Dokumen tersebut membahas tentang hukum Ohm, yang menyatakan bahwa arus listrik yang mengalir melalui suatu komponen berbanding lurus dengan tegangan yang dikenakan dan berbanding terbalik dengan hambatan komponen tersebut. Hukum ini penting dalam teori listrik untuk menentukan arus, tegangan, dan hambatan dalam suatu sirkuit. Dokumen ini juga menjelaskan konsep litar seri, paralel, dan campuran serta rumus-rumus

1. Hukum OhmHukum Ohm

2. Hukum Ohm ialah hukum yang paling asas dan penting
dalam teori elektrik. Dengan menggunakan hukum
Ohm, kita boleh tentukan nilai rintangan, arus dan
kuasa dalam litar AT.
HUKUM OHM
R
=
I
=
V
=

3. Hukum Ohm menyatakan bahawa arus (I) yang
mengalir melalui beban berkadar terus dengan
voltan (V) yang merentasi beban dan berkadar
songsang dengan rintangan (R) beban tersebut
dengan syarat suhu tetap.
TAKRIFAN HUKUM OHM
Dr. George Simon Ohm

4. GRAF – VOLTAN LAWAN ARUS
Rajah menunjukkan hubungan voltan lawan
arus. Hubungan V, I dan R dinyatakan oleh
formula di bawah :
I
V
V = I x R
R

5. V
I
RV= I X R

6. V
I
R=I V
R

7. V
I
R
I
VR=

8. CONTOH 1
Berapakah bacaan pada Ammeter
dalam litar AT di atas?

9. PENYELESAIAN 1
Diberi : Vs = 3V dan R = 15Ω
Diketahui bahawa, I = V
R
= 3
15
= 0.2A

10. Hitung nilai susut voltan yang merentasi beban
jika perintang yang digunakan bernilai 470Ω dan
arus yang mengalir bersamaan 35mA?
CONTOH 2

11. Hitung nilai susut voltan yang merentasi beban jika
perintang yang digunakan bernilai 470Ω dan arus yang
mengalir bersamaan 35mA?
PENYELESAIAN 2
Diberi : I = 25 x 10 ‾³ A dan R = 470Ω
Diketahui bahawa,
Vs = I x R
(25 x 10 ‾³) x 470 = 11.75 V
Oleh keranaVs= V, makasusut voltan ialah
=11.75V

12. KUASA DALAM LITAR
1) Apabila litar perintang dibekalkan
dengan voltan punca, medan elektrik yang
terbentuk akan menyebabkan pergerakan elektron.
2) Seterusnya, berlaku perlanggaran antara elektron
dengan atom bahan perintang lalu menghasilkan
haba.
3) Tenaga haba merupakan kuasa yang terlesap pada
perintang dan diberi simbol P.

13. 4) Keterangan ini dijelaskan oleh persamaan
berikut :
5) Dengan P ialah kuasa, I ialah arus dan V adalah
voltan.
6) Dengan menggunakan hukum Ohm, persamaan
di atas boleh diterbitkan seperti berikut:
P = I X V

14. P = I X V……. ………………...(1.1)
Gantikan nilai V daripada terbitan di atas ke dalam
persamaan 1.1, didapati
P = I X IR
Maka, ……………...(1.2)
Gantikan nilai I daripada terbitan di atas ke dalam
persamaan 1.1, didapati
P = V x V
R
Maka, P = V………….….(1.3)
R
P = I X V
V= I X
R
I = V
R
R = V
I
P = I² X R
P = V²
R

15. P = I X V
P = I² X R
P = V²
R

16. Merujuk kepada litar di atas, hitung kuasa yang
dilesapkan oleh perintang dengan menggunakan
ketiga-tiga persamaan yang anda pelajari di atas.
CONTOH 3
R = 470Ω
I = 0.025A
Vs = 11.75V

17. Diberi: R = 470Ω, I = 0.025A dan Vs=11.75V
Diketahui bahawa,
P= I x Vs= 0.025 x 11.75 = 0.294W
P= I² x R = (0.025) ² x 470 = 0.294W
P= Vs² = (11.75) ² = 0.294W
R 470
PENYELESAIAN

19. Litar Siri dan Litar Selari
 Dalam satu litar lengkap, apabila suatu
elektrik mengalir akan wujud 3 faktor :
i. Beza upaya (V) melintangi pengalir yang
menyebabkan arus mengalir.
ii. Penentangan oleh rintangan pengalir (R).
iii. Arus (I) yang dikekalkan didalam pengalir.
 Pada asasnya terdapat 2 cara sambungan
litar iaitu:
i. Litar Siri
ii. Litar Selari

20. Litar Siri
• Jumlah Rintangan,
RT = R1 + R2 + R3
• Jumlah Arus yang mengalir,
I = I1= I2 = I3
•Jumlah Voltan Susut
VT = V1 + V2 + V3
• Jumlah Kuasa
PT = I2
R1 + I2
R2 + I2
R3
PT = P1 + P2 + P3
Nota : Arus dalam litar siri adalah sama
manakala voltannya pula bergantung
kepada nilai rintangan dalam litar

21. Contoh
 Di beri R1=8Ω, R2=2Ω , R3=3Ω & R4=4Ω.
Manakala Voltan bekalan ialah 10V. Bagi
litar di atas kirakan:
(a) Jumlah rintangan.
(b) Jumlah arus.
(c) Susut voltan pada V1,V2 dan V3.
(d) Jumlah kuasa yang dikeluarkan dari bekalan.

