This is the assignment on How to Protect Your Information

1. សាកលវិទ្យាល័យបបៀលប្រាយ
មុខវិជ្ជាៈ
INFORMATION
SECURITY AND
LEGAL FRAMEWORK
សាស្រ្សាាចារយយ៖​​អូ​ផាន់​ណារិទ្ធ
ប្របធានបទ្៖ ​​​​​​​​​របបៀបការពារទ្ិននន័យរបស់អនកឪយយមានសុវត្ថិភាព
ប្រកុមទ្ី៖​៨​
ណុប​ បសងហុង
មុុំ វណណះ
សុុំ ុំង សុធា
គង់ រឹទ្ធី
ហាក់សុខបហង

2. 2/25
មាត្ិការ
១. ការណែនាំឪ្យស្គា ល់អ្វីជាសុវត្ថិភាពទិននន័យ?
២.​ ការបរបីរាស់បលខសម្ងា ត្់
៣.​ ការដាំប ីងកម្មវ ិធី
៤. ការបធវីបច្ចុបបននកាលនូវកម្មវ ិធីណដលបរបីរាស់
៥. ការរបុងរបយ័ត្នជាម្ួយនឹងឯកស្គរ ឬណវបស្គយ បៅបលីអ្ុីនបធីណែត្
៦. ការបធវី​ Encrypt ទិននន័យរបស់អ្នក
៧.​ ការ Back up ទិននន័យទុក
៨.​ ការរបុងរបយ័ត្នជាម្ួយកុាំពយូទ័ររបស់អ្នក
៩. Scan នូវរាល់ឧុ​​បករែ៏ ណដលអ្មកបរបីរាស់ជាម្ួយកុាំពយូទ័ររបស់អ្នក
១០. រត្ូវរកអ្មកបបច្ចកបទសបពលអ្មកម្ិនច្ាស់ ឬ ជួបនឹងបញ្ហា ាត្់បងទិននន័យ
១១. ឯកស្គរបោង

3. 3/25
បោលបុំណង
បរកាយពីអ្នកានបរៀនបម្បរៀនបនេះប ីយ អ្នកនិងបច្េះអ្ាំពីការការពារទិននន័យរបស់អ្នកានោ៉ា ងលអ
បរបីបសីរ ជាងបនេះបៅបទៀត្ អ្នកនិងដឹងពីវ ិធីការពារ, ការជាសវាងបផេងៗណដលបធវីឪ្យទិននន័យរបស់អ្នកម្ងនសុវត្ថិ
ភាព, យល់ដឹងអ្ាំពី ការបរបីរាស់ email, និង ឯកស្គរបផេងៗបៅបលី អ្ុីនបធីណែត្។
ោ៉ា ងណាម្ិញ អ្នកនិងដឹងពីភាពខុសគ្នន រវាង Simple password, Better password, and the
Excellent password ​ ការផេពវផាយនូវ ណវបស្គយណដលគួជាសវាង ។
ជាច្ុងបរកាយអ្នកអាច្ការពារទិននន័យរបស់អ្នក ានបោយខលួនរបស់អ្នកផ្ទទ ល់តាម្វ ិធីស្គស្រសតងា
យៗ ណដលបយីងានបរៀន បៅកនុង Slide បនេះ និងជាពិបសសបៅបទៀត្បនេះ អ្នកនិងបច្េះពីវ ិធីស្គស្រសតបោេះរស្គយ
បញ្ហា បៅបពលជួប នឹង ការាត្់បងទិននន័យបផេងៗ ។

4. 4/25
១. ការណែនាំឪ្យស្គា ល់អ្វីជាសុវត្ថិភាពទិននន័យ?
សុវត្ថិភាពទិននន័យ គឺការការពារទិននន័យរបស់អ្នកម្ិនឪ្យម្ងនការបផ្ទល ញ់ពី បម្បរាគ, អ្នកបាំផ្ទល ញ់,​ ឬ អ្មកលួច្
វាយរបហារបផេងបទៀត្​។ ការការពារទាំង Software និង Hardware ជាបដីម្។
ការការពារទ្ិននន័យរបស់អនកឪយយមានសុវត្ថិភាព

