Genel Konular Eğitimi

MEVZUAT NEDİR ?
EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI
1
Yürürlükteki hukuk kurallarının bütünüdür.
Türk mevzuat sistemi yukarıdan aşağıya doğru; anayasa,
kanun, KHK (kanun hükmünde kararname), tüzük,
yönetmelik, tebliğlerden oluşur.
TEMEL İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ Genel Konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler

2
Anayasa
Örgütlenmiş bir toplumda devletin yönetim biçimini belirten, yasama, yürütme,
yargılama erklerinin nasıl kullanılacağını gösteren, yurttaşların hak ve ödevlerini,
özgürlüklerini saptayan ve düzenleyen, yasa sıralamasında en önde gelen yasa.
Üst basamakta yer alan normdan alır ve dolayısıyla
ona uygun olmak zorundadır.
Örneğin; Kanun Anayasaya, yönetmelik kanuna aykırı olamaz.
MEVZUAT NEDİR ?

3
Kanun
Yasama organı (TBMM) tarafından belli usullere uyularak hazırlanan ve
Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak,
Resmi Gazete'de yayınlanmakla yürürlüğe giren yazılı hukuk kurallarıdır.
Kanunlar geneldirler.
Süreklidirler.
Anayasaya aykırı olamazlar, geriye doğru işlemezler.
MEVZUAT NEDİR ?

4
KHK (Kanun Hükmünde Kararname)
Türkiye Büyük Millet Meclisinden veya doğrudan Anayasadan aldığı bir
yetkiye dayanarak Bakanlar Kurulunun belli konuları düzenlemek için çıkarılan
hukuk kurallarıdır.
Tüzük Bir kanunun uygulanmasını göstermek üzere veya kanunun emrettiği
işleri belirtmek üzere Danıştay'ın incelenmesinden geçirilerek Bakanlar Kurulu
tarafından çıkarılır. Kanuna dayanılmadan tüzük çıkarılamaz, iptali için
Danıştay'da iptal davası açılabilir.
MEVZUAT NEDİR ?

5
Yönetmelikler
Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerince, kanun ve
tüzüklerin uygulanmasını sağlamak için çıkarılır.
MEVZUAT NEDİR ?

6
Tebliğ
Kanun kapsamında hukuk ile ilgili bildirme işlemlerinin tümüne tebliğ adı
verilir. Kanunların açıklanması, uygulanması konularında ilgili bakanlıklar
tarafından yapılan açıklamalardır.
Tebliğ yapıldıktan sonra ilgili kişinin
durumdan haber olduğu varsayılmaktadır.
MEVZUAT NEDİR ?

7
Yönerge
Herhangi bir konuda tutulacak yol için üst makamlardan alt makamlara belli
bir esasa dayanarak verilen buyruk, talimat, direktif. Yönetmeliklerde
değinilmeyen konulara açıklık getirmek için düzenlenen resmî belge.
MEVZUAT NEDİR ?
Genelge
Yasa ve yönetmeliklerin uygulanmasında yol göstermek, herhangi bir konuda
aydınlatmak, dikkat çekmek üzere ilgililere gönderilen yazı, tamim, sirküler.

8
Talimat
Görevin gerektirdiği türlü hizmetlerin başarıyla yürütülmesi için
kumandan, başkan veya daire başkanları tarafından verilen,
o hizmetle ilgili sorumluluk,
düzen ve ilkeleri içine alan buyruklar.
MEVZUAT NEDİR ?

