2. Ana dil, bağlı olduğu
toplumun geçmişten
geleceğe bütün
değerlerini kuşatır.
• Bu nedenle millet olma
bilinci ana dilin en iyi
şekilde öğrenilmesiyle
gerçekleşir.
Dinin ve kültürün yeni
nesillere aktarılmasında
ana dilin önemi inkâr
edilemez.
2
6. www.bayramarici.com 6
Eski Dünyanın merkezinde yer alan İstanbul, tarihi
abideleri ve şahane tabii manzaraları ile çok önemli bir
büyük şehirdir.
Asya ile Avrupa Kıtaları'nın dar bir deniz geçidi ile
ayrıldığı yerde, iki kıta üzerinde kurulu ve dünya
üzerinde içinden deniz geçen tek şehirdir.
2500 yılı aşan bir tarihe sahip olan İstanbul, deniz ve
karaların kucaklaştığı bu stratejik bölgede kuruluşunu
takiben önemli bir ticaret merkezi olmuştu. Tarihi
İstanbul şehri üç tarafını Marmara Denizi, Boğaziçi ve
Haliç'in sardığı bir yarım ada üzerinde yer alır.
9. www.bayramarici.com 9
Ana yolların denize ulaştığı kavşak noktasında yer
alması, kolay savunulur bir yarım ada, ideal iklim,
zengin ve cömert tabiat, stratejik Boğaziçi'nin
kontrolü gibi özellikler ve coğrafi konumunun
dünyanın merkezinde bulunması İstanbul'un
kısmetidir.
İki kıtanın birleştiği noktada yer alması, sıcak
iklimlere ve okyanuslara açılan bir kapı olması,
tarihi İpekyolu’nun Avrupa’ya uzanan kapısı olması
gibi sebeplerle tarih boyunca çok önemli bir
stratejik öneme sahip olmuştur.
11. Bugünkü İstanbul'un temelleri M.Ö. 7. yüzyılda
atılmıştır. M.S. 4. yüzyılda İmparator
Constantin tarafından yeniden inşa edilip,
başkent yapılmış; o günden sonra da yaklaşık
16 asır boyunca Roma, Bizans ve Osmanlı
dönemlerinde başkentlik sıfatını sürdürmüştür.
Aynı zamanda, İmparator Constantis ile birlikte
Hristiyanlık’ın merkezlerinden biri olan
İstanbul, 1453'te Osmanlılar tarafından
fethedildikten sonra İslam dininin en önemli
şehirlerinden biri sayılmıştır.
www.bayramarici.com 11
14. 14www.bayramarici.com
İstanbul üç dünya imparatorluğuna yani Roma,
Bizans ve Osmanlı Türklerine başkent olmuş,
1600 yılı aşan bir süre boyunca 120 den fazla
imparator ve sultan burada hüküm sürmüştür.
İstanbul, dünyada bu özelliklere sahip tek
şehirdir.
Gelişim sürecinde surlar her defasında daha
batıya inşa edilerek şehir 4 defa genişletilmiştir.
16. 16www.bayramarici.com
İmparatorluklar başkenti olduğu sıralarda, devlet ile
birlikte dinlere de idari merkez olmuş, Doğu
Hıristiyanlığı Patrikliği kurulduğu zamanlardan
günümüze kadar bu şehirde üslenmiş, Hıristiyan
dünyasının en büyük ilk kilise ve manastırları
buradaki pagan mabetlerinin üzerinde yükselmiştir.
İstanbul'un fethini takiben yüz yıl gibi bir sürede
sanat eserleri camiler, saraylar, okul, hamam ve
diğer tesisler şehri donatıp İslam karakterine
kavuşturmuş, harap halde mevcut kiliselerin
bazıları da tamir edilmiştir.
17. www.bayramarici.com 17
İstanbul'un Fethi'nin Nedenleri
1. Bizans'ın, Osmanlı Devleti'nin Rumeli'deki
ilerlemesine ve büyümesine engel olması.
2. Bizans'ın Anadolu beyliklerini Osmanlı Devleti'ne
karşı kışkırtarak Anadolu'daki Türk birliğini bozmaya
çalışması.
3. Bizans'ın Osmanlı şehzadelerini kışkırtarak Osmanlı
Devleti'nde taht kavgalarına neden olması.
4. Bizans'ın, Avrupa-Hristiyan dünyasını kışkırtıp Haçlı
Seferleri'ne zemin hazırlaması.
20. 20www.bayramarici.com
5. Anadolu ve Rumeli toprakları arasındaki bağlantının
sağlanabilmesi için İstanbul'un alınmasının gerekmesi.
