İMO İstanbul Meslekiçi Eğitim Semineri

1. TMMOB ĠNġAAT MÜHENDĠSLERĠ ODASI ĠSTANBUL ġUBESĠ
MESLEKĠÇĠ EĞĠTĠM SEMĠNERLERĠ
FC SHAKHTAR DONETSK STADYUMUNUN
TAŞIYICI SİSTEMİNİN TASARIMI
ĠnĢ. Müh. Fikret BERKER
ĠNġAAT MÜHENDĠSLERĠ ODASI ĠSTANBUL ġUBESĠ
18-19-20 Kasım 2008

2. FC SHAKHTAR DONETSK STADYUMUNUN
TAŞIYICI SİSTEMİNİN TASARIMI
BÖLÜM A - PROJE HAKKINDA GENEL BİLGİ
BÖLÜM B - ÖN ÇALIŞMALAR
BÖLÜM C - HESAP MODELİNİN OLUŞTURULMASI
BÖLÜM D - ANALİZ SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
BÖLÜM E - UYGULAMA ÇİZİMLERİNİN HAZIRLANMASI
BÖLÜM F – UYGULAMA

3. BÖLÜM A
PROJE HAKKINDA GENEL BİLGİ

4. FC SHAKHTAR DONETSK STADYUMU

5. FC SHAKHTAR DONETSK STADYUMU
Yükleme Alanı & Giriş Otopark

6. FC SHAKHTAR DONETSK STADYUMU

7. FC SHAKHTAR DONETSK STADYUMU

8. FC SHAKHTAR DONETSK STADYUMU
HAKKINDA KISA BİLGİ
 Ukrayna‟nın Donetsk kentinde inşa edilmekte olan stadyumun çanak
şeklinde tasarımı yüksek derecede konfor ve iyi görüş standartları
sunmaktadır. Oturma alanlarının hemen bitişiğinde, seyircilerin tüm
gereksinimlerini karşılamak için tasarlanmış çeşitli tesisler bulunmaktadır.
 Stadyumun tasarımı, Ukrayna ve uluslararası kabul görmüş güvenlik
standartlarını da karşılamaktadır.
 50.000 seyircilik oturma kapasitesine sahip olacak olan stat UEFA‟nın
belirlediği 5 Yıldızlı stadyum statüsünde olacaktır. Stadyumda; ayrılmış
izleme alanları olan VIP süitler ve VIP yeraltı otoparkı, kulüp müzesi,
ziyaretçi çekim merkezi, kulüp mağazası, kafeterya ve sağlık kulübü gibi
ilave tesislerde bulunmaktadır.

9. FC SHAKHTAR DONETSK STADYUMU
HAKKINDA KISA BİLGİ
 Toplam inşaat alanı 254,907 m2 dir.
 İnşaatın taban oturum alanı 46,780 m2 dir.
 Stadyumun, çatı üst seviyesinden saha seviyesine olan yüksekliği 54 m‟dir.
 Yaklaşık 120.000 m3 beton dökülmüştür.
Yapıda kullanılan betonarme çeliği 4500 ton civarındadır.
 Çatı sistemi için kullanılan çelik yaklaşık 3800 ton‟dur.
 Tribün kirişleri prekast olarak tasarlanmıştır. Bu prekast elemanlar, raker
beam adı verilen yerinde dökme betonarme kirişlere oturmaktadır.

10. MĠMARĠ AVAN PROJE AġAMASI – KAT PLANI

11. MĠMARĠ AVAN PROJE – SĠSTEM KESĠTĠ

12. STATĠK AVAN PROJE – KALIP PLANI

13. BÖLÜM B
ÖN ÇALIŞMALAR

14. AKS ve KOORDĠNAT SĠSTEMĠNĠN OLUġTURULMASI
 Binanın formu, doğrusal olmadığından, kartezyen koordinat takımında
bir aks sistemi kurulamamıştır. Bu yüzden, herbir farklı eğrilik için, daire
yaylarından ve bu yayların merkezlerini bağlayan ışınsal çizgilerden
geçen bir aks sistemi kurulmuştur.
 Bina öncelikle, dört ana sektöre (kuzey-güney-doğu-batı) ayrılmıştır.
Işınsal aksların isimlendirmeleri herbir ana parça için ayrı ayrı
yapılmış, radyal akslar ise bütün stadı boyunca aynı şekilde
isimlendirilmiştir.
 Futbol sahasında başlama vuruşunun yapılacağı dairenin orta
noktası, röper noktası olarak kabul edilmiş, tüm kalıp planı ve aplikasyon
çizimlerinde, bu nokta gösterilmiştir. Farklı disiplinler arasındaki çizim
alışverişinde yerleştirmeler hep bu noktaya göre yapılmıştır.