5. 5/25
២. ការបប្របើប្រាស់បលខសមាាត្់៖ គឺអនកប្រត្ូវតត្បប្របើប្រាស់ ឬ ដាក់បលខសមាាត្់ឪយយានប្រត្ឹមប្រត្ូវ ។
បប្របើបលខសមាាត្់ឪយយានយ៉ាងបហាចណាស់ ៨ ត្ួអកយសរ បបើបប្រចើនជ្ងបនះកាន់តត្ប្របបសើរ
បលខសមាាត្់តែលបប្របើប្រត្ូវរួមបញ្ជូលោាែូជ្៖ អកយសរធុំ, អកយសរត្ូច, បលខ,​​ និង ត្ួអកយសរបផយសងបទ្ៀត្​ ។
- 8 = 8 characters minimum length
- 4 = 1 lower case + 1 upper case + 1 number + 1 special character.
ការតកតប្របបលខសមាាត្់ ជ្វាការបតូរតែលប្រោន់តត្បតូរបដាយការបបងកើនតាមលុំដាប់ ។
ឧទាហរណ៏៖ password1 បពលបតូរបៅជ្ password2 ។
បតូរ ឬ តកតប្របបលខសមាាត្់​របស់អនករយះបពល ៦តខមតង​ ។
ជ្សវាងការសរបសរបលខសមាាត្់របស់អនកបៅបលើប្រកដាស ឬការកត្់ប្រតាចុំណាុំបផយសងៗ
ជ្សវាងការឪយយបលខសមាាត្់បៅនរណាមាាក់ រាប់បញ្ជូលទាុំង មិត្ត និង​ ប្រគួសាររបស់អនក
ជ្សវាងការបប្របើបលខសមាាត្់ែូចោាបៅបលើ Web s​​it បផយសងោា ែូចជ្៖ បលើ Email និង បលើ Yahoo…។
ជ្សវាងការវាយបលខសមាាត្់បៅបពលមានបគបៅ បគអាចបមើលនិងចាុំានយ៉ាងងាយ។
ការការពារទិននន័យរបស់អ្នកឪ្យម្ងនសុវត្ថិភាព

6. 6/25
កុាំបផញីរបលខសម្ងា ត្់របស់អ្មកបៅតាម្ អ្ុីណម្៉ាល......
ជាសវាងការបរបីរាស់ Remember password បៅបលី Browser ​បរពាេះបៅបពលម្ងនអ្នកបរបីកុាំពយូទ័ររបស់
អ្នក បពលបគបរបី Browser បនេះបគអាច្ដឹងនិងលួច្បលខសម្ងា ត្់អ្នក ឬ បៅបពលអ្នកបរបីកុាំពយូទ័រអ្មកបផេង ។
ពិនិត្យបលខសម្ងា ត្់៖
ការការពារទិន្នន្័យរបស់អ្នកឪ្យមាន្សុវត្ថិភាព

7. 7/25
ការការពារទិន្នន្័យរបស់អ្នកឪ្យមាន្សុវត្ថិភាព
៣. ការដាំប ីងកម្មវ ិធី
បយីងរត្ូវដាំប ីងកម្មវ ិទីកម្ងច ត្់បម្បរាគ ដូច្ជា៖ Symantec’s Norton Antivirus, McAfee, Kaspersky,
Webroot, Avira-Antivirus, Avast and more.
រត្ូវបបីក Window Firewall ជានិច្ច
កុាំបរបីរាស់ Autorun បៅកនុងកុាំពយូទ័ររបស់អ្នក
ជាសវាការដាំប ីកម្មវ ិធីណដម្ិនស្គា ល់​ វាអាច្ប៉ាេះពាល់ដល់ទិននន័យ ឬ កុាំពយូទរ ៏របស់អ្នក

8. 8/25
ការការពារទិន្នន្័យរបស់អ្នកឪ្យមាន្សុវត្ថិភាព
៤. ការបធវីបច្ចុបបននកាលនូវកម្មវ ិធីណដលបរបីរាស់បៅតាម្ Version ខពស់ៗ
រត្ូវបធវីបច្ចុបបននភាពនូវកម្មវ ិធីណដលបរបីរាស់ដូច្ជា៖
Kaspersky
Avira
Avast
Browser Firefox
Windows
Microsoft
Apple Mac Computer
…………………………..
…………………………..