6. İpek Yolu'nun Avrupa'ya açılan koluna hakim olmak.
7. Kara ve deniz ticareti bakımından İstanbul'un önemli bir konuma
sahip olması.
8. Boğazlar yolu ile ekonomik canlılığın olması.
9. Anadolu ve Rumeli arasındaki askeri geçişin kolaylaştırılmak
istenmesi.
10. II. Mehmed'in, Hz. Muhammed'in; "İstanbul elbet
fetholunacaktır. Ne güzel kumandandır o kumandan ve ne güzeldir
o askerler" hadisine layık olabilme düşüncesi
23. 23www.bayramarici.com
Müslümanların İstanbul’u hedefleyen ilk
seferi Hz. Osman’ın hilafeti döneminde
gerçekleşmiştir.
Dönemin Suriye Valisi Hz. Muaviye,
İstanbul’u hedef alan ilk deniz seferini
hazırlamıştır.
Bu donanmanın 655’de Bizans deniz
kuvvetlerini Fenike kıyılarında yok etmesi
ile Müslümanlara deniz yolu açılmıştır.
25. 25www.bayramarici.com
Müslümanların ilk İstanbul kuşatması ise, 668’de Hz.
Muaviye‘nin Emevi Halifesi olduğu dönemde gerçekleşti.
Kadıköy önünde konaklayan ordu kuşatmayı 669’un
baharına kadar sürdürdüyse de şehri ele geçiremedi. Ordu
salgın hastalıklardan büyük kayıplar vermesi nedeniyle geri
dönmek zorunda kaldı. İlerlemiş yaşına karşı sefere katılan
Hz. Ebu Eyyub El-Ensari bu kuşatma sırasında şehit düştü ve
surların dibinde toprağa verildi.
Bu seferden sonra, Hz. Muaviye’nin 673’de gönderdiği yeni
donanma 674’de Marmara'ya girdi. Ancak, 7 yıl süren
kuşatma başarıya ulaşamadı.
26. www.bayramarici.com 26
Mezarı İstanbul’un fetihten sonra bulunmuş ve
üzerindeki türbe Fatih Sultan Mehmet
tarafından 1459 yılında cami ile birlikte inşa
ettirilmiştir. Türklerin İstanbul’da yaptığı ilk
eserdir. Eyüp Sultan Camii adıyla bilinen
caminin kuzey tarafında ve iç avlusunun hemen
önünde yer alır.
27. 27www.bayramarici.com
Ağustos 7-16-Eylül 717’deki Mesleme bin Abdü’l-
Melik komutasındaki kuşatma da başarısızlıkla
sonuçlandı.
İstanbul önlerindeki ordu, bir yandan hava koşulları,
açlık ve hastalıklar, öte yandan Bulgar çetelerinin
saldırılarıyla çok kayıp verdi.
Bazı kaynaklara göre bu kuşatma sırasında İmparator
III. Leon, komutan Mesleme’nin isteği ile Müslüman
esirlerin ibadeti için bir konağı mescide çevirmiş,
kuşatmanın kaldırılmasından sonra da Mesleme’ye
kenti gezdirmiştir.
29. 29www.bayramarici.com
Arapların son kuşatması 781-782 yıllarında Abbasi Sultanı el-
Mehdi’nin oğlu Harun komutasındaki ordu tarafından
gerçekleştirildi.
Harun Bizans ordusunu İzmit’te yenerek Üsküdar’a kadar
ilerledi ve şehri kuşattı. Kuşatma sonunda Bizans ile bir anlaşma
imzalayarak döndü.
Daha sonra Abbasi tahtına oturan Harun er-Reşid, “Er-Reşid”
unvanını bu seferle almıştır.
Müslüman Arapların bunlar dışında da İstanbul’a yönelik
seferleri olmuştur. Ama daha sonraki bu seferlerin hiçbiri
kuşatmayla sonuçlanmamıştır.
32. 32www.bayramarici.com
Osmanlıların İstanbul Kuşatmaları
Osmanlı Türkleri 14. yüzyıl boyunca Bizans ve İstanbul
ile ilgilendiler.
Fetihten çok önce bugünkü İstanbul metropolüne
dahil olan yerleşim birimlerinin, Suriçi hariç tamamı
Osmanlı toprağı haline gelmiştir. Yanı sıra Osmanlılar
bütün bu dönem boyunca, Bizans’ın içişlerine de
karıştılar ve iktidar mücadelelerine taraf oldular.
Fetih’e kadar süren dönemde de sürekli İstanbul
civarında manevralar yaptılar.
34. 34www.bayramarici.com
1340’da Osmanlı ordusu İstanbul kapılarına kadar
ilerlediyse de bu bir kuşatmaya dönüşmedi. Sultan I.