15. AKS ve KOORDĠNAT SĠSTEMĠNĠN OLUġTURULMASI

16. AKS ve KOORDĠNAT SĠSTEMĠNĠN OLUġTURULMASI

17. AKS ve KOORDĠNAT SĠSTEMĠNĠN OLUġTURULMASI
KOORDĠNAT
 Yapısal elemanların sahadaki imalatında eğrisel formdan dolayı
oluşması muhtemel hataları önlemek için ise, herbir elemanın köşe
noktasının, x ve y koordinatları paftalara işlenmiştir.

18. DĠLATASYON YERLERĠNĠN BELĠRLENMESĠ
MADEN ETKĠSĠ
Stadyumun yapılacağı arazinin altında eski bir kömür madeni
bulunmaktadır. Yapılan geoteknik araştırmalar neticesinde, zemin
yüzeyinin her 1 m‟si için yatay düzlemde p = 1.50 mm‟ lik bir
deplasman yapacağı belirtilmiştir. Maden Etkisi olarak isimlendirilen bu
etki binanın plandaki boyunun büyük olması halinde ciddi değerlere
ulaşmaktadır.
TERMAL ETKĠLER
 Yapının tek blok olarak yapılması halinde, üniform ve üniform olmayan
ısı değişimleri yüzünden özellikle rijit perdelerin olduğu bölgelerde, ilave
termal gerilmeler oluşmaktadır.

19. Tüm bu etkileri minimuma indirmek
amacıyla, yapı çeĢitli noktalardan
dilatasyonlarla ayrılıp, 14 farklı bloğa
bölünmüĢtür.

20. DĠLATASYON YERLERĠNĠN BELĠRLENMESĠ
EB EC
EA ED
NC SC
NB SB
NA SA
WA WD
WB WC

21. DĠLATASYON YERLERĠNĠN BELĠRLENMESĠ
L (m)
up = 1.50 L (mm)
 Taralı bölgelerde, her iki bloğa da kayıcı olarak oturan hareketli döşemeler
bulunmaktadır. Bu döşemeler için yatayda izin verilen hareket
miktarı, maden etkisi dikkate alınarak, güney ve kuzey sektörleri için 75 mm
olarak hesaplanmış, güvenli tarafta kalınarak tüm bloklarda 80 mm kabul

22. HAREKETLĠ DÖġEME

23. HAREKETLĠ DÖġEME

24. ALT TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ – DOĞU & KUZEY SEKTÖRLERĠ
 Alt tribün kirişleri, doğu ve kuzey sektörlerinde, arazideki kot
farklarından dolayı, ana yapıdan tamamen bağımsız ve toprağa
oturacak şekilde tasarlanmıştır. Kiriş yükseklikleri 128 cm‟dir.

25. ALT TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ – BATI & GÜNEY SEKTÖRLERĠ
 Alt tribün kirişleri, batı ve güney sektörlerinde ise, ana binadan
dilatasyonla ayrılacak şekilde tasarlanmıştır. Ana binanın kirişleri
ise tribün kirişlerine kayıcı olarak oturmaktadır. Kiriş yükseklikleri
128 cm‟dir.

26. ORTA ve ÜST TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ
 Orta ve üst tribün kirişleri, farklı tabliyelerdeki ana kirişlere
aksiyel olarak bağlanmaktadır. Kiriş yükseklikleri orta tribünde133
cm, üst tribünde ise 120 cm‟dir.

27. ÇATIYI TAġIYAN PERDE DUVARLARIN BOYUTLANDIRILMASI
 Stadyumun çatısı, 60 m uzunluklu 12 adet konsol çelik ana
makastan ve bu makaslara oturan tali makaslardan oluşmaktadır.
Konsol makaslar, 70 cm kalınlıklı betonarme perdelere oturmaktadır.

29. ÇATIYI TAġIYAN PERDE DUVARLARIN BOYUTLANDIRILMASI
 Yapılan ön hesaplar sonucunda, perde kalınlıklarının, alt katlarda 50
cm, en üst iki katta ise çatı yükünden gelecek ilave çekme ve basınç
gerilmeleri karşılamak amacıyla, 70 cm olmasına karar verilmiştir.

30. MERDĠVEN SĠSTEMĠ

31. MERDĠVEN SĠSTEMĠ

32. ASANSÖR & ġAFT KENARINDAKĠ PERDELERĠN
BOYUT SEÇĠMĠ
 Asansör ve diğer şaftların kenarındaki perdelerin kalınlıkları 25
cm olarak seçilmiştir.

33. KOLON BOYUTLARININ SEÇĠLMESĠ
ÇATAL KOLONLAR
80 cm
80 cm 55 cm 40/60 cm

34. TEMEL SĠSTEMĠNĠN SEÇĠMĠ
 Yapılan geoteknik araştırmalar neticesinde, güney ve doğu
sektörlerinin bir bölümünde, zeminin, yeterli taşıma gücüne sahip
olmadığı belirtilmiş ve bu bölgelerde zemin iyileştirmesi amacıyla
30/30 cm boyutlarında kazıklar çakılmasının uygun olacağı ifade
edilmiştir. Bu kazıklar, ayrı bir çalışma grubu tarafından
projelendirilmiştir. Diğer sektörlerde ise kazığa ihtiyaç duyulmamıştır.
 Temel sistemi, alt tribünlerin olduğu bölümlerde sürekli kiriş, diğer
yerlerde ise radye plaktır. Temel yükseklikleri 1.00 m ~ 2.00 m
arasında değişmektedir.
 Maden etkileri yüzünden üstyapıda olduğu gibi temelde de bloklar
birbirinden ayrılmıştır.

