GP. CƠ QUAN TIỀN ĐÌNH ỐC TAI.pdf

GIẢI PHẪU
CƠ QUAN THÍNH GIÁC
TIỀN ĐÌNH ỐC TAI
GV. BS: Trần Bá Sơn

Mục tiêu học tập
1. Trình bày được giải phẫu cơ quan thính
giác.
2. Mô tả được các thành phần của tai ngoài –
tai giữa – tai trong.
3. Trình bày được mạch máu thần kinh tai.
4. Nêu được chức năng của các thành phần
tai.

GiẢI PHẪU TAI
I. TAI NGOÀI.
II. TAI GiỮA.
III. TAI TRONG.

I. TAI NGOÀI
1. Vành tai.
 Giống như loa.
 Cấu tạo là da và sụn.
2. ống tai ngoài.
 Xung quanh ống tai ở 1/3 ngoài da, Sụn.
 2/3 trong là da tổ chức dưới da và xương.
3. Tận cùng ống tai ngoài là màng tai.
 Màng tai là thành ngoài của tai giữa.

PHÔI THAI HỌC
 Tuần thứ 5 bắt đầu xuất hiện 6 ụ tai, tuần thứ 6 mới
rõ, tuần thứ 8 có thể thấy cấu trúc tai ngoài và tuần
18 vành tai như người lớn.
 6 ụ tai từ cung mang 1 và cung mang 2
 Bình tai
 Trụ luân nhĩ
 Đoạn xuống luân nhĩ
 Đoạn ngang luân nhĩ phần trên hố thuyền và đối
luân
 Đoạn xuống luân nhĩ phần giữa hố thuyền và đối
luân
 Đối bình tai và phần trước luân nhĩ

II. TAI GiỮA.
1. Như một hòm 6 mặt.
 Mặt ngoài là màng tai.
 Trong là cửa sổ hình bầu dục tai trong.
 Dưới thông với vòi Eustachian tube
 vòm mũi họng.
2. Trong hòm tai có 3 xương con.
 Xương búa
 Xương đe.
 Xương bàn đạp

DẪN TRUYỀN ÂM CƠ QUAN THÍNH GIÁC
2
1
3

III. Tai trong
1. Tai trong nằm trong xương đá giống như ốc
sên.
 Ngoài là mê đạo xương.
 Trong là mê đạo màng có nội dịch.
2. Có 3 vòng bán khuyên.
 Tai trong có cơ quan tiền đình và Thần kinh
Thính giác.( TKSN số VIII).

IV. PHÂN BỐ THẦN KINH
1. Thần kinh mặt ( dây thần kinh SN số VII).
 Vận động cho các cơ bám da mặt,
 Cảm giác:
 TK tai thái dương (nhánh của V) chí phối 2/3
trên mặt bên.
 TK chẩm bé (C2) 1/3 trên mặt trong.
 TK tai lớn (C2,3) 1/3 dưới mặt bên và 2/3 mặt
giữa
 TK mặt chi phối phần xoắn tai gần ống tai ngoài.
 Một vài vùng nhỏ do TK X.

V. PHÂN BỐ MẠCH MÁU, TK
5.1. Mạch máu:
 ĐM thái dương nông, ĐM mắt,
 ĐM tai sau và nhánh tai sâu của ĐM hàm.
 TM theo ĐM.
5.2. Thần kinh chi phối cảm giác:
 ½ trước do TK tai thái dương nhánh của V3.
 ½ sau do TK lang thang chi phối.
 Một phần rất nhỏ do TK mặt chi phối.
5.3. Bạch huyết:
 Hạch mang tai,
 Hạch sau tai,
 Hạch dưới tai và hạch cổ cảnh sâu.