9. 9/25
ការការពារទិន្នន្័យរបស់អ្នកឪ្យមាន្សុវត្ថិភាព
៥. ការរបុងរបយ័ត្នជាម្ួយនឹងឯកស្គរ ឬណវបស្គយ បៅបលីអ្ុីនបធីណែត្
របុងរបយ័ត្ននូវឯកស្គរណដលអ្នក download (file, Picture, events link)
របុងរបយ័ត្ននូវឯកស្គរណដលអ្នក download
កុាំបផញីរឯកស្គរ ឬ ពត្៏ម្ងនផ្ទទ ល់ខលួនបផតសផ្ទត ស់បៅបលីអ្ុីនបធីណែត្
កុាំច្ុច្​ ឬ ប្លីយត្បបៅវ ិញបបីសិនម្ិនចាំាច្់
លុប email ណដលម្ិនស្គា ល់បចល
កុាំច្ូលបលង​ ឬ ការផេពវផាយ web sit បផតសផ្ទត ស់ដូច្ជា៖ web sit ណដលឪ្យបយីងច្ូលបលងប ីយឈ្មេះ
រងាវ ន់ជាបដីម្។

10. 10/25
ការការពារទិន្នន្័យរបស់អ្នកឪ្យមាន្សុវត្ថិភាព
៦.ការបធវី​ Encrypt ទិននន័យរបស់អ្នក៖​
គឺជាការការពារទិននន័យរបស់អ្នកបៅកនុងករែី ណដលទិននន័យរត្ូវានបគលួច្។ ឧទ រែ៏ ៖ បបីសិន Hard
Disk ឬ USB Flash Drive របស់អ្មករត្ូវានបគលួច្ បនេះទិននន័យរបស់អ្នកម្ិនរត្ូវានបគបម្ីលបទ បបី
សិនអ្មក Encrypted.
៧.​ ការ Back up ទិននន័យទុក៖
គឺជាការ Back up ទិននន័យទុក និង ស្គកលបងកនុងការ Restore or Recover​ វារម្កវ ិញ ថាបត្ីទិននន័យ
ណដលបយីងាន Back up ទុកបនេះអាច្បរបីរាស់ានណដររ ឺបទ។
៨.​ ការរបុងរបយ័ត្នជាម្ួយកុាំពយូទ័ររបស់អ្នក
រត្ូវោក់បលខសម្ងា ត្់បៅបលីសកុាំពយូទ័ររបស់អ្នក
បៅបពលណដលអ្មកឈ្ប់បរបីរាស់ រត្ូវបិត្កុាំពយូទ័រ

11. 11/25
ការការពារទិននន័យរបស់អ្នកឪ្យម្ងនសុវត្ថិភាព
៩.កាScan នូវរាល់ឧុ​​បករែ៏ ណដលអ្មកបរបីរាស់ជាម្ួយកុាំពយូទ័ររបស់អ្នក
អ្នករត្ូវ Scan Drive នន កុាំពយូទ័ររបស់អ្នកកនុង​ ១សាត ៏ម្តង
អ្នករត្ូវ Scan នូវរាល់ឧបករែ៏ ណដលបោត្បរបីជាម្ួយកុាំពយូទ័ររបស់អ្នក
ឧទ រែ៏ ៖ ការបរបី USB Flash, Memory……
១០. រត្ូវរកអ្មកបបច្ចកបទសបពលអ្មកម្ិនច្ាស់ ឬ ជួបនឹងបញ្ហា ាត្់បងទិននន័យ
បៅបពលអ្មកម្ងនម្ិនដឹងច្ាស់ពីឧបករែ៏ ណាម្ួយ ដូច្ជា៖ បរ ីសាន USB Flash អ្នករត្ូវរបុងរបយ័ត្ន
ប ីយអ្នករត្ូវបៅពិភាកាជាម្ួយនិង អ្នកបបច្ចកបទសជាម្ុនសិន។
បបីសិនអ្មកាត្់បង់ទិននន័យ ឬកុាំពយូទ័ររបស់អ្នកម្ងនបញ្ហា បោយរបការណាម្ួយ ដូច្ជា៖ ម្ងនបម្បរាគបធវីឪ្យ
error ជាបដីម្ ដូច្បនេះអ្នករត្ូវបៅជួបនិងអ្នកបបច្ចកបទស​។

12. 12/25
ឯកសារយោង
http://quickbooks.intuit.com/r/money/10-ways-to-protect-your-data-from-hackers/
http://www.online-tech-tips.com/computer-tips/how-to-protect-your-computer-from-hackers-
spyware-and-viruses/
http://gnwda.org/protection.htm
http://www.foxnews.com/tech/2014/05/02/how-to-protect-your-computer-from-viruses-and-
hackers/

13. 13/25