35. TEMEL SĠSTEMĠNĠN SEÇĠMĠ
KAZIKLI
RADYE
RADYE

36. TEMEL SĠSTEMĠNĠN SEÇĠMĠ
 Alt tribün kirişleri altında
1.00 m yüksekliğinde şerit
temeller oluşturulmuştur.
Maden etkileri
yüzünden, tribün kirişinin en
alt kottaki ilk mesnetinin
yatayda kayıcı olmasına karar
verilmiştir.
 Alttaki temel ile tribün kirişi
arasında herhangi bir donatı
geçişi de olmayacaktır.

37. STADYUM BÖLÜMÜ KALIP SĠSTEMĠNĠN SEÇĠMĠ
 Yapıda döşeme açıklıkları eğrisel
formdan dolayı değişkenlik
göstermekle beraber, kısa açıklık
genellikle 6.00 m, uzun açıklık ise 8.00
m ile 10.00 m arasındadır.
 Yapılan ön hesaplar sonucunda, tüm
bloklarda döşeme kalınlıkları 22
cm, kiriş yükseklikleri ise 60 cm olarak
belirlenmiştir.
 İki blok arasında teşkil edilen
hareketli döşemelerin kalınlığı ise 26
cm olarak alınmıştır.

38. OTOPARK BLOKLARI KALIP SĠSTEMĠNĠN SEÇĠMĠ

39. OTOPARK BLOKLARI KALIP SĠSTEMĠNĠN SEÇĠMĠ
 Otoparklar, güneyden kuzeye
doğru arazi eğimiyle birlikte
yükselecek şekilde tasarlanmış 8
farklı bloktan oluşmaktadır.
 Bloklar arasındaki
dilatasyonlar, 5m‟lik konsol
uçlarında yapılmıştır.
 Sistem, kirişli plak döşeme
olup, sistem yüksekliği 70
cm, döşeme kalınlığı 22 cm‟dir.
 Binaya giriş merdivenleri bu
döşemeler üzerine oturmaktadır.

40. OTOPARK BLOKLARI SĠSTEM KESĠTĠ

41. Tüm bu bilgiler
ıĢığında, öncelikle kalıp
planlarının hazırlanmasına
geçilmiĢtir…

42. KALIP PLANLARININ HAZIRLANMASI
SA BLOK

43. +211.60 KOTU KALIP PLANI

44. +208.55 KOTU KALIP PLANI

45. +203.35 KOTU KALIP PLANI

46. +198.15 KOTU KALIP PLANI

47. +192.95 KOTU KALIP PLANI

48. +189.05 KOTU KALIP PLANI

49. BÖLÜM C
HESAP MODELİNİN OLUŞTURULMASI

50. 3D HESAP MODELĠNĠN HAZIRLANMASI
 Ön çalışma sonucu oluşturulan kalıp planları kullanılarak, ETABS
programı ile yapının üç boyutlu hesap modeli oluşturulmuştur.

51. DÖġEME VE KĠRĠġ KESĠTLERĠ
 ETABS‟ta hazırlanan modelde, kirişler konumlarına göre, ya dikdörtgen
yada tablalı olarak girilmiş, döşemeler shell eleman olarak
tariflenmemiştir.
 Döşemelerin sonlu eleman
analizi SAFE programı ile
yapılmıştır.

52. KOLON KESĠTLERĠ
 Kolon kesitleri içlerine konulması düşünülen donatıları ile beraber
girilmiş, analiz sonucunda tüm kolonların kapasite kontrolleri
yapılmıştır.

53. PERDE DUVAR KESĠTLERĠ
 Tüm perde kesitleri, shell eleman olarak tariflenmiş ve sık bir mesh ağı ile
sonlu elemanlara ayrılmıştır.
 Çatıyı taşıyan çekirdek perdeler Mafsal
kayar kalıp teknolojisi ile inşa
edilecektir. Çekirdeğin iki
kenarındaki ana perde duvar
tabliyelerden bağımsız olarak
önceden döküleceği için, bu iki
perdeye bağlanan tüm döşeme, yan
perde ve kirişlerin bağlantısı
mafsallı olarak modellenmiştir.