EĞITMEN : GÜLTEKIN CANGUL - A SINIF İŞ GÜVENLIĞI UZMANI 9
İŞ KANUNU
4857
Amaç ve Kapsam
Madde 1
Bu Kanunun amacı işverenler ile bir iş sözleşmesine
dayanarak çalıştırılan işçilerin
çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin
hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.
ÇALIŞMA
MEVZUATI

10
İŞ KANUNU
4857
Amaç ve kapsam
Madde 1
Bu Kanun, 4 üncü Maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine,
bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine
faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
İşyerleri, işverenler, işveren vekilleri ve işçiler, 3 üncü maddedeki
bildirim gününe bakılmaksızın bu Kanun hükümleri ile bağlı
olurlar.
ÇALIŞMA
MEVZUATI

ÇALIŞMA
MEVZUATI
11
SOSYAL SİGORTALAR
VE
GENEL SAĞLIK
SİGORTASI KANUNU
5510
Amaç
MADDE 1
Bu Kanunun amacı, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası
bakımından kişileri güvence altına almak; bu sigortalardan yararlanacak
kişileri ve sağlanacak hakları, bu haklardan yararlanma şartları ile
finansman ve karşılanma yöntemlerini belirlemek; sosyal sigortaların ve
genel sağlık sigortasının işleyişi ile ilgili usûl ve esasları
düzenlemektir.

12
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
KANUNU
6331
Amaç
MADDE 1
(1) Bu Kanunun amacı; işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve
mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için
işveren ve çalışanların
görev, yetki, sorumluluk,
hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.
ÇALIŞMA
MEVZUATI

ÇALIŞANLARIN YASAL HAK
VE SORUMLULUKLARI
13
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 4
1- İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup
bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü
tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin
sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale
getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
İşveren ile Çalışanların
Görev,Yetki ve
Yükümlülükleri
İşverenin Genel
Yükümlülüğü

VE SORUMLULUKLARI
14
İKİNCİ BÖLÜM
MADDE 4
1- İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü
olup bu çerçevede;
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup
uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
İşveren ile Çalışanların
Görev,Yetki ve
Yükümlülükleri
İşverenin Genel
Yükümlülüğü

15
MADDE 4
c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden
işe uygunluğunu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel
tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
İşverenin GenelYükümlülüğü
VE SORUMLULUKLARI

16
MADDE 4
(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması,
işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri,
işverenin sorumluluklarını etkilemez.
(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara
yansıtamaz
İşverenin GenelYükümlülüğü
VE SORUMLULUKLARI

17
MADDE 19
(1)Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu
konudaki talimatları doğrultusunda,
kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen
diğer çalışanların
sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
VE SORUMLULUKLARI
Çalışanların
Yükümlülükleri

18
MADDE 19
(2)Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar
doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:
a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı
ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların
güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak,
keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
VE SORUMLULUKLARI
Çalışanların
Yükümlülükleri

19
MADDE 19
b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı
doğru kullanmak ve korumak.
c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve
güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve
koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde,
işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.
VE SORUMLULUKLARI
Çalışanların
Yükümlülükleri

20
MADDE 19
ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve
mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda,
işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren
ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
VE SORUMLULUKLARI
Çalışanların
Yükümlülükleri

21
MADDE 20
(1) İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını
göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla,
çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla,
aşağıda belirtilen sayılarda
çalışan temsilcisini görevlendirir
VE SORUMLULUKLARI
ÇalışanTemsilcisi

22
MADDE 9
(1) Çalışan temsilcisi; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma,
çalışmaları izleme, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden
kaynaklanan riskin azaltılması için tedbir alınmasını isteme, tekliflerde
bulunma ve benzeri konularda
çalışanları temsil etmeye yetkilidir.
VE SORUMLULUKLARI

23
MADDE 9
(2) Görevini yürütmesi nedeniyle,
çalışan temsilcisinin hakları kısıtlanamaz.
(3) Çalışan temsilcisi görevi gereği işverenin veya işyerinin mesleki
sırları ile gördüğü, öğrendiği hususları ve çalışanlara ait
özel bilgileri gizli tutmakla yükümlüdür.
VE SORUMLULUKLARI

24
Düzen
İşyerindeki her malzeme, araç-
gereç, aparat, vb. şeyler konması
gereken yere konmalıdır.
(sınıflandırarak düzene
koymak)
İŞYERİ
TEMİZLİĞİ
VE DÜZENİ
Tertip
İhtiyaç duyulan ve duyulmayan
malzemeleri birbirinden ayırma ve
gereksiz şeyleri ortadan
kaldırmaktır.
(gerekli-gereksiz ayrımı)