Murad’ın Çatalca’dan başlattığı sefer de Hıristiyan
dünyasının oluşturduğu güçlü ittifakla durduruldu.
İstanbul’un fethedilmesine yönelik ilk güçlü kuşatma
Sultan Yıldırım Beyazıd tarafından yapıldı.
İmparator ile yapılan anlaşma sonucu Yıldırım
Beyazıd’ın kuvvetleri şehre giremedi.
36. www.bayramarici.com 36
Sultan Yıldırım Beyazıd, bundan sonra da
İstanbul üzerindeki etkisini sürdürdü. İstanbul
içinde bir Türk Mahallesi, cami ve Türklerin
yargılanacağı bir mahkeme kurulmasını sağladı.
Osmanlı’nın çıkarlarını gözeterek imparatorların
tahta çıkmasında etkili oldu. Bu durum Türklerin
ileride İstanbul’u fethetmesini etkileyen en
önemli faktörlerdendir.
37. 37www.bayramarici.com
Sultan Yıldırım Beyazıd’in
oğlu Musa
Çelebi’nin1411’deki
kuşatması da başarısızlıkla
sonuçlandı.
Osmanlı kuvvetlerinin
başarılarından ürken
İmparator, Musa Çelebi’nin
Bursa’daki kardeşi Çelebi
Mehmed’in desteğini alarak
kuşatmanın kaldırılmasını
sağladı.
Daha sonra Osmanlı padişahı
olan Çelebi Mehmed
döneminde İstanbul’a sefer
düzenlenmedi.
40. 40www.bayramarici.com
Fetihten önceki son kuşatma Sultan II. Murad zamanında
gerçekleşti. Uzun bir hazırlık dönemine ve sağlam bir stratejiye
dayanan bu kuşatma öncekilerden çok daha zorlu geçti.
Kuşatma 15 Haziran 1422’de 10 bin akıncının, İstanbul’u
taşraya bağlayan bütün yolları kesmeleriyle başladı.
Dönemin en etkili manevi otoritelerinden olan Emir Sultan’ın
da Bursa’dan gelerek yüzlerce dervişi ile birlikte orduya
katılması askerin coşkusunu artırdı. 24 Ağustos’ta Emir
Sultan’ında yer aldığı saldırı çok şiddetli oldu ise de şehrin
alınmasına yetmedi.
Bu kuşatma Sultan II. Murad’ın kardeşi Şehzade Mustafa’nın
isyanı üstüne kaldırıldı. Artık İstanbul’un fethi Sultan Murat’ın
oğluna kalmıştır.
42. 42www.bayramarici.com
Çağ açıp çağ kapayan bir Osmanlı Sultanı...
Henüz 21 yaşında… Daha önce defalarca
kuşatılıp alınamayan Bizans’ın başkenti
İstanbul’u fethetti.
Nasıl oldu da bu kadar genç bir padişah bu
kadar büyük bir işi başardı?
Onda Allah vergisi hasletler mi vardı yoksa
içinde bulunduğu şartlar mı onu bu noktaya
taşıdı?
44. 44www.bayramarici.com
Çağ kapatıp çağ açan bir kişiyi tanıyabilmek için onun
çocukluğundan itibaren hayatının bilinmesi oldukça
önemlidir. Böyle kişilerin başarılarının arkasında
zekâlarının yanı sıra bilgi ve birikimlerinin yattığı
tartışılmaz.
Ayrıca gelişim dönemlerinin, sevgilerinin, aşklarının,
karşılaştıkları olumsuzlukların, beklentilerinin, hayal
kırıklıklarının, öfkelerinin, kinlerinin ve elbette
annelerinin, babalarının ve çevrelerinin onlara
biçmeye çalıştığı kişilik ve kimlik algılamasının,
kısacası her türlü bilinçli ve bilinç dışı duygu ve
düşüncenin önemi de onların başarılarını etkileyen
diğer unsurlardır.
45. www.bayramarici.com 45
Furkan Suresi 74. Ayet Meali:
Onlar, “Ey Rabbimiz! Eşlerimizi ve
çocuklarımızı bize göz aydınlığı kıl ve bizi
Allah’a karşı gelmekten sakınanlara
önder eyle” diyenlerdir.
Teğabun Suresi 15. Ayet Meali:
Mallarınız ve çocuklarınız ancak birer
imtihandır; Allah katında ise büyük bir
mükâfat vardır.