54. MALZEME DEĞERLERĠ
BETON
B40 (M500)
Karakteristik değerler:
Rbn = 29.00 N /mm2 (Karakteristik basınç dayanımı)
Rbtn = 2.10 N /mm2 (Karakteristik çekme dayanımı)
Hesap değerleri:
Rb = 22.00 N /mm2 (Hesap basınç dayanımı)
Rbt = 1.40 N /mm2 (Hesap çekme dayanımı)
Elastisite modülü: Eb = 36000 N / mm2

55. MALZEME DEĞERLERĠ
BETONARME ÇELĠĞĠ
A500C (SNIP)
Rsn = 500 N /mm2 (Karakteristik dayanımı)
Rs = 435 N /mm2 (Hesap dayanımı)
YAPISAL ÇELĠK
C245 (SNIP)
Rsn = 370 N /mm2 (Çekme mukavemeti)
Rs = 245 N /mm2 (Akma dayanımı)

56. ZEMĠN ÖZELLĠKLERĠ
Zemin emniyet gerilmesi: z,emn = 300 kN / m2
İçsel sürtünme açısı = 30
Kazık taşıma gücü (35x35 cm) Ncap = 700 kN
Düşey yatak katsayıları: kv = 4000 kN / m3 (NC blok)
kv = 5000 kN / m3 (NB,WD,ED bloklar)
kv = 5500 kN / m3 (NA,SA,SC bloklar)
kv = 7000 kN / m3 (Diğer bloklarda)

57. YÜKLEMELER
 G1: Ölü yükler
 G2: Kaplama yükü
 Q: Hareketli yük
 R: Çatı yükü
 S: Kar yükü
 WU: Çatı rüzgar yükü (basınç)
 WD: Çatı rüzgar yükü (emme)
 WUS: Üstyapı rüzgar yüklemesi (+ yön)
 WDS: Üstyapı rüzgar yüklemesi (- yön)
 DKX: Yatay yükleme (+x yönü)
 DKY: Yatay yükleme (+y yönü)
 T: Toprak yüklemesi

58. YÜK KOMBĠNASYONLARI
TAŞIMA GÜCÜ YÜK KOMBİNASYONLARI
COMB1: 1.4G1 + 1.4G2 + 1.6Q
COMB2: 1.4G1 + 1.4G2 + 1.6Q + 1.6R
COMB3: 1.4G1 + 1.4G2 + 1.6Q + 1.6R + 1.6S
COMB4: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2WDS
COMB5: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2WUS
COMB6: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2WD + 1.2WDS
COMB7: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2WU + 1.2WUS
COMB8: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2S + 1.2WD + 1.2WDS
COMB9: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2S + 1.2WU + 1.2WUS
COMB10: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2DKX
COMB11: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q - 1.2DKX

59. YÜK KOMBĠNASYONLARI
COMB12: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2DKY
COMB13: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q - 1.2DKY
COMB14: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2DKX
COMB15: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R - 1.2DKX
COMB16: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2DKY
COMB17: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R - 1.2DKY
COMB18: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2S + 1.2DKX
COMB19: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2S - 1.2DKX
COMB20: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2S + 1.2DKY
COMB21: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2S - 1.2DKY
COMB21A: 1.2G1 + 1.2G2 + 1.2Q + 1.2R + 1.2S + 1.2T

60. YÜK KOMBĠNASYONLARI
SERVİS YÜKLERİNE AİT YÜK KOMBİNASYONLARI
COMB22: G1 + G2 + Q
COMB23: G1 + G2 + Q + R
COMB24: G1 + G2 + Q + R + S
COMB25: G1 + G2 + Q + WDS
COMB26: G1 + G2 + Q + WUS
COMB27: G1 + G2 + Q + R + WD + WDS
COMB28: G1 + G2 + Q + R + WU+ WUS
COMB29: G1 + G2 + Q + R + S + WD + WDS
COMB30: G1 + G2 + Q + R + S + WU + WUS
COMB31: G1 + G2 + Q + DKX
COMB32: G1 + G2 + Q - DKX

61. YÜK KOMBĠNASYONLARI
COMB33: G1 + G2 + Q + DKY
COMB34: G1 + G2 + Q - DKY
COMB35: G1 + G2 + Q + R + DKX
COMB36: G1 + G2 + Q + R - DKX
COMB37: G1 + G2 + Q + R + DKY
COMB38: G1 + G2 + Q + R - DKY
COMB39: G1 + G2 + Q + R + S + DKX
COMB40: G1 + G2 + Q + R + S - DKX
COMB41: G1 + G2 + Q + R + S + DKY
COMB42: G1 + G2 + Q + R + S – DKY
COMB42A: G1 + G2 + Q + R + S + T

62. YÜK KOMBĠNASYONLARI
SNIP YÜK KOMBİNASYONLARI
COMBSN1: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q)
COMBSN2: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S)
COMBSN3: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.3R)
COMBSN4: 1.1 ( 1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4WD + 1.4WDS)
COMBSN5: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4WU + 1.4WUS)
COMBSN6: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.2DKX)
COMBSN7: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q - 1.2DKX)
COMBSN8: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.2DKY)
COMBSN9: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q - 1.2DKY)
COMBSN10: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.4WD + 1.4WDS)
COMBSN11: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.4WU + 1.4WUS)

63. YÜK KOMBĠNASYONLARI
COMBSN12: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.2DKX)
COMBSN13: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S - 1.2DKX)
COMBSN14: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.2DKY)
COMBSN15: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S - 1.2DKY)
COMBSN16: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.3R + 1.4WD + 1.4WDS)
COMBSN17: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.3R + 1.4WU + 1.4WUS)
COMBSN18: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.3R + 1.2DKX)
COMBSN19: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.3R - 1.2DKX)
COMBSN20: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.3R + 1.2DKY)
COMBSN21: 1.1 (1.1G1 + 1.3G2 + 1.2Q + 1.4S + 1.3R - 1.2DKY)
* 1.10 değeri, yerel enstitü tarafından belirlenen bir artırma katsayısıdır.