Động mạch thái dương nông

VI. CHỨC NĂNG
6.1. Vành tai.:
 Đóng vai trò như 1 cái phễu để hứng sóng
âm từ môi trường bên ngoài vào.
 Chính sự gồ ghề của các rãnh tai đóng vai trò
như những hộp cộng hưởng và tùy vị trí khác
nhau có tần số cộng hưởng khác nhau, điều
này góp phần cho não bộ phân tích hướng âm
thanh trong không gian 3 chiều. Qua đó còn
giúp tai ngoài tăng thêm 20 dB âm thanh thu
được ở tần số 2- 4 kHz
 Ngoài ra còn có vai trò thẩm mỹ.

VI. CHỨC NĂNG
6.2. Ống tai ngoài.
 Theo Moller: dài 2.5cm – 3 cm, đk 0.6cm-
0,8cm, hình chữ S.
 Hướng xuống dưới và ra trước.
 Hai phần: 1/3 ngoài ống tai sụn và 2/3
trong ống tai xương.
 Trẻ: ống tai sụn thường có hình tròn,
theo tuổi thành hình oval, và lòng ống
nhỏ hơn, đặc biệt bơi lội thì rất hẹp.

VII. SINH LÝ TAI
1. Tai ngoài dẩn âm từ ngoài vào TG.
2. Tai giữa dẫn truyền tăng âm Vào Tai trong .
3. Tai trong có 2 chức năng:
 Tiền đình giữ thăng bằng.
 Tiếp nhận âm thanh.

MỘT SỐ BỆNH LÝ TAI
I. BỆNH TAI NGOÀI.
II. BỆNH TAI GiỮA.
III. BỆNH TAI TRONG.

CẢM ƠN CÁC BẠN ĐÃ THEO DÕI

I. BỆNH TAI NGOÀI
• Beänh tai ngoaøi la ømoät beänh thöôøng
gaëp chuû yeáu do: sang chaán hoaëc do dò
vaät treû em töï gaây ra.
• Beänh neáu chaån ñoaùn sôùm xöû trí ñuùng
nguyeân taéc seõ khoâng gaây bieán chöùng
gì.

I. Beänh tai ngoaøi thöôøng gaëp
1. Tuï maùu vaønh tai:
1.1. Ñònh nghóa:
• Tuï maùu vaønh tai laø söï tích tuï maùu
hoaëc thanh huyeát giöõa suïn vaø maøng
suïn ôû vaønh tai.

II.Caùc beänh tai ngoaøi thöôøng
gaëp
1.2. Nguyeân nhaân:
• Thöôøng gaëp sau chaán thöông ñuïng daäp
vaønh tai,xoaén beùo tai,buùng tai maïnh
lieân tieáp.

gaëp
1.3. Trieäu chöùng:
• Ñau ít,chæ coù caûm giaùc coäm vöôùng vaønh tai
coù khi hôi ngöùa.
• Khaùm thaáy vaønh tai coù u meàm nhaün.
Thöôøng thì luùc ñaàu nhoû caêng moïng,maàu
ñoû tím, xuaát hieän ôû maët tröôùc vaø 1/3 treân
cuûa vaønh tai.
• Neáu sôø naén nhieàu coù theå to hôn hoaëc hôi
chaéc.
• Choïc huùt coù maùu loaõng hoaëc thanh huyeát
maøu vaøng chanh.

gaëp
1.4.Tieán trieån vaø bieán chöùng:
• Maùu tuï vaønh tai nhoû laâu ngaøy coù theå töï
tan daàn,ñeå laïi taïi choã vaønh tai hôi daøy.
Neáu khoái maùu tuï vaønh tai lôùn seõ laøm
cho vaønh tai bò bieán daïng,hoaëc meùo.
• Neáu khoái maùu tuï vaønh tai bò nhieãm
khuaån gaây vieâm suïn,tieâu suïn laøm vaønh
tai co ruùm,xô seïo aûnh höôûng ñeán thaåm
myõ.

gaëp
1.5. Ñieàu trò:
• Khi môùi bò oå maùu tuï coøn nhoû cho chöôøm
laïnh hoaëc vaät lyù trò lieäu baèng tia hoàng ngoaïi.
• Khi oå maùu tuï ñaõ laâu phaûi choïc huùt voâ
khuaån laáy oå maùu tuï,hoaëc thanh huyeát.baêng
eùp laïi.
• Neáu nhieãm khuaån phaûi raïch thaùo muû,naïo
heát oå muû.
• Khaâu da vaø ñaët lam cao su daãn löu.
• Ñieàu trò khaùng sinh lieàu cao toaøn thaân vaø taïi
choã.