46. 46www.bayramarici.com
KİMLİĞİ VE KİŞİLİĞİ
Fatih çok iyi öğrenim görmüştü. Din bilimlerinde, sosyal ve pozitif
bilimlerde oldukça iyi idi. Edebiyata, din felsefesine, coğrafya, tarih
ve askerî konulara ilgiliydi. Matematik, özellikle edebiyat en sevdiği
alanlardı. Bıraktığı kitapların üçte biri tarih ve coğrafyaya aittir.
İnce yüzlü, uzunca boylu, dolgun vücutlu, heybetli ve iyi giyimli idi.
Nadiren gülerdi. Hürmet ve korku telkin eden ciddi ve vakur bir
simaya sahipti.
Her şeyi öğrenmek isterdi. Her şeyi araştırarak karar verirdi.
Dindardı. Adaletli, zeki, cesur, sezgileri ve algıları yüksek bir
şahsiyetti. Bilim adamları ve şairlere önem verir, onları korurdu. Ali
Kuşçu’yu muazzam miktarda bir harcırah ve maaşla transfer etmesi
meşhurdur. Kendine güveni tamdı.
48. 48www.bayramarici.com
İyi eğitim almıştı. Zekiydi. Kararlı ve ödünsüzdü. Risk almasını bilen bir
karakterdeydi. Kimseden çekinmezdi. Büyük hayal ve ideallerin adamıydı.
Zorluklara göğüs gererdi. Gerektiğinde inatçı, atılgan, cüretkârdı. Genelde sakin,
mülayim, yumuşak, iyi kalpli ve affedici idi. Ama zamanında tam aksi yönde
hareket edebilecek esneklikteydi.
Çok tedbirli ve temkinliydi. Bütün detayları inceler, öyle karar verirdi. Pek çok
savaşta düşmanlarını hazırlıksız yakalamıştır. Yapacağı seferlerin gizli kalmasına
özen gösterirdi. Bu konuda “Eğer sakalımın bir teli bile bilseydi onu derhal
koparır yakardım.” sözü meşhurdur.
Soğuğa-sıcağa, açlığa-susuzluğa ve yorgunluğa dayanıklıydı. Belgrad savaşında
ordunun bozguna uğradığını görünce, hırsından dudaklarını kanlar akacak kadar
ısırmış ve atıyla ileri atılarak ordunun önünde tek başına kılıcını çekip düşman
üzerine saldırmaktan çekinmemiştir. Onun bu hareketi savaşın zaferle
sonuçlanmasını sağlamıştır.
İslam dininin kurallarına uymakta hassas davranmakla birlikte diğer din
mensuplarına da hoşgörülü davranmıştır.
56. 56www.bayramarici.com
İstanbul'un Fethi'nin Türk Tarihi Açısından Sonuçları
1. Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi bitti, Yükseliş Dönemi başladı.
2. İstanbul'un Fethi ile Osmanlı Devleti'nin Anadolu ve Rumeli toprakları arasındaki
Bizans'ın yarattığı tehlike ortadan kalktı.
3. İstanbul'un Fethi ile Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan ticaret yolları ele geçirildi.
4. İpek Yolu'nun Avrupa'ya giden kolu ele geçirildi.
5. İstanbul, Osmanlı Devleti'nin başkenti yapıldı ve II. Mehmed ülke alan, ülke açan
anlamına gelen 'Fatih' unvanını aldı.
6. Osmanlı Devleti'nin İslam Dünyası'ndaki saygınlığı arttı.
7. Fener Rum Patrikhanesi Osmanlı himayesine girdi.
8.Fatih Sultan Mehmet Han İstanbul'un fethinden sonra tüm putları toplatıp askeri
eğitim yerlerine gönderip orda üzerlerine atış talimleri yapılmasını istemiştir.
58. 58www.bayramarici.com
İstanbul'un Fethi'nin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları
1.İstanbul'un Fethi ile Orta çağ kapanıp, Yeni Çağ açıldı.
2. İstanbul'un Fethi sırasında kullanılan büyük topların, en güçlü surları bile
yıkabileceği görüldü. Bu denli güçlü topların yapılması, Avrupa'daki
'derebeylik'lerin yıkılmasına ve merkeziyetçi krallıkların güçlenmesine
neden oldu.
3. İstanbul'un Fethi ile İpek Yolu'nun Orta Asya'dan Avrupa'ya giden
kolunun Osmanlı Devleti'nin eline geçmesi, Avrupalılar'ı yeni ticaret yolları
arayışına yöneltti. Bu olay 'Coğrafi Keşifler'in nedenlerinden birini
oluşturdu.
4. İstanbul'un Fethinden sonra İtalya'ya giden bilim adamları, orada eski
Yunan ve Roma eserlerini inceleyerek, 'Rönesans'ın başlamasına katkıda
bulundular.