64. SABĠT YÜKLER (G1, G2)
TĠPĠK KAT DÖġEMELERĠ :
Ölü yükler (G1)
1. Betonarme döşeme : G1 = 5.28 kN / m2
Kaplama yükleri (G2)
1. Şap + kaplama: = 1.80 kN / m2
2. Sıva / asma tavan : = 0.50 kN / m2
3. Bölme duvarlar : = 2.50 kN / m2
G2 = 10.08 kN / m2

65. SABĠT YÜKLER (G1, G2)
TRĠBÜN DÖġEMELERĠ :
Prekast elemanlardan gelen sabit yükler (G2)
1. Prekast döşemelerin ağırlığı : = 5.20 kN / m2
2. Kaplama / koltuk : = 0.50 kN / m2
G2 = 5.70 kN / m2

66. HAREKETLĠ YÜK (Q)
TĠPĠK KAT DÖġEMELERĠ :
5.00 kN / m2
5.00 kN / m2
5.00 kN / m2
6.00 kN / m2
7.50 kN / m2
1. İç mahaller: Q = 5.00 kN / m2
2. Toplanma alanları: Q = 6.00 kN / m2
3. Mekanik odalar: Q = 7.50 kN / m2
TRĠBÜN DÖġEMELERĠ :
1. Sabit koltuklar : Q = 5.00 kN / m2

67. ÇATI YÜKÜ (R)
 Çelik çatının tasarımı, o sırada ayrı bir
proje grubu tarafından hazırlanmakta
olduğundan, çatının ana makas
elemanları, sisteme uygun rijitlikte fiktif
çubuklar şeklinde tanımlanmıştır.
Ana makas
 Çatı yükleri, ilk aşamada bu fiktif
çubuklar üzerine yüklenmiş, çatı ağırlığı Tali makaslar
yükü R = 2.00 kN / m2 olarak alınmıştır.
 Çelik çatı hesabının tamamlanması ile birlikte, çatının mesnet
reaksiyonları betonarme perdelere dış yük olarak verilmiştir.

68. ÇATI YÜKÜ (R)
 Çelik çatı hesabından gelen mesnet
reaksiyonları perdelere dış yük olarak
verilmiştir.

69. KAR YÜKÜ (S)
TĠPĠK KAT DÖġEMELERĠ :
 Kar yükü değeri, Ukrayna yerel enstitüsü tarafından, tüm açık
alanlarda ve çatıda S = 1.10 kN / m2 olarak alınması istenmiştir.
 Tribünlerin ön kısmında kar birikmesi oluşacağı düşüncesiyle, bu
bölgelerde S = 2.00 kN / m2 olarak alınmıştır.
1.10 kN / m2
2.00 kN / m2

70. RÜZGAR YÜKÜ (W)
 Mevcut SNIP şartnamelerinde Donetsk şehri için rüzgar yükü,
w0 = 0.38 kN / m2
olarak verilmiştir. Aerodinamik çarpanlar ve dinamik etkilerde
gözönüne alındığında rüzgar yükünün değeri,
wm = 0.80 kN / m2
„e kadar çıkmaktadır.
 Olası kuvvetli rüzgar akıntılarının, yapıda oluşturacağı aksi tesirleri
görebilmek amacıyla, yapıya rüzgar tüneli testinin yapılması uygun
görülmüştür.

71. RÜZGAR TÜNELĠ TESTĠ
 Rüzgar tüneli testi için, stadyumun ve
çevresindeki yapıların ufak boyutta bir
modeli hazırlanmıştır.
 Donetsk şehrine ait meteorolojik
kayıtlarından elde edilen rüzgar hızları
yardımıyla, farklı yönlerden 1sn
periyotlu yüklemeler yapılmış ve yapının
farklı noktalarındaki basınç ve emme
gerilmeleri elde edilmiştir.

72. ÇATI ĠÇĠN RÜZGAR TÜNELĠ TESTĠ SONUÇLARI (BASINÇ)

73. ÇATI ĠÇĠN RÜZGAR TÜNELĠ TESTĠ SONUÇLARI (EMME)

74. CEPHE ĠÇĠN RÜZGAR TÜNELĠ TESTĠ SONUÇLARI

75. RÜZGAR YÜKÜ (W)
 Grafiklerden de görüleceği gibi, çeşitli noktalardaki ani artış ve
düşüşler dikkate alınmadığında, gerilmelerin,
wm = 1.00 1.20 kN / m2
mertebelerinde olduğu görülmektedir.
 Sonuç olarak, rüzgar yükünün hem basınç hem de emme
yönünde ayrı ayrı olmak üzere,
wm = 1.20 kN / m2
alınmasına karar verilmiştir.