25
İŞYERİ TEMİZLİĞİ
VE DÜZENİ

26
Makinelerin, iş masaları ve ortamlarının, yolların, koridorların,
yemekhanenin, tuvaletlerin, kısaca işyerindeki tüm alanların tozdan,
kirden, kötü görünümden arındırılmasıdır.
Çok basit olarak, düzenli temizlenmeyen makinelerin daha fazla
problem çıkarır.
İşyerindeki problemlerin önemli çoğunluğu tertip, düzen ve temizlik
konularına uyulmamasından kaynaklanır.
İŞYERİ
TEMİZLİĞİ
VE DÜZENİ

27
VE DÜZENİ

28
VE DÜZENİ

29
İŞ KAZASIVE MESLEK
HASTALIĞINDAN
DOĞAN HUKUKİ SONUÇLAR
İş Hukukunun amacı,
İşverene bağlı olarak onun emrinde olan çalışanı korumaktır.
İş Hukukunun İlkesi,
Hukuk kurallarını çalışan yararına yorumlamaktır.
İşverenin,
işçiyi koruma (gözetme) borcu emredici hukuk kuralları ile
düzenlenmiştir.

30
Sosyal Güvenlik Kurumu
iş kazasına ve meslek hastalığına uğrayan çalışana
durumunun gerektirdiği,
sağlık yardımlarını
yapmakla yükümlüdür.
HASTALIĞINDAN

31
Sosyal Güvenlik Kurumu;
İş Kazası ya da Meslek Hastalığı sonucunda zarar gören çalışana;
Her türlü sağlık yardımını yapar.
Geçici iş göremezlik ödeneklerini öder.
Çalışana ya da hak sahiplerine gelir bağlar.
SGK‘ ca bu harcamalar
BorçlarYasası hükümlerine göre rücu edilir.
HASTALIĞINDAN

32
İş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin yürütülmesinden doğan
sorumluluklarını yerine getirmeyen İşveren /Vekilleri / 3.şahıslar hakkında;
İş sağlığı ve güvenliği kanununa göre; İdari Para Cezaları,
Sosyal güvenlik kanununa göre; Rücu Davaları,
Borçlar kanununa göre; Tazminat Davaları,
Türk ceza kanununa göre; Ceza Davaları,
açılabilir.
HASTALIĞINDAN

33
SORUMLULUK HUKUKU
SSK yardım ve ödenekleri,
Zarara uğrayan çalışan ve hak sahiplerinin gerçek zararlarını
karşılayamaz.
Manevi zararı karşılayamaz.
Sorumluluk hukukunun genel ilkesine göre; zarar görenin
zararlarının tümünün karşılanması gerekir.
HASTALIĞINDAN

34
6098 Sayılı BORÇLAR KANUNU
MADDE 49
Kusurlu ve hukuka aykırı bir
fiille başkasına zarar veren,
bu zararı gidermekle
yükümlüdür.
DAVALAR
Bireysel İş Hukuku (Özel Hukuk)
hükümlerine göre;
RücuTazminat Davası
ManeviTazminat Davası
Maddi Tazminat Davası
HASTALIĞINDAN

35
RÜCU (GERİ ALMA)TAZMİNATI
SGK rücu tazminat davasını,
iş kazası ve meslek hastalığı sonucu
çalışana yaptığı yardımlar, daha önce
SGK tarafından karşılanmış olan
zararlar kusurlu işverene veya üçüncü
kişilere ödettirilmesi amacıyla açılır.
MANEVİTAZMİNAT
İş kazası ve meslek hastalığı
sonucu çalışanın yada ölümlü İş
kazası ve meslek hastalığına
uğrayan çalışanın ailesinin çektiği
acı ve elem için hakim takdiri ile
manevi tazminat tutarı belirlenir
ve işverene ödettirilir.
HASTALIĞINDAN