gaëp
2. Dò vaät oáng tai:
• Dò vaät oáng tai ngoaøi thöôøng hay gaëp
ôû treû em do ñuøa nghòch nheùt nhöõng
vaät nhoû laïï vaøo tai nhö hatï thoùc,haït
ñaäu,hoøn soûi…nhoû…..
• Khi naèm nguû döôùiù ñaát bò coân truøng
nhö giaùn ñaát,ve,boï cheùt hoaëc vaét
röøng,ñæa nhoû chui vaøo saâu trong oáng
tai vaø khoâng töï ra ñöôïc.

gaëp
• Neáu dò vaät nhoû baát ñoäng nhö:
– Haït thoùc,haït ñaäu,hoøn soûi thöôøng khoâng
gaây ra nhöõng trieäu chöùng gì neân ít ñöôïc
chuù yù.
– Neáu haït khoâng nuùt kín loã tai thì coù uø tai.
– Nghe keùm nhaát laø sau khi taém vaø coù
nöôùc vaøo tai.
– Soi khaùm tai seõ thaáy roõ vò trí,kích thöôùc
cuûa dò vaät trong oáng tai.

gaëp
• Neáu dò vaät laø coân truøng soáng cöû ñoäng
gaây caûm giaùc khoù chòu döõ doäi,gaây ra
tieáng soät soaït trong tai.
• Coù khi caøo, caén vaøo maøng tai,oáng tai gaây
ñau nhöùc döõ doäi laøm beänh nhaân vaät vaõ
phaûi la heùt, coù khi gaây choùng maët,ho saëc
suïa.
• Uø tai nghe keùm.
• Soi khaùm tai thaáy roõ con coân truøng,vò trí,kích
thöôùc ñoâi khi thaáy coù maùu tai chaûy ra oáng
tai.

gaëp
2.3. Tieán trieån:
• Dò vaät khoâng cöû ñoäng chöa gaây ra bieán
chöùng thì duøng duïng cuï chuyeân khoa gaép
dò vaät ra ñuùng nguyeân taéc.
• Neáu laáy khoâng ñuùng seõ ñaåy dò vaät vaøo
saâu theâm choïc phaûi maøng tai gaây chaán
thöông maøng tai, thuûng maøng tai vaø vieâm
tai giöõa caáp.
• Dò vaät soáng mieäng caén khoâng nhaû laøm
toån thöông maøng tai coù theå lieät maët ño
daây thaàn kinh maët.

gaëp
2.4. Xöû trí:
• Taïi tuyeán coù chuyeân khoa,ñuû duïng cuï
• Soi khaùm tai thaät caån thaän.
• Xaùc ñònh roõ vò trí,kích thöôùc,hình daïng
vaø baûn chaát cuûa dò vaät tröôùc khi laáy
ra.

gaëp
2.4. Xöû trí:
2.4.1. Ñoái vôùi dò vaät khoâng cöû ñoäng:
• Duøng tia nöôùc ñeå ñaåy dò vaät ra ngoaøi
baèng caùch bôm nöôùc aám vaøo thaønh treân
cuûa oáng tai.Khoâng duøng phöông phaùp
naøy ñoái vôùi nhöõng dò vaät coù tính huùt
nöôùc deã ngaám nöôùc vaø tröông to leân,vôùi
nhöõng dò vaät nhoïn nhö maûnh buùt
chì,maûnh kim khí.Cuõng khoâng duøng khi
vieâm oáng tai hay vieâm tai giöõa.

gaëp
2.4. Xöû trí:
• Laáy dò vaät baèng duïng cuï nhö næa,moùc
tuø,kìm khuyûu…tuøy theo hình daïng kích
thöôùc cuûa dò vaät maø söû duïng cho phuø
hôïp:
• Neáu dò vaät laø maûnh kim loaïi saét
nhoû,coù theå duøng nam chaâm ñeå huùt
ra.