76. YATAY YÜKLEMELER (DKX,DKY)
 Yapı, bulunduğu bölge itibariyle herhangi bir sismik risk taşımamaktadır.
 İngiliz standartlarına göre, (BS 5950, BS 8110) insanların kısa süreli ve
yoğun olarak bulunduğu yapılarda, herhangi bir sismik yükleme
yapılmasa dahi, aşağıda verilen iki değerden büyük olanının tüm yapıya
yatay yük olarak etkitilmesi istenmiştir.
1) Artırılmış yüklemelerden gelen çatı yükünün (kaplama ve kar dahil) %
0.5‟i ve üstyapıya ait ölü yük ve kaplama yüklerinin %1.5 „unun toplamı
Vt1 = 0.005×1.40 (R+S) + 0.015(G1+G2) = 0.007 (R+S) + 0.015(G1+G2)
2) Tüm yapıya etkiyen artırılmış hareketli yüklerin % 7.5‟u
Vt2 = 0.075×1.20Q = 0.09Q

77. YATAY YÜKLEMELER (DKX,DKY)
 Sonuç olarak, ikinci terimden gelen Vt2 değeri diğerine göre daha
büyük olduğundan, tüm yapıya etkiyecek toplam yatay yük (taban
kesme kuvveti) olarak kabul edilmiştir.
 Her iki yön için ayrı ayrı yükleme (DKX, DKY) yapılmıştır.
Herhangi bir “i” nci kata etkiyen yatay kuvvet Fi, taban kesme
kuvveti Vt, ye bağlı olarak,
w i Hi
Fi Vt N
w jHj
j 1
formülü ile elde edilmiştir

78. TOPRAK YÜKLEMESĠ (T)
 Kazık, temel, istinat duvarı .vs toprak dolgu yüklerinin olduğu
bölümlerde ayrı bir yükleme olarak dikkate alınmıştır.

79. BÖLÜM D
ANALİZ SONUÇLARININ
DEĞERLENDİRİLMESİ

80. DÖġEME – SONLU ELEMAN ANALĠZLERĠ

81. DÖġEME – SONLU ELEMAN ANALĠZLERĠ
 İlgili SNIP şartnamelerinde verilen minimum donatı şartlarına da
uyulmak kaydıyla, sonlu eleman analizlerinde elde edilen plak
moment diagramları ve donatı tabloları yardımıyla gerekli plak
donatıları krokilere işlenmiştir.
 Ukrayna yangın şartnamelerine
göre, döşemelerde çalışan donatının
yangına açık yüzeyden en az 40 mm
uzakta olması istenmiştir. 50 mm
kaplamanın bulunduğu döşemenin üst
kısmında ise bu değer 25 mm, altta
ise 40 mm kabul edilmiştir.

82. DÖġEME DONATI KROKĠLERĠ

83. HAREKETLĠ DÖġEMELER

84. KAT KĠRĠġLERĠ – GEREKLĠ DONATI ALANLARI
192.95 KOTU

85. KAT KĠRĠġLERĠ
 ACI-318-05 yönetmeliği
kullanılarak kesit donatı hesabı
yapılmış ve grafikler
kullanılarak donatı seçimi
yapılmıştır.
 Donatı pursantajları % 0.8‟i
aşmamaktadır.
 Yatay yüklerden oluşan
tesirler, sonuçlarda etkin
değildir. Statikçe gerekmedikçe
çoğu kiriş mesnetinde etriye
sıklaştırması yapılmamıştır. 192.95 KOTU

86. TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ
 ACI-318-05 yönetmeliği
kullanılarak kesit donatı hesabı
yapılmış ve grafikler kullanılarak
donatı seçimi yapılmıştır.
 Tribün kirişleri, eğik düzlemde
bulunduğundan farklı deplasmanlar
yapmakta, eğilme tesirlerine ek
olarak, eksenel çekme ve basınç
kuvvetleri de oluşmaktadır.

87. TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ – EKSENEL KUVVETLER
 Eksenel basınçdan oluşan normal gerilmeler 2.5 3.0 N / mm2
mertebelerinde olup, betonla rahatlıkla taşınabilmektedir.
 Eksenel çekme kuvvetleri ise, 250 300 kN mertebelerinde
olup, bu çekme kuvvetlerinden oluşan ilave çekme donatısı;
Nt 300
Ast 8.22 cm2
fyd 36.5
Bu donatı tüm kesit boyunca üniform olarak yerleştirilmelidir. Kesitin
alt ve üst cidarlarındaki mevcut eğilme donatısı artırılmış, gövdeye
ise ilave olarak,
Ast 2 4 12 9.04 cm2
donatı konmuştur.

