1. DiamondTM
Knowledge Management and Personal Development Program
Modül: Health & Safety
Eğitimin adı: İş Sağlığı ve İş Güvenliği
Eğitici: Hayrettin KÖROĞLU
Supported by: SynGroup
MM Graphia Izmir, 31.03.2010
All documents of the training and their results are strictly confidential and only for internal use at Mayr-Melnhof Graphia
Any distribution of the documents outside of MM Group without owner permission is strictly forbidden.
2. Datum: Seite: 2
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İÇİNDEKİLER
• İş Sağlığı ve Güvenliği
• İSG yasal boyutu
• İş kazası, nedenleri ve zararları
• İş kazaları istatistikleri (Dünya – Türkiye – MMGI)
• Meslek hastalıkları
• Kişisel koruyucular
• İş ekipmanları
• Güvenlik ve sağlık işaretleri
3. İş güvenliğinin amaçları
Üretim güvenliğini
Datum: Seite: 3
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İŞ GÜVENLİĞİ
• İşyerlerinde çalışanların sağlıklı
ve güvenli çalışmalarını
sağlamak üzere alınması
gereken tedbirleri dizisine İş
Sağlığı ve İş Güvenliği denir
Çalışanı korumak
korumak
İşletmenin
güv.korumak Çevreye zarar
vermemek
4. Datum: Seite: 4
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ YASAL BOYUTU
4857 sayılı
iş kanunu
• Borçlar Kanunu
• Türk Ceza Kanunu
5. Datum: Seite: 5
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ YASAL BOYUTU
Devlet
İşveren İşçi
• Yasalar çıkarır
• Teknik çalışmaların alt yapısını oluşturur
• Denetler
• İş güvenliği kural ve talimatlarına uymalıyız
• Bilgimiz ve çalışma alanımız dışındaki işlere müdahale
etmemeliyiz.
• İş disiplini ve ciddiyeti konusunda gerekli hassasiyeti
göstermeliyiz
• Eğitimlere katılmalıyız
• Yasalara uygun işyeri kurar
• Teknik güvenlik konularında çalışmalar yapılmasını sağlar
• Emniyetsiz durumları giderir
• İş güvenliği konusunda eğitimler verir
6. Datum: Seite: 6
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İŞ KAZASI
İş Kazası: Aşağıdaki durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı
hemen veya sonradan, bedence ve ruhça arızaya uğratan olaya denir.
a) Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,
c) Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi
yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda.
d) Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermesi için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalının işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak
götürülüp getirilmeleri sırasında ( servis ) oluşursa, iş kazası olarak kabul
edilmektedir.
5510 sayılı SGK md: 13
7. Datum: Seite: 7
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İŞ KAZASI NEDENLERİ
İnsanlara bağlı nedenler
1) Kişisel özellikler
• Yaş
• Kıdem
• Mevkii
• Aile Durumu
• Eğitim ve bilgi eksikliği
• Beslenme yetersizliği, hastalık
1) Fizyolojik nedenler
• Uykusuzluk
• Yorgunluk
1) Psikolojik nedenler
• Dalgınlık, dikkatsizlik
• İlgisizlik, düzensizlik
• Aşırı cesaret
% 80 - 90
Fizik ve çevreye bağlı nedenler
1) Makinalar
1) Koruyucu tedbirlerin alınmaması
2) Yanlış makine seçilmesi
3) Makineyi yanlış kullanım
2) Malzemeler: Kimyasal ve fiziksel
özellikleri
3) İşyeri fiziki durumu
• Sıcaklık
• Nem
• Aydınlatma
• Gürültü
% 10 - 20
8. Datum: Seite: 8
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İŞ KAZASI NEDENLERİ
Emniyetsiz Hareketler
• İşi bilmeden yapmak
• Kendisine ait olmayan işe karışmak
• Emniyetli olmayan hızla çalışmak
• Makine koruyucularını bozmak, çıkarmak
• Emniyetli olmayan teçhizatı kullanmak
veya emniyetli teçhizatı emniyetsiz
biçimde kullanmak
• Emniyetsiz şekilde yığma, doldurma,
karıştırma veya toplamak
• Tehlikeli veya hareket halindeki teçhizat
üzerinde çalışmak (çalışan makinalar
üzerinde bakım, onarım ve temizlik
yapmak)
• Şaka yapmak, kızdırmak
• Kişisel koruyucuları kullanmamak
% 80 - 90
Emniyetsiz Durumlar
• Yetersiz koruyucu korkuluk
• Kusurlu araç, teçhizat ve gereçler
• Güvensiz planlama, inşaat ve
konstrüksiyon
• Çalışma yerinin iyi incelenmemesi
• Uygun olmayan işaretlendirme
• Uygun olmayan giyimler (uzun saç,
elbise vb.)
% 10 - 20
9. Datum: Seite: 9
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İŞ KAZASININ ZARARLARI
Görünen zararlar Görünmeyen zararlar
ILO verilerine göre
10. • Dünyada her yıl 2 Türkiye nüfusundan fazla çalışan
insan iş kazası geçiriyor veya meslek hastalığına
yakalanıyor. 160 milyon kişi ! (ILO verilerine göre)
• Dünyada her yıl bir Estonya nüfusu kadar insan iş
kazası ve meslek hastalığından dolayı ölüyor !