gaëp
2.4. Xöû trí:
• Neáu oáng tai bò toån thöông gaây phuø neà thì
ñaët baác thaám adreùnalin 1 0/00 cho tai bôùt
phuø neà. Sau 5 phuùt thì baét ñaàu laáy dò vaät
ra.
• Neáu maøng tai bò thuûng,dò vaät bò ñaåy vaøo
tai giöõa thì phaûi moå ñeå laáy dò vaät.
• ÔÛ treû em,ñoâi luùc coù theå phaûi gaây meâ
ngaén baèng keùlen hoaëc pantotan ñeå laáy dò
vaät ra.

gaëp
2.4. Xöû trí:
2.4.2. Ñoái vôùi dò vaät cöû ñoäng:
• Ñeå beänh nhaân naèm nghieâng,höôùng tai
coù dò vaät leân treân.
• Roû ñaày nöôùc aám vaøo tai ñeå cho dò vaät
töï luøi ra theo nöôùc hoaëc bò cheát roài
laáy ra sau.

gaëp
2.4. Xöû trí:
• Coù theå phaûi gieát cheát dò vaät tröôùc khi laáy ra
baèng caùch duøng que taêm ñaàu coù quaán boâng
taåm moät trong caùc loaïi thuoác sau:
– Ete, Coàn 70o,
– Clorofoc,Daàu gomeùnol,
– Glyxerin ñeå ñöa vaøo tai.
– Sau khoaûng 5 phuùt ñeå cho dò vaät cheát haún vaø
laáy ra nhö khi laáy dò vaät khoâng cöû ñoäng.

gaëp
2.4. Xöû trí:
• Dò vaät to raêng caén vaøo maøng tai
khoâng ñöôïc loâi dò vaät coù theå laøm
thuûng raùch maøng tai,neân caét nhoû gaép
dò vaät töøng maåu sau cuøng caét ñaàu, vaø
gaép raêng coân truøng ra.
• Kieåm tra maøng tai lau tai,laøm thuoác tai.

gaëp
3. Nhoït oáng tai:
3.1. Ñònh nghóa:
• Nhoït oáng tai laø söï nhieãm khuaån nang
loâng,tuyeán baõ nhôøn,tuyeán moà hoâi.ôû
oáng tai suïn.
• Nhoït oáng tai chæ coù ôû phaàn oáng tai
suïn,coøn phaàn oáng tai xöông khoâng coù
nhoït.

gaëp
• Do da oáng tai bò chaày xöôùc do ngoaùy tai
baèng duïng cuï saéc,baån ñaõ taïo ñieàu
kieän cho vi khuaån laøm nhoït.
• Nhöõng toån thöông maïn tính da oáng tai
nhö chaøm cuõng deã gaây nhoït.
• Do muïn nhoït toaøn thaân vì roái loaïn
chuyeån hoùa dinh döôõng.

gaëp
3.3.1. Trieäu chöùng cô naêng:
• Ñaàu tieân vaø noåi baät laø trieäu chöùng ñau
tai,ñau caøng ngaøy caøng taêng,ñau döõ
doäi,thöôøng ñau nhieàu veà ban ñeâm,ñau
taêng khi nhai,khi ngaùp,khi cöû ñoäng ñaàu…
• Neáu nhoït to thì gaây uø tai,nghe keùm,caûm
giaùc naëng ñaày trong tai.
• Coù theå soát vöøa hoaëc soát cao,aên nguû
keùm do ñau nhöùc.

gaëp
3.3.2. Trieäu chöùng thöïc theå:
• Khi nhoït coøn non:
– Nhìn thaáy moät noát söng neà baèng ñaàu
taêm,coù maøu ñoû hoàng.
– Neáu chaïm vaøo seõ laøm cho beänh nhaân
ñau ñieáng.