88. KOLONLAR
 Kesit içine konan donatılar ACI-
318-05 yönetmeliği kullanılarak
kontrol edilmiş, kolon kapasite
oranlarının (gerekli / mevcut)
“1.00” den küçük olmasını
sağlayana kadar donatılar
artırılmıştır.
 Yatay yüklerden oluşan
tesirler, sonuçlarda etkin değildir.
Statikçe gerekmedikçe kolonlarda
etriye sıklaştırması yapılmamıştır.

89. ASANSÖR PERDELERĠ
 Perde kesitleri içlerine seçilen donatı konularak kapasite kontrolu
yapılmıştır.
 Perde eğilme momentlerinin başlıklarda oluşturduğu çekme ve basınç
kuvvetlerine karşılık gelecek özel başlık bölgeleri oluşturulmuştur.

90. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – ÇEKME BÖLGESĠ BĠRLEġĠMĠ
N
N : Toplam çekme kuvveti
Bl : Ankraj bulonlarının aderansı
12 M100 Ankraj bulonu ile taşınan kuvvet
C : Betonarme ve çelik plakanın
arasında oluşan basınçla taşınan
Bl
kuvvet
Çelik plaka
Bz : Çelik donatıların aderansı
C ile taşınan kuvvet
Bz
N ≤ Bl + C + Bz olmalıdır.
2 22 25 donatı

91. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – ÇEKME BÖLGESĠ BĠRLEġĠMĠ
Bl : Ankraj bulonlarının aderansı ile
N
taşınan kuvvet
Bl = bs .v. l.n
12 M100 Ankraj bulonu
bs: DIN 1045‟e göre bir bulonun
sürtünme ile aktarabileceği aderans
Bl gerilmesi (%60 güvenlikle)
Çelik plaka
bs = 0.60 0.80 = 0.48 N / mm2
v : Bulon çevresi = 100 = 314.16 mm
C
l : Bulon boyu = 3500 mm
Bz n : Bulon adedi = 12 adet
2 22 25 donatı Bl = 8233 kN

92. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – ÇEKME BÖLGESĠ BĠRLEġĠMĠ
C : Betonarme ve çelik plakanın
N arasında oluşan basınçla taşınan
kuvvet
12 M100 Ankraj bulonu C= c .PA
c: DIN 1045 ‟e göre, sınır durumda,
betonun taşıyabileceği maksimum
Bl
basınç gerilmesi
Çelik plaka
c= R / (1.3 1.1)
C = 25.5 / (1.3 1.1) = 17.83 N / mm2
c
PA : Çelik plaka alanı
Bz
PA = 2.2 0.52 = 1.144 m2
2 22 25 donatı
C = 20398 kN

93. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – ÇEKME BÖLGESĠ BĠRLEġĠMĠ
N
Bz : Çelik donatıların aderansı ile
taşınan kuvvet
12 M100 Ankraj bulonu
Bz = n .As.fy.
n : Donatı adedi = 2 22 = 44
Bl
As : Donatı alanı = 2.52/4 = 4.91cm2
Çelik plaka
fy : Donatı kar. dayanımı = 500 N / mm2
C : Dayanım azaltma çarpanı = 0.90
Bz = 9719 kN
Bz
2 22 25 donatı

94. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – ÇEKME BÖLGESĠ BĠRLEġĠMĠ
N
Çekme bölgesindeki bağlantı
elemanlarının betona aktarabileceği
maksimum çekme kuvveti :
12 M100 Ankraj bulonu
Tc = Bl + C + Bz = 38350 kN
N kuvvetinin en büyük değeri WB blok
Bl
perdesindedir.
Çelik plaka
N max = 29017 kN < 38350 kN
C
Bu detayın uygulandığı heryerde;
Bz
N ≤ Tc
2 22 25 donatı
şartı sağlanmaktadır.

95. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – BASINÇ BÖLGESĠ BĠRLEġĠMĠ
 Basınç bölgesinde gelen kuvvetler
sadece betonun basınç dayanımı ile
karşılanabilmekle beraber, konstrüktif
bir donatı konmuştur.
 Çatıda gelen yatay
kuvvetleri, betona güvenle
aktarabilmek amacıyla ise beton
içinde çelik kayma kamaları
oluşturulmuştur.

96. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – SONLU ELEMAN ANALĠZLERĠ
Basınç bölgesinde oluşan maks. gerilme
c = 120 kg/cm2
Bu gerilmenin 2 m‟lik basınç bölgesinde
üniform olarak etkidiği kabulüyle, toplam
basınç kuvveti :
Fc = c A = 120 (200 70) 10-2 = 16800 kN
Basınç bölg. donatı: 134 20 (420.76 cm2)
Beton ve donatının taşıdığı toplam basınç
kuvveti, ACI 318-R02‟e göre,
Normal Gerilmeler
(Basınç) kg/cm2 .Pn,max 0.80. 0.85fc ' ( Ag Ast ) fy .Ast
.Pn,max 30146 kN > Fc 16800 kN

97. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – SONLU ELEMAN ANALĠZLERĠ
Çekme bölgesinin olduğu bölümde maksimum
kayma gerilmesi
t = 45 kg/cm2
Betonun kesme dayanımı ihmal edilerek; 1m‟lik
şeritte, 15 cm arayla kayma donatısı konulması
halinde:
As = ( .b.s) / ( .fy)
As = (45 70 15) / (0.75 50) =12.60 cm2 / m
Kayma Gerilmeleri Seçilen donatı: 2 16 + 2 (13.84 cm2 / m)
kg/cm2

98. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – ÇEKME BÖLGESĠ DONATILARI

99. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ – BASINÇ BÖLGESĠ DONATILARI

100. TEMEL HESAPLARI
 Yapıda üstyapı ve temel birlikte modellenmiştir.
 Radye temeller için hazırlanan plak moment diagramları kullanılarak
ve çatlak kontrolleri de yapılarak donatı seçimine gidilmiştir.
NC-F3 TEMELĠ

101. TEMEL HESAPLARI
NC-F3 TEMELĠ (1300 3200..…h=200)

102. ENSTĠTÜ TARAFINDAN ĠSTENEN ĠLAVE DONATILAR

103. ENSTĠTÜ TARAFINDAN ĠSTENEN ĠLAVE DONATILAR

104. ENSTĠTÜ TARAFINDAN ĠSTENEN ĠLAVE DONATILAR

105. ENSTĠTÜ TARAFINDAN ĠSTENEN ĠLAVE DONATILAR

106. ĠKĠ MODEL ARASINDAKĠ FARKLAR
 Tasarım sonucu çıkan donatı miktarı = 61.046 kg (147 kg / m2)
 Enstitünün ilaveleriyle birlikte donatı miktarı = 133.448 kg (321 kg / m2) !!!!
Enstitünün hesabında yaptığı kabuller ve hataları:
1. Enstitünün hesap modelinde temel ve üstyapı birbirinden ayrı
çözülmüş, üstyapıdan gelen tesirler, temele dış yük olarak verilmiştir.
2. Üstyapıdaki perdelerin rijitlikleri temel hesabında dikkate
alınmadığından, eğilme tesirleri sonucu temelde oluşacak dönmeler
doğru bir şekilde bulunamamıştır.

107. ĠKĠ MODEL ARASINDAKĠ FARKLAR
3. Üstyapıdaki perdelerin eğikliğinden dolayı ağırlık merkezi dışa doğru
kaymaktadır. Dolayısıyla dış yüzdeki basınç gerilmelerinin ve
donatılarının daha fazla olması beklenirken, enstitünün hesabında ön
yüzdeki kolon altlarında da ciddi basınç gerilmeleri oluşmuştur.

108. BÖLÜM E
UYGULAMA ÇİZİMLERİNİN
HAZIRLANMASI

109. TEMEL PLANI

110. TEMEL DETAYLARI

111. TEMEL DETAYLARI

112. DÖġEME DONATI PLANLARI

113. DÖġEME DONATI PLANLARI

114. PERDEDEN DÖġEME ĠÇĠN BIRAKILAN FĠLĠZLER

115. HAREKETLĠ DÖġEME MESNETLERĠ

116. HAREKETLĠ DÖġEME DONATI & TRAPEZ SAÇ DETAYI

117. HAREKETLĠ DÖġEME DONATI & TRAPEZ SAÇ DETAYI

118. KOLON APLĠKASYON PLANI VE DETAYLARI

119. ÇATAL KOLONLAR

120. ÇATAL KOLONLAR

121. ASANSÖR PERDELERĠ

122. ASANSÖR PERDELERĠ

123. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ

124. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ

125. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ

126. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ

127. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ

128. ÇEKĠRDEK PERDELERĠ

129. KAT KĠRĠġLERĠ

130. TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ

131. TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ

132. MERDĠVENLER

133. MERDĠVENLER

134. BÖLÜM F
UYGULAMA

135. HAREKETLĠ DÖġEME MESNETLERĠ

136. HAREKETLĠ DÖġEME UYGULAMASI

137. KAYAR KALIP SĠSTEMĠ

138. ÇEKME BÖLGESĠ ANKRAJ ELAMANLARI

139. ÇEKME BÖLGESĠ ANKRAJ ELAMANLARININ MONTAJI

140. ÇEKME BÖLGESĠ DONATILARININ YERLEġTĠRĠLMESĠ

141. ÇEKME BÖLGESĠ PERDE BETONUNUN DÖKÜLMESĠ

142. ANA ÇATI MAKASININ MONTAJI

143. ANA ÇATI MAKASININ MONTAJI

144. TALĠ ÇATI MAKASININ MONTAJI

145. MERDĠVENLER

146. TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ (RAKER BEAM)

147. TRĠBÜN KĠRĠġLERĠ (RAKER BEAM)

148. PREKAST TRĠBÜN BASAMAKLARININ MONTAJI

149. ÇATAL KOLONLAR