1.3 milyon kişi (ILO verilerine göre)
2%
Datum: Seite: 10
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
DÜNYADA İŞ KAZALARI İSTATİSTİKLERİ
İŞ KAZALARIN
48% 50%
Kolaylıkla önlenebilir
Bir takım tedbirlerle önlenebilir
Önlenemez
11. TÜRKİYEDEKİ İŞ KAZALARI
100.000
90.000
80.000
70.000
2.000
1.750
1.500
1.250
1.000
750
Datum: Seite: 11
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
TÜRKİYE’DE İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ
YILLAR İŞ KAZASI
SAYISI ÖLÜM
2004 93.830 841
2005 73.923 1.072
2006 79.027 1.592
2007 80.602 1.043
2008 72.963 866
toplam 400.345 5.414
• Her 6 dakikada bir iş kazası olmaktadır. Ortalama günde 200 iş kazası !
• Her 8 saatte bir işçi hayatını kaybetmektedir. Yani günde 3 kişi !
Veriler TUIK sitesinden alınmıştır.
60.000
2004 2005 2006 2007 2008
iş kzası sayısı
500
iş kazasında ölüm
İŞ KAZASI SAYISI ÖLÜM
12. YILLARA GÖRE İŞ KAZASI VE GÜN KAYIPLARI
10
8
100
80
60
40
Datum: Seite: 12
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
FABRİKAMIZDAKİ İŞ KAZALARI İSTATİSTİKLERİ
YILLAR İŞ KAZASI
SAYISI İŞ KAYBI
2006 2 13
2007 0 0
2008 8 85
2009 5 23
2010 1 18
toplam 16 139
İŞ KAZASI
TÜRÜ
İŞ KAZASI
SAYISI
Ezilme-Sıkışma 12
Kesilme 2
Burkulma 1
Çarpma-Düşme 1
toplam 16
İŞ KAZASI TÜRÜNE GÖRE
75%
13%
6%
6%
Ezilme-Sıkışma Kesilme Burkulma Çarpma-Düşme
YARALANAN
ORGAN
İŞ KAZASI
SAYISI
El 12
Ayak 4
Diğer 0
toplam 16
İŞ KAZASI TÜRÜNE GÖRE
75%
25%
0%
El Ayak Diğer
0 2
4 6
2006 2007 2008 2009 2010
iş kazası sayısı
020
rapor günü
İŞ KAZASI SAYISI İŞ KAYBI
13. Datum: Seite: 13
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
MESLEK HASTALIĞI
Meslek Hastalığı: Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple
veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya
ruhi arıza halleri meslek hastalığıdır. 5510 sayılı SGK md: 14
Meslek Hastalığının Nedenleri
1. Kimyasal maddeler
a. Gazlar
b. Ağır metaller
c. Diğer kimyasallar
2. Fizik ve mekanik etkiler
a. Gürültü ve titreşim
b. Sıcak veya soğuk
c. İyonlaştırıcı veya infraruj ışınlar
3. Tozların etkisinden oluşanlar
4. Bulaşıcı hastalıklar
5. Psikososyal kaynaklar
Meslek Hastalığından Korunma Yolları
1. Tıbbi korunma yöntemleri
a. İşe giriş sağlık raporları
b. Periyodik tıbbi kontroller
c. Eğitim ve uyarma
2. İşverene ait tedbirler
3. İşçiye ait tedbirler
a. İşyerinde alınan tedbirlere uyması
b. Kişisel koruyucuları kullanması
c. Eğitimlere katılması
14. Datum: Seite: 14
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
KİŞİSEL KORUYUCULAR
• Sürekli Kullanılması gerekenler
• İş elbisesi
• İş ayakkabısı
• Kulaklık
• Baret
• Çalışma anında kullanılması gerekenler
• Maske
• Gözlük
• Eldiven
• Emniyet kemeri
15. Datum: Seite: 15
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İŞ EKİPMANLARI
1. Forklift
2. Lift
3. İş merdiveni
16. Datum: Seite: 16
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ
• Yasak işareti Tehlikeli hareket veya davranış
• Tehlike işareti Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et
• Uyarı işareti Dikkatli ol, önlem al
• Zorunluluk işareti Özel bir davranış ya da eylem,
kişisel koruyucu donanım kuralları
• Acil çıkış, ilk yardım işareti Kapılar, çıkış yerleri ve yolları
ekipman, tesisler
• Yangınla mücadele işareti Yangın ekipmanlarının yeri ve ne olduğu
Engellere çarpma, düşme ve nesnelerin düşmesi
17. Datum: Seite: 17
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
ÖZET
• İş Sağlığı ve Güvenliği biz çalışanlar ile üretim, işletme ve çevre güvenliği
için çalışmalar yapan bir teknik bilim dalıdır.
• İSG kanun ve yönetmeliklerle devlet – işveren – işçi çarkında uygulanır.
• İstatistiklere göre iş kazaları % 90 a yakın bir oranla çalışandan
kaynaklanır.
• Fabrikamızda her 4 iş kazasından 3 ünde el yaralanıyor ve ezilme/sıkışma
şeklinde meydana geliyor.
• İş kazası ve Meslek hastalıklarından korunmak için:
- Her şeyden önce bizden kaynaklanabilecek sebepleri yok etmeliyiz
- Gürültü ve kimyasallar için tedbirler almalıyız
- Sağlık ve güvenlik işaretlerine uymalıyız
- Kişisel koruyucularımızı doğru bir şekilde kullanmalıyız.
- İş ekipmanlarını kullanma talimatlarına uygun kullanmalıyız.
18. Datum: Seite: 18
Datei: 550 DIA
İlk Yardım
İlginiz için çok teşekkür ederim!
Editor's Notes
<number>
Vor jeweiligem Thema Inhaltsangabe mit dem folgenden Thema in Orange und den anderen Themen milchig dargestellt