gaëp
• Khi nhoït ñaõ lôùn:
– Ranh giôùi xung quanh khoâng roõ reät,
– oáng tai nhoû laïi,vôõ muû,nhoït xeïp,
– Coù theå nhìn thaáy loã vôõ töï nhieân.

gaëp
• Coù theå khaùm keát hôïp ôû ngoaøi tai nhö:
• Keùo vaønh tai leân treân vaø ra sau,beänh
nhaân thaáy ñau,trong tröôøng hôïp nhoït ôû
thaønh sau treân.
• Keùo daùi tai xuoáng döôùi,beänh nhaân thaáy
ñau,trong tröôøng hôïp nhoït ôû thaønh döôùi.
• AÁn naép tai,beänh nhaân thaáy ñau,trong
tröôøng hôïp nhoït ôû thaønh tröôùc.

gaëp
3.4. Tieán trieån vaø bieán chöùng:
• Chaån ñoaùn phaùt hieän sôùm vaø ñieàu trò
kòp thôùi thì nhoït oáng tai coù theå khoûi
ñöôïc.
• Phaàn lôùn noù deã vôõ muû ra oáng tai
ngoaøi trong voøng töø 4 -5 ngaøy,sau khi
muû thoaùt ra vaø khoûi.

gaëp
3.4. Tieán trieån vaø bieán chöùng:
• Hay gaëp nhaát laø nhoït taùi phaùt caùi
naøy xen keõ caùi kia.
• Phaûn öùng vieâm oáng tai laøm cho oáng
tai bò heïp laïi.
• Vieâm haïch sau tai laøm tai veånh ra tröôùc
troâng gaàn gioáng vôùi vieâm tai xöông
chuõm xuaát ngoaïi nhöng aán vaøo vuøng
chuõm beänh nhaân khoâng thaáy ñau.

gaëp
3.5. Ñieàu trò:
3.5.1. Khi nhoït coøn non:
• Chaám coàn ioát 3% leân ñaàu nhoït töø 4 – 5
laàn trong ngaøy.
• Vaät lyù trò lieäu baèng tia hoàng ngoaïi.
• Cho uoáng thuoác giaûm ñau,haï soát:
Aspyrin 0.5g x 4 vieân/ngaøy x 3 ngaøy
(uoáng sau khi aên).

gaëp
3.5.1. Khi nhoït coøn non:
• Neáu naëng thì duøng khaùng sinh (tieâm
hoaëc uoáng).
• Tieâm peânixilin 1 trieäu ui / ngaøy x 5
ngaøy.(test)
• Uoáng biomyxin 0.25g x 6 vieân / ngaøy x 5
ngaøy.

gaëp
3.5.2. Khi nhoït ñaõ chín:
• Nhoït coù theå töï vôõ vaø chaûy muû,Neáu chöa
vôõ thì chích thaùo mu.û
• Laøm thuoác tai: lau tai baèng dung dòch oxy
giaø
Ñaët baác thaám coàn boric 3%
lau muû oáng tai 2 laàn moãi ngaøy.
Ñoái vôùi treû em thì gaây meâ baèng
keùlen,ñoái vôùi ngöôøi lôùn thì gaây teâ baèng
Lidocain1% taïi choã.

gaëp
3.5.3. Ñoái vôùi nhoït hay taùi phaùt:
• Duøng vaéc xin choáng tuï caàu.
• Hoaëc töï huyeát lieäu phaùp.

Caâu hoûi oân taäp
1. Neâu caùc trieäu chöùng töøng beänh tai
ngoaøi thöôøng gaëp?
2. Neâu caùc nguyeân nhaân vaø caùch xöû trí
töøng beänh tai ngoaøi?

GP. CƠ QUAN TIỀN ĐÌNH ỐC TAI.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to GP. CƠ QUAN TIỀN ĐÌNH ỐC TAI.pdf

Similar to GP. CƠ QUAN TIỀN ĐÌNH ỐC TAI.pdf (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

GP. CƠ QUAN TIỀN ĐÌNH ỐC TAI.pdf