2. Çevrənin mərkəzi bucağıÇevrənin mərkəzi bucağı təpə nöqtəsitəpə nöqtəsi
onun mərkəzində olan bucağa deyilironun mərkəzində olan bucağa deyilir..
Mərkəzi bucağa uyğun çevrə qövsüMərkəzi bucağa uyğun çevrə qövsü
mərkəzi bucağın daxilində yerləşmişmərkəzi bucağın daxilində yerləşmiş
çevrə hissəsidirçevrə hissəsidir..
Mərkəzi bucaq və çevrə qövsü.Mərkəzi bucaq və çevrə qövsü.
Çevrə daxilinə çəkilmiş bucaq.Çevrə daxilinə çəkilmiş bucaq.
3. Çevrə qövsünün dərəcə ölçüsüÇevrə qövsünün dərəcə ölçüsü uyğun mərkəziuyğun mərkəzi
bucağın dərəcə ölçüsü adlanırbucağın dərəcə ölçüsü adlanır.. Çevrə daxilinəÇevrə daxilinə
çəkilmiş bucaq elə bucağa deyilir ki,onun təpəçəkilmiş bucaq elə bucağa deyilir ki,onun təpə
nöqtəsi çevrə daxilində olsun və tərəfləri çevrəninöqtəsi çevrə daxilində olsun və tərəfləri çevrəni
kəssinkəssin..
Çevr daxilin ç kilmiş bucaq onunə ə əÇevr daxilin ç kilmiş bucaq onunə ə ə
toxunduğu qövsün d r c ölçüsününə ə ətoxunduğu qövsün d r c ölçüsününə ə ə
yarısına b rab rdir.ə əyarısına b rab rdir.ə ə
TEOREM
4. İSBATI:
Xüsusi hala baxaq: bucağın tərəflərindən biri çevrə mərkəzindən
keçir. Onda AOB üçbucağı bərabəryanlı olar. Ona görə ki,onun OA və
OB tərəfləri bərabər radiuslarıdr. Buna görə də üçbucağın A və B
tərəfləri bərabərdir. Buna görə də bu tərəflərə daxil olan bucaqların
cəmi O təpəsindəki bucağa bərabərdir. Və üçbucağın B tərəfi AOC
bucağının yarısına bərabərdir. Axırıncı nəticəni isbat etmək tələb
olunurdu.
5. N ticə əN ticə ə 1.1.
Çevrə qövsünə toxunan bucaqlar bərabərdir.
N ticə əN ticə ə 2.2.
Diametrə toxunan bucaqlar 90°-yə bərabərdir.
Əgər çevrənin AB və CD xordları S nöqtəsində kəsişirsə, onda AS · BS = CS · DS.
TEOREM
6. İSBATI:
ASD və BCS bucaqları vertikal olaraq bərabərdirlər. BAD və BCD
bucaqları da bərabərdirlər. Üçbucağın bucaqları cəmi 180°-yə bərabər
olduğundan,onda ASD və CSD üçbucaqlarının bərabər bucaqları
vardır. Belə olan halda AS · BS = CS · DS olur ki, bunu da isbat etmək
tələb olunurdu.
7. Çevrə xaricindəki P nöqtəsindən çevrə daxilindəki A,B,C,D
nöqtələrini kəsən iki şüa çəkək. Onda AP · PB = PC · PD olar.
İSBATI:
PDA və PBC üçbucaqlarına baxaq. P təpəsindəki bucaq ümumidir, PDA bucağı
PBC bucağına bərabərdir. Deməli,uyğun olaraq üçbucağın PDA və PBC bucaqları
da bərabərdir. Bu nəticələri ümumiləşdirərək PA · PB = PC · PD alırıq ki, bunu da
isbat etmək tələb olunurdu.
TEOREM