22. Hukum Pembahagi Voltan dalam Litar Siri
 Untuk mendapatkan nilai V1, V2,
dan V3 dalam bentuk voltan.
Diketahui arus dalam litar siri
adalah sama.
IT = V / RT
 Voltan pada :
V1 =(R1/R1+R2+R3)VT
V2 =(R2/R1+R2+R3) VT
V3 =(R3/R1+R2+R3) VT

23. Contoh
Di beri R1=8Ω, R2=2Ω , R3=3Ω & R4=4Ω.
Manakala Voltan bekalan ialah 10V. Bagi litar
di atas, kirakan voltan susut pada R1 dengan
menggunakan Hukum Pembahagi Voltan.

24. Contoh
 Di beri R1=5Ω, R2=15Ω & R3=10Ω. Manakala
Voltan bekalan ialah 20V. Bagi litar di atas
kirakan:
(a)Jumlah rintangan.
(b)Jumlah arus.
(c)Susut voltan pada V1,V2 dan V3.
(d)Jumlah kuasa yang dikeluarkan dari bekalan.
IT
I1 I2 I3

25. Hukum Pembahagi Arus dalam Litar Selari
 Dalam litar selari voltan adalah
sama.
V = ITRT
 Arus pada :
I1 =(R2/R1+R2)
I2 =(R1/R1+R2)
Nota : Bagi litar lebih daripada 2 perintang
selari, kurangkan kepada 2 perintang
sebelum menggunakan kaedah ini.
IT
I1 I2
V

26. Contoh
Di beri R1=5Ω, R2=15Ω & R3=10Ω. Manakala
Voltan bekalan ialah 20V. Bagi litar di atas,
kirakan arus yang mengalir pada cabang R2
dengan menggunakan Hukum Pembahagi
Arus.
IT
I1 I2 I3

27. Litar Siri Selari
 Litar siri-selari adalah
gabungan di antara litar
siri dan litar selari.
 Merujuk litar di bawah :
+
-
R3
E
R1 R2
IT
I1 I2
•Jumlah Rintangan,
RT = (R1 // R2 )+ R3
• Jumlah Arus yang mengalir,
IT = I1 + I2
•Jumlah Voltan Susut
V1 = V2
VT = V1 + V3 = V2 + V3

28. Contoh
Cari jumlah rintangan dan susutan voltan pada
perintang 15 Ω di dalam rajah litar di bawah:
25Ω
30V
20Ω
40Ω
15Ω

29. Litar Tetimbang
 Litar tetimbang merupakan instrumen untuk
mengukur nilai perbandingan dan digunakan
secara meluas untuk mengukur rintangan,
aruhan, kemuatan, dan galangan (Z).

30. Litar Tetimbang Wheatstone
Pengenalan
•Tetimbang Wheatstone
yang biasanya digunakan
dalam pengukuran
rintangan direka dan
diperkenalkan pada tahun
1833 oleh Samuel Christie.
•Kemudiannya, pada tahun
1847 Charles Wheatstone
memperbaiki keupayaannya
untuk kegunaan komersal.
Samuel Hunter Christie
Charles Wheatstone

31. Binaan Tetimbang Wheatstone
 Terdapat empat buah
perintang yang disusun
seperti dalam rajah di
sebelah.
 Sumber bekalan kepada
litar tetimbang
disambung antara punca
d dan c iaitu bekalan
kuasa arus terus (E).
 Metergalvano
disambung diantara
punca a dan b.
Arus yang mengalir di
galvanometer ialah Ig=0.
 Oleh itu, tetimbang
diseimbangkan yang
bermaksud voltan di R3
= voltan di R4.

32. Prinsip Keseimbangan Tetimbang Wheatstone
V3 = V4
I3R3 = I4R4 (1)
Pada ketika titian keseimbangan, voltan susutan di R1 = R2
I1R1 = I2R2 (2)
Oleh sebab tiada pengaliran arus di galvanometer pada ketika
keseimbangan,
I1 = I2 Dan I2 = I4
Gantikan I1 = I3 dan I2 = I4 dalam (1):
I1R3 = I2R4 (3)
Persamaan (2) dibahagi dengan (3):
R1/R3 = R2/R4
R1R4 = R2R3 (4)
Persamaan (4) ialah persamaan bagi tetimbang dalam keseimbangan .

33. Contoh
Cari nilai rintangan Rx. Anggap Ig = 0.
Diberi R1 = 800 ohm
R2 = 900 ohm
R3 = 1k ohm
Penyelesaian
RxR1 = R2R3
Rx = R2R3/R1
= 900x1000 / 800
= 1125 ohm

34. Sekian Terima Kasih