36
MADDİTAZMİNAT
İş kazası ya da Meslek hastalığı
geçiren kimse,
iş göremezlik ölçüsünde
çalışmasının aksaması ve bu
nedenle gördüğü zararı kendisini
çalıştırandan talep edebilir.
Maddi tazminat
-İş GöremezlikTazminatı
-DestektenYoksunlukTazminatı
HASTALIĞINDAN

37
MADDİTAZMİNAT
Sürekli ya da Geçici İş Göremezlik Ödeneği
İş kazası ya da Meslek Hastalığı sonucu, meslekte kazanma gücü kayıp oranı
% 10 ve daha fazla ise, SGK tarafından sigortalıya
sürekli iş göremezlik geliri bağlanır.
İyileşmesi durumunda, çalışmadığı zaman boyunca geçici
iş göremezlik ödeneği bağlanır.
Tam iş göremezlik (%100) halinde;
Sürekli İş Göremezlik Geliri = Yıllık Kazanç x 70 / 100
HASTALIĞINDAN

38
MADDİTAZMİNAT
Sürekli ya da Geçici İş Göremezlik Ödeneği
İş kazası ya da Meslek Hatalığı
nedeniyle iş görme gücünde
azalma olan veya iş göremez
duruma düşen çalışan,
iş göremezlik tazminat davası
açabilir.
DestektenYoksunlukTazminatı
İş kazası ya da Meslek hastalığı
sonucu ölen çalışanın
desteğinden yoksun kalan kişiler
tarafından işveren aleyhine
destekten yoksunluk tazminat
davası açılabilir.
«Yargıtay kararlarına göre; Ölen ile destekten yoksun kalanlar arasında, miras ilişkisi ya da nafaka yükümlüğü bulunması şart değildir.
Ölen kişinin destek olduğu kişilere düzenli olarak yardımda bulunmuş olması yeterlidir.»
HASTALIĞINDAN

39
KAMU (CEZA) DAVALARI
Savcılık tarafından kişi sigortalı olsa da olmasa da işverene kusur
verilirse şirketin imza yetkilileri hakkında
Türk Ceza Kanunu madde 85’e göre
tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu insan ölümüne sebebiyet verme
suçundan ötürü,
HASTALIĞINDAN

40
Kişi yaralanmışsa bu defa tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu insan
yaralamaya sebebiyet verme suçundan ötürü
Türk Ceza Kanunu madde 89’a göre dava açılmaktadır.
«İş kazası sonucu ÖLÜM halinde dava kamu davası niteliğinde
görüldüğünden
çalışanın ailesi şikâyetçi olmadığını bildirse dahi yargılama devam
etmektedir.»
HASTALIĞINDAN

41
TAKSİR
Türk Ceza Hukuku’nda iş kazalarıyla ilgili suçlar “taksirli suçlar” olarak
adlandırılmıştır.
Taksir, sözcüğü kusurda bulunma, kusurlu olma durumu anlamındadır.
Bu tür suçlarda kasıt söz konusu değildir.
HASTALIĞINDAN

42
Türk Ceza Kanunu
Madde 22
Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir
davranışın suçun kanunî tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek
gerçekleştirilmesidir.
Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre
belirlenir
HASTALIĞINDAN

43
BİLİNÇLİ TAKSİR
Türk Ceza Kanunu / Madde 22
Bilinçli Taksir, kişinin öngördüğü sonucu istememesine karşın, sonucun
meydana gelmesi hâlinde bilinçli taksir vardır;
bu hâlde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır.
Türk Ceza Kanunu Madde 85 Taksirle, bir insanın ölümüne neden olan kişi,
«üç yıldan altı yıla kadar» hapis cezası ile cezalandırılır.
HASTALIĞINDAN

44
Gültekin Cangül
A Sınıf İş Güvenliği Uzmanı
Ömür Boyu, İş Göremezlik Ödeneğini Görmemek
Dileğiyle…

Genel Konular Eğitimi

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Genel Konular Eğitimi

Similar to Genel Konular Eğitimi (20)

More from Gültekin Cangül

More from Gültekin Cangül (20)

Genel Konular Eğitimi