isimlerde apostrof kullanımı
Yanlış: D-100 Karayolunda
Doğru: D-100 Karayolu’nda

18. +
Başlıkta tırnak kullanımı
 Başlıkta tırnak kullanımı: Başlıkta bir kişinin söylediği ifadeye
yer veriliyorsa çift tırnak işareti kullanılır
 Çift tırnak içinde aktarılan ifadelerde yanlışlık olsa bile
düzeltilmeden olduğu gibi aktarılmalıdır.

19. +
Arka plan bilgi
 Arka plan (background) bilgi, haberi anlamaya yardımcı olur.

20. +
Makta/mekte
 Haber dilinde “yapılmakta/edilmekte” yerine “yapılıyor/ediliyor”
ifadeleri kullanılıyor.

21. +
Kaynak
 Haberde kaynak, olayın güvenirliğini ve gerçekliğini ortaya
koyar.

22. + Konferans Haberi
 Bir konferans haberi yazarken, en önemli hususlardan biri konuşmacıların ne
söylediği. Uzun konuşmaların yazılması yerine, konuşmacıların değindiği en
güncel, ilgi çekici kısımlar kısa ve öz haberleştirilir. Başlığa çekilen husus, metnin
giriş kısmı ve gövdesinde de mutlaka olmalı.
Yanlış Örnek:
 HASOL: Türkiye’de şehircilik yok !
Ünlü mimar Doğan Hasol Zirve Üniversitesi’nde öğrencilerle bir araya geldi. Zirve
Üniversitesinin bu haftaki konuğu Doğan Hasol geleceğin mimarlarıyla konuşup sorularını
yanıtladı. Mimarlık öğrencilerimiz Doğan Hasol’un bilgilerinden yararlanmak için Konferans
Salonunu tıklım tıklım doldurdu. Doğan Hasol bu kadar genç ve istekli mimar adaylarımızın
mimarlık konusunda sorularını cevaplamaktan gayet mutlu olduğunu belirtti. Genç mimar
adaylarımızın sorularını yanıtladıktan sonra mimarlık konusunda ufak tavsiyelerde
bulunarak bu yolda istek ve azimlerini kaybetmemelerini özeliklle Türkiyenin şuan içinde
bulunduğu durumda mimarlarımızın ne kadar önemli olduğunu belirterek keyifli bir soru-
cevap şeklinde konuşma gerçekleştirdi. Doğan Hasol ve Hayzuran Hasol gerçekeştirdikleri
konuşmanın sonunda öğrencilerimizle fotoğraflar çektirip kitaplarını imzaladı. Doğan
Hasol, ‘Türkiye de şehircilik yok’ diyerek ülkemizin mimarlık hakkında en önemli sorununu
dile getirerek genç mimar adaylarımızın bu sorunu çözme konusunda ellerinden geleni
gerçekleştirmeleri gerektiğini dile getirdi.

23. + Doğru: Mimar Hasol: Şehircilik Türkiye'ye geç uğradı
 Ünlü mimar Doğan Hasol "Şehircilik Mimarisi" üzerine Zirve
Üniversitesi akademisyen ve öğrencileriyle bir araya geldi.
Öncelikle Türkiye'ye şehirciliğin geç uğradığını vurgulayan
Hasol, “Yönetimin şehirciliğe önem vermesi gerektiğini
düşünüyorum.” dedi.
 Mimar Hasol, "Bizim ihmal ettiğimiz şey aslında şehircilik. Bu
konuda çoğu zaman mimarlar suçlanır. Ama burada mimarın bir
katkısı yoktur. İstanbul Belediye Başkanın bir sözü var.
‘İstanbul'un yüzde 70, yüzde 75'i kaçak’ diyor. Şimdi yüzde 70'i
kaçak olan bir şehirde mimarının bir katkısı yoktur.” diye
konuştu.
 Mimarlığın eleştirilmesi en zor olan sanat olduğunun altını çizen
Hasol, “Bir binaya baktığımız zaman o binayı değerlendirmek
için, içinde yaşamanız, hissetmeniz gerekiyor." ifadelerini
kullandı.
 Doğan Hasol, konferansın ardından öğrencilerle fotoğraf
çektirdi. Kitaplarını imzaladı.

24. +
Haberin Sosyal Medyadaki Başlığı 1
 Sosyal medyadaki başlık ile haberin gazetedeki başlığı farklı
oluyor. Sosyal medyadaki başlık daha ilgi çekici ve okuru
bağlantıya tıklayarak sayfaya çekme yönelik yapıldığı için
bilgiler bilerek eksik bırakılıyor.

26. + Haberin Sosyal Medyadaki Başlığı 2
 Doğru olanı bilgileri eksik olmayan başlık.

27. +

30. +
Haber Başlıklarından Örnekler

32. Al Qaeda leader killed in U.S.
airstrike, Pentagon says
Barbara Starr and Tim Hume, CNN
(CNN)The leader of an al Qaeda-
linked group allegedly bent on
attacking the West has been killed in
an airstrike by the U.S.-led coalition
in Syria, U.S. officials said Sunday.